Magazijnruimte of een terrein
Guyana - Het beloofde land?
DAGBLADRECLAME
Dames Kapsalon MaiSOII „Nelly
LEID5CH DAGBLAD - Zesde Blad
Zaterdag 6 Mei 1939
UIT DE BONTE WAERELD
GEUBELS
BERICHT VAN INZET
Openb. Verkooping
Joodsche kolonisten in Fransch-Guyana
Het land biedt vele
mogelijkheden
CASSETTE
Het universeele
reclame-middel
Een Loopjongen
HUWELIJK
NU VOOR MARKIEZEN
GEBR. GINJAAR
Het adres voor de
Nieuwste Garneering'
WIJNNOBEL CHEVALLIEB
De haven van Cayenne, de hoofdstad van Fransch-Guyana.
(Van een bijzonderen medewerker).
Binnenkort zullen 14 Joodsche emi
granten uit Frankrijk naar Cayenne, de
hoofdstad van Fransch-Guyana, scheep
gaan: een dokter, een tandarts, een
apotheker, een scheikundige, een land
meter, een werktuigkundige, een leer
looier, een specialist voor het in cultuur
brengen van boschland, een vakman
voor de bewerking van houtsoorten uit
de koloniën, een veefokker, een electro-
technicus, een meubelmaker, een juwe
lier en een koopman. Mannen tusschen
de 20 en 40 jaar, uitgerust met alle ge
reedschappen, van de kleinste werk
tuigen af tot aan de modernste machi
nes, die noodig zijn, om nieuw land in
cultuur te brengen. Zij gaan als de voor
hoede, als pioniers, om allereerst den
weg te bereiden voor de kolonisten, die
hen in groepjes in de komende maan
den zullen volgen, en voor hun onder
dak in zelfgebouwde blokhuizen te zor
gen. En dan zullen ze aan hun koloni
satie-werk gaan: bewerking van den
bodem voor den akkerbouw, het maken
van weiden voor de veeteelt en het in
cultuur brengen van de wouden.
Het initiatief tot dit kolonisatiewerk, dat
hoe bescheiden dit begin ook lijken mag
toch onbegrensde ontwikkelingsmogelijk
heden in zich bergt, ging uit van een een-
voudigen handelsman uit Parijs. Van een
man van de daad, die tegenover de massale
ellende van de van hun vaderland en brood
beroofde mannen, vrouwen en kinderen niet
eerst de groote oplossing van het emigran
tenprobleem wil afwachten, maar vastbe
sloten is, practisch helpend in te grijpen en
althans aan groepen van deze uitgestoote-
nen weer vasten grond onder hun voeten en
een menschwaardig bestaan te verzekeren,
eervol voor henzelf en tegelijk nuttig voor
de maatschappij, waarin ze staan. Hij kent
Fransch-Guyana uit eigen ervaring, weet,
hoe ongegrond de vooroordeelen zijn, die een
kolonisatie van dit gebied hebben tegenge
werkt, hoe groot daarentegen de mogelijk
heden zijn, die zich bij systematischen en
taaien arbeid openen. Half December legde
de initiatiefnemer zijn plan aan den Fran-
schen minister van koloniën, Mandel, voor.
De minister keurde het ontwerp goed en
verklaarde zich bereid, aan de emigranten
voor 99 jaar voldoende land in bezit te ge
ven, om daar een kolonie te stichten.
Het miskende Guyana.
„Fransch-Guyana is, hoe paradoxaal het
klinken mag. de oudste en toch de jongste,
de rijkste en toch de armste der Fransche
koloniën!'' Met deze woorden leidt Gabriël
Bureau zijn werk „Het miskende Guyana"in.
dat zoowel een verdedigend als een om hulp
roepend geschrift voor zijn eigenlijk ge
boorteland wil zijn. Guyana lijdt onder den
slechten naam. een ongezond land te zijn.
alleen, omdat het door de wet van 1854 tot
een strafkolonie werd. De wetgever hoopte,
de in het moederland veroordeelden door
hun uitzending naar 'de verbeterinrichting
van Cayenne weer tot bruikbare leden van
de menschenmaatschappij te maken en
tegelijk langs dezen weg Guyana te kun
nen koloniseeren.
Maar de uitwerking was een andere.
