De Leidsche begrooüng
voor 1939
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 21 Februari 1939
Vierde Blad
No. 24205
De eerste dag van het debat
79sie Jaargang
De heer van Eek opent
De leider der R.K. fractie
De A.R. leider
Pleidooi van Moskou
Eenlingen aan het woord
Tegen werkverschaffing
en kou
„MIJNHARDTJES'
De 2e R. Katholiek
Schoolkindervoeding
Nadat de raad de kleine agenda had af
gedaan, werd begonnen met de behandeling
der begrooting.
Evenals vorige jaren opent de heer van
Eek de rij der sprekers.
De heer VAN ECK begint te wijzen op
oen grooten ernst der tijden en dat moet raad=aamvaard
aansporen het leed zooveel mogelijk te ver- VOORZITITSR
het huren van gemeente-zalen enz., be
kende stokpaardjes van spr., die hij nog
eens op bekende wijze verdedigt.
Bij benoemingen mogen geen bepaalde
richtingen worden uitgesloten, al staat
hij niet voor een precies uitgerekende ver
houding; wel echter dient er rekening mede
te worden gehouden, zooals ook is geschied
bij de samenstelling der commissie voor
het Middelbaar Onderwijs, klakkeloos door
personen zijn be-
iiiüideren. In de eerste plaats denkt spr. aan
de werkloozen, doch voorts aan de velen, ,n0™d' geen Ichtmgen.
die lage loonen hebben, aan den midden-
De heer v. ECK dat is onjuist! Maar
r, |waarom nu bij het curatorium van het
nïfïtoï Gymnasium anders gehandeld? Daar is
Het lijden is niet alleen stoffelijk, doch ook cq- fractie uitgeschakeld en daarbii zaï
geestelijk, waardoor velen tot wanhoop p Iracue uitgeschakeld en daarbij zaï
vervallen en vatbaar worden voor machts-
ideéen etc.
Al dit leed vindt geen natuurlijke oor
zij zioh niet neerleggen. Zij eischt ook daar
ei kenning harer richting tot deze eisch is
verwezenlijkt.
Natuurlijk wil de fractie blijven bevor-
uak, integendeel. Er is van alles meer dan
,,r van unrHon of.nr.viimnnrH *i'< deren den overgang naar het socialisme
genoeg oi kan worden geproduceerd. Te
veel kapitaal ligt werkloos, zooals president
Roosevelt het zeide. De voortbrengingsma-
chine moet daarom in beweging worden ge
steld volgens een vast plan tot heil der
mensehheid. Spr. citeert het Chr. Hist.
Weekblad in dit opzicht, waarin wordt aan
gedrongen op een groot plan in plaats van
kieine maatregelen, zooals het plan van den
Arbeid. Zie ook R.K. uitlatingen. Waarom
nikt men dus zijn partij niet de hand van
die zijde?
Waarom houden de chr. partijen toch
zich zoo krampachtig vast aan het hard-
lochtige kapitalisme? Hadden de arbeiders
dier partijen maar wat meer te zeggen!
Verwijten zal spr niet, daarmee komen
we niet verder. Alleen opwekken om ge
meenschappelijk op te treden. Dat is wat
noodig is. Maar wat zijn partij in het par
lement voorstelt tot leed-vermindering,
wordt door de chr. partijen afgewezen, al
behoort ons land nog tot de rijke, in ver
houding misschien nog wel als een paradijs
te beschouwen.
Zal de actie voor de nieuwe gemeenschap
ran R.K. zijde verbetering brengen? Spr.
zal het afwachten. Dat de klassenstrijd
moet worden afgewezen, zal, zegt men, de
consequenties zijn. De SD.A.P. is ook niet
voor den klassenstrijd, doch ziet deze als
noodzakelijk, gelet op de verhoudingen. Zij
wil echter gaarne dezen strijd helpen ver
achten of wijzigen, wanneer dit mogelijk
tal zijn. Behoort ook de medezeggenschap
niet tot de middelen?
Waar samenwerking mogelijk is zal zijn
partij die verleenen, als SD.AP. natuurlijk.
Het gebied van den raad is beperkt, doch
Invloed trachten uit te oefenen op de rijks
politiek is eisch anders verzaken wij onze
taak, daar de raad nader staat tot het volk
ban het parlement en dus beter de nooden
kent. Art. 128 der gemeentewet verstevigt
zijn standpunt.
