BUITENLAND ELTAX-BUS De Fransche socialisten bijeen LEIDSCH DAGBLAD Eerste Blad Dinsdag 27 December 1938 Benauwde zege van Leon Blum Algemeene Toestand Frankrijk antwoordt op Italiaansche nota Berlijn en Washington. De beste verbinding tusschen alle stadswijken KERSTVERGADERING DER S.D.A.P. Rede van den heer H. Ploeg Jr. Der traditie getrouw heeft de afdeei: Leiden der S.D.A.P. gistermiddag in c groote Gehoorzaal een Kerstbijeenkom gehouden waarin het woord is gevoeu door den heer H. Ploeg Jr. wethouder var Publieke Werken te Utrecht, terwijl voort: medewerking werd verleend door ..de Stem des Volks" en den bekenden voordrachts kunstenaar Jac. van Elsacker. Het ijsvermaak bleek een geduchte con current zoodat de zaal slechts goed halver wege gevuld was toen de afdeelingsvoor- zitter, de heer H. van Woudenberg allen welkom heette, in het bijzonder de mede werkenden. De minder groote belangstelling in deze bijeenkomst aldus spr. geeft het bestuur aan'eiding te overwegen deze ver gadering in de toekomst Op een ander tijd stip te houden. Spr. wees vervolgens op den algemeenen toestand waaronder dit Kerst feest wordt gevierd. De bewaoening neemt neemt alom toe. de burgerkrijg in Spanje duurt onverminderd voort evenals de Jo denvervolgingen in de fascistische staten De schitterend geslaagde collecten ten ba'e der Jocdsche .vluchte'ingen, vormen evenwel geen effectieve bestrijding van het fascisme en in dit verband wekt sor. op tot aanslui- t'ng bii de S D A P. Met den wensch. dat deze bijeenkomst zou bijdragen tot verdie ping van het socialistische gevoel, besloot £pr zijn openingswoord. De S.em des Volks" onder leiding van den heer Anion Krelage Jr. zong vervol- g"ns .De strijdmarsch der arbeiders" van H. J Hegeraat en .Ochtend" van Isr. J. O man. waarna de heer van Elsacker onder ademlooze belangstelling gedichten van Jan Gveshoff. mi Roel Houwink. Mien Proost en Ben van IJsselstein ci een fragment uit Hrntich Fallada's ..Kleiner Mann was n-n?" voordroeg. Vervo'gens was het woord aan den heer Ploeg die zeide te willen trachten ondanks de donkere dagen welke wij thans beleven, de toekomst optimistisch te zien. Precies één iaar geleden voorspelde de tocnma'lge president van Tsjecho-Slowakije Benesj dat 1938 zou zijn een jaar van opgang. Hoe heeft de Draktijk deze woor den ze'ogenstraft: 1938 was voor de demo crat e een rampjaar, cooals wij zelden te- leefden. Het eenige lichtpunt is. dat de oorlog ons bespaard bleef Spr. herinnerde aan de voornaamste gebeurtenissen van het afzeloooen jaar: de annexatie van Oosten rijk de vernieling van Tsjecho-Slowakije, de-teruggang van het christendom, het verdrag van MüricKen en tenslotte de Jo denvervolging in Duitschland. wellicht dc grootste schandvlek dézer eeuw Dit alles ware nog te dragen wanneer het het werk was van enkele misdadigers, doch he'aas. het is de welbewuste wensch van zeer be langrijke volksdeelen. Men offert de per soonlijke vrijheid op om daardoor de ze- ke-heid te hebben dat anderen de verant woordelijkheid zullen diagen. Men kan het de bevolking van het ramp zalig overschot van TJecho-Slowakije niet kwalijk nemen, dat zij na het verraad van haar democratische vrienden totaal is om gezwaaid en danst naar de pijpen van Hi Her. Dc vreugde over het behoud van den vrede is het beste bewijs, dat de groote ma sa het begrip om de zaken in hun juiste verband te onderscheiden heeft verloren. Wanneer Engeland's vertegenwoordiger Chamberlain inderdaad de vredesengel ware, waarvoor ve'en hem aanzien, dan zou hij een eindé hebben gemaakt aan den Soaanschen burgerkrijg. Dat zulks niet ge schiedde. spruit voort uit de belangen van het Engclsche kapitalisme. De gevreesde tegenstelling is'niet Hitler