BINNENLAND Wijziging der Lager Onderwijswet SCHUDT UW LEVER
WAKKER
DE VUURSI
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 13 April 1939
Prins Bernhard te Rotterdam
Algemeene vergadering
Christelijke Historische Unie
Nederlandsch congres
voor lichamelijke
opvoeding
Toelichting door de regeering
Herhalingsoefeningen
voor de wielrijders
uitgesteld
Herziening vestigingswet
kleinbedrijf
FAILLISSEMENTEN
^r}dè-T4P7?.
W
Hier is het antwoord!
BEZOEK AAN SCHEEPSWERVEN EN -
WAALHAVEN.
Gistermorgen heeft Prins Bernhard een
bezoek gebracht aan Rotterdam. Dit bezoek
had ten doel eenige scheepswerven te be
zichtigen.
Omstreeks half tien arriveerde de Prins
vergezeld van zijn adjudant, kapitein De
Roo van Alderwerelt, op de werf Wilton-
Fijenoord te Schiedam. Hier heeft de Prins
met belangstelling de in aanbouw zijnde
onderzeeboot, bestemd voor de Nederland-
sche Marine, de O. 20. bezichtigd, alsmede
de gesohutfabriek.
De Prins werd ontvangen door den vice-
admiraal A. Vos en eenige marine-officie
ren. die hem gedurende het verdere bezoek
hebben vergezeld.
Tegen halfelf werd de Nieuwe Maas
overgestoken naar de N.V. de Rotterdam-
sche Droogdok Maatschappij, waar het ge
zelschap door de directie werd ontvangen.
De Prins vertoefde hier tot ongeveer één
uur en heeft o.m. de „Van Kinsbergen"
bezichtigd.
Hierna werd de tocht voortgezet naar
het vliegveld aalhaven, waar de Prins
reeds meerdere malen geluncht heeft. Ook
ditmaal werd in het restaurant de lunch
gebruikt, waarbij o.a. de vice-admiraal en
de marine-oficieren aanzaten.
Vervolgens bracht de Prins een bezoek
aan de Koolhoven-fabrieken, teneinde een
demonstratie bij te wonen van het Kool
hoven Jachtvliegtuig F.K. 58 en het Kool
hoven overgangsviiegtuig F.K. 56.
Direct na zijn aankomst startte de fa-
brieksinvlieger, de heer Th. Coppers, met
het overgangsvliegtuig F.K. 56. waarmede
hij een fraaie demonstratie gaf. De stunts
werden met groote aandacht door Zijne
Koninklijke Hoogheid gevolgd, die tevens
van de gelegenheid gebruik maakte om een
filmopname te maken. Na ongeveer tien
minuten landde Coppers, waarna hij de
F.K 58. welk toestel gerekend mag worden
tot de snelste jagers der wereld, naar de
startplaats reed, teneinde hiermede te
demonstreeren.
Tijdens deze demonstratie liet Coppers
de makkelijke wendbaarheid, het krachtige
stijgvermogen en de groote horizontale snel
heid van het toestel zien. Ook de duik
vlucht van 5000 naar 1000 Meter waarbij
het toestel een snelheid van 900 K.M. be
reikt, ontbrak hiet aan het uitgebreide
stuntrepertoire, dat vlot en goed werd uit
gevoerd. Na de landing onderhield de Prins
zich nog eenigen tijd met den vlieger,
waarna hem de werking der vleugelmitrail
leurs werd getoond.
Tegen drie uur verliet hij de fabriek.
In de gistermiddag te Amsterdam voort
gezette algemeene vergadering van de
Christelijk Historische Unie is het ontwerp-
gemeenteprogram der Unie behoudens en
kele technische veranderingen zonder stem
ming goedgekeurd.
De periodiek aftredende leden van het
hoofdbestuur jhr mr. D. J. de Geer, H. W.
Tilanus en prof. dr. J. de Zwaan, werden
bij acclamatie herkozen.
Aangenomen werd een motie van den
kieskring Arnhem, waarin de vergadering
uiting geeft aan haar vertrouwen, dat de
leden der Chr. Hist. Unie. die in de verte
genwoordigende lichamen en in het bijzon
der in een der Kamers van de Staten Gene
raal zitting hebben, krachtig blijven stre
ven naar samenwerking met alle politieke
groepen, die. met eerbiediging van onze
grondwettelijke instellingen het landsbe
lang willen dienen.
