STADSNIEUWS
Jaargang
MAANDAG 12 JUNI 1939
No. 24297
laar vergadering „Kerk en Vrede'
Gouden huwelij ksfeest
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ds. Ruitenberg over
„Pacifistische volksverdediging'
Nieuwe gezant te Londen
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.)
Zaterdag werd de 15de algemeene ver
gadering van „Kerk en Vrede" in hotel
fDen Burcht" alhier voortgezet.
In zijn referaat over „Pacifistische Volks-
kerdediglng" stelde ds. L. H. Ruitenberg
pan Beers (Fr.) allereerst vast, dat het ge-
iulgen, dat het oorlogsbedrijf zonde is, ons
dien den plicht oplegt, de wegen te zoeken
[naar de organisatie van den vrede. De
traag voor „Kerk en Vrede" is welke func-
|tie zij daarbij heeft.
Referaat Ds. L. H. Ruitenberg.
In de eerste plaats acht „Kerk en Vrede"
Jlch bij haar arbeid niet gebonden aan de
lanwezigheid van zulk een weg; ook als
Idie weg nog niet aangewezen kan worden,
(blijft haar getuigenis gelden.
In de tweede plaats: tusschen de prin-
lipieele, christelijke getuigenis ten aanzien
pan het oorlogsvraagstuk èn den arbeid
koor de organisatie van den vrede is een
perliouding als tusschen christelijke predi-
j en sociale arbeid in het algemeen,
lok daarbij is van de principieele en ab-
lolute getuigenis uit, niet een reohte lijn te
Itrekken naar de diverse „oplossingen", die
pich voordoen.
Evenals de Kerk zich niet bindt aan een
L,oplossing", maar steeds èn stimuleerend
èn oordeelend spreekt over deze „oplossin
gen", zoo moet „Kerk en Vrede" handelen
(tegenover den concreten vredesstrijd.
1 Spreker gaat in het kort de verschillende
koorhanden oplossingen na: Volkenbond,
nationale ontwapening, oeconomische con
ferenties ter voorbereiding van betere ver-
Mceling der grondstoffen, maar ook pac-
(ten, anti-agressie-front. Daarbij komen nu
lok de voorstellen betreffende de Pacifis-
(tische Volksverdediging gevoegd.
Deze oplossingen zijn niet gelijk van
Waarde. Sommigen zullen, niet alleen op
|grond van haar principieele grondslagen,
maar ook om hun politieke gevolgen vol
strekt verworpen moeten worden. De bouw
|van een anti-agressiefront bij voorbeeld
mag hoogstens den latenten oorlog tegen
houden, positieve vredeskrachten liggen
Jdaarin niet.
De P.V.V. nu is een voorstel van oprechte
fredesstrijders, op basis van de erkenning
Ivan de waarde der volksgemeenschap, ver-
Bet tegen een vreemden indringer te orga-
niseeren met zedelijk aanvaardbare en
nuttige middelen. Daardoor alleen al is
Inadere beschouwing van deze voorstellen
|de moeite waard.
Anderzijds moet geconcludeerd worden,
[dat de P.V.V. nog niet uit het stadium van
discussie gekomen is. De vragen, die zich
voordoen zijn: wordt bij dezen verdedi-
gingsvorm niet uitgegaan van een niet-
aanwezige geestelijke gesteldheid, als:
massaal strijdbaar dulden? Is op 't oogen-
blik het wekken van verwachtingen niet
hoogst gevaarlijk? Hebben de gebeurtenis
sen van Maart j.l. de onmogelijkheid van
een dergelijk stelsel op dit oogenblik ge
toond?
De voorstanders van de P.V.V. geven het
laatste toe, maar wijzen er op, dat nu reeds
propaganda voor deze verdedigingswijze
gevoerd dient te vyorden.
Daar echter de zaken t.a.v. de P.V.V. zoo
weinig vast staan, en alleen nog maar een
gedachte is van enkelen en niet een voor
nemen van allen, kan „Kerk en Vrede" al
leen belangstelling toonen, maar zich niet
aan deze oplossing binden.
