BINNENLAND
'AKKERTJE"^
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 27 December 1938
Derde Blad No. 24157
te Lisse
79$te Jaargang
Aanvullingsbegrooting
van Sociale Zaken
De gerestaureerde Ned. Herv. Kerk
Kerstrede van ir. Albarda
Op plechtige wijze in gebruik genomen
De „Reiger" op de
terugreis
HONIG's KEUKENSTROOP^^*^
vLN/T EN UITEREN.
Carl Capek overleden
LUCHTVAART
STAND OUDERDOMSVOORZIENING'
VOOR LOONARBEIDERS.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en verhooging van het elfde hoofd
stuk (Sociale Zaken» der Rijksbegrooting
voor het dienstjaar 1938
Ter voldoening aan het te vorigen jare
uitgedrukte verlangen naar meer feiten
materiaal wordt een onderzoek ingesteld
ter verkrijging van betrouwbaie gegevens
omtrent den stand der ouderdomsvoorzie
ning voor loonarbeiders en met dezen
maatschappelijk gelijkstaanden.
De hieraan verbonden kosten worden op
f. 60.000 geraamd.
Emigratie-mogelijkheden.
Het is wenscheiijk gebleken, in de daar
voor in aanmerking komende overzeesche
immigratielanden ter plaatse een onder
zoek in te stellen naar de mogelijkheden,
welke deze landen bieden voor Nederland-
sche emigranten, en naar de voorwaarden,
waaronder een eventueele emigratie zou
kunnen geschieden.
Teneinde de stichting landverhuizing
Nederland, welke zich mei bedoeld onder
zoek zal belasten, financieel daartoe in
staat te stellen, zal voor 1938 een extra
subsidie van f. 10.500 noodig zijn.
Verder is een regeling getroffen voor de
vertegenwoordiging van genoemde stich
ting in Argentinië. De voor 1938 hieruit
voortvloeiende kosten bedragen f. 2460.
Ten slotte zullen nog extra uitgaven
noodig zijn in verband met de emigratie
naar Zuid—Afrika Deze emigratie, welke
grootcndeels wordt geleid door de Nederl.-
Zuid-Afrikaansche vereeniging, dreigt na
melijk te worden bemoeilijkt, doordat ge
noemde vereeniging tengevolge van
financieele moeilijkheden voor 1938 is
een tekort geraamd van f 8000 genood
zaakt zal zijn, haar arbeid ten behoeve van
bedoelde emigratie stop te zetten. Aange
zien de voortzetting van dezen arbeid als
een algemeen belang is te beschouwen,
zoolang emigratie naar Zuid-Afrika op
eenigszins uitgebreide schaal mogeglijk is,
acht de minister het gewenscht, dat hier
van rijkswege financieele hulp wordt ver
leend. Het ligt in de bedoeling, deze hulp
verleening welke zich zal beperken tot
het verlecnen van een bijdrage in de kos
ten van de in Zuid-Afrika gevestigde or
ganisatie te doen geschieden door mid
del van de stichting landverhuizing Neder
land. aan welke voor dit doel een extra
subsidie van ten hoogste f. 8000 zal worden
toegekend.
Op grond van het vorenstaande zal het
subsidie aan meergenoemde stichting moe
ten worden verhoogd met f. 20.960
Vleesch In blik.
Bij de samenstelling der oorspronkelijke
begrooting voor het dienstjaar 1938 is geen
bedrag geraamd voor de distributie van
vleesch in blik. daar gezien de gemid
delde afneming de toen aanwezige voor
raad gehakt in blik. afkomstig van de pro
ductie 1936, toereikend werd geacht voor
distributie ook gedurende het geheele jaar
1938 Aangezien echter die voorraad, tegen
de oorspronkelijke verwachting in. tenge
volge van grootere afneming van dit pro
duct, welke mede haar oorzaak vindt in de
stijging der prijzen van het vleesch in den
vrijen handel, reeds in Juli 1938 was uit
geput, moest, ten einde de distributie van
vleesch in blik te kunnen voortzetten, reeds
in 1938 tot het doen vervaardigen van een
nieuwen voorraad worden overgegaan.
De noodige gelden ter bestrijding van de
daaraan verbonden kosten worden der
halve thans aangevraagd. Deze verhooging
van uitgaven zal nagenoeg geheel worden
gedekt door hoogere ontvangsten ten bate
van de middelen.
