LEID5CH DAGBLAD - Eerfle Blad
Zaterdag 14 Januari 1939
Catalonië ernstig bedreigd
Motorschip „Koningin Emma"
Aanval op Tarragona
ingezet
Een tweede
regeeringsoffensief
Prins Waldemar
overleden
Een agent naar Burgos
Laatste Berichten
Binnenland
Gladde wegen en mist veroorzaken
aanrijdingen
BEURSOVERZICHT
mïKi
Kit- bhüciiti*
Familie -berichten
H.M. de Koningin neemt de laatste
beletselen weg
Zooals in een deel onzer vorige oplaag
nog gemeld, hebben Franco's troepen giste
ren Tortosa bezet. De republikeinen trokken
snel in wanorde terug in de richting Tarra
gona. De wegen zijn wederom vol vluchte
lingen, die hun vee meenemen en hun have
op karretjes meevoeren. Reeds zijn meer
dan 1500 gevangenen gemaakt.
De bezetting van Tortosa geschiedde eerst
na een lellen strijd in het zuid-Westen van
de provincie Tarragona. Een Marokkaan-
sche divisie onder bevel van generaal Yague
veroverde het gebied tusschen den Ebro en
de kust stormenderhand. De cavalerie
speelde hierbij een groote rol. Tegen den
middag werd Perello, 16 K.M. ten noorden
van Tortosa bereikt.
De troepen van Franco houden thans de
drie voornaamste wegen, welke naar Tarra
gona leiden, bezet.
Havas meldt uit Saragossa dat het leger
van generaal Yague in het gebied van
Tortosa bijna 1200 vierk. K.M. heelt
veroverd en 38 dorpen heelt bezet. De
weg tusschen Barcelona en Valencia
werd over -een lengte van 200 K.M.
„bevrijd". De stad Tarragona wordt
thans aangevallen.
legercorps, dat oprukt in de richting van
Puigcerda, heeft de helling van Mendel
bezet. In het centrum heelt het corps van
generaal Maestrazzo het dorp Monfalco op
de helling van de Sierra Almenara bezet.
In het zuiden he'bben de Navarreezen het
dorp Lilla, op de helling van de Sierra
Cogulla. ten Zuid-Oosten van" Montblanch
veroverd.
Geruchten, dat de regeering van Barce
lona reeds zou denken aan vertrek naar
Valencia, worden beslist ontkend.
De regeeringstroepen hebben gistermor
gen een tweede oftensief ontketend ln den
sector van Brunete ten Westen van Madrid.
Naast den opmarsch in Estremadura heeft
dit tweede offensief ten doel ln de eerste
plaats de rechtschen te dwingen hun troe
pen te onttrekken aan Catalonië. Tevens,
wanneer het offensief succes heeft, hoopt
men daarmede Madrid uit de oorlogszone
te halen Volgens de weinige bijzonder
heden, die beschikbaar zijn. rukken de
regeeringstroepen op over het vlakke berg
plateau ten Z. van de met sneeuw bedekte
Guadarrama-bergen. Vermoedelijk zal het
offensief uitgevoerd worden langs den weg
van het Escoriaal r.aSf Villanueva de la
Canada en vervolgens naar Brunete.
DENEMARKEN.
Prins Waldemar.
Om kwart voor negen vanochtend Is
prins Waldemar op 79-jarlgen leeftijd over
leden. Hij was een oom van Chrlstiaan X
van Denemarken en een oud-oom van
George VI van Groot-Brlttannië.
BELGIË.
Tussohen de Spaansche nationalistische
regeeting en Spaak is overeenstemming
bereikt Spaak zal het accoord door den
kabinetsraad doen ratlllceeren.
De aanwijzing van een agent, die belast
zal worden met de vertegenwoordiging van
België in het nationalistische Spanje zal
echter pas over cenlge dagen geschieden,
daar de politieke toestand de algebeele
aandacht van den chef der regeering op-
eischt.
Spaak zal morgen het buitengewone
congres der Belgische werkliedenpartij bij
wonen en de regeerlngspolltiek verdedigen,
alsmede de genomen beslissing Inzake de
Burgoskwestie.
HONGARIJE.
