i»CARNAVAL ELTAX-BUS BUITENLAND LAATSTE BERICHTEN LEIDSCH DAGBLAD - Eersie Blad Dinsdag 14 Februari 1939 De strijd in het Verre Oosten Redactie 1507 Directie en Administratie2500 Algemeene Toestand Het spel in Spanje 1 De vluchteiingencommïssie bijeen Handelsovereenkomst met Duitschland De moord op Von Rath met Uw club per De situatie in Spanje l« KHtt Mt 1 n i n nMTrnrtlrmiiSlUiHOf ïinlll Onze telefoonnummers IIHKIHWIHIIIIHIffllttlltHltlHmilflIIIIIIII Het spel in Spanje gaat verder! De Fransche pers ls met uitzondering van de socialistische en communistische bladen, thans unaniem voor een erkenning de jure van Franco's bewind. Bourgues schrijft in de „Petit Parisian", dat het voor de belangen van Frankrijk en Engeland het beste zou zijn, wanneer nor male betrekkingen met de regeering te Bur gos zouden worden aangeknoopt, teneinde zich te verzetten tegen het optreden van Duitschland en Italië. Vermoedelijk zullen evenwel de regeeringen te Parijs en Lon den zich om juridische en moreele redenen gedwongen zien in etappes te werken. Donnadieu verklaart in „l'Epoque" zich gelukkig te achten dat men thans op weg is naar de erkenning van Franco. Het beste bewijs dat Frankrijk en Engeland verstan dig handelen is, dat de Duitsche en Ita- liaansche bladen hun aanvallen voortzet ten en de beschuldiging uiten, dat deze landen Franco willen berooven van zijn overwinning. Het zou evenwei juister zijn te zeggen, dat deze landen Franco willen bevrijden van hen. die zich reeds meester in een veroverd land wanen. Gisteravond scheen het vrijwel zeker, dat de Fransche ministerraad zal besluiten Leon Berard opnieuw met een offlcteele zending naar Burgos te zenden Berard zou tot taak krijgen, met Franco niet alleen de modaliteiten te bestudeeren van het aan- knoopen van normale diplomatieke betrek kingen tusschen Parijs en Burgos, doch ook zekere economische en commercieele vraagstukken, waarbij Fransche belangen betrokken zijn; hij zal ook het vluchtelin genvraagstuk met Franco bespreken. Volgens niet te controleeren geruchten zou Franco te Roime uiting hebben gegeven aan zijn misnoegen over den aanval van Italiaansche vliegtuigen op Minorca tijdens het verblijf van den Britschen kruiser ..Devonshire". Ook heeft men den indruk, dat deze kwestie ter sprake is gekomen bij het on derhoud tusschen lord Perth en graaf Ciano. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" wijt het voornemen van Frankrijk en Engeland om Franco onder zekere voorwaarden te willen erkennen aan de bedoeling een zwak Spanje te doen ontstaan. Het blad wijst er op, dat in Parijs de ge dachte is ontstaan van een „consultatie". Generaal Franco, zoo schrijft het blad verder, den raad te willen geven op te houden met de bestrijding van het bolsje wisme. toont de mate van een onbegrip, dat bij een verzadigde Westelijke mogend heid nog steeds aangetroffen kan worden. Deze week zullen misschien een paar nieuwe ambassadeurs in Burgos aanko men. De ..Berliner Lokai Anzeiger" wijst er eveneens op, dat de erkenning van Franco thans geen zaak meer is, die een koopprijs waard zou zijn, maar slechts nog de erken ning van een werkelijkheid die zonder, ja tegen de democratieën, met bloed en ijzer tot stand is gebracht. De „Nachtausgabe" legt er den nadruk op. dat het vooral Engeland schijnt te zijn. dat voorwaarden wil stellen. Ais bijzonder kenmerkend voor de Engelsche houding wijst het blad er op. dat Winston Chur chill nog enkele weken geleden zonder dat van eenigerlei Engelsphe zijde een tegen spraak is gevolgd, het belang van Enge land bij een overwinning van „sovjet- Spanje" kon verkondigen. De Britsche particuliere parlementaire commissie voor Spanje, waartoe ieder lid van het Engelsche parlement kan toetre