oorlogsdreiging ve.sus Chamberlain vredessdchter)doch ka-j'a'isme versus democratie. Gelukk'g leeft in breede geledingen van de menschhsid in toenemende mate het inz'cht dat alleen langs den weg van in ternationale samenwerking een tetere toe- s.and kan worden geschapen. Een symptoom van dat groeiend besef is die strooming dér geestelijke herbewaping, a' neemt spr. daarbij ook een zekere reserve in acht. doch vooral het eensgezinde stsl- l'ngnemen tegen de droevige Jodenvervol ging in Duitschland. Wat aan het internationale socialisme en christendom niet 'is gelukt zal thans mo gelijk de verblijdende consequentie zijn van de barbarij over onze oostergrenzen. Spr. hoopt dat het eensgezinde verzet daartegen het begin moge zijn van een kentering op internationaal politiek gebied. F" moet ordening" komen zonder welke E<"n „Vrede od aarde" mogelijk is. La .en wij aldus spr.. deernis hebben met de c achtoffers dezer terreur, doch ook met hen d'e dit onrecht bedrijven. A'.tijd in de geschiedenis zijn groote ver anderingen in het wereldgebeuren vooraf gegaan door worstelingen en strijd van on gekende hevigheid Het geloof en het ver trouwen dat op deze donkere dagen blijde zu'lcn volgen en dat liefde en gerecht'gheid ui e ndelij k zullen zegevieren over macht en - ewelri mogen ons sterken in dezen s'rijd die zal brengen de verwezen'ijking van de Kerstleuze bij uitnemendheid Vrede cd aarde, in de menschep een wel behagen". Op deze luide toegejuichte rede volgde een korte cauzc. waarna de heer van El sacker en de Stem" z'ch beurtelings ander maal 'te'.en hooren; eerstgenoemde decla meerde o a werk van willen AH van Wiihe- S^ed'ng en Jan Feith De heer van Woudenberg sprak een kort slotwoord. Reik ze de hand ....Uw kennissen, klonten en zakenrela ties. Allen kunt U ze geluk en voorspoed wenschen door „een handdruk per adver tentie". - Het is maar een kleinigheid zoo'n Nieuwjaarsannonce maar van groote waarde zoo U zaken wilt doen in een sfeer van wederzijdsche vriendschap. Geef nog heden een aardige Nieuwjaars- annonlo voor ons blad van Zaterdag 31 December a.s. op. 5693 De prijs bedraagt voor advertenties van 1 lot en met 5 regels slechts 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Tot Vrijdag 30 December a.s. des namid dags 1 uur kunnen deze advertenties worden aangeboden. - Bij latere aanbie ding wordt de gewone advertentieprijs berekend. CONCERT JOSEF SCHMIDT. AANBESTEDING. De directeur van Gemeentewerken heeft hedtnmo'gen in het openbaar aanbesteed he. u tvoe -en van slootdempings- riolee- rings- en bestTatlr.gswerken voor den aan- lrg van straten ten noorden van de Tromp- st' aat Er waren 10 biljetten ingeleverd met de na--o'gend? inschrijvingen: H. C. Heemskerk en W Oudshoorn f 8276: NV Le'dsche Zend- en Gr mt mij. v.h. J M Sameon f 7700: S. J var. der Ruit f.7430: G. van Eek Zegveld f.7272: Gebr. A en J Schouls Lrl'de d'rrp f 7268: A W. de Groot en Co f 7277- L P. v. d. Gee- en A Th S.uifzand f 8950: P. J. en H V:sser Wassenaar f6490: G van Ha em en I Doornik f 5760: C Gods-lialk f. 5560 War- geen Dlaatsnaam is vermeld is deze Le'den. De gunning werd aangehouden. Prof. dr. J. A. J Barge alhier is bij K. B. opnieuw benoemd tot lid van den On derwijsraad. In de Stadsgehoorzaal. Men moet van het genre, dat de bekende tenor Josef Schmidt ons brengt, houden. De: een bewondert het. den ander laat het vrij koud Opera-aria's, ..schlagers", een enkel Schubertlied: een avond vol van ge not voor hem. die van „hooge" en dikwijls lang-uitgehaalde tonen houdt, een avond van mindere bevrediging voor dengeen, die van dit op den duur wat eenzijdige genre spoedig genoeg krijgt. Tot de laatste cate gorie behoort uw recensent, doch dat neemt niet