Hartjes
DE HOOGE RAAD EN DE WILDE BUSSEN
De Beurs wacht op een prikkel.
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 27 Kei 1939
Derde Blad
No. 24285
ibuiienl. weekoverzicht
üf8Md!
BELASTING-MOEILIJKHEDEN!
l&iesipfjK
Rust gebaseerd op
vrees-motief
Eindelijk getemd
HOOGSTRATEN'; Boekhoudbureau
DAGBLADRECLAME
Maar voorzichtigheid blijft geboden
De nieuwe burgemeester
van Duiven
jitijd is de wereld in dezelfde span-
«s-rust. Alles, wat er plaats vindt, ge-
in naam van den vrede. Spreekt
(en van de leidende figuren zonder dit
1 rd te gebruiken? Wordt er één besluit
omen, dat niet met den dekmantel van
ïrede wordt behangen? Staat de eco-
niet in het teeken van den vrede?
j.v," kan precies aangeven, hoe het
inderdaad met dien alom geprezen
staat?
De bewapening duurt met dezelfde
ertsachtige haast voort; ieder prepareert
'i met het woord vrede op de lippen op
-n oorlog. Het is een droeve waarheid
-j veel vertoon is begin dezer week het
jitsch-Italiaansch accoord onderteekend,
Saus van de zijde der totalitaire staten,
jera is er maar heel weinig notitie van
nomen, hetgeen voor Rome zoowel als
rlijn een leelijke streep door de reke
ls was. Doch mocht de as anders ver-
Sten? Langzamerhand was toch wel
elijk geworden, dat de spil meer be
ende dan een papieren verbond, al zijn
altijd nog, die niet begrijpen, dat Italië
bij voortduring blijft spannen voor
Duitsche wagentje, althans volgens
zienswijze, terwijl aan de andere zijde
minnelijk overleg heel wat meer zou
te behalen. Doch hoe het zij, Berlijn
Rome hebben hun samengaan nog eens
meer geaccentueerd en de wereld heeft
-mede rekening te houden.
150 millioen menschen zijn vast beslo-
een en denzelfden weg te volgen, zoo
die het van de zijde der totalitairen,
bij de mond weliswaar wat erg groot
rd open gezet, maar het was immers
b slechts in hoofdzaak voor „binnen-
L<ch gebruik" bestemd!
Daartegenover wordt nu het groote front
i afweer gesteld onder leiding van En-
ad en wanneer men dat ook in mil
ten zou willen uitdrukkenReeds
bereiken van overeenstemming tus-
en Engeland en Turkije deed bij de as
;te ontstemming ontstaan; het was
geduchte tegenvaller, dat Turkije zich
.os geheel bij de tegenpartij aansloot,
staketsels achter zich afbrekend.
4 hoe dan nu, nu ook overeenstemming
de sovjets slechts een kwestie van
len tijd heet te zijn geworden? Daar-
•-e is, wat door de totalitairen nog ge-
geld als een „omsingelingspolitiek" wordt
hilderd, feitelijk gesloten. Daarmede
directe ring om Duitschland en Ita-
Sevormd.
lukkig is die ring echter inderdaad van
gdelievenden aard. Eerst dan immers
wanneer een daad van agressie wordt
Itld tegenover een der landen, die, het-
met of zonder deelneming aan de non-
ttssie-beweging, worden gegarandeerd
de belde Westersche democratieën of
sovjets, treedt automatisch de verplich-
van bijstand in werking. Het hangt"
■iilve geheel en al af van eenlg optre-
tegen de onafhankelijkheid van een
anderen staat, die zich bovendien dan
gewapend daartegen te weer stelt, of
zoozeer gevreesde zal losbarsten,
ët of zonder deelneming aan de non-
h-beweging zeiden we en dat ziet op
feit, dat vele landen zelfs ongevraagd
rin zijn opgenomen Hebben Polen en
drije een wederzijdsche verplichting
'taard. Roemenië en Griekenland de-
dat niet en van hun standpunt uit
'omen terecht niet. Maar ook ons eigen
'1 België en de Randstaten vallen on-
f het begrip der verzekerde landen en
Kkeren zin ook Scandinavië. Waarheen
derhalve de agressie ook zou richten,
vindt zij tegenover zich het nieuwe
van drie, aangevuld met Polen en
-Uie
.Ontegenzeggelijk is dat een macht van
«te beteekenis en slechts uit wanhoop
men verwachten, dat iemand het zou
^urven, daartegen den strijd aan te
ien!
