STADSNIEUWS BUITENLAND sfe Jaargang WOENSDAG 31 MEI 1939 No. 24287 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Ver. van Chr. Onderwijzers(essen) in Nederland en de Óverzeesche GewesSen ClandGstiGnG zGndGr in beslag gGnomGn L2 Cor'4- Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht Algemeene Toestand LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f.2 35 per week f.O.lS Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) Referaat ds. P. Prins. Nadat spr. allereerst had geaccentueerd hoe men vanouds in de ethiek sprak van ascetiek en paedagogiek, welke begrippen hij kortelings nader omschreef, wees hij er op dat men wel voor een tijd den indruk wekken kan. dat men zijn onderwijzerswerk voortreffelijk verstaat, maar dat het op den duur zich bitter zal moeten wreken, wanneer men meent anderen te kunnen leiden en vormen, terwijl men zich zelf niet laat lelden en vormen. Moet gelet worden op het kind als paedagogisch ob ject; niet minder belangrijk Is het paeda gogisch subject: de onderwijzer zelf. Spr. stond hierna stil bij de zelfvorming, nader nog: bij de taak van den Chr. on derwijzer waarbij hij de vragen onder oogen zag: wat moeten wij in ons zelf hebben en bij ons zelf aanbrengen? Deze vragen werden beantwoord door al lereerst een historisch overzicht te geven, waarbij kortelings gewezen werd op de op vatting der Gnostieken, der Brahmanen, de volgelingen van Tatianus en het gevoe len van Rome. De positieve kracht bij de ascetiek of zelfopvoedingsleer vindt spr. kort omschre ven in het begrip: bezieling. Die hebben we noodig voor onze zelfopvoeding. Zonder be zieling kunnen we geen menschen Gods zijn. Anderen bezielen gaat op den duur alleen als we zelf bezield zijn. De bezieling werd voorts nader omschreven als een noodzakelijke factor voor het Chr. onder wijs. Zonder bezieling kan de onderwijzer wel rijksambtenaar zijn, maar geen echt Chr. onderwijs geven. Spr. zette nader uit een, dat liefde en bezieling niet dezelfde zijn De onderwijzer moet gezalfd zijn met Christus en met den H. Geest. Alleen in de dagelijksche gemeenschap met Jezus Christus en den H. Geest, is er dc ware bezieling en zóó alleen kan waar lijk Chr. onderwijs gegeven worden. Daar om past den onderwijzer het voortdurend gebed om den Pinkstergeest „Veni Creator Spiritus". Wie kent het verlangen om een rein hart en het vernieuwen in zijn bin nenste van een vaste geest, heeft de ware bezieling. Zóó wordt hij tot den dienst van het Chr. onderwijs van harte gewillig en bekwaam en vroolijk in zijn dagelijksch werk. Na het uitspreken van deze rede heeft de voorzitter nog een slotwoord gesproken, waarin hij allereerst dr. Prins dankte voor zijn rede. Hartelijk dankte hij ook de rege- lings-commissie, die alles zoo keurig had voorbereid en er voor had zorg gedragen, dat aan Lelden een onvergetelijke herin nering wordt medegenomen. Tenslotte richtte hij zich tot het afgetreden H.B.- lid, den heer Nauta. hem dankend voor het werk, dat hij ln het belang der vereeniging heeft gedaan. Nadat de vice-president, de heer A, van Andel van Utrecht, den voorzitter voor zijn leiding had bedankt, werd deze algemeene vergadering besloten met het zingen van Gez. 222 X, 2 en 3 en gebed. DE TWEEDE DAG. Hedenochtend werd de algemeene vergadering van de Ver. van Chr. On derwijzers (essen) in Nederland en de Óverzeesche gewesten, die gisteren en vandaag in de Stadsgehoorzaal wordt gehouden, heropend met het zingen van den Morgenzang, de verzen 1, 2 en 3, gebed en het lezen van 1 Petr. 11-16. Mededeeling werd gedaan, dat de heer D. S. Duthmer uit Hilversum in de plaats van den heer J. Ngiuta te Amsterdam als H.B.