ELTAX-BUS BUITENLAND LOEB DE NIEUWE 1939 OPEL SUPER SIX Gebr. VAN ULDEN, Hooge Rijndijk 90 Huiskamer IEIDSCH DAGBLAD - Eersfe Biad Donderdag 16 Februari 1939 In onze Etalage De beste verbinding tussclien alle stadswijken PRODUCT VAN GENERAL MOTORS TELEFOON 2610 Algemeene Toestand Het Spaansche vraagstuk Jaspar overleden De uitbreiding van de luchtvloot deze zeer solide Eiken Dressoir Eiken Schuiftafel 2 Fauteuils yeerende zitting, 4 Stoelen J Betaling 1.50 per week of 6.— per maand Breestraat 161 Defensieprogram goedgekeurd KON. NED. MAATSCHAPPIJ VOOR TUINBOUW EN PLANTKUNDE. „De naluur op de Veluwe". De tweede bijeenkomst in 1939 van de afd. Leiden van bovengenoemde maat schappij. welke gisteravond in het café restaurant „In den Vergulden Turk" werd gehouden, was zeer goed bezet. Te half acht precies riep de voorzitter, de heer Joh. Jonker, den velen aanwezigen een hartelijk welkom toe en wel in het bijzonder den heer E. van Stuyvenberg, leider der V.V.V.- wandel- en -autotochten op de Veluwe. die zich bereid verklaard had een lezing met lichtbeelden te houden over de schoone natuur in die omgeving. Alvorens echter het woord aan spreker te geven, moesten eenige huishoudelijke zaken worden afgedaan Na voorlezing der notulen, welke onge wijzigd werden goedgekeurd, volgde ballo tage van eenige nieuwe leden en deelde de voorzitter o.a. mede. dat de heer A. M Blauw, directeur van gemeentewerken, in het najaar een lezing voor de afd. zal hou den en dat aan de fa. v. Rossum te Naar- den gelegenheid zal worden gegeven een voordracht te houden over haar rozen- kweekerijen. Op voorstel van het bestuur zullen de heeren Joh. Versluys, H. Veendorp. A. La gendijk, A. Galjaard en J. Mater, zitting nemen in een commissie voor Tuinbouw- enderwijs, terwijl de heeren E. H J. Cu- naeus. Jan Kriest Jzn. en J. H. Smit. zit ting zullen nemen in een commissie tot het aangeven van tuinbouwonderwerpen. om door jongere leden te worden behan deld. Vervolgens gaf de heer Jan Kriest Jzn. een duidelijke korte uiteenzetting betref fende de cultuur van Christmas Pepper. Spr. ried aan vroegtijdig onder glas te zaaien en om goede Resultaten te verkrij gen ook onder glas voort te kweeken. het geen echter niet te warm mag geschieden. Een goede humusrijke grondsoort is voor deze cultuur van zeer groot belang. Hierna verkreeg de heer E. Stuyvenberg het woord en vertelde op onderhoudende wijze het een en ander over het natuur schoon op de Veluwe. Spr. toonde aan dat de gemeenten Rheden en Rosen daal, om vattende de dorpen Velp. Rosendaal, Rh'e- den. De Steeg, Ellecom, Dieren. Spankeren en Laag-Soeren, wel het rijkst zijn aan na tuurschoon. In deze beide gemeenten vindt men het grootste natuurreservaat van de Ned. Ver. tot behoud van Natuurmonumen ten. hetwelk een oppervlakte van 6000 H.A. beslaat, gevormd door bosch en heide, bergen en dalen, waarin het publiek zijn hart kan ophalen. Niet ten onrechte wordt deze omgeving „de parel van de Veluwe" genoemd Bij den tocht, waarop spr. zijn gehoor meenam, werd aan de hand van lantaarnplaatjes, de bijzondere aandacht gevestigd cp de oude watermolens, de oude kerken te Velp en te Rheden en de bij zonder mcoie oude kasteelen. o.a- dateerend van 1299. Ook de flora en fauna werd onder de loupe genomen en de groote mieren- hoopen, maar ook de valkuilen van den mierenleeuw toonden aan. dat ook deze kleine beestjes een groot aandeel in de natuur hebben. Wonderschoon zijn de bos- schen van Hagenau, doorsneden met den twee uur langen weg ,.De lange Juffer" ge naamd. Mooi zijn de ..Onzalige bosschen". de ongerepte natuur bij den „Elsberg". de 93 M. hooge heuvel „De Kaap" enz. Spr. besloot zijn rede met de mededee- ling dat de gasten in deze streek gebruik kunnen maken van de auto-wandeltochten, welke V.V.V. organiseert, dan kunnen zij ln werkelijkheid zien wat hier op het doek werd gebracht. Een hartelijk applaus en dankwoord van den voorzitter besloot dezen prachtigen avond. 