STADSNIEUWS
Tekort van f. 280.000
bij het Talma-rustoord
MAANDAG 20 FEBRUARI 1939
No. 24204
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sfe Jaargang
Soesoehoenan van
Soerakarta overleden
Een vreemde kwestie te Apeldoorn
T00NEII
NIEUW/
Loidsche Schouwburg.
Dil nummer beslaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. .porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden (.2.35
per week ....'..\v..... (.0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.>
DE HULDIGING VAN DEN HEER NOACH.
Door de oud-leerlingen.
Voor de huldiging van den heer Noach
bij zijn zilveren leeraarsjubileum aan de
H.8.S. hadden zich Zaterdagmiddag in de
gymnastiekzaal aan de Burggravenlaan
zeer veie oud-leerlingen vereenigd met den
wethouder van onderwijs, mr. Tepe, de le
den van de commissie van toezicht op het
M O. en den gemeentelijken inspecteur op
het onderwijs, den heer Vriend. De rijks
inspecteur was verhinderd.
De directeur der school, dr. J. D. A. Boks,
sprak een woord van welkom tot de velen,
die waren gekomen om den heer Noach
hulde en dank te brengen.
Een zeer moeilijke taak moest deze aan
vaarden, nJ, een zoo bemind en geacht
leeraar als de heer Draayer opvolgen. Van
die taak heeft de jubilaris zich op uitne
mende wijze gekweten. Hij wist zich de ge
negenheid van zijn leerlingen, de achting
van zijn collega's te verwerven door zijn
werkkracht, waarom hij wel eens wordt be
nijd, door zijn groote opgewektheid en
nauwgezetheid en door de groote belang
stelling voor zijn leerlingen. Spr. zegde den
heer Noach dank voor hetgeen hij voor de
school heeft gedaan.
De wethouder van onderwijs, mr. Tepe,
sprekend namens het gemeentebestuur en
ce commissie van toezicht, heeft over den
leeraar Noach zooveel goeds gehoord, dat
hij zich heeft afgevraagd of er aan dezen
decent nu werkelijk heelemaal niets man
keerde. Zijn zegslieden hebben hem geen
tekortkomingen van den heer Noach kun
nen noemen en daarom kan hij zonder
voorbehoud den voortreffelij ken leeraar
huldigen, die 25 jaren al zijn krachten aan
de Leidsohe H.B.S, heeft gegeven. Zijn ver
diensten worden niet bepaald door het
aantal jaren of door het vak, maar wel
door de wijze, waarop hij Nederlandsch
heeft gedoceerd en belangstelling en liefde
neeft gekweekt voor onze moedertaal. Spr.
hoopte, dat het den heer Noach zou zijn
kegevcn ook in de komende jaren zijn taak
met opgewektheid te verrichten.
Nadat een oud-leerling, de lieer Mars
man, den jubilaris had geschetst voor en
achter het scherm, in en buiten de school,
zeide de oud-directeur, dr. Schalkwijk, dat
hij bijna 25 jaren met den heer Noach aan
óe Leidsohe H.B.S. heeft samengewerkt en
kan getuigen, dat alles wat over Noach is
gezegd, ook juist is. Het deed spr. genoegen,
dat zijn advies destijds heeft bijgedragen
tot de benoeming van den heer Noach en
hij gewaagde verder van den steun, welke
ie jubilaris hem als directeur is geweest
in zijn functie van secretaris der leeraren-
vergadering. Voorts wees dr. Schalkwijk op
de gave en het genoegen van den heer
Noach om contact te blijven houden met
zijn oud-leerlingen.
De heer De Jong was daarna tolk der
oud-leerlingen, die den heer Noach als een
stoffelijk geschenk met een ideëele waarde
de werken van Vondel aanboden met nog
enkele andere geschenken.
De heer Kriest. oud-hoofd der school aan
de Aalmarkt, dankte den heer Noach voor
diens werk in de oudercommissie en voor
de wijze, waarop hij nieuwe leerlingen der
H.B.S. steeds tegemoet treedt.