Oat dit te Berlfjn en te Rome wordt ge-
4 is moeilijk meer te ontkennen, gelet
it teekenen van boosheid, die men van
"tijde kan beluisteren. De groote vraag
't in deze omstandigheden echter, of er
de dictaturen nog een terug Is
M men slaagt om den ring om de tota-
staten defensief te sluiten, is een
li? van het feit, dat Engeland in hoofd
eis teruggeweken voor de eischen der
"tl De laatste waren in de gunstige
he hun zin te kunnen doordrijven, te
■h, waar zij zich gerugsteund voelden
°k ui Pul)lieke opinie in Engeland en
lebben daarvan alle gebruik gemaakt,
S® tijd waren zij buitengesloten uit
Europeesche politiek, zij keeren nu
terug in volle kracht. Dat daaraan
gevaren zijn verbonden, het spreekt
zich zelf, maar de gang van zaken
M eenmaal zoo, dat de Westersche de-
htieën wel gedwongen werden om door
'zuren appel heen te bijten. Het offi-
Mcoord moet nog worden afgeslo-
- tuar dat schijnt nog slechts kwestie
■j tcn bevredigende formule, die in groo-
jW reeds heet te zijn opgesteld.
is ons werelddeel, of men het wil
ml, weer in twee kampen verdeeld,
sovjets als sluitsteen voor bewaring
8oede orde en de goede zeden in
"'ten-verkeer.Het kan verkeeren,
Breeroo
één tegenzet schijnt den dicta-
nog over te blijven: een uitbreiding
Mn verbond door opneming daarin
Doch Japan aarzelt en van zijn
-punt terecht. Niet dat Japan zal aar-
om gebruik te maken van alle kan-
j*an een conflict in ons werelddeel.
uoor het de handen heel wat vrijer
ij leni maar wat kan het winnen bij
Mn binden van te voren? Te meer,
\t; ernstige twijfel mag bestaan of in
l!j»de Vereenigde Staten niet zou-
en genoodzaakt om direct kleur te
lovfl ®ovendien is het accoord met
/Rts alleen voor Europa, niet voor
*vW.eiJs schijnt er voor de spil weinig
1 dp k meer te bestaan. Spanje zal
jj. belofte van terugzenden van alle
Jigers" na afloop van den oor-
spoedig nakomen en wanneer de
'rs en Italianen eenmaal Spanje
"TVAMP^KHISiVN
PLANTSOEN 29 - LEIDEN - TELEF. 1754.
3022 (Ingez. Med.)
i At/dlldllClI Ccllluddl OJJdUJC
n zullen hebben, komt de vraag of
Franco niet kan worden „gekocht", al
thans voor een volstrekte neutraliteit, ern
stig naar voren. De teekenen zijn voor de
as in dit opzicht niet al te gunstig
Droef is het evenwel te moeten cönsta-
teeren, dat de vrede slechts gered schijnt
te kunnen worden door het vrees-motief!
Hetgeen bovendien nooit een vaste basis
kan opleveren, want zoo eens, zij het ook
op ongegronde redenen, wordt getwijfeld
aan de waarde van de gesloten accoorden?
In zeker opzicht schijnt nog steeds Dan
zig de eerste toetssteen te zullen zijn. De
Poolsch-Duitsche verhoudingen worden
icderen dag slechter, dank zij allerlei ge
chicaneer over en weer, waarbij het voor
den buitenstaander zeer moeilijk valt zich
een oordeel te vormen over de schuld
vraag. Slechts een bespreking aan de
groene tafel zou uitkomst kunnen bren
gen, doch juist dit wordt lederen dag meer
onmogelijk gemaakt tengevolge van de
steeds meer in het geding komende „pres-
tige-vraag".
Wie brengt de uitkomst?
oncenlreer op hel krachtigste
reclame-middel
(Van onzen financieelen medewerker.)
