LOEB
LOEB
LOEB
LOEB
LOEB
LOEB
LOEB
BUITENLAND De opvolging van Hitier
Communisten bieden verzet
in Madrid
LEfOSCH DAGBLAD - Eersie Blad
Woensdag B Maart 1939
BREESTRAAT 161
yügemeene Toestand
Bij den dood van
Miron Cristea
Weer kabinetswijziging?
voor MEUBELEN
voor VLOERBEDEKKING
voor RAAMBEKLEDING
voor LEDIKANTEN
voor MATRASSEN
voor GEMAKKELIJKE BETALING
Negrin ontsnapt
ternauwernood
De Republikeinsche vloot
te Bizerte ontwapend
I DUITSCHLAND.
Valt Madrid met of zonder strijd
Het motief, dat achter de vorming van
den nationalen verdedigingsraad in Spanje
zit, ia de wensch geweest om een einde te
maken aan den oorlog op een humane en
eervolle wijze, aldus heeft generaal Miaja
gisteren in een nieuwe radiotoespraak ver
klaard. WIJ willen geen nutteloos bloedver
gieten meer en alles wat ik, die met u ge
streden heeft, wensoh, is u den vrede te
geven. Wanneer het gezonde verstand tot
ons allen terugkeert, verzeker ik u, dat alles
spoedig ten einde zal zijn.
Miaja.
Maar Burgos toont nog weinig toeschie
telijkheid. Voor de radio zeide de woord
voerder der nationalisten, dat Franco geen
verdrag en geen overgave noodig heeft, om
Madrid binnen te rukken, zooals hij Bar
celona is binnengerukt.
Nu de generalissimus heeft gezegd, dat
hij geen enkele voorwaarde zal aanvaar
den, kunnen de groote democratieën zich
elle humanitaire manoeuvres sparen.
Wij nationalisten, aldus voegde de woord
voerder hieraan toe, zien de dingen helder.
De rooden hebben een reeks opmerkelijke
redevoeringen afgestoken. De beleedigingen
aan het adres van Negrin en zijn commu
nistische trawanten verhullen een verra
derlijke bedoeling, welke wij, dank zij dc
openhartigheid der democratische pers, met
het grootste gemak kunnen doorzien. Wij
staan tegenover de laatste bemiddelings
manoeuvres. De groote democratieën willen
met huichelachtige vriendelijkheid de vleu
gels kortwieken van Franco's overwinning
en haar onvolledig laten. Wederom willen
onze nieuwe vrienden Franco de gelegen-
neid verschaffen, om wat zij noemen groot
moedig te zijn. Het verraderlijke woord
amnestie wordt weer gehoord in de demo-
critische pers en gisteren vroegen actieve
vrienden van Chamberlain of de Britsche
regeering bereid was te bemiddelen.
Het is de gebruikelijke ervaring, aldus
verklaarde de woordvoerder tenslotte. Zij,
die een gevleugelde overwinning vreezen.
pogen, nu zij die vleugels niet kunnen
kortwieken, tenminste ze te kluisteren met
het lood der amnestie.
Ofschoon ongetwijfeld een onbloedige
bezetting van Madrid verwacht wordt,
r.eemt Franco geen risico De nationalisten
concentreeren het machtigste leger, dat
Spanje ooit gezien heeft, langs het vijan
delijke front, klaarblijkelijk in het geloof,
dat de bedreiging van zoo'n overweldigende
strijdkracht voldoende zal zijn. om een
einde te maken aan de vijandelijkheden
met een minimum van strijd. Franco heeft
reeds een nieuwen burgemeester en raads
leden voor Madrid aangesteld.
Of de onlusten der communisten in
Madrid den aflcoo nog za! bespoedigen?
Het leger van Franco ter sterkte van een
half mlllioen man. is methodisch opgesteld
langs het front. Men weet. dat Madrid aan
drie zliden ondermijnd is en ieder huls is
een mltrallleumest.
Goering in Italië.
Goering, die sinds Zondag te San Remo
vertoeft, zal tegen het einde der maand
naar Rome komen, waar zijn bezoek, dat 2
of 3 dagen zal duren, een officieel karakter
zal dragen.