Onder een daverend applaus kwam daar
na de heer Noach cp het podium om in een
vlotte en geestige speech te danken voor de
geschenken en voor de hulde. Hij memo-
teerde hoe huiverig hij had gestaan tegen
over de taak om den ouden heer Draayer
W te volgen ook, omdat hij op jongen leef-
kwam tusschen leeraren, die al vrij
beiaard waren. Maar hij kon ook wijzen op
de groote tegemoetkomendheid en samen
werking met zijn collega's. Er is gesproken
over zijn geheugen en vriendschap voor zijn
oud-leerlingen: de docent in het Neder-
andsch heeft zooveel gelegenheid zijn leer-
dugen meer dan louter kennis van zijn
bij te brengen, te wijzen op de schoon-
jfcid in taal, maar ook in geest en karakter,
uil de waardeerende brieven van oud-
TOlingen meent spr. te mogen opmaken.
?at hij in zijn taak is geslaagd, maar hij
kan ook constateeren. dat zijn oud-leer-
ungen in het leven zijn geslaagd. Dit jubl-
wum is den heer Noach een oprechte
ueugde. Om de waardeering en de hulde,
tnaar nog veel meer om 't voorreoht, dat hij
zoovele oudleerlingen om zich heen mag zien
Een drukbezochte receptie volgde, waar-
otl ook weer mevrouw Noach mocht doelen
"t de hulde, haar echtgenoot bij zijn jubi
leum gebracht.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Etcorsie naar de Sted. Lichtfabrieken.
Zaterdag jj. organiseerde de V.V.M. een
btcursie naar de Sted. Lichtfabrieken,
ybke onder leiding stond van den heer
E. van Teutem. Het gezelschap werd in
jjroeDen gesplitst, welke werden rondge-
-d door den heer ir. Ykema en eentge
zoen van het technisch personeel der
"hitfabrieken.
tan v ?et s'ot van excurs'e dankte ir.
an Teutem namens de aanwezigen den
eer ir. Ykema en zijn assistenten voor
va uiteenzettingen terwijl de voorzitter
het n V V de heer J. Freeke namens
j,'«stuur woorden van dank sprak tot
den üï"e van de Lichtfabrieken en tot
n leider van de excursie ir. van Teutem.
voldaan keerden daarna allen huis-
de V.V.M. kan wederom terugzien
ecn zeer geslaagde excursie.
„NUT EN VERMAAK".
Het jaarlijksche bal-masqué.
Der gewoonte getrouw heeft „Nut en Ver
maak" Zaterdagavond aan den vooravond
van den Vastentijd haar jaarlijksch bal-
masqué gegeven en het is voor de organisa
toren een droeve ervaring geweest opnieuw
te hebben moeten constateeren. dat de be
langstelling daarvoor zich nog steeds ln
dalende lijn beweegt. Zeker, er waren ook
nu nog eenige honderden gecostumeerden
en een minstens even groot aantanl toe
schouwers, die vanaf de balcons het fleu
rige gedoe in de groote Stadszaal gadesloe
gen, doch hun gezamenlijk aantal bleef toch
verre beneden de drommen van feestgan
gers, die in vroeger jaren niet alleen de
groote zaal, maar ook de andere lokalitei
ten geheel vulden, waarbij dan nog kwam,
dat ,.in den goeden ouden tijd" „Nut en Ver
maak" niet het monopolie had van bals-
masqués, doch dat er elk jaar minstens drie
gegeven werden, die geen van alle over ge
brek aan belangstelling te klagen hadden.
In dat opzicht laat de ongunst der tijden
zich wel heel sterk gevoelen.
Het is evenwel aan geen twijfel onder
hevig. of de aanwezigen, deelnemers zoowel
als kijkers, hebben zich uitstekend geamu
seerd. Twee goede bands lieten zich afwis
selend met de gebruikelijke „loopkapel"
hooren en gunden de dansenden geen tijd
tot rusten en.de toeschouwers konden ge
nieten van menig fraai of geestig costuum.