De Regeeringspersdienst meldt:
De inlijving van de tot gewoon dienst
plichtige bestemde personen, alsmede de
opkomst van dienstplichtigen voor eerste
oefening en herhalingsoefeningen, gaat op
de gewone wijze door, althans voor zoover
de dienstplichtigen zich niet reeds wegens
de buitengewone oproeping in werkelijken
dienst bevinden.
De opkomst van de ploeg dienstplichti
gen die od 20 April 'de onder-officieren
heden> bij de wielrijdes voor herhalings
oefeningen moeten opkomen wordt echter
tot een naderen datum verschoven.
STRAFBAARSTELLING VAN BESTUUR-
DEREN VAN NAAMLOOZE
VENNOOTSCHAPPEN.
Naar de „N. R. Ct." verneemt, Is een
•wetsontwerp tot herziening van de Vesti
gingswet-kleinbedrijf in voorbereiding.
Een van de overwogen wijzigingen betreft
het strafbaar stellen van een natuurlijken
persoon, Ingeval een overtreding van de
Vestigingswet wordt gepleegd ten aanzien
van een bedrijf, dat den vorm van een
naamlooze vennootschap of een anderen
vereenigingsvorm heeft. Het wordt nJ. be
twijfeld, of een strafvervolging tegen de be-
stuurderen van een dergelijk bedrijf onder
de huidige bepalingen effect zou hebben.
Hier kan dus dezelfde moeilijkheid rijzen
als indertijd bij het R AP. en de Bezuini-
gingswet. In dit laatste geval heeft men
een voorziening getroffen in het z.g. nood
wetje. Een dergelijke bepaling, nJ. dat de
bestuurderen van een naamlooze vennoot
schap. enz. strafbaar kunnen zijn, wil men
thans ook in de Vestigingswet-Kleinbedrijf
aanbrengen.
Een andere wijziging betreft den z.g. sper
tijd. Deze kan onder de bestaande bepalin
gen zes maanden duren, welke termijn een
maal met ten hoogste zes maanden kan
worden verlengd. Hetl igt in de bedoeling
bij de thans overwogen herziening een lan-
geren spertijd mogelijk te maken.
DE BETUWE EN ZUID BEVELAND.
Hoe staat het met de Betuwe en Zuid
Beveland. de traditioneele boomgaarden-
streken, zal men vragen? Hoewel in deze
boomgaarden-rijke gedeelten van ons land
Zondag as. wel een begin van den bloei te
zien zal zijn, mag toch niet worden ver
wacht. dat boomgaarden in hun vollen
luister zullen staan. De pruimeboomen
bloeien reeds, maar zijn helaas klein in
aantal, zoodat ze niet in staat zijn het
schouwspel op te leveren, dat een ieder die
het aanschouwt boeit door zijn betoove-
rende bekoring. Kerse- en pereboomen ver-
toonen hier en daar een begin van 'oloei.
en wanneer de weersomstandigheden mede
werken is het zeer waarschijnlijk, dat in de
week van 16 tot 22 April de groote bloei zal
doorzetten. Zondag 23 April zal men zeer
vermoedelijk dan ook reeds de Betuwe en
Zuid Beveland op zijn schoonst kunnen
aanschouwen.
OPENING DOOR MINISTER SLOTEMAKER
DE BRUINE.
In de groote aula van het Koloniaal In
stituut te Amsterdam is hedenochtend met
een plechtige openingszitting het Neder
landsch congres voor lichamelijke opvoe
ding begonnen.
Prof. dr. G. A. van Poelje, directeur-gene
raal van het onderwijs en voorzitter van
het algemeen comité, heette alle aanwezi
gen welkom en dankte den minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen voor
zijn bereidwilligheid om het congres te
openen.
