DE HONDERDJARIGE
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 11 Maart 1939
Derde Blad
No. 24221
80ste Jaargang
B BUITENL. WEEKOVERZICHT
Ontspanning zonder
direct aanwijsbaren
ondergrond
KARSOTE 1
GEMENGD NIEUWS
De wereld kan heusch niet klagen, dat
cr stilstand ls! Aan alle zijden Is er inte-
gendeeel leven en beweging. In Spanje
speelt zich een laatste bedrijf af, doch het
is nog niet met zekerheid te voorspellen of
het van een drama dan wel van een too-
neelspel zal worden, daarvoor is alles nog
te vaag. Slechts dit eene staat vast: Franco
heeft gewonnen! Zelfs in republikeinsche
kringen wordt dat zonder meer ingezien,
doch de vraag ls, of trots dit deugdelijke
inzicht een weg zal zijn te vinden om zon
der verder noodeloos bloedvergieten tot een
bevredigend einde te komen. De regeering
Negrin is weggevaagd, hetgeen weinig ver
bazing zal wekken. Waarop kon zij nog
steunen? Tot overmaat van ramp ging zij
in arrenmoede er toe over om het leger on
der communistisch bewind te brengen, al
thans dit werd geprobeerd Maar dit deed
de maat overloopen en zij is heengezonden
in de woestijn. Misschien kan beter worden
gezegd, dat zij ternauwernood het veege lijf
heeft weten te bergen. Door het nieuwe be
wind, den regeeringsraad, welke onder lei
ding van generaal Miaija is gevormd, is
getracht de vroegere ministers in handen
te krijgen, wier lot dan had vastgestaan,
doch op het nippertje zijn Negrin c.s. den
dans ontsprongen. Frankrijk is de geluk
kige, die al deze linksche elementen mag
opnemen...
Miaja erkent volmondig, dat het pleit
voor Franco is beslecht, gaat scherp te
keer tegen de communisten als men dat
eens van het begin af aan, had gedaan!
en staat een behoorlijke regeling met
Franco voor. Doch zal Burgos, wetende, dat
het overwinnaar is, daarvoor nog te vinden
zijn? Het feit, dat Franco-vliegtuigen Ma
drid nog opnieuw hebben „bestrooid", doet
weinig goeds verwachten.
De communisten hebben nog een poging
gewaagd om zich te handhaven, doch deze
poging is hopeloos mislukt. Met geweld is
het verzet neergeslagen door den verdedl-
gingsraad.
De republikeinsche vloot bestaat boven
dien ook niet meer. Zij is vanuit Cartha-
gena naar Fransch Algiers gegaan om zich
daar te laten ontwapenen en straks aan
Franco te worden uitgeleverd. Dit heeft
Franco er blijkbaar toe aangezet om een
blokkade uit te roepen tegen het restje re-
publikeinsch Spanje, maar of dit verstan
dig is geweest? Engeland heeft op niet te
miskennen wijze reeds verklaard, deze blok
kade niet te zullen erkennen en represail
les aangekondigd, zoo een Engelsch schip
iets passeerde. Vermoedelijk zal dit vol
doende zijn om erger te voorkomen, doch
een ongeluk zit nu eenmaal in een klein
hoekje!
Dooh al weten we dan niet zeker of in
Spanje al dan niet zal worden gevochten,
Franco kan zich gereed maken als over
winnaar Madrid binnen te rukken en de
taak van het herstel van het zoo zwaar
beproefde land op zich te nemen.
Zoo söhijnt er een einde te komen aan
ten Europeesch geschil, dat langen tijd
oorlogsgevaar deed dreigen. Tenminste,
wanneer de totalitaire landen dan
hun beloften nakomen en hun troepen etc.
terugnemen, Spanje latende aan de Span
jaarden. Mocht dit niet het geval zijn, dan
zou ons werelddeel wel eens plotseling voor
een nieuwe crisis kunnen komen te staan.
