STADSNIEUWS
DINSDAG 14 FEBRUARI 1939
No. 24199
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
tóng van Philips van Marnix
van Si. Aldegonde 1540-1940
NIEUW/
Leidsche Schouwburg.
Dokter H. W. Blöte
overleden
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te toetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden •(- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.»
NATIONAAL COMITÉ OPGERICHT.
Marnix van St. Aldegonde.
Zaterdag is alhier onder de auspiciën
van de Maatschappij der Nederlandse he
Letterkunde de constitueerende vergade-
I ring gehouden van het Nationaal Comité
I ter herdenking van Philips van Marnix
van St. Aldegonde 15401940-
Tot het eere-comité zijn toegetreden dr.
H. Colijn minister van staat, minister van
algemeene zaken; dr. J. R. Slotemaker de
Bruine, minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen; jhr. mr. F. Beelaerts
van Blokland, minister van staat, vice-
president van den Raad van State; jhr. mr.
dr, H. A. van Karnebeek, minister van
staat, commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Holland; luit-generaal I. H.
Reynders, chef van den generalen staf;
jhr. mr. J. W. Quaries van Ufford. com
missaris der Koningin in de provincie Zee
land; mr. J. Schokking, lid van den Raad
van State; prof. dr. J. Huizinga, voorzitter
van de Koninklijke Neder lan&sche Aka-
cemie van Wetenschappen, afd. Letter
kunde; G. L. baron van Boetzelaer en dr.
C- W. Th. baron van Boetzelaer van Aspc-
ien en Dubbeldam.
Het bestuur wordt gevormd door prof. dr.
A. A. van Schelven, voorzitter, prof. dr. J.
de Vries, vice-voorzitter, prof. dr. J. N.
Bakhuizen van den Brink, eerste secretaris,
dr. Paulina W. Havelaar, tweede secreta
resse en den heer Jacob Mees, penning
meester.
Onder de leden van het comité zijn tal
rijke ver tegenwoordligers van belangrijke
openbare genootschappen, vereenigingen,
kot Algemeen Nederlandsch Verbond enz.
Het comité heeft, gelijk wij in het
kort reeds meldden, besloten tot een
gTootsche nationale herdenking in den
voorzomer van 1940 te Leiden, waar
Marnix het laatst heeft gewoond en is
gestorven, de oprichting van een mo
nument en het samenstellen van een
tentoonstelling.
Het comité is bovendien gaarne bereid
provinciale of plaatselijke vieringen met
raad en daad bij te staan. Binnenkort zal
alom in den lande een oproep worden ver
spreid tot medewerking aan en het schen
en van bijdragen voor een waarlijk natio
nale huldiging van deze groote vaderland
je figuur.
e.h.b.o. bij luchtbescherming.
De directeur van den Gem. Geneeskun
digen Dienst, dr. M. D. Horst deelt ons
"Me, dat a.s. Vrijdag de eerste cursus in
«rste hulp bij ongelukken in het kader
'»n den Luchtbeschermingsdienst, waar
voor de deelnemers reeds zijn opgeroepen,
1® aanvang neemt. Deze cursus, welke 12
(~sen omvat en geheel gratis wordt gege-
'f' staat onder leiding van dr. Horst. Een
Parallelcursus voor hen, voor wie op deze
eerste cursus geen plaats is. zal vermoede-
Pi» de volgende week onder leiding der
«adsgeneesheeren aanvangen.
ten en ander geschiedt in overleg met
P'aatselijke afdeeling der Ned. Ver. voor
Luchtbescherming.
MILITARIA.
a, ren is door den garnizoenscomman-
oant beëedigd de bij Koninklijk Besluit van
Mfiari j.l, tot officier van gezondheid
j^t.ae klasse aangestelde vaandrig G. R.
academische examens.
Geslaagd voor het doctoraal examen
mevr. a. Huese-van Poelgeest
""tem) en de heer F. Houdijk (Rijswijk).
VEREENIGING „BELLAMY".
Rede van den heer J. Horsmeier.
De afdeeling Leiden van de Internatio
nale Vereeniging ..Bellamy" hield gister
avond in de Kleine Stadsgehoorzaal een
openbare propaganda-vergadering, waarin
als spreker optrad de heer J. Horsmeier uit
Bloemendaal, die tot onderwerp had geko
zen „Geen ellende meer", maar „Welvaart
voor allen".
