Waar de Vrouw belang in stelt
Bloemen als levenssier
Het geheim van de oude stoelen
LEIDSCK DAGBLAD - Derde Biad
Donderdag 26 Januari 1939
Dorothy,
het wereldwonder!
Hoe we ze zelf keurig kunnen vernieuwen
Onmisbaar element door
de eeuwen heen
Machtigste vrouw van Amerika,
misschien wel van de wereld.
Dorothy Thompson is zonder eenigen
twijfel de belangrijkste vrouw van het mo
derne Amerika. Of., tenminste de vrouw
waar altijd het meeste kabaal omheen is.
Wat misschien in de nieuwe wereld wel
ongeveer hetzelfde is!
Wie is Dorothy? Wat voert ze uit? Drie
keer in de week verschijnt een artikel van
haar hand in honderdzeventig Amenkuan-
sche bladen, voor te zamen S millioen le
zers. Eén keer in de week spreekt ze voor
de radio, voor een slordige dertig nulhoen
luisteraars. Eén keer in de maand schrijft
ze in het bekende „Ladies home journal"
voor drie millioen vrouwen. En iedercu dag
ontvangt ze gemiddeld zeven uitnoodigin-
gen voor het houden van lezingen.
In de achtenveertig Vereenigde Stater,
zijn de meeningen over Dorothy verdeeld.
Ze heeft haar getrouwe volgelingen en
haar vurige bestrijders. Bijna ieder artikel
wekt stormen van bijval én verontwaar
diging en zelfs te Washington wordt haar
enorme macht grif erkend. Sommige van
haar campagnes hebben een beslissenden
invloed gehad op de binnenlandsche poli
tiek en heel vaak is ze hierbij tegen pre
sident Roosevelt zélf opgetornd.
Roosevelt en Dorothy liggen eigenlijk
voortdurend met elkaar overhoop en toch
mogen ze elkaar graag. Hij noemt haar „de
wervelwind met de blauwe oogen" en zii
critiseert iederen stap, dien hij doet. Deze
twee ..grootmachten" van de V. S. stem
men dan ook in veel dingen met elkaar
overeen: ailebei zijn ze voortdurend gela
den met een onvermoeibare energie, ge
steund door een bewonderenswaardig frisch
enthousiasme en een uitzonderlijken, ty
pisch Amerikaanschen strijdlust. Allebei zijn
ze stormachtig en impulsief van natuur,
allebei maken ze soms zulke enorme ver
gissingen, dat die hen in ieder ander land
subiet onmogelijk zouden maken; allebei
zijn ze wonderbaarlijk welsprekend en
actief. En ze zijn het tenslotte roeror.d
eens over één ding: de enorme rol, die
Amerika in de wereld van de toekomst zal
spelen
Enkele jaren geleden was Dorothy nog
totaal onbekend. Eigenlijk heeft Adolf
Hitler, zonder het te willen, het meest tot
haar populariteit bijgedragen door haar in
1934 uit Duitschland te verbannen.
In 1931 had ze een interview met den
Fuehrer gehad en daarin o.a. geschreven;
„Ik stond tegenover een klein, onbedui
dend mannetje, dat een afschuwelijk
Duitsch sprak. Ik kreeg den indruk, dat ik
maar heel hard „ho!" had te roepen om
hem als een opgeblazen piepertje ineen te
zien schrompelen. Neen, dit mannetje
wordt nooit dictator".
Deze ontzettende vergissing ontmoedig
de Dorothy volstrekt niet. Met de volmaak
te openhartigheid, die een van haar groot
ste eigenschappen is. erkende ze later open
lijk, dat ze de plank totaal had misge
slagen.
Dorothy heeft hoe kan het anders?
een veelbewogen leven achter zich. Ze
werd in 1894 te Lancaster in den staat New-
York geboren als dochter van een En-
gelsch-methodistisch predikant. Haar
ouders hielden slechts tijdelijk verblijf in
Amerika, zoodat hun veelbelovende doch
ter eigenlijk bij toeval Amerikaansche
werd. Ze ontving een uitstekende opvoe
ding, waar ze echter weinig profijt var.
trok. „Alles wat ik weet heb ik uit mezelf
en door het leven geleerd", vertelt ze
graag.
