J3x>scfx De Leidsche begrooting LEIDSCH DAGBLAD - Dorde Blad Donderdag 9 Februari 1939 De Rijksuitkeering aan de gemeenten Eerste Kamer bespreekt Economische Zaken B. en W. antwoorden op sectie-verslag Bedrijven en diensten Minister acht wijziging der Begrafeniswet noodzakelijk. De opbouw der luchtbescherming. Werkioosheidsbesfrijding voornaamste regeeringstaak 1/T IN KETTEREN. I nbouwref lectors Hier is het antwoord' B. en W. bleven korting op de lichtt-arieven ten behoeve van kinderrijke gezinnen weigeren. Evenzeer ten aanzien van de watertarieven. Dat op iedere verkochte eenheid gas en elec- triciteit een vrij groote winst wordt gemaakt, is voorts onjuist. Er is toch een groot aantal gasverbruikers. dat door zijn gering jaarver bruik minder dan den kostprijs betaalt! ook bij een belangrijk percentage van de electriciteits- verbruikers, die den stroom volgens het enkel tarief betrekken, is dit het geval. Hoeveel winst aan de gemeente ten goede komt bij het verbruik van gas en electriciteit door gezinnen met 3. 4. 5 enz. kinderen, kan niet worden opgegeven, omdat bij de Directie der Lichtfabrieken wel het totaalverbruik per aansluiting, doch niet de grootte van de ge zinnen der verbruikers bekend is. Om dezelfde reden, als hierboven vermeld, kan ook niet worden opgegeven hoeveel winst op het verbruik van water door gezinnen, van verschillende samenstelling aan de gemeente ten goede komt; bovendien is hier bij levering vol gens abonnementstarief zelfs het totaal-water- verbruik per aansluiting niet bekend. Gemeentewerken. De samenvoeging van de diensten van Bouw en Woningtoezicht en van Gemeentewerken voldoet, blijkens de thans reeds opgedane erva ring. uitstekend. De meening. dat daarmede het belang van de volkshuisvesting en wat daar mede samenhangt niet zou zijn gediend, kun nen wij dan ook niet onderschrijven. De partieele wijziging van de bouwverorde ning met betrekking tot de achtergevelrooi lijnen gaf een eenvoudige en voor deze ge meente geschikte oplossing aan voor de in de praktijk gebleken moeilijkheden met de be staande regeling. Dat deze wijziging niet de vereischte goedkeuring van Gedeputeerde Sta ten heeft kunnen verwerven, mag o.i. niet lei den tot de meening. dat de behandeling van deze aangelegenheid gebrekkig zou zijn geweest, waar het hier uiteraard gaat om verschil van inzicht in dit vrij ingewikkelde vraagstuk. Het ontwerpen van een nieuwe bouwverorde ning is aan een niet aan den dienst van Ge meentewerken verbonden deskundige opgedra gen. omdat deze dienst mede in verband met de vele in uitvoering en voorbereiding zijnde wer ken. daartoe binnen afzienbaren tijd geen ge legenheid zou hebben gehad zonder personeels uitbreiding. terwijl het hier een incidenteel, doch omvangrijk werk van specialen aard be treft dat evenwel niet langer kon worden uit gesteld. Aan toevoeging van een ambtenaar bestaat geen behoefte. De voor het stratenonderhoud beschikbare gelden zijn in de laatste jaren niet zoodanig verlaagd, dat er thans belangrijk minder straat werk wordt uitgevoerd dan voorheen en dus op het toezicht zou kunnen worden bespaard. Daar bij komt. dat de betrokken opzichters tevens belast zijn met het onderhoud en de verbe tering van de rioleering. terwijl door de voort schrijding van de centrale rioleering met de daarann verbonden exploitatie van rioolgemalen en van de riool water zuiveringsinrichting, de werkzaamheden van het betrokken toezicht houdend personeel zijn vermeerderd. Over plaatsing van een deel van dit personeel naar een andere afdeeüng van Gemeentewerken kan dan ook niét in overweging worden ge nomen. Grondbedrijf. Het verkoopen van de gemeentelijke bouw terreinen wordt reeds gestimuleerd door het zoo noodig