Waar de Vrouw belang in stelt Smakelijke hapjes voor den Oudej aarsavond LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 29 December 1938 Derde Blad No. 24159 79ste Jaargang Hoe we van oud nieuw maken Liefde en graphologie Moederlijke raad Geschiedenis van de vork Mijlpaal Geniaal idee om een „vervelend" jurkje op te frisschen. Ziehier nu eens een modelletje, dat zeer geschikt is, als de vorige garneering of slui ting ons verveelt en als de japon overigens nog zóó keurig is, dat het jammer zou zijn, ze niet meer te dragen. Het schouderstukje loopt van voren door tot in de taille, dus doet meteen dienst als ceintuur, die ook van achteren doorloopt. Aan den hals knippen we de thans zoo moderne puntjes aan De japon wordt van voren gesloten met knoopjes. Jaloersch minnaar begaat onvergeeflijken blunder. Bob bijt zich op de lippen van spijt, als hij onder het dansen kijkt naar het zachte gezichtje van Marga. Ze merkt het niet, geheel verdiept als ze is in het wiegende rhythme „Marga" denkt hij, „aardige naam! Een aardig, een allerliefst meisje Drie jaar geleden is haar vader al be gonnen met hem zoo terloops te invitee ren, maar hij heeft het altijd zoo ontzet tend druk in zaken en het is er nooit van gekomenen nu, Ja, nu zal het wel te laat zijn! Hoe zei Marga's moeder het toch, toen ze voor het diner een beetje zaten te pra ten, terwijl het meisje nog niet thuis was? ..We zullen onze dochter nu wel niet lang meer bij ons hebbenJa, het zal wél een verloving wordenze heeft nog» geen definitief besluit genomen, maar tochze kennen elkaar al Jaren. Een keurig jongmensch, goede positie ook". Ja, dat heeft ze gezegd. Bob zucht. Dit maal is het een liefde op het eerste ge zicht bij hem. Het is hopeloos, dat voelt HU Het wordt een gezellige avond; alleen Bob is wat stil temidden van het vroolijke troepje. Als ze dan allemaal hun namen op het menu schrijven om een souvenir te hebben, valt hem een geniale gedachte ln. Hij bekijkt het menu lang en ernstig. „Waarom kijkt u zoo naar onze namen''" vraagt Marga. „Een oude gewoonte. Ik kan geen b.okje handschrift zien of ik ga het ontleden". Ze is onmiddellijk geïnteresseerd, komt vlug naast hem staan. „Bent u grapholoog? O. wat interessant! Kijk(ze haalt een brief uit haar taschje, vouwt hem geheim zinnig lachend zóó op, dat hij maar enkele iegels kan lezen).... vertelt u eens, wrat dit voor een karakter is!" „Natuurlijk, heel graag". Bob trekt een vriendelijk, ietwat onverschillig gezicht (bet valt hem moeilijk genoeg!) en begint aan heel ernstig, heel langzaam, heel gewich tig, alsof hij zwaar op het handschrift stu deert: „Een maneenja, een man met twee verschillende aspecten. Men moet scherp onderschelden tusschen zijn uiter lijk optreden en datgene, wat onder dit masker ligt. Hoffelijk, aangenaam in den omgang, een beetje IJdel, maar niet erger dan de meeste mannen, wil den indruk ma ken van burgerlijke degelijkheid, maar „Maar?" vraagt Marga ademloos. „Dat is het eene aspect. Maar het an dereik hoop niet, dat het een goed vriend van u is of familie of zoo, maar het andere aspect is ontzettend: een lOoZin- nige avonturier, slaaf van zijn hartstoch ten, slaaf van zijn haat slaaf van zijn liefde, onbeheerscht in alles. Een mensch zonder remmen, zonder verantwoordelijk heidsgevoel, zonder trouw. Als hij een paar eeuwen geleden geleefd had, zou hij zee- roover zijn geworden of. ja eigen aardig die krullen aan de g en de z ja een wolf in schaapsvacht Hij zwijgt. Het angstzweet breekt hem bijna uit. Gemeen, in-valsch van hem, een eerzamen burger zoo te bekladden! Maar Marga rukt hem den brief bijna uit de hand. Ze straalt! „Heerlijk!", zegt ze Met schitterende oogen en gloei» nde wang?!