Dc politieke verhoudingen hebben deel
nemen zijner partij aan het dagelijksch
bestuur der gemeenten noodig gemaakt en
dit is aanvaard. Telkens wordt er gezegd:
toen jelui oppositie waart, spraken en
handelden jelui anders dan nu. Dat is
'och natuurlijk, anders zou de oppositie
peen oppositie zijn. Zoodra de oppositie
deelneemt aan het bestuur, is de vrijheid
gedeeltelijk opgeheven. In beide opzichten
zijn echter grenzen, zoowel voor een oppo
sitie als in beperking der vrijheid.
Hoewel spr, ook betreurt dat niet meer is
te doen, is spr. toch tevreden, hetgeen de
SD.A.P wethouders in samenwerking tot
tand hebben gebracht gelet ook op de ver
slechterde tijdsomstandigheden.
Een drietal punten van S D.A.P. politiek
wil spr. naar voren brengen: lo. de wel-
vaartspolitlek van het plan. tegenover de
bezuinigingspolitiek der regeering. Het plan
Westhof is nog niet te overzien, maar be
nut voor een deel toch ook op de prin
cipes van het plan van den arbeid. Terloops
noemt spr. echter eenige bezwaren.
Zijn partij wil zoover mogelijk urgent
'wen en zal daarom niet deelnemen aan
actie tegen het koningschap, al blijft de
partij principieel de republikelnsche ge
tochte getrouw. Dat het koningschap een
burcht kan zijn tegen het fascisme, is juist.
Joch ieder koningschap is geen burcht voor
behoud van de democratie.
Dat de gemeentebesturen zoo weinig wer-
zooals is geschied bij Waterleiding-overne
ming en instelling Radio-dienst. In die
richting moeten wij voortgaan.
Voor goed gemeentebeheer is z.i. ook be
slist noodig medezeggenschap, zoowel aan
den voet als aan den top. De eerste is hier
reeds vrij goed, doch er blijven toch nog
wenschen en vandaar zijn voorstellen In
deze materie, waarvan spr. er een heeft
overgenomen van den heer v. d. Voort. Spr.
oordeelt deze noodig, gelet cp het feit. dat
men de dienstcommissies liefst zoo weinig
mogelijk bijeen roept. Principieele zijden
zijn hierbij niet aanwezig.
Inzake medezeggenschap is spr. niet on
geduldig, gezien hoe hij in 1925 al invoering
vroeg, terwijl hij thans slechts een nader
onderzoek vraagt naar de vraag, of de tijd
en de omstandigheden er al rijp voor zijn.
Eenheid over de idee zal men wel nooit
krijgen, dus waarom dit onderzoek niet te
aanvaarden?
Spr. gaat vervolgens nog even in op de
loon-politiek. Spr. is wel voor verschil, doch
niet voor de thans bestaande verschillen,
waardoor een „intellectueele klasse" wordt
geschapen. Daarom is de partij tegen extra
belooningen voor deze hoog-bezoldigden.
Spr. neemt het dan op voor den heer
Schüller, waar deze sprak van „schijn" in
zake onverschilligheid van B en W. voor
het gereed-komen van het Stadhuis. Dat
kan men scherp noemen, doch het ant
woord van B. en W. oordeelt spr. beleedi-
gend en daartegen protesteert spr. namens
zijn fractie (Daar werd gesproken van „be
schuldigingen van dergelijk allooi")
Tot slot verdedigt spr. nog eens krachtig
liet socialistisch ideaal, met e 11e rechten,
doch ook zijn plichten, vragend begrip der
overige partijen, zooals de S.D.A.P begrip
heeft voor gerechtvaardigde wenschen van
anderen, zulks tot versterking der eenheid
van ons volk.
De heer WILMER is overtuigd zich niet
schuldig te maken aan „politiek misbruik"
als hij begint met te wijzen op den oproep
van H. M de Koningin tot geestelijke en
moreele herbewapening, omdat daarin ook
wordt aangegeven waarop iedere gemeente
politiek. ook dus te Leiden, moet berusten,
overtuigd dat ons volk zijn rechten wil be
houden. doch de excessen van het partij
wezen beu is, die radicaal moeten worden
uitgebannen.
