STADSNIEUWS
Isle Jaargang
DINSDAG 30 MEI 1939
No. 24286
er. van Chr. Onder wij zers(essen)
Nederland en de Overzeesche
Gewesten
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
en rapport over het
Belgische leerplan
Rapport Belgisch leerplan
Het carillon voor het
Leidsche Stadhuis
Lentefeest
Leidsche Volkshuis
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES-,
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
Ijentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
Advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
Iger tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
jtcensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
tan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
Eo ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.t
86ste algemeene vergadering
te Leiden.
ader zeer groote belangstelling
rd hedenmiddag in de Stadsgchoor-
'1 de 86ste algemeene vergadering
-pend van de Vereeniging van Chr.
derwijzers (essen) in Nederland en
-rzeesche Gewesten, welke onder
'dium staat van den heer P. van
Iten uit Arnhem.
WUDINGSDIENST.
,n deze algemeene vergadering ging
"avond in de Pieterskerk een wijdings-
vooraf, waarin voorgingen ds. G. C.
Niftrik. herv. pred. te RljnSburg. die
over ,.Te roemen" en ds. H. A. Wier-
gerei. pred. te Leiden, die het onder-
„Te zorgen" behandelde.
'ewerking aan dezen dienst verleenden
eer H. Schouten (orgel) en hetLeidsch
gelisatie zangkoor o. 1. v. den heer P.
Maaker.
afloop van deze kerkelijke plechtig-
heeft de Regelings-commtssie in .-Den
t" den bezoekersistersi aan de alge-
e vergadering een hartelijk^ ontvangst
id.
EXCURSIES IN DE OMGEVING.
-r hedenochtend stonden enkele excur-
in de omgeving op het programma. Zoo
ok een groep deelnemers naar Katwijk
aal:te hier een duin- en strandwan-
g. Verder was er nog een excursie naar
ilverfabriek in Voorschoten
halftwaalf vond in het museum ,.De
nhal" een ontvangst van het HB. en
der Regelingscommissie door het ge-
'ntebestuur plaats.
,n de algemeene vergadering was ook
n de bijzalen van de Stadsgehoorzaal
tentoonstelling van leermiddelen ver
en, waarop niet minder dan 32 uitge-
'irma's en verwante organisaties expo-
'en. Hedenmiddag om 1 uur werd deze
nstelllng door de heer B. v. Julsingha
teur L.O. in de inspectie Leiden met
kort woord geopend. De tentoonstelling
:-ht zich reeds direct in een druk bezoek
leugen.
DE ALGEMEENE VERGADERING.
eder,middag werd de Algemeene Ver-
nng geopend met het zingen van Ps.
6 en 7, gebed en het lezen van Jes.
12—31.
voorzitter van de regelingscomissie de
Den Dikken, uit Katwijk aan Zee.
tte allen hartelijk welkom en wees erop
in den kring der vereeniging het gees-
ke hooger gewaardeerd wordt dan het
elijke. Nog altijd is onze geestelijke
eid ons meer waard dan het loon der
stbaarheid. Wij laten, aldus eindigde
om des kinds wille het kruis en om
Heilands wille het kind niet los.
DE OPENINGSREDE.
Jerna sprak de voorzitter oer Vereeni-
de heer P. v. Aalten van Arnhem, de
ingsrede uit, waarin hij aehtereenvol-
s besprak het vertrouwen, dat wil in de
e'ing. in de besturen, in de organisatie
God dienen te stellen.
Mraf zette spr. uiteen, dat alhoewel er
■e maatregelen zijn aangebracht, die
en daar een oplossing brachten, elke
e tot verbetering der leerlingenschaal
nog tos vruchteloos in gebleven
fi werkloosheidsprobleem voor de ionge-
tot nog toe niet noemenswaard in
vang en ernst verminderd,
at zullen wij, aldus spr.. elkaar nu, na
ete teleurstellende ervaringen in onze
"ijkheden toeroepen? Tot welke gees-
asteldheid zullen we elkaar opwekken?
komt spr voor, dat het allernoodzake-
>s elkander e wijzen op den plicht
tet hebben van vertrouwen.
