TRIUMPH BUITENLAND Emigranten uit het Sudetenland LE1DSCH DAGBLAD - Eerste Blad Vrijdag 10 Februari 1939 Franco aan de Fransche grens eti op Minorca 'N TRIOMF VAN SMAAK Het aftreden der Belgische regeering Spaak PEREZ PERZISCHE TAPIJTEN naar Paraguay! Algemeene Toestand Le Perthus onverwachts bezet De Palestijnsche conferentie Dr. Fr. Müller uit zijn ambt ontzet Wegens uittreden der Liberalen De bezetting van Minorca Voortzetting van den strijd Nieuwe zendingen aangekomen TS JECHO-SLO W AKI JE. Wisseling der stemming over Spanje Terwijl Italiaansche bladen gisteren waarschuwden, dat een bezetting van Mi norca zonder de Italianen niet mogelijk zou zijn. heeft Franco dit gisteren vol bracht. Men zou bijkans kunnen zeggen: met Engelsche hulp Is het wonder, dat Italië ietwat wrang zich uit? Overigens erkent men in Italië thans volkomen de hechtheid van de as Parijs- Londen. De „Telegrafico", het orgaan van Ciano, zegt o.a.: Wij willen er aan toevoegen, dat om zoo te zeggen een Fransch-Engelsch-Ameri- kaansche solidariteit in de lucht hangt, een beetje vaag en rekbaar, doch eveneens bereid in actie te komen, indien zich zekere omstandigheden zouden voordoen. De mo gelijkheid van een as Parijs-Londen-Wash ington leidt niet tot de gedachte, dat wij. Italianen, onze natuurlijke aanspraken zouden moeten opgeven, zooals men na een feest vlaggen inhaalt. Deze as zou een coalitie zijn van rijke volken, groote bezitters en renteniers die de uitsluiting wenschen van Duitschers, Italianen en Japanners bij de deelneming aan de rijkdommen der wereld, d.w.z. ..de verdediging tot het uiterste van het op kracht gebaseerde onrecht." Wij weten niet hoe deze plutocratische as, wanneer zij gevormd wordt, zal worden gebroken, maar wij weten zeer zeker. dat. wanneer zij zich vormt, zij gebroken zal worden. j En Stefani eindigt een commentaar in denzelfden geest aldus: Italië houdt noodzakelijkerwijze rekening met de werkelijkheid, die geschapen is door de onrechtvaardigheden van Versailles en de onbillijkheden van C-enéve: terwijl het bij gevolg een vredespolitiek blijft voeren, versnelt en vervolmaakt het zijn militaire voorbereiding. In het Staatsblad wordt een verordening gepubliceerd inzake de weermacht. Hieruit blijkt, aldus de Tribuna, een aan merkelijke toeneming van de weermachts organisaties, hetgeen in overeenstemming met den voortdurenden aanwas der bevol king in geval van ernst de mobilisatie mogelijk maakt van meer dan 10 millioen man. Hoezeer de ommekeer in Engeland zich overigens voltrekt,moge blijken dat bla den als .Daily Telegraph" en „Times" de zaak van Franco volledig als overwinnaar beschouwen. De „Times" zegt o.a.: Het is duidelijk, dat den republikeinen niets anders overblijft dan te liquideeren". Zij hebben genoeg gedaan voor den roem. Het blad herinnert vervolgens aan de door Negrin gestelde vredesvoorwaarden en merkt cp: de waarheid is. dat Negrin nau welijks in staat is vredesvoorwaarden te stellen Franco, echter heeft zich in de door hem veroverde gebieden niet onrede lijk gedragen en is zonder de minste twijfel even vast besloten als Negrin Spanje on geschonden en onafhankelijk te bewaren. Hij zal.stellig' de bewondering doen stijgen, welke zijn succesvolle leiding in een lang durige en moeilijke campagne heeft opge wekt, indien hij de bSttijzzn van zijn mili taire bekwaamheid aanvult met ook poli tieke bekwaamheden aan den dag te leg gen." Binnenkort zal een offlcieele Tsjecho- Slowaaksche missie in de hoofdstad van Paraguay. Asuncion, aankomen om te on derhandelen over emigratie van 30.000 families uit het Sudetenland naar Para guay. Het schijnt, dat de regeering van Paraguay voor het plan voelt op voor waarde. dat onder de emigranten geen Joden