* stoat ze voor hem en wipt dan vlug weg, naar haar moeder.... „Volgenden Zondag verloving" denkt Bob bitter. O, hoe ontzettend dom kan de liefde een mensch maken I Aan een bruidje uit vroeger dagen. Keizerin Maria Theresia schreef bij het huwelijk van aartshertogin Caroline o. a hel volgende: Doe je best, door al Je handelingen en woorden te toonen, dat je slechts deugd en oprechtheid liefhebt, dat je niet lichtvaar dig Je vertrouwen schenkt en dat je alleen vriendschappelijk wilt omgaan met recht schapen menschen. Wees vriendelijk tegen een ieder, toon je niet hoogmoedig, doch evenmin vertrou welijk, vooral niet tegenover mannen.... Als het je gelukt door je keurig gedrag, Je stipte plichtsvervulling, je bevalligheid, je minzaamheid, alle wenschen van je echt genoot te voorkomen, als je je tot eenig doel stelt, hem te behagen en van dienst te zijn, als je eerst dit punt hebt bereikt hetgeen vooral van je eerste optreden af hangt dan gaat al het andere betrekke lijk gemakkelijk. Het komt er op aan, het hart en het ver trouwen van je man te winnen maar je moet dit verdienen en Je kunt het slechts verwerven, indien Je je door liefde en be reidwilligheid geliefd weet te maken zon der hem ooit een zekere meerderheid te laten voelen. Dit is een voornaam punt; het ontbreken van het juiste inzicht op dit gebied is misschien de eenige oorzaak van het gebrek aan eensgezindheid in vele huwelijken. Je moet je naar den wil van je echtge noot schikken en wanneer er hierin iets mocht zijn, dat je niet Juist voorkomt, moet je trachten, hem ervan af te brengen door er iets beters voor in de plaats te steller,. Doe echter nooit alsof je hem zoudt willen iinponeeren of critiseeren; dit zou je niet passen. Anderen zouden hiervan bovendien gebruik kunnen maken om je van hem te vervreemden door hem te laten voelen, dat hij van jou afhankelijk was en dit zou al het grootste ongeluk zijn, dat Je zou kun nen overkomen. We kunnen den ander in goedheid en zachtheid wel laten voelen, dat er dingen zijn, die ons hinderen, maar steeds zon der verwijten en lange uiteenzettingen, nog minder met woordenwisselingen. Zoodra je eenmaal zonder bitterheid of trots je meening hebt uiteengezet, met een vrien delijk gezicht, op een beschaafden toon en zelfs onder liefkoozingen, is zwijgen verder de zekerste weg. Een vork! Is er een gewoner, alledaag- scher gebruiksvoorwerp denkbaai? En toch heeft dit nietige dingetje een tamelijk in teressante geschiedenis. Omstreeks 1450 kwam een Italiaansch goudsmid op de ge dachte, dat het eigenlijk best mogelijk zou zijn, metalen instrumenten bij het eten te gebruiken. Hij vervaardigde sierlijke me talen griffels, die uitliepen in twee scherpe punten, waarmee men de macaroni kon opprikken. Het behoort stellig tot de merkwaardig heden der cultuurgeschiedenis, dat men vele eeuwen noodig had om deze nultige uitvinding naar waarde te leeren schatten. In het begin van den renaissancetijd vin den wij de vork uitsluitend in de Italiaan- schc vorstenhuizen in gebruik. De rest van de beschaafde wereld beschouwde dit als een belachelijke modedwaasheid en haalde er de schouders over op. De vorken, die loentertijd gebruikt werden, waren van goud, bezet met edelsteenen. Allerwonderlijkst doet het ons aan, als we lezen