Het is beter dan het vroeger was, doch
in'de onderlinge verhouding der partijen
moet nog veel veranderen ten goede.
De Koninklijke woorden „eerlijkheid, ver
trouwen en liefde" moeten richtsnoer zijn.
Daarmede is evenwel niet in strijd verde
diging en bestrijding van standpunten Spr.
wil de gemeente-politiek dan in hoofdlijnen
bespreken in verband met de volgende vier
punten:
lo. indirecte belastingen;
2o. directe belasting;
3o. de gemeentelijke steunverleening:
4o. de bestrijding der werkloosheid.
Ad 1. De R.K. fractie wil zooveel moge
lijk rekening zien gehouden met de draag
kracht der ingezetenen. Bij de lichttarieven
Hjkt hun dit echter voorloopig onmogelijk.
a helaas. De S.D.A.P. heeft in tegenstelling
ktn konden uitvoeren, is mede een oorzaak tot voorheen medegewerkt aan verhooging
werkloosheid. Van 300 tot 130 millloen der tarieven. Dat de oppositie de zaken
h]n de cijfers van 1930 tot 1937 voor alle
tomeenten samen gedaald. Dat beteekent
'00Ooo arbeiders zonder werk!
anders beziet dan zittend achter de groene
tafel, oordeelt spr een dwaasheid, een der
excessen der partyen-colitiek waaraan het
Zooveel mogelijk moet Iedere gemeente zoo bij uitstek gevaarlijk is zich nog vast
iUSv?e n0°digc werken doen uitvoeren zoo
m's hier de tunnel aan den Rljnsburgerweg.
votoprulming etc. Spr. erkent echter, dat
™r dat gedaan wordt wat mogelijk bleek,
jok door steun aan particulieren, herscho
ol en aankoop van industrie-terrein.
Spr. beveelt, zie Zweden, nog eens werk-
urruiming aan boven werkverschaffing. De
te leggen. Juist zulke uitspraken ondermij
nen de democratie waarvan spr. een warm
voorvechter zich noemt
In 1935 verdedigde de heer van Eek ta
riefsverlaging in 1938 verhooging.
De heer VAN ECK: U vergeet de veran
derde omstandigheden.
De heer WILMER: dat is niet van be-
jnotieven daarvoor werden door hem In het teekenis. bovendien moesten zij worden
J™" opgesomd. Maar als de omstandlghe-
dan dwingen in een bepaald geval?
"trof het inderdaad een enkel plan, spr.
™»over de bezwaren heen kunnen stappen,
werkverschaffing dreigt gewoonte te
in, een systeem, en daartegen heeft
Pr. bezwaar, al denkt zijn fractie hierover
eensgezind.
'Reeds geplaatst in een deel onaer
vorige oplaag)
JS?Wordt het Plan van den Arbeid ont-
^svst«mindaar0nlV00r2f»!la"in^Vaol "O —«ai
r,i hl. em der werkverschaffing, al wil lyge uitgaven lijkt spr. moeilijk doch toch
ooic niet |j n0Olt V°°r werkverschaff'n? zal het z.i. moeten geschieden wil men
voorzien
Ad 2 Spr onderschrijft de houding van
B en W. dat de belastingen zoo laag moe
ten worden gehouden als kan. Hooge be
lastingen ziet spr. als een kwaad voor de
Sleutelstad, maar staan hooger belangen
op het spel. dan mag men niet terug
deinzen. Dan moet verhooging worden
aanvaard als het minste van twee kwaden.
Overeenstemming in dit opzicht zal ech
ter wel niet geheel verkregen kunnen
worden.
Bezuinigen op sociaal nlet-noodzake-
cism-6 middel 'n den strijd tegen
R... v -"*"6="drijvende blijven.
"^mg der werkloosheid is z.i. cok Andere voorstellen om de
•te middel in den strijd tegen het sluitend te kunnen maken d
L zie naar Finland! laanvaarde belast'ngverhoog ng zijn niet af-
begrooting
dan de reeds
In el newi r uiiciiiu:
Iter» tweede Plaats zullen wij hebben te gekomen zoodat het voorstemmen zijner
'like rJa. behoud van onze grondwette- fractie daarmede al verantwoord is.
lep „Sf- dle zelfs in Rusland ontbre- Ad 3. De uitgaven hiervoor zijn verhoogd.