Het geslacht der Pierrots en Pierrettes
schijnt zoo langzamerhand aan het uitster
ven en had plaats gemaakt voor een groot
aantal Spanjaarden zonder dat het er
nochtans Spaansch toeging. Een bijzonder
aardige vondst was de persiflage op het
dienstbodenvraagstuk, waarbij twee echt
paren zich aLs de plaatsvervangers van
Grete en Kate aanmeldden en voorts iagen
wij een meer dan griezelige Mlddeleeuwsche
gifmenger, een waardige pendant van de
boosaardige Koningin uit het sprookje vhn
Sneeuwwitje, die een ieder met haar sma
kelijk uitziende, vergiftigde appels trachtte
te verleiden; een viertal roetzwarte Hotten -
totten, die onder luid misbaar rondspron
gen; een statige Britsch-Indische vorst met
zijn gevolg, die bijzondere affecties toonde
voor een zeer lieftallige Middeleeuwsehe
slotvrouwe; twee schattige meiskes in Bie-
dermayer-costuum en zoo zouden wij kun
nen doorgaan. Al was de kwantiteit dan dit
Jaar niet groot, de kwaliteit zagen wij wel
eens heel wat minder!
De taak om uit het vele goede het mooiste
en geestigste te distilleeren, was ditmaal
toevertrouwd aan den heer en mevrouw
Sobels en den heer en mevrouw Van Spall,
met wier uitspraak de overgroote meerder
heid zich stellig heeft kunnen vereenigen.
De heer Van Spall reikte de prijzen uit,
welke als volgt werden gewonnen
Afdeeling origineel: Groepen: le prijs:
3 kleine kleutertjes; 2de prijs: Hottentotten.
Paren: 1. Oud- en Nieuw-Mexico; 2. Ker
misklanten. Dames: 1. Pirate; 2. kaartlegster
Heeren: 1. Middeleeuwsehe gifmenger; 2.
Spaansche vluchtelinge.
Afdeeling fraai: Groepen: 1. Britsch-In-
dische vorst met gevolg; 2. Spaansche groep.
Paren: 1. Biedermayers; 2. Kozakken.
Dames: 1. Slotvrouw uit de middeleeuwen;
2. de Nacht. Heeren: 1. Pierrot; 2. Zuid-
Italiaan.
Afdeeling geestig: Groepen: 1. Dienstbo
denvraagstuk: 2. Prof Vrouwenhater met
vrouw en dochter. Paren: 1. Duiische
dienstboden; 2. Niet toegekend. Dames: 1.
Booze Koningin van Sneeuwwitje; 2. Insigne
..Nut en Vermaak". Heeren 1. Charlie
Chaplin; 2. Cowboy.
De prijzen bestonden uit fraaie kunst
voorwerpen. manden wijn e.d.
LELDSCHE CHR. JONGENSVEREENIGING
„PHEBE".
Herdenking van het 15-jarig bestaan.
De Leidsohe Christelijke Jongensvereeni-
ging „Phebe" die dezer dagen haar 15-Jarig
bestaan herdenkt, hield ter gelegenheid
van deze gebeurtenis in het gebouw „Pre
diker" een gezelligen avond met leden,
ouders, oud-leden en afgevaardigden van
andere jongensclubs.
De voorzitter, de heer J. Stigter opende
dit samenzijn op de gebruikelijke wijze,
waarna spr. alle aanwezigen hartelijk wel
kom heette, in het bijzonder de vertegen
woordigster van het Wijkbestuur ..Phebe"
en later in den avond de eere-leden der
vereeniging.
Hierna bracht de secretaris I. v. d. Tuijn
het jaarverslag uit, waarin tevens een
overzicht werd gegeven over de afgeloopen
periode sedert de oprichting der groep. Er
werd begonnen met 24, momenteel heeft
de groeo 28 leden.
