Vorstperiode in December was
ramp voor den tuinbouw
Ons Kort Verhaal
LEID5CH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 4 Februari 1939
„Wij willen geen
recht van de
aalmoes, maar
regeering
BERICHT VOOR
DE ABONNE'S
Instandhouding van het bedrijf is
Nederlandsch belang
Reserves totaal uitgeput
CARNAVALREIZEN
Ertusschen genomen
FAILLISSEMENTEN
(Van een onzer redacteuren).
Sinds ecnige dagen is het kwik in den
thermometer opnieuw onder het nul
punt gedaald en ongetwijfeld is dit
voor velen aanleiding geweest om nog
eens terug te denken aan de derde
week van December J.I.. toen Koning
Winter met zoo'n ongekende strengheid
regeerde. Voor één groep Iandgenooten
is echter een nieuwe vorstperiode niet
noodlg om aan dc oude herinnerd te
worden, zij zullen al vriest het nooit
meer de Kerstweek 1938 niet vergeten.
Wij hebben het oog op de tuinders, die
in den loop van dc laatste jaren al zoo
taliooze slagen hebben moeten lncas-
seeren. Voor hen Is de laatste maand
van het vorige jaar een rampmaand
geworden, zooals er geen tweede in dc
geschiedenis van de tuinderij bestaat.
Voor duizenden en nog eens duizen
den guldens is door de felle koude in
ons land aan tuinbouwproducten ver
nietigd, het resultaat van wekenlange,
wat de Boskoopsche kweekerijen be
treft, zelfs jarenlangen arbeid, is in
enkele nachten verloren gegaan en voor
vele honderden tuinders zullen de ko
mende maanden niet alleen uiterst
zwaar zijn, doch tevens antwoord moe
ten geven op de vraag of zij finan
cieel nog in staat zullen zijn hun be
drijf voort te zetten.
Terecht zal men hier kunnen opmerken,
dat het ln ons land toch wel eens meer
abnormaal streng heeft gevroren en dat de
vorstperiode van December J.I., zij het dan
ook zeer streng, toch niet van een tot nu
toe ongekende felheid is geweest.
Deze opmerking hebben ook wij gemaakt
tot den voorzitter van den Nederlandschen
Tuinders Bond. den heer W. J. van Kam
pen, toen wij dezer dagen op uitnoodiging
van zlin organisatie een rondrit maakten
door Zuid-Holland om op verschillende
tuinderijen de door de vorst aangerichte
vernieling in oogenschouw te nemen.
„Ongetwijfeld", zoo antwoordde ons de
heer van Kampen, heeft het in ons land
wel eens harder gevroren, doch nog nooit
hebben wij het meegemaakt, dat de vorst
zoo plotseling en zoo hevig inzette als een
zestal weken geleden het geval was. Wij
zijn er volkomen door verrast. Niet, dat wij
onvoldoende voorzorgsmaatregelen ter be
scherming van onze producten hebben ge
nomen, maar de producten zelve waren
niet ingesteld op deze enorme tempera
tuurwisseling. Zij waren gewend aan het
abnormaal zacht weer van begin Decem
ber en werden plotseling in minder dan
24 uur blootgesteld aan temperaturen
van 14 tot 16 graden onder het vriespunt.
Zij kregen daardoor absoluut geen gele
genheid om zich aan te passen, zooals
wanneer de vorst geleidelijk inzet wel het
geval is. En tenslotte is 16 graden vorst
ook nog niet eens het ergste, doch door
t'en stormachtigen ijskouden wind, hielp
normale afdekking met rietmatten enz.
ook zoo goed als niets, zoodat de tuinder
vrijwel machteloos stond en weerloos moest
toezien hoe zijn geld en arbeid in de meeste
gevallen totaal verloren gingen".
TOCH NOG OPTIMISME.
