Waar de Vrouw belang in stelt
LEERARBEID
LEIPSCH DAGBLAD, Donderdag 2 Februari 1939
Vierde Blad
No. 24189
Leerarbeid: gezellig en practisch!
RADOX
79sie Jaargang
|We beginnen met drie paar
schattige kinderschoentjes.
Brood van Hazelnoten
VETWORMPJES?
Het raadsel
Lederhandel A. VERHOOG
De Hollandsche
huisvrouw eïscht
Voor leerarbeid bestaat tegenwoordig zeer
veel belangstelling en zonder twijfel zullen
er onder onze lezeressen zijn, die het in
dit prettige handwerk al aardig ver ge
bracht hebben.
Zoowel voor haar als voor eerstbeginnen-
den zijn de afgebeelde baby-schoentjes en
de huisschoentjes voor een kleuter van een
jaar of twee genoeglijke werkstukjes, want
hoewel ze niet moeilijk te maken zijn, is
de uitvoering en de afwerking eenigszins
anders dan de geijkte omwerking met leer-
band, dat voor zulke kleine slofjes wel wat
grof zou zijn.
We zullen eerst samen de foto eens be
kijken.
Ons eerste en gemakkelijkste modelletjes
is het paar babyschoentjes met de ge
kruiste veters. Ze zijn gemaakt van wit saf-
fiaanleder en gevoerd met wit voeringleer;
ceitensklver. De bandjes voor de afwerking
zijn uit hetzelfde voeringleer geknipte
reepjes l model I),
Het tweede paar is- eveneens van wit
saffiaan, met geitenskiver gevoerd, doch de
afwerking is een stiksel met de hand. Hier
voor neemt men D.M.C. No. 10 In rose of
lichtblauwe kleur (model II).
De huisschoentjes werden uitgevoerd In
blauw leer, versierd met een grappig klepje
van rood suède. Het stiksel is van naturel
boekbinderstouw. Ook visschersgaren is te
gebruiken (model III).
Nu vraagt U zich misschien af: Hoe
kom ik aan leer en aan de benoodigde in
strumenten en.... is het niet erg duur?"
In bijna iedere flinke plaats is tegenwoor
dig een fijnlederhandel, die vellen leer ver
koopt, zoowel per vel als per gedeelte. Een
dergelijke zaak levert u ook de instrumen
ten. Deze zijn ook in een goede huisvlijt-
zaak te krijgen. De prijzen zullen u mee
vallen. De twee paar witte schoentjes kwa
men mi] op ongeveer f. 1,25 samen. Daarbij
is saffiaan niet een van de goedkoopste
leersoorten!
Zullen we ons nu eens aan het eerste
paar wagen?
Legt u dan eerst een flink stuk karton
op tafel en een oud radioprogramma om
op te plakken aan uw linkerhand. Daarbij
een tube rubberlijm of solutie (zooals ge
bruikt wordt om fietsbanden te plakken)
en een tube hulshoudlijm, de gebruikelijke
bruine, onaangenaam riekende soort. Nu
aan uw rechterhand een scherpe schaar,
Potlood, plat liniaaltje en een niet te kleine
hamer. Een oud gilettemesje, punaises en
oen oud lapje, om de handen af te vegen
doen goede diensten.
Benoodigde instrumenten zijn:
een leernaald met twee oogen,
oen hol pijpje, waarmee men 2 m.M. ronde
gaatjes kan slaan (kosten ongev. 10 ct.),
of, indien men gerulschloos wil werken:
een revolvertang, waarmee men ver
schillende gaatjes kan knippen (ongeveer
ct.).
Als men bolpijp en hamer gebruikt, slaat
men de gaatjes op een stukje zoolleer of
oik karton, echter In geen geval op zink.
Ziezoo, we steken van wal!
MODEL I.
Zooals u ziet ls de zool A symmetrisch;
™or zulke kleine schoentjes, die men ruim
neemt, kan dat best. Het stuk B ls de lin-
bovenkant, voor den rechterkant wordt
net patroon omgedraaid. U teekent de pa-
uoondeelen en knipt ze '/i c.M. ruimer uit.