Minister Slotemaker de Bruine wensohte
hierna den organisatoren geluk met het be
reikte resultaat dat het congres kan samen
komen Vorige pogingen in dezelfde rich
ting hebben gefaald door zeker gebrek
als hij het wel ziet aan eenheid van wil
len en aan wetenschappelijke belangstel
ling. Het is een gelukwensch waard, dat
men thans bijeen kan zijn om onderwijs
kundig, medisch en sociaal-paedagogisch
de problemen te behandelen. Hiermede is
een belang voor ons volks-geheel gemoeid,
ook volgens de overtuiging van dezen mi
nister Zij. die met schrijfpen en teeken-
stift het tegendeel den voike verkondigd
hebben, waren slachtoffer van een bemin
nelijk gemis aan besef, dat onder zeer ver
schillende omstandigheden men denke
slechts aan budgetadre vragen eenzelfde
onderwerp een verschillende behandeling
vergt. Overigens blijft op dit congres een
onderzoek achterwege naar de gxens der
bemoeienis van overheid en van maat
schappij op het thans in onderzoek geno
men terrein.
Het belang der problemen blijkt naar
allen kant, zoodra men er in slaagt den
onderlingen samenhang op juiste wijze te
bepalen. De klassieke eisOh „mens sana in
corpore sano" is gehanteerd door hen, die
vóór alles een gezond lichaam vergen, op
dat de geest gezond kunne zijn: maar even
zeer door hen. die vóór alles vragen, dat in
leder geval de geest gezond zij. die in het
gezonde ljohaam woont. Voor een tegen
stelling is hier echter geen aanleiding. Te
genover degenen, die verstandelijke ont
wikkeling voorstaan, stellen zich anderen,
die in afkeer van het intellectualisme vóór
alles op karaktervorming aandringen. Dat
de lichamelijke oefening het karakter sta
len kan door gemeenschapszin, volharding,
tucht, orde, springt in het oog. Doch ook
hier is slechts voor zuiver afwegen niet
voor tegenstelling plaats.
Een congres, dat met name aan de licha
melijke opvoeding denkt, doch dat in we
tenschappelijke bezinning de overige ele
menten niet volstrekt zal kunnen vergeten,
zal er het zijne toe bijdragen, om de juiste
verhoudingen te stellen. Dat ditmaal het
streven er op gericht zal zijn. juist voor de
lichamelijke opvoeding in haar verschil
lende aspecten alle aandaoht te vragen,
verdient volle waardeering. In deze over
tuiging verklaarde de minister gaarne het
congres voor geopend.
KARL BAR TH MOCHT NIET
ANTWOORDEN.
Vragen, die op politiek terrein
zouden liggen.
Het Kamerlid Faber heeft de volgende
vragen gesteld aan den Minister van Jus
titie
1. Is het met 's ministers voorkennis en
goedvinden geweest, dat. enkele dagen ge
leden, aan prof. dr Karl Barth geen ver
lof werd verleend om. in een besloten bij
eenkomst van theologische studentenver-
eenigingen te Amsterdam, een tweetal vra
gen te beantwoorden, omdat deze zouden
liggen op politiek terrein?
2. Meent de minister dat een buiten-
landsch hoogleeraar, die algemeene vraag
stukken van staat en gemeenschap als
theologische vraagstukken behandelt, valt
onder den regel dat het aan buitenlanders
verboden is hier te lande politieke rede
voeringen te houden?
3. Is de minister van oordeel, dat er in
het. in vraag 1 bedoelde, geval met het
noodige onderscheidingsvermogen voor ge
waakt is. dat het Ncderlandsche geestes
leven. hetwelk met zoo ruim mogelijke ui'
wisseling van gedachten gebaat is niet ern
stiger worde geschaad. dan door de tijds
omstandigheden en de daarultvoortvloelen-
de vrijheidsberprking strikt geboden moet
worden geacht?
VEREENIOING VAN FABRIKANTEN
VAN BOUWMATERIALEN.
In een tc Utrecht gehouden druk be-
zorhtz vei adering van fabrikanten van
bouwmaterialen, onder loding van ir. W. G.
Lingbeek, werd besloten tot oprichting van
een vereeniging van fabrikanten van
bouwmaterialen.
Tot secretaris werd benoemd de heer mr.
