Engeland naar algemeene
dienstplicht
BUITENLAND
DINSDAG 25 APRIL 1939
No. 24258
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
SOsfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
Bijzondere hulpverleening aan
Boom- en Bloemkweekers
De rede van Hitier
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Algemeene Toestand
De antwoorden aan
Duitschland
verwacht
Engeland en de
dienstplicht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bi) maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto.te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2S00 Redactie 1507.
Postcheque-^ en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.>
AANVRAGEN MOETEN V O O R 7 MEI
WORDEN INGEDIEND.
De Minister van Economische Zaken
belast met de uitvoering van de Land-
bouw-crisiswet 1933, heeft aan de com
missies tot regeling van de vaste lasten
in den tuinbouw verzocht haar gemid-
deling te verleenen voor de bijzondere
financieele hulp aan de boom- en
bloemkweekers, wier bedrijf in zoo ern
stige mate van de in December 1938
plaats gehad hebbende vorst heeft te
lijden gehad, dat dientengevolge ge
vreesd moet worden voor het behoud
van de bestaansmogelijkheid van dat
bedrijf.
Deze hulpverleening zal voor de in dit
rayon gevestigde boomkweekerij en bloe-
mistênbedrijven worden uitgevoerd door
I bovengenoemde commissie, welke voor Lei
den Omstreken was ingesteld.
In aanmerking komen alleen de bij de
Crisis-Organisaties aangesloten kweekers.
I Gemengde bedrijven (b.v. groenten- en
I bloementeelt) Komen in aanmerking, als
I de teelt van bloemisterij-, resp. boomkwee*
I ierij-productcn een zoo belangrijk onder-
I deel van het bedrijf uitmaakt, dat de be-
I ftaansmogelij kheid in zeer ernstig gevaar
I vordt gebracht en dat bijzondere finan
cieele hulp derhalve ten volle noodzake-
I lijk moet worden geacht.
Kweekers, wier financieele positie nog
I joo krachtig is, dat zij ln staat kunnen
vorden geacht deze schade zelf te dragen,
hnnen voor deze hulpverleening dus niet
ti aanmerking komen. Evenmin zal een
bijdrage kunnen worden toegekend aan die
bedrijven, wier financieele positie zoo zwak
is, dat de bestaandsmogelijkheid reeds vóór
de vorstperiode practisch niet meer ge
acht kan worden aanwezig te zijn.
De eventueeie uitbetaling van het toege
kende bedrag geschiedt namens de oom-
missie door den secretaris.
Aanvragen moeten geschieden bij den
secretaris der commissie tot regeling
der vaste lasten in den tuinbouw, den
heer Tj. Kuypers, Rapenburg 63, Leiden
(tel. 1452) binnen veertien dagen na
deze mededeeling, zoodat na 7 Mei a.s.
de dan nog inkomende aanvragen zul
len worden geweigerd, tenzij bijzon
dere omstandigheden de toelating als
nog noodzakelijk maken.
Degenen, die dus meenen te voldoen
aan bovengenoemde voorwaarden, kun
nen zich daarvoor aanmelden.
TERAARDEBESTELLING VAN WIJLEN
DEN ORGANIST L. BOOM.
Hedenochtend vond op de begraafplaats
.Rhijnhof" de teraardebestelling plaats van
bet stoffelijk overschot van wijlen den heer
L Boom, in leven organist der Marekerk.
Onder de aanwezigen merkten wij op:
te heeren dr. W. Th. Boissevain, predikant
der Ned. Herv. Gem., F. v. d. Mark Sr.. voor
zitter van het corps vrijwilligers der Ned.
Herv. Kerk. J. Koouen, plaatsvervangend
organist der Marekerk, Joh. Kok, rustend
Eodsdienstonderwijzer, H. van Leeuwen en
H Siere, regenten van het Ger. Minnehuis,
vaarvan de overledene eveneens organist
Ws; H. J. van Leeuwen, organist der Oos-
Jcrkerk. Voorts vele vrienden van den over
ledene.
Nadat de kist in de groeve was nederge-
laten, sprak dr. J. Riemens. Ned. Herv. pre
dikant alhier. Deze herdacht met diepen
Deemoed het verscheiden van den trouwen
organist en sprak nog naar aanleiding van
l Cor. 13. Hij bracht, mede namens den
Kerkeraad, dank voor het vele, dat de
overledene aan de kerk heeft gegeven.
