BUITENLAND Lord Halifax in het Britsche
Hoogerhuis
LEID5CH DAGBLAD - Eersfe Blad
Dinsdag 4 April 1939
Algemeene Toestand
Tegen iedere agressie
Beek te Londen
De Engelsche politiek
uiteengezet
De uitslag van de
verkiezingen
Lebrun weer candidaat
voor het presidentschap
Koning Ghazi bij
auto-ongeval gedood
VOOR DE PASCHEN
Dat het Engeland ernst is met zijn nieuwe
Ingeluide politiek is gisteren zoowel in het
Britsche Lager- als Hoogerhuis duidelijk tot
uiting gekomen en Chamberlain en lord Ha
lifax weten zich gedragen door de unanieme
goedkeuring der gansche Engelsche natie.
De ..Dally Telegraph" drukt het aldus uit.
dat de wereld duidelijk is getoond, dat het
parlement en het volk van Engeland eens
gezind de regeering steunen in haar politiek
van verzet tegen de agressie-methode. De
eensgezindheid is zelfs grooter dan in 1914.
Kort geleden werd de minister-president
scherp aangevallen, thans heeft hij weder
om het vertrouwen van hen, die hem becri-
tiseerden en wordt zijn zware taak verlicht
door het vertrouwen van het land zonder
onderscheid van rang of partij. Zijn een
voudige, krachtige woorden waren waardig
en zonder aarzeling. Het waren de woorden
van een man. die wist waarheen hij ging.
En zoo schrijven ook de oppositie-bladen.
Geen omsingeling van Duitschland. slechts
een combineeren van alle staten tegen een
daad van agressie, is de bedoeling.
De Fransche pers staat natuurlijk
geheel achter Londen.
Bourgues schrijft in de „Petit Parisien",
dat Duitschland thans gewaarschuwd is.
dat het op alle wegen, waarop zijn buiten
sporige ambities zouden kunnen leiden.
Egeland zal ontmoeten. In geval van een
aanval zal Engeland niet alleen Polen, doch
ook de andere landen in dit gebied steu
nen. Aangezien Engeland in het Westen
ook Frankrijk. België. Nederland en Zwit
serland zal helpen, zijn alle buurstaten
van Duitschland opgenomen in het verdedi
gingssysteem, dat Engeland heeft opge
bouwd om een eventueelen aanval van
Duitschland te stuiten.
..De ..Populaire" schrijft, dat de laatste
verklaring van Chamberlain van grooter
belang is dan de vorige. Hij heeft geen ant
woord op vragen, welke men hem zou kun
nen stellen, in het duister gelaten en hij
heeft de verplichtingen, welke Engeland op
zich heeft genomen, vergroot. Engeland
heeft zich aan het hoofd geplaatst van
een groote coalitie van alle landen, welke
den oorlog verafschuwen en die zich tegen
een aanvaller willen verdedigen.
Maar de Duitsche pers blijft fulmineeren
en tracht de landen terug te houden van
meedoen aan de Engelsche plannen.
De bladen blijven Engeland er in felle be
woordingen van beschuldigen op te hitsen
tot haat jegens Duitschland. De „Nac-ht-
ausgabe" schrijft in vette letters: „Enge
land. politieagent der wereld, handhaaft
zijn omsingelingspolitiek. Engeland volgt
een gevaarlijken koers en begrijpt de. le
vensnoodzakelijkheden van Duitschland in
het geheel niet."
Wij kunnen slechts consfateeren, dat de
menschen. die zoogenaamd in gevaar zijn,
niet om hulp roepen, maar dat dit hulpge
schreeuw wordt aangeheven door degenen,
die hen in gevaar willen brengen."