3155 (Ingcz. Med.) NED. CHR. VROUWENBOND. Ds. D. A. v. d. Bosch over „Het geweten". In den foyer van „Den Burcht", die zeer dicht bezet was, heeft de afd. Leiden van den Ned. Ohr. Vrouwenbond gisteravond een bijeenkomst gehouden, waarin ds. D. A. v. d. Bosch, herv. pred. te 's-Graven- hage, gesproken heeft over: „Het geweten" De samenkomst, welke onder leiding stond van de vice-presidente. mevr. Hooi donk, werd met gemeenschappelijk gezang en gebed geopend. Daarna sprak mevr. Hooidonk een inleidend woord, waarop ds. Van den Bosch zijn lezing aanving bij de schepping van den mensch en voorts bij het beeld Gods in engeren en zuiveren zin. Bij de ontvouwing van zijn onderwerp rt - - d spr. achtereenvolgens stil bij den o:. -prong, het wezen en de werking van 'liet geweten". Zoeken wij een antwoord op de vraag: vanwaar het geweten? dan zegt spr. het geweten is een gave van God aan den mensch, hem bij de schepping gegeven. De actieve kant van het geweten wordt echter pas openbaar in zoover de mensch een zondaar is. Het geweten zouden wij kunnen noemen den manometer van onze zedelijke spanningen. Voortgaande wees spr. er op, dat er en kele stroomingen worden gevonden, die het geweten niet erkennen als een gave Gods, maar die zeggen: het geweten is een neer- f'ag van de opvoeding en wordt gevormd door de omstandigheden, waarin men werkt of verkeert. In deze kringen huldigt men de opvatting: opvoeding, onderwijs, milieu spelen de groote rol in het geweten. Nadat ds. v. d. Bosch met enkele voor beelden had duidelijk gemaakt, dat wij niet te spoedig moeten veronderstellen, dat het geweten spreekt, daar dit vaak voort komt uit een verschil van inzicht, wees hij er co, dot er in het geheel geen verschil van gewetonswerking zou zijn maar dit Is uitgesloten indien alle menschen nauwkeurig Gods wet kenden, voorts als alle menschen hun eigen verkeerde daden kenden en tenslotte als alle menschen hun verkeerde daden toetsten aan Gods wet. Maar de zonde kwam en daarmede is s.lies gebroken, ook de zuivere werking van 'het geweten, welk geweten echter nooit het laatste woord zal mogen hebben. Ook zal het beroep op het geweten niet het einde van allen tegenspraak mogen beteekenen, omdat ook het geweten door de zonde ver wrongen is. Hoo'-er dan het geweten is de stem van God. Het g: weten zouden wij ook zeer goed het zedelijk evenwichtsgevoel kunnen noemen. Zoolang wij voor ons besef ln overeenstemming zijn met Gods Woord en Wet. dan laat ons geweten ons met rust. maar mocht dit ook maar even veranderen, dan gaat ons geweten direct spreken. In het tweede gedeelte van zijn lezing behandelde ds. Van den Bosch de werking van het geweten, waarbij hij allereerst aan de hand van enkele voorbeelden uit den bijbel stil stond bij de preventieve werking van het geweten. Blijft deze preventieve werking achterwege, dan komt het geweten in den mensch tot spreken. Op velerlei wijzen willen wij de stem van het geweten tot zwijgen brengen, één middel blijft er echter om te ontkomen aan deze stem en dat is als het geweten tot ontwaking komt en de mensch voelt, dat een eerlijk beken nen rust en vrede zal geven. Dan vallen wroeging en knaging weg en treedt de rust er voor in de plaats. Tenslotte zal het echter dan pas volkomen goed zijn, wan neer wij de toevlucht nemen tot God en Jezus Christus, Die alléén onze schuld kun nen en willen delgen. Het geweten, aldus spris een vloek als het ons niet drijft tot God. maar daarentegen een zegen als het ons brengt aan de voeten van Jezus Christus. Nadat de vice-presidente ds. Van den Bosch had bedankt voor zijn rede, werd nog gezongen Ps. 68 10, waarna ds. Van den Bosch in gebed voorging. VEREENIGING „BURGERKRING". 