HOOG SPEL
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 1 April 1939
Derde Blad No. 24239
Redactie 1507
Directie en
Administratie 2500
80ste Jaargang
m BUITENL. WEEKOVERZICHT
Naar geweldige
beslissingen
WIE KOMT UIT?
KARSOTE
LUCHTVAART
Plannen van de K.L.M.
Onze telefoonnummers
Met razende snelheid jaagd de wereld
voort. In de korte spanne tljds van één
week speelt zioh tegenwoordig meer af dan
vroeger in een maend of zelfs langer! En
telkens en telkens weer wisselt het beeld
der omstandigheden
Een week geleden leek het er nog op,
alsof het Engelsche plan een groote combi
natie van landen tegen iedere verdere
agressie van Duitsdhland te vormen, tot
mislukking gedoemd was, dat Chamberlain
nog steeds aarzelde de consequenties te
trekken uit zijn eigen verklaring, dat
Muenchen was afgestorven, nu Duitsch-
land moedwillig zelf dit accoord had ver
moord. Zeven heele dagen zijn we gevor
derd en opnieuw dringt zich een ander
beeld naar voren: het Engelsche plan
schijnt plotseling gelukt!
Nu dient hierbij in het oog te worden
gehouden, dat Duitschland, blijkbaar vast
overtuigd van de volkomen mislukking van
het Engelsche voornemen, opnieuw agres
sief is opgetreden en zoodoende Londen in
de kaart heeft gespeeld, al zou men het
anders hebben verwacht. Overmoed heeft
blijkbaar Berlijn daarbij tot leidsman ge
diend.
Evenzeer als destijds in Tsjecho-Slowa-
kije de ellende begon met een gansche
reeks elkaar opvolgende berichten over
het mishandelen van Duitschers, zag men
opeens wederom van Duitsche zijde de
berichten elkaar opvolgen over het optre
den van Polen tegen Duitsche personen
en Duitsche eigendommen. Men kon zeg
gen: het lied begint in Polen van voren
af aan! Men kent het verloop van zaken
zoo langzamerhand, de Duitsche minder
heden worden knap naar voren gebracht
om tenslotte het Derde Rijk alle gelegen
heid te bieden om in te grijpen. Die rich
ting nam het gebeuren in Polen ook meer
en meer aan
Het is natuurlijk moeilijk te zeggen, in
hoeverre waarheid en fantasie hier door
een werden geweven, maar uit den aard
der zaak leende de situatie zich bij uit
stek voor allerlei oncontroleerbare geruch
ten en berichten en steeds meer namen
deze een ernstig karakter aan. En juist
waar het vrijwel ondoenlijk is om de waar
heid te onderscheiden van de verdichtsels,
was Londen op zijn hoede. Officieel of niet,
men zag pressie op den Poolschen minis
ter van buitenlandsche zaken Beek om
zijn reis naar Londen zooal niet af te zeg
gen dan toch te neutraliseeren door voor
af Berlijn met een bezoek te vereeren;
men kende het onverwachte toeslaan van
Hitler om zijn tegenstanders eenvoudig te
stellen voor het voldongen feit! En dit
alles heeft Londen er blijkbaar toe ge
bracht om in dit geval een ,,te laat" te
voorkomen. Wat men langen tijd voor on
mogelijk heeft gehouden, het is nu in een
ommezien tot stand gebracht: Engeland
heeft uitgebreide verplichtingen in het Oos
ten van Europa aanvaard! Aan Polen is
de plechtige verzekering gegeven, dat zoo
wel de Engelsche als de Fransche macht
Frankrijk had trouwens immers al een de
fensief verbond met Polen! in vollen
omvang en zonder bedenken onmiddellijk
zullen worden ingezet, zoo Polen 't slacht
offer zou worden van een niet uitgelokten
aanval. Men zou hierin een kleine restric
tie kunnen zien, doch de wereld zal o.l.
goed doen, om zich thans volledig reken
schap te geven van het feit, dat het mo
menteel de Westersche democratieën ernst
is. Mocht het onverhoopte zich toch weer
voordoen, dan zullen zij moeilijk nog terug
kunnen, willen zij niet het laatste restant
vertrouwen verliezen in de wereld. Londen
en Parijs zijn daarvan zelf overtuigd en
hun verklaringen moeten geheel in dit
licht worden bezien!
Polen, dat zich totdusver zelf had stil
gehouden het valt niet mee met een
buurman als Duitschland! en groote
aarzeling had betoond, heeft zich na
deze plechtige toezeggingen laten opnemen
in het tegen Duitschland gerichte kamp.