Bij onzen rondrit door Zuid-Holland en
onze bezoeken aan verschillende tuinen
zijn wij wel ln de eerste plaats getroffen
door de wij zouden het haast zeggen, vroo-
hjken kant waarvan de tuinders deze ramp
bekijken en door onvernietigbare energie
waarmede zij weer van voren af aan be
gonnen zijn. Geen tuin hebben wij gezien
°f de eigenaar kon ons reeds de jonge
Plantjes toonen, die hij direct na afloop
van de rampweek had gezaaid en die al
weer waren uitgepoot. Wanneer de nieuwe
vorstperiode echter lang mocht aanhouden,
ofwei zeer streng mocht worden, dan zal
tuinder u kunnen vertellen: sterke
daling der prijzen, groote hoeveelheden
doorgedraaide producten cn dus be
halve dan den geringen regeerings-
steun, geen bclooning voor de dit jaar
wei zoo bijzonder zwaren arbeid.
Ons zijn zelfs reeds gevallen bekend,
waarin handelaren, die hun klanten
speciaal in volkswijken hadden het
bijltje er maar bij hebben neergelegd,
omdat zij toch niets verkochten. Velen
hebben hun toevlucht gezocht tot blik-
groenten. waarvan de voorraad echter
normaal is. met het gevolg dat ook hier
een prijsstijging is Ingetreden zij het
dan n.et in die mate als voor versche
groenten.
EEN DROEVIG BEELD.
Zooals gezegd hebben wit aan verschil
lende tuinen, groote en kleine, verspreid
1 ggend over geheel Zuid Holland, een be
zoek gebracht Overal was hetgeen men ons
toonde even treurig en even bedroevend.
Opnieuw had de vorst een dikke laag bloe
men getooverd op de ruiten, waaronder
men de vernietigde planten tegen alle
mogelijke weersomstandigheden had mee-
nen te kunnen beschermen. „Het Is de
eenige cultuur zei een van de tuinders ons,
daarbij wijzend od de od het glas gekristal-
Zal er dus dezen zomer, dank zij de 1 Iiseerde bloemen, waarover wij n'et te kla-
enorme wilskracht van onze tuinders, geen 8en hebben". Een van zijn collega's verge-
loot- dn nr i tKorrrrvrftvv Hti orat7arl-or
gebrek aan groenten zijn. met de winter-
producten, zooals andijvie, uien. prei,
sprultkool en diverse andere koolsoorten
is het anders gesteld. Deze artikelen, die
den tuinder ln normale gevallen den win
ter moeten doorhelpen, zijn, zooals licht te
begrijpen, niet meer te vervangen. Zoo goed
als niets is van deze wintergroenten over
gebleven en de nood is thans al zoo hoog
gestegen, dat men op onze groentenvcllin-
gen regelmatig Fransche cn Italiaansche
producten kan vinden, die gretig koopers
vinden
PRIJSSTIJGING.
leek de witbevroren ruiten bij grafzerken
en dat waren het ook inderdaad want als
men het glas oplichtte, dan zag men slechts
dood en vernieling. Eindelooze rijen jonge
plantjes, onverschillig of het nu sla bloem
kool. dan wel pootgoed betrof, lagen ver
schrompeld en verschroeid op de d'ep
zwarte aarde. Aanvankelijk had men ge
hoopt ongeveer nog twee derden van glas
producten te kunnen behouden doch hoe
meer de tijd verstrijkt des te meer slacht
offers er vallen. Zoo goed als geen enkel
plantje of de felle vorst heeft er haar
stempel in den vorm van een klein bru.n
vlekje oo gedrukt. Men heeft al het moge
lijke gedaan om bij de slechts licht aange-
BOSKOOP.
Voor we echter iets schrijven over de
wijze, waarop de tuinders meenen. dat zij
geholpen moeten worden, willen wil even,
zij het ook zeer in het kort, iets zeggen
over Boskoop, waar de ruim 800 kweekerijen
eveneens zwaar door de vorst zijn ge
troffen.
