BINNENLAND
Wijziging van de
motorrij tuigenbelastingwet
Zes dorpen in den
Noord-Oost-polder
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 2f December 1938
voorloopig verslctg der den gebruiker in te vullen dagen, bijv. 60
Tweede Kamer
^IN/T CN1ITÏEREN
Eer het goede gebruik
Er wordt gerekend op 50.000 zielen
„Reiger" te Kaapstad
Het verbod van den
interlandwedstrijd
r1-l benevens kaarten voor een reeks van door
Aan het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over dit wetsontwerp wordt ont
leend:
Zeer vele leden hadden met instemming
gezien, dat de regeering thans het initia
tief heeft genomen tot wegneming van de
ongelijkheid in belastingheffing, welke oe-
staat met betrekking tot het gebruik van
motorrijtuigen, voorzien van benzinemoto
ren. eenerzyds, en het gebruik van motor
rijtuigen. voortbewogen door middel van
dieselmotor, anderzijds.
Intusschen heerschte onder deze leden
geen eenstemmigheid over de vraag, of de
in het ontwerp vervatte regeling al dan
niet moet worden beschouwd als het aan
gewezen of althans als het beste middel
om tot het genoemde doel te geraken.
Verscheidenen hunner waren van oor
deel. dat een beter middel om de bedoelde
ongelijkheid op te heffen gelegen is in de
afschaffing van de motorrijtuigenbelasting
voor auto's, welke door middel van ben
zine worden voortbewogen, aangezien daar
van een sterke uitbreiding van het moto
risch wegverkeer en een daarmede gelijken
tred houdende stijging van de opbrengst
van de heffingen op benzine zouden zijn
te verwachten. De verhoogde heffing zal
slechts op het wegverkeer drukken, en het
railvervoer en het vervoer te water, welke
voor een zeer belangrijk gedeelte met die
selmotoren plaats vinden, vrij laten. Het
gevolg daarvan is, dat het bedrijfsleven in
aanzienlijke mindere mate, dan mogelijk
zou zijn, baat zal vinden van het prachtige
nieuwe wegennet.
Vele andere leden achtten de thans ge
kozen oplossing, waarbij het bestaande ta
rief van de motorrijtuigenbelasting wordt
verhoogd voor motorrijtuigen, waarin een
dieselmotor is aangebracht, en daartegen
over dan eenige verzachting wordt toege
past in de op de benzine drukkende lasten,
In beginsel een gelukkige.
zy meenden echter, dat getracht moet
worden met behoud van het beginsel be
staande bezwaren zooveel mogelyk te on
dervangen Zoo wezen deze leden in het
byzonder op de positie, waarin het locale
autobusverkeer zal komen te verkeeren. De
exploitatie van de buslijnen van bedrijven
als de Rotterdamsche en de Haagsche tram
zal van de voorgestelde verhooging ernstig
nadeel ondervinden, welk nadeel te zwaar
der zal worden gevoeld, waar de genoemde
bedruven toch reeds zeer slechte uitkom
sten opleveren.
Dit bezwaar is te ernstiger, wijl de hier-
bedoelde bussen in het algemeen geen ge
bruik plegen te maken van de wegen, wel
ker aanleg mede uit de opbrengst der mo-
torrytuigenbelasting wordt gefinancieerd.
Uiteraard geldt dit zelfde met betrekking
tot dit vrachtauto's, voorzien van dieselmo
toren. welke in den regel uitsluitend in, en
slechts by hooge uitzondering buiten de
steden worden gebruikt.
Verschillende middelen werden aan de
hand gedaan om aan de hiervoor weerge
geven bezwaren tegemoet te komen.
Enkele leden achtten het eenige juiste
stelsel dat, hetwelk is vervat in het bij de
Kamer aanhangige initiatief-voorstel van
den heer de Marchant et d'Ansembourg c.s.
