STADSNIEUWS
lie Jaargang
ZATERDAG 3 JUNI 1939
No. 24290
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Hoop op redding van
Thetis-bemanning minimaal
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Vrijwillige Vrouwelijke Hulp
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
90 mannen een
zeemansgraf gevonden?
Nog 90 man aan boord
verwacht
DORDRECHT Gasfornuizen
en Comforen
DE ME
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
jl ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
igmtschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
ren 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindaplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevesOgd fijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd-J
houwen van allen rang en stand
kunnen hieraan medewerken.
In navolging van andere steden in
ons land is ook hier ter stede opge
richt een korps voor het verleenen van
vrijwillige hulp door vrouwen, welk
korps beoogt werkzaam te zijn in den-
relfden geest als door ons eenigen tijd
geleden uitvoerig werd weergegeven
met betrekking tot de Amsterdamsehc
rnsterorganisatie.
Het verleenen van hulp is een specifiek-
nouwelijke eigenschap, waarop juist in
se tijden een beroep niet alleen gerecht-
ardigd, maar ook alleszins gewensdht ls.
Wij gaan nog verder en betoogen zelfs,
het atxsolut noodzakelijk is, dat de
jouwen, die zich bewust zijn, dat van haar
:oiaal in dezen tijd en wellicht in de
komst gevraagd zal worden op verschil-
z:i gebied de leiding te nemen, zich aan-
rcharen en zich voorbereiden op het
schaffen van daadwerkelijke hulp,
.ar deze noodig mocht blijken.
En die hulp 1 s noodig. Er zijn nog veel
veel vrouwen, die, hoewel zij met be
iden. vaak zelfs sobere middelen moe-
rondkomen, met haar geld niet dat-
gm bereiken, wat mogelijk zou zijn, om-
ai haar de kennis om dat maximum te
reiken ontbreekt.
V.V.H. wil hier de helpende hand reiken
het organiseeren van korte cursus-
Tii, die speciaal met het oog op het zo-
■elzoen zijn ingesteld, te weten:
(en naaicursus, waar zal worden geleerd
welke wijze men bijvoorbeeld gedragen
irren tot kinderkleeren kan vermaken;
een kookcursus voor het bereiden van
oudlge maaltijden, zooals éénmans-
)i, enz.;
een cursus in gezinsbescherming, zulks
u samenwerking met de Ver. voor Lucht-
scherming;
etnige voorlichting hoe te handelen bij
erdrinki ngsongevallen
een korte cursus in brandweer-opleiding,
aarbij in twee keer de noodzakelijke
andgrejien voor hulp bij brandgevaar
iwdcn geleerd, enz.
Aan deze cursussen kunnen alle vrou
wen, ongeacht haar rang of stand,
deelnemen. Er dient geen onderscheid
le worden gemaakt tusschen arm of
rijk, werkende of werklooze, wanneer
het geldt anderen te helpen of zich te
bekwamen om die hulp aan anderen
te verschaffen.
De kosten van het lidmaatschap be
hoeven voor niemand een bezwaar te
rijn: de eenheidsprijs bedraagt f. 1.
per jaar, terwijl het aan iedereen per
soonlijk wordt over gelaten om, naar
Selang de draagkracht, daarboven of
-beneden te gaan (minimum f. 0.25).
Wie geen gelegenheid heeft om zich bui-
rashuis verdienstelijk te maken, kan zich
Mngoed opgeven; ook thuiszittende, kan
ten werken!
Aanstaanden Donderdag en Vrijdag van
»-l uur en 's avonds van 89 uur kan
ten zich opgeven en inlichtingen lnwin-
aan het V.V.H. Huts, Gravensteen, ter-
Hl in Oegstgeest deze aanmelding kan ge-
raeden op dezelfde dagen van 111 uur
J mevr, s. KoertBouman, Emmalaan
teL 3889.