dat in dien tijd zelfs de geeste lijkheid zich ermee bemoeide. Verscheidene bisschoppen gingen tegen de vork als zijn de een „onzedelijke dwaling" hevig te keer en beschouwden het als zondig, het voed sel met een metalen werktuig naar den mond te brengen inplaats van zooals van ouds met de handen. „Een goed Christen eet met zijn handen" verklaarden de bis schoppen en zij verboden den geloovigen streng het gebruik der vork. Een kroniek uit dien tijd vertelt van een Italiaansch vorst, die ondanks het kerkelijk verbod voortging met de vork te eten en dit bovendien nog prettig scheen te vinden. De bisschop, een vijand van den vorst, greep de gelegenheid aan om hem in het jaar 1460 kort en goed uit de kerk te stoo- ten. De zaak werd daarna aan den Paus, Pius II, voorgelegd, die het volgende Salo- monsoordeel velde: „Ik beveel", zoo schreef de Paus. „dat vorst Monteverdi weer in de kerk wordt opgenomen. Het eten met vorken is een wereldsche aangelegenheid, die niets met het zieleheil te maken heeft. Daar de vorst echter met deze gewoonte aanstoot geeft, moet hij voor lederen maaltijd, die hij met behulp van metalen werktuigen tot zich neemt, drie missen laten lezen". Deze beslissing bracht den bisschop veel Oud worden jong blijven. Er is geen avond in het jaar, waarop we zóóveel aan onszelf denken als op den Oudejaarsavond. Ja zelfs de zorgende huis vrouw, die van alles en nog wat aan haar hoofd heeft, denkt nu een oogenbllk „ik". Misschien kijkt ze in den spiegel en ontdekt een rimpeltje méér. En jonge menschen denken en zeggen in alle toonaarden: „ik. ikik. Alwéér een jaartje, wanneer zou den mijn hartewenschen vervuld worden?" Wanneer? Oudejaarsavond: romantisch, vroolijk, stralend, als je jong bent. Het heele leven ligt vóór je en je gelooft natuurlijk niet aan de oude menschen, die vermanen, dat het niet mee zal vallen. Je weet positief, dat het leven mooi en groot en machtig interessant en de moeite waard is. Want als je dat niet meer gelooft, ben je geen jong menschenkind meer! Oudejaarsavond: weemoedig voor de zwakken, de eenzamen, de teleurgestelden, de veeleischenden. Ze blikken terug: alwéér een jaar, waarin ze onherroepelijk ouder werden, lieve dingen moesten prijsgeven, ge schokt werden in hun verwachtingen. Al wéér een jaar, waarin het heel langzaam aan leeger werd om hen heen en het leven in hen dorde Oudejaarsavond: een rijkdom voor allen, die van goeden wille zijn. Voor de zwaarbe- proefden, die misschien voor het eerst in d i t jaar in hun worsteling met het leven het Leven hebben geproefd Voor de toegewijden, die in hun zorg voor anderen, alwéér een weinig van het eigen persoonlijke leed zagen versmelten. Voor de stillen in den lande, die ook dit jaar weer iets nader zijn gekomen tot het Levensgeheim, dat niemand waardig is te kennen, maar dat het pad van millioenen verlicht. Deze allen kijken niet op een rimpeltje, want zij weten, dat zij eeuwig jong zijn. RHÉMONDA. geld in het laadje, want de vorst dacht er niet aan, het eten met de vork op te geven. Nog heel lang bleef hij een bijzonderheid. Eerst tegen het einden van den rococotijd deed de vork algemeen haar intrede. Oudejaarsavond is, na de gewone tractatie van chocolademelk, vanillemelk of slemp met het een of ander gebak, een klein sou- pertje bizonder genoeglijk. Wat zullen we opdienen? Huzarensla Is het meest gewone gerecht, maar menige huisvrouw waagt zich tegenwoordig aan het zelf maken van een hors d'oeuvre. Lastig? Weineen, ik geloof, dat