Wd'del van de totalitaire staten. Door Is dat omdat een S.D.A.P.'er de leiding
Mtlem» t - oontact-commissies kan z.i. de heeft? Geenszins. Wel heeft hij waardee-
Tot hiw a'beitl worden verhoogd. ring voor het door hem verrichte werk.
Mt rtp,Loud van die rechten behooren z.i. De regeering heeft z.L in hoofdzaak daar-
l'H t^(0rstelle"' door hem 8ed®an inzake toe het initiatief genomen. De R fractie
te' niet -1 .van optochten op Zondag en 's slechts tegen voorstellen d'e het geld
uitsluiten van zekere partijen bij willen halen uit zakken, die het niet kun
nen missen, anders zal zij verdere sociale
verbetering gaarne steunen.
Waaruit kan men concludeeren dat bij
samenwerking de toestand zou verbeteren?
Zie het resultaat van de laatste vier jaar
met soc. dem. wethouders. Zeker zy hebben
niet ondergedaan voor hun collega's van
nu of vroeger doch is er wat veranderd?
Spr. betreurt het niet invoeren van den
spaar-dienst bij M. H.
Ad 4. Spr. ziet het meeste heil in po
gingen die beoogen de normale werkgele
genheid te verhoogen zelfs boven het uit
voeren van groote werken. Spr. hoopt, dat
B. en W. op hun weg zullen voortgaan
zoowel wat het eene ah het ar.dere be
treft, want e{ gebeurt veel op dit terrein.
Echter niet meer dan onder colleges, waar
in geen soc. dem. zaten.
Ernst en opgewekthe'd bij hun werk z et
men bij ieder lid van het college. De heer
Verwey zeide op een vergadering hier ter
stede dat men toch wel kon zien dat de
S D A P. geen débacle-politiek voerde. Af
gezien van het feit dat de soc dem wet
houders hier geen meerderheid hebben
stelt spr. hiertegenover een uitlating van
Albarda dat men nog greoter teleurstelling
zou oogsten dan bij een débacle-pol t ec
zoo men mede g ng regeeren! En de eischen
der S.D.A.P. van vroeger bleken ook hier
onmogelijk, nu zij mede bestuurt!
Spr verdedigt voorts de idee der contact-
comm'ss'es. die z.i. goed werk zullen kun
nen verrichten.
Samenwerking tusschen leiding en per
soneel lijkt hem noodzakelijk zoo uitge
breid mogelijk, doch het voorstel v Eek
een onderzoek in te stellen naar de moge
lijkheid van invoering lijkt hem ontydig
daar men niet weet wat er onder mede
zeggenschap wordt verstaan. Dat moet
eerst concreet of althans concreter vast
staan.
In de dienstcommissies is reeds veel mo
gelijk, heeft hy ontdekt bij bestudeering
der verordening, daar ieder hoofd van
dienst iedere week toegankeiyk is voor be
spreking van den dienst
Het recht van petitionneeren wordt niet
ontkend, doch z i is het niet redelijk, wan
neer een raad wil gaan ingrijpen in wat der
regeering en van het parlement is, anders
zouden er zooveel parlementen komen als
er gemeenten zyn. Tot ondergang der de
mocratie. Reeds thans wordt te veel ge
sproken.
De rechtsche partijen hebben al vele
jaren lang het kapitalisme beperkt. Wat is
de arbeidswet en de sociale wetgeving
anders?
Tot slot plaatst spr. nog eenige opmer
kingen Eerst dat de politie te veel proces
verbaal opmaakt by te goeder trouw be
gane overtredingen. Daarop antwoorden B
en W. dat te weinig wordt geverbaliseerd.
Dat staat zoover van spr. af, dat er niet
over te debatteeren is.
Spr. is overtuigd dat door de samen
werking der rechtsche partyen vaak ge
steund door enkele kleine fracties, veel is
behouden vcor Leiden's cultureel belang.
De heer BEEKENKAMP meent, dat van
het subjectieve oordeel afhangt, of men de j
laatste zittingsperiode van vier jaren al
dan niet geslaagder kgn noemen, dan vroe
ger. Maar bovendien, wat voor belang heeft
de gemeente by het trachten een ant
woord te geven'1 Veel en terecht
wordt geklaagd over de fouten van het
democratische stelsel laat men in dit op
zicht de hand eens steken in eigen boezem!
