Waar de Vrouw belang in stelt
De practische mode 1939
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 27 April 1939
Vierde Blad
No. 24260
Vrouwen aan den opbouw
RADOX
SOsie Jaargang
begint te begrijpen
Waar olie al niet goed
voor is!
VETWORMPJES?
voor overdag en op straat
Ook een record
„Famke" blijft op de bres
voor goede huwelijken en
gelukkige gezinnen.
..Natuurlijk!'!
..Nu. dat waren briefjes zonder eenige
nretentie. Ik vertelde daarin al de gebeur
tenissen uit mijn gelukkig gezinsleven en
door dit werk ben ik me eigenlijk hoe lan
ger hoe dieper bewust geworden van wat
een goed huwelijk en een gezond moeder-
on bot innno rroclrfi-bt fchap voor een vrouw beteekent.
ëil ilfcil JUllvJtf iJfcroiiUi—lil Maar juist in den tijd dat mijn oudste
meisjes eindexamen deden, verscheen het
derde deel van Ammers Küller's De op-
standigen". De verwording van het jonge
geslacht, die daar.n werd geschetst maakte
me verontrust en bedroefd: ik schreef er
een ..Antwoord' op in een brochure en
Toen ik. in een paar stille uren. me heb
verdiept in de verschillende opbouwende
siTOomingen, die zoo in de laatste iaren
onze vrouwenwereld in beroering hebben
gebracht rees het beeld van ..Famke". de
kranige pionierster van het nieuw-feminis-
me onweerstaanbaar duidelijk voor me op.
Kent u Famke? Ik herinner me nog als
den dag van gisteren mijn eerste kennis
making met haar. in het oude. gezellige
op specifiek vrouwelijk terrein. Er is spe
ciale vrouwenarbeid en ook speciale man
nenarbeid. Het is dwaasheid, dit te ont
kennen en met alle geweld te willen door
drijven. dat de vrouw ook voor specifiek
mannelijke ambten benoembaar zal wor
den. zooals die van burgemeester, notaris,
consul, enz., waarvoor de ultra-feministen
ijveren Juist die vrouw, ook de ongehuw
de. die in haar werk in de maatschappij
haar echt vrouwelijke gaven en bekwaam
heden laat doorwerken, sticht het meeste
nut. Dit hebben de oude feministen niet of
voldoende begrepen. Vandaar haar door
hollen op het oude stokpaardje van ..vol
komen maatschappelijke gelijkstelling van
man en vrouw".
..Maar er is een kentering waar te nemen.
Een bezinning.... een zoeken, op de psy
chologische. wetenschappelijke gTonden. ïk
denk b.v. aan het nieuwe zeer verhelderde
boek van dr. Esther Harding .,Der vrouwen
sprak eenigen tijd later op een ouderavond levensweg waarin een moderne vrouwe
van het Zaandamsche lyceum. Natuurlijk hike dokter de vrouwenziel tracht te pel
.Famke" (mevr. A. C. Veen-Brons).
'tuis op het Stationsplein te Zaandam, Dat
is nu precies twaalf jaar geleden. De bui
tenwereld vond toen haar ideeën, die
.dwars tegen den draad ingingen" en later
luar uitdrukkingsvorm vonden in de in
1933 Koninklijk goedgekeurde vereeniging
tan nieuw-feministen niets minder dan
..doodsgevaarlijk".
Een wonderlijke verschijning, die Famke!
Gepraat dat er over haar werd: nee maar!
Famke zette de klok terug. „Famke hui
fde het standpunt ,.trouw-maar-raak",
Famke dreef de vrouw terug naar de pot
ten en pannen", enz. enz. enz.
Ik weet nog goed, van twaalf jaar ge
leden. hoe Famke onder al die scherpe,
meest heel onmiddellijke, zelfs lasterlijke
aanvallen, leed. En we zagen het merk
aardige verschijnsel, dat een vrouw en
moeder, die zelf zoo innig gelukkig was en
daarom in haar eenvoud iets van dat geluk
had willen geven aan haar sexegenooten.
the het blijkbaar niet zagen, geheel spon
taan en drijvend op haar fijne intuïtie en
haar warme hart-, een beweging begon.