De recente verklaring van Chamberlain
bewijst opnieuw, dat Engeland meent een
zwenking in de buitenlandsche politiek in
de richting van Versailles te kunnen vol
trekken op grond van geruchten en pa-
niekzaaierij. Het gaat om een politiek van
gemoedsaandoeningen, die zelfs niet eens
meer naar den uiterlijken schijn gedragen
wordt door de gedachte de pacificatie van
Europa tot stand te brengen. Door Enge
land moge het met de schoonste vredes-
phrases. verdekt worden, voor Duitschland
kan uit deze politiek slechts de gevolgtrek
king worden gemaakt, dat Engeland al
zijn krachten inspant om in den geest van
Versailles zich met een omsingelingspoli
tiek te keeren tegen de vitale belangen
van Duitschland op het vasteland. Aan de
andere staten moet worden overgelaten,
welke gevolgtrekkingen zij zullen maken
uit de sinds jaren bekende en thans her
leefde methoden van Engeland, die erop
neerkomen, dat Engeland zich niet zelf
wil inspannen, maar de anderen met welge
meende raadgevingen, hoe zij zich moeten
inspannen voor Engeland, wil dienen. De
redevoerig van Hitler is door de Britsche
regeering klaarblijkelijk niet juist begre
pen. Wij moeten, aldus de Deutsche dienst,
nogmaals met nadruk erop wijzen, dat
Duitschland niet het voornemen heeft af
te wachten tot het omsingelingsnet geslo
te of onverscheurbaar geworden is.
Italië uit zich gematigder doch in zelfden
geest.
De diplomatieke redacteur van het agent
schap Stefani zegt om.:
Wat Italië betreft, de officieele gedachte
der regeering te Rome is duidelijk gepre
ciseerd door Mussolini in zijn redevoering
in het stadion ter gelegenheid van den
20sten verjaardag der fasces: wanneer de
bepleitte coalitie tegen de autoritaire regi
mes verwezenlijkt mocht worden, zouden
deze regimes de uitdaging opnemen en
overgaan tot de defensie en tot den tegen -
aanval op alle punten van den aardbol.
De directeur van de „Giornale d'Italia"
verklaart, dat de politiek van Frankrijk
ten aanzien van Italië en de Britsch-Fran-
sche politiek van Duitschland een verkeer
den weg volgen, omdat zij geïnspireerd
worden door illusies en intrigues. Frank
rijk maakt zich illusies door te meenen dat
het. nu Italië een afwachtende houding
aanneemt, eveneens kan wachten. Door te
verklaren dat het kan wachten, heeft Ita
lië slechts, voor de laatste maal, blijk wil
len geven van matiging om Frankrijk in
staat te stellen hiervan gebruik te maken.
Doch dit wachten duurt niet onbeperkten
tijd en iedere dag, die voorbijgaat, brengt
den vervaldag van de Fransche schuld aan
Italië nader.
Aan den anderen kant beoogt het nieuwe
Britsche initiatief, dat door Frankrijk ge
steund wordt, onder den dekmantel van
een reactie op de Duitsche politiek in het
Donaubekken, in werkelijkheid de omsin
geling van Duitschland, die zich automa
tisch tot Italië zou moeten uitbreiden.
Daarom moet aan alle landen, die uitge-
noodigd Zijn om zich bij dit initiatief aan
te sluiten, de raad worden gegeven, goed
de oogen te openen en de bèteekenis van
dit initiatief en de zeer ernstige gevaren,
die het medebrengt, op de juiste waarde te
schatten.
Wat in het bijzonder Polen betreft, dient
Warschau te bedenken, dat op het voor het
lot van Tsjecho-Slowakije beslissende
oogenblik, noch Rusland, noch Frankrijk,
de militaire bondgenoot van Praag, een
vinger hebben uitgestoken. Ook dient Polen
zich het lot te herinneren van den ex-
keizer van Abessynië, van het China van
Tsjang Kal SJek en van het Spaansche re
gime van Negrln. die door Londen en Parijs
beschermd, geholpen en tot verzet aange
moedigd werden. In het licht van deze ge
beurtenissen kan een natie die rustig wil
leven en haar onafhankelijkheid bewaren,
niet afgaan op beloften van te elfder ure
verkregen vrienden. Het wijs beleid van
Polen, dat zijn buitenlandsche politiek
steeds in evenwicht heeft gehouden, is. zoo
besluit het artikel, sedert den tijd van
FUsudski de voornaamste oorzaak van ziin
grootheid geweest.
JiQ&ULn, a
KEURIG ZITTEND liuJl
KENMERKT UW PERSOONLUKWEID
Hu/ iicppeh J.P. v d. BLOM
R'JHSBURGERSINGEL 1 STATIONSWEG 7EL.21721
2347
(ingez. Med.)