De gevangenen maken zich wel bij de
werkzaamheden voor het beheer van de
strafinrichting, of, voor zoover ze geen
vakkennis hebben, als huiselijke hulp
krachten in de ambtenaarsgezinnen,
weer anderen bij den boscharbeid of in
den landbouw nuttig. Op het land zelf
echter ligt sedertdien een vloek.
En toch is Guyana een gezond en rijk
land, waarvan de schatten zelf opge
dolven zouden moeten worden, om het
tot een van de rijkste der aarde te
maken.
Even gezond als de beste andere tropische
landen. Dat leert ook de sterftetabel: Guya
na 2,50%, Réunion 3,04%, Senegal 5,82%,
Guadeloupe 6.50% en het veel geprezen
eiland Martinique 6,94%. Niettegenstaande
Fransch-Guyana vier graden ten Noorden
vaq den equator ligt, is de hitte daar beter
te verdragen dan een Parijsehe zomer. De
thermometer wijst bijna altijd 's morgens
24 gr. en 's middags 28 gr., waarbij een
frissche bries deze temperatuur op prettige
wijze veraangenaamt. De heetste maanden
zijn Augustus, September en October. Van
Juli tot November is het droog. Dan komt
de regentijd met schaarsche onweders en
slechts een enkele maal springvloeden. Een
zelfde klimaat heeft het in het Westen aan
grenzende Nederlandsch-Guyana. En- toch
wordt dit laatste op een oppervlakte van
129.000 k.m.2 door 145.000 zielen bewoond,
terwijl Fransch-Guyana op een oppervlakte
van 90.000 k.m.2 nauwelijks 37.000 inwoners
telt. Daarvan leven er 30.906 in de kust
streek, het eigenlijke Guyana, terwijl er
6.099 in het bergland van Inini wonen. In
de kuststreek is dat dus 1 inwoner op 1. in
het bergland van Inini zelfs 1 op 10 k.m.2.
De hoofdstad Cayenne telt 11.000 inwoners.
De inboorlingen. Indianen en Bouis. behoo-
ren tot drie heel vreedzame stammen en
doen uitstekend dienst bij het roeien op de
stroomen en bij de verdeeling der levens
middelen over het land. Het land is buiten
gewoon rijk aan water. De rivierbeddingen
zijn nauwelijks 3 k.m. van elkaar verwij
derd. De Westelijke grensrivier Maroni is
675, de grensrivier in het Oosten, Oyapok,
425 k.m. lang. In den bloeitijd van deze
kolonie in de 17de en 18de eeuw waren de
plantages bovendien door kanalen onder
ling verbonden. Tegenwoordig zijn deze
echter dichtgeslibd en door onkruid over
woekerd.
De bodem van Guyana is buitengewoon
vruchtbaar. Zijn rijkdom is tot nu toe nog
slechts voor een heel klein deel benut. Syste
matisch bewerkte plantages voor cacao,
koffie, muscaat, kruidnagelen, peper, sui
kerriet, katoen, kleurstof leverende planten,
geneeskrachtige kruiden en olijfboomen
wijzen op onbegrensde mogelijkheden tot
succes. Hetzelfde geldt voor het verbouwen
van ananas, maïs, rijst, voor alle soorten
groente en voor de fruitcultuur. Geweldige
oppervlakten weide, die zich over 300.000
h a. uitstrekken, maken veeteelt op groote
schaal mogelijk. De wouden zijn van een
onmetelijken rijkdom: zij leveren het een
voudige brandhout zoowel als het kostbaar
ste hout. Ook visscherij en jacht brengen
heel wat op. En dan de schatten van den
bodem: goud, zilver, koper, kwikzilver, ijzer,
tin, lood, en ook allerlei edelsteenen: dia
manten, granaten, topazen, amethysten enz.
Een groot, door de natuur rijk gezegend
gebied voor industrie.
Modelboerderij van een bestrafte.