De vraag blijft: wat dan? Andere mid
delen ter bestrijding van den oorlog aan
vaarden? Het antwoord luidt: de andere
middelen moeten evenzeer op hun eigen
verdiensten en op hun principieele aan
vaardbaarheid getoetst worden. Daarbij
doet echter niet „Kerk en Vrede", maar
haar leden voor zichzelf uitspraak.
„Kerk en Vrede" zal blijven getuigen. En
zij zal met steeds meer nadruk moeten
aandringen bij haaf aanhangers binnen en
buiten haar rijen, dat zij hun plaats vin
den in bewegingen en strevingen, die de
organisatie van den vrede voorstaan op
principieel niet-verwerpelijke en polltiek-
sociaal verantwoorde wijze. Mogelijk zal
ook de P.V.V. tot deze groep kunnen gaan
hooren.
Op dit referaat volgde bespreking. Ds.
Ruitenberg beantwoordde de gestelde vra
gen.
De middagvergadering.
Zaterdagmiddag werd de vergadering
voortgezet.
De rekening over 1938/'39 in lasten en
baten sluitende met een bedrag van
f. 15.388 werd goedgekeurd. De begrooting
over 1939, die tot een bedrag van f. 12.400
sluit, werd eveneens goedgekeurd.
Bij de bespreking van de propaganda
stelde de afdeeling Zaandam de vraag
naar een geschikt vredes-leekenspel.
Daarna sprak ds. J. J. BuSkes Jr. over
het onderwerp „Ohristen-anti-militairist,
juist nu!"
Rede van ds. J. J. Buskes.
Spreker zeide dat er een tijd geweest
is, dat men gemakkelijk anti-militairist
kon zijn. Dit was in den tijd, dat men
wat verwachtte van de internationale
arbeidersbeweging en den Volkenbond.
Thans is de situatie geheel anders, nu de
fascistische beweging Europa bedreigt. In
de Christelijke kerken is het gangbare
standpunt, dat oorlog zonde is, behalve in
bepaalde gevallen. Er kan een situatie
.Woensdag a.s. hopen onze stadgenooten,
W heer en mevr. C. BlootR. Pluimgraaff,
Jonende Jac. Catslaan 59. den dag te her-
"ïnken, waarop zij voor 50 jaar aangifte
Wen ran hun voorgenomen huwelijk. De
«er Bloot, een zéér bekend figuur in de
*ed. Herv. Gemeente, in het bijzonder in
"et „Morschkwartier", heeft zich bij velen
Meld gemaakt. Hij is ouderling der Ned.
Seri. Kerk. Veel is door hem in de „Morsch"
®t stand gebracht. Wie kent niet den kras-
W grijsaard, die zoo vele jongeren be-
*lusmt maakt door zijn voortdurenden
l'er. Geen weer is hem te bar. Hii trekt er
uit om de vrienden van ,zijn" wijk op
e toeken en ze aan te sporen een steentje
"11 te dragen voor het groote werk, dat daar
•o' stand gebracht is. Hoevele zieken zijn
Mot door zijn van groot geloof getuigende
woorden getroost. Hoewel het „Morschkwar
tier" momenteel zonder wijkpredikant is,
neemt hij, als het ware de zware taak. welke
anders op den predikant dier wijk kwam te
rusten, vol moed en met vast vertrouwen
waar. Veel heeft hij moeten overwinnen
om hetgeen tot stand is gekomen te berei
ken. Nu heeft de wijk zelfs grootendeels
door zijn toedoen, haar eigen kerkgebouw
gekregen in het ruime gymnastieklokaal der
Chr. School aan den Hooge Morschweg.
Ook in zijn particulier leven heeft hij
veel moeten overwinnen. Grooten steun
heeft hij altijd ondervonden van zijn
vrouw, die hem in alles trouw terzijde heeft
gestaan.
Moge dit krasse echtpaar nog vele goede
jaren geschonken worden I
komen, dat volgens hen oorlog noodzake
lijk is, vroeger tegen het communisme,
thans tegen het natlonaal-soeialisine.