In tegenstelling met de tuinderij, waar
de producten in hetzelfde iaar waarin zij
gezaaid worden ook aan de ve ling worden
gebracht zijn nagenoeg alle Boskoopsche
cultures meerjarig, d.w.z. voor een heester
handelswaarde heeft verloopen meerdere
jaren. Oo een Boskoopsche kweekerij zien
we dan ook van een bepaalden heester
verschillende Jaargangen". De vorst nu
heeft van verschillende producten en wel
spec.aal van de zoogenaamde zachte" alle
jaargangen vernield, zoodat men niet alleen
dit jaar niets ter markt zal kunnen bren
gen. doch in vele gevallen zeer langen tijd
noodlg zal hebben om een culture van een
bepaald soort weer op te bouwen. Het zijn
echter niet alleen de zachte soorten, die
van de vorst geleden hebben ook de harde
hebben het zwaar te verantwoorden gehad.
Zelfs heesters, die spec'aal worden ge
kweekt om het mooie hout. dat zti in den
winter hebben en d e dus wel bij uitstek
als w r.terhard gelden hebben den strijd
op moeten geven. Doch ook bijna alle an
dere soorten hebben het zwaar te verant
woorden gehad. Bijna allemaal hebben zij
zoodanig geleden, dat zij aanmerkelijk zul
len moeten worden ingekort waardoor dus
een achterstand is ontstaan die z ch
spec'aal dit seizoen en de eerst volgende
jaren zal doen gevoelen.
Aan het begin van onzen rondrit
hebben wij geïnformeerd op hoeveel
men de vorstschade in heel Nederland
schatte en toen men ons antwoordde
op dertig a vijf en dertig millioen gul-
In korten tijd zijn de prijzen van alle stoken plantjes het verrottingsproces te
versche groenten met een ontstellende
snelheid gestegen sommige zelfs met
3CO"/o en meer. Terecht klagen de huis
vrouwen dan ook steen en been, dat de
groenten zoo schreeuwend duur zijn, doch
zij dienen hierbij wel te bedenken, dat
deze prijsstijging geen uitvinding van de
tuinders is om zoo snel mogelijk rijk te
worden Integendeel de enkele kwartjes,
die zij thans aan de veilingen ontvangen
wegen geenszins op tegen de tallooze dub
beltjes waartegen zij andere jaren hun
producten aan den man brachten. Doch
niet alleen de tuinders maken moeilijke
tijden mee, ook de handelaren die niet
meer aan producten kunnen komen, zien
hun inkomsten met den dag slinken.
Dagreis naar Breda op 20 Febr. a.s. f.2.- p. p.
4 dg. Bonn am Rhein - Rosenmontag-
Umzug, etc. - Alles inbegrepen f. 30.
Vraagt ons reisprogramma.
AUTOREISBUREAU „BOLHUI S"
Apothekersdijk 2 - Leiden - Telcf. 362.
7873 Ilngez. Med.)
stuiten, doch zonder succes. Geleidelijk
geven zij den strijd od en zooals de zaken
er thans voorstaan zullen er per raam van
ongeveer 16—20 Dlanten hoogstens een of
twee in leven blijven.
Met de niet onder glas gekweekte pro
ducten is het al even treurig gesteld, zoo
mogelijk zelfs uog treuriger, want hiervan
is practisch niets overgebleven. Troosteloos,
kromgetrokken, in elkaar geschrompeld en
verkleurd staan de anders zoo sappige
sprultkoolen in onafzienbare rijen als treu
rende kruizen op een oorlogskerkhof.
Slechts het onkruid is in leven gebleven
en woekert welig voort.
Het js eigenlijk doelloos om over alle
groenten afzonderlijk wat te zeggen. Het is
allemaal en overal rond Leiden, bij Gouda,
om Rotterdam in het Westland. even naar
en ellendig. Wij zagen volwassen peen.
practisch reeds tegen een redelijken prijs
verkocht, verrot en waardeloos in den
grond zitten. Wat tegen den grond geplakt
verdroogd loof wees de plaats waar eens
een uienveld geweest was en tusschen al
deze ellende liepen de onvermoeibare
en nooit moedelooze tuinders rusteloos heen
en weer de gedachten slechts gericht op de
toekomst, de zorg voor het nieuwe pro
duct.
Onze abonné's, wien allen een dezer dagen
per post de gele kaart van de „Geluksrace
1939" is toegezonden, worden er aan her
innerd deze kaart, ingevuld, zooals duidelijk
staat aangegeven, in te zenden aan het
adres van het „Comité tot Verzorging van
Daklooze Vrouwen en Jdeisjes van alle
Gezindten" te Utrecht, postbus 2004.