De Poolsche ministers van buitenland
sche zaken, Beck, is gisteren om 16.33 te
Londen aangekomen. De Poolsche ambas
sadeur had hem van Dover af vergezeld
Beek werd te Londen begroet door Halifax,
en den staf der Poolsche ambassade
Beek heeft daarna het avondmaal ge
bruikt bij den Poolschen ambassadeur.
Voor gisteravond stonden geen besprekin
gen met Britsche staatslieden op het pro
gramma. Naast de politieke besprekingen
die Beck met Chamberlain en Halifax zal
voeren, zal de Poolsche minister zekere
economische en handelskwesties ln groote
trekken bespreken. Men verneemt, dat
waarschijnlijk deskundigen naar Londen
zullen komen, indien een economische
overeenkomst wordt gesloten. Naar ver
luidt zal Beek Vrijdag naar Polen terug-
keeren.
Hedenmorgen elf uur kwam Beek oo
het Foreign Office.
Lord Halifax heeft in het Britsche Hoo
gerhuis een verklaring afgelegd over de
buitenlandsche politiek
Hij herinnerde aan Chamberlain's ver
klaring van Vrijdag jj. betreffende de
Poolsche onafhankelijkheid en voegde hier
aan toe:
„Ons contact met de Fransche regee
ring is voortdurend in deze benauwde
tijden zeer nauw geweest. Onze beide
regeeringen voelden zich op alle pun
ten één en de regeering heeft steeds
op de snelle en bereiwillige medewer
king van de Fransche regeering kun
nen rekenen."
Ten aanzien van de omstandigheden,
waaronder de verklaring van Chamberlain
werd afgelegd, zeide Halifax: „Na de rede,
die Hitier op 30 Januari heeft gehouden,
scheen het mogelijk te hopen, dat zich in
Europa niets zou voordoen, dat het ver
trouwen zou kunnen schokken, en dat wij
een tijdperk tegemoet gingen, waarin lang
zamerhand een gevoel van veiligheid zou
kunnen ontstaan.
De regeering wilde gaarne tot dit doel
medewerken en was van oordeel, dat zij
ln economisch opzicht een nuttige bijdrage
zou kunnen leveren. Met dit doel voor
oogen aanvaardden de ministers van han
del en van overzeeschen handel de uitnoo-
diging tot het brengen van een bezoek aan
Berlijn, teneinde aanwezig te zijn bij be
paalde handelsbesprekingen, welke op het
punt stonden te worden gehouden tusschen
vertegenwoordigers van de Britsche en van
de Duitsche industrie."
Halifax herinnerde eraan, dat de Duit
sche militaire bezetting van Bohemen en
Moravië tusschenbeide kwam en vervolg
de: „Het is niet noodig te wijzen op de be
zorgdheid, welke uit dit optreden voort
vloeide. De inlijving bij Duitschland van
bijna acht millloen Tsjechen was duidelijk
een afwijking van de beginselen, die Hitier
tot dusver verkondigd had. Het was der
halve ook niet onnatuurlijk, dat als gevolg
hiervan andere aan Duitschland grenzende
landen het gevoel kregen, dat hun onaf
hankelijkheid eveneens gevaar zou kunnen
loopen.
Daarom scheen het de regeering belang
rijk toe, stappen te ondernemen om in ze
kere mate het vertrouwen in Europa te
herstellen en de Britsche regeering heeft
zich in verband hiermede met bepaalde
andere regeeringen in vérbinding gesteld.
Dit overleg duurt, nog steeds voort. Op het
oogenblik ben ik niet in de gelegenheid,
hierover eenige definitieve verklaring af
te leggen.
„De regeering is zich ten volle bewust
van het belang van de houding der sovjet-
regeering en hecht waarde aan goede be
trekkingen met haar. Wij moeten het feit
voor oogen houden, dat de betrekkingen
van sommige staten met Rusland Ingewik
keld zijn, doch ik kan het huls, wat de
Engelsche regeering betreft, de verzekering
geven, dat deze moeilijkheden niet bestaan
Toen de Britsche regeering den toestand
bestudeerde en naging, hoe zij het best een
rol zou kunnen spelen bij de bevordering
van een vreedzame en ordelijke regeling
van de internationale kwestiese, deden be
paalde omstandigheden de mogelijkheid
veronderstellen van gevaarlijke ontwikke
lingen ln de betrekkingen tusschen Dultsch
land en Polen."