Merkwaardig blijft in dit verband, dat
van diverse zijden momenteel berichten af
komen over groote ontspanningen in
Europa, terwijl in wezen nog niets is ver
anderd. Bepaald vreemd is. dat uit Enge
land klanken komen over de gedachte aan
een algemeene conferentie tot beperking
der bewapening, terwijl juist tegelijkertijd
Engeland cijfers der wereld bekend doet
worden, waarvan men duizelt. Totdusver
b.v. was niet bepaald vastgelegd, of Enge
land, in geval van een gewapend conflict,
wel te land zou deelnemen aan den krijg.
Minister Hore Beiisha heeft aan alle on
zekerheid een einde gemaakt en verklaard,
dat in dat geval een Britsch leger van plm.
20 divisies, dus een 250.000 man, direct naar
het vasteland zou worden overgebracht,
volledig en modern uitgerust. Bovendien
wordt de Britsche luchtvracht met man es
macht uitgebreid!
Gezien de Britsche mentaliteit, zooals deze
weer eens bleek uit de rede van den Engel
sen gezant te Berlijn uitgesproken te
Keulen, moet men blijkbaar een en ander al
dus opvatten, dat Engeland geen schijn
van aarzeling over wil laten, dat het vol
ledig met Frar krijk samengaat en op alics
roortereid is, doch aan den anderen kant
Pt, dat het niet nooaig zal zijn tenge-
je van een regeling, economisch en po
litiek.
Indruk heeft een en ander ln de totali-
laire staten gemaakt, daaraan is niet te
•wijfelen, 'et men op hetgeen ln de pers
wt uiting komt. Weliswaar tracht men het
voor te stellen alsof dat Britsche expeditie
corps nu niet zooveel te beteekenen heeft,
maar de ondertoon is bitter en dat juist
dost zien, dat men de ware beteekenis niet
0,er het hoofd ziet. De tegenslag keert zich
tchter in hoofdzaak tegen de Vereenigde
Staten, waar de stemming tot directen
"eun aan de Westersche democratieën
Stoeiende blijft. Kwaad kan dat niet. Het
Keft gereede aanleiding tot een lucht ge
ven aan wrevel, zonder dat daaruit gevaren
"innen ontstaan! En bovendien het in
richt van een samengaan der groote demo-
cratieën kan slechts een goede uitwerking
"ebben. Dat werkt preventief
"ooral voor Mussolini wordt de kwestie
netelig. Na alles wat de pers heeft ge
schreven tegen Frankrijk, wordt het moei
jl'1 om officieel te zwijgen, doch er
Kstaat geen twijfel dat iedere ter-
"toriale eisch aan Frankrijk beslist zou
korden afgewezen. En bekend is. dat wan-
J'er een dictator eenmaal zijn eischen
Ueeft gesteld, er voor hem geen terug meer
De Duce zwijgt dientengevolge nog
'"lid. doch hoelang zal dit met handha-
"hg van zijn prestige nog mogelijk zijn?
Mwachten tot gunstiger oogenblik lijkt
onder de huidige omstandigheden ook al
hoopvol, want nergens gaat het den
"talltairen staten thans voor den wind.
De krasse jubilaris ontving ons opge
wekt; hij bleek nog over een uitstekende
gezondheid te beschikken, ondanks de
schokken, welke de tijdsomstandigheden
hem niet hebben bespaard.
-F>v/K R/-vs ak
Zooals wij reeds in een vorig overzicht op
merkten, is Ciano's Poolsche reis een mis
lukking geworden. De laatste twijfel daar
omtrent is wel weggevallen na het bezoek
van den Roemeenschen minister van bul-
tenlandsche zaken, Gafencu, aan War
schau. Bij dit bezoek zijn de betrekkingen
tusschen Roemenie en Polen nauwer toe-
gehaaid en Beek zal zelfs straks te Londen
ook het Roemeensche standpunt belichten.
Dat doet duidelijker dan wat ook uitkomen,
hoezeer Polen zich heeft losgemaakt van
steun aan de spil Rome-Beiiijn en al moge
het bericht, dat de sovjets al hun steun
hebben toegezegd, voorbarig zijn, dat de
sovjets in die richting gaan, staat buiten
kijf. Krachtiger dan verwacht werd, is in
het Oosten het verzet tegen de Duitsche
expansie.