Spr. werd ingeleid door den voorzitter
der Leidsche afdeeling den heer H. N. Ar
nold. De heer Horsmeier wees er op, dat
Bellamy op waardige wijze de maatschappij
van zijn en onzen tijd heeft beschreven; hij
heeft geschouwd in de toekomst en gezien
hoe het oude zal moeten leiden tot het
nieuwe. Hij heeft aangetoond hoe de evo
lutie voortschrijdt ondanks tegenwerking
van zijden, waarvan men medewerking "had
moeten verwachten. Hij heeft, bewogen
door een fntens medegevoel, personen als
zoodanig zelf sparend, de toestanden, welke
leiden tot verarming, verwildering, llcha-
melijken en geestelijken honger, gehekeld.
Bellamy heeft de menschheid laten zien
hoe de oplossing van het maatschappelijke
en geestelijke weedom zou gaan door het
duister naar licht, maar ook hoe het moge
lijk zou zijn om langs den weg der rede
zonder geweld, te komen tot een samenle
ving. waarin de eischen van Christelijke
naastenliefde en rechtvaardigheid zouden
kunnen worden vervuld. Bellamy, aldus spr.
tast het kwaad bij den wortel aan en laat
zien hoe de geldhandel, hoe het concurren
tie- en winstsysteem ln alle verschrikkelijk
heid leiden moet en zal tot concentratie van
kapitaal en macht bij enkelen of enkele
groepen eenerzijds en tot onbeschrijfelijke
ellende bij de overgroote massa anderzijds.
Bellamy heeft laten zien en wij moeten
het helaas constateeren dat de verbete
ringen van techniek en wetenschap niet
strekken tot zegen der menschheid in haar
geheel maar tot haar vloek. Met stralende
zekerheid weten wij, dat de samenleving,
die Bellamy heeft beschreven, komen zal.
Dat staat vast. Daarom ls het niet onver
antwoordelijk zulks thans te propageeren,
nu velen, economen en theologen incluis,
geen oplossing meer weten. Daarom is het
niet fantastisch om het stelsel-Bellamy
door te geven, nu het kapitaal bezig is zich
zelf te vermoorden. Maar onverantwoorde
lijk is het, niet na te denken en niet mede
de hand aan de ploeg te slaan, niet met alle
kracht, intensiviteit en met alle gaven,
waarover wij beschikken, mede te werken
aan de totstandkoming der nieuwe maat
schappij. Fantasie is het te meenen, dat
met een beetje arbeidsspreidlng en wat
minder Invoerrechten de werkloosheid be
streden, laat staan opgeheven wordt, en de
handel op de binnenlandsche markt weer
wordt verlevendigd. Hier staan in de vol
heid der tijden belangen op het spel voor
lederen kring, overal ter wereld. Gewerkt
aan betere omstandigheden, beteekent ook
de komst van een beteren mensch. Want,
niet waar, de omstandigheden maken
den mensch. Maar de bewuste mensch
maakt de omstandigheden. Bellamy's stelsel
verwerkelijkt, beteekent de komst van een
maatschappij, waarin goedheid, waarheid
en gerechtigheid zullen kunnen gaan heer-
schen, waarin de mensch zal kunnen wor
den opgevoerd tot zijn feitelijke bestem
ming en waarin het in wezen zal kunnen
zijn:
Allen voor één en één voor Allen.
Aan U het antwoord: de daad!
De hand aan de ploeg.
Na de pauze behandelde spreker de inge
komen vragen, waarbij hij gelegenheid
kreeg op enkele onderdeelen uitvoerig in te
gaan.
R.K. MIDDENSTANDSVER. „DE HANZE"
De jaarvergadering.
Bovengenoemde vereeniging hield gister
avond in een der bovenzalen van café
restaurant „In den Vergulden Turk" haar
jaarlijksche algemeene ledenvergadering.
De voorzitter, de heer H. L. J. Tobé.
opende de vergadering met den christelijken
groet en heette allen welkom.
De secretaris, de heer Ph. van der Drift,
las vervolgens de notulen der vorige leden
vergadering, welke onveranderd werden
goedgekeurd.
Na afhandeling der ingekomen stukken
en de installatie van een aantal nieuwe
leden, deed de voorzitter eenige mededee-
lingen over de nieuwe electriciteitstarieven.
Op grond van persoonlijke berekeningen
is spr. tot de conclusie gekomen, dat deze
tarieven inderdaad voor middenstanders,
die vrij veel of veel stroom verbruiken,
voordeel inhouden. Spr. gaf een uitvoerig
overzicht van de grondslagen, waarnaar de
tarieven worden berekend en giaf den leden
in overweging zich deskundig te laten
voorlichten over de al dan niet wensche-
lijkheid van aansluiting bij het nieuwe
tarief. Ook het bestuur zal in deze gaarne
van advies dienen c.q. zijn bemiddeling
verleenen tot het verkrijgen daarvan. Over
het algemeen kan spr. wel zeggen, dat de
middenstand met ds nieuwe tarieven ge
baat is.