zijn. Een verklaring van dr. Benesj. Dr. Benesj, de vroegere president, heeft bij aankomst te New-York verklaard niet van meening te zijn, dat een oorlog in Europa onafwendbaar zou zijn. Hij aarzelde niet te verklaren, dat hij gelooft dat de democratieën samen den oorlog zouden kunnen verhinderen. Hij denkt niet. dat Duitschland Sudetenland zal gebruiken als uitgangspunt voor een uitval in Oostelijke richting en voegde hier aan toe groote verwachtingen te heb ben voor Tsjecho Slowakije als staat en volkomen gerust te zijn over de toekomst. VIRGINIA ZWITSERLAND. Verklaring van Motta Tijdens een bijeenkomst der Zwitsersche journalisten heeft Motta, hoofd van het politieke departement, medegedeeld, dat de Duitsch-Zwitsersche diplomatieke uiteen zettingen gesloten zijn ten aanzien van een in een Duitsch tijdschrift gestelden eicsh, volgens welke „de totalitaire neutraliteit niet alleen den staat, maar ook de parti culieren bindt". Uit de verklaring van Motta, blijkt, dat Duitschland dezen eisch niet officieel tot den zijne heeft gemaakt, maar hem cok niet uitdrukkelijk heeft ge desavoueerd. Intusschen heeft Zwitserland een punt in zijn voordeel gewonnen, aan gezien Duitschland den etsch niet officieel 8159 (Ingez. Med.) ENGELAND. Door de twee groepen der Arabische delegatie is thans een overeenstemming bereikt op grond waarvan de beide groepen een enkele delegatie zullen vormen, om met de Britsche regeering te beraadslagen over de Palestijnsche kwestie. De nationale verdedigingspartij zal wor den vertegenwoordigd door Nasjisjibi. haar president, en Yacoeb Farraj. haar vice- pres'dent die tevens hoofd Is van de Grieksch-Katholieke gemeenschap ln Palestina. Farraj bevindt zich thans te Jerusalem. Hij is doof de delegatie van Nasjisjibi tele- grafsch naar Londen ontboden. De besprekingen duren geregeld voort. Projectielen ontploft in een Londensch station. In de goederenloodsen van Kings Cross- station te Londen zijn twee in papier ge wikkelde projectielen ontploft. Er is geen schade aangericht. 180 millioen zandzakken besteld. Minister Anderson heeft in het Lager huis in antwoord op een vraag medege deeld, dat de plaatselijke autoriteiten 180 millioen eandzakken hebben besteld, waar van reeds 85 millioen zijn afgeleverd. DUITSCHLAND. Dr. Friedrich Müller, voorzitter van de Voorloopige Synode van de Confessioneele Kerk Is van zijn ambt vervallen verklaard als gevolg van een disciplinair onderzoek dat door den kerkeraad tegen hem is be gonnen op instigatie van den minister voor Kerkelijke zaken dr. Kerrl Ds. Müller wordt ten laste gelegd dat hij den kansel zou hebben misbruikt voor politieke-doeleinden. In September hield hij een speciale intercessie om te bidden voor den vrede en dat wordt beschouwd als een handeling tegen het staatsbelang. In de pers is geschreven dat dit eigenlijk hoog verraad was Hetzelfde onderzoek zal nog worden ingesteld tegen twee andere voor aanstaande personen in de belijdenisbewe- ging ds. Bohmer en Alberts. Onlangs zijn reeds predikanten in Oost-Pruisen om de zelfde reden uit hun ambt ontzet. Even over tweeën gistermiddag heb ben de nationalistische troepen aan de Spaansch-Fransche grens bij Le Per thus de rood-gouden vlag gehcschen. Het geschiedde als een donderslag bij helderen hemel. Franco's troepen, waarschijnlijk gemoto riseerde, hebben een omsingelende bewe ging gemaakt aan de rechterzijde van de republikeinsche troepen. Zij hebben den weg tusschen La Junquera en Perthus af gesneden. Een kleine t roepenafdecling heeft de grenspost bezet. Tien minuten vóór de vlag van Franco op de grenspost werd geheschen. liepen republikeinsche soldaten vreedzaam, zooals de vorige dagen, in de hoofdstraat van Perthus. Plotseling ontstond in