Tot den zoon van den overledene richtte
tpr. woorden van troost.
Vervolgens werd nog het woord gevoerd
ooor den heer H. van Leeuwen, die woorden
'"dankbare herinnering sprak.
heer J. Sieyser dankte namens de
fs-iilip
stelling.
voor het gesprokene en de belang-
ZILVEREN JUBILEUM.
Henen herdenkt mejuffrouw M. P. van
ahrU>,en 1161 feit' z'i gedurende een on-
ïf.fo'oken periode van 25 jaar als werk-
or bij a. w. Sijthoff's Uitgeversmaat-
schappij N.v. in dienst is.
een" kantore der directie vond vanmor-
teu 8611 du'd'gihg plaats, waarbij de direc-
v er o.m. op wees. dat de jubilaresse
wh-. '-'"kzaamheden steeds op loffelijke
dar» n \erricht- Als aandenken aan dezen
eeS-n ,inE z^ een gouden polshorloge ten
Het j t>enevens een mooie plant.
neei Va,dm.inistratiof- en technisch perso-
rasteh 2ich °°k niet onbetuigd en ver-
Met oveneens met practische cadeaux
laro!è w,c'80kozen woorden dankte de jubi-
Ie verschillende sprekers.
/N de bijeenkomst van het Britsche kabinet van gisteravond
was men het er in beginsel algemeen over eens, dat
'militaire dienstplicht wenschelijk is. Het vraagstuk van de
inkleeding moet echter nog geregeld worden.
Indien morgen een definitieve beslissing in de kabinets-ver-
gadering zal worden genomen, zal de regeering waarschijn
lijk Donderdag een uiteenzetting van haar politiek geven.
Het onderwerp is gisteren niet voor het eerst besproken, doch
wel is het thans behandeld als een dringende aangelegenheid
met het oog op den internationalen toestand en den sterken
aandrang van Frankrijk en eenige andere Europeesche lan
den, die op het standpunt staan, dat de invoering van dienst
plicht in Engeland hoogstwaarschijnlijk een gunstige uitwer
king op den toestand zou hebben.
LUSTRUMVIERING VAN DEN N.B.A.S.
Een geanimeerde samenkomst.
Gisteravond vond in het Leidsche Volks
huls de derde lustrumviering plaats van
den Ned. Bond van Abstinent Studeeren
den. welke zich o.a. ten doel stelt de jon
gens en meisjes van de middelbare scholen
te wijzen op de noodzaak van het besef
der persoonlijke verantwoordelijkheid voor
de samenleving, zooals deze is uitgedrukt
in de daad der geheelonthouding.
De vele aanwezigen werden hartelijk
welkom geheeten door den waarnemend
voorzitter G. Paas. die er o.a. op wees. dat
de jubileumspeech niet zou kunnen wor
den uitgesproken wegens verhindering van
dengeen, die dit zou doen.
Hierop liet zich het N.BA.S. orkestje
hooren, dat, na een korte muzikale toe
lichting, op zeer verzorgde en aangenaam
klinkende wijze een „Kleine Tanzsuite" van
Nörmiger speelde, alsmede een „Berceuse"
van Marsick.
Nadat verschillende ingekomen schrifte
lijke gelukwenschen waren voorgelezen,
o.a. die van twee oud-voorzitters der Leid
sche afdeeling van den N.B.A.S. en nog
eens gewezen was op het doel van den
Bond. n.l. het bevorderen van een zuivere
levenshouding onder de jongeren, bood
mej. Ruygrok namens de oud-leden onder
hartelijke bewoordingen een enveloppe met
inhoud als jubileumgeschenk aan.
Mej. P. Koch droeg hierop het begin van
Gorter's Mei „Vrede" van Adema van
Scheltema en een gedicht van Garmt Stui
veling voor, waarmee zij veel succes oogst
te. Een moderne dans besloot het pro
gramma vóór de pauze.
Daarna werd de op Duinrell opgenomen
Leidsche film „N.B.A.S. kampeert" ver
toond, die een uitstekend beeld gaf van
het werk der Leidsche afdeeling. Een aar
dig verhaaltje was in het centrum der han
deling geplaatst. De film werd met aan
dacht gevolgd en viel zeer in den smaak.