- J is gekozen. Vervolgens werd namens de lid. sGravenhage door den heer J. A. Deys ran Scheveningen een gunstig rapport over den toestand van het graf van Groen van Prinsterer uitgebracht. Hierna refereerde mr. A. B. Roosjen. lid der Tweede Kamer over „De Vrije school en het leerplan". DE VRIJE SCHOOL EN HET LEERPLAN. Mr. Roosjen begon met de aandacht te vestigen op de velerlei wijze, waarop de vrije school in caricatuur is gebracht. Niet alléén in het verleden, maar ook in het Wen. Verkeerde voorstellingen van hetgeen het Senmerk der vrije school zou zijn vindt men reeds in 1840. als Candidus waarschuwt iegen een verandering in de wet op het teer onderwijs. Men vindt zij bij prof. Hotstede h. Groot, bij graaf Schlmmel- .Tininck en anderen, die reeds voor de Tondswetherziening van 1848 vrijheid van 'aderwijs aanwezig achtten. Caricatuurvoorstelling van de vrije school .eft men ook nu nog aan. onder meer bij "ft Ned. Onderw. Genootschap en bij den "nd van Ned. Onderwijzers, die, in .Schoolblad" en ,.Bode" blijk geven het hrakter van de vrije school nog niet te ratten Verworpen dient ook hetgeen de leer Mussert ten aanzien van de vrijheid tan onderwiis leeraart. Mr. Roosjen kwam verder op tegen ver- waelviging van de vrijheid van onderwijs Kt de financieels gelijkstelling ten aan ren van de Overheidskas. Deze fout, die in eren kring somwijlen wordt gemaakt, ver eent evenzeer afkeuring als de meening, ut de Staat het bijzonder onderwijs geen onkelen band zou mogen aanleggen. Spr pns dan stuk voor stuk de verschillende wtswijzigingen na en wees erop. hoe met iet ruimer vloeien der rijksvergoedingen ce vrijheid van onderwijs steeds meer is teeperkt geworden. Bepalingen omtrent iet minimum aantal lesuren, omtrent de te onderwijzen vakken, omtrent lesrooster en'.p.. taplan hebben de bewegingsvrijheid be- L/U1Z6I1CI CJUlQSn QGStOlGIl Perkt. Het „begeerlijk goed" der financieele De Radiocontroledienst der P.T.T., heeft gistermiddag in samenwerking met de poli tie ten huize van C. M. R. aan den Oude Rijn een clandestienen zender in beslag genomen. De zender werkte ln de 20 meter-banden onder den roepnaam P.A.O.C.M.L. en zond uitsluitend Morse-seinen uit. Tegen den eigenaar is proces-verbaal op gemaakt. In 1937 werd aan hetzelfde adres eveneens een clandestiene zender in beslag genomen. Tot bestuurslid werd met algemeene stemmen gekozen de heer J. C. Meyboom, arts. Nadat de voorzitter dank had gebracht aan den secretaris en de penningmeeste- resse voor den arbeid, dien zij in 1938 had den verricht, werd de vergadering gesloten. eelijkstelline. in 1920 verkregen, was welis waar de bekroning van den 80-jarigen khoolstrijd, maar van een zege der vrije thool over de geheele linie was geen tprake. Oih die reden bepleitte mr. Roosjen on- Ur meer ie. Controle over lesrooster en leerplan 'oor een eigen instantie. 