LEIDSCH DAGBLAD Goebbels spreekt te Leipzig M LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Maandag 6 Maart 1939 Feestelijke opening van Alphen's nieuwe Raadhuis Door jhr. mr. dr. H. A. v. Karnebeek Een gedenkwaardige gebeurtenis Opening voorjaarsbeurs te Leipzig Plaatst Uw advertenties /CHEEP/ Mi TJEINCENr ZATERDAGMIDDAG was eindelijk het groote moment gekomen, waarop Alphens nieuwe raadhuis officieel kon worden geopend. Een groot moment! Want eerst 21 jaren na de annexatie der 3 gemeenten Alphem Aarlanderveen en Oudshoorn, kreeg de gemeente Alphen aan den Rijn, de beschikking over een raadhuis, waarin alle gemeentediensten zijn gecen traliseerd. Ongetwijfeld zal dit een vlotten gang van zaken van de zeer uit gegroeide overheidsbemoeiing buitengewoon ten goede komen. daar tot nu toe de verschillende diensten over 3 raadhuizen verspreid waren. Van het pittoreske torentje van het waar- is voorafgegaan. De eerste hindernis, welke lijk sierlijke gebouw, dat. dank zij het genomen moet worden n.l. d, principieele mooie voorjaarsweer rijkelijk door de zon beslissing is. hoe belangrijk op zich zelf. werd overgoten, wapperden reeds "oeg niet altijd de moeilijkste. Eerst daarna als fleurig en feestelijk de Nationale, de men uit de sfeer van het bespiegelende tot Oranje- en de nieuwe gemeentevlag. Ook het meer concrete komt en de vraag moet verschillende bewoners in de omgeving van worden beantwoord op welke wijze de prin- het Visserpark hadden de vlag uitgestoken cipieele beslissing het best tot uitvoering Rond het plein zorgde de politie met haar Inspecteur den heer van Beek voor een keurige afzetting en regeling van het ver keer van de auto's der aankomende auto riteiten. terwijl de leden van de Burger wacht met haar commandan; den heer Bern. Knapen zich als eerewacht voor den hoofdingang hadden opgesteld. Bij aankomst van den Min. ran Staat en Commissaris van de Koningin der Prov. Zuid Holland, jhr. van Karnebeek werd deze aan den hoofdingang door den bur gemeester den heer P. A. Colijn verwel komd. Nadat zijne Excellentie de eerewacht geïnspecteerd had. werd hij door den bur gemeester naar de raadszaal geleid, waar inmiddels de audere autoriteiten zich reeds bevonden. Wie er waren. Behalve de beide wethouders en de ge meente-secretaris. evenals de burgemeester van hun dames vergezeld, waren aanwezig de voltallige raad de raadsleden die zitting in den raad hadden toen tot den bouw van het raadhuis werd besloten n.l. de hee- ren J. L. H Boeren. B. Sprey. C. den Uijl en Ookx, voorts de heeren W. Los en v. d. Kloot-Meijbure en A. A. v. Dam. de vroe gere wethouders van Alphen. Aarlander veen en Oudshoorn, de geestelijken en pl. predikanten, de burgemeesters uit de om liggende plaatsen, de heer D. ten Cate- Brouwer. voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland, architect C. J. Blaauw. de aannemer J. v. Bijl. de gemeente-opzichter de heer J. P. Hutjes, de hoofdambtenaren der gemeente, het hoofd van den luchtbeschermingsdienst jhr. G. J. Stoop namens de te Alphen a. d. Rijn standplaats hebbende notarissen, mr. J. H. W. Nlcolaï. kantonrechter in het kan ton Alphen. de heer C. Bannier, inspecteur bil de directe belastingen te Alphen een vertegenwoordiging van het Werkfonds, veneenlglng ..Gemeentebelang", eenige hee ren van de fa. Samsom, inrichting voor ge meente-administratie deputaties en ver tegenwoordigers van de afd. ..De Rijnstreek" van den Ned. Aannemersbond en den Pa troonsbond voor de bouwbedrijven 'n Ne derland. een comité uit de pl. industrie, het damescomité van het vervaardigde tapijt voor de Trouwzaal en andere genoodlgden. Rede van burgemeester P. A. Colijn. Nadat alle