"oensdag as. des middags om halfvler
™wn belangstellenden het V.V.H. Huis
™en bezichtigen; het zal dan weliswaar
®j> niet geheel gereed zijn, maar het in-
™tingenbureau treedt terstond in wer-
0nE en men kan er derhalve alle ge
wachte informaties krijgen omtrent de
"Kussen, kosten en verdere plannen.
Het ligt in de bedoeling, dat de kosten
wekt. zullen worden door zeer kleine bij-
"Sen, welke van de deelneemsters zullen
krden gevraagd.
Vanzelfsprekend zijn daarnaast giften
hen, die met het doel van V.V.H sym-
«useeren, van ganseher harte welkom.
"Mken zij opmerkzaam gemaakt op het
Hünummer van mevrouw M. S. Juynboll-
Ysselsteyn, Leiden, waarbij men op
064 biljet gelieve te vermelden: Gift V.V.H.
Wij spreken de hoop en de verwach-
*ing uit, dat binnenkort ook Leiden een
Vrouwelijk Vrijwilligerskorps zal heb-
kn, waarop het terecht trotsch is!
NA HET OVERLIJDEN VAN Ds. JOH. W.
GROOT ENZERINK.
In het „Leidsche Predikbeurtenblad", dat
gisteravond verscheen, wijdt het Ministerie
van Predikanten der Ned. Herv. Gemeente
een „In memoriam" aan wijlen ds. Joh. W.
Groot Enzerink. Het volgende ontleenen wij
er aan:
„In hem ontvalt der Gemeente een hard
werker Ook na de ernstige operaties eenige
jaren geleden heeft hij zichzelf niet, mis
schien te weinig, ontzien. De stichting van
de Koolkapel was zijn trots en het werk al
daar had de volle liefde van zijn hart. De
Gemeente heeft hem hiervoor ook beloond
met veel wederliefde; tot het laatste toe
bleef een groot „gehoor" hem trouw. Hij laat
in de Gemeente een breede plaats ledig en
diep is er de ontroering over zijn plotseling
verscheiden. Ook in den kring zijner col
lega's wien in hem een medebroeder in de
bediening ontvalt, die ook in hun kring een
ruime plaats ledig laat. Ook ons trof het be
richt van zijn overlijden wel zeer onver
wachts. al hadden wij al weieens met be
zorgdheid opgemerkt, dat hij er slecht en
moe kon uitzien. Collega Groot Enzerink was
een trouwhartig, royaal, hulpvaardig col
lega. Hij was weieens haastig in toorn, maar
gevoelens van wrok en nijd waren hem
vreemd. En in dagen van beproeving, die in
zijn leven hier ln Lelden niet weinige zijn
geweest, gaf hij een voorbeeld van vast en
kinderlijk Godsvertrouwen.
Zijn nagedachtenis zij tot zegening. En
juist dat voorbeeld van Godsvertrouwen zij
een kracht in het leven zijner kinderen, en
tot kracht ln hun diepe droefheid".
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Firma G Haasnoot en Zonen, Haven 8,
Katwijk a. Zee. Haring-, bokking- en fust-
handel. Uittredend vennoot: W. Haasnoot,
Zwijndrecht, d.d. 26 April 1939.
H. Uittenbogaard. Vinkebuurt 46, Alphen
a. d. Rijn. Oliehandel. De zaak is verplaatst
naar Zwammerdam, Buitendorpstraat A 161
Nederlandsche Middenstandsbank N.V.,
Breestraat 63. Leiden, hoofdz.: Hcerengracht
580, Amsterdam. Procuratie verleend aan J.
A. de Mey, Lelden (B. P.)
„PRO JUVENTUTE"
Jaarverslag van het district
Leiden over 1938.
