STADSNIEUWS
Het 125-jarig bestaan van
„het Vierde"
ZATERDAG 7 JANUARI 1939
No. 241 67j
Ethnologen vergaderen te Leiden
BAL H. J. VISSER
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79ste Jaargang
DAGBL AD VOOR LEIDEN EN "OMSTREKEN"
Burgerij biedt
huldeblijk aan
In het Rijksmuseum voor Volkenkunde
Mr. W. de Clercq
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
De Ijsbaan morgen
geopend
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
30 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljm
per 3 maanden f. 3.35
per week .J.....f.0.1S
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd>'
Foto van Vliet.
De trommelslagers van 4 R.I. waren hedenmorgen wat trotsch op de fraaie, zooge
naamde Swing-parade-trommels, welke de burgerij aan het regiment aanbood. Men
ziet hen hierboven met hun nieuwe instrumenten; de vier klaroenen zijn het ge
schenk der officieren.
De herdenking van het 125-jarig bestaan
van het 4de regiment infanterie is heden
morgen ingezet met een geschiedenisles in
de gymnastiekzaal der Morschpoortkazerne.
waar kapitein A. J. R. Vos voor het geheeie
regiment de historie heeft uiteengezet.
Om 11 uur stond de troep met het vaandel
op toet Schuttersveld opgesteld onder com
mando van majoor P. D. Ravelli. die het
■regiment presenteerde aan den comman
dant overste K. D. Buurman, die vervolgens
het regiment inspecteerde.
Vervolgens was het woord aan den heer
W. van der Laan, die namens de burgerij
een huldeblijk aanbood.
Spr. herinnerde er aan hoe zich op insti
gatie van de Contactcommissie der vereeni-
gingen op nationalen grondslag een com
missie had gevormd teneinde gelden in te
zamelen om op dezen voor het regiment zoo
gewichtigen dag namens de burgerij een
geschenk te kunnen aanbieden. Helaas, de
tijden zijn voor velen zwaar en op de be
zittende klasse wordt veelvuldig een beroep
gedaan om den nood van hun medemen-
schen te helpen lenigen.
Desondanks slaagde de commissie erin
een flink bedrag bijeen te brengen, waar
voor vier fraaie, diepe tromimeis met bijbe-
hoorende zwartwitte bandeliers werden aan
gekocht.
Spr. uitte den wensch, dat de trommels
vele jaren een sieraad van het regiment
zullen vormen en 'blijvend zullen getuigen
van de waardeeriirg der burgerij voor de
aanwezigheid van „toet Vierde".
Namens de officieren van het regiment
Ibood kapitein J. C. Wagtendonk eén viertal
signaalhoorns aan. Trommels en klaroenen
werden geleverd' door de firma Guldemond
alhier.
Overste Buurman aanvaardde belde ge
schenken met woorden van dank. „Het
Vierde" heeft vele garnizoensplaatsen ge
had, doch geen met zulk een beroemde ge
schiedenis als de Sleutelstad. De historie
van Leiden uit de dagen van het Beleg be
vat evenwel een les, welke ook voor den
tegenwoordigen tijd .geldt: n,l„ dat een on
voldoend voorbereide verdediging onnoodlge
en zeer zware offers vraagt.
Overste Buurman dankte de burgerij voor
haar geschenk en de officieren eveneens
voor hun klaroenen, zoomede de aawezigen
voor de betoonde belangstelling.
Tot besluit werd voor den regimentscom
mandant en de autoriteiten gedefileerd.
Onder de laatsten bevonden zich om. het
dagelijksch 'bestuur der Contact-commissie,
de heeren mr. Briët, Geelkerken en Mulder,
de commissie voor het huldeblijk, de heeren
W. v. d. Laan. W. J. Kriek. W. Briët en J. C.
Elsgeest. de voorzitter der reünisten van
4 R. I., overste M. van Mens, kapitehr-ter-
zee F. Lugt. namens het Genootschap voor
Uniformkunde en Traditie en namens „Ons
Leger", majoor A. Goldberg en kapitein J.