Alléén de abonné's, die hun kaart inzon
den, trekken met de daarop gereserveerde
nummers, mede in de groote Nationale Lo
terij i Geluksrace 1939), waarvan de trek
king reeds 28 Februari as. ten overstaan
van notaris Merens te Utrecht, zal plaats
vinden.
Hoofdprijs is, zooals bekend: 3 Jaar zon
der zorgen f. 5.000, Totaal ruim f. 10.000
aan prijzen.
Abonné's, die aan deze origineele „Ge
luksrace" deelnemen, ontvangen 8 dagen
Ba de trekking gratis en franco een offl-
cieele trekkingslijst.
Hun, die nog geen kaart ontvingen, raden
wij aan een of meer kaarten aan te vragen,
welke kosteloos door het comité, Postbus
2004 te Utrecht, worden toegezonden.
7884 (Ingez. Med.)
door J. W. BURGER.
Een reusachtige kerel met breede kin en
norsche grauwe oogen kwam het eethuis
van Jim Burke binnen, zette zich aan een
tafeltje en bestelde: „Broodjes met vleesch.
Twee groote. En vlug ook!"
Jim had zich in de zestig jaren van zijn
leven nog nooit gehaast en deed het dus
nu ook niet. Langzaam kwam hij overeind
uit zijn rieten stoel, waarin hij achter den
koffieketel zat en slofte bedaard naar de
ijskast, waarin hij zijn vleeschwaren koel
hield.
„Met uitjes en augurkjes?" vroeg hij uit
de verte.
„Ja, mij best
Jim had feitelijk weinig zin nog een gast
te bedienen. Hij had reeds een half uur
lang pogingen in het werk gesteld tot het
verzamelen van voldoende energie, om ziin
eethuis te sluiten. Hij vond dat het Lijd
werd, dat zijn dagtaak afgeloopen was.
Door het venster heen staarde hij naar de
statige pijnboomen. die zoo scherp afstaken
tegen den maanlichten avondhemel. Mei
liep ten einde. De avond was helder en
alleen boven het vennetje in de verte hing
een vochtig waas. De geur van jasmijn,
azalea's en rozen dreef uit den tuin van
zijn buurman door het open raam naar
binnen. Die zou nu weer door uienlucht
bedorven worden Een mooie avond, dacht
Jimeen verdraaid fitne avond! Om na
te denken en te droomen. Dat bedoelde hij
brei v„hf. broduct een belangrijk ten minste, al bracht hij zijn gevoel niet
urei verloren dreigen te gaan. In ieder ge
val sai de nieuwe koude oorzaak zijn, dat
net groeiproces veel langzamer gaat dan
"ontlaai. waardoor dus de achterstand nog
ÏW «rooier wordt.
En om dezen achterstand gaat het nu
juist, want niet alleen zullen onze
tuinders niet dadelijk aan de buiten-
'andsche vraag kunnen voldoen, die
natuurlijk op den normalen tijd komt,
'toch bovendien zal wanneer de produc
ten eenmaal geoogst kunnen worden
alles tegelijk aan de veilingen komen,
omdat vrijwel alle tuinders op hetzelfde
tijdstip ;n de eerste week van Ja
nuari hebben gezaaid. Wat zoo'n
'Uassa-aanvocr, ook al is de vraag rede-
'ijk tegenwoordig, bcteckent, zal iedere
onder woorden.
Het eethuis van Jim lag aan hot einde
van de Wagenstraat, vlak bij den spoor
wegovergang. Wie Barton uit het Oosten
binnenkwam, moest er voorbij. Maar velen,
die trek hadden, liepen er niet voorbij, als
de heerlijke etensgeuren uit het huls hun
invloed op hun hongerige magen deden
gelden. Toch had Jim het er niet op be
grepen, dat zijn eethuis nog zoo laat in
den avond zijn aantrekkingskracht uit
oefende. want hij was doodmoe van een
langen werkdag.