Een zéér ingrijpende beweging waarvoor
ik aarzel geen oogenblik, dit neer te schrij-
ren de vrouwenwereld pas nu rijp begint
te worden.
Er vielen spaanders, oftewel: het ging er
Spaansch van langs. Want Famke. een ge
won huismoeder cn geen academisch ge
vormde doctor of juriste, doorkneed in de
knepen van het openbaar debat, maakte
fouten en de anderen sloegen haar hier
mee ongenadig om de ooren
Dit was oorzaak dat met medewerking
tan alle leden der Vereeniging van Nieuw-
feministen, deze vereeniging werd omgezet
m een officieele stichting: ..Het Nieuw-
reministisch Secretariaat" met eigen
joohtspersoonlijkheid. om Famke meer tijd
ie laten voor haar propagandistisch werk.
En Famke zit daar in Zaandam en werkt
"oor. zonder haast, maar ookzonder
hist. En misschien weet ze niet eens, hoe
der de wisselende tijden bezig zijn. haar
telijk te geven.
Wel zal het nieuw-femlnisme. gedragen
ooor de sympathie en den steun van nog
veel meer bewust geworden vrouwen in
«ederland, nog wel wat strijd jaren voor
oen boeg hebben, eer we zoover zijn. dat
oud- en-nieuw-feministen één front kunnen
vormen om bouwend op de door ver-
tand èn hart verworven kennis van de
„foweziel haar taak in één nieuwe
wereld op te nemen.
En tochdaar moet het heen!
j 's dan °°k de reden, waarom ik
o ran daag wil meenemen naar Zaandam,
aar mevrouw A. C. Veen-Brons i Famke i
opiiouw. in het zelfde genoeglijke huis
o net Stationsplein welkom heet. Dit huis
plant welverzorgd interieur met zijn
panton en bloemen en gezellige hoekjes.
i®Jn vele portretten van een groot,
binnss ?e2in' dit is nu het ..Zaansche
--- huisje", waarvan we in vroeger ja-
Bri™0 "eno'en' a's Famke er in haar
tf'dee,en" vo°r ..Morks magazijn" van ver-
v,nllKab.We Gezeten zijn ter weerszijden
rmdr' theeblad dat in den loop van den
hanit e' e"fve kopjes, door Famke's gulle
Sjn '"beschonken, zal produceeren. be
en we als vanzelf hierover te praten.
me eens vertellen, hoe uw bewe-
kwamen hier weer reacties op. speciaal van
ultra-feministische zijde".
„U gaf de feministen er ook flink van
langs!"
„Eerst niet: als u de drie eerste brochures
leest zult u zien. hoe hoffelijk ik mijn
tegenstandsters steeds beantwoordde, maar
toen men niet ophield mijn woorden te ver
draaien, moest ik wel van tactiek verande
ren en eens van me afbijten. Maar die
strijd noodzaakte tot steedsdieper studie
van het vrouwenvraagstuk, van de groote
weldaden, maar ook de groote tekorten van
het feminisme. En ik gevoelde mijn roe
ping. hier remmend en waarschuwend op
te treden. En uit die actie en reactie is het
nieuw-feminisme ontstaan".
„Kunt u in een paar woorden zeggen, wat
het nieuw-feminisme is en wil?"