De handelsstatistiek van het land laat
dezen rijkdom weliswaar niet vermoeden. De
invoer bedroeg in de jaren 1933 tot 1936
gemiddeld 42.031.250 francs, terwijl de jaar-
lijksche gemiddelde uitvoer in dezelfde pe
riode nauwelijks een bedrag van 24.705.000
francs bereikte. Ingevoerd werden vooral
levend vee, vleesch in blik. visch in het
zout en in blik, spijsoliën, gecondenseerde
melk, wijn, huishoudelijke artikelen, alle
metalen gebruiksvoorwerpen, textielwaren,
schoenen, parfumerieën. Als belangrijkste
uitvoerproducten noemt de statistiek over
dezelfde periode goud in een hoeveelheid
van gemiddeld jaarlijks 1.473.729 gram, 1725
hJ. rum, 16 ton rozenolie-essence, en 442
ton bouw- en edelhout. Bij een goede in-
dustrieele ontwikkeling van het land zou
deze uitvoer natuurlijk in hooge mate op
gevoerd, daarentegen de invoer van veel
der genoemde artikelen verminderd of zelfs
vermeden kunnen worden, als men de
schatten van den bodem evenredig zou be
nutten.
Hoe zeer het daarbij uitsluitend op
goed georganiseerden en taai volgehou
den arbeid aankomt, moge een klein
voorbeeld aantoonen, dat Alexis Danan
in zijn werk „Cayenne" vertelt. Madame
Duez. de vrouw van den vroegeren ge
vangene Nr. 40.065 was hem na zijn in
vrijheidstelling naar Cayenne gevolgd.
Men stond haar, ondanks den spot van de
inboorlingen, een rotsachtig gebied van
eenige h.a. af. waaraan al veel avon
turiers hun geld en hun krachten ver
spild hadden, en stelde haar twintig
gevangenen voor de ontginning van
den bodem ter beschikking. In tien jaar
ontstond op dezen steenachtigen slechts
door wild struikgewas begroeiden bodem
een modelboerderij.
„L'Ilet-la-Mère (zoo heet deze farm)
stuurt tegenwoordig eiken dag een
groote motorboot naar Cayenne, over
laden met de heerlijkste moestuinpro
ducten en fruit, niet alleen echt kolo
niale gewassen, maar ook Europeesche
vruchten en groenten van de beste
kwaliteit. „Ze zeiden mij," vertelt de
dappere vrouw, „dat dat niet gebeuren
zou. Maar de aarde schenkt alles, waar
voor men den bodem bewerkt. Ik ver
koop minstens 1400 cocosnoten per
maand, heb 75 stuks vee, honderd var
kens, 150 kippen en eenden, wij win
nen steenkool en gaan op de haaien-
jacht."
„Het land van den gouden mensch".
Fransch-Guyana werd omstreeks het jaar
1500 door den Spanjaard Vinzenz Pinzon
ontdekt. Zijn schilderingen van den rijk
dom van het land lokten groote scharen
avonturiers naar het „Land van den gou
den mensch" (Manoa El Dorado). Daarbij
waren ook vele Franschen. Sommigen wer
den zeeroovers, die langs de kust tot aan
Columbie kwamen, anderen vrijbuiters, die
op de hoogvlakte van Guyana bleven en
aan de inboorlingen het geheim trachtten
te ontrukken, hoe men goud kon vinden.
De Franschen vestigden zich op het eiland
Cayenne en begonnen met akkerbouw en
handel. In het jaar 1626 en volgende jaren
rustten de kooplieden van Rouaan herhaal
delijk kolonistenexpedities van 2560 man
uit, die zich in de kuststreken vestigden.
Tot ze door de Indianenstammen verjaagd
werden. Toen kwam er een Hollander,
Spranger, die uit Brazilië verdreven was, op
het eiland Cayenne. Hij kreeg van de India
nen het vestigingsrecht. Dank zij zijn ver
standig beheer werd de nederzetting, waar
toe ook vele eveneens uit Brazilië verdre
ven Joden behoorden, tot een bloeiende
kolonie. In dezen tyd deed de Fransche mi
nister van financiën Colbert pogingen om
het koloniale keizerrijk weer te doen ople
ven. In 1663 werd een expeditie van 1000
man door de Westindische Compagnie, die
door een zekeren Bouchardeau gesticht was,
uitgerust. De Compagnie bestond uit 20 in
leggers, van wie ieder 10.000 francs ter be
schikking gesteld had. De toenmalige gou
verneur van de Antillen kreeg bevel, de Hol
landers uit het land te zetten en de expedi
tie zich in Guyana te laten vestigen. De
Hollanders gingen naar de Antillen, de
NEGERS AAN DE UNIVERSITEIT
VAN MISSOURI.