Mer de waarde van opvoed ng en on
us in de school te overschatten, mogen
leggen, dat. naar onze diepste over-
■kg. dat het hier gaat om de geestelijke
kt van ons volk, die wel niet uitslui-
ooor het onderwijs, maar toch voor
kft-onbclangTijk deel daardoor word
d.
dat kan alleen gebeuren In een
van vertrouwen alleen als we weten,
y ooren zijn die luiste'ten wi'len en
;k. de aanpakken, wat maar een'gr-
"lotelljk is.
hoopt dan ook. dat de Regeering in
geheel blijft conformeeren aan de
verklarng van den Minister van Onderwijs,
dat verlaging der schaal uitermate ge-
wenscht is en haar effect zal verkijgen
zoodra 's lands kas dit toestaat.
Tenslotte wees de voorzitter er op, dat
het vertrouwen op God het begin en het
einde voor al deze dingen is. Spr.. die her
innerde aan den oproep van H.M. de Ko-
ninging tot moreele en geestelijke herbe
wapening en wel speciaal aan de woorden:
„Christ avant tout", eindigde met er op te
wijzen, da komen "vli in ons vertrouwen
op menschen wel eens beschamend uit. het
vertrouwen op God nog noo.t vevergecGtn
is geweest.
Na het uitspreken van deze rede zongen
de aanwdezigen Gez. 303 1 en 2, waarna
de heer W. 't Hooft te Goes als rapporteur
een rapport uitbracht van het onderzoek
dat door de Commissie 't Hooft—v. d.
Zweep was ingesteld over het Belgisch
Leerplan in theorie en praktijk.
Het rapport, dat tot stand kwam na een
bestudeering van het systeem-Decroiy en
een bezoek aan verschillende scholen in
Belg.ë. geeft allereerst een overzicht van
de inrichting van het Belgisch onderwijs.
Vervolgens wordt er op gewezen, dat op 15
Juni 1935 de toenmalige minister van On
derwijs in België een schrijven richtte aan
de opzieners van het lager onderwijs, in
welk schrijven hij aanstuurde op een pirac-
tisohe toepassing van een nieuwe didactiek
In de volksschool. Een en ander had mede
tot re ultaat dat de Decroly-methode,
waar n didactische grondslagen naar voren
kwamen, die in hun toepassing de kloof
tusschen school en leven konden overbrug
gen. in 1936 werd opgenomen in het model
programma, dat door den Staat in België
aan alle scholen is verstrekt.
In het uitvoerige rapport, dat uitgebracht
werd, staan het doel. de grondslagen en de
beginselen als volgt omschreven: Doel: de
Belgische regeering beoogt met ieder nieuw
officieel schoolprogramma de didactiek op
de hoogte te brengen van de eischen der
psychologie van het leerproces en tevens,
waar we niet voor de school maar voor het
leven leeren. de school meer op de eischen
van een nieuwe maatschappij in te stellen.
We zouden als doel van het nieuwe leer
plan deze slagzin kunnen kiezen: „Opheffen
van de gebreken der oude school!"
Welke zijn deze gebreken? Ze zijn tot een
drietal te herleiden: a. levensvreemdheid;
b. onvoldoende psychologische oriëntatie; c.
Intellectualisme.
A. Het leerplan wil de levensvreemdheid
ophelfen door het schoolsche uit te bannen,
de omgeving als basis van het onderwijs te
nemen en enkele grondslagenkennis aan te
brengen.
B. De psychologische heroriëntatie leidt
tot den grondregel van de spontane belang
stelling van het kind. De studie van het
milieu door actieve waarneming wordt op
den voorgrond gesteld.
C. In de plaats van het intellectualisme
wil het B. L. brengen de motievencultuur.
waardoor wils- en karaktervorming meer
opzettelijk worden beoogd.
