Het a.s. Eeuwfeest van den
Haarlemmermeerpolder
LEIDSCH DAGBLAD Derde Blad
Dinsdag 21 Maarf 1939
Luchtaanvallen!
Van woesten plas tot vruchtbaar akkerland
GEMENGD NIEUWS
Vijf kinderen nog juist
gered
De zwendel te Breda
Militair vliegtuig maakt
noodlanding
De nieuwste vondsten
in Egypte
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
LUCHTVAART
3—3 1
FELLE BRAND TE TILBURG.
Gisteravond omstreeks negen uur ont
dekten voorbijgangers brand ln het dames-
modemagazijn van de firma Daniels
Hamers aan de Heuvelstraat te Tilburg. De
vlammen sloegen toen reeds naar buiten.
Na enkele oogenblttoken werd bekend, dat
zich ln het brandende huls vijf kinderen
bevonden, die reeds te bed lagen De ouders
waren afwezig en de dienstbode, die zich
in de woning bevond, had klaarblijkelijk
nog niets van het dreigend gevaar gemerkt.
Een der toegeschoten burgers trapte reso
luut het glas van de voordeur in en met
enkele andere personen verschafte hij zich
toegang tot het brandende pand.
Op het hulpgeroep van een der kinderen
dat door het geknetter van de vlammen
was wakker geworden, had Inmiddels ook
de dienstbode den brand ontdekt en gehol
pen door de binnengedrongen burgers,
slaagde zij er gelukkig in de kinderen bil-
tijds ln veiligheid te brengen.
Terstond daarop vraten de vlammen zich
naar boven door en een groote vonken
regen vulde de avondlucht.
De brandweer, die met groot materiaal
■was uitgerukt, tastte het vuur met zeven
stralen aan en sloot het van alle kanten
ln. Dank zij dit krachtige optreden kon
men na ruim een uut zeggen, dat het ge
vaar voor uitbreiding niet meer bestond.
Tijdens het blusschingsweric deden zich
enkele ongevallen voor. De brandmeester
van der Meijs kreeg een omlaag vallend
stuk glas op ziln hand. waaTdoor een groote
vleeschwonde ontstond, welke moest worden
gehecht. Grooter was de ontsteltenis, toen
men omstreeks halfelf vernam, dat de
hoofdbrandmeester Wijman van het dak
van het naastgelegen perceel, van waar hij
een straal water op het nog gedeeltelijk
brandende pand wierp, zijn evenwicht had
verloren en naar beneden was gestort in
het brandende huls Het duurde gelukkig
niet lang. of men had den man naar boven
gehaald. Hij had een val van vijf tot zes
meter gemaakt, en daarbij flinke snijwonden
aan hoofd en handen gekregen. De genees
kundige dienst vervoerde hem naar het
St. Elisabeths-ziekenhuls De toestand van
W. is niet levensgevaarlijk.
Het modemagazijn, een smal pand van
drie verdiepingen, brandde vrijwel geheel
uit. De geheele Inboedel met Inventaris en
voorraden zijn verloren gegaan, deels door
het vuur, deels door het bluschwater. Ook
de naastgelegen huizen kregen waterschade.
De oorzaak van den brand is onbekend.
In verband met de arrestatie van J. V. v.
St directeur van het assurantiekantoor
Het Zuiden" te Breda, vernemen wil nog
het volgende:
De zwendel door den gearresteerde ver
richt. moet op het platteland van Braband
een grooten omvang hebben aangenomen.
Van St. stelde agenten aan. meest werk-
loozen, tegen borgstelling van f. 75 tot
f. 250 en garandeerde dezen een weekloon
varleerend van f. 7.50 tot f. 15
Wanneer deze agenten een paar weken
ln dienst waren, waarin hun het weekloon
was uitbetaald, had v. St. steeds een reden
tot ontslag.