Het Hooge Gerechtshof der Vereenigde
Staten heeft met betrekking tot de toela
ting van negerstudenten aan de universiteit
een oordeel uitgesproken, dat van giroot be
lang voor de negerbevolking Is. De verdien
ste, voor dit oordeel gestreden te hebben,
komt een jongen neger uit Missouri, Lloyd
Hince. toe. Hij wilde zich in de juridische
faouilteit van de universiteit van Missouri
laten inschrijven, maar werd daar echter
afgewezen. Toen hij op zijn inschrijving
bleef staan, gaf de universiteit hem een
studiebeurs voor de Lincoln Hoogeschool,
die wel bij voortduring negers aanneemt.
Maar Hince, die zich een strijder voor zijn
ras voelde, wees deze beurs af en diende
tegen de univeiisiteitslelding een aanklacht
in. Toen het gerechtshof van Missouri de
universiteit in het gelijk stelde, ging hij in
beroep bij het Hooge Staatsgereohtshof.
Hij 'beriep zich daarbij op de zoogenaamde
14e paragraaf van de grondwet, waarin de
gelijke rechten van alle burgers van de
U.S.A., onverschillig welk ras erkend worden.
Het Hooge Gerechtshof bleaf op grond van
de niet te loochenen feiten niets meer over
dan de argumenten van Hince aan te ne
men en de universiteit te Missouri tot op
name van dezen student te veroordeelen.
Deze aangelegenheid heeft in de Zuide
lijke Staten waar nog een zeer steik voor
oordeel tegen negers bestaat, het grootste
opzien gebaard, nu dit oordeel alle voor
oordeelen logenstraft.
DE PAPEGAAIENSTAKING.
Zooals ieder jaar, vond ook ditmaal on-1
langs weer een groote vogeltentoonstelHj' I
te Londen plaats en ook ditmaal zoudej I
er prijzen uitgedeeld worden voor de best-1
sprekende papegaaien. Er werden dertien 1
papegaaien uitgekozen om aan den wed. I
strijd deel te nemen; honderden belang.I
stellenden en nieuwsgierigen zaten vol I
spanning te wachten op de dingen die ko-1
men zouden en de jury-leden zaten msl
ernstige gezichten te kijken. Maar, o wee, I
de vogels zeiden geen woord en blevejl
zwijgend zitten. De eigenaars riepen h®|
de liefste vleinaampjes toe, afgewisseld I
met heftige scheldwoorden, men gaf heul
suiker, brood, noten en andere lekkernijen I
maar de papegaaien wilden geen woord. I
je zeggen. Zoo iets was nog nooit voor-1
gekomen en het leek wel. alsof de vogels 1
om te plagen nog zeer spottend rond sa-1
ten te kijken, terwijl ze den indruk ver-1
wekten een soort papegaaien-staking op I
touw gezet te hebben. Nadat men zich een I
uur lang tevergeefs ingespannen had, de I
dieren aan het praten te krijgen, bedacht I
men wat anders. Men kwam op het deck-1
beeld, de dieren met sterke schijnwerpers I
te bestralen, daar men de ervaring opge-1
daan heeft, dat de vogels in het schelle I
licht veel opgewekter en levendiger wor-1
den. Maar ditmaal sloten ze eenvoudig dt I
oogen en zwegen weer in alle talen. En. I
delijk gaven de jury-leden het op, ze ston-1
den op en de voorzitter wilde de bijeen. I
komst al voor beëindigd verklaren, toen I
plotseling een schelle stem weerklonk: I
.Jerry heeft den eersten prijs gewonnen!"!
De heele zaal klapte enthousiast, Jerry I
herhaalde zijn geleerde zin nog taliooze I
malen en nu het ijs eenmaal gebroken I
was, deden ook de andere papegaaien hun I
best hun schade in te halen. Het is over-1
bodig hier op te merken, dat Jerry indei.
daad den eersten prijs verworven heeft.
Joden naar Suriname, dat destijds Engelsch
bezit was.
Maar alles keert in de geschiedenis terug.