Aan dit verslag ontleenen wij het vol
gende:
Door het actief optreden van den propa
gandist breidde het ledental zich uit tot
240. Hierdoor was het bestuur ln staat, met
inachtneming van de grootste zuinigheid,
die uitgaven te doen ten behoeve van zijn
pupillen, welke in voorgaande jaren helaas
achterwege moesten blijven wegens den
slechten financieelen toestand der kas.
Werden voorheen alleen kleedingstukken
en schoenen verstrekt, wanneer ons die zelf
werden geschonken, thans, nu de gelden
wat ruimer toevloeien, kunnen wij boven
genoemde artikelen, wanneer er zeer groote
behoefte aan is, zelf aanschaffen.
Het aantal processen-verbaal, dat de Off.
van Just, ons in 1938 voor rapport en advies
deed toekomen, bedroeg 70 en wel over 15
meisjes en 55 jongen.
De kinderen, die onder ons toezicht staan,
gedragen zich één uitgezonderd over
het algemeen goed.
GENOOTSCHAP TOT ZEDELIJKE
VERBETERING DER GEVANGENEN.
A.s. Maandag is de heer B. Mark 26 -jaar
werkzaam als ketelmaker bij de Stedélyke
Lichtfabrieken.
ÏPriCi a/OAAGT OQOGBAMMA>
>^REI5BURERU UJ0LTER5
I DOE7A:-TRAATJrT5L 2597!
1144
finger Med.)
Jaarverslag der afd. Leiden over 1938.
Aan bovengenoemd verslag ls het vol
gende ontleend:
Het ledental vermeerderde met 6 en be
droeg op 31 Dec. 1938 103.
Aan contributies, subsidies, enz., werd
ontvangen f. 1287.31.De uitgaven be
droegen f. 1296.22.—. zoodat het nadeellg
saldo op 31 Dec. 1938 ƒ.8.91 bedroeg
Aan den Minister van Justitie, gerechts
hoven, rechtbanken, politierechters, reclas-
seeringsraden en advocaten werden in to
taal 63 rapporten uitgebracht.
In 60 gevallen, welke betrekking hadden
op 56 mannelijke en 4 vrouwelijke verdach
ten, werd advies uitgebracht.
In 52 gevallen werd het advies der af-
deellng gevolgd.
In 1938 werd het toezicht over 32 voorw.
veroordeelden en 1 deels voorw., deels on
voorwaardelijk veroordeelde aan de afdee-
ling opgedragen. In totaal staan 80 voorw.
veroordeelden en 4 deels voorw., deels on-
voorw. veroordeelden (w.o. 6 vrouwen) onder
ons toezicht.
Van 14 voorw. veroordeelden eindigde in
den loop van 1938 de proeftijd. Over allen
kon op het eindrapport gemeld worden, dat
zij zich gedurende den proeftijd uitstekend
hadden gedragen.
Aan schadevergoedingen werd in totaal ge-
ind en aan de benadeelden afgedragen
f. 267.35.
De alhier gehouden geldinzameling ten
bate van Simavt heeft opgeleverd de som
van f. 1375.65.
Mej. T. den Dikken, thans onderwijze
res aan de Chr. School te Lopik (U.), is met
ingang van 1 Sept. a.s. benoemd aan de Chr.
Opleidingsschool, hoofd de heer Y. Tijnstra,
aan den Hooge Morschweg, alhier.
BLOEMIST-P ATROONS-VEREENIGING
„LEIDEN EN OMSTREKEN".