Naar het oordeel van sommige leden is
niet voldoende aandacht geschonken aan
het feit. dat de dieseltractie op een geheel
ander plan staat dan de tractie met ben
zinemotoren De dieselauto is speciaal be
stemd voor het zware vervoer, zy is in aan-
schaffingskosten duurder dan de benzine
auto. doch kan desniettegenstaande thans
wat dat vervoer betreft, met de laatstge
noemde concurreeren. Na de voorgestelde
belastingverhooging zal dat niet meer het
geval zijn.
Ook heeft men zich niet in voldoende
mate rekenschap gegeven van het feit, dat
de voorgestelde belastingverhooging voor
een groot deel een verschuiving van den
druk van het luxeverkeer naar het bedrijfs-
verkeer beteekent.
Zeer te betreuren achtten deze leden t, dat
de regeering de oplossing van hetgeen zy
als een ongelykheid ziet, heeft meenen te
moeten zoeken in een verhooging van de
vaste kosten, aan de exploitatie van een
dieselauto verbonden. In tegenstelling met
de regeering waren deze leden van oordeel,
dat boven het thans gekozen stelsel de
voorkeur zou verdienen een regeling, waar
bij de ruwe olie op geiyke wüze als de ben
zine zou worden belast.
Verschillende leden wezen er nog op. dat
de voorgestelde regeling, indien daarin
geen aanzienlijke beperking wordt aange
bracht. zonder twijfel ernstige schade zal
toebrengen aan de Nederlandsche fabricage
van dieselmotoren. Naar men meende te
weten, heeft de regeering met het oog op
de werkverruiming haar medewerking ver
leend aan de oprichting en later aan de
uitbreiding van een bedrijf, waarin diesel
motoren voor auto's worden vervaardigd.
De voorgestelde belastingverhooging zou
tot- stopzetting van het bedrijf kunnen
leiden.
Een aantal leden, dat er aan herinner
de. dat het platteland, nu zoovele spoor-
v/egstatlons zijn opgeheven, meer nog dan
voordien aangewezen is op het gebruik van
autobussen, vroeg, of, als het ontwerp m
zijn huldigen vorm wet zou worden, geen
aanleiding zou kunnen worden gevonden,
in bepaalde gevallen aan autobusonderne
mingen een bijdrage uit 's rijks kas te ver
strekken opdat voor ae plattelandsbevol
king geen reisgelegenheid kome te verval
len. die werkelijk in een behoefte voorziet.
Ten slotte verklaarden eenige leden net
te betreuren, dat de regeering met eerder
met dit wetsontwerp is gekomen. Ware dit
geschied dan zou waarschijnlijk een groot
deel van de bezwaren, welke tegen de voor
gestelde verhooging thans worden inge
bracht. niet hebben bestaan.
Gaarne zouden sommige leden zien, aat
van de omst-andi 1 dat de motorrijtui-
genbeirstingwet th~^~ *roo" wn^iging wordt
vc^ 'TCdragen ~tp "-cd-en gemaakt
om te voldoen aan eik-1" reeds lang ge
koesterde werschen. te weten:
1. Dat belastingkaarten voor 30 achter
eenvolgende dagen zullen worden ingevoerd
als minimum.
2. Dat worde gebroken met den regel, dat
een kwartaalkaart slechts op den eersten
eener maand kan ingaan.
3. Dat een soepele regeling worde inge
voerd voor de overschrijving van kaarten
van het eene motorrijtuig op het andere.
Verscheidene leden gaven nog als hun
meening te kennen, dat het niet juist is,
alle motorrijtuigen, welke door andere dan
aan benzine ontleende krachten worden
voortbewogen, aan de verhoogde heffing te
onderwerpen. Aan nieuwe vormen van trac
tie behoort in het begin van hun ontwik
keling een zekere ontplooiingsmogelijkheid
te worden gelaten. Immers, het is moge
lijk, dat zij na een moeilijke beginperiode
een goede toekomst tegemoet gaan en een
basis voor nieuwe industrieën vormen. Ge
wezen werd in dit verband op de houtgas-
en kolengastractie.
VOORSTELLING PATER MALACHIUS'
MIRAKEL GAAT NIET DOOR.
Naar wij vernemen, gaat de voorstelling
door het Nederl. Tooneel van Pater Mala-
chius' Mirakel op morgenavond ln den
Leidschen Schouwburg bepaald, tengevolge
van het ysvermaak, waardoor de belang
stelling gering was, niet door.