Zelfs de som van 10.000 francs. Want zooveel
is voor leder van de veertien pioniers noo
dig, die in de komende dagen uitgaan, om
in Fransch-Guyana weer een Joodsche ko
lonie te stichten: 4000 francs voor de heen
reis en voor de borgstelling voor de even-
tueele terugreis, 4000 francs voor de uit
rusting en 2000 francs om een jaar lang in
het levensonderhoud te kunnen voorzien.
Reeds de volgende groep, die op 10 Maart
Frankrijk verlaat, zal maar 6000 francs per
man noodig hebben, daar de kosten van de
gereedschapsuitrusting wegvallen, de ver-1
dere groepen zelfs maar 3000 francs, daar I
ze alleen maar de heenreis en de kosten!
van het levensonderhoud voor een half Jan I
zullen moeten kunnen bestrijden.
Met de uitvoering van dit kolonisatie-
plan wordt een bescheiden begin ge
maakt. een begin echter, dat, als de
voorteekenen niet bedriegen, bij doel-
bewusten arbeid tot een kolonisatie
werk van groot formaat kan uitgroeien.
(Nadruk verboden), I
Indiaansche kinderen, Inwoners van Fransch-Guyana.
Geïll. Prijscourant
gratis op aanvrage
met inhoud Q QC
20-deelig v.JJ
Een GERO FABRIKAAT
waarborgt KWALITEIT
en DEGELIJKHEID.
PLEIN 3 - DEN HAAG
Verzending naar Indië
onder garantie.
4753
Na 5.30 uur Tel. 4254 of H. Rijndijk 60.
TE KOOP GEVRAAGD in Leiden en aan vaar
water. Oppervlakte ca. 500 M2.
Aarib. met prijs Bureau van dit Blad onder ivo. 344ila.
ïillllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.
gevraagd. 4358
Aanmelden Morschsingel 14-15
LEIDSCHE DRUKKERIJ.
Vrijdag 12 Mei '39, 's av. 7 u.
in het Not. huis te Leiden, ten
ovesrtaan v. d. Not. B. H,
STUMP EL, Afslag van: 4378
1. Winkelhuis met Afz. Bo-
venw. en gr. tuin Mare 104/
104a, gr. 4.72 c.a„ in bod op
f. 8200.—; 2. Huis Hoogl. Kerk-
gracht 27, op f. 1720 3. Huis
Rapenburg 96, op f. 1200.
Heer, leeft. 50 J., met goede
levenspositie, zoekt kennis
making met Wed. of Dame,
P.G., tusschen 30 en 45 J„ ver
mogen geen vereisohte, om na
event, harmonische levensop
vatting een huwelijk aan te
gaan. Discretie op eerewoord
verzekerd. Br. VAN ZWICHT's
Boekh., lett. C. 4383
wegens faillissement.
De Notarissen A. H. J. LOT
MAN te OudeweteTing en P.
H. ROMELJN te Warmond, zul
len op Woensdagen 17 en 24
Mei 1939, van. 11 uur, in het
café v. d. Heer Witteman te
H jogmade, bij inzet en afslag
publiek verkoopen4363
De SLAGERIJ met slacht
plaats en woonhuis, en nog
2 woonhuizen, met erven, als
mede den ondergrond, te Hoog-
mede, groot 3 a. 70 c.a.
Als zijnde de eenige slagerij
in Hoogmade, zeer 'geschikt
voor R.K. slager.
Aanvaarding na betaling op
19 Juni 1939.
Bezic/ht. in de weken van
veiling en afslag op Dins- en
Donderdag 24 uur nam.
Salon voor moderne coiffures. 4,98
PERMANENT WAVE, met en g
zonder electricitelt vanaf
Specialiteit in:
BRUI OS
KARREN
Breestr. 171*
Telef. 1185
s. t.o. GERZON
Produits de
Beautt,
Robêl - P"is
Goed en Goedkoop - VOLMOLENGRACHT 26 - Telef.
35341
EFFEN en GEBLOEMDE ZUDE en STOFFEN.
KRAGEN, CEINTUREN, CORSAGES, SJAALS.
MUTSEN, KOUSEN, HANDSCHOENEN,
SLUIERTULEBRUIDSTAKJES,
Verschillende soorten NOMOTA-WOL.
EVERLASTING KATOEN.
D. M. C. ARTIKELEN.
4343
Breestraat 108a - Telef. 1036 - Postgiro 2993-
2-ó