Nadat ze, volwassen geworden, zich een
tijdlang met maatschappelijk werk en met
de vrouwenbeweging had bezig gehouden,
besloot ze journaliste te worden. En dan
in de eerste plaats de wereld te zier! In
1920 verliet ze Amerika, gewapend met drie
nuttige dingen: naïveteit, gezond ver
stand en een waar genie om zich vrienden
te maken. Bovendien bezat ze 150 dollar.
Toen ze te Londen was aangekomen volg
de een harde strijd om het bestaan. Geen
enkele krant wilde haar de „vaste baan"
geven, waar ze naar snakte.
Maar Dorothy gaf het zoo gauw niet op.
Ze kreeg opeens het idee, naar Ierland te
gaan en kwam hier juist bijtijds aan om
den bekenden Mc Sweeney te interviewen,
teen hij op het punt was zijn hongersta
king te beginnen. Ze had geluk: toen ze
haar artikel aanbood bij een Amerikaansch
persagentschap te Londen, hadden ze daar
juist niets over Mc Sweeney. Het werd
haar eerste succes. Maar het leek nog niet
op een „vaste baan". Ze ging naar Parijs
en meldde zich bij het agentschap van een
krant uit Phiiadelfia.
„Hebt u een correspondent te Weenc-n?"
„Neen" werd haar koeltjes geantwoord.
„Nu, dan ga ik er voor u heen Het kost
u niets, u kunt me per regel betalen".
Op deze conditie vertrok Dorothy en ze
had weer geluk: ze kwam juist te Weenen
aan op den dag, dat keizer Karei een po
ging deed den troon der Habsburgers weer
te beklimmen. De putsch mislukte en keizer
Karei werd in het kasteel van graaf Ester-
hazy opgesloten.
Dorothy besloot hem te gaan intervie
wen. Ze verkleedde zich als Roode Kruis- I
zuster en glipte met een afdeeling van het
Roode Kruis het kasteel binnen. Het. zus-
terinterview kwam werkelijk tot stand en
Phiiadelfia begreep toen met één slag, wat
Dorothy waard was. Ze kreeg haar „vaste
baan" en bereisde drie jaar lang geheel
centraal Europa, dat ze door en door kent.
Ze boekte o.a. een sensationeel succes, toen
ze te Warschau arriveerde juist op den dag
van Pilsoedski's staatsgreep. Daar alle mid
delen van vervoer waren uitgeschakeld en
O, die vervelende oude stoelen! Hoe vaak Want het zou toch erg jammer zijn, als u
zijn ze nu al opgelapt en nu zijn ze ai weer die stoelen nu alleen maar weg deed, om
niet om aan te zien! Weg ermee dan maar, dat ze ouderwetsch zijn en omdat de kus-
want ze vallen nog uit den toon bovendien! i sens loslaten. Want al die narigheid kunt
Mogen wij eens tusschenbeide komen? I u zich besparen, niet door ze inderdaad
zoo maar met den vuilnisman mee te ge
ven, maar door ze eenvoudig zelf eens
onderhanden te nemen. Natuurlijk kijkt u
erg ongeloovig, maar dat kan heusch! Niet
dat wij zelf dat moeizame werkje van op
spannen van vecren en bijtrekken en lap
pen van de kussens gaan doen. neen, wij
halen eenvoudig al dat nare goedje er af
en er uit. Is ons dat te lastig, dan laten
we het even den timmerman doen, maar
verder knappen we dit werkje nu eens
zelf op Het geraamte zonder meer houden
wc dus over Beviel het hout u niet. omdat
het zoo prachtig en dik gepolitoerd was?