C. Wagtendonk namens de reserve-officie-
ren en vele anderen.
De Buurtcommissie Oude VestOude Sin
gel zal deze straten a.s. Maandag tijdens het
défilé in de morgenuren door versiering met
vlaggetjes een feestelijk aanzien geven.
Wij wekken onze stadgenooten op om
aanstaanden Maandag ter gelegenheid
van dit jubileum de vlag uit te steken!
Heden werd in het Rijksmuseum voor
Volkenkunde alhier onder voorzitterschap
van prof. dr. J. P. B. de Josselin de Jong
de jaarlijksche bijeenkomst gehouden van
de beoefenaars der ethnologische weten
schap in ons land. De belangstelling was
dit jaar bijzonder groot; er waren 115 deel
nemen:.
Mededeeling van dr. A. C. Kruyt
Dr. Alb. C. Kruyt, de bekende gewezen
zendeling-leeraar onder de Toradja-stam-
men In Centraal-Celebes deed als eerste
spr. een mededeeling over „De Karbauw in
de Toradja mythe". De heer Kruyt wijst er
op, dat onder de mythen der Toradjas een
groep verhalen voorkomt, waarin een buf
fel de hoofdrol vervult.
Na gewezen te hebben op de trekken, die
aan een maanmythe doen denken, noemt
de spreker datgene in het verhaal op,
dat op initiatieriten betrekking heeft.
Voordracht van den heer J. W. van
Nouhuys.
Vervolgens sprak de heer J. W. van Nou
huys, oud-directeur van het Museum voor
Land- en Volkenkunde en Maritiem Mu
seum „Prins Hendrik" te Rotterdam, over
„De betrekking tusschen het Anker en het
vóór-Christelijk Kruis als religieus sym
bool". Als uitgangspunt nam hij zijn in
het tijdschrift Nederlandsch Indië Oud en
Nieuw (jrg. 1925/26),, gepubliceerde onder
zoek over Oostersche ankervormen. Daarin
had hij de stelling verdedigd, dat in tegen
stelling tot de meening der archaeologen de
zeevaarder der Oudheid ook vóór de zesde
eeuw v. Chr. wel degelijk een anker ge
kend hebben, nl, een met steenen bezwaard
gelijkarmig kruisanker. Deze opvatting,
welke in de kringen van de beoefenaars
der maritieme geschiedenis de aandacht
trok en ten deele reeds werd aanvaard, zal
volgens spreker voor verschillende teksten
der oude geschiedschrijvers een betere in
terpretatie mogelijk maken. Maar tevens
werpt deze zienswijze vermoedelijk een
verrassend licht oo den eigenlijken oor
sprong van het vóór-Christelijk kruissym-
bool, dat o.a. volgens de publicaties van den
Franschen geestelijke Ansault In verschei
dene landen het begrip „behoud" of „red
der" heeft aangeduid. Spreker wijst aan
de hand van verschillende lichtbeelden op
de waarschijnlijkheid van een oorsprong
van dit kruissymbool uit de afbeelding van
het genoemde oude kruisanker of meer mo
derne vormen ervan. Over de juistheid van
sommige der gegevens kunnen echter alleen
de philologen beslissen, wier belangstelling
hij dan ook voor deze zaak oproept.
De onderzoekingen van dr. B. A. G.
Vroklage.
Als derde spreker in de ochtendvergade
ring voerde dr. B. A. G. Vroklage, S.V.D.,
professor aan het Theologicum te Teterin-
gen, het woord en wel over zijn „Ethno-
loglsch en anthropologisch onderzoek in
Beloe (Centraal Timor)".
Spreker behandelde in deze voordracht
het gebied Beloe van Centraal Timor en
besprak in hoofdzaak de sociale organisa
tie van de daar wonende bevolking. Den
toestand in Zuid-Beioe acht hij van groot
belang voor een inzicht in de geheeie
Beloe-cultuur.