2e. Opheffing van de limitatieve opsom- mn; der vakken in artikel 2 van de L.O - set. Ie Vermindering van het bekende mini- mm van 22 uren tot 18 met de opening Bn de mogelijkheid om aan de lagere khool ook onderwijs te geven in andere hksen dan de onder a-k genoemde. Ie, Het op de helling brengen van artikel waardoor combinatie van vakken moge- is. k heer Roosjen wees er echter ook op. nt de reeds bestaande vrijheid niet steeds Wdt benut Daarom adviseerde hij de '-■"n en de mogelijkheden te grijpen, die nu reeds aanwezig zijn. Het Rijks- Miooltoezicht is in den regel gaarne bereid ""'dij medewerking ie verleenen (0'er den denkbeeldigen leidraad uit de •j hoofdinspectie sprekende, die in het kade Noorden zooveel warme hoofden p" gemaakt, meende de spreker, dat lei- JJJJ. ™n eigen schooltoezicht voorkeur .[".ent boven leiding van het Rijksschool- ~®cht. Het gevaar van hielenlikkerii en ■c-endienarij js njet denkbeeldig. •™et het trekken van een vergelijking tus- fden de jarcn en 1939 beëindigde zijn rede. "Wat over dit referaat van gedachten gewisseld, werd de morgenvergadering •-!;olen met 'net zingen van Gez. 207 1 613 en gebed. Middagvergadering, die tc ruim twee aanving, werd geopend met het zingen Ps. 68 16 en 17, gebed en het lezen «u°p was woorcj aan dr P. Prins. o?*r Dpr^dilcant te Deventer, die sprak -Bezieling, een noodzakelijke factor h« Chr, Onderwijs". De 83-jarige P. R„ die in de kost is bij den 35-jarigen werkloozen chauffeur F. H. in de Aloëlaan heeft bij de politie aangifte gedaan dat uit een gesloten geldkist, staande in een eveneens afgesloten kast, een bedrag van f. 975, aan bankbiljetten van f. 10 en f. 25 is ontvreemd. Daar de hospes sinds gistermiddag 4 uur spoorloos verdwenen Is en even tevoren zijn vrouw onder een voorwendsel de deur had uitgestuurd, neemt de politie aan, dat hij er meer van weet. De politie heeft per radio zijn opsporing verzocht. HET GROENE KRUIS. Ledenvergadering der afdceling Leiden. Gisteravond werd onder voorzitterschap van den heer j'hr. C. C. Röell een ledenver gadering gehouden van het Groene Kruis. Na vaststelling der notulen van de vorige vergadering, gaf de secretaris een uitvoerig overzicht van de werkzaamheden in 1938. Wij ontleenen aan dit verslag het navol gende: Ds. Boonacker nam in October 1938 ontslag als bestuurslid en voorzitter in ver band met zijn vertrek. In de vacature werd ln 1938 nog niet voorzien. Ander wijzigin gen kwamen er in de samenstelling van het bestuur niet voor. Hoewel aanvankelijk overwogen was om geheel nieuwe statuten samen te stellen, werd 26 October 1938 door de ledenverga dering besloten voorloopig verlenging van de bestaande statuten aan te vragen, daar de termijn waarvoor destijds goedkeuring verkregen was op 29 November verstreek. Deze koninklijke goedkeuring werd bereids verleend. In 1938 werden 104 nieuwe leden inge schreven terwijl wegens bedanken, vertrek of overlijden 111 leden moesten worden af gevoerd. Het aantal leden is dus ten slotte met 7 verminderd en bedroeg op 1 Januari 1939: 1006. Een toeneming van het leden tal wordt noodzakelijk geacht om het werk op dezelfde wijze te kunnen voortzetten. Een bedrag van f. 500 werd besteed om het magazijn der vërplegingsartikelen op peil te houden. Door vervanging van min der bruikbaar geworden artikelen en door uitbreiding en onderhoud werd er naar ge streefd aan de vele aanvragen der leden te voldoen. In 1938 werden 1778 artikelen uitgeleend aan 718 patiënten, waaronder aan vele Boerhaave-leden. De ontsmetting en reiniging der terug ontvangen verplegingsartikelen werd als steeds door de verpleegsters zelf verzorgd. Door de verpleegsters werd in totaal 5255 maal hulp verleend aan 439 patiënten. Het bestuur sprak zijn