De psychologische grondslagen van het
B. L, kunnen we als volgt samenvatten:
a. De zinnelijke waarneming is de grond
slag van alle kennen; b. de zinnelijke waar
neming is globaal: c. het denken van het
kind is gebonden aan concrete voorstellin
gen; d. Taalontwikkeling en denkontwikke
ling loopen bij het kind parallel; e. de for-
meele waarde van de school is van grooter
beteekenis dan de door de school aange
brachte kennis.
De didactische beginselen zijn de vol
gende:
a. Het doorvoeren van de totaüteitsge-
dachte. Dit blijkt uit de behandeling van
de organische tofeenheden Voor de eerste
twee graden wordt met de traditioneele
vakkenindeeling gebroken: b. rechtstreek-
sche aanschouwelijkheid. Er wordt van de
omgeving uitgegaan. Niet van het boek uit,
maar naar het boek toe; c. er wordt van de
spontane belangstelling van het kind uit
gegaan. Decroly's belangstellingspunten
worden niet overgenomen, omdat men ze
niet psychologisch verantwoord acht; d. het
leerplan zoekt aanpas 'ng aan het werke
lijke leven. WerkeHjkheldsonderwijs. De
levensschool; e. de werkschoolgedachte: f.
jde groote beteekenis van de moedertaal.
I vooral voor de mondelinge en schriftelijke
taaluiting der leerlingen: g de motiveering
van de leerstof.
Uit deze korte opgave, aldus het rapport,
blijkt wel. dat we het oordcel kunnen on
derschrijven van velen die zeggen dat, wie
"en nieuw leerp'an ontwerpt in dit -tad'um
van het algemeene schoolwezen daarbij
rekening houdend met dc hu>di"e gegevens
van de r—v-'oc e en de me hodiek onver-
mijdeHlk tot. een resultaat zou komen, dat
in hoofdzaak met het B. L. overeenkomt.
KEURINGSCOMMISSIE
BEOORDEELT HET ZEER
GUNSTIG.
De experts J. Wagenaar, J.
Casparie en Leo Mens hebben
heden in tegenwoordigheid van
architect ir. C. J. Blaauw het
uit 47 klokken bestaande groo
te carillon bestemd voor hét
nieuwe Stadhuis alhier ge
keurd. Deze keuring geschied
de bij van Bergen's klokken
gieterij te Heiligerlee. De to
taal-indruk van het carillon is
zeer gunstig. De klokken zul
len spoedig naar hier verzon
den worden.
CONCLUSIES.
Aan het eind komt het rapport tot de
volgende conclusies:
le. Het experiment in België met het N.
L. is. met al de gebreken die het heeft en
de bezwaren, die er tegen in te brengen
zijn. een daad, die getuigt van durf en
aanpakken.
2e. Het is zaak. om ook in de toekomst
op de hoogte te blijven met de resultaten
van het N. L. in België, opdat men objec
tief kan beoordeelen. wat slaagt en waarin
men faalt
3e. Het biedt reeds in de huidige toepas
sing en naar aanleiding van bereikte resul
taten. richtlijnen voor nieuw-oriënteering
van onze eigen didactiek.
4e. Met vermijding van het „improvisee-
rend karakter" dringt het Belgische Leer
plan tot nadere bezinning op een eigen
Ohristelük Nationale didactiek voor onze
scholen.
5e. Het richt zeer sterk de aandacht op
de vraag naar een eigen deskundig school
toezicht met welomschreven rechten.
6e. Het wijst ongetwijfeld naar nieuwe
banen in de opleiding tot onderwijzer of
onderwijzeres aan onze Chr. scholen.
Nadat over dit rapport nog van gedachten
was gewisseld werd de vergadering beslo
ten met het zingen van Gez. 162 1. 2.
4 en 7.
De eerste dag wordt besloten met een
gezelligen avond in de Stadsgehoorzaal
waar opgevoerd zal worden „Willem
Wycherts'.
PLANTSOEN CONCERT.