Zoo zullen, naar het zich laat aanzien,
en die bewijst, dat een
meestal reeds na 5 minuten tegen hoofdpijnen,
migraines, zenuwpijnen, rheumatische pijnen, maar
ook snel en zeker tegen gevatte kou, koorts en griep I
Doos 2 stuks 2 stuivers
Koker 13 stuks -12 stuivers
5697
(Ingez Med.)
de uitgaven wegens bijdragen in de kosten
der warenkeuringsdiensten voor 1938 niet
meer bedragen dan f. 270.000. Het artikel
kan nu met f. 27.000 worden verminderd.
In verband met de resultaten van de
exploitatie der werkloozen kassen over 1937
konden de subsidiepercentages voor de zgn.
extra subsidién «bedragende meer dan 100
pet.) van de bijdragen der leden f. 60 000
lager worden gesteld, dan aanvankelijk
mogelijk scheen.
Het voor dit artikel uitgetrokken bedrag
is nu f. 2.940.000 geworden.
Aangezien de daadwerkelijke emigratie
in 1938 beneden de verwachting is geble
ven, dat het voor financieele hulp bij deze
emigratie uitgetrokken bedrag van f. 80.000
slechts voor een gedeelte voor dal doel
noodig zijn. Het is thans tot f. 59.000 te
ruggebracht.
Pleidooi voor collectieve veiligheid.
Hierboven het fraaie interieur van het ge heel gerestaureerde Ned. Herv. Kerkgebouw
te Lisse.
Na weken van inspannenden arbeid
is het tóch mogen gelukken de restau
ratie der Ned. Herv. Kerk te Lisse vóór
de Kerstdagen gereed te krijgen. Dit
feit werd door de Gemeente op hoogen
prijs gesteld. Met Kerstmis weer te
kerke te mogen gaan in het vriende
lijke eigen kerkgebouw was het ideaal,
dat weken lang de gedachten van velen
bezig hield!
De Eerste Kerstdag was voor de Ned.
Herv. Gemeente dan ook een bijzondere
feestdag!
Een schaduw werd echter over de vreug
de geworpen door de ziekte van den pastor
loci. ds. G. Tichelaar, die reeds geruimen
tijd buiten de gemeente vertoeft tot her
stel van zijn gezondheid.
In verband hiermede werd deze eerste
dienst geleid door ds. Bootsma van Was
senaar. Deze richtte zich namens den ker-
keraad in een kort dankwoord tot de col
leges van kerkvoogden en notabelen, welke
met deze restauratie getoond hebben hun
roeping te verstaan.
èfervolgens dankte spr. de aannemers en
hun personeel voor den grooten ijver waar
mede gewerkt is, om de ingebruikneming
op dezen Kerstfeestdag mogelijk *te maken.
Een bijzonder woord van dank werd gericht
tot den koster, voor de groote toewijding
tijdens de restauratie betoond.
Tenslotte wees ds. Bootsma de Gemeente
op het groote voorrecht in zulk een waar-
dig kerkgebouw te mogen samenkomen om
Gods Woord te hooren. Hij drong er met
grooten ernst op aan, dat er niet alleen
plaats moet zijn voor Jezus Christus in de
kerk. maar dat ieder persoonlijk plaats
voor Hem moet hebben in het hart.
Hierop bediende ds. Bootsma het Kerst
evangelie over den volgenden tekst„Er was
voor hen geen plaats in de herberg."
De gemeente luisterde met stille aan
dacht naar het bezielende woord van den
prediker.
Het toch reeds zoo mooie kerkgebouw
heeft na de restauratie aan schoonheid en
geriefelijkheid zeer veel gewonnen. Oude
banken werden door nieuwe vervangen.
Aan ruimte werd veel gewonnen. De wijze
waarop het plafond werd verzorgd, is uit
nemend. Het oog wordt er door bekoord en
het heeft den schijn alsof het kerkgebouw
er veel ruimer door is geworden. De cen
trale verwarming verspreidt een weldadige
en gelijkmatige warmte.
De restauratie, welke onder leiding stond
van het bouwkundig bureau J. P. Ouds
hoorn te Sassenheim, werd verricht door
de volgende firma's: Jeek Kasteleyn, tim
mer- en metselwerk; plafondbewerking
door de firma A. Tibboel; schilderwerk
door Gebrs v. Houten, terwijl de centrale
verwarming werd aangelegd door de fa.