met be hulp van onderstaande recepten de schotels op onze afbeelding met niet al te veel moeite kunnen worden klaargemaakt. Heeft men een hors d'oeuvre schotel, dan legt men in elk vakje een ander gerecht. Anders neemt men zooveel glazen schaaltjes als men gerechten maken wil, en zet deze op een blad, bedekt met een gevouwen servet of kleedje. Bij elke hors d'oeuvre wordt geroosterd brood en boter gegeven, desgewenscht geeft men nog een schaaltje mayonnaise er bij. Kijkt u nu de foto eens goed aan. Op de losse schaaltjes, die op het blad zijn gerang schikt, ziet u (bovenste rijtje): 1. Eiersla. Hiervoor worden de eieren 10 minuten gekookt, gepeld en in plakken ge sneden. Als ze afgekoeld zijn met wat mayonnaise op den schotel gelegd en gegar neerd met wat sla of peterselie of een paar vierdepartjes tomaat. 2 Ansjovisbroodjes. Ronde of vlerkante stukjes brood roosteren en deze met boter smeren. De schoongemaakte, geweekte en goed uitgelekte ansjovis er op leggen, kruis lings of opgerold, en garneeren met wat fijngemaakt ei, vermengd met wat mayon naise. Versieren met een paar takjes peter selie. Op het tweede rfjtje: 1. Rolletjes tong met hard gekookt ei gevuld. De eieren worden gekookt, fijnge maakt en gemengd met mayonnaise. Op elk plakje tong legt men wat van dit meng sel en rolt het voorzichtig op. 2. Appelbiel, De geschilde appel in kleine stukjes hakken en deze mengen door fijn gehakte, gaargekookte biet, mayonnaise er door mengen. 3. Tomaten, overgoten met kokend wa ter, geschild en in plakken gesneden. Met wat peper en zout bestrooid en overgoten met wat olie en azijn, legt men ze op den schotel en garneert het vakje met wat pe terselie. Op het derde rijtje: 1. Haring. Meestal neemt men hiervoor gemarineerde haring. De graat wordt er uitgehaald en de haring wordt in nette schuine mootjes gesneden. Van nieuwe ha ring neemt men de graat eruit en legt de haring zoo op een schaaltje. Garneeren met peterselie. 2. Boter om de geroosterde broodjes te smeren. De gasten doen dit zelf, daar de boter anders zou smelten. 3. Geroosterd brood, dat erbij wordt ge serveerd. 4. Mayonnaise. de zeef wrijven en vermengen met de tot room geroerde boter. Peper, noot en zout toevoegen en de witten weer vullen, met behulp van een spuitzakje, of door den bovenkant met een in warm water gehou den mes, netjes bol en glaf af te werken Huzarensla. Wil men geen uitgebreide hors d'oeuvre geven, dan maakt men een grooten schotel huzarensla, waarvan het recept hieronder volgt en die links vooraan op de foto te zien is. Benoodigdheden voor pl.m. 4 personen: 150 gr. koud vleesch (kalfsvleesch. roast- beaf), 2 gekookte bieten, 1 goudreinet. 8 koude aardappelen, uitjes en augurken uit het zuur, mayonnaise. Bereiding: Vleesch, bieten .aardappelen, uitjes en augurken fijnhakken en met mayonnaise of olie, azijn, peper en zout vermengen tot een goed smakende, samen hangende massa. Deze op een schotel leggen en bedekken met mayonnaise. De huzarensla versieren met plakjes biet, ei, augurk en een randje kropsla of andijviesla. Mayonnaise. Wil men zelf mayonnaise maken, dan volgt hieronder het recept: Benoodigdheden: 1 eidooier, 2 d.L. sla- ode, 1l'/s lepel azijn, zout, peper, mosterd poeder. Bereiding: De eidooier met zout. peper, mosterd en V: lepel azijn dooreenkloppen. De olie, die vooral niet koud mag zijn, er druppelsgewijs, later wat vlugger, bijschen- ken. Wordt de mayonnaise te dik. dan als ze niet te zuur is, de rest van de azijn toe