autoriteiten en genoodigden hun zitplaatsen hadden ingenomen, sprak de burgemeester een rede uit. waaraan het volgende ontleend wordt. Allereerst heette hij de aanwezigen, in het bijzonder jhr. van Karnebeek welkom, zoomede den vertegen woordiger van het Werkfonds. Burgemeester P. A. Colijn. Hij wees er op. dat de ingebruikneming van een nieuw raadhuis vroeger met zeer groote plechtigheden gepaard ging. waar uit men zou kunnen afleiden, dat hiervoor vroeger meer belangstelling bestond dan thans. Temeer is dit verwonderlijk, omdat thans het bestuur en de burgerij ra nder ver van elkander verwijderd zijn dan vroe ger. Dit minder ver van elkaar verwijderd zün heeft tot gevolg gehad dat het aureool dat eertijds het bestuur omgaf, veel van zijn schittering verloren heeft wat op zlin beurt weer er toe heeft bijgedragen, dat de burgerij, wanneer het gold de plaatse lijke overheid een onderdak te verschaffen het al!-"soberste nog ruimschoots voldoende vond. Doordat nu vaak maandelijks feitelijk een nieuw raadhuis wordt geopend kan men zeggen dat een kentering ten goede is gekomen. Maar het zou ook kunnen zijn dat een meerdere bereidheid tot voteeren der noodzakelijkheid geachte bedragen den Holland.-chen koopmansgeest niet vreemd is welke thans de kans schoon ziet om door middel van het Werkfond» op niet al te bezwarende voorwaarden aan de ver- elschte m'ddelen te komen. Voorts wees hij er op dat het maar zei den voorkomt dat aan den bouw van een raadhuis niet een lange lijdensgeschiedenis kan worden gebracht, nemen de moeilijk heden recht een aanvang. In Alphen aan den Rijn is gelukkig noch van het een. noch van het ander sprake geweest! Wij hebben hier geen langen weg behoeven te gaan. Al is bij de annexatie der 3 ge meenten het vraagstuk even ter sprake geweest, het bleef rusten tot 1932. toen de raad zich met het voorstel vereenlgde om een memoriepost voor den raadhulsbouw op de begrooting te plaatsen. In 1935 kwam de zaak onverwachts in een ander stadium en wel door het overlijden van de oud-burgemeester dezer gemeente den heer C. W. C. Th. Visser, die aan de gemeente had ver maakt een boerderij in Friesland, waarvan de hellt der waarde dienen zou tot gedeeltelijke bekostiging van den bouw van een nieuw raadhuis en de andere helft tot onderhoud van het burgemeester Visserpark. Uitvoerig ontwikkelde spr. voorts den verderen gang van zaken die tot den bouw heeft geleid o.a. de medewerking van het Werkfonds. Hij betuigde daarbij zijn dank aan de ministerieele commiss.e voor de ver leende medewerking in het bijzonder aan den toenmaligen minister van waterstaat jhr. ir. O. C. A. van Lidt de Jeude. die zich. naar spr. meende, voor dit plan sterk heeft geïnteresseerd. Na te hebben stilgestaan bij de snelle uitbreiding der gemeentelijke bemoeienis, gaf spr. een vergelijking van cijfers van vóór de annexatie der 3 ge meenten en thans uit de begrooting. 1914 aantal inwoners 13747; 1939 18900; bedra gen der begrooting resp. f. 128.769; 1939: f 1.133.042, schuldenlast per hoofd resp. f. 38 en f. 124. Inkomsten uit belastingen en be drijven per hoofd resp. f. 2.75 in 1914 en thans f. 17. Voor zoover het betreft den mogelijken groei van Alphen a. d. Rijn als woon- en industriecentrum zal men goed doen, zich hierbij voor overdreven ver wachtingen te hoeden. Besloten werd géén prijsvraag doch een meervoudige opdracht te geven met het resultaat een definitieve opdracht aan den architect den heer Blaauw den bouwmeester van het Leidsche Stad huis. Zonder in het minst copie te zijn van wat het verleden gaf. spreekt uit dit gebouw ten duidelijkste verbonden heid met de historie en ook of mis schien daardoor met het