waardeering uit over de wijze waarop de zusters zich van haar plicht hebben gekweten en voor de toewijding waarmede de concierge de be langen der vereeniging heeft behartigd. De penningmeesteresse, mej. F. A. Le Poole. gaf een overzicht van den stand der middelen door overlegging van een balans en van een exploitatierekening 1938. De exploitatie sloot zonder verlies; het saldo der exploitatierekening dat aan het begin van het verslagjaar f. 109.05 bedroeg, ver minderde tot f. 20.12 per 31 December 1938. De kascommissie, bestaande uit de heeren C. G. J. van Alphen. W. K. van Hasselt en W. Wiggers, bracht bij monde van den heer van Hasselt rapport uit. Overeenkom stig het voorstel verleende de vergadering décharge voor het financieel beheer. Bij de bespreking bleek, dat de vergade ring het er over eens was dat versterking van inkomsten noodig is. Wel zijn er nog eenige reserves, doch de practijk leert dat deze spoedig versmelten, indien ze worden aangesproken. De vaste uitgaven zijn in de laatste jaren gestegen en kunnen niet tot een lager bedrag worden teruggebracht zonder de vitale belangen van de vereeni ging te schaden. Een toeneming van het aantal leden kan er toe meewerken om een blijvend evenwicht te verzekeren. EXAMENS E. H. B. O. Bij het gisteren in de Anna Kliniek ge houden examen voor E. H. B. O. vanwege de afdeeling Rijnland van het Roode Kruis te Oegstgeest slaagden de dames: A. G. Eerger.s (Leiden), A. v. d. Kaay (Leidenl. M. E. Molenkamp (Oegstgeest)A. Sipma (Oegstgeest'. A. Vvvrzaat (Leiden), en de heeren A. Altrof (Oegstgeest), P. Carnet (Leiden). H. Th. Juffermans (Leiden) en W. R. Wanrooy (Leidenl. Het examen werd afgenomen door dr. M. D Horst en den docent H. Bertel. bei den alhier. ACADEMISCHE EXAMENS. Bevorderd is tot doctor in de wis- en natuurkunde op proefschrift getiteld: „Alge meene theorie der optische activiteit van isotrope media", de heer H. Hoek, geboren te Rotterdam en wonende te Doetinchem. Geslaagd voor het doctoraal examen rech ten: Mej. E. M. Uhl (Voorhout) en de heer W. W. van Valkenburg i Wassenaar) en voor het candidaatsexamen wis- en natuurkunde letter K: de heer W. Vervoort (Schiedam). WERKLOOZEN-MOTORTOERTOCHT L.H.D.C. De motorsportvereeniging „L.H.D.C." heeft op haar gisteren gehouden ledenvergadering besloten op 11 Juni een tweeden motortoer tocht voor werkloozen stadgenooten te orga- niseeren. Het doel zal thans een bezoek aan Ouwehand's Dierenpark te Rhenen zijn. EXAMENS MIDDENSTANDS DIPLOMA „ALGEMEENE HANDELSKENNIS" Voor het „Speciaal" examen, alhier, af genomen docr de Onderwijs-Centrale van den Christelijken Middenstandsbond zijn heden geëxamineerd 63 candidaten. Geslaagd zijn: A J. Annaars. Alphen a. d. Rijn. A. J. van der Ben. Boskoop, W. v. d. Berg, Hillegom, M. J. C. Besselsen, Hille- gom, W. H. Beyersbergen, Hillegom, Age- nita Hendrika de Boer, Leiden. G. C. A. Boks, Noordwijk-Binnen, C. A. Bol, Hille gom, E. N. Bos, Zwammerdam, H. J. Brink man, Rotterdam, C. van der Brugge, Delf- gauw, H. G. van Brummen, Alphen a. d. Rijn, M. Bulk, Noordwijk-Binnen, C. W. v. d. Burgh, Waddinxveen, P. B. Bijman, Haarlem, H. Corts, Koudekerk a. d. Rijn, G. Cozijn, Boskoop, M. Dubbis, Hillegom, A. Edelman, Bodegraven H. Fioole. Nieu- wertrru?, A. Fortuin. Bodegraven, J. Guyt, Katwijk a. Zee, W. Goudriaan, Boskoop, W F. A. Grimme. Lisse, B. Guis, Noord- wijk, J. Haasnoot, Oegstgeest. B. G. van Haastrecht. Aarlanderveen. M. 