Hij zal zich ook naar Sicilië begeven en
daarna naar Tripoll. waar hij een ontmoe
ting zal hebben met Balbo.
ROEMENIË.
Boekarest heeft rouwkleed aangenomen.
Overal zijn de nationale vlaggen met crêpe
omfloerst uitgehangen. In alle kerken wor
den rouwdiensten gehouden.
In kerkelijke kringen houdt men zich be
zig met de opvolging van den patriarch.
Volgens de wet moet deze gekozen worden
door een kiescollege, bestaande uit afge
vaardigden van de gemeenten. Nu het par
lement een jaar geleden ontbonden is, zal
vermoedelijk thans de patriarch worden ge
kozen door den bestuursraad van het front
der nationale hernieuwing.
De oudste der bisschoppen, de metropoliet
van Moldavië, Nicodin. zal ad interim de
functie van patriarch vervullen.
De ministerraad besloot, dat den over
leden patriarch een nationale begrafenis
za! worden gegeven.
De begrafenis zal Zondag of Maandag ge
schieden.
Vermoedelijk zal de patriarch begraven
worden in de patriarchale kerk van Boeka
rest.
DANZIG.
Regeling voor de polytechnische school.
De besprekingen tussohen den Poolschen
commissaris en den senaat van Dantzlg
hebben geleid tot een overeenkomst, krach
tens welke een gemengde commissie zal
onderhandelen over het herstel van den
normalen toestand aan de polytechnische
school.
RUSLAND.
Zuivering bij de GPoe.
De Times verneemt uit Warschau dat
Beriya, die in December van het vorige
Jaar Jezof als volkscommissaris heeft op
gevolgd. de zuivering in de hoogere gele
dingen der GPoe voltooid heeft. De chefs
der politie in de Oekraine, in wit-Rusland,
te Moskou. Leningrad, Swerdlowsk, Jaro-
slaf, Dnjepropetrowsk, Stalingrad en ln
andere belangrijke centra zijn verwijderd
en vervangen door ambtenaren die zich
beter kunnen aanpassen bij het „meer ge
matigde" regime, aldus de Times, dat kort
na het aftreden van Jezof werd aangekon
digd.
UITLOTING GELDLEENINGEN.
Burgemeester en Wethouders van Lelden
brengen ter algemeene kennis, dat op 17
Maart 1939, des voormiddags 11 uur, ln een
der vertrekken van het Gemeentehuls zal
worden overgegaan tot uitloting van de
achter de navolgende obligatieleeningen
vermelde bedragen:
3"/o obligatieleening van 1896, groote
f. 1.069.000— f. 16.000.—
S'/jV» obligatieleening van 1904 groot
f. 500.000.— f. 10.000.—
3 l/4Vi obligatieleening van 1938 groot
M.000.000.— f. 34.000.—
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
LEIDEN, 8 Maart 1939.
662
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Indisch recht: de heer H. Kellerman Del-
bel Den Haag) en voor het candldaats-
examen Indisch recht: de heer M. Lawa-
lata (Lelden).
GEREF. KERK.
De kerkeraad der Gereformeerde Kerk
alhier heeft ln de vacature ds. J. Verkuyl
beroepen ds. R. C. Harder te Bandoeng,
met verlof hier te lande.
CHR. MILITAIR TEHUIS.
Ontspanningsavond.
Gisteravond werd in het Christelijk
Militair Tehuis aan den Morschweg een
ontspanningsavond aangeboden aan de
militairen van de lichting 1937, die voor
herhalingsoefeningen onder de wapenen
zijn.
Ds heer J. P. Mulder opende dezen avond
met gebed, waarna het Luther-lied gezon
gen werd met begeleiding van orkest. Ook
de heeren C. Th. Breebaart en L. Questroo
wa-en van het bestuur aanwezig.
Verscheidene militairen gaven iets ten
be "te ook de heer Mulder hield eenige
leuke voordrachten terwijl het Leidsch
Salonorkest onder leiding van den heer J.
Plu op uitnemende wlize het muzikale ge-
o-Tar~rie en een hartelijk apolau'
va" d"1 talrijke aanwezigen in ontvangst
had te nemen.