Donderdag 1 Juni zal het eerste con
cert van den Bond van Leidsche Harmonie-
en Fanfare Vereenigingcn gegeven worden
des avonds 8 uur precies in het Plantsoen
(Musis Sacrumi. Dit concert zal verzorgd
worden door het Muziekgezelschap Orpheus,
directeur de heer W. dhr. de Vries.
Het publiek wordt beleefd verzocht gedu
rende het concert niet te loopen. Het pro
gramma luidt:
1. The Belle of Chicago, marsoh, J. P.
Sousa; 2. Berlin wie es weint und lacht,
ouverture. A. Conradi; 3. Versdhmahte
Liebe, wals. P. Dincke; 4. Florentiner marsoh
J. Fucidk. Pauze. 5. Les Cadets de Brabant,
marsoh, V. Turine: 6. Ouverture Joseph.
Mébul; 7. Carmen, fantatsie, G. Bizet; 8. Le
Pays du Sourir, Fantaisie, F. Lehar; 9. Blaze
Away, morsch, A. Holzman.
MANNENAVOND „PNIKL".
Gisteren heeft dr. J. Riemens met de ge
regelde bezoekers van den maninenavond
uit gebouw „Pniël" en uitstapje naar Rot
terdam gemaakt
Nadat 's morgens om 8 uur in het wijk-
gebouw „Pniël" een korte wijdingsdienst
was gehouden, wandelden de 85 bezoekers
met hun dames naar het station, alwaar
men te ongeveer halftien naar Rotter
dam vertrok. Bij aankomst aldaar werd
eesrt de diergaarde bezodht en vervolgens
naar de Maas gewandeld en met een salon
boot een mooie tocht door de havens ge
maakt. Na de rondvaart ging men den in-
wendigen mensch versterken Te ongeveer
zeven uur kwamen allen dankbaar voor het
genoten, tlhuls.
„DE ITALIAANSCHE VLOOT."
Afd. Leiden opgericht.
Zaterdagavond heeft in de Harmonie de
oprichting van de „Lega Navale Italiana"
(Onze Vloot), afd. Leiden, plaats gehad.
Verschillende Italiaansche Consulaire
ambtenaren. alsmede vele Italianen uit
Rotterdam, A'dam, Den Haag en Leiden,
waren hierbij aanwezig.
De avond werd geopend door den voor
zitter van de afd. Leiden T. Bergamini.
Daarna werd door de aanwezigen het
Italiaansche volkslied gezongen, waarmee
het officieele gedeelte gesloten en met
dansen een aanvang gemaakt werd.
Mede dank zij dc uitstekende muzikale
verzorging, heerschte er een gezellige
sfeer: het was reeds na middernacht, voor
dat de genoodigden hun diverse woonste-
dan weer opzochten, zoodat de L.N.I. de
zen avond als een goed begin kan beschou
wen.
EEN SPEL VAN KINDEREN,
BLOEMEN EN ZON.
,,Och, wat heerlijk, daar komen ze",
„Wat zien ze er aardig uit", „Kijk die ka
boutertjes eens"het zou ons niet moei
lijk vallen om van bovenstaande uitroepen
die wij gistermiddag op het lentefeest van
het Leidsche Volkshuis links en rechts van
ons hoorden, nog ettelijke te noemen. De
bijvalsbetuigingen waren dan cok dezen
middag niet van de lucht. Wij weten het
het Leidsche Volkshuis belegt dit lentefeest
in hoofdzaak voor de jeugd, maar toch hou
den wij ons ervan overtuigd, dat zij, die
den jeugdleeftijd allang gepasseerd zijn,
met evenveel genoegen en belangstelling
dit spel van vroolijkheid en kleuren gade
slaan.
Mej. M. Ruth en haar helpsters, die op
dezen middag weer voor een zeer zware
taak stonden, hebben ons ook nu weer een
aantrekkelijk spel. met veel variaties en
een kostelijke aankleeding, voorgezet.