"u legt u deze deelen op het leer, dus 2-
maal A, tweemaal B en tweemaal B om-
Jfeevd. Het is gemakkelijk als u door-
Drivt papier gebruikt, In den buitenrand
p; 7 u een paar punaises om het patroon
zetten en met een mesje of de punt
ari de schaar maakt u met tüsschenrulm-
wiiuVaï c.M. kerfjes in het leer. Ver-
it Ju-, papier en knip de deelen langs
kerfjes uit.
«anl jongleer knipt u iets ruimer uit
ziid» Bovenleer, dat nu aan de achter-
J e met de rubberlijm wordt ingesmeerd.
ls'»t ;fboone bladzijde van uw plakboek
onH». uTOering met den goeden kant
leer v rop komt het ingesmeerde boven-
Dai;'ervc,gcns omkeeren en met de hand-
ZooH Bestrijken, doch niet rekken,
ion Ns\U aclltereenvolgens met alle dee
ls itni t cla 'Urn eenige minuten gedroogd
„mpt men het overtoll'ge voeringleer af.
bh Ra,an we Bc eaatjes maken. Oefen
van a op een vf-ii-jo afval. De afstand
eaatu Iand 's 3 m M Be afstand der
In rti«s Pnclerl,ng 1 c M. Wanneer U dit
reerej j g hebf" begint u met het perfo-
beus d vo°rstukjes. waarbij aan hak en
,"aat;cs precies tegenover elkaar
komen. U begint met de hoek-
I gaatjes en verdeelt de ruimte zóó, dat men
uitkomt. Nu past men den onderrand langs
de zool, met potlood de gaatjes doorslip
pend van middenvoor tot middenachter. In
dc rondingen houdt men iets in. Wanneer
dit klopt, slaat of knipt men ook deze
gaatjes.
Nu gaan we van het voeringleer de rijg-
bandjes knippen, c.M. breed We steken
een bandje in den naald, héén door het
groote en terug door het kleine oog. Eerst
werken we om de zool, van achter begin
nend, waar we een eindje laten hangen,
tot voor. De rechterhand precies zoo. Voor
aan doen we een heel klein beetje lijm uit
de andere tube aan den verkeerden kant
van ons bandje, zoodat het leer netjes onder
het bandje vastzit; dan maken we kruisjes
tot bovenaan en laten de einden los voor
een strik.
Aan de beglnbandjes, die nog aan het
hakje hangen, wordt een nieuw bandje ge
plakt. waarvan u het einde dunner ge
maakt hebt met het gilettemesje. Ook het
eind van het oude bandje diunt u zoo uit.
Nu maakt u ook aan den achterkant kruis
jes en werkt door tot den voorkant. Maak
twee steken in het hoekgaatje en doe onder
de laatste wat lijm. Nu knippen we vlak
bij het gaatje af en onze eerste schoen is
gereed! Geen heksentoer, wel? De tweede
gaat natuurlijk reeds vlotter en ik denk wel
dat dit eerste product naar behooren zal
slagen en dat u er succes mee zult oogsten.
MODEL II.
Het uitsnijden en voeren van het tweede
paar schoentjes heeft nu geen geheimen
meer. Voor de afwerking maken we echter
kleinere gaatjes. Hiervoor kunt u een hol-
pijpje met een gaatje van 1 m.M. gebruiken,
terwijl u, wanneer u voorkeur heeft voor
den kniptang, hierin een ponspijpje van
1 m.M. inpiaats van een der minder ge
bruikte laat zetten.
In het latere steenen tijdperk (tot onge
veer 2000 v. Chr.) was de hazelnoot in
Noord-Europa zóó algemeen, dat de men-
schen ze als broodplant gebruikten Ook
het gerstebrood werd in later tijd nog sterk
met hazelnoten gemengd.
Vele hazelnootsoorten zijn sindsdien ge
heel uitgestorven. Naar alle waarschijnlijk
heid zullen we na enkele eeuwen in het
geheel geen hazelnoten meer bezitten.
Meng slechts geregeld wat Radox door Uw wasch-
water en binnen korten tijd zijn ze verdwenen.
