STADSNIEUWS
MAANDAG 15 MEI 1939
No. 24275
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Qsie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
)e Luchtbeschermings-demonstraties
op het Schuttersveld
Interessante middag vol afwisseling
Tentoonstelling blijft
Iruk bezoek trekken
Geen toegangscontrole meer
aan de stations
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
I agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
I advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
I lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
I Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
Ivan30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
110 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
f
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUnr
per 3 maanden f. 2 35
per week f. 0.18
Franco per post f. 235 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mndj
Foto van Vliet.
De lucht-afweer-artillerie in actie!
TOT DOELTREFFENDE AFWEER
GEREED!
Hoe zeer de zaak der Luchtbescher-
thans in het middelpunt der be-
bsstelling staat en een ieder ter har-
l taat, is zeker Zaterdagmiddag tot
ag gekomen tijdens de interessante
Jchtbeschermings-demonstraties, die
léer leiding var. den commissaris van
Jlitie, den heer R. J. Meyer, op het
ihuttersveld plaats vonden.
menigte van eenige duizenden
fuzsgierigen het aantal liep tegen
4000! hee.ft met de grootste
kresse het vlotte verloop van de ver-
pillende gefingeerde „aanvallen" der
p vliegtuigen gevolgd enongetwjjfcld
ft erkentelijkheid nota genomen van
feit, dat de organisatoren reeds
[el bereikt hebben.
Leidsche Luchtbeschermings
post heeft in betrekkelijk kor-
1 lijd kranig werk verricht. Het re-
ï'sat is uitstekend geweest! Alge-
fen bleek men vol lof te zijn over de
pi en de kalmte, waarmede de tal-
e betrokkenen zich op degelijke
f'e van hun taak kweten.
J®'j méér van dergeiijke practische
pningen zal hun routine groeien,
klat wij overtuigd zijn, dat, wanneer
I onverhoopt zou „moeten", ook Lei-
1 seprepareerd is en tot ernstige en
pllreKende afweer gereed staat!
LEERZAAM EN NUTTIG.
«iilie gemeentelijke, zoowel als mili-
I outoriteiten, woonden dezen belang-
ftnden middag bij. Onder hen bevonden
ook de burgemeester, mr. A. v. d.
Bakhuyzen. en de garnizoens-
kandant overste H. D. Buurman en de
"Mdant van 6 R.V.A. overste A. H.
wout van Hooff, tevens de comman
dant van het 2de luchtvaartregiment, over
ste Sar.
De Commissaris van Politie was gezeten
vóór de microfoon en zijn stem klonk door
eenige luidsprekers tot in alle hoeken van
het Schuttersveld, tot het geven van de
noodzakelijke toelichtingen, opdat een
ieder in staat zou zijn het verloop nauw
keurig te volgen, zoodat deze demonstratie
voor elkeen nóg leerzamer en nuttiger
werd.
DE DEMONSTRATIES.
Van de demonstraties gaven wij dezer
dagen reeds een kort overzicht, zoodat wij
de hoofdzaken daarvan als bekend mogen
veronderstellen.
Toch willen wij hierover nog het een en
ander releveeren:
Alles was tot in de perfectie in geleed
heid gebracht. De afweenmitraüleurs ston
den paraat, op het middenterrein stelden
zich enkele „nieuwsgierigen" op: zij fun
geerden als waarschuwend voorbeeld en
zouden na enkele oogenblikken de tol aan
hun overmoed moeten betalenToekom
stige slachtoffers van het gevaar uit de
lucht
Een ieder wachtte met ongeduld en klop-
pand hart de komende dingen af: vlieg
tuigen, aldus luidden de binnengekomen
berichten, bleken gesignaleerd te zijn nabij
het eiland Texel en waren op weg naar
onze stad.
Gelijk bekend, houdt de militaire Lucht
macht per radio de hoofden der Luchtbe
schermingsdiensten op de hoogte der po
sitie van de vliegtuigen, wanneer deze de
grens overschreden hebben.
Het „Luchtalarm", in casu de sirenes
waarvan er niet minder dan 21 door het
Rijk voor onze stad geleverd worden
weerklinkt, zoodra de vliegtuigen Leiden op
eer. afstand van 50 K.M. genaderd zijn.
Deze cirkel wordt begrensd door de steden
Amsterdam, Utrecht en Dordrecht; op een
demonstratiebord, terzijde van het Schut
tersveld opgesteld, kon men duidelijk de
positie der naderende vliegtuigen aflezen.
DE EERSTE AANVAL.
Drie vijandelijke vliegtuigen waren dus
in aantocht: de spanning groeide, toen de
sirene haar lugubere klanken uitstootte,
ten teeken, dat de machines Amsterdam
gepasseerd waren.
Dichter en dichter kwam de vijand
op de stad af, stil staarden de duizen
den omhoog.
En plotseling weerklonk de kreet:
„Daar zijn ze!" En inderdaad: drie
stipjes verschenen aan den verten ein
der; zij, die de beste oogen hadden,
ontdekten de machines het eerst!
