STADSNIEUWS
U weet het:
200 GELDPREMIES
Midzataart
De minister van Financiën afgetreden
tó Jaargang
ZATERDAG 20 HEI 1939
No. 24279
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
OFFICIEELE KENNISGEVING
MIDZA
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Prof. Dr. A. W. Nieuwenhuis
Voor elegante dames- en
bakvischkleeding
„LA SOURCE DE NOUVEAUTÉ"
ZOETERW. SINGEL 10 - TELEF. 4173.
De a.s. Gemeenteraads
verkiezingen
Moeilijkheden bij de samenstelling der begrooting
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
verwacht
De MIDZA geeft met Pinksteren
MIDZA-ZAKENU
zO\
Het Leidsche telefoonnet
J
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
35 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
lgtntschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
jdvertentles 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
liger tarief. Kleine advertenties uitsluitend by vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets by maximum aantal woorden
jjn30 - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven
porto te betalen, - Verplicht bewysnummer 5 ets
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zynf
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.19
Franco per post f 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
WORDT A.S. MAANDAG 75 JAAR.
Prof. dr. A. W. Nieuwenhuis.
Ten schrijft ons:
ivf. dr. A. W. Nieuwenhuis alhier hoopt
Maandag zün 75sten verjaardag te
en.
bekende Borneoreiziger, die twee keer
torste Europeaan dit op een na grootste
~d ter wereld doortrok, door zijn op-
ien als arts en vriend het vertrouwen,
der gevreesde koppensnellende Dajaks
Ie winnen, zoodat hy de groote onbe-
gebieden in Centraal- en Oost-Bor-
niet slechts exploreerde, maar zonder
'fair vertoon onder Nederlandsch gezag
brengen werd op 22 Mei 1864 in Papen-
Et bij Dordrecht geboren. Hti bezocht
.lagere school en de H.BS. te Deventer
rertrok na beëindiging hiervan naar
;en om In de medicijnen te gaan stu-
-n. In 1890, na in 1889 het artsdiploma
lebben behaald, promoveerde hy ln
tors i. B. tot doctor In de medicynen
rertrok hetzelfde jaar naar Neder-
"h-Indië als officier van gezondheid.
1894 wa hy eerst in Batavia, daarna
Sambas i West-Borneo) als arts werk-
1 ran waar hy wegens zün kennis der
«eosche toestanden toegevoegd werd
lie wetenschappeiyke expeditie van
agraaff-Büttikofer en Hallier naar
Iraal-Borneo. Toen de doortocht door
Boven-Mahakam te gevaarlijk scheen,
"f Nieuwenhuis na vertrek der onder-
Iers nog 6 weken alleen bü de Kaj an
ils aan de Boven-Kapoeas achter. Door
medische hulp te verleenen en aan
Tigelijksch leven deel te nemen, wist
hun vriendschap in die mate te ver-
dat zij hem beloofden hem naar de
rr.-Mahaka.Tn te zullen brengen, wan-
T hij zonder gewapend geleide wilde
s- Bij zijn terugkeer ln Batavia werd
arts gezonden naar de militaire
'itie in Lombok, waar hy van Nov. 1894
™i 1895 verbleef. In dien tijd moesten
1 be bezetting na de expeditie van 2500
met minder dan 1500 wegens hevige
Ttn naar Soerabaya worden geèva-
d. Nieuwenhuis behoorde tot degenen,
ra dien veldtocht met het bronzen
he-kruis werden begiftigd. Na zijn
fkrer in Batavia begonnen de onder-
dingen voor den eersten doortocht
Borneo, waartoe zoowel de My. tot
rderinz vln Natuurkundig Onderzoek
"1 Indische Regeering steun verleen-
■Beze begon ln 1895, In gezelschap van
Btmmenie als fotograaf en F. von
mold als jager, -mlukte het Nieuwen-
°ok nu weer door zün medische prak-
sin beleid zün kennis der taal en de
Men van wetenschappeiyke onder
en od zoo vertrouwelyken voet met
tobakam-bevolking te geraken, dat de
s'am hem naar de volgende bracht
df expeditieleden tenslotte aan den
o *an Koetei en den Assistent-Resi-
°'er kon geven, die hen naar de Oost-
brachten. Zooals bekend, is deze
-srs do°r Borneo het eerst gepro-
door g. Müller. die eerst van het
dan van het Oosten trachtte dit
- i'n d°oikruisen, waarbij hy echter in
J, M'dden Borneo werd vermoord. De
ybeden schenen inderdaad ook voor
W" 2eer e-root Wegens voedsel-
1 va- hy genoodzaakt geweest 6
in den Boven-Mahakam te ver-
en daarb bleek het, dat de bevol-
-V? Bahau-Dajaks in groote onrust
t°e wegens het optreden van Dajaks
TetSf dat 'n 1885 daar een groote
•dnfrt lleen had gezonden, die
i-j? en plunderend in den Boven-
Ca „was opgetreden. Vandaar dat de
Uiseering besloot op het voorstel
4 ,.UÏPnhuis ln te gaan en een nieuwe.