De kascommissie rapporteerde bij monde
van den heer Compier. dat de boeken en
bescheiden van den penningmeester, den
heer Perquin in volmaakte orde waren be
vonden en adviseerde tot het verleenen
van décharge, waartoe werd besloten.
De heeren v. Berge Henegouwen en Ver
hoef verklaarden zich bereid om zitting
te nemen ln de kascommissie 1939.
Vervolgens bracht de heer v. d. Drift
zijn jaarverslag uit, waaraan wij ontleenen,
dat het ledental met 28 toenam en thans
262 bedraagt. Over het algemeen is de eco
nomische toestand voor den middenstand
nog niet gunstig.
De voorzitter bracht den heer v. d. Drift
dank voor zijn welverzorgd jaarverslag, dat
onder applaus werd goedgekeurd.
Uit het jaarverslag van den penning
meester, den heer J. L. C. Perquin, ver
namen wij. dat de ontvangsten en uitga
ven f. 2936,71 bedroegen, sluitende met een
batig saldo van circa f. 400. Ook dit ver
slag werd onder dank vastgesteld. De be
grooting 1939 werd in ontvangsten en uit
gaven vastgesteld op f. 2824,51.
De periodiek aftredende bestuursleden,
de heeren J. L. C. Perquin en B. W. H. Bou-
chier werden herkozen, terwijl in de vaca
ture, ontstaan door het vertrek van den
heer van Zijl. werd voorzien door de ver
kiezing van den heer Bayer, die zijn be
noeming ln beraad hield.
De heer H. P. Jansen bracht hierna het
jaarverslag uit van de R.K. Schilders-
patroonsver. „St. Lukas". hetgeen de heer
Compier deed namens het R K. Melkver-
koopersgilde ,JSt. Pascalis". Beide verslagen
werden goedgekeurd.
De geestelijk adviseur, kapelaan Berne-
feld sprak vervolgens over het vertrouwen
in het zakenleven, dat van groot geestelijk
en algemeen belang is.
Evenzeer als wij er in ons persoonlijk
leven voor dienen te waken, dat wij niet
het vertrouwen schokken, dat anderen in
ons stellen, moeten wij er voor zorgen, dat
men vertrouwen kan hebben in onze zaak.
in de kwaliteit der producten en in de
prijzen. Wij moeten stelling kiezen tegen
het egoïsme, dat in de huidige maat
schappelijke samenleving zulk een groote
rol speelt en dit vervangen door weder-
keerig vertrouwen. Eerst dan zal het woord
van Paus Pius IX in ..Quadragesimo Anno"
in vervulling gaan. dat liefde en recht
vaardigheid dienen te worden hersteld.
Na de rondvraag werd de vergadering op
de gebruikelijke wijze gesloten.
TOONEELGROEP „HET MASKER".
Jeugd, spel in drie bedrijven
van C. A. Puget.
Een spel van de jeugd inderdaad!
Maar bepaald overtuigend mag dit luchtige
Fransche tooneelwerk tenslotte toch niet
worden genoemd. De inzet is veelbelovend;
het eerste bedrijf doet het uitmuntend,
doch dan valt het stuk zienderoogen terug
om te eindigen als een doodeenvoudig,
goedkoop liefdesromannetje in afleverin
gen. Als het niet zoo prachtig werd ge
speeldMaar zelfs het keurige spel over
de gansche linie zwakke plekken waren
er niet! vermocht toch niet om na de
pauze het stuk tc redden, dat eenigszins
uitgaat als de bekende nachtkaars, zelfs
trots zwakke melo-dramatische neigingen.
Wanneer de ouders van huis zijn wegens
een sterfgeval hoe cynisch neemt de
achtergebleven jeugd, bestaande uit kin
deren en neef en nicht, dit op! ziet men
amusant de verhoudingen geteekend tus
sehen de jeugdige familieleden. In de
kiem is er een band tussehen Marianne en
Olivier, tussehen Pernette en Bernard,
maar bepaald „vast" is deze band nog
riet. Het wordt allen te gemakkelijk ge
maakt, vooral aan Olivier. Pernette raadt
dan aan om Olivier jaloersch te maken en
Marianne ontwerpt met haar hulp een fan
tasie-geliefde, een vliegenier die plotse
ling in levenden lijve werkelijk uit de lucht
komt vallen! Het is een prachtige vondst.