Nederland- sche volkskarakter. Rustig, sober, door en door degelijk, terwijl bovendien een zekere voornaamheid er niet aan kan worden ontzegd. Er is dan zeker ook van geen over drijving sprake als wordt gezegd, dat én de gemeente én de architect met deze schepping geluk kan worden ge- wenscht! Als een compliment voor den architect geldt tevens de wijze, waarop door hem de bouw is geleld. De 2-jarige samenwerking met het dagelijksch bestuur, is er een ge weest van den meest aangenamen aard. En dande heer Blaauw was een uiterst voorzichtig, maar ook een zuinig architect. Er moest wel eens gerekend worden en overgerekend. doch het bleef binnen het raam der beschikbare middelen met als resultaat dat het zich laat aanzien, dat het door het Werkfonds toegestane crediet niet zal worden overschreden, behoudens mis schien met het kleine bedrag, dat in over leg met dit fonds, tijdens den bouw werd toegestaan voor loonsverhooging. Men zal misschien denken, die zuinigheid is toch maar zeer betrekkelijk, doch men werd rijkelijk bedacht met geschenken. Het was hier dat de burgemeester tevens allen hier voor namens het gemeentebestuur dank i bracht. Tevens dankte hij den opzichter, de aannemers en allen die tot den bouw heb ben medegewerkt. Voorts richtte spr. zich tot de vertegenwoordigers van de kerkelijke gemeenten, de burgemeesters uit de om geving etc. Daarna wees hij er op, dat wat hier werd gesticht zeker hopelijk niet al leen bestemd is voor het geslacht van thans doch. zooals de bedoeling is, voor vele geslachten na ons. Veler levensgang zal hier worden opgeteekend. van het geboren worden, van het ten huwelijk geven en ten huwelijk nemen tot aan het ..en hij stierf". Een raadhuis-dfenst wil het goed zijn moet ook spreken van arbeid, arbeid van bestuurderen en van ambtenaren. Bewust is er naar gestreefd, dat in het uiterlijk van het gebouw niet tot uitdrukking zou wor den gebracht de idee, dat er zou zijn een splitsing tussehen die beide elementen van het gemeentelijk beheer. ZU behooren bij een, al moge dan ook en ten rechte, wat den bouw betreft, het accent gelegd zijn. waar het overeenkomstig het ln de ge meentewet bepaalde, behoort. WU lezen immers in art l der Gemeentewet; ..het bestuur van elke gemeente bestaat uit een raad, een college van B. en W. en een bur gemeester". waaruit wel spreekt een taak- verdeellng. maar toch óók een eenheid Spr. eindigde met den wensch dat die eenheid, volkomen samenwerking zooals zij in het verleden bestond, in dit nieuwe gebouw, onder Gods zegen, moge worden bevestigd en versterkt. „Symbool van eenheid". Jhr. van Karnebeek, Min. van Staat en Commissaris van de Koningin in deze pro- vicie verrichtte daafpa de opening. Zijn Excellentie merkte op dat hij gaarne aan de uitnoodiging gevolg had gegeven om de offlcieele opening te verrichten om mede getuige te zijn van deze plechtigheid, die in het geschiedenisboek der gemeente Alphen a. d. Rijn zeker een ..eigen" plaats zal Innemen, (lngez MedJ wen ln de toekomst. Een vertrouwen dat gevoed wordt door het verleden. Na te hebben gewezen op het feit. dat Alphen hierdoor een centrum is geworden met regionale beteekenis. richtte hii zich spe- Hij complimenteerde de gemeente, den bouwmeester en de burgerij met deze ware verrijking. De gebouwen toch. weerspiege len vaak wat er in het hoofd en hart van de gemeente omgaat. Ondanks alle econo mische onzekerheid en inzinking die alles kenmerkt, getuigt dit gebouw van vertrou- Jhr. mr. dr. H. A. v. Karnebeek. claal tot den burgemeester en sprak hij het vertrouwen uit, dat men ook ln de toe komst kracht zal kunnen putten, om ook deze het hoofd te kunnen bieden. Deze nieuwe omgeving wekt