Deze vertooning was ongetwijfeld het hoog
tepunt van den avond. Ook de suggestieve,
plastische dansen van Olga Jansen, die „de
Mijnwerkersvrouw" en „Pogrom" uitbeeld
de, boeiden ten zeerste.
Het N.B.A.S. orkestje een sextet bestaan
de uit piano, drie violen, violoncel en fluit,
speelde nog eenige composities van Lully,
Gluck, Haydn en Ditters von Dittersdorf en
wist daarmee de erkentelijkheid van het
publiek te verwerven. Namens den Jeugd
bond voor Onthouding werden door B. v.
d. Schuit nog woorden van gelukwensch
gesproken. De waarnemend voorzitter be
sloot dezeri geanimeerden avond met een
dankend sluitingswoord.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Firma C. Osïnga, Kraaierstraat 19, Leiden
brandstoffenhandel. De zaak is met ingang
van 22 April overgegaan aan de firma b.
Zeiistra. die dit bedrijf als filiaal voortzet.
Leidsche Melkinrichting de Toekomst
voorheen J. Prins. Hooigracht 41. Leiden.
De statuten zijn gewijzigd. Wijziging han
delsnaam in: N.V. De Toekomst voorheen
J. Prins.
Ouwehand's Haring- en Zeevischhandel,
Tramstraat 63. Katwijk aan Zee, Uittre
dend Vennoot: D. Ouwehand. Katwijk aan
Zee. Nieuwe Vennoot: A. Ouwehand. Kat
wijk aan Zee.
Firma van der Plas. Jan Tooropstraat 40.
Katwijk aan Zee. timmer- en metselzaak.
Wijziging handelsnaam in: Firma J. en C.
Het presidium van den Duitschen
Rijksdag deelt mede, dat de Rijksdag
Vrijdagmiddag om 12 uur (11.20 Ned.
Tijd) bijeen zal komen om de verkla
ring van Hitier aan te hooren.
De oificieele convocatie van het par
lement is nog niet gepubliceerd.
De rede wordt over de radio uitgezonden;
in de fabrieken zullen de arbeiders van 12
uur tot half twee de rede door middel van
luidsprekers kunnen beluisteren. De win
kels zullen gedurende dezen tijd gesloten
zijn. De rede zal ook voor de schooljeugd
te volgen zijn.
van der Plas. Thans treden op als vennoo-
ten: J. van der Plas en C. van der Plas,
Katwijk aan Zee.
J. A. Elderhorst en Zn.. Noordbuurt. E. 147
Zoeterwoude, technisch bureau Uittredend
mede eigenaar: J. A. Elderhorst, Stompwijk.
MILITARIA.
Aan den reserve eerste-luitenant mr. H.
Anema van het 4e regiment infanterie al
hier is eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend.
25 JAAR ADVOCAAT EN PROCUREUR.
17 April j.l. was het 25 jaar geleden, dat
mr. E J. M. H. Bolsius zich hier ter stede
vestigde als advocaat en procureur, terwijl
mr. M. B Vos. een dergelijk jubileum aan
staanden Maandag zal herdenken.
Een aantal Leidsche advocaten biedt hun
jubileerenden confrères Dinsdag a.s. een
maaltijd aan.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Nederland is paraat; onze speciale verslag
gever maakte een tocht langs onze
grenzen. (3e Blad).
Regeling van het accountantswezen. (3e
Blad).
De Eerste Kamer over de Indische begroo
ting. (3e Blad).
Proefnemingen met „oorlogsbrood". (Bin
nenland, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme markt - Goed prijshoudende
stemming - Geen noemenswaardige
veranderingen - Amerikanen iets lager
- Beleggingsafdeling stil.
De politie heeft een tijdelijk alhier
verblijvenden kappersbediende aangehou
den. den 24-jarigen J. A. P.. die ten nadeele
van een mede-kostganger een portemonnaie
inhoudende f.70 had ontvreemd.
Gisteravond is de 13-jarige J. M. tij
dens het voetbalspel op den Hooge Morsch-
weg, tegen een passeerende (iels opgeloo-
pen, waarbij hij zoo ongelukkig viel. dat hij
ter hoogte van den enkel het linkerbeen
brak. De E.H.D. vervoerde den knaap ter
behandeling naar het Academisch Zieken
huis.