Toegetreden tot de
anti-Kominternpact
Men heeft er geen gras over laten groeien:
reeds is de ultnoodlging van Duitschland,
Italië en Japan toe te treden dot het anti-
Komitern-pact gedaan en aanvaard
Het heet, dat dit nog niet het uittreden
uit den Volkenbond Inhoudt, maar het is
de logische consequentie.
Rumoer in het parlement.
In de parlementszittlng van gisteren is
het tot tooneelcn gekomen, zoo rumoerig
als nog maar zelden ls voorgekomen. De
regeerlngspers spreekt zelfs van een oppo-
sitioneele Putsch ln het Huls van Afge
vaardigden.
De Bethlenfractie bracht uitlatingen van
rechtsstaande politici ter sprake en
elschte daarvoor voldoening. Er ontstond
een dusdanige opwinding ln de Kamer, dat
de vergadering tweemaal geschorst moest
worden en tenslotte verdaagd werd tot de
volgende week Dinsdag.
De betrekkingen tusschen de coalltie-
regeering en de oppositie schijnen steeds
meer gespannen te raken.
De oppositiepartijen maken in het bij
zonder bezwaar tegen de steeds nauwer
betrekkingen van Hongarije met de spil
RomeBerlijn.
Bij het invallen van den avond hebben
twee legercorpsen den aanval tegen Tarra
gona ingezet. Volgens mededeelingen van
rechtsche zijde zou de vijand het contact
met een deel zijner troepen hebben verlo
ren. Er zouden meer dan 6000 man regee
ringstroepen geïsoleerd zijn op den linker
oever van den Ebro.
De val van Vallo schijnt reeds aanstaan
de, daar de eerste linie vóór deze stad is
genomen.
Het in de vlakte van Urgel opereerende
Franco verleent Engeland geen
luchtvaart-Iaciliteiten.
Naar Reuter verneemt, heeft Franco het
Britsche ministerie van buitenlandsche
zaken medegedeeld, dat hij landen, die zijn
regeering niet hebben erkend, geen facili
teiten op luchtvaartgebied kan verleenen.
Het vraagstuk van een geregelden lucht-
dienst tusschen Londen en Lissabon wordt
thans door het ministerie van luchtvaart
bestudeerd.
NEGEN GEWONDEN TE OEGSTGEEST.
Vanochtend omstreeks half negen
zijn op den Rijksweg onder Oegstgeest
nabil kilometerpaal 13, tengevolge van
de gladheid van den weg en den mist
twee auto's met elkaar in botsing ge
weest, waardoor twee personen ernstig
werden gewond cn de overige zeven
lichtere kwetsuren opliepen.
Een personenauto uit Rotterdam, waar
in zich, behalve den bestuurder, de heer
P. O. H., nog zeven dames en heeren, allen
uit Rotterdam, bevonden, kwam ln botsing
met een personen-auto, die uit tegenover
gestelde richting kwam. Deze wagen kwam
uit Amsterdam. De bestuurder was de
eenige inzittende. De botsing ontstond,
doordat de auto uit Rotterdam een auto
bus passeerde. Deze wagen kwam daar
door midden op den rijweg en botste tegen
den uit Amsterdam komenden wagen.
Belde voertuigen werden aan den linker
kant ernstig beschadigd
De acht passagiers uit Rotterdam, die
op weg waren naar een begrafenis te Am
sterdam, werden allen gewond.
Onmiddellijk werd geneeskundige hulp
ingeroepen. Een dokter uit Oegstgeest ver
leende de eerste hulp. Het bleek, dat de
chauffeur van den wagen uit Amsterdam
en een der inzittenden van de Rotterdam-
sche auto, de heer G B. de Ruiter, er het
ernstigst aan toe waren Eerstgenoemde
heeft Inwendige kneuzingen opgeioopen,
terwijl de heer De Ruiter een bekkenfrac
tuur en ernstige hoofdwonden heeft be
komen. De overige inzittenden werden min
der ernstig gewond. Per ziekenauto van
de garage Nieuwkoop zijn alle gewonden
naar het Academisch ziekenhuis in Leiden
vervoerd.
Zij hadden allemaal hoofd- en been
wonden.