Bij apothekers en erkende drogisten f0.90
per pak en f 0.15 per klein pakje
7749
(Ingez. Med.)
„Griezelig" jongmensch en licht-
geloovig vrouwtje.
De jongeman blijft vlak voor haar staan.
Hij neemt zijn hoed af.
„U heet Annie!" zegt hij streng.
„Pardon, maar...."
„Heet u Annie? Ja of neen?"
„Ik heet Annie. Maar ik ken u toch
heelemaal niet?"
De jongeman kijkt haar diep in de oogen
„Ik ken u ook niet. U ziet me vandaag
voor het eerst. En toch weet ik, dat u An
nie heetzegt hij droomend.
„Hoe weet u dat dan?"
„Ik weet nog veel meer", gaat de Jonge
man voort en zijn stem wordt steeds drin
gender. „Ik weet, dat u getrouwd bent, dat
u een benedenhuis bewoont met een tuin
tje, dat de rupsen laatst al uw slaplantjes
hebben bedorven, dat uw man Jan heet
en dat uw huwelijk tot uw groot verdriet
tot dusverre kinderloos is gebleven. Klorit
het?"
Annie staat verbluft, paar armen vallen
als verlamd langs haar lichaam.
„Dat isdat is griezelig! Alles klopt
precies"
„Gisteren hebt u de wasch gedaan, ze-
ven-en-zestig stuks".
„O! U woont zeker in de buurt?"
De jongeman haait zijn portefeuille voor
den dag. „Heelemaal niet. Ik ben nog nooit
eerder in deze stad geweest. Hier is mijn
pas. Vier uur geleden was ik nog ln het
buitenland".
„Maar hoe weet U dat alles dan?"
„Mijn geheim", zegt de jongeman met
een grafstem. „Ik weet nog veel meer. Uw
man is stadhuisbeambte, hij werkt samen
met een zekeren heer Willemsen. De heer
Wlllemsen is getrouwd, zijn vrouw is blond
en heeft pas een nieuwe hoed gekocht, die
haar absoluut niet staat. Verder heeft ze
een jurk van het vorige jaar laten ver
maken".
Annle beefde over haar heele lichaam.
„Meneer, dat grenst aan tooverij!"
„Ik ben ook een toovenaar!"
„O! Maar dat is
De jongeman glimlachte hautain.
„Mevrouw, ook U kunt deel hebben aan
mijn geheim procédé. Ik wil mijn weten
schap niet met mij in het graf nemen.
Voor de bagatel van rijf gulden wijd ik
u in
„En kan ik dan ook alle intieme dingen
van de menschen te weten komen?"
„Zeker, mevrouw".
Annie haalt vijf gulden uit haar taschje
en overhandigt het aan den geheimzinni-
gen jongeling.
„Enhoe moet ik dan doen?"
De jongeman fluistert: „Net als ik. Veel
in de tram zitten. Ik heb n.l. tien minuten
ln de tram achter U gestaan en precies
gehoord, wat U aan Uw vriendin vertelde".
Zondag
Kalfssoep
Rundertong
Zure saus
Witte boonen
Gevulde manda
rijnen
Maandag:
Ragout van resten
tong met bruine
saus
Aardappelen
Brusselsch lof
Vruchten
Dinsdag
Witte boonensoep
Gehakt
Spruitjes
Aardappelen
Beschuit met
bessensap
Woensdag:
Kalfsroliade
Boontjes uit de bus
Aardappelen
Ma zenapudding
met sinaas
appelsaus
Donderdag:
Tomatensoep
Snijboonen-
stamppot
Rookworst
Koffievla
Vrijdag:
GebakVc schel-
v sehfilets
Aardappelen
Botersaus
Veldsla
Havermoutpap
Zaterdag:
Macaroni ham en
Watergruel
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Bloemkoolschotel
met aardappel
puree en kaassaus
Rijst koekjes
Vruchten
2. Kerrysoep
Spruitjes met
kastanjes
Aardappelen
Gewelde boter
Citroenvla
3. Linzen met
tomatensaus
Aardappel
koekjes
Sla van Brusselsch
lof
Vruchten met
vanillevla
4. Omelet met
rijstvulsel
Stamppot van
rauwe raap-
steeltjes
Griesmeelpudding
met rozijnen en
citroensaus
Alle benoodigdheden voor
HAARLEMMERSTRAAT no. 57
t.o. Rex-bioscoop - Telef. 578.