De raadszitting wordt vaak misbruikt om
door middel der pers invloed te oefenen
naar builen of om Tweede Kamertje te
spelen, om het verwerpen van voorstellen
omdat ze van andere zyde komen, of om
het debat te ontsieren door grofheid en
lompheid
Dat sluit echter natuuriyk geenszins uit,
dat men principes tegenover principes kan,
zelfs moet stellen.
De behandeling der begrooting hier ter
stede is veel later dan volgens de wette-
lyke voorschriften. De bezwaren zyn nog
pas gebleken bij de belastlng-verhooglngs-
voorstellen. Spr. vraagt of daarin geen ver
betering is te brengen. Hier moet toch ook
mogelijk zijn wat elders geschiedt.
Spr. wendt zich dan tot de S.D.AP Wa
ren destyds haar voorstellen aanvaard dan
zou de stad weinig minder dan geruïneerd
zyn. Dat wordt nu maar verdoezeld, de
S.D.A.P. heeft zyn draal genomen van op
positie- tot regeeringsparty. Gelukkig dat
hier altijd een degelyke ouderwetsche fi-
naneieele politiek is gevoerd!
Wat zijn de verdiensten van wethouder
Verwey? Spr citeert den heer Polak om
dat te doen uitkomen, zich aansluitend bij
den lof voor het niet verder springen dan
mogeiyk is-
Spr. pryst het voorstel tot bezuiniging
inzake schoolkindervoeding van de meer
derheid van B. en W.. Het geven van voor
bereidend lager onderwijs is niet verplicht,
dus late men dit over aan het part. initia
tief en spr. beveelt het Utrechtsche stelsel
aan in dezen. Hy zal een voorstel indienen,
tenzy de wethouder alsnog een nauwkeurig
onderzoek wil doen instellen.
Vreemd blijft spr oordeelen dat by zoo
krachtigen achteruitgang der werkloosheid
het cyfer van verleenden steun etc. met 14
pet. stygt. Hy erkent, dat de regeering door
haar maatregelen meer helpt, doch zooveel
blyft hem onbegrijpelijk.
Van 4301 werkloozen zijn er hier 20 in
werkverschaffing. Dat steekt toch wel zeer
ongunstig af bij het landscijfer, naar hy
nader uiteengezet. Hier moesten er 1265 in
werkverschaffing moeten zyn. Spr. dringt
daarom op meer diligentie aan bij B en W.
Zie b.v. het Overweg-vraagstuk, dat hy zeer
geschikt oordeelt.
Laat de S.D.AP het verzet toch staken.
Werken is altyd beter dan stempelen en
lediggang.
Aan de centrale werkplaats voor jeugdige
werkloozen zyn dingen van ernst.igen
aard geschied. Spr. wil echter eerst af
wachten wat de wethouder zal mededeelen
voor hierop nader in te gaan.
Spr. wil niet meewerken om Leiden te
maken tot proefkonyn inzake medezeggen
schap, waarover nog weinig of niets vast
staat.
Over de voorstellen Schüller zal hy zich
zyn standpunt nog voorbehouden. Veel lykt
hem het intrappen van een open deur. Of
zitten andere motieven voor? Gaarne hul
digt hij dit lid der C. v. F. echter voor zijn
vele werken en vasthoudendheid, al is hy
niet altyd met hem eens, gelijk b.v. in
de aanhoudende klacht over te langzaam
vorderen van den Stadhuisbouw. Spr. dringt
bij hem aan op de zelf-overwlnning van
matiging.
Gaarne stemt spr. in met den wensch
naar toepassing van de idee der geestelyke
en moreele herbewapening ook in de ge
meentepolitiek, louterend als karaktervor
mend als deze zal werken in het ware ge
meentebelang waardoor zal kunnen ont
staan een parlementaire aristocratie.
Hierna even voor half zes schorsing.
AVONDZITTING.
De heer v. WELZEN bespreekt allereerst
de stratenkwestie van Rijnstraat en omge
ving en verdedigt voorts het voorstel Jon-
geleen tot water-zuivering in de Zyl.