den, wanneer het geïnteresseerd is in Spanje, heeft in het Lagerhuis een spoed vergadering belegd. Er werd een telegram, onderteekend door den voorzitter der cammisise. gericht aan Daladier, Bonnet en verscheidene Fransche afgevaardigden, waarin gezegd wordt: „na mens alle partijen doet de Britsche parle mentaire commissie voor Spanje een drin gend verzoek op u, Franco niet onvoor waardelijk te erkennen. Wij doen een ge lijkluidend verzoek aan onze regeering. Onze meening is. dat geen onderhandelin gen. behalve op den grondslag van Negrin's vredesvoorwaarden ten aanzien van terug trekking der buitenlandse he combattanten en amnestie, gevoerd moeten worden Officieel hult men zich echter nog in ge heimzinnigheid. Of zal de Duce, die Zondag te Turijn het woord zal voeren, dan iets naders zeggen? De houding van de Vereenigde Staten in het Spaansche conflict zal niet gewijzigd worden De traditioneele politiek ten aan zien van „opstandelingen" d wz. geen er kenning zoolang het land niet geheel in hun macht ls en de vrede zal zijn hersteld met volledige garantie voor de behartiging van de belangen der Amerikanen, zal gehand haafd blijven. Er worden geen onderhande lingen gevoerd tusschen Washington en Burgos en men heeft ook geen haast deze te openen. De vluchtelingen-commissie is gisteren avond gedurende twee uur bijeen geweest. Het is waarschijnlijk, dat vandaag een op volger voor Rublee gekozen zal worden. In de vergadering van gisteravond heeft Myron Taylor een mededeeling voorgelezen van den president der Phillppijnen, Quezon, waarin deze de bereidheid van zijn regee ring te kennen geeft om samen te werken aan de plannen tot vestiging van de vluch telingen en waarin hij aanbiedt een zeker aantal vluchtelingen op te nemen op het eiland Mindanao, dat een oppervlakte heeft van 37.000 vierkante mijlen. Quezon gaf voorts te kennen, dat een plan voor kolonisatie opgesteld wordt, waar voor de hulp der vluchtelingendeskundlgen, dokters en andere beroepslieden ten zeerste gewenscht is. - - Een der voorwaarden is. dat de vluchte lingen Phillippijnsche onderdanen moeten worden en bereid moeten zijn zich te ves tigen en in den landbouw hun bestaan te zoeken. Voorts werden rapporten voorgelezen door gedelegeerden van Frankrijk, België. Neder land. Engeland en de Dominicaansche re publiek. De Nederlandsche regeering bracht rapport uit over de mogelijkheden van ves tiging van vluchtelingen ln Suriname. De Engelsche gedelegeerde sprak, naar ver luidt over de mogelijkheden van Britsch Guyana en Rhodesia. BELGIË. Jaspar niet geslaagd. Henri Jaspar, die van den koning op dracht had gekregen een nieuw kabi net samen te stellen, is niet geslaagd. Hij heeft derhalve afgezien van de hem opgedragen taak. Na den journalisten dit besluit te heb ben medegedeeld voegde Jaspar er aan toe. dat het in zijn voornemen had gelegen om een ministerie te vormen, bestaande uit tien ministers met den premier. Vijf minis ters zouden parlementsleden geweest zijn en de vijf anderen zouden buiten het par lement zijn gekozen. De beide socialistische parlementsleden, op wie hij een beroep had gedaan, hebben deze formule niet kunnen aanvaarden. Met het oog op deze weigering had Jaspar er toen van afgezien een kabinet te vormen. De beschuldiging tegen een vijftal per sonen uit de buurt van Ciney wegens spion- nage blijkt op laster te berusten. ITALIË. Tusschen Italië en Duitschland is voor 1339 een handelsaccoord gesloten, waarbij ook de door de aansluiting van den Oost mark en het Sudetengebied ontstane pro blemen geregeld zijn De practische ge volgen van de overeenkomst zullen zijn een aanzienlijke stijging van den Duitschen uitvoar naar Italië. De gemengde Duitsch- Italiaansche commissie zal niet