Lezing van den heer D. v. d. Meulen
In de middagvergadering hield de heer
D. v. d. Meulen, assistent-Resident, oud-
zaakgelastigde der Nederlanden te Djed-
dah, een voordracht over „Het wonen in
bergland, wadi's en woestijnen van Zuia-
Arabië". Arabië is ondanks het feit, dat het
omringd is door wereldverkeerswegen, een
der minst bekende en geëxploreerde doelen
der wereld. In het bijzonder gold dit voor
Zuid-Arabië. In de laatste 10 jaren is meer
van dit gebied bekend geworden, vooral van
de grootsche en veelvormige bouwkunst in
deze streken. Uit de woonhuizen, burchten,
paleizen, cultusgebouwen en monumenten
van een land kan men veel afleiden om
trent zijn geschiedenis, levensomstandig
heden, zijn strijd om het bestaan, den in
vloed ondergaan van andere volken, zijn
hoogte van cultuur, maatschappelijk leven
e. d. Een groote serie typeerende opna
men illustreerde sprekers betoog, dat een
ongekende wereld van verrassende schoon
heid en van rijke mogelijkheden voor ver
dere studie en ontdekking toont.
Voordracht van prof. C. Hentze.
Tenslotte sprak prof. C. Hentze, hooglee
raar te Gent, over het onderwerp: „Tijger
demon en vooroudercultus in Oud-China en
hun circumpacifische verspreiding". Hij
vroeg aandacht voor een Chineesch mon
ster-masker. dat sedert het Song-tijdperk
als T'ao-t'ieh bekend is, en dat, in allerlei
variaties een tijger vertoont, die een mensch
voor zich houdt op zulk een wijze, dat deze
uit den open muil van het dier schijnt te
komen, terwijl de tijger tegelijkertijd het
menschelijk wezen beschermend met zijn
pooten omklemt. Gewezen wordt op de cos-
mologische beteekenis van deze voorstelling
en op het verband met voorouder-cultus.
Men vindt dezelfde motieven ook in ver
schillende deelen van den Indischen Archi
pel, Nieuw-Guinea, langs de kust van N. en
Z. Amerika en in Siberie: ook zijn ze ken
schetsend voor precolumbische hoogcultu-
ren.
Het gaat hier om een cultuurhistorisch
belangwekkend verschijnsel, dat wellicht
uitging van een Chineesche cultuur in het
Zuiden of aan de kust (Yue-cultuur?). Het
gaat gepaard met vierkantbijl en schou
derbijl, met akkerbouw, schedeloffers en
ook dikwijls, met megalithculturen. Tegelij
kertijd staat het in verband met de z.g.
herlevingsdrama's bij gelegenheid der ini-
titatie. Het wordt dan verondersteld, dat
de candidaat „sterft" (hij wordt door een
monster verslonden) en in een andere ge
daante „herleeft" (het monster spuwt hem
uit). Ook deze herlevingsdrama's zijn ty
pisch voor de pacifische culturen.
De belangrijkheid van de voordracht van
dr. Vroklage werd verhoogd door een ten
toonstelling van de door hem tijdens zijn
studiereizen in Timor en Flores verzamelde
ethnographica. Deze collectie bestaat uit
een 300-tal voorwerpen, waaronder vele
oude en zeer waardevolle stukken.
Na afloop bezichtigden de deelnemers het
nieuwe Rijksmuseum voor Volkenkunde. Als
bijzondere aantrekkelijkheid was in een
afzonderlijk kabinet een collectie Grieksch-
Boeddhistisehe plastieken tentoongesteld,
die door den Franschen archaeoloog Jean
Barthoux gedurende zijn wetenschappelijke
missie naar Afghanistan in het jaar 1926
opgegraven zijn in de omgeving van Hadda
bij de N.W. grens van Britsch-Indië. Deze
plaats was een Boeddhistisch bedevaarts
oord. waar zooals uit de beschrijvingen van
Chineesche pelgrims blijkt, een duizendtal
stoepa's stond ODgericht ter nagedachte
nis van Boeddhistische heiligen of voor het
bewaren van relieken van den Boeddha.