het plaatsje een paniekstemming. Men hoorde slechts: „Zij komen". Men verwijderde zich zoosnel mogelijk. Vrachtwagens versnelden hun gang. Bijna terzelfdertijd, aldus Havas. werden alle deuren der huizen in het Spaansohe deel van het dorp geopend en kwamen de bewoners met sinds drie dagen klaar gezette baaltjes voor den dag. De wanorde duurde slechts kort. Afdeellngen van de mobiele garde drongen de vluchte lingen terug, terwijl militairen zich met het gezicht naar het Spaansche grondge bied opstelden. Eenige minuten later kwa men de eerste manschappen van het natio nalistische leger aan- Er liepen geruchten, dat 3500 republi keinen waren omsingeld, doch bevestigd is dit niet. Tegen den ochtend is kolonel Modesto, de commandant van het Ebro-leger, die eergisteren nog de stellingen ten Zuiden van Figueras bezet hield, met zijn staf via den pas Banyuls, Frankrijk binnengetrok ken. Vannacht is de Culera-brug en zijn ver scheidene verbindingswegen tusschen Fi gueras en Port Bou door de regeeringstroe- pen vernield. Zoowel langs den weg als langs de spoorlijn zijn hiermede de ver bindingen tusschen Frankrijk en Spanje verbroken. Na de aankomst van de redhtsche troe pen te Perthus hebben drie rechtsohe gene raals zich naar den bevelvoerenden Fran- schen generaal begeven, en hem hartelijk gehandhaafd heeft. Zoo komt dus de Zwit sersche stelling betreffende de neutraliteit, die in December door Motta aangenomen is in de formuleering: „De neutraliteit is een zaak van den staat en niet van parti culieren", ongedeerd te voorschijn uit de besprekingen over de maatregelen, die de bondsraad zonder verwijl zal nemen om in de toekomst te ver gaande taal van zekere publicisten in critiek op de Duitsche ge beurtenissen tegen te gaan Deze maatrege len. zoo verduidelijkte Motta, zullen slechts doelen op sommige bladen en niet op de Zwitsersche pers in het algemeen. Zij zul len geen nieuw feit vormen, maar slechts een voortzetting van de tot dusverre ge volgde politiek jegens de pers. Volgens wélingelichte kringen zullen de maatregelen eerder den vorm van waar schuwingen aannemen dan van onmiddel lijke sancties. Onze Brusselsche correspondent schrijft: De regeering Spaak is heengegaan (reeds ln een deer onzer vorige oplaag vermeld) waar de liberalen zich terugtrokken. Zij heeft haar leven tot den laatsten draad opgeleefd, sinds zij in Mei vorig jaar aan het bewind kwam. steunend op de drie partijen: R.-K., Soc.-Dem. en Libe ralen. Ook al heeft zij over haar versleten kleed eenige weken geleden nog een nieuw aangetrokken, het heeft niet mogen baten. De scheuren van het oude kleed bleven te goed zichtbaar en het Is zeker een tragisch lot dat zij valt tengevolge van een zaak die zij nog In haar ouden vorm heeft be klonken: de benoeming van den activist dr Martens tot lid van de Koninklijke Viaamsche Academie voor Geneeskunde. Is het alleen om deze zaak dat zij valt of struikelt zij over de vele steenen, die haar voor de voeten zijn gelegd en die heel een politiek beleid aanklagen? Met alle vast houdendheid, die hem eigen was een le groote vasthoudendheid volgens velen, ook van zijn eigen partijgenooten heeft Spaak getracht de wankele regeeringsma- chine tusschen al die steer.en door te stu ren. welke hij met zijn optimisme „pelures d'Orange", sinaasappelschilletjes placht te noemen. Over één van dit „schilletjesis hij nu uitgegleden en menschelijkerwijze juist over het ééne schilletje dat hij over het hoofd gezien heeft, althans niet ern stig genrtg genomen heeft: de benoeming v?n don activist Mariens. Hot is i poitoh dat it juist den Premier f i' u t die hot zich tot een eer rekende de Viaamsche kwestie op te lossen en in- deidaad de tegenstellingen tusschen Vla mingen en Walen