'tHart, Naaldwijk. D A. Haster, Hillegom. A. Du- rieux. Katwijk a. Zee, B. Hennipman, Lei den, N. J. v. d. Hoeven, Zoetvrwoude. Pie- ternella van Houweninge. Hillegom. H. W. Hozee, Alnhen a. d. Rijn. F. Kapaan, Lei den. J. Kiel. Leiden. P. G. Kikkert, Leiden. .1. F. Nijhuis, Lelden. G. Kisies, Zaandam, F. Kok, Boskoop, W. J. Kroes. Hoofddorp. D. de Kruvf. Bodegraven. P. Kuicers, Noordwiik a. Zee. A. H. H. Schülte-Küper- ians. HiUegom, I. J. Kuyf. Alphen a. d. R.. J. van Leeuwen. Aphen a. d. Rijn, P. A. J. van Leeuwen. 's-Gravenhage, P. F. Lind- hout. Noordiwijk. D A Lüschen. Noordwijk, B. J. Meiland, de Zilk, J. Noort, Lisse, J. R. Jelluma. Bodegraven. B. J. van Ommeren. Nieuwerbrug a. d. Rijn, Y. van Oosten, 's-Gravenzande. J. G. van Pelt. Boskoop, •T. J. de Regt, Ter Aar. A. J. B. Roseleur, Leiden, P. van Rossen, Lisse. Afgewezen 5. Niet opgekomen 1. BINNENLAND. Bondsdag te Groningen van den Bond van Meisjesvereenigingen op Geref. grond slag (Binnenland, 3e Blad). De sportvliegers Heijmans en Rous op Schiphol terug (Luchtvaart, 4e Blad). De Tweede Kamer over de kosten der In dische defensie (3e Blad). Het honderdjarig bestaan der Nederland- sche Spoorwegen (3e Blad). Begrafenis van generaal C. J. Snijders (le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Kalme markt - Vaste stemming - Op- loopende koersen - Amerikanen hooger Beleggingsmarkt prijshoudend. Het weekblad „Handelsbelangen" neemt om. op de crediteurenlijst in het faillissement der Comm. Venn, o/d firma J. Brugman en Co en haar vennoot J. A. N. Brugman, bank- en administratiezaken alhier. Deze lijst telt 82 crediteuren met een totaal passief van f. 198.112.37' ^waar van preferent f. 355.89. De baten zijn nog niet volledig bekend. In onze rubriek „Weet U het antwoord" stond gisteren als antwoord op de vraag „Wie was Nimrod?" vermeld: Een groot jaar. Dit moest zijn: een groot jager. De politie brandweer is gisteravond uit gerukt voor een brandalarm in den kelder van het perceel Breestraat 24. waar de Leid- sche Cliché-industrie is gevestigd en waar een hoop houtafval had vlam gevat. Met een slang op de waterleiding werd het gevaar bezworen. Gistermiddag is de 74-jarige mej. P. H. in haar woning aan de Oranjegracht van de derde trede van de trap gevallen, waarbij zij zoo ongelukkig terecht kwam, dat zij haar linkerbovenarm brak en bovendien een diepe wonde aan de rechterpols kreeg. De E.H D. vervoerde haar naar het Academisch Ziekenhuis. BUITENLAND. Voortzetting der diplomatieke besprekin gen (Buitenland, le Blad). De Duitsche troepen uit Spanje (Buiten land, le Blad).' De congressen der Fransche socialisten en van Labour (Buitenland, le Blad). Overwinning der Hongaarsche cegeerings- partij bij de verkiezingen (Buitenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor het geheele land: Zwaar be wolkt tot betrokken in den na nacht. Overdag weer opklarend. Overwegend droog. Iets warmer. Zwakke tot matige Noordelijke tot Oostelijke wind. De diplomatieke besprekingen LEIDSCHE BELASTING OPHAALDIENST. Genoemde dienst heeft in de afgeloopen maand f. 10,810,52 aan den Rijksontvanger afgedragen, benevens f. 971,61 aan den Gemeente-Ontvanger. Het Russische antwoord op het Britsche pactvoorstel is nog niet overhandigd, doch men verwacht, dat dit zal geschieden vóór dat Molotof hedenavond zijn rede in het parlement houdt. Zou geen formeel antwoord worden gege ven, dan