„Zeker, u kunt dit trouwens in onze be
ginselverklaring lezen: „Het nieuw-femi
nisme is de reactie op het dogmatisch ge
worden feminisme, dat zich niet beperkt
tot het nastreven van een volwaardige
positie van de vrouw, maar dat het na
tuurlijk verschil tusschen man en vrouw in
alle maatschappelijke functie wil opheffen,
hetgeen nóch voor de vrouw, nóch voor de
menschheid geluk of heil brengt.. Voor het
nieuw-feminisme ligt het geluk en het heil
der vrouw niet hoofdzakelijk of meeren-
deels in het beroep of op de arbeidsmarkt,
maar in het gelouterde huwelijk, waarin zij
maatschappelijk, geestelijk en lichamelijk
haar meest natuurlijke, nuttige en gezonde
bestemming vindt en richt dus op deze
levensbestemming haar eerste aandacht.
„Dit is iets. wat wij getrouwde vrouwen
wel heel gemakkelijk over de heele linie
kunnen decreteeren. Maar. zijn er geen
anderen? Vrouwen, die niet voor het huwe-
Hik geschikt zijn, die als werkende vrouw
beter tot haar bestemming komen en dit
ook verkiezen?"
„Die zijn er zeker, maar het zijn m.l.
meer uitzonderingen dan normen. En we
zijn ook zeer zeker niet tegen de werkende
ongehuwde vrouw. Zy is in onze maat
schappij onmisbaar, doet een prachtig
werk Maarhaar werk zal des te nut
tiger zijn. naarmate het zich meer beweegt
len. We gaan ons weer afvragen: hoe zijn
we eigenlijk en hoe kunnen we als
Vrouw het nuttigste weTk doen?"
„Zoo zag ik het ook. en wat mij een
enormen steun heeft gegeven, dat is het
prachtige studiewerk van de Engelsche
biologe dr. /trabelle Kenaely. In dit werk,
dat zijn tijd vèr vooruit was, vond ik de
wetenschappelijke bevestiging van de
Nieuw-Feministisehe ideologie, die tot dus
ver nog slechts op mijn intuïtie rustte.
Wij. allen oud-feministen, wij hadden nooit
begrepen, dat wij ons in die dagen
spontaan, goedbedoeld maar onvoldoende
onderlegd, inlieten met een biologisch
vraagstuk van de meest ingrijpende betee-
kenis. En daar geen onzer eenige notie had
van de sexual-psychologie. heeft de vrou
wenbeweging ingrijpende fouten gemaakt.
Toen men my royeerde als lid der Ver
voor Gelijk Staatsburgerschap, heb ik mijn
antwoord gebaseerd op dat uitnemende
standaardwerk eninderdaad toen
is er bij de besten der tegenparty bezinning
gekomen; niet genoeg nog maar ook by
haar zal dat moeten groeien, zooals het
ook by mij gegroeid is
De besten weer der jongeren feministen
geven bliik van die bezinning en dat is
myn heerlyke, dankbare voldoening".
„En nu nog een laatste vraag, als het
mag: Wat zijn uw verdere plannen?"
..Doorwerken zoolang God my dat ver
gunt en ik dit doen kan zonder mijn ge-
zins- en familieverplichtingen te schaden.
U weet, bij de Nieuw-Fenimisten staat
haar inhuizlge gezinstaak op de éérste
plaats, haar maatschappelijk werk zeer
daadwerkelijk op de tweede plaats.
Myn tweede taak „Nieuw-Fenimisme en
belanglooze huwelijksbemiddeling" is nu ter
perse. Hiermede acht ik de strydpunten
voor ons afgedaan; het is als het ware.
mét de „Triomf van het huwelyk" het leg
gen van het fundament geweest. Nu kan
rustiger de opbouw beginnen. Ik vind
het aardig, dat u mij kwam interviewen,
het stemt me altyd zoo blU en dankbaar,
als vrouwen elkaar begrypen willen".
R. DE RUYTER-v. d. FEER.
Kleine wenken voor uw huis
houding en uw toilet.
Met gewone olie van verschillende soort
kan nog heel wat meer worden gedaan dan
sla aanmaken, bakken en braden
Luistert u maar
Watervlekken
op uw meubelen staan leelyk. Ze verdwij
nen echter als sneeuw voor de zon. als u
ze afwryft met een kurk, gedoopt in sla
olie met zout.