Na de botsing ontstond een ware chaos
van auto's die bij het stoppen door de
gladheid van den weg eveneens tegen
elkaar opbotsten en werden beschadigd,
waardoor de rijweg totaal werd versperd.
De politie had het zeer druk om regelend
op te treden en erger te voorkomen.
De belde eerste auto's, die de botsing
veroorzaakten, zijn totaal versplinterd en
moesten per kraanwagen van de firma
Kamsteeg en v. d. Ameele naar haar resp.
garages worden vervoerd.
Naar wij vernemen was de weg nog
vanmorgen omstreeks halfzeven met zand
bestrooid, hetgeen toch blijkbaar niet vol
doende heeft geholpen.
Drie gewonden te Velsen.
Tengevolge van d«i dikken mist is van
ochtend in den polder nabij Yelsen een bot
sing geschied tusschen een autobus uit
Amsterdam en een vischauto uit LJmulden.
De autobus was op weg naar IJmuiden, de
vischauto reed ndar Amsterdam. In laatst
genoemd Voertuig zaten vier personen. Drie
van hen werden ernstig gewond. Nadat hun
ter plaatse de eerste hulp was verleend,
zijn zij naar het St. Antonlus-ziekenhuls
te IJmuiden-Oost vervoerd.
Van de inzittenden van de autobus
werd niemand gewond.
Autobus in de sloot.
Vanmorgen ls op den weg van Bellen
naar Assen, nog juist op het grondgebied
van eerstgenoemde gemeente, ten gevolge
van de gladheid van den weg. een ongeval
gebeurd dat gezien de omstandigheden bui
tengewoon goed is afgeloopen.
Een autobus, met ongeveer twintig scho
lleren uit Bellen, die te Assen de middel
bare school bezoeken, is na een botsing
met een personenauto, op den berm van
den weg terecht gekomen, op haar rechter
zijde gevallen en toen in de sloot gescho
ven.
Van de inzittende scholleren werden vijf
gewond, doch vier van hen konden, na ver
bonden te zijn, naar hun woningen in Bei-
len worden vervoerd. De vijfde moest in
het ziekenhuis te Assen worden opgeno
men.
Verder ontvingen wij van verschillende
zijden berichten over aanrijdingen, waarbij
echter niemand werd gewond.
DE HEER H. M. THIJSSEN
OVERLEDEN.
Te 's-Hertogenbosch is hedennacht, ln
den ouderdom van 76 jaar, overleden de
heer H. M. Thijssen. oud-directeur van het
Noordbrabantsch dagblad „Het Hulsgezin"
en oudste lid van den gemeenteraad al
daar.
Men zie voor Nagekomen Berichten pag.
2 van het Tweede Blad.
AMSTERDAM. 14 Jan.
Op de Amsterdamsche effectcnbeurs werd
de week. zooals des Zaterdags gebruikelijk is.
op kalme wijze beëindigd. De handel was van
bescheiden afmetingen, maar de stemming was
veel verbeterd. Het gevoel van neerslachtig
heid. dat zich gisteren van de markt had mees
ter gemaakt, was verdwenen en ondanks de
reactie van Wallstreet. kon thans een veel aan
genamer tendens worden waargenomen. Klaar
blijkelijk hield dit verband met de eenigszins
beter commentarieering van de buitenlandsche
politieke situatie.
Op de Amerikaansche afdeeling ontwikkelde
zich nogal wat affaire in de Staalaandeelen,
meer in het bijzonder U.S. Steels en Bethlehem
Steels. Voorts ging er nog al wat om in Ana
conda s en in enkele spoorwegshares. speciaal
Illinois Central en Pcnnsylvanlan. Daarbij werd
over het algemeen boven de vorige prijzen ge
handeld en dit vormde een aanwijzing dat men
op een herstel in Wallstreet rekenr,
Op de locale markt viel ook een veel beter
sentiment waar te nemen. Koninklijken die
gisteren beneden 310":, daalden, werden eenige
punten boven het vorige slot ingezet en konden
zich reeds spoedig nog verder verbeteren en de
behaalde koerswinst bleef onder bcurstijd ge
makkelijk gehandhaafd De affaire in Suiker
fondsen was van kleinen omvang; H.V.A.'s
werden Ingezet op ongeveer het peil van de
vorige sloti>oteering. daarna echter kon een
kleine verbetering worden waargnomen. Van
openlijken handel in de incourante Suiker-
fondsen was echter niets te bemerken.