verleenen van faciliteiten aan de koopers en het toekennen van provisie aan ma kelaars. Van het maken van meer reclame wordt geen heil verwacht en aan het daarvoor in schakelen van een bijzonderen dienst of een bijzonder persoon, bestaat o.i. geen behoefte. Ten aanzien van grond aankoopep, waarbij zulks vereischt is. wordt zooveel mogelijk tegen ruchtbaarheid gewaakt Het aan grondverkoop verbinden van een voorwaarde, dat arbeiders, die bij de bebouwing van dezen grond te werk worden gesteld, be trokken moeten worden uit bij de Leidsche Ar beidsbeurs ingeschrevenen, zou o.i. in strijd zijn met het hiervoren bedoelde streven om verkoop te bevorderen, daar de verkoop door een der gelijke bepaling uiteraard wordt bemoeilijkt. Lichtfabrieken. De verschillende omstandigheden, waaronder de electriciteit wordt betrokken, maken ver schillende tariefsvormen noodzakelijk. In geen enkel geval wordt echter het betrekken van stroom volgens een bepaald tarief ..gevorderd"; aan den aangeslotene wordt de keuze uit de verschillende voor hem in aanmerking ko mende tarieven gelaten, waarbij de Directie van de Lichtfabrieken desgewenscht van voorlich ting dient, .om het voordeeligste tarief in een bepaald geval te kiezen. Slachthuis. Nu de ontwerp-begrooting van het Openbaar Slachthuis voor 1939 zonder voor- of nadeelig saldo sluit, kan aan een verlaging van de slacht tarieven de slacht-keurrechten niet worden gedacht, te minder omdat ten stelligste moet worden ontkend, dat verlaging van deze tarieven behalve dan de bij raadsbesluit van 22 November 1937 vastgestelde doch nog niet Koninklijk goedgekeurde verlaging van het slacht-keurloon voor nuchtere kalveren tot vermeerdering van het aantal slachtingen zou leiden; de vermindering van het aantal slach tingen gedurende de laatste jaren een ver schijnsel dat niet alleen hier. doch in het ge- heele land wordt waargenomen is toch niet aan deze tarieven, doch aan geheel andere oorzaken te wijten, zooals verminderd vleesch- verbruik als gevolg van verminderde koop kracht, het kunstmatig op peil houden van de vee- en vleeschprijzen door landbouwsteun, teeltbeperking enz. Verlaging van de slacht-keurloonen zou bovendien rot gevolg kunnen hebben, dat ook de invoerkeurloonen zouden moeten worden verlaagd, omdat krachtens de Vleeschkeurings- wet het ingevoerde vleesch niet zwaarder mag worden belast dan het in de gemeente gepro duceerde vleesch. Hierdoor zou de onlangs plaats gehad hebbende verhooging van het in- voerkeurloon voor varkensvleesch weder onge daan worden gemaakt, doch zou bovendien de invoer van vleesch weer worden bevorderd, zulks ten nadeele van de slachtingen in de eigen ge meente. Ten slotte zal verlaging van de slachtkeur- loonen ook daarom niet kunnen plaats hebben, omdat in verband met de plaats hebbende uit breiding en vernieuwing van het slachthuis de kapitaalslasten in de naaste toekomst aanzien lijk zullen toenemen; Ja. het is zelfs geenszins uitgesloten, dat alsdan tot een verhooging van de verschillende rechten moet worden overge gaan om een sluitende exploitatierekening te verkrijgen. Dar ingevoerd varkensvleesch goedkocper is dan dat. afkomstig van te Leiden geslachte var kens. is voorts in zijn algemeenheid onbetwist baar. Het ingevoerde vleesch is gewoonlijk van lichtere varkens afkomstig dan te Leiden wor den geslacht. De meeste slagers met een gewoon bedrijf geven de voorkeur aan het slachten ter plaatse boven het betrekken van vleesch yan elders. Overigens kan worden geconstateerd, dat de invoer van varkensvleesch eerder af- dan toe neemt. Een ontwerp voor een plan tot reorganisatie van den Dienst voor Sociale Zaken en de Ge meentelijke Commissie voor Maatschappelijk Hulpbetoon is thans