Halifax herinnerde eraan, dat dit niet
moest worden opgevat als een aanvaarding
van de geruchten, die de ronde hebben
gedaan, omdat officieele bevestiging is
uitgebleven „De regeering besloot geen
tijd te verliezen bij het nemen van maat
regelen om den toestand te stabiliseeren.
Zij achtte het gewenscht, in den tusschen-
tljd duidelijk te maken, wat haar positie
zou zijn, ingeval Polen zich gesteld zou
zien voor een gevaar, dat het met eenige
reden zou moeten vreezen."
Het optreden van de Britsche regeering
is in sommige kringen voorgesteld als
de wensch Duitschland te omsingelen.
Niets kan verder van de waarheid af
zijn. De kwestie is. dat midden in
Europa een sterk Duitschland ligt en
dat zijn buren bezorgdheid koesteren
ten aanzien van zijn bedoelingen e'
van plan zijn, uit zelfverdediging ge
meenschappelijke maatregelen te ne-
Dit resultaat is het gevolg van een in
stinctieve reactie en is zeker niet in het
leven geroepen door eenig voorstel van
buiten-af.
Als in Duitschland beweerd wordt, dat
deze vrees slechts voortkomt uit een ver
keerd begrip van de bedoelingen der Duit
sche regeering. uit een te groote bereid
heid ln welke kringen ook. van de Duitsche
politiek het slechtste te denken, dan moet
Ik opmerken, dat, terwijl in alle kringen
onmiddellijk opluchting zou worden ge
bracht door de overtuiging, dat dit inder
daad zoo is, van de buurstaten op het
oogenblik nauwelijks verwacht kan wor
den, dat zij in het geheel geen rekening
houden met het onderwerp van de lessen
van het verleden.
Onze toezegging aan Polen beteekent een
nieuwe belangrijke koerswijziging in de
Britsche politiek. Wij hebben deze ver
plichting niet in eenigerlel geest van vij
andigheid jegens eenig land op ons geno
men, doch in de hoop en in het vertrouwen
dat wij door aldus te handelen, de zaak
van de Europeesche stabiliteit en vrede
kunnen versterken.
Nadat de oppositie de verklaring had
goedgekeurd, is de zitting verdaagd.
Laat de brochure No. 10'U uitvoe
rig voorlichten omtrent dit meeit
economische aller motorrijwielen.
Ziet de afbeeldingen, leest hoe
extra-laag het verbruik is. consta
teert dat 'n DKW van belastingvrij
gewicht is/laat de technische ge
gevens U overtuigen van DKW's
spreekwoordelijke» betrouwbaar
heid. Brochure No. 10 voor eiken be-
langstellende'gralis'op aanvraag.
STANDAARD MODIL t »J.-
LUXI MODIL t 140..
Imp: HART NIRBRIC EN CRIEVE N. V.
Park>tr.'9la -T#l. 11607a D#n Haagfi
OVERA WAGENTEN.
2308
(Inges. Med.)
ANDERE
MODELLEN VF C Cv
VANAF 1.150
2291
AQUARIUM- EN TERRARIUMHOUDERS-
VEREENIGING „NATUURGENOT".
Een niet onbevredigend aantal aquarium
houders. leden van de vereeniging „Na
tuurgenot" afd. Leiden van den Ned. Bond
van Aquarlumvereenigingen gaf gisteren
gehoor aan de uitnoodiging van de Haag-
sche aquarium-vereeniging „Scalare" en
vergaderde in de groote zaal van café-res
taurant „den Hout" in Den Haag. waar
de heer A F. J. Portielje, inspecteur van
de levende have van Artis sprak over „Die
ren zien en leeren kennen". De heer Por
tielje behandelde in deze voordracht voor
al de visschen en andere waterdieren en
wees er op in hoeverre hun doen en laten
te vergelijken is met het doen en laten
der menschen. Een dergelijke beschouwing
brengt aquarium- en terrariumhouders
dichter bij hun pleegdleren en verhoogt
het genoegen ln deze liefhebberij.
De vergadering werd gepresideerd door
den heer J. M. Lodewijks, biologisch docto
randus en eere-lid van de Leidsche ver
eeniging „Natuurgenot".