Op de Industrieele afdeeling was weer wel»
nig te doen. De verbeterde stemming strekt*
zich echter ook uit tot de toonaangevende aan
rieden der nfjverheidsrubriek. Philipsaandeelen
waren bij de opening prijshoudend en liepen
daarna nog enkele procenten naar boven. Uni
levers kwamen bij bescheiden omzetten even
eens boven de vorige prijzen te liggen, terwijl
Aku's goed prijshoudend waren. De Tabaks-
afdeeling was stil. Van affaire was nauwelijks
sprake, de noteeringen van de Deli-aandeelen
verschilden weinig met die van gisteren. Rubber-
aandeclen trokken eveneens profijt van de ver
anderde beuisstemming; Amsterdam Rubbers
liepen, na prijshoudend te zfjn ingezet, lang
zaam aan naar boven en traden op ongeveer
het hoogtepunt van den dag uit de noteering.
Diverse incouranten werden hooger afgedaan.
De Scheepvaartmarkt was volkomen verwaar
loosd en van affaire was niets te bespeuren.
De beleggingsmark! was stil. De koersen van
de Nederlandsche staatsobligatiën waren nau
welijks veranderd. In Fransche sporen ging
weinig om. daar het niet gemakkelijk was koo-
pers en verkobpers tot elkander te brengen. De
Duitsehe markt was stil. niet noemenswaardig
gewijzigd. maRr desniettemin prijshoudend.
WISSELKOERSEN.
Londen 8.60 1/8 (8.59 5/8); Berlijn 73.90
(73 85 Parijs 4 85 (4.84 3/4) Brussel 31.11
(31.10); Zwitserland 41.59 (41.581/*)Ko
penhagen 38.42 (38.40); Stockholm 44.31
(44.27'/!): Oslo 43.22's (43.20»; New York
1.841/16 (1.84 1/8); Praag 8.31 (6.31).
Prolongatie Part. disc. 1/8; Dag
geld 1/4.
Tusschen haakjes zijn de koersen van
gisteren.
LEIDEN, 13 Januari. Roode kool f. 1.605.40;
Savoye kool f. 3.70—5.60; Groene kool f. 3.70;
Boerenkool f.43; Rapen f. 2.40; Prei f.26.10;
Kroten f. 1.804.70; Kloten, gekoot f.4—6; uien
f. 1.30—6.40; Peen f. 1.50—7.20; Spruiten f.2—30;
Andijvie f.29—40; Nero f. 8.10—15.80; Witloof
f.7—28; alles per 100 K.O. Knolselderie f. 1.60—
10.60; Pieterselie f.14; Selderie f. 13.40—19.20 per
100 K G.
TjTRECHT, 14 Januari. Totaal aangevoerd
2475 stuks vee. Stieren 25—32 et. per pond;
Slachtkoeien 2de soort 30—35 ct., 3de soort 25
29 ct. per pond; Vaarzen f.160230 per stuk;
Melkkoeien f. 170—290: Kalfkoeien f 180—300:
Kalfkoeien f. 180300; Varekoeien f. 140; magere
kalveren f.45110; Nuchtere kalveren f.58;
Magere varkens f.21— 34; Schrammen f.1520;
Biggen f.9—15; Magere schapen f.1223. alles
per stuk. - Kleinhandel: Boter f. 1.80 p. K.G.;
Kaas f. 0.500.70 per KG.; Eieren f3.855 per
100 stuks.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, in de
Hope des Eeuwigen Le
vens, geheel onverwacht,
onze lieve Vader, Behuwd-
en Grootvader, Broeder,
Behuwdbroeder en Oom,
de Heer-
PIETER DE WOLF,
Wedn. van CHRISTINA
BRAXHOVEN.
in den ouderdom van
ruim 75 jaren.