Vervolgens declameerden enkele leden
ernstige en luimige voordrachten, welke
zeer in den smaak vielen, gehoord het har-
teiiik applaus, dat daaraan ten deel viel.
Hierna werd de gelegenheid opengesteld
tot het aanbieden van geluxwenschen.
Als eerste spreker voerde de 2e voorzitter
de heer Joh. v. Vliet het woord, die namens
de leden, den leider hartelilk geiuk
wenschte met zijn 15-jarig jubileum als
voorzitter der groep.
Als herinnering bood spr. hem het be
kende Bijbelsche Dagboek van ds. Gun
ning: „Op weg naar Sion" aan, terwijl aan
mevrouw Stigter bloemen werden aange
boden.
De voorzitter der Jeugdorganisatie, de
heer C. Wilbrink deed zijn gelukwenschen
vergezeld gaan. namens al de medewerkers,
van een prachtig „Bobspel", terwijl de
Meisiesvereeniging een keurigen bloemen
mand aanbood
Ook de eere-leden Heten zich niet onbe
tuigd; bij monde van den heer v. Weizen
boden zij een mooi leesboek voor de Biblio
theek aan.
Getroffen door deze blijken van mee
leven dankte de leider voor al deze ge
schenken. welke een bewijs leveren van de
goede onderlinge verstandhouding.
Na de pauze, waarin een kooje thee werd
rondgediend, werd de Kamofilm 1938 ver
toond waarna de voorzitter nog een kort
herdenkingswoord sprak.
Nadat er nogmaals door de leden was ge
declameerd werd deze avond, welke werd
opgeluisterd met pianomuziek, met dank
zegging aan God en gemeenschappelijk ge
zang gesloten.
Het feest voor de leden werd evenals bij
het 10-jarig bestaan in „Oud-Hortuszicht"
Zaterdag j.l. gevierd. Slechts enkele genoo-
digden waren hierbij tegenwoordig zooals
de eere-leden de heeren W F. v. d. Burgh
en D. J. v. Weizen en het Organisatie-
bestuur.
Door de welwillende medewerking van
den heer Spaanderman, die met zijn Uedjes
en spelen de aanwezigen prettig bezig
hield had deze avond een succesvol ver
loop.
Het hoogtepunt was de „warme maal
tijd". Voor de meeste jongens was dit iets
bijzonders; al die gerechten, welke op tafel
werden gebracht; zoo'n menu hadden ze
zelfs nog nooit in een kamp meegemaakt;
maar al leek het soms een beetje vreemd,
toch smaakte het fijn!
Voordat men het wist, was het einde ge
komen van deze tafel en daarmede ook van
dit feestelijk samenzijn.
De voorzitter sprak hierna nog een kort
woord van dank voor het welslagen van dit
derde lustrum, waarna deze tafel die met
gebed was geopend met dankzegging door
den voorzitter gesloten werd.
De Jongensgroep mag met dankbaarheid
op deze welgeslaagde avonden terugzien;
ze zullen nog lang in de herinnering blijven
voortleven!
Hedenmorgen te half acht is, na een
langdurige ziekte, overleden de Soesoe
hoenan van Soerakarta.
Voor de levenbeschrijving zie men
Pag. 2 van het 4de Blad.
Vrijdag j.l. is op verzoek van een
40-tal leden van het Talma-rustoord,
toebehoorende aan de „Christelijke ver
eeniging tot verzorging van ouden van
dagen", welke vereeniging rusthuizen in
Friesland en Gelderland exploiteert, een
buitengewone algemeene ledenvergade
ring gehouden onder voorzitterschap
van dr. H. W. de Groot.
Scherpe criitek werd geoefend op het
financieele beheer der vereeniging en
in het bijzonder op het beleid van den
penningmeester, mr. F. van der B. te
Apeldoorn.