Volgens contract had hij het recht de
waarborgsom tot een jaar na verbreking
van de tewerkstelling in zijn bezit te hou
den. zoogenaamd om te voorkomen, dat de
ontslagene agent hem zou beconcurreeren.
Was een agent aangesteld en dus de borg
stelling gestort, dan kreeg hij van v. St. een
lak materiaal toegezonden, waarin formu
lieren en dergelijke aanwezig waren, van
14 verschillende maatschappijen waaronder
heel bekende.
Bij informatie bij de 14 maatschappijen
bleek men in acht gevallen van het bestaan
van het assurantiekantoor ,.Het Zuiden"
te Breda niets te weten en met v. St. in
geen enkele relatie te staan. Van vier dezeT
maatschappijen bleek v. St werkelijk agent
te zijn geweest, maar daar te zijn ontslagen
omdat hij de geïnde premiën niet afdroeg
en met slechts één levensverzekeringsmaat
schappij, die niet bepaald gunstig bekend
staat, had hij voor langen tijd relaties.
De aangestelde agenten hadden in hoofd
zaak de taak, te zoeken naar risico's, die
een bona fide verzekeringsmaatschappij
niet wilde dekken. Kreeg v. St. van zijn
agenten deze adressen, dan ging hij daar
heen en sloot de verzekering af. op formu
lieren. die onderteekend werden door een
niet bestaande en dus door v. St gefingeer
de Portugeesche brandwaarborgmaat-
schappij
Od deze wJjze zijn op het platte land In
Brabant meerdere tientallen verzekeringen
afgesloten en premies geïnd op volkomen
waardélooze polissen, aangezien elke dék-
ding ontbreekt.
Msb.
VAN ZESTIEN METER HOOGTE
GESTORT.
Schilder aan gevolgen overleden.
Gistermiddag om drie uur Ls de 23-jarige
B uit Dordrecht, bij het verrichten van
schilderswerk aan de spoorbrug-Baan hoek.
over de Merwede te Slledrecht, van een
hoogte van zestien meter gestort. De man
kwaem bij zijn val in aanraking met een
brugpijler en bleef zwaar gewond op een
steenen glooiing liggen.
In het plaatselijk ziekenhuis, waarheen
hij werd vervoerd, is hij later op den mid
dag overleden.
MOTORRIJDER VERONGELUKT.
Gistermiddag omstreeks drie uur is de
motorrijder J. Veenemans. kleermaker te
Nijverdal. op den rijksweg WierdenNij-
verdal, in volle vaart tegen een boom ge
reden. De man liep een schedelbasisfrac-
luur op en was op slag dood. Het motor
rijwiel werd licht beschadigd. Het slacht
offer was gehuwd, doch had geen kin
deren.
SERGEANT-VLIEGER GEWOND.
Gistermiddag om half vijf geraakte een
militair vliegtuig uit Soesterberg, de F. C.
9 No. 626, boven de gemeente Maartensdijk
ln moeilijkheden. De bestuurder zag zich
gedwongen een noodlanding te maken en
zette het toestel aan den grond op een
welland, gelegen langs den Hilversumschen
straatweg tusschen Groenekan en het oude
dorp van Maartensdijk. Het welland was
te klein, zoodat het vliegtuig in een daar
langs loopende sloot terecht kwam en ge
deeltelijk werd vernield. De bestuurder, de
sergeant-vlieger v. Looyen. werd hierbij vrij
ernstig gewond. De andere Inzittende, ser
geant-vlieger Damme. bleef ingedeerd. Een
geneesheer uit Maartensdijk verleende ge
neeskundige hulp. waarna de gewonde per
ziekenauto naar het militair hospitaal te
Utrecht werd overgebracht.
AANRIJDING MET DCODEUJKEN
AFLOOP.
Chauffeur gezocht.
Te Haarlem is gisteravond op den Rijks
straatweg een zevenjarig jongetje door een
vrachtauto aangereden Het kind, dat
oogenschljnlijk geen letsel opliep, is door
een voorbijganger naar de ouderlijke wo
ning gebracht. De vrachtauto reed door.