J. Verheus, Nassauplein 46, Haarlem.
Nadat de commissie van rapporteurs dei-
Tweede Kamer voor het wetsontwerp tot
wijziging van de Lager-onderwijswet 1920
en van daarmede verband houdende be
palingen der Pensioenwet 1922. der Middel
baar-onderwijswet en der wet van 11 Juni
1921 had kennis genomen van de memorie
van antwoord, is zij omtrent eenige in die
memorie behandelde punten in schriftelijk
overleg getreden met de ministers van On
derwijs. K. en W. en van Binnenlandsche
Faken.
Aan het desbetreffende verslag is het vol
gende ontleend:
Hoe groot haar waardeering ook is voor
de kundigheid van de adviseurs der regee
ring toch meent de commissie dat niet kan
worden gezegd, dat de openbare behande
ling van dit wetsontwerp voldoende is voor
bereid. als de Kamer niet ten minste de
hoofdlijnen van het nieuwe leerplan kent.
In hun antwoord zeggen de beide minis
ters, dat bezwaarlijk van hen kan worden
verwacht, dat zij nu reeds mededeelingen
doen van de voorschriften betreffende het
leerplan, die ingevolge artikel 150 van het
wetsontwerp bij algemeenen maatregel van
bestuur zullen worden vastgesteld. Daar
mede toch zou op ongewenschte wijze voor-
uitgeloopen worden op het overleg, dat met
den Raad van State voor het tot stand ko
men van dat Koninklijk besluit noodlg is,
op het advies, dat volgens het wettelijk
voorschrift van den Onderwijsraad omtrent
de regeling moet worden ingewonnen, en
op het advies, dat de minister van Onder
wijs zeker niet zal nalaten ook van den in
specteur van de onderwijzersopleiding te
vragen. De minister geeft echter een In het
verslag opgenomen schema van een nor
male lesurenverdeeling voor de vierjarige
kweekschool.
De commissie meent, dat het de bedoe-
BEPERKING VAN HET FILIAAL-
EN GROOTWINKELBEDRIJF.
De landelijke bond van kruideniers heeft
het volgende telegram aan den minister
van economische zaken gezonden:
„De landelijke bond van kruideniers, in
jaarvergadering te Utrecht bijeen, verzoekt
uwe excellentie dringend totstandkoming
te willen bevorderen van wettelijke beper
king van filiaal- en grootwinkelbedrijf in
tegenstelling met voorstel van prof. C. Hent-
zen om tot vrijwillige beperking dier be
drijven te komen in overleg met kruide
niersbonden. en betuigt Instemming met
overeenkomstig besluit van congres Apel
doorn van Nederlandschen kruldeniersbond
en met strekking telegram van R.K. krul
deniersbond, onlaügs ter zake aan uwe
ecxellentie gezonden".
ling van dit ontwerp is, dat de kweekelin-
gen meer practlsche oefening zullen heb
ben dan thans. De ministers kunnen deze
formuleering in haar algemeenheid niet
aanvaarden. In de memorie van toelichting
wordt opgemerkt, dat in de hoogste twee
leerjaren ruimte van tijd zal blijven, om
de practische oefening der leerlingen „be
hoorlijk tot haar recht te laten komen."
Dit behoeft niet immer te leiden tot ver
grooting van het getal oefenuren.
Nog minder dan omtrent de bepaling van
het aantal lessen in het algemeen kan de
minister van onderwijs zich thans reeds
uitspreken over het aantal uren, dat voor
het godsdienst-onderwijs hl den algemee
nen maatregel van bestuur zal worden vast
gesteld. Dit is een zaak, waarbij hij eerst
na overweging van de dienaangaande te
ontvangen adviezen zal kunnen beslissen.
Dat beraad hierover noodig is, moge reeds
hieruit blijken, dat op dit punt zeer uit-
eenloopende opvattingen schijnen te be
staan. De tijd. die aan het godsdienston
derwijs wordt, besteed, komt bij de protes-
tantsch-chrlstelijke kweekscholen op ge
middeld 5 uur en 18 minuten; het laagste
getal uren is 2 5/6 en het hoogste 9. Bij de
Roomsch-katholleke kweekscholen is die
tijd gemiddeld 7 uur en 3 minuten, terwijl
hij afwisselt van 3 tot 16'/i uur. Bij deze
uiteenloopende regelingen is het den mi
nister nog niet mogelijk met beslistheid te
zeggen, welk getal hem voor oogen staat.