Praag heeft een groot dreigend gevaar,
een scheuring tusschen Tsjechen en Slo-
waken. blijkbaar door krachtig ingrijpen
weten te keeren. Hoe een verdere splitsing
het oude koninkrijk Boheme zelfstandig
had kunnen doen blijvenNu, Tsjechen
en Slowaken vereend, blijft het zelfs nog
een open waagstuk in midden-Europa.
Niettemin doet het zien, hoezeer Praag
tracht, al moet het dan wel de rol van
Duitscli vazal spelen tegen wil en dank,
zijn zelfstandigheid zooveel mogelijk te be
waren.
Geheel opgelost is de kwestie echter nog
niet en ook de Duitsche houding is onzeker.
Tot slot nog even gekeken bij onze Zuider
buren. Men heeft de crisis niet weten op
te lossen zonder ontbinding van het par
lement. Of dat nu bepaald het gelukkigste
middel mag heeten, moet worden betwij
feld. Doch er was geen andere uitkomst
meer. Het partijbelang domineerde te sterk
over het landsbelang om nog op andere
wijze uit de Impasse te kunnen komen.
Hoezeer men was verdoold, kwam wellicht
het scherpst tot uiting uit den brief van
den koning aan Pierlot! Dat was een zware
aanklacht tegen de partijen, die tot zelfs
buiten het parlement om, haar belangen
naar voren schoven, tot nadeel van het
tand! Zal men dit waardig koninklijk woord
weten te waardeeren en zal straks uit de
stembus komen een gelouterd parlement?
Laat ons het hopen, doch overtuigd zijn
we, helaas, nog niet.
Eerste Kamer.
SPOEDIG UITVOERING VAN
HET PLAN-WESTHOFF.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Minister Romme heeft het sociale ver
langlijstje van verschillende sprekers be
antwoord.
Natuurlijk besloeg ook in zijn rede de
werkloosheid een ruime plaats, doch ls het
te verwonderen dat ook hij er weintg
nieuws meer over te berde kan brengen?
Hij wees er op. dat de werkloosheid daalt:
van Januari 1936 tot Januari 1939 met
71.000. maar in één adem voegde de Minis
ter er aan toe. dat het eindcijfer (404.000,
waarvan er echter 66.000 in werkverschaf
fing arbeiden) natuurlijk nog veel te hoog
is. Zijne Exc. heeft beloofd met de bestrij
dingsmaatregelen zooveel mogelijk spoed te
zullen maken, maar hij vroeg aandacht
voor een erkenning van de moeilijkheden
die zich daarbij voordoen en hij wees er
met nadruk op. dat met name ook de be
strijding der jeugdwerkloosheid krachtig
wordt aangepakt: er zijn reeds verschillen
de kampen en verschillende andere zijn in
voorbereiding. Tegen verplichte opneming
van werkloozen in het bedrijfsleven echter
verklaarde de Minister zeer ernstig bezwaar
te hebben; een dergelijk ingrijpen in de
persoonlijke vrijheid der werkgevers achtte
hij niet te verdedigen, evenm'n als dwang
tot vervroegde pensionneering. die een last
van honderden miliioenen zou meebrengen.
Evenzeer bleek de Minister huiverig te
staan tegenover verkorting van arbeids
duur over de grheele linie; een experiment
met veel risico en daarom moest de moge-
Uikheid van korteren arbeidsduur voor eik
bedrijf afzonderiijk worden beschouwd.
Spoedig aldus dc Minister zullen
er bij de Staten Generaal nadere bij
zonderheden inkomen omtrent de uit
voering van maatregelen, gebaseerd op
het plan-Westhoff (ook inzake de z.g.
stedelijke werkloosheid).
In dit verband legde de Minister er nog
eens den nadruk op. dat hjj werken noodig
had en heeft, die blijvend productief zijn
en daarom verdient volgens hem het plan-
Westhoff de voorkeur boven het Plan van
den Arbeid: dit laatste bevat voornamelijk
arbeidsplannen met tijdelijk effect.