weg. dat ook hij groote waar deering koestert voor het waarlijk prach tige timbre van Josef Schmidt's tenor. Een muzikaal en gevoelig zanger, die zijn publiek al direct ln zijn ban weet te slaan en het weet op te voeren tot hooge golven van enthousiasme, vooral wanneer hij in het „forto", dat helder en klaar klinkt, zijn machtigste troeven uitspeelt. Helaas is ech ter aan dit werkelijk schitterend klinkende „forto" véél opgeofferd, ten koste van het midden- en lage register, dat, vooral in het „piano",, veelal heesch en resonans!oos is. wy vreezen dan ook maar al te zeer. dat dit het begin beteekent, van een minder gunstigen technischen ontwikkelingsgang, die op den duur op een teleurstelling voor dezen thans nog uitermate veel presteeren den zanger moet uitloopen. Dank zy een enorme routine, een juist begrip om het auditorium in zyn gevoelig ste zyde te treffen, dank zy echter ook zyn wonderiyk gezegende stemmiddelen, weet Josef Schmidt op het oogenblik nog succes op succes te veroveren: zy het in een aria van Meyerbeer, Tagliaferri. Donizetti, Cilea. Korngold of Puccini, dan wel in het Heute Nacht" van Johann Strauss of in een zy- ner toegiften, het door de radio reeds zoo bekende „Ik hou van Holland", dat hy zonder te veel accent, zóó weet voor te dra gen, dat hy er zyn publiek stormenderhand mee verovert. wy zullen zyn programma, waarvan ieder nummer een klaterend applaus ver wierf, niet gedetailleerd bespreken. Mede door zyn suggestieve voordracht, die den operazanger by uitnemendheid verraadt, heeft Josef Schmidt, na zich ontworsteld te hebben aan de teleurstelling over een zóó gering aantal toehoorders (ruim 300), stellig bewezen een zanger te zyn, die vu- rig-meeslepend ls, zonder zich aan een te groot effectbejag over te geven. Doch voor wie achter den schyn der dingen weet te zien en te luisteren en uit technisch oog punt dit zingen wil analyseeren wat toen allereerst onze taak ls betreurt het, dat reeds véél werkeiyk ..goud" ln deze stem verloren is gegaan, terwille van het1 vóór alles doen klinken eener stralende hoogte, waardoor een begenadigde, na tuurlijke stembegaafdheid geweld werd aangedaan. Wie zich byv. de sterk gevoi leerde inzet van Schubert's imponeerend „Nacht und Traume" herinnert, begrypt. wAt wy bedoelen. En zoo waren er helaas vele momenten, waarin het mezza-vocc uiterst moeizaam en zonder de veretschte resonans klonk. Toch zal Josef Schmidt een op zang- technisch gebied minder critlsch-gestemd auditorium blyven boeien, zeker zoolang zijn orgaan nog ln staat zal zyn, met ziilk een verbluffende kracht en fraaien klank te goochelen en te betooveren, wanneer hy zich in de hoogste regionen uitzingt. Dan is hy waariyk superieur! Opera-liefheb bers konden dezen avond hun hart volledig ophalen en ook anderen zyn zeker niet ontkomen aan den gloed van zyn vervoe renden zang! Met waardeering constateerden wy, dat deze zanger, die gewend is voor volle zalen op te treden, zich geenszins ontmoedigd betoonde en met een geestdriftige, dan wel gevoelige overgave gezongen heeft, alsof een stampvolle zaal hem toejuichte. Voor velen onder het gehoor zal het een vreugde geweest zyn hun meest geliefden film- en radiozanger nu eens ln werkelykheid te hooren Felix Hupka heeft den beroemden zan ger zeer betrouwbaar begeleid. In de Parysche voorstad Montrouse zyn de Fransche socialisten byeengekomen. Voorgesteld en aangenomen werd een mo tie, waarin het congres werd verzocht, al vorens over te gaan tot een discussie van de strijdvragen, een commissie te benoe men, welke een resolutie moet opstellen, waarmede alle leden zich kunnen vereeni gen. opdat het conflict tusschen de kame raden Léon Blum en Paul Faure niet tot gevolg hebbe, dat