dusdanig wist te ver zachten dat men zich tijdens de Septem berdagen eensgezind rondom hem schaar de ter verdediging van het land. Het is in de laatste weken crescendo ge gaan met deze regeering die van „affaire" tot „affaire" doorsukkelde: de zaak Bur gos, de zaak Imianitoff, de zaak Gram mens, de zaak Dierckx, de zaak Martens. Steeds weer vertoont zij hetzelfde beeld: opgewondenheid in het land, in de pers, hevige tooneelen in de Kamer cn ten slotte eindigt het met een nauw bevochten ver- trouwensmotie en.... le gouvernement continue." Onnoodig te zeggen dat het prestige van regeering en parlement hieronder leiden, en van werkelijk regeeren niets komt, ter wijl toch de economische en financieele toestand dringend voorziening eischen, België met zijn dichte bevolking 8 mil lioen inwoners dreigt beklemd te wor den tusschen machtige autarchieën, Duitschland met zijn achterland in Cen traal- en Oost-Europa, het Engelsche im perium, het zich herstellende Frankrijk met zijn koloniaal rijk; terwijl heel Europa met angst de ontwikkeling van den inter nationalen toestand volgt en de regeering voor al deze problemen haar volle aan dacht zou moeten hebben, zijn het de „af faires" de persoonlijke incidenten, de riva liteit tusschen de politieke partijen, hun te groote inmenging in de gfiken der uit voerende macht die het regeeren onmo gelijk maken. Men verwijt de regeering haar gebrek aan lijn, men verwijt haar dat de zoo noodige besluurshervormingen nog steeds niet zijn ingevoerd, haar gebrek aan een doelbewuste economische politiek. Maar waar moet zij temidden van dit po litiek geharrewar den tijd vandaan halen? En ondanks de algemeene ontevreden heid over een regeering die meer proble men gesteld heeft dan zij wist op te lossen, hebben toch weinigen vermoed dat zij ten slotte zou vallen over.... een benoeming van een lid der Kon. Viaamsche Academie. Het is deze „affaire" die de laatste weken aan de spits sta.t. Maar hebben zich daar omheen thans niet ook alle andere „affai res" gegroepeerd toen de ontknooping na derde. Het is als een kunstig opgebouwd too- neelstuk van een knap dramaturg. Gram mens nog ln de gevangenis, die hij niet wenscht te verlaten zoolang de eentalig heid ln Vlaanderen overeenkomstig de wet geen feit is geworden, relletjes door zijn medewerkers tegen de „Tramways d'An- vers", die nog steeds tegen de eentaligheid zondigt, interpellaties over de Spaansche kwestie van den Burgos-tegenstander, den socialist Buset, interpellaties in de Kamer legen den Minister van Arbeid, die den „dokter" Imianitoff tegen alle waarschu wingen in aan zijn kabinet handhaafde, interpellaties tegen minister Dierckx over zijn ongelukkige rede bij de opening van de Koninklijke Viaamsche Academie. De heer Martens schijnt wel bereid ge weest te zijn zich terug te trekken. De Viaamsche vrienden gedoogen dit echter niet, want zijn vertrek zou in het Viaam sche land als een nieuwe inbreuk op de pas verworven oultureele rechten worden beschouwd- In het Katholieke Blok, in de socialistische Partij heerscht evenmin een stemmigheid. Ook hier tegengestelde mee ning bij Franschsprekenden en Vlamingen. Men weet hoe vooral de conservatieve vleu gel van het Katholieke Blok den laatsten tijd op nieuwe verkiezingen aanstuurde. Het zou misschien een regeering zonder socia listische deelneming, althans Katholieke winst, beteekenen. Maar gezien de ver deeldheid in eigen rijen is men huiverig voor nieuwe verkiezingen met de zaak- Martens en de geheele taalkwestie tot inzet. Nadat echter de liberale ministers door hun eigen partijgenooten gedesavoueerd waren bij de stemming over de liberale motie-Mundeleer, waarin afkeuring over de benoeming-Mariens door de regeering werd uitgesproken, nadat