In een der zalen van het Schuttershof
had gisteravond de maandelijksche leden
vergadering plaats van bovengenoemde
vereeniging. De voorzitter, de heer A. Buur
man, opende de vergadering en gaf, na
goedkeuring van de notulen der vorige ver
gadering, het woord aan den heer N. de
Leeuw om verslag uit te brengen over de
te Amsterdam gehouden algemeene verga
dering. Deze schetste het groote werk om
in enkele maanden tijds een landelijke or
ganisatie te doen oprichten met aangeslo
tenen over het geheele land, terwijl hij
tevens de maatregelen opsomde, die in de
naaste toekomst genomen zullen worden in
het belang van het hoveniersvak. Een le
vendige gedachtenwisseling volgde op dit
verslag, waarna de voorzitter den heer N.
de Leeuw hartelijk dank zegde voor zijn
uitvoerig verslag. Het werven van leden
was het volgende punt der bespreking. Vele
leden zegden hun steun aan de door den
voorzitter ontworpen wijze van propagan-
davoering toe. Nadat de voorzitter nog had
medegedeeld, dat het bestuur bij den Ge
meentelijken Reinigingsdienst gunstiger
voorwaarden bereikt heeft voor het depo-
neeren van tuinafval voor leden, sloot de
voorzitter op de gebruikelijke wijze de ver
gadering.
HEEFT U UW BELASTINGBILJET
AL INGEVULD?
De inspecteur der directe belastingen,
2de afdeeling vestigt er de aandacht op,
dat de termijn, binnen welken de aangif
ten voor de vermogens- en inkomstenbe
lasting 1939/40 moesten zijn ingeleverd,
reeds ruim verstreken is. Door alsnog tot
spoedige indiening over te gaan kunnende
gevolgen van verzuim worden voorkomen:
ambtshalve aanslag of bekeuring zullen in
het tegengestelde geval zeker niet buiten
toepassing kunnen worden gelaten.
MILITARIA.
Met ingang van 3 Juni 1939 zijn de na
volgende dienstplichtigen, leerlingen bij de
school voor dienstplichtige onderofficieren
administrateur, behoorende tot het 4e Reg.
Infanterie, aangesteld tot korporaal: W.
Faas, J. C. G. Kat, G. Kuypers, J. Th. Ste
vens, D. Storm, J. Verhoeven en A. Vuurpijl.
Met ingang van 4 Juni 1939 worden bij
het 4e Reg. Inf. aangesteld: tot dienstplich
tig fourier de dienstplichtig serg. instruc
teur M. A. v. Eysden en J. L. Klok en tot dpi.
sergeant compagnies administrateur A. J. v.
Dijk, H. Labordus en H. Nuy.
Bij Kon. besluit is eervol ontslag verleend
uit den militairen dienst aan den reserve
kapitein A. J. Kleijkamp van het 4e Reg. Inf.
BINNENLAND.
Verlenging eersten oefentijd alleen in tijd
van spanning (3e Blad).
Radio-omroep-controle-com missie treedt
op tegen de Avro (Binnenland, 3e BI.)
De roei wedstrijden van „Hollandia" (Sport
2e Blad).
De auto-races om den Prijs van Zandvoort
(le Blad).
Rectorencollege der universiteiten stelt een
nieuwe regeling der collegegelden voor
(Laatste Berichten, le Blad).
Groote havermoutfabriek te Zoeterwoude
afgebrand; belangrijke schade (4e BI.)
BUITENLAND.
Voortzetting der diplomatieke besprekin
gen (Buitenland, le Blad).
Het vredes-initiatief van den Paus (Bui
tenland, le Blad).
Koning Leopold van België heeft het Brit-
scbe koningspaar uitgenoodigd tot een
officieel bezoek in het najaar (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
i.
Gisteren slaagde aan de Vrije Univer
siteit te Amsterdam onze oud-stadgenoot
de heer H. Wissink voor het doctoraal
examen in de geschiedenis.
CONCERT IN ENDEGEEST.
Onder groote belangstelling, zoowel van de
van de patiënten als van het personeel
5 van enkele hoofden van takken van
r™51! gaf gisteravond in de Centrale Ont-
winlngszaal van Endegeest het Zusterkoor
'rader Ons" onder leiding van mevr. Stuur-
ï*n en met medewerking van mej. K. Ra-
viool en mej. R. Blok aan den vleugel,
concert. Een zeer uitgebreid programma
tri k0p vo°rtreffelijke wijze ten gehoore ge-
J®'- De directeur-geneesheer, dr. F. J.