De avond werd besloten met het zingen
van den Avondzang, waarna de heer Mul
der voorging in dankgebed.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Naamlooze Vennootschap Technisch Bu
reau Jan Mulder. Langebrug 8 a. Lelden.
Uittredend President-commissaris iwaarn.
dir.)W. de Clercq, Noordwijk, d.d. 17 Aug.
1938.
Naar wij vernemen heeft de minister
van Bultenlandsche Zaken als leden van de
Commissie van advies voor Volkenrechte
lijke vraagstukken oa. benoemd de heeren:
prof. mr. F. M. baron van Asbeck, bijzon
der hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
alhier en prof. mr. B. M. Telders, hoog
leeraar aan de Rijksuniversiteit alhier.
Voor het examen ateno-Typen ln de
Ned taal, 130 lettergrepen per minuut, af-
«enomen door den Alg. Stenografenbonü,
slaagden: mej. J. H. M. Klinker, Oegstgeest.
Voor Kantoorstenograaf ln de Fransche
taal mej C. M. Zandee. Voor Kantoor
stenograaf ln de Ned. taal: mej, P. H A
Hogendoorn en de heer E Barnard. Kat
wijk aan Zee. Voor machinesehrijven di
ploma B iten minste 120 regels per uur):
de dames J C. Bonnet. E. Devellng. J.
Hartelust, G. v. Leeuwen, Luytjes, Voor
schoten A. C. G. Pellekoorne. W. F. Per-
ouin. W. F. Splinter, J. G. Stlkvoort. W.
Wigge" en de heeren W. A. Bodewes, J.
E"nte. W. Driegen. J. C v. Duljn. F. J. T.
M. Filhry. J. de G-us N. V. Groeninger.
•T. de Groot T. L van K-moen, H. Kreft,
Oegstgeest P. Mazvel. D. Meirink. Rijns
burg, D. v. d. Niet. Noordwijk aan Z66, C.
L. Riemens, C. A. Verstraaten. Waar geen
woonplaats is vermeld, is deze alhier.
In een pers-conferentie heeft Wiede
mann, die thans consul van Duitschland te
San Francisco is, verklaard, dat de opvolger
van Hitler als Fuehrer reeds.Is aangewezen.
De opvolging is volkomen geregeld, zoo zei-
de Wiedemann, maar natuurlijk kan lk
geen namen noemen.
Hy voegde hieraan toe. dat Hitler voelt,
dat de zwaarte van zijn taak zijn leven ver
kort.
Een herderlijke brief.
Bij gelegenheid van de verkiezing van
kardinaal Pacelli tot Paus heeft mgr. Grö-
ber, aartsbisschop van Freiburg in Breis-
gau. een herderlijken brief uitgevaardigd,
waaraan wij uit de Msb. het volgende ont-
leenen:
De Duitsche katholieken bidden voor den
H. Vader en beloven hem opnieuw eeuwige
trouw. Misschien zal men juist nu trach
ten, onze aanhankelijkheid aan den Paus
en onze verbondenheid met de Roomsche
Kerk nog zwaarder op de proef te
stellen dan tot nu toe. Misschien zal men
voortgaan, het Pausdom en de Pausen te
brandmerken als vijanden van de Duitsche
geaardheid en misschien zal men opnieuw
verklaren, dat ook de nieuwe Paus de ver
manende teekens van den tijd niet ver
staat, omdat hij blijft vasthouden aan „ver
ouderde" leerstellingen, zooals men dat
noemt en aan „verjaarde" elschen en over
eenkomsten van vroegere Pausen.
Wij weten, dat in den tegenwoordigen
tijd een aanval op het middelpunt van de
Kerk een aanval op Christus en op het ge-
heele Christendom beteekent.
Wij weten echter ook, wat daarmede in
de toekomst op het spel staat voor ons ge-
heele vaderland en voor ons volk. Het ls nu
eenmaal zoo en de toekomst zal het op
nieuw bevestigen: of Duitschland blijft bij
Christus en bouwt op Christus als het dra
gend element, of Duitschland keert terug
tot zijn onmacht, waaruit het door het
christendom verlost werd'.