onherstelbare woorden worden geuit. Deze commissie is er echter niet in ge slaagd. een accoord over de buitenlandsche politiek tot stand te brengen tusschen de groep-Blum en de groep-Faure In de commissie kreeg de motie Blum- Zyromski-Lebas (tegen de politiek van Muenchen) 18 stemmen De motie van Paul Faure, welke voortzetting van de vredes politiek van Muenchen beoogt, kreeg 11 stemmen. Vier commissieleden hebben zich onthouden. In de motie van Paul Faure wordt o.rn. gezegd: „De partij is van oordeel dat de herbewapeningspolitiek op zichzelf geen doel kan zyn; het fascisme bestryden is niet oorlog voeren tegen een fascistisch land. De party moet trachten voortdurend te zoeken naar de voorwaarden, waaronder de democratische landen vreedzaam naast de totalitaire landen kunnen leven. De in ternationale politiek van Frankrijk moet uitsluitend geleid worden door de belangen van den vrede. Deze zal pas dan werkeiyk verzekerd zün, wanneer de bewapenings wedloop wordt opgegeven De socialistische party zou met vreugde een Fransch- Duitsch bondgenootschap als inleiding tot een algemeener bondgenootschap, begroe ten." De belangrijkste passages van Blum's motie zyn: „De party is beslist eenstemmig in haar veroordeeling van den oorlog, zy moet vaststellen, dat er oorlogsgevaar bestaat, waarvan de accoorden van Muenchen den druk slechts hebben vermeerderd, hoewel het uitbreken van een oorlog is uitgesteld. De party moet erkennen, dat tegen de huidige oorlogsgevaren de eigenlyke socia listische strüdmethoden thans niet meer kunnen worden toegepast. Zy verklaart derhalve, dat zy geheel en zonder voorbe houd zal deelnemen aan de verdediging van het land tegen alle ondernemingen, die de onschendbaarheid van zyn grondgebied, en de algeheele politieke souvereiniteit en onafhankelijkheid zouden bedreigen. Zij is bereid in elk opzicht mede te werken aan de uitgebreide taak. die de veiligheid van Frankrijk oplegt. Deze taak bestaat in de eerste plaats in het tot de hoogste graad van technische doeltreffendheid opvoeren van het internationale verdedigingsappa raat. Op de collectieve veiligheid alleen kan niet meer gerekend worden. De verdragen van wederzydschen bystand, waaraan men zich niet meer wenscht te houden, moeten opgezegd worden. Wel gehandhaafd moeten worden de verdrage» met Engeland en de Sovjet-Unie. De motie spreekt zich dan verder uit te gen de bezetting door een tegenstander van het nationalistische Spanje, de Ba learen en de Canarische eilanden. Zy richt zich niet tegen rechtstreeksche besprekin gen met de dictaturen, mits die tot een regeling van alle Europeesche problemen leiden. Er wordt gepleit voor een uitge breide internationale conferentie, ter ver krijging van regelingen, die leiden tot een politieke entente en economische samen werking der volken. Na uitvoerige debatten werd tot stem ming overgegaan. Blum haalde 4322 stem men, Paul Faure 2837. Er waren 1014 ont houdingen, terwyi er 181 stemgerechtigden afwezig waren. Een motie tegen de wetsdecreten en de regeering van Daladier verkreeg 7616 stem men. Het congres nam met algemeene stem men een motie aan, waarin onmiddellyke weder-in-dienststellen werd geëlscht van alle arbeiders die te lijden hebben gehad van de staking van 30 November, benevens teruggave van alle hun opgelegde boeten. 