Het jaarverslag der 3 October-Veree-
niging over het jaar 1938 is in druk ver
schenen.
Onze stadgenoot, de heer K. L. Hage-
mans is te Delft geslaagd voor het examen
werktuigkundig ingenieur.
Onze stadgenoote mej. M. Comelisse,
behaalde aan De Nationale Academie der
Haarkappers van België .Institut Sarah
Bernhardt" haar diploma voor dameskap
ster met het certificaat „groote onderschei
ding". Tevens behaalde zij het diploma
voor manicure.
DENEMARKEN.
De uitslag van de verkiezingen voor de
tweede kamer van Denemarken luidt als
volgt:
Boerenpartij 4 zetels, verlies 1 zetel.
Communisten 3 zetels, winst 1 zetel
Rechten van den mensch 3 zetels, verlies
1 zetel.
Conservatieven 26 zetels, onveranderd.
Nat. soc. 3 zetels, winst 3 zetels.
Radicalen 14 zetels, onveranderd.
Socialisten 64 zetels, verlies 4 zetels.
Liberalen 30 zetels, winst 2 zetels.
Duitsche minderheid Sleeswijk 1 zetel,
onveranderd.
BELGIË.
De houding der socialisten.
Het bestuur der Werkliedenpartij ls bij
eengekomen ter bestudeering van den poli-
tieken toestand na de verkiezingen. Een
vooraanstaand lid der partij deelde mede:
„Wij zijn sportief en erkennen verslagen te
zijn. De Roomsch-Katholieke en liberale
partijen beschikken over de meerderheid en
kunnen dus zonder ons regeeren. Wij hou
den vast aan het standpunt, dat de natio
nale eenheid om verschillende redenen
wenschelijk zou zijn, maar de socialistische
partij kan in elk geval niet medewerken
aan een regeering, die een deflatle-politlek
voert. De andere partijen hebben dit punt
op haar programma".
(Ingee. Med.)
FRANKRIJK.
In een schrijven aan Jeanneney, den
voorzitter van den Senaat, heeft president
Lebrun medegedeeld, dat hij beslaten heeft
zich weer candidaat te stellen voor het
presidentschap der republiek. Men ver
wacht thans, dat de meeste andere candi-
daten zich zullen terugtrekken.
VEREENIGDE STATEN.
Driehonderdduizend mijnwerkers
in staking.
In verband met moeilijkheden bij de on
derhandelingen over een nieuw arbeidscon
tract hebben meer dan 300.000 mijnwer
kers het werk neergelegd. Het bedrijf in de
Amerlkaansche steenkoolmijnen ligt daar
door voor driekwart stil.
MIDDEN-EUROPA.
De installatie van von Neurath.
Morgen zal de rijksprotector voor Bohe
men en Moravië, rijksminister von Neurath,
zijn ambt te Praag aanvaarden. De instal
latie zal in het openbaar en op plechtige
wijze geschieden. De rijksprotector komt te
tien uur met een specialen trein te Praag
aan, terwijl de opperbevelhebber van het
leger, von Brauchitsch, reeds een uur eer
der per vliegtuig arriveert.
Er zal een parade worden gehouden,
waarvoor president Hacha, de eerste burge
meester van Praag en de chef der Tsjechi
sche politie uitgenoodigd zijn. De dag zal
met een taptoe besloten worden.
IRAK.
Koning Ghazl I is omstreeks midder
nacht ten gevolge van een auto-onge
val om het leven gekomen.
Het ongeval had als volgt plaats: De ko
ning reed zelf en keeTde naar zijn paleis
terug, toen hij te half twaalf in den avond
in volle vaart tegen een paal van het elec-
trische net op reed. De koning verloor on
middellijk het bewustzijn en overleed veer
tig minuten na middernacht tengevolge van
een schedelfractuur en een hersenschud
ding. De acte van overlijden is geteekend
door vijf geneesheeren.
De kroonprins, emir Faycal, is eerst vier
jaar oud.
lijk met zijn nicht emire Alia. Uit dit hu
welijk werd in 1935 kroonprins Faical ge
boren.