Deerns en Westeringk te Den Haag.
Wij wenschen de Hervormde Gemeente
van Lisse geluk met haar mooie en gezel
lige kerkl
HET NATIONAAL-SOCIALISME WORDT
BEN GEVAAR.
Te Amsterdam heeft de leider der S D.
A. P.-Kamerfractie, de heer lr. Albarda, in
de groote zaal van het concertgebouw, zijn
jaarlijksche Kerstrede gehouden. Spr. her
innerde aan het lot der honderdduizenden
werkloozen in de dagen van felle nijpen
de winterkoude Niet zij. die door hun werk
in de open lucht aan deze koude zijn bloot
gesteld, zijn het meest beklagenswaardig,
want voor hen moet het een genot zijn,
arbeid te verrichten ten dienste van dc ge
meenschap. Maar zij, die geen werk heb
ben, hun kinderen niet kunnen kleeden en
voeden, hun woningen niet kunnen ver
warmen. Na acht jaar crisis en werkloos
heid past schaamte voor hen, die de maat
regelen hebben nagelaten, waardoor de
crisis verminderd het leed verzacht had
kunnen worden, aldus spreker. Na den al-
gemeenen toestand in het buitenland te
hebben geschetst, zeide de heer Albarda:
Vele ernstige menschen noemen het vroege
voorjaar van 1939 als het tijdstip, waarop
het oorlogsgeweld zal losbarsten. De fas
cistische staten voelen zich de sterkste en
voor hen geldt slechts het recht van den
sterkste. Zal de democratie opnieuw te
rugwijken en willig voldoen aan de eischen
der fascistische machthebbers? Geheel
Europa zou dan aan hen worden uitgele
verd. Daartegenover bestaat slechts een
middel: samenwerking van alle staten, die
hun vrijheid liefhebben, want vrijheids
liefde is een groote kracht. Terugkeer naai
de collectieve veiligheid is het gebod van
dit gevaarlijke oogenblik. Wie collectieve
veiligheid verlangt, predikt niet den oor-
icg maar den vrede. De zaak voor den vrede
is in gevaar, maar zij is niet hopeloos.
Door krachtig en moedig optreden kan zij
gered worden. Een volk. dat zijn vrijheid
wil bewaren, moet sterk zijn tegenover het
buitenlandsche zoowel als tegenover het
binnenfandsche gevaar. Als de heer Mus-
sert de macht in handen kreeg, zou er
weinig anders gebeuren dan wanneer Hitier
ons land veroverde, aan wien Mussert het
wel spoedig zou uitleveren. Op de vraag,
of ons land tegen het binnenlandsche fas
cisme is opgewassen, antwoordt spreker:
ja, dubbel en dwars (applaus). Ondanks
alle verdeeldheid wordt het geheele Neder-
landsche volk vereenigd door zijn ingebo
ren vrijheidszin. Toch wordt het nationaal-
sociallsme een gevaar door zijn geestelijke
besmetting, waarmee het zwakken en wan-
hopigen aantast. Het derde rijk werd uit
nrassalage werkloosheid geboren, Oosten
rijk en Sudeten-Duitschland gingen er door
verloren.
Om deze werkloosheid te bestrijden, heeft
de S. D. A. P. het plan van den arbeid in
gediend. dat niet het gewenschte succes
nad. Nu worden de beginselen ervan stuk
voor stuk overgenomen, door hen, die het
hebben bestreden. Dit is een oude ervaring
van de arbeidersbeweging. De uitvoering
van groote werken is vervat in het dooi
de regeering aanvaarde plan-Westhoff. Nog
is er geen reden tot juichen, want groot
zijn dc tegenstellingen in het kablnet-
Colijn, waar de katholieken, die voor de
plannen zijn, voortdurend offers brengen
aan de coalitie. Het voortduren van de
crisis is de zware schuld der katholieken,
die zich hebben verbonden met de anti-
ievolutionnalre tegenstanders der plannen.
Met vertrouwen gaat de partij de verkie
zingen van 1939 tegemoet. Het N.V.V. telt
meer dan 300.000 leden, en de geheele be
weging is bereid den strijd te voeren voor
welvaart en voor democratie.
Na de rede van den heer Albarda heeft
de heer E. Boekman, lid van het partijbe
stuur, hem een boekwerk overhandigd, dal
den heer Albarda. ter gelegenheid van zijn
25-jarig Kamerlidmaatschap door de partij
was geschonken en dat eerst thans gereed
is gekomen.