De aartsbisschop schrijft vervolgens, dat
de nieuwe Paus uit Duitschland als eersten
groet geen pronkenden gelukwensch krijgt,
maar een mlllloenen malen herhaald Credo
en den ernstlgen eed van trouw van een
moedig leger, ..dat in den besllssenden gees-
tesstrijd liever het leven ln eere opoffert,
dan Christus en Zijn Kerk ln halfheid en
lafheid te loochenen, of voor een Judasloon
te verraden". t
ITALIË.
Loonsverhooging.
In verband met de steeds stijgende kos
ten van het levensonderhoud zijn de af
gevaardigden van negen vakvereenlgingen
overeen gekomen met ingang van 1 Maart
de loonen met vijf of tien procent te ver-
hoogen.
Het tekort op de staatsbegrooting 1936-
1937 blijkt 16.320.000.000 Ure te hebben be
dragen
HONGARIJE.
Te Boedapest is het gerucht ln omloop,
dat de regeering wordt gewijzigd.
Men spreekt over wijzigingen ten aan
zien van de ministers van nijverheid,
financiën en landbouw.
De bladen maken op ln het oog sprin
gende wijze melding van een terugkeer van
Imredy.
Tenslotte schijnt te zijn besloten, dat
baron Vay, een vriend van Imredy, die
onderstaatssecretaris ls van het kabinet
van den premier, zal aftreden. Ook de
functie van perschef aan het kabinet van
den premier zai over enkele dagen aan
een anderen titularis worden overgedragen.
Bij de verkiezing van een president en
van vice-presidenten der regeerlngspartij
heeft de uiterst-rechtsche strooming een
duidelijk succes behaald. Tot president is
baron Vay gekozen. De resultaten der ver
kiezingen zijn nog niet volledig bekend,
doch uit goede bron verneemt men, dat
de vier gekozen vice-presidenten allen tot
de uiterst-rechtsche strooming behooren.
Men is algemeen van oordeel, dat deze
resultaten een nieuw oompromis tusschen
Teleki en de radicale groep der partij bc-
teekenen.
ENGELAND.
Geen Britsch vreemdelingenlegioen.
In het Lagerhuis heeft minister Hore
Belisha op de vraag, of hij de mogelijkheid
ln overweging wil nemen van oprichting
van een vreemdelingenlegioen als een een
heid van het Britsche leger, dat open zou
staan voor mannen van alle nationalitei
ten of nationale minderheden en in het
bijzonder vluchtelingen, die in Engeland
zijn toegelaten, verklaard, dat de oprich
ting van een eenheid, als in de vraag be
doeld, ln overweging was geweest, maar dat
men niet de meening toegedaan was, dat
dit een gunstige koers zou zijn.
Op een verdeTe vraag verklaarde Hore
Belisha, dat er omstandigheden zijn, waar
onder sommige vluchtelingen zich kunnen
aansluiten bij een gewone eenheid van het
Britsche leger.
De regeling van het conflict van Rajkot.
Gandhl heeft de ultnoodlging van den
onderkoning om een bezoek te brengen aan
New Delhi, zoodra zijn gezondheidstoestand
het toelaat, aangenomen. In een persoon
lijk onderhoud zullen dan de zaken gere
geld worden.
Uit Bombay wordt gemeld, dat de grond
gedachte van de regeling van het Ra) kot
conflict is. dat de heerscher van Rajkot be
looft een raadgevend lichaam in te stellen.
Indien meenlngsverschillen ontstaan, zul
len deze aan een hooge juridische aubdrl-
telt worden voorgelegd.
647
(Ingez. Mcd.)
Militaire documenten uit auto gestolen.
Gisteravond zijn belangrijke militaire
documenten gestolen uit een auto, die ge
parkeerd stond In Cavendish Square te
Londen, terwijl de eigenaar, wiens iden
titeit niet bekend gemaakt is, even weg
was.
-
Gistermorgen bij het aanbreken van
den dag werd de bevolking van Madrid
opgeschrikt door het geknetter van ge
weren, dat, afkomstig scheen te zijn uit
de voorsteden. Drie uur lang werden
de knallen soms zeer krachtig
gehoord. Weldra werd vernomen, dat
zekere communistische elementen ge
probeerd hadden te reageeren tegen
het aan het bewind komen van den
verdedigingsraad.