Vetvlekken
ontsieren de dunne stof van uw voorjaars
japonnetje? Niets aan te doen, tenzij u het
wilt wasschen? Mis! Doe een paar druppels
eucalyptusolie op een watje en bet er de
vlek mee. Olie op olieen tóch verdwynt
de vlek, je reinste tocvery
Oude lakschoenen
worden als nieuw, als u ze flink inwrijft
met.wonderolie en ze daarna enkele
oogienifclikiken boven den heeten stoom van
den ketel houdt.
Flesschen met glazen stop
gaan soms heel moeilijk open. Dit zal echter
beter lukken, als u het stroeve gedeelte van
den stop met een beetje slaolie bevochtigt.
Nerfjes in uw tafel
Geen nood! Doop een kurk in lijnolie en
wrijf er het gebarsten gedeelte herhaalde-
ïyk mee in. Als het hout met olie verzadigd
is, trekt het weer dicht.
Een afschuwelijk geluid,
die krakende schoenen! is echter wel
iets tegen te doen. Een eenvoudig middel
om ze het zwygen op te leggen is lijnolie
te druppelen langs de zoolranden.
En tenslotte
mogen we door al onze goede zorgen onze
schoonheid niet vergeten. Onze oogen rus
ten prachtig uit en krygen een stralend
uiterlijk door:
le. een badje met gekookt water. Duw het
badje tegen het gesloten oog. open dan het
ooglid en laat het oog ronddraaien.
2e. Leg gedurende een kwartier twee
plukken watten gedrenkt in een oplossing
van bamamelistinctuur op de gesloten oog
leden.
Zondag:
Kervelsoep
Blinde vinken
Postelein
Aardappelen
Vanillevla met
bitterkoekjes
Maandag:
Roastbeaf
Spinazie
Aardappelen
Drie in de pan
Dinsdag
Spinaziesoep
Koud vleesch
Bieten
Aardappelen
Vruchten
Woensdag:
Runderlappen
Raapstelen
Aardappelen
Parelgort in melk
Donderdag:
Jachtschotel
Boontjes uit de
bus
Rijst met
bessensap
Vrijdag:
Vermicelli met
kaas in schelpen
Bokking
Roode kool
Aardappelen
Zaterdag:
Biefstuk
Gebakken
aardappelen
Bloemkool
Beschuitpap
VEGETARISCHE MENU'S.
Meng slechts geregeld wat Radox door Uw wasch-
water en binnen korten tijd zijn ze verdwenen.
Bi| apothekers cn erkende drogisten f 0.90
per pak en f 0.15 per klein pakje
3704
(Ingez. Med.)
■Wilt
I"^^sonnen is?'
I mii. p,e'2ier' H'et begon eigenlyk met
I br'efjes in Morks
<kr'de r' d'e latel' w®10611 gebundeld on-
I ui.,® ,'-els Zaansch binnenhuisje" en
zaansch binnenhuisje". U kent ze?"
Voor haar dagelyiksche costuumpjes keert
de Parisienne terug tot de modellen, die ln
de eerste plaats practisch zyn. De histori
sche invloeden, waarover zooveel te doen
is, bepalen zich vrijwel uitsluitend tot de
namiddag- en avondtoiletten. De „petites
robes" daarentegen zyn niet veel veranderd,
behalve dan in enkele details, zooals onze
teekendng laat zien.
Hier ziet u vier modellen en wel v. 1. n. r
1. Japon van fijn gestreept linnen, blauw
en wit. De groote zak, die op de rechter
heup is aangebracht, werd geborduurd in
blauw en rood.
2. Een soort robe-manteau, eveneens uit
gevoerd in linnen, wit of grijs, terwijl de
ceintuur in bonte kleuren is geborduurd.
3. Japonnetje van bedrukte crêpe de ohine
in zwart, geel, rood en groen.
4. Zeer elegante ochtendjapon met fyne
Mauwe, zwarte en groene stipjes.