Onze taak is naar het Evangelie van
Christus te luisteren. Daarom heeten wij
„Kerk en Vrede". Het Evangelie is voor ons
van Godswege: Belofte en gebod. Op Gods
roeping moet ons leven een antwoord zijn.
Wij hooren in Gods woord een oproep om
te breken met den oorlog. Wij kunnen ons
niet voorstellen, dat de oorlog' een gehoor
zaamheid zou zijn aan Gods gebod. Wij
leven dan niet enkel uit de belofte. Het
gebod van God hebben wij noodig voor
onzen strijd. Wij wijzen den oorlog als in
strijd met Gods gebod, als zonde tegen
God af. Anderzijds hebben wij ons te hoe
den vcor een zoogenaamd Christelijk pa
cifisme, dat onwerkelijk is en juicht over
den „vrede" van München. Wij moeten
voorzichtig zijn met een slap pacifisme,
dat b.v. vertrouwen stelt op Mussolini en
Hitler, die krachtens hun uitgangspunt,
niet te vertrouwen zijn. Dit sluit niet uit,
dat zij het nationale als een waardevol
element zien. Het zal goed zijn hieraan
als „Kerk en Vrede" meer aandacht te be
steden. Oorlog kan nimmer aan het natio
nale belang dienstbaar zijn. Oorlog schept
geen recht, daarom kon de vrede van
Versailles niet rechtvaardig zijn. Ook de
huidige bewapening kan uiteindelijk geen
vrede scheppen. Daarom gaan ook de de
mocratieën niet vrij uit. Ook ons volk moet
voelen, dat wij afhankelijk zijn van de
groote naties, die het defensief internatio
nalisme vertegenwoordigen. Als Christen-
-militairisten hebben wij tegen onze na
tuur in vast te houden aan Gods gebod.
Dienst van Christus beteekent weigering
van dienst aan de afgoden. Spreker komt
op tegen de meening van hen, die zeggen,
dat door het zondig gecompliceerd karak
ter der wereld gehoorzaamheid aan Gods
gebod-onmogelijk zou zijn.
Christen-antimilitairist zijn is onvoor
waardelijk luisteren naar Gods gebod. Spr.
waarschuwt tegen het werken met de leus
van „geestelijke herbewapening", waarin
voor velen niet het gebod van God en het
evangelie van Jezus Christus spreekt
doch de religie van het nationale.
Christen-antimilitairist-juist-nu-zijn is
voor ons de roep Gods om van Hem te ge
tuigen en Hem te grtioorzamen.
Bij de rondvraag nocdigde de afdeeling
Amsterdam het hoofdtoestuur uit de vol
gende algemeene vergadering in Amster
dam te houden. Hiertoe werd besloten.
Dr. Van der Voet sloot daarop de goed
bezochte vergadering met een opwekking
om vastbesloten de opdracht, die God
aan „Kerk en Vrede" gegeven heeft te vol
brengen.
UITVOERING LEIDSCH HARMONIE
GEZELSCHAP „DE POST".
Viering van het 30-jarig bestaan.
De jaarlijksche uitvoering van het Leidsch
muziekgezelschap „De Post" droeg ditmaal
een feestelijk karakter in verband met de
viering van het 30-jarig bestaan. Er
heerschte een opgewekte stemming toen het
gezelschap opende met de frissche Jubi-
leummarsch van den heer M. Bolderdijk, die
thans reeds niet minder dan 28 jaar met
onverflauwde energie deze vereeniging
leidt.
Deze inzet ontlokte een hartelijk applaus,
waarop dé voorzitter, de heer J. G. Wakka,
een openingswoord sprak, waarin hij allen
hartelijk welkom heette, in het bijzonder
den eere-voorzitter, den heer H. W. Metse
laar, de afgevaardigden der 3-October-ver-
eeniging, de heeren v. d. Laan en Wichers
Rollandet en die van versoheidene zuster-
vereenigingen, ook uit de omgeving. Spr.
dankte voorts de donateurs voor hun finan-
cieelen steun, terwijl hij tevens zijn erkan-
telijkheid betuigde aan de muziekgezel
schappen T. D. en P. C. L, voor de toe
zending van bloemstukken. Ook was een
telegram met gelukwnschen binnengeko
men van Warmond's Fanfare.