meer, zoo als tot dusverre, eenmaal in de 6 maanden, maar nog slechts eenmaal per jaar bijeen komen. De geteekende overeenkomsten en protocollen, zoo wordt verklaard, vormen de economische fundeering van de spil RomeBerlijn, waarbij de wederzijdsche autarkle-huishoudlngen in hooge mate op elkander afgestemd zijn. Men ziet in eco nomische kringen in de overeenkomsten een bevestiging er van, dat een planmatige economische politiek de veiligste basis voor een verstandige regeling van in- en uit voer is. FRANKRIJK. Grynspan, de jonge Poolsche Jood. die ENGELAND, den attaché bij het Duitsche gezantschap 1 te Parijs, von Rath, heeft doorgeschoten. is door de medische deskundigen toereken- InSfflDCndin 063111 WOOrQt ¥190611 baar verklaard en zijn proces zal ln Mei voorkomen voor de Seine-assiezen. De Fransche regeering was volledig op de hoogte gehouden van het optreden der Britsche regeering. Het Britsche oorlogs schip heeft zich naar Minorca begeven en het verluidt, dat het eiland thans ls over gegeven. De Britsche regeering heeft geen aandeel gehad in de onderhandelingen en draagt er geen verantwoordelijkheid voor. De .De vonshire" heeft de verantwoordelijkheid gehad, vierhondervijftig vluchtelingen aan boord te nemep. daar de mogelijkheid voor vergeldingsmaatregelen bestond. In samen werking met de Fransche autoriteiten zijn deze menschen te Marseille ontscheept. Op een verdere' vraag deed de minister president voorlezing van een telegram van het Britsche consulaat te ftilma waarin werd verklaard dat de oudste rechtsche ofifcier die aldaar het bevel voert, den consul heeft gemachtigd, zijn naam te noemen bij de verklaring, dat het bom bardement van Mahon tijdens het bezoek van de ..Devonshire" een overtreding van Franco s bevelen was geweest en ten zeer ste werd betreurd. In antwoord op verdere vragen heeft Chamberlain geantwoord, dat het hem met het oog op den zeer snel veranderden toestand in Spanje onmogelijk is. zekere verzekeringen te geven, doch dat hij kon zeggen, dat de Britsche regeering in zeer nauw contact staat met de Fransche re geering en dat in bedoelde aangelegenheid nog geen beslissing is genomen. Op een verdere vraag of hij de verzeke ring wilde geven, dat het Lagerhuis ge raadpleegd zou worden, vóór eenige fun- damenteele wijziging in de politiek ant woordde Chamberlain, dat de regeering de verantwoordelijkheid moet aanvaarden. TS JECHO-SLOW AKI JE. Een klaagrede van Kundt Tijdens een zitting van de fractie der Duitsche nationaal-socialistische afgevaar digden en senatoren heeft de voorzitter, af gevaardigde Ernst Kundt, o.m. verklaard, dat „het een dwaling zou zijn, te veronder stellen, dat het den Duitschers in Tsjecho Slowakije thans beter gaat dan vóór den eersten October 1938. Weliswaar zijn zekere vroegere in het oog springende methoden, vooral op het gebied van strafrechterlijk optreden en politieactie weggevallen en ls men ook in vele kwesties van uiterlijkhe den tegemoetkomender geworden, bijv. ten aanzien van het dragen van het haken kruis en het gebruik van de hakenkruis- vlag. maar toch is met betrekking tot de feitelijke rechtspositie der Duitschers geen verbetering en in economisch en sociaal opzicht zelfs een verslechtering ingetreden. Men heeft door de verschillende metho den en zelfs met behulp van twee regee- ringsverordeningen de Duitschers uit de bedrijven gedrongen. Aan Tsjechische zijde heerscht de nei ging den nieuwen staat slechts als een na- tiohalen staat der Tsjechen te beschouwen, waaruit de overgebleven Duitschers welis waar niet met geweld, maar toch langs ..kouden weg" weggedrongen moeten wor den. Zoo schijnt men de oude historische po sitie der Duitschers, die terugblikken kun nen op een geschiedenis van