Wat betreft de zelfbeperking van den
raad en het achterwege laten van bespre
king van regeeringsmaatregelen. spr.
schaart zich aan de zijde van den heer v.
Eek. dat de raad ook in dit opzicht wel de-
geiyk een taak en een plicht heeft; zelfs on
geacht hoe andere partijen daartegenover
staan. Afgezien natuurlijk van een te-veel,
waardoor de waarde van dit recht zou ver
loren gaan. Spr. erkent dat er parlemen
taire excessen zijn door het trachten elkaar
vliegen af te vangen waardoor de parle
mentaire strijd aan waarde verliest. Ook de
vraag wie het meest doet etc. is weinig aan
lokkelijk. maar de partijenstrijd. gebaseerd
op de beginselen als van zelf komen de
klassen daarbij in het geding en zooals door
spr. altijd gevoerd kan te allen tijde
den toets der critiek doorstaan
Z.i. moeten de bedrtjfstarieven geregeld
worden naar den maatschappelyken wel
stand der gezinnen, niet naar de grootte,
doch het lykt hem toch dat een schraal be
gin van overeenstemming tusschen hem en
de R K. aanwezig mag worden geacht. (Ge
lach).
In tegenstelling tot bezuiniging op sociale
uitgaven waarvan spr. niets wil weten. Door
indirecte belastingen wordt een groote druk
gelegd op kringen, die het niet dragen kun
nen. Dat de gemeenten daaraan kunnen
doen. is Iets anders
Bezuiniging op schoolkindervoeding
oa ophelfing tijdens de vacantie behalve
de Kerstvacantie wyst spr. scherp af. Zy
toont volgens den directeur van den Ge
neeskundigen Dienst een bestuurs zelfge
noegzaamheid der commissie die grenst aan
het belachelijke.
Werkloozenzorg zou feitelyk rijkszorg
moeten zyn. dat heeft desbetreffend rap
port wel geleerd.
Spr. maakt dan een uitstapje naar sovjet-
Rusland. waar z.i. het parlementaire stelsel
hooger trap heeft bereikt dan in welk kapi
talistisch land ook
De heer HESSING: hoeveel partijen zijn
er dan?
De heer v. WELZEN: dat is daar onnoo-
dig. cmdat er nog maar één klasse is!
De NS B mag z.i. niet op denzelfden voet
worden behandeld als de andere partijen en
daarom wil hij deze uitsluiten van het
huren van stadsgebouwen. Hij doet daartoe
een amendement op het voorstel van Eek.
Met de voorstellen van de SD.A.P zal
spr. meegaan speciaal met die van den heer
Schüller. die steeds baanbrekend werk heeft
verricht. Spr. noemt eenheid tusschen S.D
AP. en communisten noodzakelijk, zooals
trouwens van de gansche arbeidersmassa,
dat heeft de heer v. Eek vergeten te memo-
reeren.
De heer KEY wijst op de moeilijkheid de
begrooting sluitend te maken; hij prefe
reert daarbij directe belastingverhooging
boven indirecte, vooral gelet op de huidige
onder-consumptie waardoor de lichttarie
ven z. i. beslist verlaagd dienen te worden.
Spr. hoopt, dat de van regeeringswege aan
gekondigde veranderingen daartoe aanlei
ding mogen zijn. Spr. behandelt voorts nog
eenige losse punten, als vervanging^ der
trams door bussen, de wenschelijkheid tot
verbetering van den spoorwegovergang,
etc
De heer WÜRTZ zal zich evenals andere
jaren van politieke beschouwingen ont
houden, daar zij z. i. in den raad niet thuis
hooren. Een overtuiging die meer en meer
veld wint, daar de zakelijke belangen daar
door worden vertroebeld, tot nadeel van de
stad. Maar de erkenning hiervan zal voor
loopig nog wel tot de vrome wenschen be
hooren. De soc. dem. wethouder is een be
lastingverhooging niet ontkomen, hetgeen
geen verwondering kan wekken, gezien de
stijging der uitgaven voor steun etc. van
jaar tot jaar. Slaagt men er niet in, die
stijging tot staan te brengen, dan zal ver
dere verhooging noodzakelijk worden. Heb
ben B. en W. al een plan om die stijging
tegen te gaan, mede door bestrijding de
werkloosheid? Evenals andere jaren is spr.
tegen de halveering der premies voor het
Ongevallen fonds. Spr. ziet gaarne een na
dere verklaring over de grondpolitiek van
het college, gezien het Ingezonden stuk in
ons blad en verzet zich tegen het aanstel
len van menschen met behoorlijke inko
mens in bijbaantjes, voor zoover B. en W.
daaraan iets kunnen doen.