Het koninkrijk Irak werd na den oorlog
gevormd uit de vroeger Turgsche districten
Mosoel, Bagdad en Basra. Op 7 Nov. 1918,
tien dagen na den wapenstilstand met Tuf-
kije, gaven de Fransche en Britsche regee
ring een gemeenschappelijke verklaring,
waarin werd gezegd, dat de volken, welke
zoo lang onder het Turksche juk hadden
gezucht, vrij waren zelf over hun lot te be
schikken. Het was niet gemakkelijk tot een
overeenstemming te komen. De fel natio
nalistische leiders en de meer gematigde
elementen kwamen in botsing en in Juni
1920 kwamen de Shia-stammen, onder aan
voering van hun godsdienstige leiders, in
opstand. Deze opstand werd door de Brit
sche troepen onderdrukt.
Doch eerst ln Juli 1921 kon worden over
gegaan tot het kiezen van een koning. Met
96 procent van het aantal uitgebrachte
stemmen werd emir Faical, de derde zoon
van Houssein Ibn Ali, den vroegeren ko
ning van Hedjaz, gekozen. Op 23 Augustus
1921 werd hij te Bagdad gekroond. Het
vorstenhuis van Irak is het huis Hachim,
dat den Suhnietisch-Mohammedaanschen
godsdienst belijdt. Het parlement van Irak
bestaat uit twee hulzen, een Senaat van
20 benoemde leden en een Kamer van 88
door het volk gekozen afgevaardigden.
De kroonprins is tot koning uitgeroepen.
Aangezien de kroonprins eerst vier jaren
oud is, is het regentschap toevertrouwd
aan emir Abdul II Ah, een neef en zwager
van Ghazi I. Deze Is ln Irak zeer populair.
Hij is een zoon van den vroegeren koning
Ali van Hedjaz, een broer van koning Fai
cal. Overeenkomstig de grondwet is het
regentschap geproclameerd door de leden
van de Kamer, welke evenwel ontbonden
ls en welke alleen tot dit doel bijeen ls
gekomen Het regentschap zal door de vol
gende Kamer bevestigd worden.
een heerlijk PARFUM van Caron, Worth,
Lanvin, Jean Patou, Molyneux, Chanel,
Houbigant, Ooty.
J. P. V. d. BLOM
Rijnsb.singel 2, b.d. Stationsweg, Tel. 1721
9610a
(Ingez. Med.)
DUITSCHLAND.
Van de Duitsche nationaliteit
verrallen verklaard.
Het „Reichsgesetzblatt" publiceert een
Hjst met namen van 361 personen, voor het
meerendeel Joden, die van de Duitsche nati
onaliteit vervallen zijn verklaard. Het ls de
langste lijst, tot dusverre gepubliceerd.
Wijlen koning Gbazi I.
Koning Ghazi I is geboren ln Mekka op
12 Maart 1912. Hij stud°erde op de Enejl-
sche kostschool Harrow en aan het Ko
ninklijk Iraksch militair college. In 1933
volgde hij zijn vader koning Faical Ibn
Hussein, den eersten koning van Irak, op.
Op 25 Janari 1934 trad hij in het huwe-
MEXICO.
Tegen de Spaansche phalanx.
De Mexicaansche afdeeling van de Spaan
sche phalanx heeft een banket georgani
seerd om de overwinning van Franco te vie
ren. Hieraan waren ook de gezanten van
Italië en Duitschland uitgenoodigd.
In verband hiermede heeft de regeering
een communiqué gepubliceerd, waarin
wordt gezegd, dat leden van de phalanx ln
Mexico ageeren in samenwerking met ele
menten, welke zich verzetten tegen de soci
ale hervormingen der regeering. ZIJ vestigt
de aandacht er op. dat de gastvrijheid, welke
wordt verleend, ondergeschikt is aan het
eerbiedigen van de republikelnsche Instel
lingen en dat buitenlanders zich hebben te
onthouden van iedere actie, welke de regee
ring kan hinderen. Naar verluidt ls dit com
muniqué bedoeld om een einde te maken
aan de Duitsche pogingen door middel van
de phalanx invloed uit te oefenen ln Mexico.
POLEN.
Witos meldt zich aan.
De x-premler Witos, die eenige drgm
geleden In Polen ls teruggekeerd, is thans
te Krakau gearresteerd.
Men verwacht, dat hij ln den loop der
volgende week in voorloopige vrijheid zal
gesteld worden.
2—1