Het was ln de positie gedrongen, dat het
eindelijk kleur moest bekennen en het
heeft nu zijn keus gedaan.
Na de uitdrukkelijke toezeggingen van
Engeland en Frankrijk is Polen ook heen
gestapt over zijn aarzeling, zijn te begrij
pen aarzeling, om in nader contact te tre
den met de sovjets. Want al is het nog
niet zoover, dat ook de sovjets reeds direct
als deelgenoot in het anti-agressie-plan
rechtstreeks worden genoemd. Chamber
lain's uitlating, dat nog met andere lan
den wordt onderhandeld en dat het front
van drie zal worden uitgebreid tot andere
landen, laat geen twijfel of de sovjets zul
len daarbij behooren en tevens Roemenië.
Vermoedelijk zal het bestaande Poolsch-
Roemeensche defensief verbond, dat tegen
een aanval der sovjets is gericht, nu wor
den aangevuld met een bepaling, dat ook
bij een Duitsehen aanval het accoord direct
ln werking zal treden
Zoo vormt onder Engelsche leiding zich
dan toch in Europa een bond van staten,
die iedere verdere Duitsche expansie-maat
regel een halt wil toeroepen.
Het meedoen van Roemenië na het af
sluiten van het handelsverdrag met
Duitschland trekt bijzondere aandacht.
Daaruit blijkt immers, dat volkomen juist
is, dat Roemenië zich niet onder economi
sche overheersching van Duitschland heeft
gesteld, zooals de eerste uit Duitsche bron
komende berichten het deden voorkomen.
Daarmede in strijd is trouwens ook het
sluiten van een handelsverdrag met
Frankrijk, dat straks nog gevolgd zal
worden door een met Engeland.
De alles beheerschende factor is thans,
of Duitschland de preventieve werking van
zoo'n anti-agressie-bond zal verstaan en
zich dan daarbij neerleggen. Onwillekeu
rig gaan de gedachten direct naar Danzig
en den corridor om van verder gaande
voornemens nog maar te zwijgen. Zal
Duitschland thans een streep willen zien
gezet onder zijn expansie-voornemens? En
al zou het dit werkelijk willen, zal het dan
mogelijk zijn? We zouden de vraag ook
zoo kunnen stellen: Beheersoht Hitier nog
geheel en al de omstandigheden of be-
heerschen de omstandigheden hem? Die
omstandigheden zijn dan speciaal van eco-
nomisch-financieele strekking. In dit op
zicht staat het Derde Rijk er zeer benard
voor. daaraan is twijfel niet langer mo
gelijk en al verzekert zelfs minister Funk.
dat Duitschland met Engeland en Frank
rijk handelsaccoorden wil en moet sluiten,
laat de Duitsche methode dit toe, afgezien
nog van het feit, dat er voor een accoord
twee moeten zijn
Doch hoe het zij, dit staat vast, dat de
wereld het groote moment van hoogspan
ning. dat zal beslissen over de vraag:
oorlog of vrede bedenkelijk dicht nadert.
Beslissingen van zeer- ver gaande strek
king zullen eerlang genomen moeten wor
den, hoofdbeslissingen voor hét wel en wee
van Europa en ver daarbuiten. Eensdeels
geldt hier het bekende spreekwoord, dat
een kat in nood vreemde sprongen doet,
anderdeels mag men wijzen op het ge
zegde: zoolang er leven ls, ls er hoop
Wij kunnen slechts hopen, dat niet het
genoemde spreekwoord in vervulling zal
gaan!
Merkwaardig te midden van al deze zoo
uiterst belangrijke Momenten, waarbij in
de eerste plaats het Derde Rijk het beslis
sende woord zal hebben te spreken, is de
Italiaansche .onthouding". Mussolini heeft
Zondag zijn met zooveel spanning ver
wachte rede gehouden en tot verademing
der wereld deze viel gelet op de omstan-
d gheden, mede. In ieder geval mocht men
er van zeggen, dat de toestand er niet door
verslechterd werd en dat was al veel. Na
tuurlijk sprak de Duoe heft g en soms
scherp agressief, doch aan den anderen
kant wist hij toch zooveel maat te be
trachten, dat er geen sprake was van
.eischen" dit woord is zelfs niet ge
noemd of van het dicht werpen van de
deur voor onderhandelingen Aandacht trok
zijn verklaring, dat een eeuwige vrede zelfs
slecht was voor de beschaving al e'sehte
zij thans een lange periode van vrede
Wij zouden zoo zeggen, dat de ware be
schaving nimmer oorlog als wapen van
noode heeft, dat ruw geweld nooit een
rechtsgrond oplevert voor welk goed doel
zelfs ook. De Duce heeft echter de Ita
liaansche wenschen wederom gemaskeerd:
zij bestaan in de drie woorden: Tunis,
Djiboeti en Suez-kanaal. jawel, dat wisten
we. doch wat precies bedoeld wordt inzake
beide eerstgenoemden. het is nog even
duister als tevoren. Terloops zij nog even
er op gewezen, dat Corsica en Nice althans
niet meer werden genoemd.