Alles stond klaar: het publiek was vol
gens de orders de huizen in- of elders heen
gevlucht, de mitrailleurs stonden in af-
weerpositie, de leden der hulpdiensten wa
ren gewaarschuwd en naar him centrales
gegaan.
Dan meldt commissaris Meyer, dat de
vliegtuigen naderen uit de richting War
mond en ieder oogenblik boven het veld
verwacht kunnen worden. Maar zij bewe
gen zich naar elders, waarschijnlijk om te
treohten op een andere plaats, dan aan
vankelijk bedoeld was, door te breken. De
omgeving van Leiden wordt blijkbaar goed
bewaakt!
Inderdaad schijnt dit het geval te zijn:
de stipjes verdwijnen, doch na korten tijd
komen zij uit de richting van den spoor
baan opnieuw uit de wolken te voorschijn.
Thans naderen zij toch definitief en met
groote vaart!
Plotseling knetteren de mitrailleurs, een
hevige knal schrikt elkeen op: de eerste
brisant/boom is met geweld ontploft!
Onmiddellijk spuit in volle kracht een wa
terzuil omhoog: het blijkt, dat de water-,
gas- en electrische leiding vernield zijn,
terwijl ook de enkele „nieuwsgierigen", die
tot het einde tegen alle verboden in, ble
ven „uitkijken" door soherven verwond
worden. Heiaas: dat was hun verdiende
loon!
Tumult? Chaos? Paniek?
Zóó zou men meenen.
Weineen: géén sprake van!
Leiden is immers paraat: de diensten
zijn voortreffelijk georganiseerd.
Dat konden wij nu in alle duidelijk
heid en tot onze vreugde waarnemen.
Het Hoofd van den Luchtbeschermings
dienst heeft onmiddellijk de technische
hulpploegen gewaarschuwd. In een mini
mum van tijd zijn de leden daarvan op het
tererin
Onmiddellijk daarop zijn allen in volle
actie
Beheersoht en bedaard, wèloverwogen en
met consciëntieus hersengebruik doen zij
hun plicht.
De gemeentelijke geneeskundige dienst,
die der Lichtfabrieken en van de Leidsche
Duinwatermaatsohappij volbrengen in rust
en kalmte hun verantwoordelijke taak: de
waterfitters sluiten de getroffen waterlei
ding af, pompen het water uit de gaslei
ding en herstellen de waterleidingbuis, de
gasfitters stoppen de leiding tijdelijk af en
nadat het water uit de buis gepompt is.
schakelen de electriciteitsmonteurs de
stroom uit en repareeren in korten tijd de
beschadigde kabels.
En met groote nauwkeurigheid, precies
volgens de regelen der kunst, worden te
gelijkertijd de gewonden geholpen; won
den worden omzwachteld, gebroken armen
en beenen gespalkt en de slachtoffers ver
volgens behoedzaam naar de geneeskundige
hulppost, die in de school naast het Schut
tersveld gevestigd is, vervoerd.
Vier van deze hulpposten zijn in onze
stad ingesteld.
Wanneer alle opgaven ordelijk volbracht
zijn, keert de rust op het terrein terug:
alles functioneert als „van-ouds" en de ge
wonden worden veilig in het ziekenhuis
verpleegd
DE TWEEDE AANVAL.
De vliegtuigen zijn intusschen in Ooste
lijke richting getrokken en bevinden zich
nu in de omgeving van Bodegraven en Al
phen; dus nog binnen de straal van 50
K.M.!
Het luchtalarm blijft dus gehandhaafd!
De militaire Luchtwachtdienst meldt
plotseling, dat de vliegtuigen terugkeeren;
nü op een hoogte van 600 M., in tegenstel
ling tot de eerste maal, toen zij zich op
1000 M. hoogte bevonden.
Een nieuwe aanval wordt geduoht! Uit
Oostelijke richting verschijnen thans de 3
vliegtuigen; plotseling zijn zij bovenden
molen „De Valk."
Zij ronken over het Schuttersveld. Thans
brengt een aanval met „brand-bommen"
nieuwe verschrikking. Een houten huisje
vliegt in vlammen: hoog laait het vuur op!
De mitrailleurs ratelen en terwijl de
vliegtuigen nog boven het terrein cirkelen,
verschijnt reeds de „blokbrandweer", sa
mengesteld uit vrijwilligers, die slechts en
kele malen geoefend hebben.
Intusschen wordt ook gedemonstreerd,
hoe het slechts aan één man gelukt, een
bom, die op een oordeelkundig met zand
brandvrij gemaakte zolder is gevallen, on
schadelijk te maken. In een minimum van
tijd heeft de „blokbrandweer" de slangen
uitgelegd en het vuur gebluscht; deze man
nen verstaan hun werk!
Nog verschijnt de „wijk-brandweer",
maar zij behoeft geen dienst meer te doen.
Zij demonstreert echter nog even met de
„baby-motor-spuit", die 500 L. per minuut
geeft: de spuiten, die voor den Luchtbe
schermingsdienst beschikbaar zullen komen,
hebben echter een capaciteit van 1000 a
1200 L. per minuut. Wij verbazen ons over
de groote kracht der waterstralen die
door de baby-spuit geproduceerd worden.