„.'Schappelijk onderzoek ingerichte
k-i ®d-r zlin leiding te orvanlseeren
apolitieke doel te trachten het civiel-
vreedzame wlize in het Maha-
s oied te vestigen. Met dit doel ver-
controleur Barth die derde ex-
ditie. Deze ving aan in het voorjaar van
1897, weer van uit de Westkust en duurde
tot 1 December 1900 Na dezen tweeden
doonocht biacht Barth verslag uit bit de
Indische regeering met her gevolg, dat hy
in Juli 1900 als controleur in het Maha-
kam-gebied geplaatst werd Na Barth s
vertrek van de Oostkust keerde Nieuwen
huis naar de Boven-Mahakam terug om te
trachten, met behulp van de Kajan-Dajaks
aldaar het geheel onbekende Apoe-Kajan,
het oorsprongsgebied dezer Dajaks te be
reiken Dit gelukte slechts na een jaar on
derhandelen, omdat slechts één Dajak uit
vrees voor de sterke en beruchte bergbe-
volking der Kenja-Dajak. die daar woonde,
Apoe-Kajan bezocht had. Op verschillende
vergaderingen met de Kenja-bevolklng
werd ook daar het Nederlandsch bestuur
voor bescherming ingeroepen met het ge
volg, dat aan den onderlingen strijd der
stammen in dit gewichtige en zoo moeilyk
te bereiken grensgebied met Serawak een
einde werd gemaakt en in 1910 ook de
Apoe-Kajan onder direct bestuur werd ge
bracht. Na 1 l'/i jaar verblüf in Indië keer
de dr. Nieuwenhuis met verlof over China-
Japan en Amerika naar Nederland terug.
De eerste doortocht werd in 1897 beschre
ven en verscheen als werk ..In Centraal-
Borneo" in 2 deelen. Gedurende de bewer
king der politieke en wetenschappeiyke
uitkomsten dezer reizen in ..Quer durch
Borneo" eveneens in 2 deelen, werd dr.
Nieuwenhuis benoemd tot hoogleeraar in
land- en volkenkunde van Ned Indië aan
de universiteit alhier, welk ambt hy ge
durende 30 jaar vervulde. Gedurende dien
tyd publiceerde hy een reeks wetenschap-
2\2 (Ingez. Med.)
DE NUMMERING DER
CANDIDATENLIJSTEN.
De nummering van de can-
didatenUjsten voor de a.s.
raadsverkiezingen in de ge
meente Leiden heeft het
volgende resultaat opgele
verd:
X. S. D. A. P.
2. R.-K. Staatsparty.
3. Anti Rev. Party.
4. Chr. Hist. Unie.
5. Communisten.
6. Vrijz. Dem. Bond.
7. Chr. Dem. Unie.
8. Gemeentebelang.
9. Alg. Belang.
10. Liberale Staatsparty.
11. Herv. Geref. Staatspartij.
12. Leninisten-Bolsjewisten.
pelijke werken op medisch en volkenkundig
gebied en bekleedde hy het voorzitter
schap der Vereeniging van Tropische Ge
neeskunde RotterdamLeiden, der Ned.