inspiratie, doch ook bedachtzaamheid en wijsheid. Z E. eindigde met den wensch. dat dit gebouw als een mooi monument het symbool zal zijn van eenheid en zich verheffen zal boven alle partystelling. De stralen van dezen mooien Zonnedag mogen er op rusten als een zegen. Moge het de gemeente verder goed gaan. aldus spr. Hierna verklaarde hii het gebouw officieel voor geopend. Recht voor alle inwoners. De heer J. H. Ruting wees als nestor van den raad. eveneens op dezen voor Alphen zoo gewichtigen en gedenkwaardigen dag. Dat de bouw eerst tot stand kwam onder het beleid van den tegenwoordlgen burge meester. zag hij als een bijzonder voordeel omdat men daardoor in de gelegenheid was te proflteeren van diens practtsche erva ringen op het gebied der bouwkunde. Hij dankte den burgemeester voor zijn vele be moeienissen en hoopte dat hij zijn ambt met vreugde en genoegen binnen de muren van dit erootsche bouwwerk zal mogen ver vullen tot genoegdoening voor zich zelf en tot heil der gemeente. Ook den ontwerper B Goebbels heeft bij de opening van de voorjaarsbeurs te Leipzig een redevoering uitgesproken, waarin hij om. het volgende heeft gezegd: Economie en macht zijn in het leven van een volk twee dingen, die elkander moeten aanvullen, wanneer dit volk niet de vrijheid en de mogelijkheid tot ontwilckeling van zijn huishouding wil laten varen, tegelijk met zijn macht. Deze overwegingen hebben een te klemmender waarde voor Duitsch land, daar. zooals men weet, het Duitsche volk zich in een nauwer beperkte situatie bevindt dan welk ander Europeesch volk ook. Wij zijn nog slechts moeilijk in staat het Duitsche volk de levensmiddelen, de levensnoodzakelijke goederen of de goede ren van secundaire noodzakelijkheid, die het noodlg heeft voor zijn dagelijksch ge bruik. te verzekeren. En deze schaarschte wordt verklaard niet door het feit, dat wij niet voldoenden ijver, intellligentie en acti viteit hebben ontplooid om daarin te voor zien maar alleen omdat bij de verdeeling der rijkdommen en goederen dezer aarde het Duitsche volk zijn deel niet heeft ge vonden. Het wordt gerangschikt onder de volken, die men de niet bezittende noemt. Daarom hebben de leiders van den Duit- schen staat, die de verplichting hebben voor deze beslissende kwestie in ons natio nale leven een bevredigende oplossing te vinden, zich gedwongen gezien, juist met het oog op de bekrompenheid in onzen eco- nomischen toestand, een reeks onpopulaire maatregelen te nemen, die te noodzake lijker waren en onvermijdelijker naarmate de economische toestand van het land moeilijker was Van het standpunt der Westelijke demo cratieën is het heel gemakkelijk critiek uit te oefenen op deze maatregelen, omdat die landen beschikken over groote rijkdommen, grondstoffen en uitgestrekte koloniën Deze landen kunnen hun volken voeden met hun eigen rijkdommen, zonder daar veel verstand voor noodlg te hebben of een buitengewone vlijt. Integendeel zouden de Engelschen rui men steun moeten verlszren aan onze po gingen die slechts de spanningen kunnen verminderen, welke meer en meer toe nemen in Europa. Wij, nationaal-socialisten, moeten even eens antwoord geven op critlsche stemmen ln ons eigen land en wij moeten er op wij zen, dat niet wij verantwoordelijk zijn voor dezen bedroevenden staat van zaken. Niet wij hebben het hoofd moeten bieden aan den oorlog onder de ongunstigste omstan digheden. Niet wij hebben van 1918 tot 1933 een politiek gevoerd, die ons economische en finaneieele leven volkomen geruïneerd heeft. WD hebben den minder populairen taak dezen toestand te overwinnen. Met een uitersten hartstocht, met een fanatle- ken ijver en met een onvergelijkelijk be