Welken weg zal ons kabinet na Mr. de
Wilde's aftreden bewandelen? Zal men te-
rugkeeren naar orthodoxie of zal een
.spending and lending"-geest zich van
onze bewindvoerders gaan meester maken,
met alle gevolgen van dien? Het is onder
deze omstandigheden te verklaren, dat de
beurs zich te dien opzichte niet geheel ge
rust gevoelt. Zonder eenigen twijfel is de
druk. waaraan de Nederlandsche staats
obligaties den laatsten tijd hebben bloot
gestaan, grootendeels op rekening te schui
ven van een zekere vrees voor inflatie en
voor een defensieleening (al of niet met
den stok achter de deur). Het ware ten
behoeve van ons staatscrediet gewenscht,
dat ten aanzien der financieele plannen
van officieele zijde wat meer open kaart
werd gespeeld. Ook de valutamarkt zou
dan wellicht een wat rustiger aanzien
verkrijgen. De slingeringen van den gulden,
practisch zonder dat het Egalisatiefonds
zijn nivelleerende werking ook maar heeft
trachten uit te oefenen, hebben in binnen-
en buitenland geen bijzonder prettigen in- j
druk gemaakt. Noch naar de eene noch
naai* de andere zijde is de druk immers
zoo groot geweest, dat niet redelij kei-wijze
zou kunnen worden aangenomen, dat de
wisselcontrole zonder veel moeite het even
wicht zou kunnen hebben hersteld. Het
lijdelijk toezien van onze verantwoorde
lijke autoriteiten is dan ook min of meer
bevreemdend te noemen, vooral in een
tijdperk waarin de andere valuta's zoo
moet onverbiddelijk wijken voor
VAN MIJNHARDT
691
(Ingec. Med.)
ten moeten toch op de een of andere wijze
worden gestopt, deze schulden afgelost en
te dien einde kan men slechts op de be
volking en het bedrijfsleven terugvallen,
hetzij door middel van bezuiniging of be
lasting, hetzij door inflatie. En zelfs in
dien binnen afzienbaren tijd aan de oor
logsvoorbereiding een eind komt, staat men
voor even moeilijke vraagstukken. Dan zal
voor de opgeschroefde bedrijvigheid in
vele industrieën compensatie moeten wor
den gevonden. Een sprekend voorbeeld
hiervoor is Engeland, waar op het oogen-
blik de binnenlandsche conjunctuur groo
tendeels in het teeken staat van een ont
zaglijke herbewapenings-inspanning. Wordt
die inspanning eenmaal verminderd, dan
zal de thans sterk gedaalde werkloosheid
weer toenemen en zal men een omschake
ling naar een vredesconjunctuur moeten
trachten te bewerkstelligen. Zal dit geheel
zonder schokken in het werk kunnen gaan?
Een tweede punt. dat voor bezadigdheid
in het oordeel betreffende het toekomstig
koersverloop aanleiding moet geven, is de
ontwikkeling der politiek-economische ge
beurtenissen in de Ver. Staten. Roosevelt
heeft zoo juist met nadruk verklaard,
geen haarbreedte van zijn oorspronkelijk
„koopkracht-stimuleerend" program te
willen afwijken. De Amerikaansche Ad-
minstratie is wel zoo vriendelijk te getui
gen. dat ook naar haar oordeel het be
drijfsleven op redelijke winst aanspraak
kan maken, doch verder dan deze „groot
moedige" verklaring gaat men niet. De be
lastingen zullen moeten binnenkomen, zoo
niet uit de eene, dan uit de andere bron
en van eenige verlichting van het Ameri
kaansche bedrijfsleven zal dan ook geen
sprake zijn. Men moet er dus wel mee re
kening houden, dat een opleving in de
Amerikaansche conjunctuur eenerzijds zich
door het bolwerk van belemmerende maat
regelen zal moeten heenwerken. anderzijds
wellicht slechts gebaseerd zal zijn op den
kortstondigen stimulans van een nieuwen
uitsavenstroom. met al zijn kunstmatig
heid en met alle droeve ervaringen, die
men er in de afgeloopen jaren mede heeft
opgedaan.