Geen nood, met speciaal schuurpapier, dat
ook de meubelmaker gebruikt, schuren we
dat nare laagje eraf en het mooie hout
komt te voorschijn, geheel onbedorven,
want het glim-laagje heeft het goed ge
conserveerd In de witte was zetten we nu
onze meubels en is dit er goed ingetrokken,
dan gaan wij de „stoffeering" ervan eens
onderhanden nemen. We kiezen ons echter
geen kussens, want daar hebben we nu al
genoeg narigheid mee beleefd. Neen, het
wordt heel anders, al zal het minstens zoo
prettig zitten. Er bestaat van dat prach
tige nuttige band, waarmede we matten en
kleeden plegen te boren, dat zal onze stcf-
fecring worden. Het kost slechts enkele
luttele centen per meter en veel hebben wij
er niet van noodig. Uit velerlei kleuren
kunnen wij nu onze keus maken en het zal
van ons overig meubilair afhangen in wel
ken toon wij onze bekleeding zullen hou
den. Ook het verwerken van meer kleuren
zal erg aardig staan.
Wat we ons nog meer aanschaffen is
een pakje kopspijkeitjes en dan maar aan
den slag. Eerst de bandjes afgemeten en
geknipt. Zij moeten aan de achter- en on
derzijde vastgetimmerd worden: niet te
strak, maar ook niet te los, want het band
zal nog wel een ietsje rekken bij het ge
bruik. Al naar gelang de breedte en het
model der stoelen, worden de gaten grooter
of kleiner genomen. Dat zien wij zelf maar
het beste. Zijn de stoeltjes klaar, dan is
het wel zeker, dat U dan pas goed zult
beseffen, hoe verschrikkelijk jammer het
geweest zou zijn, wanneer u inderdaad die
vervelende oude spullen had opgeruimd.
En het is ook zeker, dat er heel wat ja-
loersche blikken op dat moderne meubi
lair geworpen zullen worden. Maar weest u
dan vriendelijk en verklap uw geheim.
NORA HANA.
„Wat een beeldige bloementafel heb jij
toch! O. hoe gezellig: al die platte schalen
in groen, geel en blauw, afgewisseld door
het donkerterra van de echte ouderwet-
sche bloempotten. Heerlijk, al die tinten
groen van je kamerplanten, het smetteloos
wit van een enkele cyclaam, die je hebt we
ten te beschermen tegen den funesten in
vloed van de sterke temperatuurswisseling
der laatste weken! Mooi en grillig doen ook
die bloeiende cactusjes het tussc'nen al dat
groen". Welk een lof wordt hier aan een
toegewijde huisvrouw toegezwaaid! En hoe
groeit iedere vrouw er tegenwoordig in, als
een vriendin haar bloemenhoekje, haar ge
zellige potjes" mooi en smaakvol vindt!
Ja, bloemen en planten zijn ons een on
ontbeerlijk iets geworden, een brokje na-
haar taxi door de revolutionnairen in be
slag was genomen, legde ze verscheidene
kilometers te voet af door een dikke
sneeuwlaag en gekleed in een avondjapon.
Dorothy was de eerste Amerikaansche
vrouw, die een belangrijke corresponden-
tenpost bezette, n.l. die van Berlijn. Ze
werd al spoedig bekend door haar uitste
kende informaties.
En nu Dorothy's liefdesgeschiedenis, want
die had ze natuurlijk ook. Te Berlijn
maakte ze kennis met den beroemden Amc-
rikaansohen schrijver Sinclair Lewis, in de
wandeling Red genaamd. Het was aan een
diner en na tafel stelde hij zich voor en
vroeg haar meteen ten huwelijk,
„We kunnen morgen trouwen" vond Red.
„Onmogelijk", zei Dorothy, Maar Lewis
was minstens net zoo vasthoudend als zij.
Hij reisde haar na tot Moskou, vroeg haar
daar nogmaals en trad tenslotte te Londen
met haar in het huwelijk.
Het eigenaardige echtpaar schijnt zeer
gelukkig met elkaar te zijn. Ze wonen nu
met hun zoontje Michael, dat zeven jaar
is, in een oude boerderij in Vermout, een
vreedzaam bergland, ver van de Ameri
kaansche klatergoud-beschaving. Een
groote studeerkamer vol boeken, een blok-
kenvuur, veel bloemen om zich heen. Dat
is nu haar wereld. Ze tikt hier in razende
vaart haar artikelen en Sinclair Lewis
schrijft in dezelfde kamer zijn boeken of
lost voor de afwisseling kruiswoordpuzzles
op..Dorothy en haar man staan nu allebei
op het toppunt van hun roem.