7764 (Ingez. Med.)
De werkwijze is. wat betreit het maken
der gaatje lijk. Eerst dus weer de
bovenhelft en daarna op de zool afmeten.
Plaats de gaatjes 3 m.M. van den rand,
met tusschenruimten van 4 m.M. Men
maakt gewone rijgsteken en vult terug
gaand de openingen tusschen de steken,
waarbij men zorgt altijd op dezelfde ma
nier in te steken, zoodat u een mooi gelijk
matig stiksel krijgt Lange draden worden
gauw ruig, dus liever een keertje meer aan-
knoopen. Wanneer uw draad op is, iaat u
het eind hangen en begint met een nieuwe.
Later maakt u alle knoppen en doet er wat
lijm ajan, dan kunt u ze heel kort afknip
pen. Maak een gaatje in leder hakbandje
en doe er zijden vetertjes ln.
MODEL Hl.
Durft u nu ook de huispantoffeltjes aan?
Ja toch??
Let u hierbij goed op het onsymmetri-
sohe model, dus voor het rechterschoentje
zoowel zool als bovendeel omkeeren. Ver
sterk het schoentje met een binnenzool, iets
kleiner geknipt en eerst op de eigenlijke
zool vastgeplakt (rubberlijm), en van een
stlknaad voorzien. Nu knippen we eerst de
klepjes van suède en maken van de franje
onderaan fijne rolletjes, door het leer te
bevochtigen en tusschen duim en wijsvinger
ln één richting te draaien.
Aan den bovenkant plakt u de lip op het
schoentje en maakt U het stiksel er over
heen. Daarna bovenleer op de zool en ten
slotte knipt u van het suède vetertjes.
Het verdient aanbeveling ook dit mo
delletje te voeren met geitenskiver of mei
dun schapenleer. Als U de zool van riubbe'
bovenleer neemt, behoeft deze niet wee-
gevoerd te worden.
Ik hoop. dat u deze werkstukken zonde
moeite zult volbrengen; eigenlijk twijfel i'
er niet aan. Mocht u onverhoopt voor pro
blemen zitten, dan help ik u gaarne. Dus
goed succes!
MARGOT VAN CAPELLE—
VAN BUUREN.
RECEPTEN.
Gevulde mandarijnen.
Benoodigdheden: 6 mandarijnen, >/i ci
troen. 2 sinaasappelen 1 eiwit, 80 a 90 gr.
suiker. 5 gr. 2'/i blad gelatine, 1/4 L.
slagroom.
Bereiding: Van de mandarijnen een
kapje afsnijden en met een klein lepeltje
de partjes van den wand losmaken en ze er
uit nemen. De stukjes door een haren zeef
wrijven en het sap van de citroen en van
de sinaasappelen er aan toevoegen. In een
klein beetje water de geweekte gelatine en
de suiker oplossen en als het wat bekoeld
is bij het vruchtensap schenken. De room
met het eiwit stijf kloppen, een klein ge
deelte afzonderlijk houden en de rest met
het vruchtensap vermengen. Als deze massa
nu stijf begint te worden de leege manda-
riinenschillen vullen. Od elk nog een kopje
slagroom leggen, het dekseltje er luchtig
opzetten en hieraan een steeltje maken
van sucade.
Ragout van ossetong met
bruine saus.
Benoci .eden: Resten tong en mooie
stukjes v-.csch van het keelstuk, 6 d_L.
bouillon van de tong, 50 gr. bloem, 50 gr.
boter, soya of Engelsche saus.
Bereiding: De bloem in de boter bruin
fruiten, de bouillon er langzaam bligieten
en door Aten koken tot men een vrij dikke
saus heeft. Deze op smaak afmaken met
wat soya of Engelsche saus en het vleesch
er door roeren en 10 minuten zachtjes
laten stoven. Rijst of gekookte aardappelen
er bij geven.