De heer SNEL sluit zich aan bij hen die
lof hadden voor het college van B. en W.
op het gebied van opheffing van verkeers-
moeilykheden, waardoor tevens stadsver-
fraaiing wordt bereikt.
Op het gebied van werkverruiming en
werkverschaffing is spr. minder tevreden.
B. en W. hadden de regeering z.i. meer
werken voor uitvoering moeten voorleggen
althans in werkverruiming, of is dat ge
schied? De werkverschaffing wordt toch
te zeer uitgebreid tot normaal werk. dat
daarvoor feitelyk niet ln aanmerking
mocht komen. Voor werkverruiming staat
zelfs niets op het program! Alleen ter wille
van de financiën houdt men zich aan
werkverschaffing en spr. komt daartegen
op. nog eens de redenen opsommend waar
om werkverruiming verre de voorkeur ver
dient boven werkverschaffing.
Als de zaken nog niet zoo loop en als de
S.D.A P. begeert, is dit in de eerste plaats
de schuld by den leider der regeering; dit
aan den heer Beekenkamp.
Spr. behandelt dan eenige kwesties der
werkloozen, om dan te komen tot den
Stadhuisbouw, waar de gang van zaker. met
teveel ïydzaamheid is aangezien, waardoor
arbeidersbelangen in het gedrang zyn ge
komen. Vier maanden heeft het werk zelfs
vrywel stilgelegen, n.l. van September tot
verdrijft U snel en zeker met
Koker 12 stuks 50ct. Proef doosje 2 stuks 10ct.
8769 (Ingez. Mod.)
Februari Opzet was gemiddeld 100 men
schen te laten werken, het laatste jaar was
het hoogste cyfer per maand nog geen 50!
Veel is te lang aangehouden. Het tempo
ware gemakkelijker op te voeren geweest
ten bate der Leidsche arbeiders, terwyl nu
de buitenlandsche heeren hebben geprofi
teerd. Spr. dringt aan op de laatsten scherp
tor te zien
Do arbeidsvoorwaarden etc. voor de taxi-
verhuur-maatschappijen eischen een snelie
regeling Deze kwestie hangt nu al van 1937
en spr. hoopt dat B. en W. nu zullen in
grijpen. Bij den dienst van sociale zaken
gaat het te streef waardoor M. H. te zwaar
wordt belast. Er is ook te weinig samen
werking tusschen beide diensten tot na
deel der gemeente. Spr. betwist dat het
noodig is losse transportarbeiders tweemaal
per dag te laten stempelen.
De heer BERGERS constateert, dat de
soc. dem. wethouders niet hebben kunnen
voldoen aan de beloften, daar ook zij van
een gulden geen rijksdaalder konden ma
ken. Spr. kan met het gevoerde beleid
echter wel tevreden zijn. Voor een samen
gaan van soc. dem. en R.K. zal nog heel
wat moeten gebeuren en veranderen Spr.
blijft tegen optochten op Zondag.
Spr. geeft een becyfering, dat de slacht
huis-tarieven vooral voor varkens niet
verlaagd kunnen worden zonder verlies,
eerder zelfs met winst, en hij dringt aan
dat nog eens te bezien. Ook met het oog
op verruiming der werkgelegenheid. Spr.
neemt het op voor de commissie voor ae
schoolkindervoeding tegen de verklaring
van dr. Horst, blykbaar gebaseerd op een
oude controverse met dit bestuur. De com
missie doet haar werk met lust en volko
men gratis en dan zoo'n ongemotiveerd®
beschuldiging!
Mevr. BRAGG-AAR-DE DOES is niet be
vredigd inzake de meiklever an tie op school
en vraagt een nader antwoord.
Dat er bij de werkloozen, trots den steun
geen arbeidsschuwbeid bestaat, zooals de
heer Knibbe eens meende, is wel bewezen
bij het sneeuw-opruimen.