gereed. Voordat dit plan aan het oordeel van den raad kan worden on derworpen. zal daarover nog het advies moeten worden gevraagd van verschillende instanties. Algemeene personeelszaken. Wanneer men onder medezeggenschap aan den voet verstaat een recht van gehoord wor den of van medespreken rüet van mede- beslissen over de arbeids- en dienstvoor- waarden van het gemeentepersoneel. dan kan inderdaad worden gezegd, dat deze vorm van medezeggenschap, welke door de Algemeene Ambtenaren-, de Algemeene Werklieden-Com missie en de dienstcommissies wordt uitge oefend. hier reeds bestaat. Dat de taak ln het bijzonder van de dienst commissies iets duidelijker zou moeten worden omschreven, kunnen wij echter niet toegeven. Krachtens de desbetreïfende verordening toch uienen de dienstcommissies ter voorlichting van B. en W. en van de hoofden van takken van dienst betreffende de bijzondere arbeids- en dienstvoorwaarden van het personeel van die diensttakken in den ruimst en zin van het woord. Een ruimere of duidelijker omschrijving van de taak dier commissies is naar onze mee ning moeilijk te geven; de practijk is dan ook. dat de dienstcommissies reeds medespreken over de wijze, waarop en de omstandigheden waar onder wordt gewerkt. Voor een andere omschrijving van de taak van deze commissies of voor een verbreeding van haar werkwijze achten wij dan ook geen aanleiding aanwezig. Tot dusver zijn alleen bij die bedrijven en diensten dienstcommissies ingesteld, waarin ten minste twee vereenigingen van ambtenaren/- werklieden vertegenwoordigd kunnen zijn. Dat er behoefte zou zijn de verordening in dien zin te wijzigen, dat ook bij die bedrijven en diensten dienstcommissies kunnen worden inge steld. indien in die commissies slechts één ver- eeniging vertegenwoordigd kan worden, gelijk bij de behandeling van de begrooting voor 1937 door den heer Van der Voort als motie is voor gesteld. kunnen wij niet zonder meer toegeven. Immers, bij die takken van dienst, waarbij geen dienstcommissie is ingesteld, behoeft het con tact tusschen de hoofden daarvan en de per soneelsverenigingen geenszins te ontbreken, omdat de hoofden van takken van dienst als regel verplicht zijn de afgevaardigden van de vakverenigingen van overheidspersoneel na schriftelijke aanvrage te ontvangen, ter be spreking van de bijzondere arbeids- en dienst voorwaarden. Het komt ons zelfs voor, dat het contact tusschen het hoofd van een tak van dienst en één vereniging van ambtenaren of werklieden op dc hierboven bedoelde wijze ge makkelijker tot stand komt en grooter waar borg voor een vlotte afdoening van zaken biedt, dan de instelling van een dienstcommis sie met de formaliteiten en administratieven rompslomp, daaraan noodwendig verbonden. Het Ambtenarenreglement 1934 voor ambte naren/werklieden in dienst der gemeente bevat niet een volstrekt verbod tot het bekleeden van bezoldigde nevenbetrekkingen enz., doch de ambtenaren/werklieden behoeven daartoe de vergunning van ons College. Zoolang dus ln dat reglement niet een volstrekt verbod is opge nomen. waartegen wij overigens met het oog op andere belangen, die daarbij in het spel zijn. bezwaar zouden hebben, zal men het aan het oordeel van ons College moeten overlaten, of dergelijke vergunningen al dan niet kunnen wor den verleend. Naar beperking wordt gestreefd. Gelijk wij mede reeds meermalen te kennen gaven, acht ook ons College het in dienst nemen van gepensionneerden in het algemeen niet gewenscht; dit heeft dan ook alleen bij hooge uitzondering plaats, bijv. wanneer het functies betreft, die niet een volledige dagtaak om vatten. of in andere bijzondere gevallen. De wijze van samenstelling van de zjg, Pro motie-Commissie Commissie die alleen en