Is hier misschien iets voor u bij
Een kennis van me, kersweirsoh uit Ame
rika, vertelde onlangs de volgende rare
geschiedenis, die hy zelf beleefd had
Ik helb nu eenmaal een byeondere voor
liefde voor huwelyksplechtigheden en kan
dan ook noodt laten, als ik een trouwstoet
voor een kerk zie stilhouden, even binnen
te glippen. Het was in Los Angeles, en ik
woonde in een der groote kathedralen een
prachtige trouwplechtigheid by. Alles was
schitterend! De bruid in haar smetteloos
wit kleed met sluier en oranjebloesem, de
orgelmuziek, de rede van den predikant,
alles maakte een diepen indruk op me. Het
programma werd afgewerkt tot het span
nende oogenblik, dat hét bruidspaar „ja"
moest zeggen.
En toen gebeurde het ongeloofelyke; de
bruidegom sprak helder en duidelyk „neen!"
Eerst dacht ik dat ik het verkeerd verstaan
had, maar mijn buurman bevestigde, dat
het inderdaad „neen" was geweest en geen
„ja".
En nu zult U denken, dat er een gewel
dige opschudding ontstond, dat de bruid
flauwviel, enz. enz.! Niets van dat alles. De
bruid bleef volkomen rustig en zei glim
lachend. ook ,neen"!
De predikant, die begrypelykerwys een
beetje uit zyn doen was. keek onthutst den
kring der familieleden rond. maar niemand
scheen in het minst geschokt, te zijn. Het
orgel viel in met het bruidskoor uit de
Lohengrin en in volmaakte orde verliet de
stoet de kerk weer.
Dat was dus in Los Angeles. „Enfin, zoo
iets komt eens in de honderd jaar weieens
voor", dacht ik bij mezelf. Maar wie schil
dert. mijn verbazing toen ik, drie maanden
later voor zaken in New York vertoevende,
hetzelfde bruidspaar op weg naar de kerk
voorbU zag rijden.
Dat moest ik zien! Ik ging dus als naar
gewoonte de kathedraal binnen en luis
terde gespannen naar de plechtigheid. Daar
kwam weer de vraag van den predikant
en.... tweemaal weerklonk een vastbera
den „neen" door de kerk.
Dit was me te veel! Ik besloot hét on
zinnige bruidspaar om uitleg te vragen en
deed dit ook.
Over het gezicht van den jongeman
vloog een glimlach en de bruid kreeg zelfs
een formeel lachstuipje. Dan zei de bruide
gom: „Mynheer, U zult wel heel verbaasd
zijn, als ik U vertel, dat we ons reeds ver
scheidene keeren op deze wyze hebben laten
trouwen. Maar de volgende maal gaan we
voor het laatst naar de kerk en dan zeggen
we beslist „ja!"
„Maar waaróm?" stotterde ik ont
hutst.
„Omdat we vandaag onze weddenschap
hebben gewonnen. In Los Angelos, in Chi
cago en in verscheidene andere staten van
de V. S. hebben andere paren hetzelfde ge
probeerd, maar ze hadden niet den moed
het door te zetten. Wy hebben vandaag
voor den twintigsten keer „neen" gezegd en
daarmee het record voor de V. S. behaald!"
1. Kruidenomelet
Bloemkool met
bruine boter
Aardappelen
Ketelkoek
2. Voorjaarssoep
Harde eieren
Kropsla
Gebakken
aardappelen
Tapioca met
bessensap
3. Eiercroütons
Schijngehakt
Stoof sla
Aardappelen
Rystrand met
abrikozen
4 Aardappelsoep
met kaas
Mararont met
tomatensaus
Omelet met
vruchten
RECEPTEN.
Kervelsoep.
Benoodigdheden i4 personen): 1 L. ko
ken water. 4 bouillonblokjes, 40 gr. boter,
2 eetlepels gehakte kervel.