wustzijn van onzen national en plicht zijn wij begonnen te werken aan deze taak. Wij kunnen trotsch zijn op onze economische daden, al zijn die nog niet bevredigend op alle gebied Wij doen een beroep op het Duitsche volk om ons bij te staan in den strijd tegen al deze nieuwe moeilijkheden Het standpunt van Duitsohland tegen over alle problemen der nationale en inter nationale economie ls als volgt: de vitale behoeften van de naties zijn belangrijker dan de verouderde en onnatuurlijke econo mische ideologieën Men kan Europa niet meer genezen met behulp van theoretische programma's. Noodlg is een practlsch. ge zond en organisch systeem, dat de theo rieën moet vervangen, welke Europa tot den ondergang hebben geleld. Ons econo mische programma is het program van het menschelljk gezond verstand Duitschland moet leven en zal leven. Een volk van tach tig mlllioen ln het hart van Europa kan niet eenvoudig van de lijst der andere vol keren geschrapt worden. Men kan ook niet probeeren over den klaarblijkelljken toe stand van spanning heen te praten door eenvoudig de volkeren te verdeelen in be zittende en nletbezlttende. Daarom zijn ook alle Internationale af sluitingen tegen een gezonde uitwisseling van prestaties met Duitschland zinneloos, om niet te zeggen misdadig. Wij bezitten nog geen koloniën, waaruit wij onze be hoefte aan grondstoffen kunnen dekken. Men tracht ons den export in de overige wereld zooveel mogelijk af te snijden. Wil men dus Duitschland den goeden raad geven in eere te verhongeren, en gelooft men in ernst, dat een volk van tachtig mlllioen er ten slotte vrede mee zal heb ben, dat zijn grondslag voor leven en wer ken te smal ls en niet voldoende om het zijn dagelijksch brood te geven? De wereld moet dit Inzien. Duitschland heeft een overvloed van industrleele producten van hooge waarde. Duitschland heeft alle gele genheden benut om zijp bereidheid tot ln- rulling van ontbrekende of schaarsche goederen en stoffen ter kennis van de we reld te brengen. Maar het is een bijna natuurlijk levensgebod der Duitsche eco nomie, dat wij ten aanzien van de beklemd heid van onzen financieelen toestand in geen geval meer mogen Invoeren, dan wij kunnen uitvoeren. Daaruit vloeit dus lo gisch voort, dat Duitschland slechts zooveel in het buitenland kan koopen, als aan Duitsche producten ln het buitenland ge kocht wordt. Daaruit vloeit voor ons niet slechts de noodzakelijkheid voort om uit te voeren, maar ook de onverbiddelijke vastbesloten heid om den Duitschen goederenultvoer op te voeren. Want Duitschland moet 140 bewonens per vlerkanten kilometer in eigen land voeden. Andere landen, die er ln dit opzicht veel gelukkiger aan toe zijn en zich derhalve de luxe van een democratische staatsleiding kunnen permitteeren. hebben tot 12 en 13 millioen werkloozen. In Duitschland kan daarentegen een voortdurend stijgend ge brek aan arbeiders geconstateerd worden Hoe zouden wij dus eerst zulke landen tot bloei brengen, die thans door de onbe kwaamheid der democratie verwoest wor den? Onze economische plannen en successen zullen nu weer eens op de voorjaarsbeurs van Leipzig getoond worden. Nooit tevoren was het zoo noodlg als thans, zoo zeide hij, de overige wereld te vermanen verstandig te zijn en duidelijk te maken, dat de Duitsche maatregelen op economisch gebied niet het gevolg zijn van een gril of van willekeur, maar ln zekeren zin onafwijsbare consequenties der Duit sche levensnoodzakelijkheid, voortvloeiende uit den Duitschen dwangtoestand. Wanneer men zeker buitenlandschen stemmen geloof wilde schenken, zou Duitschland zich op het oogenbllk ln een van zijn zwaarste economische crises be vinden. doch daarvan