Het geheim van Dorothy's succes? Een
vlotte krachtige, licht aansprekende, iicht
ontroerende pen. Een groote glasheldere
eerlijkheid, een ongebroken enthousiasme
voor alles wat ze goed en belangrijk acht.
Dorothy is een echt levend mensch. Een
mensch, die nog lachen en huilen kan en
bovendien nog echt verontwaardigd kan
zijn!
„Gebrek aan echte verontwaardiging,
daaraan gaat de wereld te gronde", roept
Dorothy haar drie millioen luisteraars toe.
Heeft ze gelijk?
tuur in ons huis, een onmisbare levenssier.
Zóó is het geweest door de eeuwen heen,
alleen was de bloemencultus steeds weer
een klein beetje anders getint.
Het waren hoe had men het ook an
ders kunnen denken? bloemen, die de
menschheid inspireerden tot de allereerste
versiering van haar kleeding en woning, tot
het allereerste ornament. Reeds in de vroe
ge middeleeuwen treffen we ranken en ge
beeldhouwde guirlandes aan langs zolde
ring en raamlijsten en als versiering van
vaatwerk. In de grafkamers der Egypte-
naren vinden we het beeld van de heilige
Lotos en wancifriezen, die daar worden ge
vonden, laten ons zien, hoe men in die
oeroude tijden bloemkelken ten groet op
hief, als men aan een gastmaal bijeen was
net als wij thans ons wijnglas heffen.
Een feestmaal in het oude Egypte, Grie
kenland, Rome, was zonder bloemen on
denkbaar. Als de Pharao een rondreis
maakte had in ieder gewest de bestuur
der de zorg voor de bloemen, die in over
vloed aanwezig moesten zijn om den» vorst
te omringen.
De Grieksche dichters bezongen de bloe
men in alle toonaarden; zielen- en doo-
denfeesten waren tegelijkertijd bloemen-
feesten. Bij de Romeinen steeg de bloe-
menvereering tot waanzinnigen overdaad,
zoodat het herhaaldelijk gebeurde, dat
gasten die natuurlijk niet geheel frisch
meer waren onder den stadig neerda
lenden rozenblaaerenregen stikten. Vrucht
bare velden werden in rozentuinen her
schapen, vermogens aan kweek en aan
koop van schoone bloemen verkwist.
Ook in de middeleuwen kende men de
heerlijke bloemenvreugde. Doch niet in be
dwelmenden overdaad, doch in vrome en
innige vereering. van een enkele plant of
i bloem kwam die liefde tot uiting. In den
haag der rozen zit Maria de rozenkoningin
en het Christuskindje wordt geprezen als
roos des Hemels. Met de lelie wordt de
onschuld fier heilige maagd vergeleken en
de oude meesters spreiden voor de voeten
der madonna lelie en iris. keizerskroon en
akelei, rozenranken en meiklokjes. Op de
geschilderde portretten van ernstige patri
ciërs bloeien zachte bloemstengels in sier
lijk zevormde glazen.
Niet alleen schoonheid, doch ook genees
kracht ontdekt de Middeleeuwsche mensch
in plant en bloem. Minnezangers doen hun
welderige beeldspraak ter verheerlijking
van de liefelijkheden hunner dame, over
vloeien van bloemennamen, en eeuwenlang
is de tuin het zinnebeeld van de poëzie uit
den tijd der burchten en kasteelen.
De renaissance doet weer een overdadige
bloemenweelde uitbreken. Buiten- en bin
nenarchitectuur vertoonen guirlandes van
prachtigen vorm en kleur. Tijdens het
barok ontwikkelt zich het bloemenslilleven
tot een speciaal onderdeel der schilder
kunst, waarbij ons land de cereplaats in
neemt. Het vluggere verkeer tusschen de
werelddeelen brengt nieuwe planten, on
gehoorde wonderen in de oogen der Euro-
peesche bourgeoisie. Bloemkweekers wed
ijveren met, elkaar: een tijdlang staat de
tulp in het middelpunt van een gespan
nen belangstelling, die zelfs de nuchterste
hersens bedwelmt. Zij beheerscht de beurs,
veroorzaakt financieele rampente
recht. noemt een later geslacht het woord
„tulpomanie". Dan begint de wetenschap
er zich mee te bemoeien, zij trekt de bloe
men in haar heiligdom: Linnaeus geeft
zijn klassieke indeeling. en men begint
kunstige botanische tuinen aan te leggen.