24ste .jaarvergadering. Gisteravond hield bovengenoemde Ver- eeniging haar 24ste algemeene jaarverga dering in een der bovenzalen van café „Royal". De voorzitter, de heer J. Arnoldus opende de vergadering met een kort woord tot de talrijke aanwezigen. Spreker schetste in korte trekken de zeer gunstige positie der vereeniging, waarna de le secretaris, de heer van Klaveren, zijn jaarverslag uitbracht, waaruit bleek, dat het ledenaantal met 9 leden in het afge- loopen jaar is toegenomen. De voorzitter bedankte den secretaris voor zijn keurig verslag en zijn administra tief beheer der vereeniging. Hierna kreeg de heer Mieloo gelegenheid verslag uit te brengen over het financieel gedeelte, waarvoor hem een applaus ten deel viel. De voorzitter dankte ook hem voor zijn trouw beheer der gelden. De kascommissrie bracht bij monde van den heer Geenjaar rapport uit over de kas en bracht den heer Mieloo allen lof toe. Als nieuw lid der kascommissie werd be noemd de heer v. d. Zeeuw. Het verslag ln dichtvorm, uitgebracht door den heer Koet die zelf door een onge val niet op de vergadering aanwezig kon zijn, werd voorgelezen, waarvoor de verga dering met een hartelijk applaus dankte. Vervolgens werden 6 nieuwe leden inge schreven. Bij de bestuursverkiezing werden allen herkozen. De voorzitter dankte de vergadering namens het bestuur voor het vertrouwen. Daar de rondvraag niets opleverde, sloot de voorzitter hierna met een kort woord van dank deze geanimeerde vergadering. EERSTE LEIDSCHE E.H.B.O. BRIGADE. De jaarvergadering. Bovengenoemde vereeniging heeft haar jaarlijksehe algemeene ledenvergadering gehouden. De voorzitter opende de goed bezochte vergadering, waarna de notulen der vorige ledenvergadering zonder op- of aanmer kingen werden goedgekeurd. Hierna bracht de secretaris verslag uit over het afgeloopen vereenigingsjaar, waar uit bleek, dat de Brigade een groote plaats In de gemeenschap inneemt, getuige de vele verzoeken om assistentie, door diverse Instanties en vereenlglngen tot haar ge richt. Hierbij dient vermeld te worden de huloverleening, door de leden verricht, bij brand, gedurende de Kaaeweek. 3 October- feesten. lisperiorte. verduisteringsproef, enz., terwijl het. aantal rapportkaartjes, betref fende individueele hulpverleening 166 be draagt Aan 32 leden, wier diploma ln 1938 ver vallen was, kon na een herexamen een nieuw exemplaar- worden uitgereikt, terwijl 12 leden moesten worden afgevoerd, door dat zij zich niet aan het herexamen onder wierpen en slechts zii lid der Brigade kun nen zijn, die een geldig diploma bezitten. Uit het verslag van den oenningmeester Wijken de ontvangsten f, 607.70 en de uit gaven f. 598.54 te hebben bedragen. De aftredende bestuursleden werden bij acclamatie herkozen terwijl in de vacatures van de heeren dr. E. J. J. G. Renaud en E. Steenhuisen, die als bestuursleden hadden bedankt, als zoodanig werden benoemd de heeren L. F. M. Groffie en C. v. d. Kraan. Door de vergadering wérd tot voorzitter be noemd de heer G. H. Splinter. Onder daverend applaus werd door de vergadering aan dr. Renaud het eere-voor- zitterschap rangeboden, als dank voor de zeer groote diensten, die hij van de oprich ting af aan de vereeniging heeft bewezen. Deze verklaarde zich gaarne bereid dit te aanvaarden. Tot commissie-leden voor het nazien der boeken werden benoemd mej. M. Bots en de heeren M. L. J. Groffie en J. W. v. d. Heyden. Aan het slot dankte de heer Splinter de vergadering voor