Even half vier arriveerden de bijna vier
honderd kinderen, waarvan velen reeds in
alleraardigste costuums, op het sportterrein
aan den Zoeterwoudsche Singel, waar een
groote schare belangstellenden met onge
duld zat te wachten op de dingen, die ko
men zouden.
De zon, nu eenmaal onmisbaar bij de op
voering van een lentespel, overgoot het ter
rein met haar gouden stralen en gaf aan
het geheel nog meer vroolijkheid en licht.
Nadat het Volkshuis- en Pijpkruidlied wa
ren gezongen, brachten jongens een vlag-
gengroet aan de lenteboom, gevolgd door
een voorstelling van het „Zonnewiel", sym
bool van de zon, die de natuur heeft doen
ontwaken. Tenslotte uitten zij in een klep-
permarsch hun vreugde over het komend
lentefeest.
Een spreekkoor vormde daarna de in
leiding tot het eigenlijke spel ,,'t Is Lente".
Allereerst wordt ons in dit spel de herfst
getoond. De najaarswind jaagt over het
dorre land. In het bosch schitteren hier en
daar nog roode vossebessen tusschen het
mos. Dat treffen de kabouters, die voor
hun wintervoorraad de bessen verzamelen.
Ze zijn daar nog maar nauwelijks mee
klaar of daar komt Koning Winter, in een
zeer goed verzorgde groep, waarin vooral
de pinguins het uitstekend „doen". Nu ko
men ook donkere sneeuwwolken dreigend
opzetten; de wind speelt zijn spel met hen
en veegt de lucht schoon, 't Wordt een hel
dere vrieslucht. Sterren fonkelen aan het
firmament. De vorst zet door en al gauw
is de ijspret in vollen gang. Aan de aan
kleeding van de ..ijsjool" is weer zeer veel
zorg besteed. Niets ontbreekt op het appèl,
zelfs het „okek-en-zopie" met de anijsmelk
is aanwezig. Ook komt er een ijswedstrijd
maar, o wee, daar slaat het weer om. Een
groot bord, waarop „Wegens dooi gaat de
wedstrijd niet door" wordt rondgedragen
De ijspret is nu spoedig verdwenen en
daarmede ook de lustig fleurende paartjes.
Dichte regenwolken komen opzetten en het
duurt niet lang of de eerste regendruppels
vallen neer. Kostelijk is de volgende epi
sode. „Kaboutertjes onder groote para
plu's trekken zich van den regen niets aan
en spelen hun spel. Plotseling breekt de
zon weer door. Wat zijn de kaboutertjes nu
vroolijk en blij. Maar... o wee, daar heb je
de westenwind weer. De zon gaat telkens
schuil achter de wolken. Als zij eindelijk
zegeviert en de bui afdrijft, staat daar de
kleurige regenboog over de aarde. Al blau
wer wordt de lucht. Nu breekt een stralen
de voorjaarsdag aan en als bij tooverslag
komen de jonge groene blaadjes te voor
schijn. Haasjes en elfjes vullen het veld.
Twee al bijzonder geslaagde tafreeltjes
worden voor het zoozeer meelevende pu
bliek vertoond. Paaschhaasjes voeren
groote eieren met zich mede. die na kor
ten tijd openbarstenvier kuikentjes
springen op het grasveld rond. In aanslui
ting hierop zien wij dat het mooie lente
weer overal drukte teweeg brengt. De voor-
jaarsmarkt uitnemend uitgedrukt is
druk bezocht. De kooplui, met luiden roep
hun waren aanprijzend, komen handen te
kort. Het spel eindigt in de komst van de
lente. Kleurige bloemen komen overal,
vlinders, koolwitjes vliegen af en aan.
Daar komen ook al de blijde kinderen van
de Mei, het pijpekruid in de hand. Zij zin
gen: „Is het ooit zoo mooi geweest, op ons
lentefeest?" Het programma gaf op deze
vraag geen antwoord, maar wij willen hei
op deze plaats wel onomwonden verklaren
het lentefeest 1939 is in alle opzichten weer
uitstekend geslaagd.