„Een zeer welkome verrassing heeft de
Koninklijke bereid door tegen alle ver
wachting in een 3slotdividend te decla-
reeren en daarmede het totaal-dividend
op 17 pCt. te handhaven. Men mag hieruit
afleiden, dat de resultaten voor 1938 we
derom bijzonder gunstig zijn geweest en
dat het bestuur de toekomst niet zonder
vertrouwen tegemoet ziet."
In de goederenmarkt blijven de bespre
kingen ten aanzien van een Amerikaansch
Engelsch ruilplan van katoen tegen rub
ber Jen tin? i de gemoederen bezig houden.
De onderhandelingen schijnen niet al te
vlot te verloopen. Dit is ook niet te ver
wonderen. Aan zulk een ruilplan. vooral
waar ten aanzien van lubber ook het Int.
Rubber Comité en Nederland in het geding
komen, zit heel wat vast. Bovendien ont
komt men niet aan den indruk, dat het
den Ver Staten er meer om te doen is. van
zijn 11"! millioen balen overtollige katoen
af te komen, dan oorlogsvoorraden van
rabber en tin aan te leggen.
In de heerschende suikerschaarschte zal
ten deele worden voorzien door een ver
hooging der quota voor dit jaar met 239.000
ton, waarvan Java ruim 62.000 ton krijgt
toebedeeld. De door Engeland geëischte
verhooging der Britsche koloniale quota
met 153.000 ton. is echter op den tegen
stand van Cuba en Duitschland afgestuit,
die beide liever hoogere prijzen wenschen.
De Int. Suikerraad zal nu begin Juni bij
eenkomen. teneinde dienaangaande een
beslissing te nemen.
Een prachtig jaarverslag biedt ons weer
de Billiton-groep. De winst ad f. 3.004.000-
is practisch gehandhaafd tegenover het
vorig jaar. Zulks is grootendeels te danken
aan het feit. dat het werkjaar reeds 31 Mei
1938 is afgesloten. Ondanks de sterke in
krimping der tinproductie sindsdien kan
echter reeds thans worden gezegd, dat de
financieele resultaten voor 1939, hoewel
naturlijk belangrijk liggend onder die van
1938, nog vrij bevredigend zullen zijn.
(Nadruk verboden».
strikt aan haar huidige onderlinge verhou
ding vasthouden en waarin juist de valu-
tastabiliteit een der sehaarsche lichtpun
ten in de internationale situatie is.
Of de Nederlandsche aandeelenmarkt
reeds den invloed van vrees voor een vlotte
uitgavcnpolitSek heeft ondergaan, valt te
betwijfelen. Een eenigszins toenemende
kooplust viel slechts tegen het midden der
week op te merken. Daartegenover krijgt
men wel den indruk, dat, onverwachte on
gunstige gebeurtenissen op internationaal
politiek terrein uitgesloten, de beurs groo
tendeels is uitverkocht. De technische po
sitie is gunstig en in alle afdeelingen is
een zeer behoorlijke ondergrond waarneem
baar. Men hoort zeggen: de beurs wacht
thans op den eersten den besten prikkel,
die haar omhoog zal moeten drijven. Zoo
optimistisch is schrijver dezes nog niet,
Dc afsluiting van het Britsch-Fvansche
anti-agressie-pact met Rusland zal wel
haar psychologische uitwerking niet mis
sen, doch daartegenover staan nog zooveel
factoren die een werkelijke langdurige
hausse verhinderen of remmen, dat wij
ons niet blindelings aan al te hooggespan
nen verwachtingen mogen overgeven,
In de eerste plaats denkt men hierbij
aan de fantastisch hooge begrootingstekor-
tc-n en schulden, die nagenoeg alle landen
der wereld bezig zijn op te stapelen Ttalië
heeft bijv. zoo juist afschrikwekkend cij
fers moeten publiceeren ten aanzier van
de directe financieele gevolgen van zijn
op de spits gedreven oorlogseconomie en
van de annexatie van Abessynië. Deze ga-
W. J. A. F. R. van den Clooster, baron
Sloet tot Everlo.
Hierboven de heer W. J. A. F. R. van den
Clooster baron Sloet tot Evsr-o, ambtenaar
ter gemeente-sesre arie t? Waddinxveen.
die. gelijk gemeld, dezer dagen benoemd is
tot burgemeester der gemeente Duiven
(Gelderland).