Men vergete toch naast de zorg voor de
financiën ook niet de zorg voor de werk
loozen. En spr. durft met voldoening terug
te zien op de laatste periode van 4 jaar,
sinds er soc.-dem. wethouders zijn, die in
velerlei opzicht toch een beteren geest heb
ben gekweekt in tal van diensten, spr.
geeft voorbeelden en hebben gedaan, wat
mogelijk bleek bij de huidige omstandig
heden. Veel blijft er nog te wenschen, het
zij erkend, doch men is gebonden.
Dat bij M. H. veel fouten voorkomen,
ontkent spr.
Het bereiken van den leeftijd van 66 jaar
mag h.i. geen reden zijn tot terugvoering
naar M. H. waarna spr. het opneemt voor
den .steun aan zieken.
Bijbaantjes hooren h.i. in de eerste
plaats aan de werkloozen, niet aan gepen-
sionneerden etc.
Toepassing der spaar-regeling is prac-
tisch onuitvoerbaar bij M. H.
Dan de schoolkindervoeding. De meer
derheid van B. en W. wil de vacantie-voe-
ding afschaffen tijdens de vacanties be
halve de Kerstvacantie met het oog op de
bezuiniging. Spr. wil aannemen, dat de
meerderheid dit laatste als beslist noodig
zag, maar hier is het h.i. in strijd met
christelijke liefde en zorg. Vooral de groote
gezinnen zullen er door lijden. Wat blijft
er bovendien over van vacantie-verster-
king, wanneer den kinderen het eten wordt
onthouden. Slechts 25 pCt. zou deelnemen
aan de vacantie-voeding, doch tijdens de
Kerstvacantie namen ruim 800 kinderen
deel van de ruim 1400. En zelfs 25 pCt.
acht spr. nog te veel om tot afschaffing
over te gaan.
Hoe noodig het eten wordt geoordeeld,
bleek tijdens de schoolsluiting bij de kin
derverlamming toen zelfs 1 portie nog
werd gehaald, ook in gezinnen, waar het
anders niet wordt gebruikt.
Het advies van dr. Horst is dan ook ab
soluut afwijzend voor afschaffing. Overi
gens onderschrijft zij niet diens uitlating
over het bestuur, voor hetwelk spr. uit eigen
ervaring alle waardeering heeft.
Bovendien zijn de nonnen om voor toe
lating tot de voeding in aanmerking te ko
men. al zeer hoog gesteld. En thans gelden
nog dezelfde normen als in 1932!
Spr. citeert de heeren Wilmer en Ber
gers uit 1935, toen dezen tegen afschaffen
waren en spr. hoopt, dat dezen ook nu
niet veranderd zullen zijn.
Vrees heeft spr. ook in de naaste toe
komst, dat zal worden gepoogd terug te
komen op het besluit, schoenen te ver
strekken in plaats van klompen.
De heer ELKERBOUT zegt. dat men in
het algemeen den drang tot bezuiniging
toejuicht. Komt het echter tot voorstellen
dan wordt het moeilijker. De vereeniging
voor Schoolkindervoeding zag feitelijk geen
mogelijkheid tot bezuiniging, slechts wan
neer de raad wilde terugkomen op genomen
besluiten. B.v. od terugkeer tot klompen,
waartoe het wellicht noodgedwongen zal
moeten komen, gezien het feit. dat vele ge
zinnen de schoenen niet kunnen onderhou
den, spr. geeft cijfers daaromtret (14 pCt.
was voor den tijd op). Het bestuur wil nog
I eenigen tijd aanzien en spr. begrijpt dat.
I Dan de voeding in de vacanties. Slechts
i ?5 pCt. neemt daaraan deel. terwijl de kos-
ten hoog ziin door meerdere uitgaven voor
toezicht. Z.i. kan hier dus bezuinigd wor-
cen. Het is ncodzaak. Voor het bestuur
heeft spr. groote waardeering vooral nu
hij het werken daarvan van nabij heeft
I kunnen gadeslaan.
I Het verwondert spr dat. nos geen be-
I slissing is genomen ten "n«.7len van het
open terrein aan dc Herengracht. Hij
dringt op spoed aan met het oog op de
werkverruiming.
Hierna wordt de zitting geschorst tof
hedenmiddag.