Bovendien hebben, over de geheele stad
verspreid, elementen op hulzen gevuurd.
Het verkeer, dat werd stilgelegd, werd later
hersteld De republlkeinsche luchtmacht
begaf zich naar Madrid, om de communisti
sche haarden van verzet ln de noordelijke
buitenwijken te doen verdwijnen. Sedert
Maandagavond verzette zich een groep
communisten. Zij hadden zich verschanst
ln een blok in aanbouw zijnde huizen. Ge
durende den nacht en een gedeelte van
den dag zijn gevechten geleverd, waarbij
de verdedigingsraad ook van tanks ge
bruik maakte.
Reeds spoedig bleek, dat de ln verzet ge
komen elementen te weinig talrijk waren,
om het hoofd te kunnen bieden aan de
troepen van het garnizoen, die zich tér
beschikking van den verdedigingsraad
stelden.
In het begin van den middag werd
medegedeeld, dat de beweging volko
men onderdrukt was.
Tijdens de incidenten hebben tot drie
keer toe de sirenes geloeid, om te waar
schuwen voor dreigende aanvallen van de
luchtmacht van Franco.
Union Radio hééft een proclamatie doen
omroepen, waarin gezegd wordt: „Commu
nistische kameraden, de nationale raad
waakt over u gelijk over de andere anti
fascistische Spanjaarden. Laat u niet over
rompelen door menschen. die zeggen uw
ideologie aan te hangen, maar zich van
hun invloed bedienen, om hun eigen be
langen te behartigen met behulp van de
offers die gij brengt. Stelt u onvoorwaar
delijk ter beschikking van den nationalen
raad die het Spaansche volk vertegen
woordigt".
Om half twaalf zijn boodschappen van
Bestelro en kolonel Clprlano voor de radio
voorgelezen.
Bestelro zegt ln zijn boodschap om.:
Soldaten der reoubllek de nationale raad
itaaf. op zijn post, in Madrid. Madrid weet
niet, waar zich de gevluchte regeering. noch
Negrin bevinden. De nationale verdedi
gingsraad wil verhinderen, dat de repu-
bllkelnsche regeering van Spanje definitief
in handen valt van de communisten, die
het volk tyrannlseeren. De strijd ls aange
bonden. Het ls een strijd tegen de commu
nistische tyrannle en het is uitsluitend de
schuld der communisten, die, sedert zij
aan de macht kwamen, begonnen waren
te strijden met medewerking van elemen
ten. die onze troepen binnengedrongen
waren De eenige wettige regeering der
republiek ls de nationale verdedigingsraad"
In de omgeving van den verdedigings
raad wordt gezegd, dat uit het hardnekkige
verzet van sommige communistische haar
den tegen den verdedigingsraad blijkt, dat
de leiders schuldig waren. ZIJ verdedigden
niet het land, doen hun partij. Gedurende
twee jaar hebben zij ondermijnend werk
verricht vooral in het leger en stuurden
zij aan op een roode dictatuur. Dit heeft
ongeregeldheden verwekt. Het hoogtepunt
van de communistische actie moest de
staatsgreep van Negrin worden, welke be-
?;on met het benoemen van communistische
elders In verschillende steden, hetgeen
aanleiding was tot den staatsgreep van
Casado en Bestelro met medewerking van
Miaja en alle partijen. De verdedigingsraad
hoopt op de hulp van alle partijen om den
toestand meester te worden.
De hoofdstad biedt thans een vrijwel
normaal aanzien. De gemeenteraad van
Valencia heeft den gouverneur van de pro
vincie verzocht de communistische gemeen
teraadsleden te verwijderen.
Het volksfront heeft een resolutie
aangenomen, waarin de houding van
de communisten wordt veroordeeld en
wordt gevraagd de communistische
partij uit het volksfront te verwijderen.