De Fransche premier, Daladier, heeft
niet lang op het antwoord laten wachten.
Per radio heeft hij, waardig en fier, zonder
de uitvallen der dictatoren, doch niette
min in aan duidelijkheid niets te wen
schen overlatende termen, het standpunt
der Fransche regeering, sprekende namens
het gansche volk, dat nimmer grooter een
heid vormde dan thans, uiteengezet. Frank
rijk is nog altijd bereid zich te houden aan
het door Italië afgewezen verdrag van 1935
en wil gaarne met Italië praten, wanneer
dit land meent, dat er iets te bepraten
valt, doch geen duimbreed grond zal wor
den afgestaan, geen enkel recht zal worden
prijs gegeven. Met beslistheid werd afge
wezen de stelregel, dat veranderde omstan
digheden veranderde eischen rechtvaardi
gen, want dan zou iedere concessie als van
zelf verdere concessies in zich sluiten. Het
is te vanzelfsprekend om er dieper op in te
gaan.
Ook Frankrijk heeft dus de deur niet in
het slot geworpen, heeft deze opengelaten
maar het zal Italië moeten zijn dat
aanklopt Frankrijk, dat niets te vragen
heeft behoeft niet aan de poort van Rome
te kloppen!
Zal Italië echter willen luisteren? En is
de as BerlijnRome in wezen wel zoo
hecht als beide lidmaten het officieel nog
altijd voorstellen? Er zijn bepaalde symp
tomen dat die hechtheid, ook al neemt men
niet aan dat er voorloopig aan een breuk
behoeft te wolden gedacht toch niet meer
zoo volledig is. De pert'nente verklaring
van den Duce, dat de Adriatische Zee een
zuiver Ital'aansche levensruimte is al
wordt Zuid-Slavië aandeel gegund, was zeer
Voorkom verkoudheid
Doe onmiddellijk enkele druppels
Karsote op Uw zakdoek, adem de
damp ln: de bacteriën worden dan
direct gedood. F0.70 en F1per flac.
AANKOOP VAN VIER DC 5 VLIEGTUIGEN.
Overeenkomstig de traditie heeft in een gis
teren op Schiphol gehouden persconferentie de
directeur der K.L.M.. de heer A. Plesman. een
toelichting gegeven op den zomerdienst dezer
maatschappij, die op 16 April a.s. aanvangt.
Het Europa-net wordt uitgebreid met drie
nieuwe lijnen en wel een nieuwe lijn naar
Oslo. met doorverbindingen op het Noorsche
luchtnet naar Bergen en Stavanger, een nieuwe
verbinding via Kopenhagen en Stockholm naar
Helsinki, welke lijn vooral ln 1940 tijdens de
Olympische Spelen van groote beteekenis kan
warden en een nieuwe rechtstreeksche lijn
naar Zwitserland, naar Bazel en Zürich.
Gezien het succes van de ..Reigervlucht"
naar Afrika overweegt de K.L.M. om in het
komende najaar, maar dan iets eerder, zoodat
men in begin December reeds weer terug is. een
tweede commercieele extra-vlucht naar Zuid-
Afrika te maken, in de hoop dat een aantal
vertegenwoordigers van den Nederlandschen
handel hieraan deel zal willen nemen.
De heer Plesman deelde mede. dat de
K.LM. heeft besloten over te gaan tot
den aankoop van vier vliegtuigen van het
type DC 5. het nieuwste product van de
Douglas-fabriek en. De vliegtuigen kunnen
in het najaar in Nederland aankomen en
zullen in den aanvang van 1940 ter beschik
king zijn voor het net in het binnenland
en in Era-opa.
De DC 5 i6 een hoogdekker, ingericht voor het
vervoer van 22 passagiers en voorzien van een
inklapbaar landingsgestel met neus wiel. Het
wordt als zeer economisch beschouwd, terwijl
het door de neuswielconstructie een groote
veiligheid en by de landing een korten uitloop
heeft. Het vliegtuig heeft in technisch opzicht
en wat het comfort der passagiers betreft de
goede eigenschappen van de oudere Douglas-
typen en daarnaast nog tal van verbeteringen.