Bloemkoolschotel met aardappel
puree en kaassaus.
Benoodigdheden: 1 flinke bloemkool, I
KG. koude aardappelen. L. melk, 100
gr. oude geraspte kaas, 25 gr. bloem. 25 gr.
boter, zout, paneermeel.
Bereiding: De bloemkool in stukken snij
den en gaar koken in ruim water met zout.
Van de aardappelen puree maken met plm.
3'/i dD. melk. wat boter en noot. Van 3
d.L. melk en bloemkoolwater (half om
half) met de boter en de bloem bloem-
koolsaus maken De geraspte kaas er door
roeren. Onder in een vuurvasten schotel
de puree doen hierop de stukken bloem
kool leggen en hierover de saus schenken.
Wat paneermeel er over strooien, gesmolten
boter erop gieten en den schotel 20 minu
ten in den oven zetten.
Wil men dezen schotel aan niet-vege-
tariërs opdienen dan kan men inpiaats van
de kaassaus, gebraden saucijsjes tusschen
de stukken bloemkool leggen, paneermeel
er over strooien, de jus er op schenken en
het schoteltje in den oven goed warm laten
worden.
Beschuittaart.
Benoodigdheden: 20 groote beschuiten,
150 gr. boter. 100 gr. suiker, '/s blik appel
moes, l theelepel kaneel, 50 gr. krenten.
50 gr. rozijnen.
Bereiding: De beschuiten fijnstampen en
vermengen met de tot room geroerde boter,
de helft van de suiker en de kaneel. De
appelmoes met de gewasschen en even
opgekookte rozijnen en krenten en de sui
ker vermengen. Een springvorm dik met
boter insmeren, een laag van het beschuit
deeg erin doen. hierop wat appelmoes,
krenten en rozijnen uitstrijken en zoo
doorgaan tot alles verwerkt is en men
bovenaan een laag beschuitdeeg heeft. De
taart in een niet te warmen oven in plm.
1 1/4 uur lichtbruin bakken. Koud laten
worden en uit den vorm nemen.
Vruchtenschotel met beschuit
en slagroom.
Benoodigdheden: 100 gr. gedroogde abri
kozen. L. water. 70 gr. suiker. 8 beschui
ten, 1 d.L. slagroom.
Bereiding: De abrikozen wasschen, wee
ken in het water met de suiker en den
volgenden dag gaarkoken.
In het sap de beschuiten voorzichtig
weeken. Ze twee aan twee op elkaar leggen
met de abrikozen er tusschen. Een paar
abrikozen achterhouden voor garneering.
De dubbele beschuiten op een ronden
glazen schotel leggen en garneeren met den
stijfgeklopten room, een paar mooie abri
kozen en geconfijte vruchten.
Hoe huishoudelijke artikelen worden
gekeurd.
Wat is goede boenwas, wat slechte?
Welke oven beantwoordt aan het doel, wel
ke niet? Wat is een deugdelijke pan en
hoe moet een goede stofzuiger werken?
Het is alles betrekkeliik, zult u ongetwij
feld zeggen, en toch zijn er normen.
We zijn het instituut voor huishoude
lijke voorlichting van de Ned. Vereen, van
Huisvrouwen dan ook zeer dankbaar voor
al het werk dat het doet om de artikelen,
die we dagelijks gebruiken, voor ons op
deugdelijkheid te keuren.
Want de Hollandsche huisvrouw eischt
bovenal goede kwaliteit. „Rommel", hoe
goedkoop ook, gebruikt ze nooit lang.
En nu zoudt u misschien denken, dat de
fabrikant, vóór hij een artikel in den han
del brengt, dit reeds aan alle mogelijke
deugdelijkheidsproeven heeft onderworpen.
En toch is dit niet het geval, tenminste
lang niet bij alle artikelen. Sinds Jaren be
staan er wetenschappelijke proeven ter
keuring van oliën, lakken, bakpoeder e. d.
maar voor andere substanties bestaan ze
niet of worden in vakkringen slechts spo
radisch toegepast.