duizend jaren, thans in alle stilte te wjllen llquideeren door om redenen V£n economischen en so cialen aard de overgebleven Duitschers te drijven te opteeren voor het Duitsche rijk in den zin van het optieverdrag. Het ligt voor de hand, dat de fractie de Duitsche nat. soc. afgevaardigden en sena toren en de leiders van de volksgroep met alle krachten daartegen zullen strijden. Doch dit moet niet slechts beschouwd wor den als een aangelegenheid van de Duit sche volksgroep, maar als een kwestie van de verdere verhouding van het Duitsche rijk tot het nieuwe Tsjecho Slowakije. ZWITSERLAND. Duitsche grensbewakers gearresteerd. Medegedeeld wordt, dat twee Duitsche grensbewakers, die Oostenrij ksche vluchte lingen achtervolgden, op Zwitsersch grond gebied werden gearresteerd. 'Zij waren een uur gaans op Zwitsersch g'bied doorgedrongen. HONGARIJE. Geruchten over een minister-crisis. Het gerucht gaat, dat een minister-crisis is uit ebroken en volgens sommigen zou de rijksregent reeds het ontslag van het k-binct hebben aanvaard. Het voorwend sel zou zijn een ongesteldheid van den mi nister-president, doch de werkelijke reden zou zijn een diepgaand verschil van mee ning tusschen Horthy en Imredy. In antwoord op een aantal vragen heeft Chamberlain in het lagerhuis medegedeeld, dat de Britsche regeering op verzoek van plaatselijke autoriteiten van Palma op zich had genomen, een hoofdambtenaar naar Minorca over te brengen, ten einde er te kunnen onderhandelen over een vreedzame overgave De Britsche regeering was er te voren van in kennis gesteld, dat tenzij zij onderhan delingen mogelijk kon maken door ver keersmiddelen ter beschikking te stellen, een aanval op Minorca zou worden onder nomen. Aangezien het gevoelen bestond, dat on- noodlg bloedvergieten moest worden voor komen (applaus), werd het oorlogsschip „Devonshire" beschikbaar gesteld. Chamberlain zeide voorts, dat de Britsche regeering noch met de Spaansche regec- ring, noch met de autoriteiten van Burgos overleg heeft gepleegd, hoewel, naar ver luidt, de plaatselijke autoriteiten van Palma in contact zijn geweest met Franco. VEREENIGDE STATEN. Geen publicatie van Roosevelt's verklaring. De militaire commissie van den Ameri- kaanschen senaat heeft met 10 tegen 6 stemmen c-n motie verworpen, waarin pu- blcatie gevraagd werd van de verklaringen die door getuigen zijn afgelegd tijdens de geheime bijeenkomst der commissie, waarin de verkoop van vliegtuigen aan Frankrijk behandeld werd. Brandeis neemt ontslag. Naar medegedeeld wordt heeft de 80- jarige Louis Brandeis ontslag genomen als lid van het Hooggerechtshof, Bezoek van Aranha. Van gezaghebbende zijde wordt verno men dat het door den Braziliaanschen minister van buitenlandsche zaken, Aranha aan Morgenthau overhandigde memoran dum een volledige studie behelst over de AmerikaanschBrazilaansche handelsbe trekkingen. Het document toont de noodzakelijkhe'd aan voor Brazilië om zijn productie van grondstoffen, vooral caoutchouc en ijzer, te verhoogen, ten einde zijn buitenlandsche schulden te betalen. Brazilië wil met de Vereenigde Staten samenwerken om deze hulpbronnen tot ontwikkeling te brengen maar wanneer de Vereenigde Staten zouden weigeren zal Brazilië tot zijn spijt de aangeboden Du t- sche hulp moeien aanvaarden. Aranha heeft een onderhoud gehad met Hull en Sumner Welles. MEXICO. Onteigening van grond. Bij ministerieel decreet is een terrein van meer dan 20.000 H.A., eigendom van een Amerikaansche suikermaatschappij, ont eigend. Het terrein zal worden gebruikt voor het stichten van collectieve boerde rijen. Het terrein leverde een goeden oogst sui kerriet; verleden jaar heeft de maat schappij, welke het terrein bezat, meer dan 500.000 ton uitgevoerd. Meer