voegen, anders wat heet water druppels gewijs doormengen. En nu we toch aan het praten zijn over Oudejaarsavondrecepten, vindt u het mis schien wel prettig, tevens nog eens te hoo- ren, hoe we sneeuwballen en warme wijn gereedmaken. Een glazen schoteltje met sneeuwballen, de Oudejaarstractatie, ziet u op de foto midden voorgrond. Zondag: Champignonsoep Duitsche biefstuk Snijboonen u. d. bus Aardappelen Vruchtensla Maandag Stamppot v. appelen en aardappelen Rolpens Wentelteefjes Dinsdag: Kalfskarbonaden Brusselsch lof Aardappelen Rijst met pruimen Woensdag: Varkensschijf Koolraap Aardappelen Karnemelksche pap Donderdag: Kerry schotel Veldsla Appelkoekjes Vrijdag: Gestoofde makreel Wortelen Aardappelen Maizenapudding met bessensap Zaterdag: Gebraden worst Savoye kool Aardappelpuree Beschuit met kaas VEGETARISCHE MENC's 1. Snijboonen met witte boonen Botersaus Aardappelpurée Stoofperen 2. Aardappel- pannekoek Capucijners m. boter Veldsla Griesmeelrand met abrikozen 3. Harde eieren met mosterdsaus tomatensaus) Gekookte'rijst Flensjestaart 4. Aardappelkoekjes met kaas. Gesmoorde selderij - knol Aardappelen Citroenrijst met vanillevla In de vakjes op den hors d'oeuvreschotel (voorgrond rechts) ziet u: 1. Gevulde eieren, gegarneerd met heel fijn gesneden krulandijvie. aangemengd met wat mayonnaise. 2. Groentesla van wortelèn en knolsel derij. Hiervoor worden de wortelen en de knolseldery in dunne stukjes gesneden en 5 minuten gekookt in water met zout. Na bekoeling vermengen met wat mayonnaise. 3. Broodjes met gerookte zalm. Kleine stukjes brood roosteren, met boter besmeren en een passend stukje zalm er op leggen. Een klein beetje mayonnaise in het midden op spuiten. 4. Garnalen met mayonnaise gegarneerd met een randje fijngehakte peterselie. Midden: Haring in tomatensaus (zeer goedkoop in blikjes te verkrijgen), versierd met een plakje ei en wat gehakte peter selie. Gevuide eieren. Het recept voor gevulde eieren laten we hier nog even volgen: Benoodigd: 4 eieren, 50 gr. boter, peper, zout, noot. Bereiding: De eieren 10 minuten koken, doorsnijden, de dooiers er uit nemen, door Sneeuwballen. Benoodigdheden: 20—24 stuks: 3 d.L. wa ter, 2 ons zelfrijzend bakmeel, 75 gr. boter. 5 groote eieren, zout, frituurvet, (slaolie). Bereiding: Het water met de boter en het zout aan de kook brengen, alle bloem tege lijk er bijdoen en flink roeren tot het deeg loslaat van de pan en een bal vormt. Het deeg wat af laten koelen en één voor één de eieren er door roeren. Het deeg moet zoo dik zijn. dat het als een balletje van den lepel valt. Het frituurvet goed warm laten worden (niet dampend) en het deeg in bal letjes van gelijke grootte er in laten vallen. Ze langzaam laten rijzen en gaar en licht bruin bakken (pl.m. 8 minuten). De bal len laten uitlekken on grijs papier en met poedersuiker bestrooien. Men kan pl.m. 75 gr. krenten, rozijnen en gesnipperde sucade door het deeg roeren. De sneeuwballen kunnen ook als ze afge koeld zijn, open geknipt worden, en ge vuld met room, die met wat suiker stijfge- slagen is. Warme wijn. Benoodigdheden: 1 flesch roode wijn, 10 kruidnagelen, stukje pijpkaneel, pl.m. 75 gr. suiker, 1 sinaasappel of c'trnen. Bereiding: Dc wijn met 1 flesch water verdunnen. De kruidnagelen In de citroen of sinaasappel steken en deze met pijpka neel eenige uren laten trekken, maar niet laten koken. De Jcruiden uit de wijn nemen en afmaken met suiker. RECEPTEN Schapenvleesch m. groente en aardappelen Benoodigdheden: 5 ons