Bij de toepassing van deze wet zal geen
onderscheid worden gemaakt tussohen lee
ningen, strekkende tot converteering van
bestaande leeningen, en leeningen strek
kende tot 't verkrijgen van nieuw geld voor
het stichten van schoolgebouwen.
Bij nota van wijziging wordt voorgesteld
het eerste lid van artikel 158 te lezen als
volgt:
„De vergoeding, bedoeld in artikel 157,
onder a, bedraagt vijf ten honderd van het
bedrag, hetwelk voor het verkrijgen van
den grond, voor den bouw of verbouw en
voor de eerste inrichting, met inbegrip van
de schoolmeubelen, is uitgegeven, met dien
verstande, dat daarbij buiten beschouwing
blijven kosten, waarvan onze minister bij
de goedkeuring, bedoeld in artikel 156, on
der H, heeft bepaald, dat zij niet voor ver
goeding in aanmerking kome."
Voorts wordt de derde volzin van het eer
ste lid van artikel 11 als volgt gelezen:
„De vergoeding bedraagt vijf ten hon
derd van de geschatte waarde."
Dat de Algemeene Rekenkamer toezicht
wenscht uit te oefenen over de subsldlee-
ring der kweekscholen, is alleszins begrij
pelijk. De minister van Onderwijs is dan
ook volkomen bereid daartoe mede te wer
ken. In het belang van de rechtszekerheid
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en V zult 's morgéns „kiplekker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
In Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende Is, verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen. U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber In.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zljru Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Elscht Carter's Loverpilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.76.
2412
anges. Med.)
der schoolbesturen acht hij het eohter niet
mogelijk, dat dit toezicht zou kunnen be
staan in het verwerpen van een beslissing,
die door den minister of in hooger beroep
door de Kroon genomen is, en waarop het I
belanghebbende bestuur staat moet kun- I
nen maken. Een administratief-rechteriyke I
beslissing in hoogste instantie moet inder- I
daad een eindbeslissing zijn. Daarentegen
bestaat er geen enkel bezwaar, dat de Re
kenkamer de toegekende subsidies contro- A
leert, en dat de gemaakte op- en aanmer- I
kingen een nieuwen leidraad zuilen leveren I
bij volgende toepassing. Zelfs is de minister I
bereid zijn medewerking er toe te verlee- I
nen, indien de Rekenkamer haar toezicht I
ten departemente zou willen uitoefenen I
zooveel mogelijk vóór de subsidies worden I
vastgesteld, mits dit de tijdige afdoening
niet te zeer zou belemmeren.
i,
Copyright P I 8 80, 6 Copontiogon
Even later reikte hij den soldaat door het tralievenster den begeerden vuurslag on..
opletten, wat er verder gebeurde.
ja, nu moet je maar eens goed
Buiten de stad was een groote galg getimmerd. Daaromheen 9tonden de soldaten en wel honderdduizend meoscbeo.
De uun.bg en de koi.l.igui zaten op een piaahti^en troon, vlak tegenover den rechter en den geheelen raad.
Men zie voor vervolg van dit verhaal pag. 3 van dit Blad.
2—3
U itgesproken:
J. A. Vonk, schilder. Zwanenburg-Haarlem
mermeer, Wilgenlaan 77. R.C. Mr. S. J. Pit,
Curatrice mej. Mr. C. H. Deknatel, Haarlem.
W. Plessius, veehouder, Haarlemmermeer-
Badhoevedorp 281, Akerdijk. R.C. Mr. S. J. Pit,
Cur. Mr. H. J. Pot, Haarlem.
1. Julius Caesar bij het overtrekken van
het riviertje de Rubloo in het jaar 47
voor Christus.
2. De edelman Barlaymont tegen de Land
voogdes Margaretha van Parma, toen
deze den stoet van Nederlandsche ede
len zag naderen, die haar in 1566 een
smeekschrift wilden overhandigen.
3. De Engelsche admiraal Nelson vóór den
aanvang van den zeeslag bij Trafalgar
in 1805.