AFSCHEID TE KAAPSTAD
EN JOHANNESBURG.
Op weg van Zuid-Afrika naar Neder
land, kwam de Reiger gisteren om 4
uur te Bulawayo aan. Het verblijf van
15 dagen in de Unie, dat door de geest
driftige ontvangsten, allerwege passa
giers en bemanning bereid, tot een
waren triomftocht werd, is gistermorgen
besloten met een hartelijk afscheid op
het vliegveld te Kaapstad.
Vertegenwoordigers van de Zuid-Afri-
kaansche regeering en talrijke belang
stellenden waren getuige van het ver
trek. Ter eerc van den heer Beelaerts
van Blokland waren eenige troepen-
afdeclingen aangetreden. Nadat de mi
litaire kaïfel de volksliederen ten ge-
hoore had gebracht, begaven de passa
giers zieh in het vliegtuig, dat door den
steward van Eggenhuizen met rood lint
en hulst van een passende Kerstver
siering was voorzien.
Gezagvoerder Scholte liet de Reiger
ten afscheid een eererondje maken.
Hierna zette het toestel dat ruim 200
K.G, post meenam, koers naar Johan
nesburg.
Daar maakte de Reiger een tusschenlan-
ding. Eenige honderden Nederlanders had
den zich op het vliegveld Germiston ver
zameld en hier werd dus ten tweeden male
een afscheid gevierd, waarbij een schat van
bloemen de Reiger werd binnengedragen.
Na een feestelijk noenmaal vertrok de Rei
ger naar Bolawayo, waar men zou over
nachten om heden de reis tot Mairobi
voort te zetten.
Na afloop van het huishoudelijk gedeelte
hield de heer F. van den Hout, ambtenaar
bij het departement van sociale zaken, een
inleiding over de herscholing van vakar
beiders. Uit de hierop volgende gedachten-
wisseling bleek wel, dat dit vraagstuk ook
in middenstandskringen de aandacht heeft
en dat de patroonsvakorganisaties aan de
oplossing kunnen medewerken.
NEDERL. MIDDENSTANDS RAAD.
Onder leiding van den heer L. de Groot
heeft de vakraad van den Kon. Ned. Mid
denstandsbond te 's-Gravenhage zijn jaar
lijksche vergadering gehouden.
Het jaarverslag van de vakgroep over
het jaar 1938, uitgebracht door den secre
taris. den heer L. P. Jongejans. werd goed
gekeurd.
Tot lid van het vakbestuur werden her
benoemd de heeren J. V. Bergman te Delft
en M. de Vries te Amsterdam, terwijl in de
vacature ontstaan door het overlijden van
den heer R. A. ten Bokkel Huinink werd
gekozen de heer D. Swagerman te 's-Gra-
venhage.
Tot lid van het hoofdbestuur werd her
benoemd de heer L. de Groot te Rotter
dam. terwijl in de vacatures, ontstaan door
het overlijden van den heer Ten Bokkel
Huinink en het bedanken van den heer H.
Teira, werden gekozen de heeren H. Har-
meyer, voorzitter van den Bond van Lood
gieters- en Fitterspatroons te Rotterdam
en G R Nap. voorzitter van de Ned. Ver
eeniging van Electrotechnische Werkgevers
te 's-Gravenhage.
ALG. BURGERLIJK PENSIOENFONDS.
In de memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer betreffende het ontwerp van wet
tot wijziging en verhooging van het zeven
de hoofdstuk a der rijksbegrooting voor
het dienstjaar 1937 deelt de minister van
financiën mede, dat het gemiddeld tegoed
van het pensioenfonds in 1937 in werke
lijkheid rond f. 76.000.000 beliep Over dit
tegoed is rente vergoed ten bedrage van
f 2.412 385, zoodat de gemiddelde rente door
het algemeen burgerlijk pensioenfonds ge
noten. over alle in 1937 in de schatkit be
rustende gelden van het fonds is te stellen
op 3.17 pCt.
De percentages, waarnaar de rente wordt
berekend, houden verband met den aard
der in de schatkist berustende gelden en
het beloop van den rentestand ter vrije
markt oefent daarop noodwendig invloed
uit.
J\(ert moet ket ijzer smeden
als ket keet Is. 'Dat is een
algemeen bekend en dtkioijls
toegepast beginsel. Soa zou,
men kunnen zeggenmen moet
Draisma uan Valkenburg's
levertraan gebruiken als ket
koud is.