CTCan, betuigde den medewerkenden al-
■"lartelijk dank.
Zullen de opvarenden van de „Thetis"
nog worden gered? Deze bange vraag
schijnt, helaas, met steeds groeiende
zekerheid ontkennend te moeten wor
den beantwoord. Het droeve tot van
verstikking schijnt allen, die zich nog
aan boord van de „Thetis" bevinden,
niet meer te kunnen worden bespaard.
De vraag is opgeworpen, of men niet
voort had kunnen gaan met het redden
door de Davis-apparaten. Men moet echter
conculdeeren dat hoogstens enkele opva
renden op die manier gered zouden worden
en dat hun ontsnappen voor de opvarenden
die achterblijven, een zekeren dood betee-
kende. Bij iedere redding ontsnapt n.l. zoo
veel lucht en treedt zooveel water binnen,
dat men die manipulatie slechts enkele
enkele malen kan herhalen.
De volle aandacht werd daarom geves
tigd op de pogingen van het bergings
vaartuig. dat wilde probeeren lucht binnen
te pompen.
Er zijn pogingen gedaan om in het ach
terschip van de duikboot een gat te snij
den. doch dit werk heeft men moeten
staken tot het getij van 18 uur weder afnam.
Tengevolge van de sterke getijstrooming is
het vaartuig gekanteld terwijl het achter
schip onder water is komen te liggen.
Het bleek, dat de „Thetis" in een moei
lijker positie is komen te liggen dan toen
de bergingsmaatschappij haar eerste po
gingen om een gat in den romp te hakken,
ondernam.
Om 10 uur heeft de admiraliteit gister
avond opnieuw een communiqué uitgege
ven, waarin gezegd wordt, dat de admirali
teit tot haar leedwezen moest verklaren,
dat de hoop. dat nog menschenlevens gered
kunnen worden, verminderde.
Het achterschip van de „Thetis" is, toen
het getij om 18 uur afliep, niet, zooals
men had verwacht, opnieuw boven water
gekomen en daarom zijn pogingen in het
werk gesteld, het achterschip met behulp
van pontons te lichten.
Het werd een wedstrijd met den tijd. daar
tegen 2 uur vannacht de lucht als ver
bruikt werd aangenomen!
Even na middernacht heeft een
ambtenaar van de Gammel Laird met
gebroken stem aan de wachtende
menigte medegedeeld:
„Tot mijn spijt moet ik zeggen, dat
er geen hoop meer is voor de mannen,
die nog in de „Thetis" zitten.
De wachtende vrouwen barstten in
schreien uit. Vele harer hadden bijna on
afgebroken staan wachten sinds het begin
van den avond hopende op berichten.
Niettemin werd het reddingswerk voort
gezet, daar duikers om 1 uur hedennacht
nog zwakke klopsignalen in de Thetis hoor
den, zulks onder leiding van schout-bij
nacht Watson, commandant der Britsche
onderzee-vloot, die gisteravond arriveer
de, evenals nog vele deskundigen, w.o. dui
kers, die hebben deelgenomen aan de ber
ging der Duitsche oorlogsbodems, die bij
Scapa Flown tot zinken waren gebracht.
Het is thans wel zeker dat het voorschip
van de Thetis onder water staat. Men was
er namelijk in geslaagd een tros om het
schip heen te brengen, doch het gelukte
niet hiermede eenige beweging ln de The
tis te krijgen. De vier geredden verklaren
dat zich in het voorschip geen manschap
pen bevonden en dat cp het oogenblik dat
zij de boot verlieten alle verdere opvaren
den ongedeerd waren. De vier geredden
zijn allen uit de achterste ontsnappings
poort gekomen, de voorste bevindt zich in
het volgestroomde deel van de boot.