Spaak weigerde deze benoeming in te trekken, moesten de libe rale ministers vandaag wel heengaan. Ondertusschen heeft het bericht van het aftreden van het kabinet-Spaak, dat om streeks 4 uur in de Kamer werd bekend gemaakt, heel wat opschudding gewekt. Terwijl Katholieken onder leiding van den Vlaming Van Cauwelaert een „Leve Spaak" aanheffen, waarmede socialisten instem men, zwijgen de liberalen, en roepen de Viaamsche nationalisten, die vandaag hun j goeden dag hebben, een veelzeggend „Ont- j binding, ontbinding". Zal men inderdaad I Kamerontbinding en nieuwe verkiezingen I kunnen vermijden? (Ingez. Mcd.) de hand gedrukt. Later kwam ook gene raal Solchaga, die het bevel voert over het Navarreesche leger. Hij zeide, dat de llnk- schen te Figueras geen tegenstand hadden geboden. Hij verklaarde voorts, niet te ge- looven, dat de huidige episode het einde van den oorlog beteekende.Hij sprak als zijn meening uit, dat de regeeringstroepen in de centrale zone krachtigen tegenstand zouden bieden. Na zich eenigen tijd met den Franschen generaal te hebben onderhouden, keerde hij naar Spaansch gebied terug. Toen hij daar aankwam, riepen de troepen van Franco: „Vive la France" en „De Fran schen en Spanjaarden zijn broeders". Minorca is gisteren door Franco- troepen bezet, 12000 man sterk. Zij kwamen van Barcelona en Mallorca. Aan het einde van den nacht kwamen zes oorlogsschepen aan bij Cludadela. De garnizoensofficieren, die twee dagen gele den den rechtschen hadden doen weten, dat zij bereid waren behulpzaam te zijn bij de ontscheping, traden in contact met de schepen door optische seinen. Na een korte bespreking werd besloten tot de ontsche ping en werden de bijzonderheden geregeld. Gedekt door een nevel kwamen de eerste soldaten om half zeven aan land. Op de kade trad kolonel Rodira, commandant van het ontschepingscorps ln contact met kolo nel Rodriguez, garnizoenscommandant. De bezetting van de stad werd in minder dan een uur voltrokken. Om negen uur waren de voornaamste strategische punten bezet. Er werden geen straatgevechten geleverd; doch op sommige plaatsen werd eenig gel weervuur gegeven. Des middags om 2 uur brachten drie groote schepen versterkingen. Bij het vallen van den nacht bevonden zich 12000 rechtsche soldaten ln strljdformatie op het eiland, welks bezetting een kwestie van uren was. Vernomen wordt, dat de leidende figuren per schip de wijk hebben genomen en dat de bevolking in opstand is gekomen tegen de milttiesoldaten. In de streek van Mahon zouden slechts enkele bloedige botsingen hebben plaats gevonden. De bevolking van Minorca heeft de troe pen yan Franco met vreugde verwelkomd. Het eiland was den hongersnood nabij. Een overvloedige hoeveelheid oorlogsmateriaal is buit gemaakt. Twee watervliegtuigen van den dagelijk- schen dienst Marseille. Algiers, Marseille zijn normaal te Fornell, de landingsplaat op het eiland Minorca, gedaald. De dage- lijksche dienst van de Air France zal geen wijziging ondergaan. Miaja onderhandelt niet met Franco. Generaal Miaja heeft officieel tegen gesproken. dat de buitenlandsche berichten Juist zouden zijn, volgens welke hij er in zou hebben toegestemd te onderhandelen met generaal Franco. Behalve tot bevelhebber over de strijd krachten te land. ter zee en in de lucht, is generaal Miaja door de regeering benoemd tot haar vertegenwoordiger ln de republi keinsche zone. Eveneens tegengesproken wordt thanj dat leden van het militaire huis van Azana naar rechtsch Spanje zouden zijn gegaan. Men beschouwt het vertrek der regeering Negrin naar de centrale zone nog steeds als ophanden. Men is n.l. van oordeel, dat de aanwezigheid der regeering aldaar noodzakelijk is, welke oplossing ook ge geven zal worden