Hierop werd een fraai programma uit
gevoerd, waaraan kennelijk veel en gron
dige studie voorafgegaan was, getuige de
uitstekende, sonore klank, die ontwikkeld
werd, de accurate inzetten, de over het al
gemeen loffelijke zuiverheid en de algeheele
afwerking, die ook van muzikaal begrip ge
tuigde. Er viel van melodieuze en geest
driftige muziek te genieten, die bijzonder in
den smaak viel.
Adam's „Si j'étais Roi" werd met veel
vuur en verve gespeeld, Andrieu's Waria liep
eveneens goed van stapel, doch vooral in
Bac-h's Grande Finale Arielle was men bij
zonder op dreef. Daarin viel os. ook op het
beheerschte spel van den clarinettist, den
heer v. d. Spree, op wiens techniek men
bouwen kan. De moeilijke figuraties lukten
uitstekend. Ook de wals van Waldteufel
kwam mooi genuanceerd en in een juist
tempo tot uitdrukking: een compliment te
vens voor het nauwgezet rhythmisch weer
geven van het aanvangs-menuet, dat zeer
beschaafd vertolkt werd. De fantasie op
de onera van Mozart „La Flüte enchantée"
van Kessels was een voortreffelijk sluitstuk,
waarin ook getuigenis werd afgelegd van de
goede kwaliteiten van het ensemble, dat
voor dezen feestavond zijn beste beentje
had voorgezet. De heer Bolderdijk en zijn
mannen kunnen dan ook met voldoening op
deze uitvoering terugzien. Met groote aan
dacht hebben de vele toehoorders het spel
gevolgd en telkenmale van hun hartelijke
waardeering blijk gegeven.
„Vraagteëkcns" op het programma duid
den op een verrassing en inderdaad was dit
het geval. Want het damescomité was ijve
rig in de weer geweest. Dat bleek wel, toen
de voorzitster, mevr. L. WakkaMenijn het
woord nam, om de jubileerende vereen!-
GRAAF VAN LIMBURG STIRUM
ZAL ONTSLAG NEMEN.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van mr. J. P. Graaf van Limburg
Stirum, onze Nederlandsohe gezant te Lon
den, om in den loop van dit Jaar om par
ticuliere redenen ontslag aan te vragen.
Graaf van Limburg Stirum.
Naar ons ter oore komt, wordt als zijn
opvolger genoemd jhr. mr. E. F. M. J.
Miohiels van Verduynen, oud-gezant te
Praag en oud-chef van de afdeeling diplo
matieke zaken aan het departement van
buitenlandsche zaken.
Jhr. mr. Michiels van Verduynen.
ging een aantal prachtige muziekinstru
menten aan te bieden. Een uiterst welkom
geschenk, waardoor de prestaties dezer
vereeniging ongetwijfeld in de toekomst
weer hooger opgevoerd zullen worden.
Het eere-lid van dit comité, mevr. Bolder
dijkTienhoven ontving fraaie bloemen,
terwijl ook de leden van dit comité als be
wijs van dank met een ruiker vereerd
werden.
Nog een tweede verrassing was het feit,
dat de heer J. Boom, voorzitter van de
Feestcommissie, een enveloppe met inhoud
aanbood, ter dekking van de kosten van
dezen avond. In een hartelijk speech je
dankte de heer Bolderdijk voor de bloemen
aan zijn echtgenoote en voor de aanbieding
der schitterende muziekinstrumenten,
waarvan spr. de kwaliteit en het fabrikaat
hoogelijk roemde.
Verschillende afgevaardigden brachten
nog hun gelukwen9chen over: namens het
Leidsch Politiemuziekgezelschap en „Werk-
man's Wilskracht" werd een muzieknum
mer naar keuze aangeboden, waarna de
voorzitter van het harmoniegezelschap
Benvenuto" uit Voorschoten gewaagde van
de steeds bestaande goede verstandhouding.