Later op den avond werd de knaap on
wel en de ontboden huisdokter achtte on
middellijke overbrenging naar de Maria-
stiöhting noodzakelijk. Daar is de jongen
gisteravond laat overleden.
In verband met deze aanrijding en den
noodlottigen afloop verzoekt de commissa
ris van politie te Haarlem den chauffeur
van de vrachtauto, welke vermoedelijk met
kalk of meel was geladen, zich op het
hoofdbureau te melden voor het verstrek
ken van inllohtlngen. „Vad."
BANKETBAKKERIJ UITGEBRAND
TE HEERENVEEN.
In den afgeloopen nacht heeft een felle
brand gewoed ln de banketbakkerij annex
lunchroom van den heer F. Hartman te
Heerenveen. Het perceel brandde vrijwel
geheel uit en niets kon worden gered. Ook
de bovenverdieping en de aangrenzende
perceelen kregen belangrijke waterschade.
Aan het krachtige optreden der brandweer,
die met groot materieel uitrukte, is het te
danken, dat niet nog meer hulzen in deze
dichtbebouwde kom der gemeente een prooi
der vlammen werden, temeer daar het vuur
door den hevlgen storm nog werd aange
wakkerd. De oorzaak van den brand is on
bekend.
JEUGDIGE NEDER LAN DSOHE ARBEIDERS
NOG STEEDS IN DUITSCHLAND
GEVANGEN.
Men meldt ons uit Boskoop:
In verband met de in hechtenisneming,
circa 4 weken geleden van een 4-tal jeug-
digé Nederlandsche arbeiders in Duitsch-
land 'waaronder ook een zoon van de fa
milie Klootwijk uit Boskoop), die de inter
nationale gezongen hebben, zij nog ver
meld. dat de ouders tot heden niets meer
van hun zoon hebben vernomen. Op brie
ven aan de Dultsche autoriteiten om In
lichtingen volgt geen antwoord Ook is on
bekend in welke plaats zij in Duitschland
gevangen zijn gezet. De Minister van Jus
titie, heeft thans op verzoek der ouders de
zaak ter hand genomen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
De onderzoekingen in Egypte hebben, tot
nu toe geleid tot het vinden van vier sar-
cophagen. Twee hiervan waren ongeschon
den en de beide andere geplunderd. Men.
gelooft, dat zij de mummies bevatten van
de reeks koningen van de 21ste en 22ste
dynastie. Er zijn nog twee grafkamers,
waar men tot nu toe nog niet binnenge
treden ls en het is mogelijk, dat nog
nieuwe schatten voor den dag zullen ko
men.
DE STERKSTE LOCOMOTIEF
TER WERELD.
In de Zwitsersche locomotievenfabriek
Winterthur en de machinefabriek Oerll-
kom is men thans bezig met de afwerking
van de sterkste locomotief, welke tot dus
ver ter wereld gebouwd werd.
De nieuwe locomotief, bestemd voor
de Zwitsersche bondsspoorwegen, zal 12.000
P K. ontwikkelen. Ondanks het feit, dat de
nieuwe locomotief meer kracht kan ont
wikkelen, dan de grootste Dultsche en
Amerikaansche locomotieven, is het ge
wicht veel lager.
De nieuwe locomotief zal bij een snelheid
van 75 K.M. een trekkracht hebben van
40.000 K.G.
GEBOREN:
Johan Antoni. z. van G. H. P. Piers en A. C.
Dll Anthonlus Johannes Jozef. z. van J.
I Bremmer en H. J. Cozijn Elisabeth Sara. dr.
v. A. C. H. Speel en J. Brittijn Alida Francina
Emmy, d. van M. N. Blonk en M. Visser Ca-
tarina Elisabeth, d. van H. A. Beij en J. van
Leeuwen Nicolaas. z. van N. den Hoed en H.