Leiden
A. DE WOLF
G. DE WOLF-
STOUTEN
L. TEUN—DE WOLF
M. TEUN.
C. TUURENHOUT—
DE WOLF
W. F. TUURENHOUT
Haarlem
C. KOOREMAN—
DE WOLF
P. KOOREMAN
Kleinkinderen en
verdere Familie.
Leiden. 13 Januari 1939.
Zijlsingel 40 6893
De teraardebestelling is
bepaald op a.s. Dinsdag te
half één op de begraaf
plaats „Rhijnhof".
Zeer getroffen geven we
met droefheid kennis van
het zoo onverwacht ver
scheiden van ons oudste
Medelid, den Heer
P. DE WOLF,
in den ouderdom van
75 jaar.
Namens de Chr. Reisclub
„De Vriendenkring"
JOH. SIERAT. Voorz.
JOH. W. KRET. Secr
JOH. MARIJT, Penn.
Leiden. 13 Januari 1939.
Ps. 91 1.
1494a
7 Januari overleed door
een noodlottig ongeval bij
Vallolre Savoye 1 onze
innig geliefde Zoon, Klein
zoon en Broeder,
PAUL EHRENFEST,
in den ouderdom van
23 jaar.
Leiden:
T. EHRENFE8T—
AFANASSJEWA
C. AFANASSJEWA
Dordrecht: 6905
T. VAN AARDENNE—
EHRF-NFES1
G. W. VAN AARDENNE
Amsterdam:
G. EHRENFEST
Vlissingen in feeststemming.
Zeeland en in liet bijzonder Vlissin
gen was vandaag in feeststemming.
Van vele torens waaide de nationale
driekleur en Vlissingen zelve was ver
sierd met tallooze vlaggen. De werf
van de Kon. Maatschappij ,,De Schelde"
had voor dezen dag een zeer speciaal
feestkleed. En in het midden daarvan
stond een nieuw, modern geconstrueerd
dubbeischroef-motorschip, dat voor de
tewaterlating gereed stond om binnen
afzlenbaren tijd aan de vloot van de
stoomvaartmaatschappij „Zeeland" te
wolden toegevoegd. Vandaag zou dit
4100 bruto-registertan metende schip
den naam ontvangen van de onvergete
lijke Moeder onzer Landsvrouwe, zou
het „Koningin Emma" gedoopt worden
en niet alleen voor de directie van de
steomvaerf maatschappij „Zeeland" en
van de maatschappij „De Schelde",
doch voor geheel de provincie Zeeland
was het een groote vreugde, dat onze
Koningin heden persoonlijk naar Vlis
singen wilde komen om de laatste be
letselen voor het te water Ioopcn weg
te nemen. En daarom was Vlissingen in
feesttooi, daarom waaide van honder
den gebouwen en huizen de nationale
driekleur, daarom hecrschte er in deze
havenstad een levendige, gezellige
drukte.
Aankomst van de Koningin.
,3 M de Koningin was vanochtend reeds
vroeg van het Prinselijk Palels ln Soest-
dijk vertrokken.
In gezelschap van Haar eerste hofdame,
jonkvrouwe D. H. van Tets begaf zij zich
her auto naar Rotterdam. Hier werd de
trjgta opgewacht door de andere leden
van haar gevolg.
Aan den gewonen trein naar Vlissingen
was een salonrijtulg voor de Koningin en
Haar gevolg gehaakt.
De trein, die om 10.45 uur uit Rotterdam
vertrok, arriveerde kort na half eeen in
Vlissingen.
Het station was met vlaggen feestelijk
versierd en achter de afzettingen verdron
gen zich velen, die de Koningin bil Haar
aankomst hartelijk toejuichten.
Ter begroeting waren on het perron aan
wezig de commissaris der Koningin ln de
provincie Zeeland, Jhr. mr. J. W. Quarles
van Ufford, de burgemeester van Vlissin
gen, de heer C. A. van Woelderen, en de
Zeeuwsche kamerheer 1. b. d. van H. M..
Jhr. W. Z. van Teijlingen. Het dochtertje
van den burgemeester bood H. M„ toen zij
uit de trein stapte, bloemen aan.