Hij kwam met een origineel geschenk voor
den dag, n.n. een herinneringsmedaille met
inscriptie. De heer Wakka bracht allen
hartelijk dank voor de goede woorden en
geschenken.
Was dus de eerste helft van dezen avond
reeds een succes, ni*t minder werd dit
het geval met de tweede, waarin het Vau
deville-gezelschap „Leberto" met John
Kloos als uitnemend conférencier een serie
uitstekende nummers ten beste gaf, die het
welslagen van dezen a-vond in hooge mate
bevorderde.
Acrobatiek, snelschilderen op een draai
ende plaat, jongleeren en demonstraties
aan de traoéze zorgden voor veel afwisse
ling, zoodat dit programma voor kostelijk
en spannend amusement- zorgdroeg.
De mooie avond werd besloten met een
vroolijk bal op de muziek van Hofenk's
Melodymakers.
Tot diep in den nacht bleef men in ge
zellige stemming vereenigd.
BINNENLAND.
Vliegtuig neergestort te Vlissingen; drie
dooden. (2e Blad).
De Pers over Oss. (2e Blad).
Huldiging van Jhr. Loudon te Parijs. (Bin
nenland, 2e Blad).
Familiedrama te Meerssen. (2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Gedrukte, later herstellende markt -
Kalme affaire - Unilevers en Philips
vaster - Koninklijke oploopend na
zwakke opening - Amerikanen kalm -
Beleggingen verdeeld.
BUITENLAND.
Duitschland zet inzake den moord te Klad-
no niet door. Nieuwe incidenten in
Tsjechië. (ld Blad).
De moeilijkheden inzake Danzig. (Buiten-
lanci. Ie Blad).
Het Britsche Koningspaar heeft de Veree-
nigde Staten weer verlaten. (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Koel weer. Zwaar bewolkt met
opklaringen. Enkele regenbuien
met kans op onweer. Matige tijde
lijk krachtige Noordelijke tot
Noordwestelijke wind.
VISCHCOLLEGE „DE RUISVOORN"
Zaterdag: heeft het Visöhcollege „De
Ruisvoom" In het clublokaal van den heer
Van Kempen, Noordeinde, haar eenste
lustrum op schitterende wijze gevierd.
Na het openingswoord van den voorzit
ter der feestcommissie werd het dage-
lijksch bestuur als blijk van erkentelijkheid
een mooi geschenk aangeboden, bestaande
uit een vulpenhouder met inscriptie en aan
de dames een bloemruiker. Ook aan de
dames van de feestcommissie werden bloe
men aangeboden.
De heer De Gunst, humorist bracht er
met zijn liedje en muziek direct de goede
stemming in; hij werd op voortreffelijke
wijze begeleid door den accordeonist Cris-
pijn.
Tijdens de pauze was er een gTatis ver
loting en een tombola zonder nieten,
waaruit bleek, dat de feestcommissie haar
taak niet gemakkelijk had opgevat.
Zij mag met voldoening op dezen ge
slaagden avond, waar allen zioh uitste
kend amuseerden, terugzien.
Tot besluit van dit lustrum wordt as.
Zondag te Oude-Wetering een grcot con
cours gehouden.
MOTORTOERTOCHT VOOR LEIDSCHE
WERKLOOZEN.
Evenals de eerste is ook de gisteren ge
houden motortoertocht voor werkloozen,
georganiseerd door de L.H.D.C.. geslaagd
te noemen. Het doe! was ditmaal een be
zoek aan Ouwehand's Dierenpark te Rh?-
nen. Via Goud?, Utrecht en Doorn ws" d
de Grebbebevg te '2.30 uur bereikt. Na de
lunchpakketten te hebben genuttigd,
werd het prachtige dierenpark en aqua
rium' bezichtigd. Öp den terugtocht hield
de regen onze stadgenooten tot Utrecht
gezelschap.
In .Royal" werden de laatste consump
ties aangebeden en hartelijke woorden
van dank ge.tnroksn o.a. tot de schenkers
der versnaperingen.
D? Zaterdag alhier gehouden collecte
ten bate van de Commissie voor Huishou
delijke Voorlichting heeft f. 485.58 opge
bracht.