niet te vet scha penvleesch, 40 gr. boter of vet, 1 groote ui, 1 kleine selderijknol, 1 kleine groene kool, 1 wortel, 1 Kg. aardappelen, zout. Bereiding: Het schapenvleesch in nette blokjes snijden, het wasschen en met zoo veel kokend water opzetten, dat het even onderstaat. Het zout er bij doen en ruim uur in een goed gesloten pan laten ko ken. In dien tijd de aardappelen schillen, en de groente schoonmaken. Het in vieren gesneden kooltje, de gesnipperde wortel, de in reepjes gesneden selderijknol en de ge snipperde ui er op leggen en >/j uur laten koken. Daarna de in vieren gesneden aard appelen er op leggen, kijken of er nog vol doende water op zit, om aanbranden te voorkomen en alles samen nog uur laten koken, tot de aardappelen gaar zijn. Alles voorzichtig met de boter of het vet door elkaar schudden. Hongaarsch goulasch. Benoodigdheden: 3/4 kg. malsch runder- poulet, 1 ons boter, 2 groote uien, 1012 aardappelen, 10 gr. zout, 1 theelepel pa prika (of meer). Bereiding: Het vleesch wasschen en met wat zout bestrooien. De boter of het vet heet laten worden, hierin de gesnipperde uien doen en de blokjes vleesch. Met de deksel op de pan zachtjes laten smoren. Zoo noodig nu en dan een scheutje water toevoegen. Als het vleesch pl.m. 1' - uur zachtjes gestoofd heeft, de in vieren ge sneden aardappelen er bij doen, de pa prika er door roeren, zooveel water toevoe gen dat de massa bijna onderstaat en sa men nog pl.m. uur laten koken. Voor het opdoen voorzichtig door elkaar roeren, en het vocht als het te dun is binden met wat aangemengde maizena. Zuurkool met witte boonen en spek. Benoodigdheden (4 personen): 1 Kg. zuurkool, 1 K g. aardappelen, 400 gr. mager pekelspek, 300 gr. witte boonen. 15 gr. zout. Bereiding: De boonen wasschen en een nacht in ruim water weeken. Ze gaar koken in het weekwater met wat zout. De zuurkool met het spek opzetten met weinig water en 3'4 uur zachtjes laten ko ken. De aardappelen en het zout toevoegen en zooveel kookwater van de boonen als noodig is om aanbranden van de stamppot te voorkomen. Alles '/i uur laten koken, het spek er uit nemen, kool en aardappelen door elkaar stampen, de boonen er voorzichtig doorroeren. Bij het opdoen het spek op de stamppot leggen. Stamppot van Savoye kool met rijst en gebraden saucijsjes. Benoodigdheden (4 personen): 1' Kg. kool, 3/4 Kg. aardappelen, 200 gr. rijst, 20 gr. zout, 1 pond saucijsjes, 50 gr. margarine of reuze], peper. Bereiding: De kool schoonmaken, snippe ren. wasschen en opzetten met wat water en het zout en zoolang laten koken tot ze half gaar is, pl.m. 3/4 uur. De aardappelen onder de kool leggen, de rijst er tusschen strooien, maar zorgen dat ze geheel door de kool bedekt is. Zooveel water toevoegen, dat de stamppot zeker half onder water staat. Samen neg een half uur laten koken, dan doorstampen en stoven met het vet of de margarine en wat peper. Gebraden saucijsjes. Benoodigdheden 1 pond saucijsjes of versche worst, 40 gr boter, paneermeel of bloem. Bereiding: De worstjes wasschen met lauw water, inprikken om barsten van het vel te voorkomen. De boter of margarine warm la ten worden maar niet te heet. De worst'es er in leggen en op een zacht vuur in olm. 20 m'mitcn bruin e" ra- h c- Par°rr- m?el km men er oyr: c a!s de wc-tt- jes in de pan zijn. Ook kunnen ze voer het bakken met wat bloem bestrooid worden. De worst uit de pan nemen en jus afma ken met wat water en er over heen schen ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9