Na een korte begroeting begaf het ge
zelschap zich naar buiten, waar de Ko
ninklijke auto's reeds gereed stonden. Ook
de vele belangstellenden, die zich achter
de afzettingen ln de omgeving van het
station en langs de te volgen route had
den ongesteld, juichten H. M, de Koningin
bij het voorbijrijden hartelijk toe.
Op d" werf hadden zich inmiddels eenige
honderden genoodigden en andere belang
stellenden verzameld om van de tewaterla
ting van het trotsche schip getuige te zijn.
Zij hadden plaats genomen op geïmprovi
seerde tribunes en ook hier klonk een luid
gejuich op toen de Koninklijke stoet de
werf op reed tot voor den opgang naar de
Koninklijke tribune.
Op de werf van „De Schelde".
Onder een baldakijn, die hier was aange
bracht, werd H. M. ontvangen door den
heer B. E Ruys, president-commissaris van
de Koninklijke Maatschappij „De Schelde'
den heer Th. H. de Meester, president-com
missaris van de Stoomvaart-Maatschappij
„Zeeland', de heeren ir. H. C. Wesseling er.
mr. J. Smit, directeuren van de Koninklijke
Maatschappij „De Schelde" °r. de heeren
mr. A. F. Lodeizen en G Sensink, leden
der directie, alsmede den heer K O. Aron
bedrijfsleider van de stoomvaartmaatschap
pij „Zeeland".
Nadat het dochtertje van den heer Smit,
H M wederom bloemen had aangeboden,
be-gaf het hooge gezelschap, rich naar de
Koninklijke tribune.
Tot de voornaamste genoodigden be
hoorden o.m.: de vertegenwoordiger van
den minister van Defensie, vice-admiraal J.
Th. Fürstner, chef van den marinestaf, de
vertegenwoordiger van den minister van
Waterstaat, mr. D. G. W. Spitzen, secreta
ris-generaal van het departement van Wa
terstaat; de vertegenwoordiger van den
minister van Econonomische Zaken, de heer
G. T. Teppema, administrateur, hoofd der
afdeeling Nijverheid
Voorts de heeren ir. W Hupkes en ir. W.
F. H. van Rijckevorsel. leden der directie
van de Nederlandsche Spoorwegen, Schout
bij Nacht H. Jolles, commandant van de
Marine te Willemsoord, de inspecteur-
generaal voor de scheepvaart, de heer P. S
van 't Haaff. de directeur-generaal van
den arbeeid, de her A. H. W. Hacke, C. A
van Woelderen. burgemeester van Vlissin
gen en M. Femhout, burgemeester van
Middelburg.
Rede van den heer Ruys.
Nadat de Koningin en haar gevolg op de
Koninklijke tribune hadden plaats geno
men. hield de heer Ruys, president-commis
saris van „De Schelde", een korte toespraak.
De heer Ruys herinnerde eraan hoe „De
Schelde" haar ontstaan te danken heeft
aan het initiatief van Koning Willem III.
Ik kan U. zoo vervolgde spr., de ver
heugende mededeeling doen. dat. dank
zij de zeer belangrijke opdrachten van
Uwe Majesteit's regeering voor de Ma
rine en de belangrijke opdracht van den
Rotterdamschen Lloyd voor den bouw
van een snel mailschip van ongeveer
22.000 ton, „De Schelde" thans tot in
1941 zoozeer bezet is met werk. dat wij
mogen vertrouwen, het bouwprogramma
zooveel te kunnen uitbreiden, dat 3000
werklieden en 300 ambtenaren aan den
arbeid zullen kunnen blijven.
Rede van den heer De Meester.
Als president-commissaris van de maat
schappij „Zeeland" gaf de heer De Meester
vervolgens uiting aan zijn groote dank
baarheid voor de toestemming, die Hare
Majesteit heeft willen verleenen het nieuwe
schip den naam „Koningin Emma" te
geven.
Mei dankbaarheid gewaagde spr. van de
I greote belangstelling, die het Koninklijk
i Huis steeds voor zijn maatschappij heeft
getoond.
Dc doopplechtigheid
Nadat de heer Wesseling Hare Majes-
eit 'nac "erzocht de laatste beletselen voor
.ie iewaterlating weg te nemen, verhief de
vorstin zich van Haar zetel om aan dit ver-
izoek te voldoen.