Waarmede de auteur echter zijn kruit heeft
verschoten, jammer genoeg. Men ziet het
spel der jaloerschheid zich afspelen zon
der verder verrassingen, zoowel Per
nette als Marianne meenen verliefd te zijn
op den vliegenier en betwisten elkaar
diens gevoelens. Zelfs dreigt Pernette met
een dramatisch einde als Marianne, die
immers haar Olivier heeft, Michel niet wil
afstaan en in miniatuur heeft dit drama
dan plaats. Tenslotte komt alles natuur
lijk zooals het komen moet: Marianne
krijgt Olivier, Pernette haar Bernard en
Francine. de derde vrouwelijke rol, blijft
verliefd op den vliegenier achter
Bewondering moet men hebben voor de
wijze, waarop de jeugd van ..Het Masker"
zich door dit stuk heenslaat. Speciaal de
Pernette van Heieen Fimenlel en de Ber
nard van Jan Retel worden kostelijk ge
typeerd en leven ten voeten uit. Prachtig
volgehouden tooneel geven zij beiden. Maar
ook de overigen toonen wat in hun mars
te hebben, waardoor een nauwsluitend
geheel wordt verkregen zonder eenige de
tonatie. Qua spel kunnen wij meer dan
tevreden zijn.
De goed bezette schouwburg het was
de vijfde abonnementsvoorsleïling wist
dit tooneelspel te waardeeren. Aan Heieen
Pimentel werd een ruiker aangeboden.
VROEGER GENEESHEER TE LEIDEN.
Wijlen dokter Blöte.
In den ouderdom van 73 jaar is gis
teren te zijnen huize in Voorburg over
leden dokter H. W. Blöte, vroeger ge
neesheer in onze gemeente.
Hendrik Willem Blöte werd op 8 Februari
1866 te Le.den geboren. Nadat hij de
lagere- en H B. School alhier had bezocht,
werd hij op 28 October 1885 als student in
de letteren aan de Leidsche Academie in
geschreven. Twee jaren studeerde hij let
teren. doch toen voelde hij zich blijkbaar
meer aangetrokken tot de studie der medi
cijnen en in 1887 liet hij zich dan ook als
student aan die faculteit inschrijven.
In 1890 toen de heer Blöte zijn tweede
examen met goed gevolg achter den rug
had, werd hij benoemd tot assistent bij
prof. Enthove,
In deze functie bleef hli zijn geheelen
verderen studietijd.
Na zijn artsexamen, dat hij op 22 Jan.
1897 aflegde, werd hij speciaal belast met
onderwijs en practicum in de histologie.
Aan het histologisch laboratorium bleef
hii verbonden totdat in 1911 het vak histo
logie gevoegd werd bij de anatomie en een
speciale lector werd benoemd.
In Juli 1906 werd de heer Blöte benoemd
tot schoolarts. Deze functie bleef hii waar
nemen. tot dat hii zich op 1 November 1927
ook uit zlin drukke particuliere praktijk
terugtrok.
Nog eenigen tijd bleef hij in de Sleutel
stad wonen en daarna vestigde hij zich te
Voorburg.
Niet alleen in zijn praktijk gaf de heer
Blöte bewijzen van de groote liefde voor
zlin vak. doch ook door de talrijke van zlin
hand verschenen publicaties in de vakbla
den. In het bijzonder had de tuberculose
bestrijding zijn groote belangstelling. Van
zijn bi'dragen aan deze bladen noemen wij
o.a.: .Bloed en tuberculose". „Over het
vraagstuk der bestrijding der TBC. als
volksziekte" en De toepassing van de fon
tanel bii longtering". Vooral voor de be-
studeering van dit laatste onderwerD heeft
de heer Blöte zich buitengewoon veel
moeite getroost.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot zal as. Donderdag geschieden od de
Algemeene Begraafplaats aan den Parkwe»
te Voorburg. Vertrek van het sterfhuis
Laan van Nieuw Oosteinde 23 om 11 uur
voormiddag.
aquarium en terrariumhoüders-
vereeniging „natuurgenot".
Maandelijk.sehp ledenvergadering.
Bovengenoemde vereeniging, afd. Leiden
van den Ned. Bond van Aquariumvereeni-
gingen hield gisteravond in Huize Feenstra
haar maandelijksche ledenvergadering.
In het openingswoord van den voorzit
ter, den heer A. B. Donk. deelde deze o.m.
mede, dat, dank zij de medewerking van
den heer v. d. Lelie binnenkort in een huis
houdelijke vergadering een film zal wor
den vertoond over de vrije natuur van tro
pische visschen.