het in hem gestelde ver trouwen om hem als voorzitter te benoe men en sprak hartelijke woorden van dank tot den scheidenden voorzitter en secreta ris voor het vele. dat zij in het belang der Brigade hebben verricht. Amerikaansche ruimte en snelheid VRAAGT INLICHTINGEN Europeesche wegvastheid en zuinigheid. Wie OPEL rijdt behoeft niet te rekenen. (Inffez. Med.) 8500 Peru heeft de regeering van Franco erkend. Bonnet heeft twee uur lang met Berard geconfereerd, die andermaal naar Burgos gezonden wordt, om met de regeering van Franco te onderhandelen en daaruit blijkt wel met hoeveel zorg te Parijs alle aspec ten worden bestudeerd van het Spaansche probleem, dat Bérard te Burgos zal moeten behandelen. Hii zal met de rechtsche regeering niet alleen de instelling van diplomatieke be trekkingen tusschen Frankrijk en het rechtsche Spanje moeten voorbereiden, hetgeen met zich mede brengt de oplossing van talrijke en delicate juridische proble men, maar hij zal tevens verscheidene kwesties moeten ooiossen, die de aanwe zigheid in Frankrijk van de Sipaansche uitgewekenen aan de orde stelt. Bérard heeft eveneens besprekingen ge voerd met Jules Henry, den Franschen am bassadeur in het republikeinsche Spanje, d'e zich op het oogenblik te Parijs bevindt. Bérard weigerde verklaringen af te leg gen. Hii beperkte zich er toe mede te deelen dat hij een onderhoud zou hebben met Daladier en waarschijnlijk morgen naar Burgos zal vertrekken met een aan tal medewerkers. De duur van zijn reis is nog niet vastge steld, maar ze' waarschijnlijk vrij kort zijn. Bérard verwacht Franco te ontmoeten. Naar de opvattingen van Bérard brengt de missie waarmede hij belast is. de erken ning de facto met zich mede van de regee ring var Burgos. De voorzitter van de Kamercommissie van buitenlandsche zaken Mistier, heeft medegedeeld dat 163.107 burgers en onge veer 180.000 milita'ren u-'t Spanje over de grens ziin gevlucht. Chamberla'n zeide nog in het Britsche Lagerhuis in antwoord op vragen dat Mussolini zich verplicht heeft, de Italiaan- sche vrijwilligers aan het einde van den oorlog uit Spanje terug te trekken. „Wat de Duitschers betreft aldus de premier Hitler heeft mij te München medege deeld, dat hij bereid zou zijn de Duitsche vrijwilligers terug te roepen, wanneer de andere landen hetzefde zouden doen. Chamberlain verklaarde voorts, dat de Britsche regeering vurig wenscht, dat de oorlog zonder verder bloedvergieten zal eindigen en met beide zijden contact houdt voor het geval haar diensten ge- wenscht worden. De regeering acht het echter op het oogenblik niet gewenscht, de verantwoordelijkheid voor het steunen van bijzondere vredesvoorwaarden op zich te nemen. Men vroeg den premier ook, of reeds een beslissing is genomen ten aanzien van er kenning van Franco. Chamberlain ant woordde, dat de regeering de kwestie nog bestudeert, zoodat hij geen verdere ver klaringen kon afleggen. Del Vayo Is weer te Parijs om met Azana te beraadslagen. Het schijnt dat het ver schil van meening op het oogenblik niet zoozeer gaat over de militaire mogelijkhe den van het door den minister-president Negrln bepleite verzet, doch over de wen- schelijkheid hiervan, die door den presi dent der republiek wordt betwist. Boven dien verschillen de beide staatslieden ook nog op andere punten van meening. In elk geval is vast komen te staan, dat Azana, ook na zijn ontmoeting met del Vayo, erop rekent, te Parijs te blijven en niet naar Madrid terug te keeren, waartoe del Vayo hem uitnoodigde, verzekerend, dat de sec tor Madrid-Valencia zeer goed verdedigd kan woren. Madrid wordt intusschen geregeld door zware artillerie bestookt. Dat het reeds de inzet zou zijn voor een nieuw offensief van