Mej. Ruth met haar trouwe helpers(sters)
heeft weer alle eer beleefd van haar werk,
waarvan de vlotte uitvoering de minu
tieuze voorbereiding verried.
JEUGDIGE RIJWIELDIEF
AANGEHOUDEN.
De recherche is erin geslaagd Zaterdag
middag alhier te arresteeren den 17-jarigen
tuindersknecht D. G. van D. uit Leider
dorp, die ervan werd verdacht in de laat
ste maanden hier ter stede meerdere rij
wielen te hebben ontvreemd.
Inderdaad bekende de jongeman niet
mnider dan zeven fietsen te hebben gesto
len. die hij alle ten eigen bate had ver
kocht.
Hij zal ter beschikking van den Officier
van Justitie worden gesteld.
Wegens diefstal van een kinderjurk
uit een kleedingmagazijn hier ter stede is
Zaterdagmiddag alhier een 38-jarige huis
vrouw uit Katwijk aangehouden.
BINNENLAND.
Het nieuwe stadspark „De Goffert" te Nij
megen. (Binnenland, 4e Blad).
Landdag der N.S.B. te Lunteren. (Binnen
land, 4e Blad).
Maatregelen ter bestrijding van den colo-
rado-kever. (4e Blad).
Tal van ongelukken op den weg. (Gemengd
4e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Vaste markt - Algemeene
koersverbetering - Amerika hooger -
Beleggingsafdeeling weifelend.
BUITENLAND.
Voortzetting der diplomatieke besprekin
gen. (Buitenland, le Blad).
Redevoeringen van Turkije's president en
Amerika's minister Huil. (Buitenland,
le Blad).
Wijziging der Amerikaansche neutraliteits-
wet voorgesteld. (Buitenland, le Blad).
Onthulling van gedenkteeken voor in
Frankrijk gesneuvelde Amerikanen.
(Buitenland, le Blad).
Weer een roekelooze Oceaan-vlucht met
den dood bekocht? (Luchtvaart, 4e BI.)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het Noorden: Tijdelijk be
trokken. Lenige motregen. Later
weer brekende bewolking. Weinig
verandering in temperatuur.
Zwakke tot matige Noordelijke
tot Noord-Oostelijke wind.
Voor het Zuiden: Tijdelijk wat
toenemende bewolking. Overwe
gend droog. Iets warmer. Zwakke
tot matige Noord-Oostelijke tot
Oostelijke wind.
TRAMSTORING.
Tengevolge van een defect aan de beu
gel van een tramtrein is het tramverkeer
gistermorgen omstreeks 11 uur op het
Kort Rapenburg gedurende ongeveer 20
minuten gestoord geweest.
MILITARIA.
Van 523 Juni komen de reserve-kapi
tein Kuipers en de reserve le luitenants
van Bennekom, Braadbaart en Smits on
der de wapenen.
Van 524 Juni komen bij het 6e Regi
ment Veldartillerie onder de wapenen de
Kornetten Brouwer, Janus, de Koe en v.
d. Hoeven.
DIACONESSENHUIS.
In het Diaconessenhuis alhier zijn ge
slaagd voor het examen Ziekenverpleging
diploma A, de zusters J. H. Ch. van Ries-
sen, A ten Wolde, C. H. J. Jonkman, J. G.
Diephout.
ACCORDEONGEZELSCHAP „D. V. V."
Het Accordeongezelschap „D.V.V.". direc
teur de heer D van Wouw, nam gisteren
deel aan het nationaal bondsconcours te Til
burg en behaalde een eersten prijs met niet
minder dan 340 punten, met een compliment
van de jury voor den merkbaren vooruitgang
ond"r de tegenwoord ge directie. „D.V.V."
viert dit jaar zijn 10-jarig bestaan, doch in
verband met bovenstaand succes, zal een
feestavond worden georganiseerd, waarop
wij t. z. t. terugkomen.