Bij gebruik van Cyclone F 62 motoren bedraagt
de kruissnelheid 294 K.M. per uur.
pc. icJle.
zóó sprv«fct de Noorsche win-
keiier, wonneer hij zip* bewon
dering uit osrer Linobèl, de
ideoie vloerbedekking.
410
(liigez. Med.)
2125
(Ingez. Med.)
direct teqen elk Duitsch streven om zich
in die richting te bewegen gericht. En het
Ital aansche volk geeft mee. en n. c.
kennen dat het de Duitsche expansie naar
Middën-Euroca en den Balkan vreest, ook
al komt dit in de van hoogerhand be
stuurde pers nog niet tot uiting!
De Westersche democratieën schijnen
haar kracht te hebben herkregen en zich
niet meer alles te willen laten welgevallen.
Het evenwicht in Europa herstelt zich, doch
kunnen dictatoren halt houden, om maar
niet te spieken van een terug?
Te midden van deze belangrijke materie
schenkt de wereld feitelijk we nig aan
dacht aan de e nd-overwinning van Franco
die zich thans meester van geheel Spanje
kan noemen Een ingezet offensief deed de
laatste weerstandsvermogens der republi
keinen ineenstorten als een kaartenhuis,
Madrid en de andere plaatsen vielen als
riipe vruchten Franco in den schoot Nu
nadert daar het oogenbl k dat beslist zal
worden over het terugnemen van alle
Italiaansche en Duitsche ..vrijwilligers" en
het moment dat Franco op zijn beurt kleur
zal moeten bekennen in internationaal
opzicht.
En nog minder aandacht is er voor de
verkiez ngen, die morgen in België zu"en
plaats vinden, om niet te spreken van den
oorlog Japan—China, die geheel in het
vergeetboek is opgeborgen.
De wereld veelt terecht dat het hoogste
goed nu de inzet is geworden van d?n
grooten pohtieken strijd, dat het gaat om
niets meer of minder dan het behoud van
den vrede
Overzicht onzer belangrijkste
Veemarkten.
Frankrijk vraagt betere kwaliteit schapenvleesch
WIJ haden gisteren op de veemarkt te Lel
den een onderhoud met een der grootste ex
porteurs van schapenvleesch hier te lande, die
vooral van het Fransche contingent een groot
kwantum consenten heeft. Hij deelde ons mede,
dat zijn Fransche clientele dezen winter ge
regeld klaagde over de slechte kwaliteit van
het schapenvleesch. Er was juist gisteren een
zeer groot aanbod, maar onze zegsman kon
zijn benoodigde kwantum goede kwaliteit niet
koopen. zoodat ter wille van de afwerking der
consenten noodgedwongen een groot gedeelte
te magere schapen werd bijgekocht. Het con
tingent van het eerste kwartaal loopt dezer
dagen af en verlenging is niet. mogelijk, dus
dan zou er een gedeelte van het te exporteeren
kwantum verloren gaan. wat natuurlijk niet in
het belang van de schapenhouderij geacht mag
worden. We weten, dat de schapen een slechten
1 winter hebben gehad en nog is er in het land
i niets te eten. Stelt men prijs op den export
van schapenvleesch naar Frankrijk en België,
dan zal er bij een dergelyken slechten winter
bijvoeder aan de schapen moeten worden ver
strekt, We zien op alle afdeelingen dat voor
werkelijk goede kwaliteit wel prijs gemaakt
kan worden.
Op de Amsterdamsche Paaschveetentoonstel-
ling was Donderdag een flink aanbod en alles
werd vlot verkocht voor beste prijzen; we no
teerden voor dc bekroonde beesten van f. 0.90
tot aan f. 1.30 en zelfs f. 1.35 per Kg. geslacht.
900100 pond geslacht gewicht, met een eersten
prijs bekroond, ging van f. 550650 vlot van
de hand. De gewone slachtveemarkt verliep op
het einde dezer week ook tamelijk willig en
flink prijshoudend.
Kalveren waren ook even vasten met vrij goe
den handel.
Op de gebruiksveeafdeelingen was iets meer
handel te bespeuren en ook voor magere weide-
koeien nam de belangstelling Iets toe.
De varkensmarkt sloot voor magere varkens
en biggen redelijk en iets duurder. Vette var
kens waren echter nog zeer flauw. Alleen naar
de baconvarkens en die welke iets zwaarder
zijn dan bacongewicht is vraag, doch zware
soorten zijn zeer lui.
top 2 lijnen)