Franco is weinig waarschijnlijk. Franco's troepen zullen moeten worden gereorgani seerd en verplaatst en zullen wel eenige rust noodig hebben. Het nationalistische Spanje zal overgaan tot zifting van de ambtenaren, die tot dus ver een rol van beteekenis ln het repu blikeinsche Spanje gespeeld hebben. Giste ren is een wet afgekondigd, die zich bezig houdt met de politieke verantwoordelijk heid van degenen, die van nabij of van ver, rechtstreeks of zijdelings, „den rooden staat gediend of hem niet bestreden heb ben"; in beginsel zijn zij allen strafbaar. Getroffen zullen worden: lo De ambtenaren, die zich schuldig ge maakt hebben aan feiten, welke tot ver oordeeling door den krijgsraad hadden moeten leiden, of die politieke verantwoor delijkheid gedragen hebben. 2o. Wie bevordering uit bijzonderen hoof de aanvaard hebben. 3o. De ambtenaren, die buiten hun ge wonen arbeid nog andere functies vervuld hebben. 4o. Wie den nationalistisohen opstand niet gesteund heeft ofschoon hij dit had kunnen d'oen, of blijk gegeven heeft van passiviteit. 5o. Wie zich schuldig gemaakt, heeft aan handelingen of vergrijpen, die de nationa listische beweging geschaad hebben. De straffen zullen de volgende schakee ringen vertoonen: overplaatsing van den betrokkene met verbod om binnen een tijdsbestek van één tot vijf jaar naar een anderen post te dingen, ontzegging van den toegang tot leidende of vertrouwensfunc ties, schorsing voor den tijd van één bot vijf jaar, en ten slotte ontslag. BELGIË. Gisteren is minister van staat Jaspar on verwachts overleden tengevolge van een beroerte. Wijlen Jaspar. Henry Jaspar werd in Juli 1870 in Schaer- beek bij Brussel geboren. Na den oorlog, in 1919, werd hij minister van handel en sindsdien maakte hij her haaldelijk deel uit van de Belgische regee ring. In den loop der jaren stond hij aan het hoofd van nagenoeg alle departemen ten en verschillende malen was hij minis ter-president. Onder zijn leiding kwam o.m. de stabili satie van den franc tot stand, trad België tot den Volkenbond toe en werd met den wederopbouw van de Belgische industrie, die zoo buitengewoon had geleden van den oorlog, begonnen. Hij behoorde tot den con servatieven vleugel der R.K. partij. Nog enkele dagen voor zijn dood deed de Belgische koning op Jaspar een beroep om een nieuwe regeering samen te stellen, waarin hij echter niet slaagde. PIERLOT NOG NIET GESLAAGD, Pierlot is nog niet geslaagd in zijn pogen de regeertngscrisis op te lossen. De zaak Martens wordt door de liberalen niet los gelaten. Mocht een der meerderheidspartijen haar medewerking weigeren, dan zou de forma teur de kwestie van de samenstelling eener regeering met de persoonlijkheden, die hem reeds hun medewerking hebben toegezegd, opnieuw onder de oogen moeten zien. Hij heeft te kennen gegeven, dat hij in dit ge val een twee-partljenregeering zou kunnen samenstellen. Pierlot denkt heden een besluit te nemen, aangezien de kabinetscrisis niet langer kan duren. Het heet, dat Spaak de portefeuille van buitenlandsche zaken niet wil aanvaarden. FRANKRIJK. De „Temps" publiceert de volgende bij zonderheden omtrent de uitbreiding van de Fransche luchtstrijdkrachten Het uitbreidingsplan blijft nog steeds dat. hetwelk is opgesteld door Guy Lachambre, toen hij in Januari 1938 aan het ministerie kwam. Het behelst het in linde brengen van 2800 moderne oorlogsvliegtuigen, den bouw van ongeveer 4800 vliegtuigrompen en 12.000 motoren. De belangrijke bestellingen, die in de Vereenigde Staten zijn geplaatst, hebben ten doel den uitvoeringstermijn van dit plan te verkorten en den voltooiings datum van het plan, oorspronkelijk bepaald dn het voorjaar van 1940, te vervroegen. Tegelijkertijd wordt