In zijn antwoord aan de vergadering
deelde de voorzitter, dr. de Groot mede,
dat zijn pogingen om voor de financieele
moeilijkheden een oplossing te vinden,
door den penningmeester waren gesa
boteerd.
Staande de vergadering, welke even
eens door den penningmeester werd bij
gewoond. is mr. van der B onder pres
sie van de vergadering als bestuurslid
afgetreden.
Besloten werd de administratie zoo
spoedig mogelijk van Apeldoorn naar
Veenwouden over te brengen.
Toen echter de leden van het bestuur
Zaterdagochtend per auto aan de Tal-
ma-stichting te Apeldoorn arriveerden,
bleek dat mr. v. d. B. het archief reeds
in een taxi geladen had. De ex-penning
meester had hiertoe de assistentie van
de Apeldoornsche politie ingeroepen, die
de bescheiden thans op het politiebureau
te Apeldoorn voor een nader onderzoek
heeft opgeborgen
Mr. v. d. B. heeft de justitie verzocht
om een onderzoek in te stellen, omdat,
naar zijn meening, de moeilijkheden
dateeren van voor zijn optreden als pen
ningmeester, welke functie hij eerst
sinds eenige jaren vervult.
Naar wij vernemen, bedraagt het te
kort 280.000 gulden, terwijl de activa
(liquiditeits-waarde) op 90.000 gulden
getaxeerd wordt.
KUNSTKRING HET SCHOUWSPEL."
Ik heb den graaf vermoord.
crimineele puzzle in drie bedrijven
Eindelijk is de graaf dan vermoord! Zoo
als men weet, is deze voorstelling toch in
November gestaakt tengevolge van eeij
bloedneus van ernstigen aard van Adoiphe
Engers, die thans voor den aanvang dank
zei voor het geoefende geduld en het on
dervonden medeleven.
„Ik heb den graaf vermoord" is een bij
zonder aardige thriller, die de aandacht
gevangen houdt van begin tot einde Bo
vendien heeft de auteur, de Engelschman
Alec Coppel, het geheel in humoristischen
geest weten te houden trots den ernst van
het geval op zich zelf. Men heeft hier der
halve de zeer gelukkige combinatie van
spanning en een dialoog van komischen
aard. Jammer slechts, dat de afloop niet
geheel kan bevredigen, want wel verneemt
de bezoeker de oplossing, doch de mannen
van Scotland Yard lossen de puzzle ten
slotte niet op
Ongetwijfeld mag men hier spreken van
een verrassende combinatie, die met groote
vindingrijkheid is uitgewerkt. Hier niet als
anders het zoeken naar den dader, hier
bieden de moordenaars zich zelf aan. Ten
slotte bekennen vier personen den graaf
te hebben vermoord, terwijl één het toch
maar gedaan kan hebben. En tot driemaal
toe zien we de bekentenis uitgebeeld naar
de werkelijkheid, zoo. dat men volkomen
overtuigd wordt met den waren dader ken
nis te hebben gemaakt. Is het wonder, dat
de detectives met de handen in het haar
zitten? Met groote handigheid en levendig
heid is het stuk in elkaar gezet, vol over
tuiging. en toch tevens zoodanig dat het
lugubere, aan moordstukken anders wel
eens eigen, op den achtergrond wordt ge
drongen door den humoristischen onder
toon, die nimmer geheel verdwijnt
Met het oog op de reprise van heden
avond willen wij. der gewoonte getrouw,
niet verder uitweiden over stuk en inhoud,
om de spanning voor de komende bezoe
kers onverdeeld groot to doen blijven. Zij
kunnen hun speurzin dus op de proef stel
len zonder nadere aanduidingen van te
voren.
Het Rcsidentie-tooneel heeft een goede
greep gedaan door dit tooneelwerk op het
repertoire te nemen.