C. Redel Maartje, d. van A. van Egmond en
M. J. de Jonge Hendrikus Josef Wilhelmus,
z. van H. M. v. d. Kamp en M. E. Paardekooper
Henny Margaretha, d. van C. Knoop en I. H.
Schulz Jan Martinus, z. van G. v. d. Mey en
A. Brussee Annie, d. van J. W. Keessen en
A. C. Dol Hendrikus Cornells Jacobus, z. van
C. A. Kortekaas en Q. J. van Egmond.
GEHUWD:
H. C. Kramers jm. en H. Selier jd.
OVERLEDEN:
A. B. v. der Heijden, m.. 64 J. P. W. Hassel-
bach, m., 67 j. A. E. H. BrandtRode, vr.
67 j.
Morgen is het 100 jaar geleden, dat
het ontwerp tot drooglegging van de
Haarlemmermeer door de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal werd aange
nomen.
Wie thans den Haarlemmcrmeerpol-
der doorkruist over den machtigen
auto-snelweg AmsterdamDen Haag.
bemerkt te midden van groenende vel
den, rijke boerenhofsteden, vriendelijk
welvarende dorpen, die zich nog ge
stadig uitbreiden. Uit deze. honderd
jaar geleden nog onstuimige water
massa, die onophoudelijk aan haar
oevers groote brokstukken ontnam en
een bedreiging vormde voor stad en
land en dus niet voor niets „de water
wolf" genoemd werd, is een polder ge
boren, die thans aan dertigduizend
personen huisvesting verschaft.
In de 17de eeuiw lag er tusschen de ste
den Amsterdam, Haarlem en Leiden een
viertal meertjes met een oppervlakte van
ongeveer 5600 hectaren. Het kon er bij de
herfststormen somtijds geducht spoken en
het waren vooral de herfststormen van
1836, die de wateroppervlakte zoodanig ver
grootten, dat de meren zich tot één geheel
aanéénsloten en de bedreiging voor de
omgeving een steeds ernstiger karakter
ging dragen. Bij die stormen was het water
tot aan de Amsterdamsche en Leidsche
poorten gekomen.
Toen eerst begon men de drooglegging
ernstig te bespreken, hoewel ln de 17de
eeuw de waterbouwkundige Jan Adriaansz.
Leeghwater de plannen daartoe gereed had
in zijn „Haarlemmermeerbcek". Thans kwa
men de meer moderne plannen van Nic.
Samuel Cruquius en Frederik Godart Baron
van Lijnden van Hemmen en nog een 12-
tal plannen van andere bouwkundigen
binnen.
Den 7den Augustus 1837 werd bij K. B.
een. Staatscommissie benoemd ten einde al
deze plannen te verwerken.
Welk een werklust en een ijver! Reeds in
November van dat jaar was die Commissie
met het eind-ontwerp gereed, dat in groote
trekken het plan van Baron van Lijnden
volgde.
Den 22sten Maart kwam dit voorstel tot
drooglegging in de Tweede Kamer en werd
aangenomen en opgedragen aan de „Com
missie van Beheer en Toezigt over de droog
making van het Haarlemmer Meer". Voor
dit doel werd een geldleening uitgeschreven
van 8 millioen.
Den 7den Juni 1848 werd. nadat de be
zwaren van het Hoogheemraadschap Rijn
land waren opgelost, de eerste spade in den
grond gestoken nabij Hillegom voor den
aanleg van den 60 K.M. langen Ringdijk en
Ringvaart. Op den dijk werd een drietal En-
gelsohe stoomgemalen geplaatst, r.abij de
Kaag aan den Zuidkant „de Leeghwater",
nabij het Spaame de „Cruquius" en nabij
Amsterdam „de Lijnden". De Leeghwater
zette de groote taak in en pompte gedu
rende een halfjaar alleen; daarna werd zij
geholpen door de twee andere machines.
Ongeveer 1 Juni van het Jaar 1852 was
het Meer droog en 12 dagen later door
kruisten de meraschen de Meer.