kan in waarheid in het geheel geen sprake zijn. Het Duitsche economische leven heeft een weergaloozen vlucht genomen. en bouwmeester Blaauw. dien hl] betitelde als ..archltect-raadhulsbouwer" bracht hij dank, alsmede aan den aannemer en allen die hadden medegearbeld, alsmede den ge vers van de geschenken. Ten slotte sprak hii den wensch uit. dat dit gebouw tot in lengte van jaren gebruikt zal kunnen wor den en binnen zijn wanden recht en ge rechtigheid zal geschieden jegens alle in woners. Geve God. dat dit zoo moge Zijn en dat weldra tijden mogen aanbreken van geluk en voorspoed voor Landbouw, Handel en Nijverheid. De burgemeester las daarop voor een ingekomen telegram van verhindering van den Minister van Btnnenlandsche Zaken, Zijne Excellentie van Boeijen. Andere sprekers. De heer Blaauw sprak zijn vreugde uit over het tot standgekomen werk. Anderzijds ls hl) toch met weemoed vervuld, nu door hem een bouwwerk wordt opgeleverd, waar aan hij met vreugde heeft gearbeid. Spr. roemde de samenwerking met den aanne mer. den burgemeester en de overige in stanties. Hii dankte allen alsmede den op zichter den heer J. P. Hutjes, die reeds In tri d in zijn dienst was en die zijn taak met veel Ijver en toewijding heeft verricht. Namens den kring Rijnstreek" van Bur gemeesters en Secretarissen voerde het woord burgemeester Bakhuizen van Lei- muiden. die speciaal schetste het gezamen- lllk overleg en het bespreken der gemeente lijke vraagstukken. Deze zijn vooral toege nomen sinds de komst van burgemeester Colijn te Alphen in September 1933; spr. hoopte op bestendiging daarvan. Tenslotte sprak namens de kerkelijke vertegenwoordigers en de geestelijkheid dr. J. P Cannegleter. die er op wees, dat ook deze instanties het zeer aangenaam vinden dat dit nieuwe gebouw als centrum der gemeente verrezen ls. Samenwerking is tot op zekere hoogte zeer gewenscht; spr. ver bond hieraan den wensch, dat den burge meester en het bestuur der gemeente steeds de Kracht des 'Allerhóogsten nabij zal zijn. Nadat de burgemeester alle sprekers af zonderlijk had beantwoord, kregen de auto- toriteiten en de genoodigden gelegenheid tot bezichtiging van het gebouw, waarbij zij door een viertal commissarissen werden begeleid, terwijl beneden ln de Hall de thee werd geserveerd. Later kwamen ook nog de verschillende dames van de Raasleden om eveneens het gebouw in oogenschouw te nemen. Hiermede is de ingebruikneming van het Raadhuis een feit. Moge het zijn, dat de Overheid daarin tal van jaren veel vrucht baar werk voor de gemeente Alphen zal verrichten I Naar wij vernemen zal er hoogstwaar schijnlijk op as. Woensdag of den daarop volgenden Woensdag gelegenheid voor het publiek zijn, het Raadhuis te 'bezichtigen. inh9i het dagblad met verre weg de grootste publici- teitswaarde in en om de Sleutelstad. Advertenties worden zonder eenige prijs verhooging door onze plaatse liike agenten aangenomen. Dit geldl oolf voor onze „Kleine Advertenties Kon. Ned. Stoomb. Mtf. DIDO. 3 Maart van Christobal naar Curasao OBERON, uttnn?' 1 Maart te Aruba VAN RENSSELAER, uitreis, 3 Maart te Paramaribo STUYVb- SANT. 3 Maart van New York naar W. Inaie. Holland-West Afrika Lyn AMSTELKERï^ 3 Maart van Takoradi naar Port Bouet LETO, 3 Maart van Duala n. Kotonou. Mi). Nederland JOHAN VAN OLDENBAR- NEVELT, thuisreis. 4 Maart van Genua. Diverse Stoomvaartberlchten KEILEHAVEN. 3 Maart van Port Bouet naar Libreville -7 IJSSELHAVEN. naar Boston, was 3 Maan- 200 rn^Jlen Z. van Cape Race ROODE leepboot, 2 Maart van Marseille naar ce SLIEDRECHT. 4 Maart van Suez naai Abadan SCHIE, 3 Maart van Dakar Zighinchor. 2—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 10