3155 (Ingez. Med.) HET KERSTVERVOER BIJ DE NED. SPOORWEGEN. In den Franschen ministerraad van Za terdag is het antwoord vastgesteld op dé nota van Ciano, waarin dc accoorden, ge sloten tusschen Laval en Mussolini, verval len worden verklaard. Deze nota, welke het Fransche standpoint behelst, weerlegt punt voor punt de argu menten, waarmede de Italiaansche regeé- ring beweert haar optreden te rechtvaar digen en ontwikkelt overwegingen van his- torischen en juridischen aard, waarop de stelling van het goed recht van Frankrijk berust. Sedert de sluiting der overeenkom sten door Mussolini en Laval had Italië tot den laatsten tijd toe nimmer haar geldig heid betwist. Thans werpt zy het feit op, dat nimmer een uitwisseling van ratifica tie-oorkonden is geschied, dat Frankrijk zou hebben nagelaten te onderhandelen over een conventie, welke op grond van het verdrag van 1935 de handels- en vestigings verdragen van 1896 ten aanzien van Tunis moest vervangen en, daarenboven, dat Frankrijk den geest dezer verdragen zou hebben geschonden door de toepassing van sancties tegen Italië, welke door den Volkenbond waren afgekondigd, Indien cv dan geen ratificatie-oorkonden zijn gewis seld, aldus de nota, ligt hiervoor niet de schuld bij Frankrijk, dat de overeenkomsten heeft geratificeerd by een stemming in het parlement. Overigens hadden zij een begin van uitvoering door het feit. dat Italië 250.000 aandeelen van den spoorweg Dzji- iboetl—Addis Abeba werden aangeboden, welke Italië heeft geaccepteerd. Ten aan zien van de conventie Inzake Tunis is de vertraging niet slechts door Frankrijk ver oorzaakt. Wat de houding van Frankryk Geen bijzondere drukte. Met de Kerstdagen is het by de spoor wegen niet byzonder druk geweest. Over het algemeen was het Zaterdag op het station alhier en ook op de andere stations niet zoo druk als andere Jaren. Zaterdag was de stagnatie ln den treinenloop weer opgeheven; ook ln het buitenlandsche ver keer was de vertraging belangryk minder, al bedroeg deze soms nog een half uur. Een enkele maal heeft een extra-trein geloopen in de avonduren, toen de drukte grtooer werd Gisteren was de treinenloop ook nog niet normaal, Gisteravond stuurde de jacht- sneeuw alles in de war, zoodat men weer met groote vertraging te kampen had. Deze werd nog vergroot toen tusschen Amster dam en Haarlem een electrische trein defect raakte en ntet verder kon. Uit Haarlem werd wel direct een locomotief gezonden om den „gestranden" trein op te halen, maar deze kreeg toch een uur vertraging, terwyi ook de volgende treinen daardoor oponthoud ondervonden. Op de lyn LeidenUtrecht was het ook niet zóó druk als andere Jaren en waren de meeste versterkingen van twee of drie rij- tuigen niet noodig. Van vele treinen functiormeerde de verlichting niet. zoodat de passagiers de reis ln volslagen duister mees'en afleggen Hetgeen vooral by het overstappen opleverde, doch anderzyds ook tot veel hilariteit aanleiding gaf Zondagmiddag te 4 uur is de 11-jarlge B. V.. uit d? Decimastraat, op het ijs van den Heeren ringel gevall-n. waardoor hij zyn llnkercnderbeen brak Door den E H. D. ls hy naar het Acad Ziekenhuis gebracht. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijvingen. Hellbach Breestraat 105. Leiden, handels agent. Eigenaar: J. Hellbach, Leiden. straatmakersbedrilf Gebr. Schouls, Staal - wilkstraat 8. Leiden Vennooten: P. A. Schouls Leiden en J. Schouls Rotterdam. J. L. Janson. Morschweg 144 Leiden, assurantiën. Eigenaar: J. L. Janson. Leiden. Wijziging. D. J. van Driesum. Lange Mare 110 Lei den. apotheek. Overleden eigenaar: D. J. van Driesum, Lelden, d.d. 19 Dec. 1938 BOND VAN JONG-LIBERALEN. In de laatst gehouden algemeene leden vergadering van de onlangs opgerichte af- deellng Lelden van den Bond van Jonig- Liberalen is het bestuur als volgt samen gesteld: A. A C. Reedyk. voorzitter; mr. J. L. van Klaveren, vice-voorzitter; D. Nei- singh secretaris: mei. J Rückert Denn ng- meesteresse; H. A Knuttel, 2e secretaris: A. A. Moolenburgh I'd: In een Dlaats in het bestuur in te nemen dobr een meisjes studente zal later worden voorzien. Vandaag