uitsluitend ons College van advies dient is een zaak van ons Collccre alleen, waaraan mits dien de beoordeeling dient te worden overge laten. hoe en door wie het zich wenscht te laten voorlichten; inmenging in de wijze, waarop wij onze beslissingen meenen te moeten voorberei den. moet dan ook niet gewenscht worden ge acht. Aangezien de taak van de Commissie beperkt is tot het geven van inlichtingen en advies omtrent voorstellen tot bevordering, legt bij bevordering niet zij. doch ons College normen aan, welke normen overigens meer het karakter hebben van richtsnoeren, waardoor wy ons in het algemeen l3ten leiden, dan van stringente bepalingen, waarvan nimmer kan worden afge weken. Naast de bevordering is de zgn. halfautoma- tische bevordering ingevoerd, waaronder moet worden verstaan een bevordering tot bepaalde rangen, indien de betrokkene, naar het oordeel van het hoofd van den tak van dienst in den logeren rang in alle opzichten heeft voldaan en hij overigens gedurende ten minste een jaar de maximumwedde in dien rang heeft genoten. Een dergelijke bevordering is derhalve niet afhankelijk van het ontstaan van een vacature in een hoogeren rang of van een verandering van werkzaamheden, doch. naast het gedu rende ten minste een jaar genoten hebben van dc maximum-wedde, van de in den lageren rang betoonde bekwaamheid, geschiktheid en dienstijver. Uit den aard der zaak wordt het lagere per soneel. wat de bevordering betreft, op geheel denzelfden voet als het hoogere personeel be handeld. Minister van Boeyen geeft in zijn ant woord aan de Eerste Kamer over de be grooting van Binnenlandsche Zaken een uiteenzetting, hoe de regeering zich voor stelt het bedrag van f. 37.25 millioen, be schikbaar voor uitkeering aan de gemeen ten. te verdeelen. Aan het feit, dat in de Millioenennota sprake is van een verhoo ging van den post steun aan noodlijdende gemeenten, moet niet die beteekenis worden toegekend, dat alle gemeenten, die nu een extra- en/of belastingbij drage uit het Werkloosheidssusidiefonds ontvangen, in de toekomst zullen worden ingedeeld bij de noodlijdende gemeenten. Niets ligt de regeering verder dan op de gemeenten, die van de nieuwe, vol gens objectieve normen, opgezette uit- keeringsregeling(en) profijt zullen trek ken, het stigma van noodlijdendheid te drukken, of zelfs deze als een afzon derlijke categorie „extra steunbehoe vende gemeenten" aan te merken. Integendeel zit juist het streven voor om die gemeenten, welke thans wel een noodlijdendheidsbijdrage behoeven, met behulp van de objectieve uitkeerings- normen zooveel mogelijk in een situatie te brengen, waarbij zij niet langer op een zoodanige bijdrage zijn aangewezen. Het schijnt niet te optimistisch aan de hand van de Ingekomen aanvragen te ver- I onderstellen, dat met een bedrag van f. 37,25 millioen de tekorten voor 1939 kun- Pleidooi voor verdere industrialisatie. Verschenen Is het Vooriooplg Verslag der Eerste Kamer over de begrooting van Economische Zaken. Verscheidene leden waren van oordeel, dat door het ontbreken van een duidelijke lijn en van aaneensluitende maatregelen op hei "ebied van de economische en finan- cieele politiek van ons land. het herstel van het economische leven wordt belemmerd. Een groot bezwaar achtten deze leden o.m.. dat de noliliek der regeering onvol doende Is gericht op vergrooting van liet consumptief vermogen van een belangrijk deel van ons volk. Het is vooral ook ln verband met de ge- wiizigde verhoudingen, zoo gingen deze lr-'en voort, thans meer dan ooit noodig. dat pan de innerliike versterking van het bedrijfsleven de crootste aandacht worde besteed. De bedriifsraden zouden moeten worden uitgebreid met vertegenwoordigers van het algemeen belang: deze lichamen zouden bovendien met verordenende be voegdheden dienen te worden bekleed. Bern de bedrijfsraden ware een "?ntrale economische raad te vormen, estaande uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisa ties en van het algemeen belang. Andere leden konden zich met de hierboven weergegeven beschouwingen geenszins vereenigen. Sommige leden meenden hun waar schuwende stem fp moeten laten hoo- ren tegenover den aandrang tot uit breiding der overheidsbemoeiing met het bedrijfsleven. Vele leden verklaarden zich met het beleid van dezen minister zeer wel te kun nen vereenigen De voornaamste taak der regeering noemden zij de bestrijding der werkloos heid. Met voldoening constateerden zij, dat op dit gebied ingrijpende maatregelen deels genomen, deels in voorbereiding zijn. Beschouwingen zijn voorts gehouden pro en contra ordening. Wat betreft de warenhuizen, zoo ordeel- aen sommige leden vermindering daarvan raadzaam, met name in het belang van tal van kleine winkelbedrijfjes, waarvan het voortbestaan op het spel staat. Ook achtten zij het een groot bezwaar tegen de warenhuizen, dat deze vaak ten onrechte behoeften scheppen. Ettelijke leden achtten het raadzaam, dat de bemoeiing, van overheidswege, met het economische leven in het algemeen en met het bedrijfsleven in het bijzonder zooveel mogelijk in dier voege geschiede, dat de weg naar het staatssocialisme worde afgesneden. Veie leden waren de Regeering erkente lijk. dat zij thans een actieve handels politiek wenscht te voeren, waardoor onze eigen producten van landbouw en nijver heid in de eerste plaats voor eigen markten worden gereserveerd en de uitvoer van het meerdere, door het zoeken van nieuwe uitvoermogelijkheden. zal worden aange wakkerd. Ofschoon het economisch nut van groote internationale tentoonstellingen tegen woordig niet hoog wordt aangeslagen, moet, zoo betoogden ettelijke leden, de regeering rekening houden met de moge lijkheid. dat desondanks deelneming onzer zijds, hetzij terwille van de goede betrek kingen met landen, waar de tentoonstel lingen georganiseerd worden, hetzij met hef oog op de behartiging van de Neder- landsche cultureele belangen, ook in de toekomst menigmaal noodzakelijk kan zijn. Handelspolitiek. Vele leden gaven als hun meening te kennen, dat het rapport-Westhoff ontwor pen plan. hetwelk ln de eerste plaats door den minister van Sociale Zaken zal worden onderzocht, uit hoofde van het er aan ver bonden economische aspect ook bij de be handeling van de begrooting van het de partement van Economische Zaken de aan dacht behoort te hebben. Ettelijke van deze leden, ofschoon de waarde van de studie van ir. Westhoff ten volle erkennende, waren van oordeel, dat het rapport niet aan redelijke economische eisohen voldoet. Sommige andere leden achtten integendeel uitvoering van het rapport-Westhoff ten zeerste gewenscht. Van groote beteekenis voor de duurzame opneming van werkkrachten achtten cenige leden de geleidelijke industrialisatie, mits deze zich lang normalen weg vol trekke. Eenige leden hadden den indruk, dat de uitvoering van de wet van 30 October 1930 tot regeling van het toegepast natuurwe tenschappelijk onderzoek veel te wenscher. laat. Er is volgens hen nog zeer weinig te be speuren van de toch wel gewenschte coör dinatie van het „research"-werk. Verscliillende leden betoogden de wen- sehelijkheld van spoedige totstandkoming eener Natuurbeschermingswet, zulks mede in verband met de bestaande ontginnings plannen. Voorts bepleitten deze leden bij ontgin ningen zooveel mogelijk den boschbouw uit ce breiden Verscheidene leden konden zich niet ver eenigen met de houding der regeering. aan genomen tegenover de Vereeniging tot Be houd van