Hij legde dikke plakken vleesch op de
broodjes, sneed augurkjes ln keurige fi
guurtjes en zette het bord met den mos
terdpot ernaast voor ziin laten klant neer.
Hti schrok toen hij in den loop vat: een
zware revolver keek.
„Koffie. En houd ie bedaard", w! de
vreemdeling op effen toon
Jim schonk een dampend kop koffie alt'staat het leven, Pat? Alles wel thuis?"
den gllmmenden nikkelen koffieketel en
toen hij den kop voor zijn bezoeker neer
zette, zei hjj zoo gewoontjes mogelijk:
„Dan ben je zeker Jake Crook!"
„Waarom veronderstel je dat?"
„De politie zoekt overal naar je".
Toch waar? En. wat zou dat nog?"
Ze schijnen het opgegeven te hebben.
Denken, dat je de plaat hebt gepoetst".
„Binnenkort hebben ze daarin gelijk",
zei de man, nog even Ijzig en norsch
„Zeg vader, je bent al aardig op leeftijd,
is het zoo niet?"
„OchJa.,.."
„Maar je hebt toch zeker geen zin, om
er nu al tusschen -uit te knijpen?"
.Needat nu Juist niet".
„Doe dan, wat ik je zeggen zal. Ik moest
wat eten hebben. En verder heb ik niks
met je te maken. Gesnapt?"
„Ja zeker".
„Ik doe liefst andere lui geen kwaad".
Jim herinnerde zich, hoe die kerel bij ziin
geruchtmakende ontsnapping nog geen
drie dagen geleden, twee menschen neer
geschoten had Hij was een gevaarlijk
heerschap. „Maak nog wat meer voor me
klaar. Voor onderweg. En vergeet dan, dat
ik hier geweest ben".
„Een oud mensch als ik is kort van
geheugen".
„Niemand zal naar me vragen. En mocht
het wel zoo zijn. nou dan heb je niet de
minste verdenking tegen me gehad, be
grepen? Ik kwam hier gewoon een kop
koffie met een broodje gebruiken. Dat kan
niemand jou kwalUk nemen".
.En wat doe je nu verder?"
„Daar zorg ik zelf wel voor. Kunnen er
nog menschen hier komen?"
Niet waarschijnlijk. Het is al zoo laat".
.Mocht er een komen, dan houd jij Je
koest! Doe heel gewoon. Anders schiet lk
je neer. begrepen?"
„Ja, daar zie ik ie best voor aan".
„En zeg eens", vroeg Crook tusschen een
paar slokken koffie door, .had je me al
herkend, voordat je mijn pistool zag?"
„Och wat zal ik zeggen.... Je portret
hangt immers overal?"
„Ik dacht het al aan je te zien. Daarom
wou ik geen risico loopen".
Buiten klonken voetstappen. Ze nader
den het eethuis.
.Daar komt er een aan", zei Crook.
Denk aan wat lk gezegd heb. Heel ge
woontjes. hooranders...."
Een schonkige man trad het eethuis
binnen en nam een stoel. Jim zag. hoe de
ontsnapte boef ziin wanen onder zijn oksel
verstopte. Hii zei bedaard: .Enhoe
Pat Verron bestelde twee broodjes. Heb
van het niksdoen honger gekregen",
merkte hij op. „Voelde het onder het naar
huls gaan".
.Dat wil ik best gelooven Pat", zei Jim.
„Hoe maakte je kleine me d het?"
„De kleine?" Pat scheen lang over het
antwoord te moeten denken. „Wel die
maakt het patent".
„Van avond kwam je oudste jongen hier
nog langs. Die gaat met den dag meer op
jou lijken".
„Is dat zoo gek?"
„Dat heb ik toch zeker niet gezegd? Hee-
lemaal niet gek, dat een oudste zoon spre
kend op zijn vader lijkt".
Hij zette de broodjes voor den schon-
kigen man neer. „Misschien niet zoo lekker
als je vrouw ze klaar maakt. Je wilt haar
zoo laat op den avond zeker niet wakker
maken, wat? Gaat ze vroeg naar kooi?"
„Gewoonlijk wel. En ze is zoo verdraaid
lastig, weet je?"