Bovendien wordt het over de ganscho
linie met groote animo gespeeld. Adoiphe
Engers met met heel eenvoudige middelen
een prachtig type te maken van den poli-
tie-inspecteur. door Paul Steenbergen uit
nemend terzijde gestaan als ondergeschikte.
Guus Oster laat zich driemaal als de graaf
vermoorden op onverbeterlijke wijze de
vierde maal wordt het zonder „beeld" ge
daan! en dan de moordenaarsWij
mogen hen echter niet tevoren noemen.
De geheel gevulde schouwburg heeft met
groeiend enthousiasme de opvoering ge
volgd en was zeer dankbaar voor het ge-
bodeno.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het voorbere dend kerke
lijk examen de heeren J. E. Wagenaar
iBloemendaall en J Kroon (Leiderdorp).
Voor het candidaatsexamen theologie de
heer P. M. Luca (Sassenheim).
BINNENLAND.
Hoe een Nederlander uit een Duitsche ge
vangenis ontsnapte (4e Blad).
Vergadering Alg. Ned. Vereeniging voor
sociale geneeskunde (Binnenl., 4e BI.)
De Kath. Dem. Partij ontbonden (Binnen
land, 4e Blad).
Het zilveren jubileum der vereeniging „De
Narcis" (4e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel. Lustelooze markt, met
neiging tot terugloopen. Amerika prijs
houdend. Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
De erkenning van Franco (Buitenland, le
Blad).
Vreemde zorg van president Roosevelt (Bui
tenland, le Blad).
De Britsch-Duitsche economische bespre
kingen (Buitenland, le Blad).
Pierlot zal trachten een kabinet in België
te vormen zonder liberalen. Anders een
zaken-kabinet op komst (Buitenland, le
Blad).
Het conclaaf toch op 28 Februari (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het geheele land: Matige tot
zwakke Noordelijke tot Westelijke
wind. Aanvankelijk licht tot half
bewolkt. Later toenemende bewol
king. Weinig of geen neerslag.
Temperatuur om het vriespunt des
nachts. Overdag weinig verande
ring in temperatuur.
GEREF. GEMEENTE.
Ook ds. J. van den Berg te Krabbendijke
heeft voor het beroep naar de Geref. Ge
meente hier ter stede bedankt.
HERVORMDE JONGEREN ORGANISATIE.
De Zondagsviering.
Op uitnoodiging van de Hervormde
Jongeren Organisatie sprak mej. H. de
Witte in de N.C-S.V.-zaal over den Zondag.
Aan de hand van het boekje van dr. van
Selms over dit onderwerp liet spreekster
de moeilijkheden zien, welke met de Zon-
dagsv.ering samenhangen. Het meest be
langrijke was wel. dat duidelijk naar voren
kwam. hoe de christelijke kerk den Zondag
niet is gaan vieren als voortzetting van
den Joodschen sabbat, doch als tegenstel
ling. Zij heeft ook bewust een anderen dag
gekozen: het Joodsche volk eindigt de
week met een rustdag, de christenen be
ginnen haar met een gemeenschappelijke
lofprijzing. Daarom moeten wij den Zondag
allereerst zien als de door de Kerk in het
leven geroepen gelegenheid voor de ge
meente om bijeen te komen. Eerst van
daaruit krijger, wii een juisten kijk od de
verdere moeilijkheden, welke met de Zon-
dagsv'ering samenhangen. Bii de bespre
king over dit onderwerD kwam de sociale
waarde van den Zondag nog naar voren;
van de Kerk uit gezien kan deze heel groot
zijn. doch zij blijft besüst secundair.
GEEN VERGUNNING VERLEEND.
De Commissie-vei voervergunningen, welke
volgens art. 6 van het RAP. beslist over het
verleenen van concessies aan exploitanten
van autobusdiensten, heeft onder vele an
dere een aanvrage afgewezen van de N.V.
Autobusonderneming te Aalsmeer om op
de trajecten AmsterdamRotterdam en
Amsterdam—Leiden een autobusdienst te
exploiteeren.