Natuurmonumenten in Neder land. Daargelaten de formeele bezwaren, welke tegen het Koninklijk besluit van 27 April 1938 kunnen worden ingebracht, achtten de leden, hier aan het woord, het ook practisch niet aannemelijk, deze ver eenigingen met haren uitr.emenden staat van dienst te willen onderwerpen aar. streng toezicht. Andere leden spraken hun bezorgdheid uit over de bedreiglg der duinen door wo ningbouw en wateronttrekking. Enkele leden bepleitten wederom spoe dige indiening van een nieuwe jachtwet- Gevraagd werd of met de bescherming der vogels niet te ver is gegaan. Eenige leden betreurden, dat de met het Duitsche Rijk gevoerde onderhandelingen over de rentetransfer voor Nederland zoo weinig gelukkig waren verloopen. nen worden weggewerkt Hoewel de minister het thans niet het geschikte moment acht om op de plaats, welke in het kader der regeeringsvoorstellen aan de gemeentelijke inkomstenbelasting is toegedacht, nader in te gaan, meent hij toch wel te moeten opmerken, dat toepassing van eenige „evenredige" korting op de uitkee- ringen bij eventueele invoering van de ge meentelijke inkomstenbelasting niet in de bedoeling ligt. De nieuwe belastingplannen der regee ring zullen inderdaad invloed hebben op de financiën der gemeenten. Dit wil echter geenszins zeggen, dat het een invloed ten nadeele zal moeten zijn, welke niet wordt gecompenseerd door redelijke tegemoetko mingen aan de gemeenten anderzijds. Met de leden, die waarschuwen tegen verdere verhooging van de gemeentefonds belasting, is de minister van oordeel, dat inderdaad in verschillende gemeenten ver dere bezuiniging nog mogelijk is, althans dat aan het terugdringen der uitgaven niet zal zijn te ontkomen. Een herstel van de financieele zelfstandig heid der gemeenten acht hij alleen mogelijk, als daarmede gepaard gaat een beperking of op zijn minst een voorkoming van een verdere uitzetting der gemeentelijke uitga ven. Werkloosheidszorg. Bij de verdere uitwerking van de vaste uitkeerlngsregelen komt uiteraard ook de vraag aan de orde, of het aanbeveling ver dient de uitgaven voor den steun aan door maatschappelijke oorzaken ondersteuning behoevende werkloozen meer nog dan tot dusverre te maken tot een nationalen last, die gelijdelljk door de contribuabelen wordt gedragen. Intusschen kan ook van daartoe strekkende maatregelen niet worden ver wacht, dat zij een volledige oplossing van het financieele vraagstuk zullen brengen. In overweging is, of met de maatre gelen tot herstel der financieele zelf standigheid der gemeenten niet te- paalde voorzieningen gepaard dienen te gaan om zooveel mogelijk een her nieuwd verval ln noodlijdendheid te voorkomen. In dat geval zou het niet ondenkbaar zijn, dat een heroriëntatie noodig blijkt van de verschillende con trole-apparaten der overheid. Begrafeniswet. Ook minister van Boeyen is doordron gen van het belang van zoo spoedig mogelijke wijziging van de Begrafenis wet met het oog op de lijkverbranding. Met het Departement van Justitie is overleg gaande ten einde een spoedige indiening van het reeds aangekondigde wetsontwerp te bevorderen. Landstorm. De minister is geenszins van oordeel, dat voor den B. V. L. geen bestaansgrond meer aanwezig kan worden geacht. Al hebben de omstandigheden sinds 1918 zich aanzienlijk gewijzigd, de geestesstroomingen zijn hier te lande nog dermate ln beroering, dat waak zaamheid geboden blijft. De Regeering waakt, dat de leiders van den Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm en van de Burgerwachten zich als zoodanig niet I in den politieken strijd mengen. Luchtbescherming. Systematisch en met kracht wordt de luchtbescherming opgebouwd. Het streven ls er daarbij op gericht aan de onderscheidene onderdeelen