Een passagier van een der vliegtuigen,
die te Toulouse uit Spanje zijn aangeko
men, heeft verteld van de omstandigheden,
waaronder het. ministerie-Negrin uitAlba-
cete gevlucht ls. Het nationale comité van
de Republlkeinsche Unie was het onmid
dellijk met den verdedigingsraad te Madrid
eens en de vliegtuigen van de Spaansche
luchtvaartmaatschappij werden onder be
waking gesteld. Dit gebeurde niet alleen te
Albacete, maar ook te Madrid, Valencia en
Carthagena Men wilde tot eiken prijs het
vertrek van Negrin en de andere ministers
verhinderen en stond op het standpunt, dat
de leden der regeering voor den krijgsraad
moesten verschijnen. Er heerschte echter
gedurende verscheidene uren verwarring,
doordat de staatsgreep slechts bij eenige
ambtenaren bekend was. Zoo hoorden de
piloten eerst Van den staa' 'greep, toen zij
te Toulouse aankwamen: hun passagiers
hadden hen er niet van ln kennis gesteld.
Zij waren erin geslaagd ondanks de bewa
king van de vliegvelden ln Spanje op te
stijgen. Eén vliegtuig werd echter vastge
houden en de passagiers werden gearre
steerd.
Negrin en del Vayo mochten niet te Pa
rijs blijven, daar hun aanwezigheid onrust
zou kunnen verwekken. Waar zij precies
zijn, is niet bekend.
Gistermiddag om vijf uur is het Spaaiisch
republlkeinsche eskader ter reede van Bi
zerte aangekomen, met de vlag der repu
blikeinen ln top.
Naar schatting zijn 5000 Spanjaarden
aan boord dezer schepen ln Tunis aange
komen. Tot de burgerpassagiers behooren
vele vrouwen, doch weinig kinderen. In het
geheel bevonden zich 500 tot 600 burgers
aan boord. De Spaansche eenheden zijn ge
neutraliseerd door de wegneming van de
sluitstukken en grendels der kanonnen.de
wapens en de minutle. De schepen staan
onder toezicht van eenige Fransche oor
logsbodems.
Deze vloot bestaat uit de drie kruisers
Miguel de Cervantes, Llbertad en Mendez
Munez en acht torpedobootjagers Ulloa,
Jorge, Juan, Alimlrante Miranda, Escano
Lepanto, Abnlrante Antequerra, Almlrante
Valdés en Gravlna.
De vlootautoritelten te Bizerte bewaren
over de maatregelen, die ten aanzien van
deze schepen genomen worden, het streng
ste stilzwijgen.
Naar aanleiding van de aankomst der
republlkeinsche vloot voor Bizerte schrijft
de Glornale d'Italia, dat Italië niet za'
dulden, dat de vloot ln de nabijheid van
Sicilië verblijft, „gegeven de bedoelingen,
die zij altijd heeft kenbaar gemaakt en die
door Frankrijk gesteund worden". De vloot
moet ontwapend en aan Franco terugge
geven worden, aldus het blad.
Republikeinsche vluchtelingen
in Algiers.
Zes sohepen met 200 uitgewekenen, onder
wie 50 vlootofficieren en onderofficieren
van het arsenaal te Carthagena. zijn giste
ren te Oran aangekomen. Hun werd de
toegang geweigerd en zij werden verwezen
naar de naburige haven Merselkebir. Later
werd nog een volgend schip met 60 vluch
telingen en een bemanning van 45 koppen
naar dezelfde haven geleld
Naar verluidt, werd de toegang gewe'"
gerd, omdat de kleine haven van Oran
reeds vol is.
Veertien republikeinen, onder wie twee
kapiteins, vijf luitenants en een sergean
van het 93st- rtment, zijn opgeorit opi»
mijl buiten Own t- Algiers ge
interneerd, alvorens te worden over|S
bracht naar het interneer!v" H
Perpignan. Zij waren ontsnapt na den
van Barcelona. Twee weken leefden zll
het bcsch, waarna ril zich wisten meri -
'e maken va" e"n n"1-'"'
Oran wilden bereiken. Na vijf daten ran
zwalken op een ruwe zee raakte hun oe
zlne op Zij werden gered door het Neo
landsche ss. „Ulysses", dat de motoroou
aan boord heesch en de wapens der m
nen ln zee wierp.
2-1