Anthropologische Vereeniging en voerde hy
de redactie van drie tydschriften: Int. Ar-
Archlef voor Ethnographie", „Janus" en
„Tropisch Nederland".
Na den eersten doortocht door Borneo
benoemde HM. de Koningin dr. Nieuwen
huis tot Ridder van de Nederlandsche
Leeuw: ook werd hem door verschillende
wetenschappelijke instellingen het eere-
lidmaatschap verleend, terwijl de stad De
venter hem haar gouden medaille toekende
Op verzoek van den jarige zal diens ver
jaardag slechts ln besloten kring worden
gevierd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd is tot doctor in de Rechts
geleerdheid op proefschrift getiteld: „Staat
en recht bij Vondel" de heer J. Vander-
velden geboren te Gent en wonende te
Bloemendaal.
Idem tot doctor in de Letteren en Wys-
begeerte op proefschrift getiteld: .i'Ordon-
r.ance de la phrase chez Villehardouin". de
heer C J. Starrenburg. geboren te Leid-
schendam en wonende te Roosendaal.
Geslaagd voor het doctoraal examen
rechten: de heer D. van Duyne, Scheve-
ningen.
propaedeutisch examen theologie: de
heer J. Verloop. Noord wijk.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging.
Firma W. Hoogendoorr. en Zonen, Groe-
neweg 12, Alphen a. d. Ryn. handel in
boomen en planten, tuinarchitectuur, enz.
Bovengenoemde vennootschap onder firma
is omgezet in een naamlooze vennootschap
onder den naam: W. Hoogendoorn en Zo
nen N.V. Directeur: J. C. Hoogendoorn,
Alphen a d. Run Maatschappelijk kapi
taal: f.5000 geheel geplaatst en gestart.
FIETSENDIEF AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft den 24-jarige fa
brieksarbeider P. G. aangehouden wegens
diefstal van rijwielen. Een drietal fietsen
kon reeds in beslag worden genomen.
VOOR GASFORNUIS of C0MF00R
NAAR DE XIE
ERK. INSTALLATEURS.
Kort Rapenburg 10, Tel. 25 - MEDZA-bons
316 (Ingez. Med.)
De Regeeringspersdienst deelt mede, dat bij Kon.
Besluit van 19 Mei 1939 no. 1:
Ten eerste op zijn verzoek eervol ontslag is ver
leend als minister van Financiën aan den heer
mr. J. A. de Wilde, met dankbetuiging voor de
vele en gewichtige diensten den lande in deze
moeilijke tijden bewezen.
Ten tweede tijdens ontstentenis van een minister
van financiën het beheer van het departement
van financiën ad interim opgedragen is aan den
minister van staat, minister van algemeene zaken,
voorzitter van den raad van ministers, den heer
dr. H. Colijn.
Bij de samenstelling van de ontwerp-begrooting
voor het jaar 1940 zijn van de zijde van den mi
nister van financiën bezwaren gerezen.
Deze bezwaren, die voornamelijk betrekking had
den op nieuw aangevraagde uitgaven, hebben
den minister van financiën, mr. J. A. de Wilde,
aanleiding gegeven aan Hare Majesteit onthef
fing uit zijn ambt te verzoeken.
De minister van algemeene zaken, dr. H. Colijn,
die ad interim is belast met het beheer van het
departement van financiën, heeft op zich geno
men door bezuinigingen de taak, die óók mr. de
Wilde zich voor oogen had gesteld, namelijk om
voor 1940 budgetair evenwicht te bereiken, tot
een goed einde te brengen.
Mr. J. A. de Wilde.
Mr. Jacob Adriaan de Wilde, werd 7
Januari 1879 te Goes geboren. Hii bezocht
in Den Haag het gymnasium. Na met goed
gevolg het eindexamen te hebben afgelegd,
liet hij zich aan de Vrije Universiteit in-
schrüven als student in de klassieke let
teren. In deze faculteit deed hii zün can-
didaatsexamen, maar hy voKooide deze
studie niet. Hii ging over naar de juridische
faculteit om in 1905 te promoveeren in de
rechten.