zal Molotof vermoedelijk vandaag in het parlement een gedetailleerde uiteen zetting geven. Fransche diplomatieke kringen bevesti gen echter, dat een prinicipieele overeen stemming volkomen bereikt is tusschen Frankrijk, Engeland en Rusland De Fransch-Turksche onderhandelingen naderen eveneens haar einde en de over eenstemming tusschen Parijs en Ankara is volledig, zoowel ten opzichte van het sandjak als van een' Fransch-Turksch ga rantiepact. De besprekingen worden voort gezet over zekere punten van secundair belang, o.m. betreffende de waarborging der Fransche belangen in het sandjak. Men kan verwachten, dat aan het einde dézer week de Fransch-Britsch-Russische en de Fransch-Turksche accoorden definitief tot stand zijn gekomen. In een commentaar op de houding van Italië en Duitschland schrijft de .Figaro" ,.De fascistische pers, die voor dc handha ving van haar campagne oo dezelfde krach' van verschillende thema's gebruik inoe maken, zet een nieuwe melodie in. Zij wil thans uitleggen, dat de spanning in Europa niets anders dan een ..klassenstrijd" is Duitschland en Italië vormen een soort volksfront tegenover de conservatieve mo gendheden. Frankrijk en Engeland. Over gebracht op het internationale plan zouden we dus een conflict tusschen proletariërs en werkgevers beleven, dat wil zeggen, den oorlog. Fascisme en nationaal-socialisme nemen dienst onder de vaan van een di- plomatieken Kar) Marx." De ..Epoque" zinspeelt op de eischen der Italiaansche pers. die verlangt ..dat de on rechtvaardigheden, waaronder de arme mogendheden, zooals Duitschland en Italië lijden, in haar geheel worden hersteld. Het blad schrijft: „er zou over het primaire karakter van deze vergelijkingen veel ge zegd kunnen worden. Wij zullen ons er toe beperken te herhalen, dat zij leiden tot de gedachte van een waar internationaal bolsjewisme. Het fascisme doet tusschen de volken den klassenstrijd herleven, dien het zich beroemt in Italië te hebben afge schaft". Prins Paul van Zuid-Slavië is in gezel schap van minister Maikowitsj naar Ber lijn vertokken. Men gelooft te Belgrado, dat de diploma tieke gevolgen van het bezoek van den prins-regent aan Berlijn niet zeer belang rijk zullen zijn. Men neemt aan, dat Diuitchland nieuwe pogingen in het werk zal stellen om Zuid-Slavië tot de spil te doen toetreden, maar prins Paul zal. naar men gelooft, nauwelijks een andere houding aan kunnen nemen als hij te Rome deed, toen hij zioh tot niets verbond. Men verwacht, dat hij. zich wel bewust van het democratische temperament van zijn land en van de strategische en econo mische positie van Zuid-Slavië, Bërlijn slechts zal kunnen mededeelen, dat het land verlangt zich buiten de Europeesche twisten te houden. De diplomatieke vertegenwoordiger van Polen te Danzig, minister Chodacki. heeft het antwoord van de Poolsche regeering op de nota van den Senaat inzake het incident te Kalthoa overhandigd. De Poolsche regeering stelt de Danzigsche autoriteiten voor de gebeurtenissen te Kalthoa verantwoordelijk. O.a. wordt het slechts natuurlijk geacht, dat de Poolsche beambten, die zich naar Kalthoa begaven, zich van wacens hadden voorzien. De Pool sche reeeer r- is van oordeel, dat de Pool sche beambten niet van nalatigheid be schuldigd kunnen worden en zij kan niet toelaten, dat de Senaat eisóhen stelt ten aanzien van een ontslag dezer beambten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1