de krachtsinspanning der productie in Frankrijk voortgezet. De aankomst der toestellen geschiedt regelmatig. Men verwacht de eerste bestelde bombar dementsvliegtuigen in Juni. Reeds dezen zomer zal dus de sterkte van het Fransche luchtleger aanzienlijk gestegen zijn. BIJ haar vertrek uit Frankrijk heeft de naar de Vereenigde Staten gezonden missie nauwkeurige instructies gekregen ten aan zien van de verrichtingen, die de gekozen vliegtuigen moesten kunnen uitvoeren en die gelijk moesten zijn aan die der moderne Fransche toestellen. De totale kosten van de bestelde toestel len zijn niet officieel hekend gemaakt, doéh er Is een bedrag genoemd van 63 mlllloen dollar. bestaande uit r 140 c.M. breed bekleeding naar keuze VQrn Compleet voor slechts v_/vJU 8479 VEREENIGDE STATEN. Stephan Pace, lid van de militaire com missie van het Huis van Afgevaardigden, heeft gisteren in het Huis den verkoop van vliegtuigen aan het buitenland verdedigd, waarbij hij om. zelde: wanneer Engeland en Frankrijk verslagen worden, worden wij bedreigd. Hij voegde hieraan toe: Het is beter nu vliegtuigen aan Engeland en Frankrijk te verkoopen voor hun ver dediging, dan met een groote macht ten oorlog te trekken om een aantasting van dit halfrond te verhinderen. Voorts zette hij uiteen, dat de Vereenigde Staten om redenen van eigen belang gedwongen zul len zijn om defensieve hulp te verleenen aan Canada of Groot Brittannië in geval van nood. Roosevelt, zoo zeide hij, zou heel goed hebben kunnen zeggen: „Onze eerste ver dedigingslinie is Engeland en Frankrijk." Spr. herinnerde het Huis aan de mogelijk heid va>n een afstand der Bermuda-eilan den, wanneer Dullschland ooit over Enge land en Frankrijk mocht zegevieren. De republikeinsche afgevaardigde Gil ford verklaarde, dat de verkoop van oor logsvliegtuigen de gevolgtrekking ver schrikkelijk duidelijk maakte, dat de Vereenigde Staten een bondgenootschap aangingen met een ander. Het tegenwoor dige defensieprogram ondermijnt, aldus spreker, de neutraliteitswet, welke ten doel had de Ver. Staten uit den oorlog te hou den. De vlootcommissie heeft met vijftien tegen vijf stemmen het voorstel ver worpen om Guam uit te sluiten uit de machtigingswet voor marine en lucht vaart. De commissie hechtte vervolgens goed keuring aan den maatregel, die credieten opent, groot 68.400.000 dollar, voor nieuwe en betere vllegtuigbases In Alaska, de Caraïbische Zee en den Stillen Oceaan. Ten slotte kan worden gemeld, dat het Huls van Afgevaardigden den voornaam- sten hinderpaal voor de onmiddellijke goedkeuring van het grootste gedeelte van het defensieprogram, dat 552 millioen dol lar omvat, uit den weg heeft geruimd door met 169 tegen 127 stemmen een gepubli- keinsche poging te verslaan om de voor gestelde uitbreiding van het legerlucht- corps te beperken tot 1000 vliegtuigen per j aar. Ten slotte keurde het Huis met 361 tegen 15 stemmen het defensieprofram goed, dat thans naar den Senaat gaal- De goedkeuring geschiedde na ecn verklaring door den leider der meer derheid, Rayburn, volgens welke de toestanden in Europa „vulcaniscber zijn dan in 1914". Hulp bij Braziliës economische ontsluiting. Voigens inlichtingen uit bevoegde bn» heeft Aranha, de Braziliaansche mmlAtc van buitenlandsche zaken, te Washing'®' de oprichting voorgesteld van een M'j. kaansch-Braziliaansche maatschappij, 0 de exploitatie ter hand zou moeten nein- van de natuurlijke hulpbronnen van w zilic. die niet met de Amerikaan. '0 P' ductie concurreeren, zooals mangaan®' sommige speciale staalsoorten, ran" hardhout, en kinine. De maatschappU Li door particulier Amerikaansch kap'""* moeten worden gefinancierd, 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2