BUITENLAND.
Engeland zal in eenigerlei vorm den dienst
plicht invoeren. (Buitenland, le Blad).
Gafencu te Londen. Britsche handelsmis
sie te Boekarest. (Buitenland, le Blad).
Zuid-Slavië en de as. (Buitenland, le Blad)
Dictatuur in Bolivie (Zuid-Amerika). (Bui
tenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voortzetting der non-agressie-besprekingen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
rechten: mej. H. W. Seckei, Rijswijk (Z.-H.i
mej. B. Engers iGroningen) en de heeren
P. H. Vallentgoed (Leiden) en H. Versloot
(Nijmegen)voor het candidaats examen
Indisch recht: de heeren J. R. F. Aponto-
weil (Den Haag) en L. D. van Eek (Lei
den); voor het doctoraal examen Indisch
Recht: de heer J. Roest (Wassenaar).
NED. VER. VOOR E.H.B.O.
De afd. Leiden van de Ned Ver. voor
E.H B.O. zal morgenavond op de terreinen
van de Kon. Ned. Giofsmederij een groote
buitenoefening houden
Verondersteld wordt dat om circa kwart
voor acht een hevige gasexplosie heeft
plaats gehad Van dat moment af zal een
35-tal E.H.B O.'ers alle Dog ngen in het
werk stellen om de slachtoffers van deze
ornploffnz zoo spoed 'e mogelijk te helpen
en te vervoeren. Voo- deze oefening, die ook
met het oog op de luchtbescherming van
groot belang wordt geacht zal gebruik
worden gemaakt van gasmaskers, brancards
en ziekenauto's.
Engeland zet zijn besprekingen krachtig
voort.
In het Lagerhuis heeft Chamberlain op
een vraag om inlichtingen omtrent de loo-
pende onderhandelingen met Rusland en
Turkfje geantwoord, dat de Britsche regee
ring nauw contact houdt met de regeerin
gen van vele landen, waaronder ook Rus
land en Turkije.
„Ik ben echter nog niet in staat", zoo
verklaarde Chamberlain. ..iets aan vroegere
verklaringen toe te voegen".
Toen verscheidene leden den minister
president vroegen uitvoeriger te zijn. ant
woordde Chamberlain, dat hii het niet
wenschelijk achtte, voorbarige verklarin
gen af te le<*ren omtrent onderhandelingen
welke nog gaande zijn.
In antwoord op een vraag van Attlee,
den aanvoerder van de arbeiderspartij, in
het Lagerhuis, heeft Chamberlain gezegd,
dat de terugkeer van Sir Nevile Henderson
naar Berlijn geen speciale beteekenis heeft.
Henderson was teruggeroepen om verslag
uit te brengen en had daarna een kort
verlof genomen, van hetwelk hij nu terug
keerde.
Op de vraag of Henderson's terngkeer
bcteekende, dat de regeering in eeni
gerlei opzicht de annexatie van
Tsjccho-Slowakije aanvaardde. ant
woordde Chamberlain: ..Stellig niet".
Van Fransche zijde houdt men vol. dat
met Turkije en Rusland zoo goed als over
eenstemming is bereikt
De Fransche gezant te Berlijn. Coulondre
keert morgen op zijn post terug
De plaatsvervangende volkscommissaris
van buitenlandsche zaken. Potemkin. is.
naar officieuze'zijde bevest gd wordt, eiste-
ren naar Ankara vertrokken.
In een verklaring heeft staatssecretaris
Huil medegedeeld, dat de terugkeer van
den Britschen ambassadeur naar Berlijn,
er de Vereenigde Staten niet toe zal bren
gen. dit voorbeeld te volgen.
In officieele kringen is men van meening
dat Roosevelt geen beslissing ten aanzien
van den terugkeer van den Amcrlkaanschen
ambascadeur naar Berlijn zal nemen, vóór
Hitler's antwoord od de vredesbordechap
van den Dresiden zal ziin ontvangen.