Deze collectie bevat, naast eenige buitenge
woon fraaie Boeddha-koppen, een aantal
uit volkenkundig oogpunt zeer belangrijke,
groteske figuren, die sterk doen denken aan
de reliefs van gnthtsche kathedralen. Ze is
door den heer Barthoux voor korten tijd
aan het Museum in bruikleen afgestaan.
INWIJDING NIEUWE ACADEMIE-
VLEUGEL.
Op Vrijdag 20 Januari zal de plechtige
inwijding van den nieuwen vleugel van het
Academ ezebouw Dlaats vinden. Te 14 u. 30
zal een bijeennkomst voor genoodigden en
studenten in het groot auditorium worden
gehouden, waarna gelegenheid bestaat tot
bezichtiging van het gebouw.
HEDEN 3—6 UUR PLAATSBESPREKEN
STADSGEHOORZAAL.
6556 (Ingez. Med.)
A.S. MAANDAG 25 JAAR ADVOCAAT.
BINNENLAND.
Honderd jaar fotografie (4de Blad).
Jaarvergadering Ned. Chr. Reisvereeniging
(Binnenland. 4e Blad).
Ijsbergen bij Harderwijk iBinnenland, 4*
Blad).
Is coupeeren van paardenstaarten gelijk
aan mishandeling? (Rechtzaken, 3e BI.),
Mr. W. de Clercq.
A.s. Maandag zal het 25 jaar gleden zijn,
dat mr. W. de Clercq, voor den Hoogen Raad
der Nederlanden werd beëedigd als advo
caat en procureur.
Mr. de Clercq behaalde zijn meesterstitel
aan de Leidsche Universiteit en vestigde
zich ongeveer 24 jaar geleden hier ter stede
als advocaat en procureur. Sinds verschei-1
dene jaren is hij geassocieerd met mr E. J
Gelderman.
Hij is voorts gedurende meer dan 23 jaar,
eerste secretaris van de Leidsche Ambachts
school en sedert kort na de oprichting voor
zitter van het plaatselijk Avro-Actie-Comite.
Een aantal Leidsche advocaten biedt hun
jubileerende confrère a.s. Maandag in café
restaurant „In den Vergulden Turk" een
maaltijd aan.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt - Prijshoudende stemming
Nauwelijks veranderd koerspeil - Ame-
ka hooger - Beleggingsmarkt kalm.
EEN GOUDEN JUBILARIS. f
Bij de firma Eduard IJdo.
Zooals wij reeds in ons blad van 2 Ja
nuari jl. berichtten herdenkt de heer Chr.
W. de Graaf heden den dag, waarop hij
voor 50 jaar bij de N.V. Boek- en Steen
drukkerij Eduard IJdo in dienst trad. Waar
deze jubilaris bijna sinds de oprichting
dezer firma bij haar in dienst is geweest,
spreekt het van zelf, dat deze dag niet
onopgemerkt voorbij zou gaan.
Hedenmorgen werden de heer de Graaf en
zijn familie van huis gehaald en in de
hem zoo welbekende lokalen, door het vol
tallige personeel ontvangen Allereerst
werd hij namens het technisch personeel
bij monde van den chef. den heer J. M.
Blóte, gecomplimenteerd. In een hartelijke
toespraak prees deze spreker de groote
werklust van den jubilaris en getuigde van
de kameraadschappelijke samenwerking in
de fabriek. Namens het personeel werden
den jubilaris eenige practische cadeaux
aangeboden onder bijvoeging van een fraai
uitgevoerde oorkonde, ontworpen door den
artistieken medewerker der firma, den
heer Bredow.
Vervolgens sprak namens het. administra
tief personeel de procuratiehouder, de
heer Staal. In een van groote sympathie
getuigende toespraak prees ook deze spre
ker de vele goede eigenschappen van den
jubilaris en bood hem namens de admini
stratie gelukwenschen aan. welke eveneens
vergezeld gingen van een stoffelijk blijk
van belangstelling.