De heer J. v. Loef bracht hierna als lid
der kascommissie verslag uit en verklaarde
dat de penningmeester zijn taak met de
meeste nauwgezetheid had waargenomen.
Vervolgens hield de heer I. Kristensen,
biologisch student een zeer interessante
lezing over de Wetten van Mendel en de
toepassing er van bij de kweek van tro
pische visschen.
In den aanvanv van zijn lezing behan
delde de heer Kristensen, de geniale vondst
van Mendel om vervolgens aan de hand
van de erfelijksheidsregels verschillende
rlannen op te maken voor het kweeken van
bloedroode plaatjes, zwaarddragers en tal
van andere variëteiten. Nu wordt ook dui
delijk, aldus spr., waarom de zwarte
zwaarddragers soms aan te veel pigment
lijden en er zelfs aan sterven kunnen.
Vele onvolwaardige visschen worden
gedisqualifieeerr met het praedicaat „in
teelt"; in feite berust dit op andere oor
zaken, zooals slechte voeding, verzor
ging, enz.
Tevens toonde spreker aan dat inteelt
bij tropische visschen niet als een groot
kwaad beschouwd mag worden.
Een.dankbaar applaus beloonde spreker
voor zijn leerzame causerie.
Na een korte pant" werd cl° liefhebberij
besproken, ingeleid door den heer A.
Gi'zenij.
Te circa 11 uur sloot de voorzitter deze
goed bezochte vergadering.
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging;
der invaliditeitswet (Binnenl., 3e Blad).
Het gebruik van lachgas door tandartsen;
een principieel proces. (3e Blad).
Vergadering van anti-saneerders in het
bloem bollen vak. (Land- en Tuinbouw,
2e Blad).
Ons contact met Zuid-Afrika; een onder*
houd met prof. dr. H. J. Lam, directeur
van het Rijksherbarium te Leiden.
(3e Blad),
Kampeer-tochten per spoorweg-goederen
wagon. (Laatste Berichten, le Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer stille handel - Lustelooze markt -
Geringe koersverschillen - Amerika
prijshoudend - Beleggingen verdeeld.
BUITENLAND.
Rond het Spaansche diplomatieke spel.
(Buitenland, le Blad).
Doodvonnissen te Barcelona. (Buitenland,
le Blad).
Chamberlain antwoordt op vragen in het
Engelsche Lagerhuis. (Buitenl., le BL).
Jaspar in België niet geslaagd in het vor
men van een kabinet. (Buitenl., le BI),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voor het geheele land: Stijging
van temperatuur. Toenemende
bewolking, later eenige regen.
Toenemende Zuid-Westelijke wind.
BLOEMISTPATROONS VEREENIGING
OPGERICHT.
Te dezer stede zijn pogingen in het werk
gesteld tot oprichting van een Bloemist-
patroonsvereeniging.
Gisteravond is een bijeenkomst gehouden
waar een tiental bloemistenpatroons tegen
woordig was. De heer C. Sipkes uit Over-
veen. secretaris der bloemist-patroons-
vereeniging Haarlem en Omstreken" gaf
een uiteenzeting van het doel en streven
der Haarlemsche vereeniging. mede in ver
band met de moeilijkheden, waaronder het
hoveniersvak gebukt gaat.
Het voorloopig bestuur bestaat uit de
heeren A. Buurman. Leeuwerikstraat 25.
voorzitter, P. C. van der Most van Spijk
en N. de Leeuw.
Er zullen od ruime schaal onder vakge-
nooten uitnoodigingen verspreid worden
voor een bijeenkomst waarin de heer C.
Beunder u't Haarlem een uiteenzettteg van
het werk der vereeniging zal geven.
ONEERLIJKE SCHIPPERSKNECHTEN.
De politie heeft een tweetal schippers
knechten aangehouden den 32-jarigen p.
H. B. K. en den 50-jarigen J. W. J. beiden
alhier, die zich bij herhaling hebben schul
dig gemaakt aan diefstal van talen meel
en vermoedelijk ook van balen ruiker. Het
twee,al was in dienstbetrekking bij een
Leidsch expediteursbedrijf en verkocht van
tijd tot tüd te eigen bate zakken meel.
wanneer deze tengevolge van een minder
nauwkeurige t-ell'ng bii het laden, bii de
aflevering overbleven.
Ver:ch-ider>" backers h-bben van dit u t
den aard der zaak coedkoon aangeboden
meel gekocht, doch het is de vraag of rij
zich hebben schuld'g gemaakt aan straf
bare heling. Het onderzoek duurt nog voort.