aan het Spaansche pro bleem. Voor de organisatie van den tegenstand of voor onderhandelingen over een wapen stilstand moet de regeering in Spanje zijn. Het standpunt van Negrin en zijn aanhan gers is bekend: zij willen den strijd in de centrale zone voortzetten. De vraag is hoe veel politieke persoonlijkheden Negrin zul len volgen. Terwijl eenige dagen geleden de afvalligheid nog verwacht werd van de gematigde ministers, schijnt deze mogelijk heid thans terzijde gesteld te zijn. Er blijft echter nog het parlement, de geconsti tueerde lichamen, die den staat vormen. Men kan zeggen, dat ook hier de besluiten der regeering de laatste aarzelingen zullen wegnemen van de afgevaardigden, de magistraten, ambtenaren en militairen. Zoodra de regeering haar besluiten in Spanje zal kunnen afkondigen, zal zij zeker een deel van haar gezag herwinnen. Dat beteekent echter niet. dat de oppositie van hen, die haar zullen zijn gevolgd, zal verminderen, integendeel. De politiek van weerstand zal slechts zwakken steun vin den, maar sommigen denken, dat hun aanwezigheid juist «en element is. dat een sterken invloed zal uitoefenen op een vreedzamer regeling van het conflict. 'S-G RAVENHAGE NOORDEINDE 140 C Bezichtigt onze etalage. 8207 (Ingez. Med.) ZUID-SLA V1Ë. Een verklaring van den nieuwen minister van buitenlandsche zaken. Voor zijn vertrek uit Berlijn heeft de nieuwe minister van buitenlandsche zaken Markowitsj aan de pers verklaard: Een van mijn voornaamste opgaven als minister van buitenlandsche zaken zal zijn de bestaande betrekkingen niet slechts ln stand te houden, doch ze ln elk opzicht te verbreeden en zoodoende tot de verste viging, van den Europeeschen vrede bij te dragen. Ook de cultureele betrekkingen tusschen de beide staten zullen door de oprichting van de Duitsch-Zuidslavische vereeniging te Berlijn Inniger worden en de vriendschap en achting tusschen de beide volken zullen ook daardoor belangrijk ver diept worden. POLEN. Socialist wordt burgemeester van Lodz. De gemeenteraad van Lodz, de tweede stad van de republiek Polen, heeft den socialist Kwapinskl tot burgemeester ge kozen. Ook de drie vicepresldenten zijn socialisten. VOETBAL. UIT NIEUWVEEN. Zondag worden gespeeld: Nic. Boys IS.M.C I; Nic. Boys II—D.O.N.K. Ill en D.O.S. cNic. Boys a. DAMMEN. Om het kampioenschap van Leiden. DE LEIDSCH DAGBLAD-DAMBEKER ALS INZET. Het tournooi om het kampioenschap van I*i" den, georganiseerd door de vereenigingen L.D.v. en W.W.D. zal aanvangen op Donderdag Februari. De wedstrijden worden gespeeld in ue Doelen 2e Binnenvestgracht 15. Werd er leaer jaar in drie klassen gespeeld, dit Jaar zijn er vier klassen en wel: Hoofdklasse, 1ste, 2de 3de klasse. De inzet vormt weer de door de directie va' het „Leidsch Dagblad" beschikbaar gestelde ai- veren wisselbeker", welke thans in het bezit n van den titelhouder W. Huisman. H teinleggeld is zoo laag gesteld, dat een ieder damliefhebber, ook personen die niet dj een vereeniging zijn aangesloten, er aan Kun nen deelnemen. t De Inschrijving is opengesteld tot en me Zaterdag 18 Februari bij A. J. v. d. Lelie. Hein- slusstraat. 10 en M. Oosterhout, Oranjestraat ->*• UIT KOUDEKERK. Door de schaakvereeniging Koudekerk is jjj een gisteravond gehouden vergadering besloten een damafdeeling op te richten. Het bcstV" werd met 2 leden* uitgebreid. Benoemd v/erae de heer en H. de Fluiter en L. Dorren?-nl. De clubavonden zullen gehouden worden J» de zaal van W. Wille des Woensdags'vonds o half acht. Na de vergadering werd n0Bheer dam-simultaan-seance gegeven door den ne H. de Fluiter, waaraan door 12 spelers weru deelgenomen. Het resultaat was 10 partijen 8 wonnen, 1 remise en 1 verloren. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2