Deze en andere mededeelingen deed de
Minister om aan den Senaat duidelijk te
maken: wii grijpen het mogelijke aan, wij
doen wat onze hand te doen vindt en wat
nuttig is.
Ten aanzien van de bedrijfsraden heeft
hij nogmaals geschetst, dat ook hier een
al te radicaal optreden en ingrijpen ver
keerd zou zijn. Het gaat niet aan dat de
Overheid als het ware het maatschappelijk
leven in handen neemt; ook hier moeten
toestanden en verhoudingen en instellingen
groeien. De Overheid kan de goede richting
wijzen en moet overigens de organen zich
laten on wikkelen. Hetzelfde geldt van de
collectieve arbe.'dscontracten en hun ver
bindendverklaring; ook hier moeten het
bedrijfsleven en de Overheid samenwerken,
maar de zaak is op gang en de Minister
vertrouwde op gunstige ontwikkeling.
Met betrekking tot verschillende andere
maatregelen heeft de Minister nog eens de
situatie en de plannen uiteengezet: huis
arbeid. bescherming van de Arbeidswet, de
controle op onrechtmatige steun-ultkeerin-
gen enz. De Minister erkende dat de steun-
fraude vrli veel voorkomt en het is 'n het
be'ang van allen dat er tegen wordt op
getreden.
Wij gelooven met deze korte mededee
lingen het voornaamste van 's M n'sters
rede bevattend, wel te kunnen volstaan.
Voor hij aan het woord kwam hadden
nog enkele afgevaardigden gesproken
waarbij de heer van Bönninghausen van
de NSB zóóveel zaken opnoemde d'e hij
door de Regeering verwezenlijkt wen/cht"
te zien dat de voorzit'er hem ultnoid'gie
ernst g te bli'ven vji-oo er fus'ch?"
enkele afgevaardigden een polemiek-inter-
rupt'e ontstond over de vraag, wie er het
eerst zouden worden wegeeiaagd": de af
gevaardigden der N.S.B. of van de andere
partijen. Afwachten!
Voorkom verkoudheid
Do* onmiddellijk enkele druppelt Jl
Kerrtote op Uvr zakdoek, adem de A
damp lni de bacteriën worden dan
direct gedood. F0.70en Fl.— per flac.
S41
(Ingez. Med.)
BRUTALE INBRAAK TE AMSTERDAM.
Voor ongeveer duizend gulden
aan bont gestolen.
Op buitengewoon brutale wijze hebben
inbrekers den vorigen nacht hun slag ge
slagen in een bontwinkel in de Kinkerstraat
te Amsterdam. Naast dezen winkel Ls een
café gelegen. Hier wisten zij via het belen
dende perceel binnen te komen door enkele
vloerluiken open te breken. Via het café
bereikten de inbrekers de binnenplaats van
den bontwinkel en door het verbreken van
een ruit wisten zij hun doel te bereiken.
Met medeneming van 21 zilvervossen en een
blauwvos verlieten zij langs denzelfden weg
de panden. De waarde van de buit is onge
veer f. 1000. Ieder spoor van de daders
ontbreekt tot dusverre.
DEENSCHE JUWEELENDIEF TE
ROTTERDAM AANGEHOUDEN.
Eenige dagen geleden ls door de politie
te Rotterdam een Deen aangehouden, wiens
houding aanleiding gaf tot vermoedens,
dat hij betrokken zou zijn bij een belang
rijken juweelendiefstal, gepleegd te Ko
penhagen.
De man woonde reeds eenige weken te
Rotterdam en heeft ln dien tijd in verschil
lende pensions en hotels gewoond. Het op
vallende was, dat hij in verschillende kleine
bars, o.a. op den Stationsweg en op den
Diergaardesingel veelvuldig verscheen en
er juweelen toonde, zooals edelsteenen,
broches en armbanden. Aan verschillende
menschen heeft hij deze armbanden, die
hij om de armen droeg, ook getoond en
gaf hij te kennen, dat hij ze graag kwijt
wilde.