herdacht de heer A. Lee mans, letterzetter bij de firma J J. Groen en Zoon alh er zyn 40-jarige werkzaamheid in dit bedryf. In verband met noodzake lijke afwezigheid van den patroon vond geen officleele huldiging plaats, doch niettemin bood de chef, de heer G. J. Jonk namens het personeel gelukwenschen en een enve loppe met inhoud aan waarby hy den wensch uitsprak, dat de jubilaris nog een'ge goede jaren ln prettige samenwerking met zyn collega's bij de firma Groen werkzaam zou mogen blyven. (tegenover Italië gedurende het Italiaansch- lAbessynsche conflict betreft, deze was nooit in strijd met den letter noch met den geest der overeenkomsten van Mussolini en La- ial. Frankrijk heeft de sancties slechts toe gepast op grond van een Volkenbondsbe- sluit, dat genomen was ter verdediging van een zijner leden tegen den aanvallenden ztaat. Frankrijk heeft echter steeds er naar ge streefd zijn verplichtingen jegens den Vol kenbond te vereenigen met zün vriendschap voor Italië De fascistische regeering heeft zelfs op dat oogenblik erkend, dat Frank ryk een rol van gematigdheid speelde. In werkelijkheid wist Italië zeer wel. dat Frankrijk handelde in het kader van een collectieve politiek, waaraan het zich niet kon onttrekken, en geenszins uit een welbe wust gevoel van vijandschap tegen Italië. Natuurlijk steunt de Fransche pers deze nota met haar volle gewicht. Italië heeft over de nota totdusver het stilzwijgen bewaard. De reis, welke de Fransche minister-pre sident Daladier voornemens is naar Corsica en Tunis te ondernemen, met den resi dent van Tunis en den gouverneur van Corsica is deze juist geheel uitgestippeld! wordt door Virginio Gayda in de „Voce d'Italia" voorgesteld aks een provocatie en een oorlogszuchtige dreiging ten aanzien van Italië. Frankrijk wil zyn dreigende en strijdlustige onverzettelijkheid ten aanzien van Italië nog meer op de spits drijven." „Italië", zoo gaat Gayda voort, „ls tot alles bereid. Het staat gereed tegenover elk offensief, onverschillig aan welk front en onverschillig met welke middelen." De terugkeer tot den status quo ante be teekent volgens Gayda een terugkeer naar den staat van vijandigheid, die Frankryk en Italië gedurende de periode van 1919 tot 1934 verdeelde. „Het beteekent", zoo be sluit hy, „dat Italië opnieuw het recht heeft, van Frankryk territoriale compen saties te vragen." De Fransche pers reageert hierop nog al heftig. De „Jour" zegt, dat de Fransche ministers kunnen gaan, waarheen zy wil len. Andere bladen, als de „Figaro" waar schuwen zich niet boos te maken, daar de fascistische e nnatlonaal-sociallstisohepers slechts propaganda-diensten zijn en niet den geest van het volk meer weergeven. De controverse tusschen Washington en Eerlün heeft men voorloopig laten rusten. In een blijkbaar geïnspireerd artikel van de „Deutsche Dienst" wordt senator Pitt- man. lid van den senaat der Vereenlgde Staten, een struikroover genoemd. Zijn verklaring inzake het anti-fascisti sche gevoel van Amerika wordt een „knap uitgedachte brutale verstoring van den Kerstvrede" genoemd. Dc Amerikaansche democratische Senator King uit Utah heeft de verbreking van de diplomatieke en handelsbHrekk'n-en niet Duitschland voorgesteld. HU verklaart, dat Hitler slchts kan leve" als de Duitscbe regeering handelsbetrekkingen prC--hoi'dt met andere Landen. „Een r"Or,ar"l'"'h bov- cot. door de Vereenigde Stat"n en andere groot" democratische rati"" sVhri King, zou Hitier daar treffen, waar hU het kwetsbaarste is." Vernomen wordt, dat Ciatio's bezoek aan Belgrado is bepaald op 21 Januari. Den loden Februari zal de Italiaansche minister een bezoek aan Warschau bren gen. 21

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 2