In diplomatieke kringen veronderstelt
men. dat Hitier wellicht eerst inwilliging
van zijn economische en koloniale eischen
zal vragen, voordat hij waarborgen zal
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PA/INA 2 VAN HET DERDE BLAD.
geven ten aanzien van de Duitsche non
agressie
Verklaard wordt, dat de president niet
voornemens is. zich hiertoe te laten ver
leiden en dat Roosevelt uit een oogpunt I
van internationale politiek, zich niet kan
veroorlooven in een positie te worden ge-
plaatst, dat hii van Groot-Brittannië en
Frankrijk unilaterale concessies moet vra
gen. om de as-mogendheden te voldoen.
De Britsche ambassadeur te Rome. lord
Perth, de vroegere sir Eric Drummond, is
gisteravond definitief uit Rome vertrok
ken. Aan het station werd hem uitgeleide
gedaan door den minister van buitenland
sche zaken, graaf Ciano, die vergezeld was
van zijn chef de cabinet en den chef van
het ceremonieel. Voorts waren aan het
station aanwezig de ambassadeurs van
Frankrijk en Duitschland, de apostolische
nuntius te Rome. de gezanten van Zuid-
Afrika en Hongarije en hooggeplaatste
functionarissen der andere ambassades en
legaties.
De Engelsche koning heeft de benoeming
goedgekeurd van den markies van Lothian
tot ^Britsch ambassadeur te Washington
als opvolger van Lindsay, die in den loop
van den zomer den diplomatieken dienst
verlaat.
De Noorsche minister van buitenlandsche
zaken. Koht, heeft ontkennend geantwoord
op de vragen welke gesteld waren door den
Duitschen gezant te Oslo.
Aan dit antwoord heeft minister Koht
toegevoegd, dat de Noren zeer goed wisten,
dat in het geval een algemeene oorlog ont
ketend zou worden, Noorwegen gevaar zou
loopen en dat zij derhalve de noodzakelijke
maatregelen hadden genomen, om de neu
traliteit te bewaren.
Roemenië heeft Duitschland er van in
kennis gesteld, dat aangezien het geen ge
meenschappelijke grens met het rijk heeft.
Roemenië het moeilijk acht, te antwoor
den op de vraag, of het zichzelf dooi
Duitschland bedreigd gevoelt.
Roemenië voegde hieraan toe, dat naar
zijn meening het antwoord op deze
vraag het beste door Duitschland zelf
kan worden gegeven.
Voor het geheele land: wisselende
bewolking. Geen regen van betee
kenis. Meest matige wind uit
Noordelijke richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
Engeland zal blijkbaar den grooten
stap doen: invoering van den militai
ren dienstplicht.
Men weet, hoezeer Frankrijk daarop
reeds geruimen tijd heeft aangedrongen,
doch het Engelsche volk is slechts lang
zaam rijp geworden voor wijziging in deze
richting.
De minister-president heeft destijds in
het Lagerhuis beloofd, dat in vredestijd
geen dienstplicht zou worden ingevoerd en
het staat vast, dat de arbeiderspartij en de
vakvereenigingen sterk gekant zijn tegen
een prijsgeven van die belofte. De moge
lijkheid van overeenstemming moet dan
ook in zeer belangrijke mate afhankelijk
zijn van den vorm en den omvang van een
ontwerp, dat het kabinet zou voorleggen.
Onder de aanhangers der regeering is de
strooming ten gunste van verplichten na-
tionalen dienst steeds sterker geworden:
verscheidene leden van het kabinet hebben
zich reeds eenigen tijd geleden voor een
ontwerp van dien aard uitgesproken.
Ook Churchill had gisteren nog krachtig
daarvoor geijverd, gelijk wij in een deel
onzer vorige oplaag vermeldden.
In de ..Star" schrijft Attlee, dat de arbei
derspartij „nog steeds onverzoenlijk staat
tegenover het denkbeeld van dienstplicht".
Attlee zegt, dat invoering van dienstplicht
eerst na verscheidene jaren tot een wer
kelijk resultaat zou legden. D'enstolicht is
niet gunstig voor d.e ire'u vie.
De ar^zlc'srsleider trek:, cl e vr";nde con
clusie: Dienstplicht rou cor7--\k kunnen
zijn van een verzwakking van het moreel,
die niet door een grootere opbrengst ge
compenseerd zou worden Het is naar mijn
meening niet twijfelachtig, dat in geval