Verron schrokte zijn broodjes naar bin
nen en betaalde aan het buffet.
„Nou, wel te rusten, Jim", zei hij
.Genacht, Pat, De groeten aan Je vrouw"
Verron ging weg. Jake Crook slaakte een
zucht van verlichting.
.Dat heb te keurig opgeknapt, ouwe jon
gen", zei hij.
.Ik moest wel", antwoordde Jim. ,Pat
I Verron ls de sheriff hier".
1 Hè? Die houten Klaas?"
„Tut, tut! Hij is heusch zoo dom niet.
Daarom moest lk hem wel aan de praat
houden. Als ik jou was, maakte ik nu
maar, dat lk wegkwam". Hij reikte Jake
een pakje boterhammen over,
.Eat zal lk wel doen ook! En denk er
om.. als je een woord loslaat
„Geen denken aan. Zoo verstandig ben
ik zelf wel".
Bii wijze van voorzorg rukte Crook eerst
de telefoonleiding stuk.
„Alleen maar voor de zekerheid", zei hij.
„iMsschien ls het ook beter, dat ie er niet
od let welken kant lk uitga. Wel te rosten"
.Goelen nacht", zei Jim.
Hti begon op te ruimen en zijn boeltje
schoon te maken. Dan stak hy zijn pijp op
en deed behageltik een paar trekjes. Op
eens hoorde hij op straat drie schoten
vallen. Vinnige, bevelende schoten, die de
stilte verbraken. Dan een schreeuw. Jim
bleef geduldig wachen Het duurde geen
vijf minuten, of Verron kwam met Jake
Crook binnen. Crook was gewond en ge
boeid.
Jim zei: .Heb ik je niet gezegd, Jake,
dat Pat nog zoo dom niet was? Hij snapte
meteen, dat er iets niet in den haak was.
toen ik hem naar ziin vrouw en kinderen
begon te vragen. Je moet weten, dat hij
geen vrouw en kinders heeft. Ze plagen
hem hier er altijd mee, dat hti niet ge
trouwd is".
Nadruk verboden.
Auteursrecht voorbehouden.
den. dachten wij bij onszelf, dat dft
getal stellig overdreven moest zijn.
Onze excursie heeft ons helaas anders
geleerd en do mededeeling, dat deze
schatting eerder aan den lagen dan
aan den h'oogen kant is achten wij,
afgaande op hetgeen wij hebben gezien
stellig niet overdreven.
Aan het einde van onzen tocht heeft de
heer van Kampen on; uiteengezet hoe de
regeering z.i. de tu.nders dient te helpen.
Da, steun nood'g is. wil men verhinderen
dat de geheele tuinbouw ten gronde gaat.
staat voor hem onomstootelijk vast. De
tuinders, aldus de heer van Kampen heb
ben sinds 1932 zeer moeilijke laren door
gemaakt Overal werden den export belem
meringen in den weg gel»"d en geleidelijk
aan verdwenen verschillende groote landen
geheel uit de markt. De regeering, heeft
velschillende malen ingegrepen, doch zij
deed dit geheel willekeurig en hield absoluut
onvoldoende rekening met het feit dat de
slechte toestanden ln den tuinbouw riet
als tijdelijk maar als biivend moesten en
moeten worden beschouwd. Een van de
voornaamste regeeringsmaatregelen was
ongetwijfeld het vaststellen van richtprij
zen die echter aanmerkelijk onder den
kostprijs liggen. Weliswaar werd hierdoor
bereikt, dat n'et het geheele verlies door
den tu-nder moest worden gedragen, doch
doordat de slechte toestand nu reeds zoo
lane aanhoudt ls het gevolg van deze por
tiek dat de tuinders hun reserves geheel
opgesoupeerd hebben en zij dus niet het
minste weerstandsvermogen meer hebben.