de plaats te geven, die met hun beteekenis in overeenstemming is. Ten einde een juist beeld te verkrijgen heeft de minister den secretaris-generaal van zijn departement opgedragen, met den inspecteur van de luchtbescherming, in iedere provincie een bepaalde streek in on derzoek te nemen en met de gemeentelijke organen overleg te plegen. Dit overleg is in vollen gang. Ten einde de maatregelen van lucht bescherming, welke door het rijk moe ten worden bekostigd, in sneller tempo te kunnen doen plaats hebben dan met een bedrag van f. 500.000 mogelijk is, is op voorstel van den minister het Werk fonds ingeschakeld. Een bedrag van f. 1.800.000 is door dit fonds ter beschik king gesteld, in het bijzonder met het oog op de alarmeering. de brandweer en de toerusting met gasmaskers en gaskieeding. Burgemeestersbenoeming. Dat de minister bij de benoeming van burgemeesters tegenover benoeming van vrijzinnige candldaten een ander stand punt zou innemen dan tegenover R.K. sollicitanten, moet hij met stelligheid weer spreken. Bij het doen van aanbevelingen voor het benoemen van burgemeesters staat hem geen andere maatstaf voor oogen dan het belang der gemeente en de verwachtin gen. die hij van de ambtsvervulling van den voorgedragen candldaat meent te kun nen koesteren. REDACTIE VAN „DE GIDS". Wegens het overlijden van prof. mr. D. van Blom ls tot de redactie van „de Gdds" toegetreden: mr. A. N. Molenaar, bijzonder hoogleeraar te Lelden, secretaris van den wericgeversbond. Kon. Ned. Stoomb. Mij. DEUCALION, 8 Febr. v. Tripoli n. Haifa TIBERIUS. Al giers n. Lissabon, pass. 8 Febr. v.m. Gibraltar AGAMEMNON. 7 Febr. v. Volos te Piraeus HERMES, 8 Febr. v. Izmir te Istanboul TITUS, 8 Febr, v. Gibraltar n. Amst. ORPHEUS, 8 Febr. v. Amst. n. Kopenhagen RHEA, 8 Febr. v. Genua te Palermo STUYVESANT, 8 Febr. v. Barbados n. Trini dad SATURNUS, 8 Febr. v. Amst. n. Ham burg. Holand—Afrika Lijn BOSCHFONTEIN, 8 Febr. 1 u. 45 n.m. van R'dam te Bremen. Holland—O. A*ië Lijn SEROOSKERK. thuis reis, 8 Febr. van Port Said. Mij. Nederland TAWALI, 8 Febr. v. Amst. n. Java. Kon. HoU. Lloyd SALLAND. 8 Febr. v. Amst. n. Hamburg. Rott. Lloyd BUITENZORG, uitr., pass. 8 Febr. Finisterre KOTA NOPAN. R'dam n. Liverpool, pass. 8 Febr. Lands End. Halcyon Lijn STAD ARNHEM. Vlaardingen n. Civita Vecchia. 8 Febr. uit den N. Water weg. Diverse Stoomvaartberichten THEANO. 8 Febr. v. Dublin te Belfast TARA, n. Havre, pass. 8 Febr. St. Vincent FRIESLAND, 6 Febr. van lmmingham n. Hamburg SCHIE- LAND. 8 Febr. v. Kopenhagen n. de Tyne HAULERWIJK, pass. 7 Febr. Lizard naar Boston WINTERSWIJK, naar de Tyne. pass. 8 Febr. Ouessant STOLWIJK, naar Susak, pass. 7 Febr. Gibraltar LOOS- DRECHT, n. Hamburg, pass. 8 Febr. Flores PRINS WILLEM VAN ORANJE, n. Jaffa, pass. 7 Febr Malta PRINS WILLEM II, 8 Febr. v. Tel Avlv te Jaffa AMSTEL, pass. 7 Febr. Monrovia, naar Libreville. voor boter lichten grootere veilig heid I Als U één keer met Boscn licht hobt goreden, kunt U er niet moerbuitan. Voor Ford. Chevrolet, Buick, Dodge on de meeste andere Amerlkaonsche wagens zijn Bosch InbouwreHectors, voorzien van Rykskour, leverbaar. Met Bosch op weg voorkomt men poch I PrijzenvanF.17.- tot F.40.-p.paor. Verkrijgbaar bii olie Bosch-Diensten, automobielhonaeloren en garage houders in Nederland :N.V. WILLEM VAN RIJN AMSTERDAM (C.l KEIZERSGRACHT 171 TELEFOON 3 13 0 6 (4 LIJNEN] 8115 (Ingez 1. Alphën aan den Rijn 18.8301. Dan vol gen Katwijk (18.150), Wassenaar (17.342) en Noordwijk (11.807). 2. Banaan. In West Indië wordt de ba naan algemeen bacove genoerri D® bacovencultuur is in de West belang rijk. 3. Cats ln zijn „Spiegel van den togen- woordigen en verleden tijd".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 10