5700 (Ingez. Med
DE HEFFING OP BOTER.
De Prot. Chr. Bond van handelaren in
melk- en zuivelproducten heeft tot den
minister van economische zaken een tele
gram gericht waarin de bond dringend
verzoekt de heffing op boter zoodanig te
veriagen, dat de handel niet meer dan den
vastgestelden richtprijs van f. 1.45 per K.G.
betalen moet.
Uil Ned. Oost-Indië
EEN ZEDENSCHANDAAL.
BATAVIA, 26 Dec. (Aneta) De justitie
stelt een onderzoek in naar een zeoen-
schandaal te Batavia. Reeds zijn 9 perso
nen. waaronder doctoren en ambtenaren,
gearresteerd. Een onderwijzer pleegde zelf
moord.
DE SOESOEHOENAN ERNSTIG ZIEK.
DJOKJA, 27 Dec. IAneta/A.N.P.). Blij
kens ingekomen berichten is de Soesoe-
hoenan van Soerakarta ernstig ongesteld.
Er bestaat echter geen direct gevaar.
6819
«Ingez Med
ACHT EN VEERTIG JAAR OUD.
Na een korte ziekte is op 48-jarigen leef
tijd te Praag overleden de schrijver Carl
Capek, een der opmerkelijkste figuren in le
litteraire wereld van Tsjecho-Slowakijc.
Carl Capek werd in 1890 geboren. Na ge
studeerd te hebben te Praag, Berlijn en
Parijs begon hij zijn loopbaan als jour
nalist. Hij debuteerde als auteur na samen
met rijn broer Josef Capek twee bundels
r.ovciien te hebben uitgegeven, met een
emen bundel wijsgee ige vertellingen order
d"n titel „Gottesmarter".
lo zijn later werk is Canek allercem c=>n
typische vertegenwoordiger der na-oorlog-
sche generatie, paradoxaal, vol tegenstel
lingen en cynische ontkenning; men voelde
echter steeds een diepere kern en hij rijpte
tot een rijken stekeligen humor.
Van zijn latere tooneelstukken noemen
wij „R.U.R.", ,,Het Absolutum of de Gods-
fabriek", „De zaak Markrop onlos" en „Uit
het leven der insecten"
Capek is herhaaldelijk ook dit jaar
nog genoemd als candidaat voor den
Nobelprijs. Hij was een persoonlijk vriend
van president Masaryk.
Vooral in het fantastische en groteske,
dat zijn aard eigen was, verliest Europa
een zeer begaafd en te vroeg gestorven
auteur aan hem.
NIEUWE UITGAVEN.
Verschenen bij:
Uitgevers-Mij. ..De Tijdstroom". Lochem:
..Heiligt de Feestgetijden", verhalenbundel,
samengesteld door ds. E. B. A. Poortman en
H. J. Kluit.
De Arbeiderspers, Amsterdam:
In de Kleine Cultuur-Bibliotheek:
..De Natuur als Beeldende Kunstenaar", door
Henk van Laar.
Nederl. Keurboekerij. Amsterdam:
,,'n Kat over den Weg", roman door Ruth
Feiner, vertaald door Truus Eygenhuysen.
Nijgh en Van Ditmar N.V., Rotterdam:
„101 Manieren om Rijst toe te bereiden", be
werkt door Marion Bekker.
„Cocktails en Cocktailhapjes", door Ans de
Beer en Riet Smeets.
Van Gorcum en Cornp.. Assen:
„Encyclopaedie der Theologie", door prof. dr.
L. J. van Holk,
DE POSTVLUCHTEN.
Zondagmorgen heeft de „Oehoe gezagvoer
der Bax. die in verband met de slechte weers
omstandigheden Zaterdag niet kon vertrekken,
om 7.22 uur de reis van Schiphol naar Indië
aanvaard.
Elf passagiers maken de reis mede. Het Vlieg
tuig heeft 218 Kg. vracht. 459 Kg. briefpost en
40 Kg. pakketpost aan boord.
De .Pelikaan" vertrok Zaterdag van Ba tin a
met medeneming van 400 Kg. post. 12 Kg. pak
ketpost en JU Kg. goederen Drie passagiers
hebben geboekt tot Amsterdam en vier voor
tusschent raj ec ten.