Een ramp als deze vorstschade, die on
tegenzeggelijk een van de ernstigste is.
waardoor de tuinbouw ooit getroffen 's.
behoort echter door het bedrijf zij het dan
ook misschien met moeite gedragen te
kunnen worden. In een bedriif als de tuin
bouw zal men nu eenmaal altijd rekening
moeten houden met tegenslagen en dat is
ook niets erg mits niet zooals thans het
geval is het weerstandsvermogen om zoo'n
slag op te vangen totaal ontbreekt. Een
tuinbouwbedrijf zonder een behoorlijke
reserve heeft geen reden van beriaan en
door haar maatregelen heeft de r°geerlnï
bereikt dat btina geen enkele tu'nder meer
over reserves beschikt.
Wij vragen thans van de regeering
geen aalmoes in den vorm van een be
drag gelijk aan de geleden schade, doch
wij meenen recht te hebben op een
steunuitkeering, waarbij het ons moge
lijk zal zijn opnieuw reserves te vor
men, zoodat wij onze bedrijven bij
rampen als deze in stand kunnen hou
den. Thans is echter meer noodig. De
regeering heeft wat goed te maken aan
den tuinbouw en Indien zij prijs stelt
op zijn voortbestaan zal zij dat ook
moeten doen. Zij zal het verschil tus
schen kostprijs en richtprijs, dus het
verlies van de tuinders, over enkele
jaren genomen, moeten uitkeeren.
Deze elsch moge misschien onredelijk
lijken, hij is het echter niet. Vooral niet
wanneer wli zien met welke enorme bedra
gen niet altijd in den vorm van geld
de regeering andere bedrijfstakken, zooals
b.v. de industrie, die door verschillende
contingenteeringen alleen reeds een steun
van ongeveer 200 millioen gulden per Jaar
ontvangt, steunt.
Tenslotte moet de regeering niet uit
het oog verliezen, dat de tuinbouw een
van de belangrijkste middelen van be
staan in ons land vormt, dat er onge
veer 40.000 tuinbouwbedrijven in ons
land zijn waar ongeveer 120.000
gezinnen of 600 000 personen direct
van leven, terwiil daarnaast dan nog de
nevenbedryven zijn. waarin ongeveer
290 000 personen werk vinden, zoodat
plm. 800.000 Nederlanders of 1/10 van
onze geheele bevolking in den tuin
bouw een bestaan vindt.
Het behoud van den landbouw is
dan ook niet het belang van de tuin
ders alleen, doch het is een Neder
landsch belang.
Reeds thans weten vele tuinders niet
meer hoe zij de eindjes aan elkaar
moeten knoopen. Zij kunnen geen cre-
dieten meer krijgen omdat de vooruit
zichten voor het a.s. seizoen zoo don
ker zijn, economisch zijn hun bedrijven
niets meer waard en als deze toestand
nog één of hoogstens twee jaar voort
duurt, zonder dat door de regeering
wordt ingegrepen, dan zal de tuinbouw
onherroepelijk verloren zijn en zal aan
het Nederlandsche econnomische leven
een onherstelbaar verlies zijn toege
bracht".
De heer Bunschoten, bestuurslid van den
N.T.B. gaf als zijn meening te kennen dat
de Boskoopsche kweekerijen reeds een stuk
op den goeden weg zouden zijn indien h'er,
evenals in den tuinbouw reeds het geval is,
Drijsregelend werd opgetreden, De afzet der
Boskoopsche producten is in handen van
ongeveer 70 handelaren, die elkaar op de
buitenlandsche markten zeer scherp be-
coneufreeren met het gevolg dat de kwee
kers niets verdienen en wat erger is. dat
de buitenlandsche kweekerijen aan haar
regeering om beschermende maatregelen
vragen. Amerika is op d e manier reeds
verloren gegaan en thans dreigt ook Enge
land zijn grenzen voor BoskooD te shi'ten.
Wordt een prijsregeling ingevoerd,
dan zullen niet alleen de kweekers
weer meer voor hun producten krijgen,
doch dan zal tevens het afzetgebied
kunnen worden behouden en daar
mede dus een eeuwenoude Nederland
sche tak van bedrijf.
Uitgesproken
N. van Wijk. broodbakker. Leidschendam,
Sluisplein 13 B. R.c. mr. J. L. L. Wery, cur. nu*.
J. J. L. Timmer, Den Haag.
3—4