Vervolgens werden de jubilaris en zijn
familie door de directie en commissarissen
ontvangen in het restaurant „In den
Vergulden Turk". De heer N. G. Spaar
garen, wensdhte hier den jubilaris van
harte geluk namens de commissarissen der
N.V. waarop de directeur, de heer J. W.
IJdo Ezn. gelegenheid kreeg den jubilaris
te feliciteeren. Spreker gewaagde van de
groote waardeering. welke ook sprekers
vader voor den jubilaris had en prees den
ijver en werklust van den heer de Graaf,
wien hij een enveloppe met inhoud over
handigde.
Spreker heeft gemeend deze huldiging in
de „Turk" te moeten voortzetten, omdat hij
het geheeie personeel, dat zich inmiddels
hier verzameld had. getuige wilde doen
zijn van de hooge onderscheiding, welke
den jubilaris te beurt is gevallen. Op ver
zoek van den Burgemeester die door ambts
bezigheden. zeer tot zijn spijt, verhinderd
was dit persoonlijk te doen, deelde de
heer IJdo mede. dat het H. M. de Koningin
behaagt! had den jubilaris de bronzen
medaille toe te kennen verbonden aan de
orde van Oranje Nassau.
Ook het loffelijk getuigschrift voor
50-jarigen trouwen dienst van de Maat
schappij voor Nijverheid en Handel werd
den jubilaris uitgereikt; de gouden
medaille der Maatschappij werd den heer
de Graaf reeds bij zijn 40-jarig jubileum
geschonken.
Diep ontroerd heeft de jubilaris de ver
schillende sprekers bedankt.
Nadat eenige ververschingen waren aan
geboden. waarbij menige herinnering uit
den „goeden ouden tijd" werd opgehaald,
was het officieele gedeelte dezer herden
king beëindigd.
BUITENLAND.
De Engelsche ministers zullen op reis naar
Rome te Parijs de thee gebruiken (Bui
tenland, le Blad).
De Hongaarsch-Tsjechische grensinciden
ten (Buitenland, le Blad).
Beide partijen in Spanje melden vorderin
gen (Buitenland, le Blad).
Wil Engeland Japansche goederen belasten?
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voor Zeeland, Noord- en Zuid-Hol
land: Krachtige tot matige Zuide
lijke tot Zuidwestelijke wind. Be
trokken tot zwaar bewolkt, mooi
weer met tijdelijk regen.
Voor Noord-Brabant, Utrecht, de
Veluwe en het NoordoostenMatige
wind uit Zuidelijke richtingen, be
trokken tot zwaar bewolkt, wel
licht eenige regen. Lichte dooi tot
temperatuur om het vriespunt.
Voor de Oostelijke provincies:
Zwakke tot matige Zuidoostelijke
tot Zuidelijke wind. Betrokken tot
zwaar bewolkt, weinig of geen
neerslag. In den nacht wellicht nog
lichte vorst, overdag lichte dooi.
Het bestuur van de Leidsche IJsclub
deelt ons mede. dat indien het vannacht
eenigermate vriest, de ijsbaan zeer
waarschijnlijk morgenochtend geopend
zal worden.
GEREFORMEERDE KERK.
Zondagavonddiensten in het Morschweg-
kwartier.
In verband met de kerkelijke positie van.
de bewoners van het Morschwegkwartier
heeft de kerkeraad der Geref. Kerk in be
ginsel besloten om een proef te nemen met
de instelling van een dienst des woords in
deze omgeving.
Vermoedelijk zullen deze diensten, die
alleen voor de Zondagavondbeurten gelden,
in het Evangelisatiegebouw aan den
Morschweg worden gehouden.
Door dit besluit wordt een uitbreiding
aan de godsdienstoefeningen gegeven en
zal voortaan van inplaats op drie op vier
plaatsen des Zondags kerk worden ge
houden.
De res.-kap. der militaire administra
tie van het korps motoraienst J. C. Ver-
braaken zal. aanvangende 9 Januari, optre
den als waarnemend administrateur van
het 4e regiment infanterie alhier.