Wij vernamen nog, dat de „blok
brandweer" in totaal zal samengesteld
zijn uit 64 blokken, ieder bestaande uit
5 man. Dit vormt te zamen 320 man,
Met ingang van heden is op alle stations
der Ned. Spoorwegen de toegangscontrole
opgeheven.
De passagiers aan het station alhier pas
seerden nog eenigszin6 onwennig het hokje
van den controleur, waar zij vroeger hun
kaartjes moesten laten knippen.
terwijl bovendien een even groote re
serve benoodigd is. Er zijn derhalve 640
personen te gebruiken: men informeere
dus, of er nog een plaatsje voor is!
DE DERDE AANVAL.
De branden zijn nu gebluscht, maar nóg
is het gevaar niet geweken! De vliegtuigen
worden thans uit Den Haag verwacht en
voor de derde maal staat een ieder in
spanning stil. Wéér zijn er natuurlijk merk
waardige enkelingen, die hun nieuwsgierig
heid niet kunnen bedwingen en die op het
middenterrein met langgerekte halzen uit
kijken, of zij de vliegtuigen zién aankomeh.
Ook deze zullen niet aan den vijand ont
snappen
Thans wordt een aanval met „gasbom
men" verwacht; de sirenes loeien alweer,
de diensten houden zich gereed, de mi
trailleurs zijn omhoog gericht. Hun knet
teren kondigt de komst der vliegtuigen
aan; thans zijn zij slechts op 300 M.
hoogte
Rookkolommen stijgen op: de vijand
heeft ook ditmaal zijn werk „goed" gedaan!
Nu zijn de gem. geneeskundige dienst, de
reinigings- en ontsmettingsdienst gewaar
schuwd en ook zij verschijnen in alle spoed
op de „plaatsen des gewelds".
Diverse gewonden en bedwelmden liggen
terneer: de slachtoffers van het gas hoes
ten en kronkelen zich.
Gelukkig: het is sleohts schijn!
Het was een aanval met „mosterdgas":
de hulpploegen zijn er op voorbereid.
De helpers dragen dus nu gasdichte pak
ken, gasmaskers, gummi-handschoenen en
verrichten op voorbeeldige wijze hun taak:
trekken de gewonden buiten den rook.
zorgen er voor, dat anderen niet besmet
worden, hebben de omwonenden gewaar
schuwd toch de ramen van hun huizen te
sluiten, opdat het doodelijke gas niet naar
binnen kan dringen.
Het terrein is vol met hulptroepen, die
de gewonden behandelen en naar de auto's
van den geneeskundigen dienst transpor
teeren. Met overleg verrichten zij hun
moeilijken arbeid. Ook de ontsmettings
dienst handelt oordeelkundig: bordjes met
„Besmet terrein" worden geplaatst, de
banden der auto's met chloorkalk gerei
nigd, alvorens zij het veld verlaten, de
strooimachines verschijnen vervolgens en
ontsmetten het terrein met een neutrali-
seerende oplossing. Tenslotte worden de
straten schoongemaakt en geschrobd. In
middels beieren de kerkklokken, ten teeken
BINNENLAND.
Drama, te Haarlem; bekentenis van den
dader. (3e Blad».
Botsing tusschen twee goederentreinen te
Amsterdam. (Gemengd, 4e Blad).
Autobus bij Oldenzaal tegen een boom ge
reden; meerdere gewonden. (Gemengd,
4e Blad).
Promotiewedstrijden: A.S.C. verloor, L.F.C.
won. (Sport, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer stille handel - Prijshoudende
markt - Keine koersverschillen - Ame
rika weinig veranderd - Beleggingsaf-
deeling kalm.
BUITENLAND.
Een rede van Mussolini te Turijn. (4e
Blad.)
Ook Bonnet en Csaky aan het woord. (4e
Blad).
Hoe de rede van den Duce wordt ontvan
gen. (Buiteland, le Blad).
Meeningsverschillen in het Japansche ka
binet? (Buitenland, le Blad).
Een 5-jaren-plan totherstel der aardbe-
vingsschade in Chili. (Buitenland, le
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Zwakke tot matige, in het Noorden
Oostelijke tot Zuidelijke, in het
Zuiden veranderlijke wind. Betrok
ken tot zwaar- of halfbewolkt.
Enkele regenbuien. Weinig veran
dering in temperatuur.
dat de vliegtuigen voor goed buiten den
cirkel van 50 K.M. verdwenen zijn: het ge
vaar is nu uiteindelijk geweken!
Wij brengen gaarne hulde aan al
len, die deze uitstekend geslaagde de
monstraties tot uitvoering brachten, in het
bijzonder den heer Meyer, voor de keurige
regeling. Het programma klopte, voor zoo
ver wij ons daarover als leek een oordeel
konden vormen, volkomen.
Foto van Vliet.
De leden van den Luchtbeschermings-Ge neeskundigen Dienst in hun gasdichte pak
ken staan gereed om een gewonde naar een ziekenauto over te brengen.