Daar hebt u b.v. boenwas. Naast veel
andere eigenschappen, die ze moet bezit
ten, moet de was ook sterk glanzen en
daarbij niet te glad zijn. Hoe is nu de
graad van glans en gladheid wetenschap
pelijk vast te stellen? Om de glanssterkte
te bepalen wordt deze vergeleken met het
zilverwitte glanzende metaal bariet en dan
in een getal uitgedrukt. Een soort was, dat
een bepaalde glanssterkte niet bereikt,
„zakt" voor het examen.
Vooral in het buitenland wordt het „tee-
dere" punt: gladheid tegenwoordig weten
schappelijk bestudeerd. Onlangs heeft men
een geniale manier beducht om. door mid
del van een met leer bekleede metalen
'taat. die het been van het uitgliidende
slachtoffer voorstelt, precies te berekenen,
me glad een bepaald soort boenwas is.
Naaimachines worden gekeurd op haar
rachtverbruik en geruischsterkte. Bij
ivens komt het er voor het welslagen van
net gebak vooral op aan. dat de hitte
eenigszins gelijkmatig verdeeld is. Met
thermometers, die op verschillende punten
in den oven worden aangebracht, kan men
de hitte, die ook weer niet al te gelijkmatig
mag zijn, bepalen. Ongeveer 20 graden ver
schil tusschen het midden en de zijkanten
van den oven is de gunstigste verhouding;
60 graden wijst op een gebrek in de con
structie.
Emaille pannen worden aan een ware
vuurproef onderworpen, n.l. droog tot op
verscheidene honderden graden verhit en
dan opeens met koud water overgoten. En
dan moet het bovendien nog ettelijke „ge-
weldsproeven" doorstaan. Stalen kogels
van een bepaald gewicht worden van ver
schillende hoogte op het email geworpen
en slechts wanneer het proefkonijn „zonder
kleerscheuren" uit deze beide bewerkingen
te voorschijn komt, mag het deugdelijk
heeten. Vertoonen zich echter barstjes of
blutsen, dan is het email van minder kwa
liteit.
Bij handvatten van potten en pannen is
het noodzakelijk, dat ze niet te heet wor
den. Het is bij proeven o.a. gebleken, dat
aluminimumhandvatten, ais de pan ver
warmd werd, tot op 75 graden kwamen, dus
op een temperatuur, die aanpakken met
de bloote handen onmogelijk maakte Stalen
handvatten kwamen op 57 graden, emaille
handvatten op 46 graden. Het geschiktste
bleken handvatten uit een soort hars te
zijn, deze bereikten een warmte van ge
middeld 35 graden.
En nu onze vriend met stalen snuit!
Heel vaak hebben stofzuigers de slechte re
putatie, dat ze de tapijten te snel doerf
slijten. Wat hiervan waar is? Uit verschil
lende proeven, waarbij de „afgezogen"
haartjes nauwkeurig werden gewogen,
bleek, dat dit gevaar vrijwel denkbeeldig is.
De waschmachines, die gekeurd moeten
worden, krijgen een vracht erg vuile lap
pen te verwerken. Na het wasschen moeten
de lappen natuurlijk „kleur bekennen" en
dan wordt fotografisch nauwkeurig vast
gesteld. hoe schoon ze geworden zijn.
Behalve op de mechanische werking van
de waschmachine komt het ook aan op de
reinigende kracht der verschillende wasch-
middelen. Welk waschmiddel is goed? Om
hierover te kunnen beslissen worden in
een waschmachines met zes even groote
kamertjes zes vuile kleedingstukken van
dezelfde soort gedaan. Zes verschillende
waschmiddelen werken nu gedurende een
even langen tijd op de wasch in. Het resul
taat wordt fotografisch vastgesteld. Ook
worden stoffen, nadat ze b.v. dertig- tot
veertigmaal achter elkaar gewasschen zijn,
op slijtage onderzocht.
Allemaal nuttig werk, waardoor de Hol
landsche huisvrouw haar uitgesproken ver
langen, „waar voor haar geld" te krijgen,
kan bevredigenl