De weinige ophef, die van dit feit ge
maakt werd deed uitkomen, dat deze
enorme aanwinst van 18.000 hectaren
vruchtbare bouwgrond slechts het gevolg
was van een defensieven arbeid. Die
vruchtbare grond was slechts bijzaak. Dit
bleef het echter niet.
Éénmaal droog, werd de polder ln een
ommezien omgetooverd in een groote wil
dernis. Op den moerosachtigen bodem
had zich een geweldige plantengroei ont
wikkeld. Boomen als wilgen en eizen wer
den door allerlei slingerplanten en door
stevige rietsoorten in een bijna ondoor
dringbare bosschage veranderd
Hieruit bleek de groote vruchtbaarheid
van den bodem.
De verkoop der gronden viel daarom
boven aller verwachting geweldig mee!
Over het geheel werd per H A. gemiddeld
f. 473 opgebracht, dat werd in totaal on
geveer 8 millioen gulden. Het geheele werk
kosttte het Rijk ruim 13 millioen gulden,
zoodat voor nog geen 5 millioen gulden
een vruchtbare polder van 18.000 hectaren
aan het vernielend water was onttrokken.
De Leidsche visschers klaagden steen en
been, dat hun voordeelen waren ontnomen,
doch de eerste jaaropbrengst van den
DE POSTVLUCHTEN.
De ..Reiger" is gisteren van z^Jn reis naar
Indië om half drie op Schiphol geland.
De ..Emoe" is van Tjililltan naar Nederland
vertrokken met medeneming van 331 Kg. post,
6 Kg pakketpost en 41 Kg. goederen. Twee
passagiers vliegen mede tot Amsterdam, voor
tusschentrajecten werden 23 passagiers geboekt,
terwijl 7 passagiers wegens plaatsgebrek moes
ten worden geweigerd.
Beschermt U tegen de gevolgen van
Bedenkt
dat nalatigheid Uwerzijds In het
nemen van beschermingsmaat
regelen gevolgen met zich kan
brengen voor U en tallooze
anderen.
Nadere inlichtingen verstrekt de secretaris
van de aid. Leiden der Ned. Ver. voor
Luchtbescherming, de heer D. C. Kok,
Rapenburg S, Leiden.
polders bedroeg ongeveer duizendmaal zoo
veel als die van de geheele Leidsche vis-
scherij.
De Haarlemmermeerpolder beschikt
thans over een fraai wegennet. De groote
Rijksweg Amsterdam-Den Haag loopt over
een afstand van pl.m. 20 K.M. door de
Meer. Twee provinciale snelwegen, de
Kruisweg en Schipholweg gaan loodrecht
onder den Rijksweg door. Verder zijn er
nog 5 polderwegen in de lengte, goede
asphaltwegen, en nog 4 dwarswegen, een
wegennet van ruim 200 K.M., dat over de
verschillende vaart® en tochten goede
bruggen vereischt.
Door de groote ontwikkeling van Schip
hol werd de polder een centrum van we
reldverkeer. Tengevolge daarvan ontstond
aan den rand een mooi tuindorp, Bad
hoevedorp. Ook Hoofddorp als centrum en
Zwanenburg in den N.-hoek breidt zicfc
gestadig uit. Nog niet lang bezit de polder
twee bioscooptheaters en een museum en
mèt den burgemeester van Haarlemmer
meer mogen wij constateeren. dat de ge
meente Haarlemmermeer in haar tweede
jeugd verkeert!
De knecht, die zijn laarzen moest poetsen, vond wel, dat hij een paar drommels leelijke oude laarzen had voor zoo"n
rijk heer; maar hij had ook nog geen nieuwe gekocht.
Den volgenden dag kwam hij met nieuwe schoenen en mooie kleeren.
De soldaat was nu een voornaam heer en ze vertelden hem van al de pracht in de stad en van den koning en van zijn
dochter, die zulk een mooie prinses was.