Een zich snel ontwikkelende porcelemin-
öustrie schept zich een nieuw terrein: de
vaas in haar weelderigsten vorm moet
waardig zijn. de bloemenweelde te dragen.
In de 18e eeuw staat de bloem op het
toppunt van aanzien en vereeringen
dan komt er een neergang: men wenscht
ruikers, die een symbool zijn van eeuwige
jeugd en schept de afgrijselijk-leelijke ma-
cartboeketten, een stijf samenstel van
grashalmen, palmbladeren, kunstbloemen,
pauwenveeren. De bloemeniiefde was over
geslagen in onverstand en een tijdlang
zaten onze overgrootmoeders met die stof
fige, onnatuurlijke dingen, die haar ka
mers eigenlijk ontsierden, opgescheept.
Eerst de 20ste eeuw bracht in dit op
zicht natuur en waarheid weer. Het ver
langen naar echte bloemen als levenssier
ontwaakte weer en gretig werden voorbeel
den uit het verre Oosten nagevolgd. Daar
lag al sinds eeuwen geen onbekende
meer! het stijlvolle Japan met zijn oer
ouden bloemencultus: een groote geestelijke
waarde in het volksleven. Ike-bana" zoo
noemt men in Japan de kunst van den
omgang met bloemen, die ontspringt uit
de diepste wortels der Japansche bescha
ving. Wijsheid en philosofie vlechten haar
grootste geheimenissen in de regels der
bloemenkunst. Ike-bana is de bekoorlijke
bezigheid, waarmee koningen, veldheeren
en kunstenaars hun vrijen tijd vullen. En
hiermep gaat de vereering voor de plant
in de vrije natuur hand in hand. Het ker-
senbloesemfeest en het feest der bloeiende
pruimenboomtn zijn hoogtepunten in het
Japansche leven, de mikado geeft kersen
bloesemmaaltijden en het volk maakt pel
grimsreizen naar het land der druiven-
bloesems of vaart in schilderachtige booten
naar Horikiri als de tijd van den irisbloei
gekomen is. In stille aandacht staan ze te
kijken naar de schitterend roode bladeren
der ahornboomen op de heuvels van Oji.
en op het wapenschild van den keizer prijkt
al sinds eeuwen de chrysant.
En wij? Laten we dankbaar zijn voor den
overvloed van Flora's kinderen, die ons
bloemenlandje zelfs in den winter biedt en
ons verlustigen in geur en kleur van dc
eerste tulpen, sneeuwklokjes en mimosa!
FELICITAS.
Zondag:
Groentesoep
Varkensbiefstuk
Spruitjes
Aardappelen
Omelet
Maandag
Stamppot van
zuurkool
Spek of worst
Grlesmeelschotel
Dinsdag:
Runderlappen
Bieten
Aardappelen
Chocoladevla
Woensdag.
Witte boonen
Botersaus
Gekookte ham
Aardappelen
Broodschoteltje
met gember
Donderdag:
Kerrysoep met
wite boonen
Kalfslappen
Zoete appelen
Aardappelen
Vrijdag:
Gebakken bokking
Roode kool
Botersaus
Aardappelen
Appelmoes met
vanillevla.
Zaterdag:
Gestoofde capu-
ciiners
Veldsla
Aardappelpuree
Sinaasappel
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Eiersla met may
onnaise en geroos
terd brood
Schijngehakt van
bruine boonen
Aardappelen
Brusselsch lof
Stoofperen
2. Vegetarische
jachtschotel
Griesmeelpuddin g
met gestoofde
abrikozen
3. Macaroni met
kaas
Veldsla
Spruitjes
Aardappelen
Gesmolten boter
Gebraden appelen
4. Rijstrand met
harde eieren en
tomatensaus
Sla van Brusselsch
lof
Flensjes
„Zeg tegen die lui, dat ze ophouden moe
ten met de voeten te kraken I"
RECEPTEN.