dan 4000 arbeiders vonden hier werk. De bezetting van Hainan. Ook de Engelsche gezant te Tokio heeft thans bij Arita geprotesteerd tegen de be zetting van het eiland Hainan. Hij kreeg hetzelfde antwoord als gisteren de Fran sche gezant. De Chineesche afdeeling van de inter nationale vredescampagne heeft aan het hoofdkwartier der beweging in Genève een telegram gezonden, waarin een uiteenzet ting wordt gegeven van de duistere bedoe lingen achter de Japansche landing op Hainan. Plechtig wordt de wereld, in het bijzon der Groot-Biittannië, Frankrijk. Neder land en de Vereenigde Staten, die het ne- genmogendhedenpact hebben onderteekend ln dit telegram er aan herinnerd, dat de Japansche inval op Hainan gemotiveerd wordt door den wensch. de strategische controle te krijgen over de Tongkin-baai. Tegelijkertijd zou de bezetting van Hai nan de verwezenlijking mogelijk maken van het Japansche verlangen, de Philippijner. te omsingelen en de verbindingen te ver breken tusschen Hongkong en Singapore ter voorkoming van een gemeenschappe lijke actie der Engelsche en Amerikaan sche vloten. Mocht Japan zich hecht ves tigen op Hainan, dan zou de geheele Inter nationale toestand onvermijdelijk gewijzigd worden Het telegram wijst vervolgens nog op het feit. dat uitsluitend protesten bij Japan van geen waarde zijn. aangezien Japan al leen kracht eerbiedigt. Het dringt er bij de democratieën op aan geen tijd te ver liezen en een gezamenlijke actie tegen Ja pan te ondernemen. Muiterij van Koreanen? Naar het Chineesche telegraafagentschap meldt, zijn 6000 man Koreaansche troepen in Kanton op 8 Februari des morgens aan het muiten geslagen. Zij doodden vele Ja pansche officieren, waarop generaal Ar.do, de Japansche commandant in Kanton. Ja pansche troepen samentrok, om de Ko reaansche muiters te omsingelen. Een ge- heelen dag lang werd gevochten, waarbij aan beide kanten zware verliezen werden geleden. Ten slotte werd de muiterij on derdrukt, nadat een Japansch landings corps verschenen was. dat de Koreanen in den rug aanviel, zoodat zij van twee zijden werden bestookt. Achthonderd Koreanen werden terechtgesteld. Van buitenlandsche zijde wordt, naar het Chineesche telegraafagentschap voorts nog meldt, aan het licht gebracht, dat de Japansche pogingen, om maarschalk Woe 8041 (Ingez. Med.) Pel Foe het voorzitterschap te doen aan vaarden van de pacificatiecommissie, mis lukt zijn. Luitenant-generaal Doihara, „Japans meesterspion" en de Japansche ..Lawrence van het Verre Oosten", heeft driemaal een onderhoud gehad met Woe Pel Foe. Tel kenmale werd hij echter teleurgesteld Woe Pei Foe zou te kennen hebben gegeven, dat wanneer de Japanners wenschen, dat hij weer in het openbare leven optreedt, Ja pan eerst alle troepen moet terugtrekken uit China, met inbegrip van Mandsjocrije. Franco verbiedt alle politieke partijen van het Volksfront. In de staatscourant van Burgos wordt met het oog op „de aanstaande bevrijding van geheel Spanje" een wet gepubliceerd Waarin alle partijen van het Volksfront! voorts alle marxistische, anarchistische en separatistische partijen, worden verboden Ook de vakvereenigingsorganisatles C. N. T en F. A. I. worden verboden, evenals de vrijmetselaarsorganisaties. Afgevaardigden dezer organisaties kun nen in de toekomst geen officieele functies meer bekleeden, evenmin als leden dier organisaties, die actief aan de propaganda hebben deelgenomen. De partijleiders en afgevaardigden even als vrijmetselaars van den achttienden graad af. zullen ter bijzondere verantwoor ding worden geroepen. Daartoe zullen bij de districUgerechtshoven speciale recht banken worden opgericht. Doodvonnissen in Barcelona. De centrale krijgsraad te Barcelona heeft Selazar Ventura, president