Bereiding: De boter en de bloem al roe
rende verwarmen tot een gelykmatig meng
sel. Langzaam de bouillon er bygieten. De
soep 15 minuten door laten koken met de
gehakte kervel.
Voorjaarssoep.
Benoodigdheden (4 personen): 1 L. ko
kend water. 4 bouillonblokjes. 40 gT bloem.
40 gr. boter. 1 eidooier. I lepel room of
melk. 2 eetlepels gehakte kervel, peterselie,
selderij en zuring.
Bereiding: De boter en de bloem al roe
rende verwarmen tot een mengsel. De
bouillon er langzaam bygieten en de soep
10 minuten door laten koken met de krui
den. In de soepterrien het eidooier met de
melk of room kloppen en de soep er lang
zaam bygieten.
Vermicelli met kaas.
Benoodigdheden (4 personen): 250 gr.
dikke vermicelli, 150 gr. oude kaas. 2 thee
lepels extract.
Bereiding: Een ruime hoeveelheid water
met zout aan de kook brengen en hierin
geleidelijk de gebroken vermicelli laten
vallen, zoo. dat het water steeds aan de
kook blyft. De vermicelli gaar koken (20
minuten i nu cn dan roeren om te voor
komen dat ze aan den bodem kleeft.
Ze op een vergiet goed uit laten lekken,
terugdoen in de pan en de geraspte kaas
er voorzichtig doorroeren. Het extract toe
voegen en het gerecht warm opdienen.
Voor 6 a 8 schelpen heeft men plm de
helft van het recept noodig. De schelpen
worden gevuld, bestrooid met wat paneer
meel, belegd met een klein stukje boter en
in den oven gezet tot ze lichtbruin zyn.
Eiercroütons.
Benoodigdheden: 4 dunne sneetjes oud
casinobrood, 4 eieren. 4 lepels melk. peper
en zout. >/i eetlepel gehakte peterselie 1
theelepel extract, 50 gr. boter.
Bereiding: De sneetjes brood in de lengte
doorsnyden en bruin roosteren. Ze laten
bekoelen en met de helft van de boter
besmeren.
De eieren in een pannetje kloppen, melk.
de rest van de boter, de kruiden en het
extract toevoegen en al roerende verwar
men tot het mengsel gebonden en brok
kelig is. maar niet te droog. De massa over
de stukjes brood verdeelen en opdienen
op een schaaltje, bedekt met een vinger
doekje
Tapioca met bessensap.
Benoodigdheden (4 personen): 6 d.L bes
sensap. 4 dL. water. 80 gr. tapioca, 100 gr.
suiker.
Bereiding: De tapioca wasschen en in
het water plm. 3 uur laten weeken. De
bessensap aan de kook brengen, de ge
weekte tapioca er in doen en gaar laten
koken (3/4 a 1 uurl. De suiker erdoor
roeren en koud opdienen met naar verkie
zing 1 L. vanillevla erby
Bisschopsbrood.
Benoodigdheden: 4 eieren, het gewicht
van de eieren aan bloem, het gewiert van
de eieren aan suiker. 120 gr. krenten en
rozynen. 30 gr. sucade. 25 gr. amandelen
Bereiding: De eieren en de suiker 15
minuten kloppen tot de massa dik en
schuimig is. De uitgezochte en gewasschen
krenten en rozynen. de gesnipperde sucade
en de gepelde gehakte amandelen er door
roeren De bloem er zoo lucht'g mogelyk
door mengen, het beslag overdoen in een
met boter besmeerden cakevorm of brood-
blik en in een matig warmen oven met
onderwarmte gaar en lichtbruin bakken
(1 uur).
Hoorntjes met gerookte zalm.
Benoodigdheden: 4 a 5 langwerpige drie
hoekjes brood, ons gerookte zalm,
mayonnaise.
Bereiding: Het brood met boter besmeren.
De D'-akjes zalm over de punt van een
brood leggen en de holte vullen met
mayonnaise.