Als jong advocaat vestigde mr. De Wilde
zich in zyn geboortestad, maar hti bleef
daar slechts drie jaar. In 1908 verhuisde
hy naar Den Haag. waar hy de advoca
tuur eveneens uitoefende. Evenals zün va
der die wethouder van 's Gravenhage was.
begaf mr. De Wilde zich in de politiek. In
den A.-R kring nam hy al spoedig een
vooraanstaande plaats in Het was dan ook
niet te verwonderen, dat hij in 1918 ean-
didaat werd gesteld voor de Tweede Kamer
en tot Kamerlid werd gekozen. In de AR.-
fractie was hii vooral de financieele specia
list. Van 19161927 was hii lid der Ged.
Staten van Zuid-Holland. In 1919 werd hij
wethouder van Den Haag. hetgeen hy bleef
tot 1931. Op 26 Mei 1933 werd hii behoemd
tot minister van binnenlandsche zaken in
het kabinet Colijn en na het neerleggen
van deze portefeuille bij het aftreden van
het kabinet in Juni 1937 vond op 27 Juni
zijn benoeming plaats tot minister van
financiën in het opvolgend kabinet Colijn.
Minister De Wilde neemt en nam ver
scheidene belangrijke functies in. vooral in
zün party. Zoo was hy vice-voorzitter van
BINNENLAND.
De Tweede Kamer over de genomen mili
taire maatregelen. (5e Blad).
Nederland op de tentoonstelling te Luik.
(3e Blad).
Bestrijding: der werkloosheid; de taak van
den rijksdienst nader omschreven.
(Binnenland, 3e Blad.)
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt - Prijshoudende stemming
Weinig koersverandering - Amerika
nen iets hooger - Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Chamberlain over de besprekingen met de
sovjets. (4e Blad).
Diverse diplomatieke besprekingen (Buiten
land, le Blad).
Redevoeringen van Goebbels en Franco.
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET VIERDE BLAD.
Voor het gebeele land: Gedeel
telijk bewolkt. Droog weer. Koude
nacht. Overdag iets warmer. Meest
zwakke veranderlijke wind.
TER-INZAGE-LEGGING LIJSTEN VAN
CANDIDATEN.
De Voorzitter van het centraal stembu
reau voor de verkiezing van de leden van
den Raad der gemeente Leiden maakt be
kend, dat de lysten van candidaten voor
een ieder op de secretarie der gemeente
ter inzage zyn nedergelegd, met vermel
ding van de nummers der lüsten.
Leiden, 20 Mei 1939. a 317
De Voorzitter voornoemd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
elk vergezeld van een overheerlijke
Doe dus al uw inkropen In de
290
(Inge* Med.)
het Centraal Comité der AR. Party en
tijdelijk tot zijn ministerschap voor
zitter.
Wordt 4 Juli a.s.
automatisch.
DE INTERLOCALE DIENST
VOLGT EERST OVER
GERUIMEN TIJD.
Met ingang van 4 Juli a.s.
zal het Leidsche telefoonnet,
voorzoover den localen dienst
betreft, automatisch bediend
worden.
Met de automatiseering
van den interlocalen dienst
zal vermoedelijk nog gerui-
men tijd gemoeid zijn
waarschijnlijk wel eenige ja
ren! aangezien hiervoor
allereerst moet worden ge
wacht op de gereedkoming
van de werkcentrale te Den
Haag. waarvan de bouw nog
slechts betrekkelijk kort ge
leden is aangevangen.
Daarna moet nog de ge-
heele installatie worden over
gebracht.
In ieder geval beteekent
het reeds een belangrijke
verbetering, dat, te begin
nen met 4 Juli, bij den lo
calen dienst het automati
sche systeem wordt inge
voerd.
Alle telefoongebruikers zul
len zich daarover mèt ons
van ganscher harte verheu
gen!