van de volks rechtbank, Manuel Garrido, president van het revolutionnaire comité van de „General Motors", Emilio Morales, president van den revolutionnairen bond van arbeiders in de automobielindustrie, Pablo Cerda, leider van de patrouille des doods" en den anarchist Francisco Piquer, die beschuldigd wordt van moord op vijf geestelijken, ter dood veroordeeld. De dossiers, welke op de veroordeelden betrekking hebben, zullen naar Franco worden opgezonden, die om trent hun lot zal beslissen. R>i>ii0»7s*tis7 DE h"ARC'ISSENTENTOONSTELLING TE UlllllClllUllU SASSENHEIM. DOODELUK VERKEERSONGEVAL ■rt: LEEUWARDEN. Gisteravond werd op de Nleuwestad te Leeuwarden, de 84-jarige F. Oosterbaan, bij het oversteken van den rijweg aange reden door een motorrijwiel. De oude heer viel en verwondde zich aan het gelaae. Aanvankelijk werd hij naai- zijn woning aan den Eewal gebracht, doch onmiddellijk daarna naar het St. Bonifacius hospitaal vervoerd, waar bleek, dat hij een schedel- basisfractuur had opgeloopen. In den af- geloopen nacht is hij aan de gevolgen overleden. MAN VERDRONKEN BIJ NIJMEGEN. Hedenmiddag is in het Maas- en Waal kanaal bij Nijmegen verdronken de 48-ja- rige B uit Nijmegen. De man was vader van vijf kinderen. (op 2 Kinen) Zeg wat moet dat daar?" „Ik maak een sneeuwpopl" Diverse bekroningen. Op de Narcissententoonstelling te Sas- senheim kende de jury de volgende be kroningen toe: Prijsvraag I Warnaar en Co.; n T. Vos en Zoon; m G. Zandbergen. Ie prijs (gouden medaille) G. Zandber gen; 2e prijs izilveren medaille) Wamaar en Co.; 2e prijs (beker) A. Vrijllnk. Allen te Sassenhelm. DIEFSTAL ONTDEKT TE ZAANDAM. Firma Albert Heyn voor vrij belangrijk bedrag benadeeld. Te Zaandam is een diefstal van levens middelen ontdekt, gepleegd ten nadeele van de firma Albert Heyn. Eigenlijk betreft het een reeks van diefstallen, die reeds lan ger dan een jaar aan den gang zijn. Hiervan werd een 30-jarlge pakhuis knecht verdacht, die daarvoor de gelegen heid had, omdat hij op bepaalde tijden ln het bezit was van den sleutel van het pak huis. Wanneer de gelegenheid zich voor deed. werden dan verschillende goederen, vooral zuidvruchten, ter zijde gezet, welke door een buiten het bedrijf staande cho coladebewerker uit Zaandam met een bak fiets werden afgehaald. Deze man be zorgde ook dat de goederen aan den man kwamen, waarna de buit werd yerdeeld. Beiden zijn door de politie in arrest ge steld en in het politiebureau te Zaandam ingesloten. Na een scherp verhoor hebben de beide daders een bekentenis afgelegd. Volgens verklaringen van den pakhuis knecht zou voor f. 3000.— goederen ont vreemd zijn. Men gelooft echter dat het be drag beduidend hooger ls. Het Juiste be drag tracht de firma door het maken van een Inventarisatie vast te stellen. De daders hadden hun afzetgebied ten deele in Amsterdam en voor een ander deel in Zaandam bij kleine winkeliers. Een koop man uit Koog aan de Zaan. is, eveneens verdacht van heling, aangehouden. Dete ontkent echter lets met de zaak te maken te hebben. HET INTERNATIONAAL RUBBER COMITC. Het lekvaerquotum onveranderd gelatea Na afloop van de hedenochtend ln Laraissezaal te Den Haag gehouden verga dering van het Internationaal Rubber Co mité is medegedeeld, dat het comité te- sloten heeft het rubberuitvoerquotum voor de maanden April, Mei en Juni 1939 vas te stellen op 50%. Dit besluit komt dus hierop neer, dat ln het uitvoerquotum gee" verandering is gekomen. Het comité be houdt zich echter het recht voor tussonen- tijds in dit percentage verandering brengen, wanneer zulks, om welken red™ ook, gewenscht zou blijken. De volgende bijeenkomst zal 16 Mei a.s. te Londen I®" hpuden word:* 2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2