Gestoofde capucijners.
Benoodigdheden1 pond capucijners. 2'/»
ons doorregen rookspek, 1 groote ui. 2 thee
lepels kerry, 2 theelepels maggi-aroma.
Bereiding: De capucijners uitzoeken en
wasschen. Ze 24 uur in ruim water weeken,
met het weekwater en het zout opzetten en
ze gaar koken, plm. l'/i uur. Het spek af
schrappen, in dobbelsteentjes snijden en in
de koekepan lichtgeel bakken. De kerry en
de gesnipperde ui toevoegen en samen
bruin bakken. De capucijners uit laten
lekken en vermengen met het gefruite
mengsel. Samen goed warm laten worden
en voor het opdoen met maggi-aroma en
misschien nog wat zout op smaak afmaken.
Kerrysoep met witte boonen.
Benoodigdheden: l'/> L boonennat met
overgebleven boonen plm. 30 gr. bloem plm.
40 gr. boter, 1 ui, l1/: theelepel kerry, stukje
foelie, 2 laurierbladen, wat peterselie.
Bereiding: In het boonennat de overge
bleven boonen met foeile. laurierbladen en
een takje peterselie fijn laten koken. Alles
door een zeef wrijven, zoodat men alleen
de schillen van de boonen over heeft. De
boter met de bloem, de gesnipperde ui en
de kerry opzetten en aan de kook brengen,
langzaam het vocht er bij gieten en de
soep door laten koken tot ze gebonden is
(plm. 10 minuten). Naar verkiezing ui door
zeven verwijderen. Dobbelsteentjes in boter
gebakken brood er bij geven.
Gebakken bokking.
Benoodigdheden (4 personen): 12 bokkin
gen peper en zout, slaolie of boterolie.
Bereiding: De kop van de bokkingen af
snijden aan den rugkant, bij de graat
opensnijden, de visschen open splijten en de
graat, ingewanden en zwemblaas verwijde
ren. De hom of kuit er echter in laten. De
bokking even afspoelen, af drogen met een
ouden doek en met wat peper en zout te-
strooien vooral niet te veel, daar de visch
maar dun is. Ze plm. uur laten staan,
dan door bloem halen en in het vet, waar
blauwe damp af moet komen, bruin en
gaar bakken. De opengesneden kant het
eerst bakken, daarna den velkant. Ze op
grauw papier uit laten lekken en dakpans
gewijze op een schotel leggen.
Roode kool of veldsla met biet en aard
appelen met botersaus er bij geven.
De hom en kuit kan ook afzonderlijk ge
bakken worden. Men strooit er wat bloem,
gemengd met wat zout overheen, doet alles
in de koekepan als de bokking gebakken
is, maar heeft een deksel bij de hand om
op de pan te leggen, om het spatten te
voorkomen.
Bokking is te koop van November tot
April.
Bokking is fijner en kleiner dan pan
haring. de kop van de bokking is kleiner,
de schubben zijn zilverachtig en glanzend.
Rijstrand met harde eieren
en tomatensaus,
Benoodigdheden (4 personen): 400 gr.
rijst, 8 eieren, 8 d.L. tomatensaus, 1 L.
water, zout.
Bereiding: De rijst op een zeef wasschen.
opzetten met kokend water en zout en gaar
laten koken uur).
Een blikje tomatenpuree verdunnen met
7 d.L. water, 2 bouillonblokjes toevoegen en
binden met wat aangemengde maizena of
bloem. Peper en zout naar smaak toevoe
gen. De eieren 10 minuten koken afspoelen
pellen en halveeren. De rijst overdoen in
een natgemaakte schaal of pudd ngvovm
en op een grooten schotel keeren Zooveel
saus er overheen schenken dat de rijst en
de bodem bedekt zijn. De rest in de saus
kom doen. De halve eieren om en op de
rijst schikken. Garneeren met een takje
frissche peterselie.
4—3