Berichten, dat nog zes mannen zich uit
dc Thetis zouden hebben bevrijd, waarvan
er echter drie verdronken, zijn niet be
vestigd.
Om 2 uur vannacht werd de hoop echter
blijkbaar opgegeven, want de gereed staan
de ambulances werden weggezonden
Om 4 uur, dus 2 uur later, deed het mini
sterie van marine echter mededeeling
van het bericht, dat er toch nog teekenen
van leven waren vernomen. Duikers had
den zwakke klopseinen uit de duikboot ge
hoord. Het ministerie voegde hieraan toe,
dat de reddingspogingen werden voortge
zet en dat men opnieuw zou trachten den
achtersteven boven water te brengen, als
het getij dat zou veroorloven.
Bij het aanbreken van den dag heeft men
daartoe inderdaad pogingen in het werk
gesteld. Te vijf uur daalden duikers af om
de positie van de duikboot vast te stellen.
Terwijl zij beneden waren, stonden zij in
voortdurende verbinding met de reddings
vaartuigen. Toen zij boven kwamen, brach
ten zijn den marine-vaartuigen volledig
verslag uit. waarop met het reddingswerk
een begin werd gemaakt.
Uit de lijst van namen, welke Cammel
Laird heeft opgegeven van de opvarenden
van de Thetis blijkt, dat negentig personen
aan boord waren, toen het schip dook; be
halve de 58 man bemanning, bevonden zich
32 man van het personeel van de werf aan
boord.
Vier opvarenden zijn gered, maar naar
later vernomen werd, bevinden zich nog 4
officieren meer aan boord van het schip,
zoodat zich nog steeds 90 man in de duik
boot bevinden.
De hoop is vrijwel vervlogen nog
iemand te kunnen redden
De wedstrijd met den tijd is zoo goed
als zeker door de redders verloren.
Het zou de zwaarste ramp zijn. die de
Britsche vloot ooit in vredestijd heeft ge
leden 1
Voor het Noorden: Droog, vrij
warm weer, helder tot half be
wolkt. Matige tot zwakke wind uit
Noordelijke richtingen.
Voor het Zuiden: Droog warm
weer. Aanvankelijk helder. In den
namiddag echter wat toenemende
bewolking. Matige tot zwakke wind
uit Oostelijke richtingen.
Ned. Fabr. - In div. kleuren - Zie de etalage
KORT RAPENBURG 10
Telef. 25
1143 (Ingez. Med.)
OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
„REtTVENS".
Gistermiddag is alhier in de Openbare
Leeszaal en Bibliotheek „Reuvens" een le
denvergadering gehouden. Het voornaamste
punt der agenda was het vaststellen en
goedkeuren der wijzigingen in Statuten en
Huishoudelijk Reglement der Vereeniging,
welke wijzigingen zijn aangebracht in ver
band met het feit dat eerlang, na een pe
riode van 29 jaar en 11 maanden, opnieuw
de Koninklijke goedkeuring op de Statuten
moet worden gevraagd. De door het bestuur
voorgestelde wijzigingen werden na eenige
bespreking zonder hoofdelijke stemming
aangenomen, waarna ook de Statuten en
het Huishoudelijk Reglement in hun geheel
door de vergadering werden goedgekeurd.
Onlangs heeft de heer J. de Wit, la-
dingmeester bij de Ned. Spoorwegen aan
het station alhier zijn 40-jarig jubileum,
bij de spoorwegen waarvan hij de meeste
jaren ln Leiden is werkzaam geweest her
dacht. In verband hiermede werd de heer
Dc Wit gisteren in het hoofdgebouw te
Utrecht ontboden, alwaar hij door den pre
sident-directeur prof. Goudriaan op har
telijke wijze werd toegesproken en geluk-
gewenscht, waarna hij de oorkonde voor
40-jarige trouwe dienstvervulling en het
gebruikelijke geschenk ond°r enveloppe
ontving.