De man sprak slecht Engelsch en Duitsch
en in verschillende café's kende men hem
alleen als „Alfred".
Hij maakte overal verteringen en heeft
in een bar aan den Diergaardesingel een
maal een gesprek met Kopenhagen gevoerd,
van f. 21. Met zijn verloofde, zooals hij zei.
In een hotel, waar hij vertoefde, kwam
hij slechts om zijn kamer te betalen en
bleef des nachts altijd weg.
Den volgenden morgen verscheen hij
weer, betaalde en verdween weer. Dit op
treden heeft tot nadenken gestemd en de
hotelier meende ten slotte het beste te
doen met de politie van zijn vreemden gast
op de hoogte te stellen.
Bij eenige bekende firma's heeft hij o.a.
kleeren gekocht. Een Deensche inspecteur
van politie is in verband met het onder
zoek het betreft hier een diefstal siera
den ter waarde van eenige duizenden gul
dens naar Rotterdam gekomen.
De man zal waarschijnlijk uitgeleverd
worden.
BRANDGEVAAR VOOR LOGGERS IN
DE HAVEN VAN SCHEVENINGEN.
Baldadigheid van een aantal jongens
heeft gisteren in den vooravond ernstig ge
vaar gebracht voor eenige loggers, welke
gemeerd lagen ln de tweede binnenhaven
te Soheveningen.
Om ongeveer half zes staken een paar
jongens bossen stroo aan, welke in de ha
ven ronddreven. Op het water lagen even
wel olievlekken, welke onmiddellijk vlam
vatten en het vuur mededeelden aan rond
drijvend wrakhout. De brand ontstond tus
schen de SCH 120 en de SCH 101, welke
toebehooren aan de reederij A. v. d. Zwan
te Scheveningen. De schepen werden aan
de boorden geblakerd, doch voordat het
brandgevaar ernstiger werd, slaagde de
motorspuit van het bureau aan de Gevers
Deynootweg erin het vuur te blusschen.
KIND BIJ AANRIJDING GEDOOD.
Gisteren is op den provincialen weg nabij
den watermolen van den polder Roosendaal
boven Haastrecht het driejarig dochtertje
van den koopman W. Visser door een auto
bus aamgeredgn en vrijwel op slag gedood.
VISCHAFSLAG AFGEBRAND TE BORCUM
Te Gorcum is .gistermiddag door tot nu
toe onbekende oorzaak het oude gebouw
van den visohafslag tot den grond afge
brand.
De brandweer was spoedig ter plaatse. De
straffe wind maakte het blusschingswerk
bijzondér moeilijk, zoodat niet verhinderd
kon worden, dat het gebouw geheel verloren
ging
De schade wordt door verzekering gedekt.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
PROCES TEGEN WEIDMANN
BEGONNEN.
Gisteren is voor het assizenhof te Ver
sailles het proces-Weidmann begonnen,
waarbij als medebeklaagden verschijnen
Roger Million, Colette Tricot en Jean Blanc.
Zij worden beschuldigd van zes misdaden
en twee pogingen tot moord, gepleegd van
Juli tot December 1937. Men verwacht, dat
de behandeling van het proces twee tot
drie weken in beslag zal nemen.
De zitting was gisteren gewijd aan het
exposé van den president die een schets
gaf van den misdadigen loopbaan van
Weidmann.
ONTPLOFFING IN AR NTIJNSCHE
KRUITFABRIEK
In een kruitfabriek in Rosar'o (Argen-
t nië) is een hevige ontplof ling onts'aan,
■vaarbli 13 Derronen zijn omgekomen en
.es anderen erns'.ie werd Men
vreest dat het ongeW r-- ïreer sla-ht-
offers aeëischt hepft. D? onl-Jof; ng was
zoo hevig dat de bevolking van Rosario
aanvankelijk aan een aardbeving dacht.
Stukken ijzer en steen werden honderden
meters ver weggeslingerd.
I