KERSTCONCERT LEIDSCH a CAPELLA-
KOOR.
Vrydag 23 December 's avonds 8.15 a.s.
zal ln de Luthersche Kerk een Kerstconcert
gegeven worden door het Leidsch a Ca-
pella-koor. dirigent Willem Mizée, met
medewerking van mevr. A. Drlessen-Hof-
man. alt, en de heeren Chris Taverne, te
nor, Henri Welbooren. bas, en Hennie
Schouten, orgel.
Het programma bevat o.a. koorwerken
van Palestrina, Fuchs, Nanino, Oud-Nederl.
Liederen en orgelwerken van Bach. Buxte-
hude, Flor Peeters.
Zend klanten, kennissen en zakenvrienden
een hartelijken Nieuwjaarswensch per
advertentie. - Het is even iets warms en
weldadigs bij den inzet van het Nieuwe
laar. Voeg de goede daad bij de goede
voornemens, geef nog heden Uw Nieuw-
jaarsgelukwensch in ons blad ifcan Zater
dag 31 December a.s. op. 5365"
De prijs bedraagt voor advertenties
vcm 1 iot en met 5 regels slechts 75 cent.
Elke regel meer 15 cent.
In de jaarvergadering van de afdeellng
voor bouw- en waterbouwkunde van het
Kon. Instituut van Ingenieurs, zyn giste
ren in de Dierentulnzaal te Den Haag eeni
ge voordrachten gehouden over den Noord-
Oost-polder van de Zuiderzeewerken.
Ir. V. J. P. de Blocq van Kuffeler, hoofd
ingenieur-directeur van den rykswater-
staat, belast met de uitvoering van den
dienst der Zuiderzeewerken bracht in her
innering, .dat van staatswege naast om
vangrijke maatregelen voor het cultuurrijp
maken van den grond, de bemoeiingen
kwamen met de kolonisatie van de polders
in den ruimsten zin van het woord. Al deze
bemoeiingen hebben tenslotte f. 28 mlllioen
meer gekost dan aanvar.keiyk was ge
raamd.
Deze groote financieele uitgaven wierpen
haar schaduwen reeds vooruit, toen voort
zetting van de droogmaking aan de orde
kwam. Hiertegenover stond echter, dat
dank zy de voortreffelyke landbouwkun
dige leiding de oogstresultaten ln den Wie-
ringermeer weldra die van het oude land
zouden evenaren, terwyi de uitvoering dei-
werken een zeer welkome werkverruiming
gaf by de inmiddels opgetreden ernstige
werkloosheid.
Overweging van al deze factoren leidde,
de regeering tot het besluit, dat voort;" -
gaan zou wórden, maar niet tot eiken p "lis
zal de polder bestaan voor 60 uit klei en
zware zavel, voor 37Vt uit lichte zavel en
fyn zand en voor ï'/i uit grof zand, veen
en keileem.
Het oordeel van de deskundigen over den
toekomstigen bouwgrond luidt zeer gunstig.
Volgens het werkplan zal de polder in 4
jaar bedijkt zijn; het vijfde jaar zal met-
het droogmalen zyn gemoeid en daarna
zullen achteenvolgens de ontwatering en
de cultuur der gronden ter hand worden
genomen, zoodat in het 15e jaar de laatste
gronden voor voorloopige uitgifte in aan1
merking zouden komen.
De kosten der waterbouwkundige werken
werden geraamd op f. 97.000.000, die van
ontginning, verminderd met de voorloopige
opbrengst der gronden op f. 29 1 millioen,
terwyi dan tevens enkele voorzieningen ln
verband met de afsluiting der Zuiderzee
getroffen zouden zyn.
Aangezien de polder 47.600 H A. groot zal
zyn. was de kostprijs van den grond op
f. 2600 per H.A. berekend.
Ir. J. V. Schilthuis vertelde hierna dat er
drie gemalen worden gebouwd: by Urk
(met dieselmotoren) en by Lemmer (elec-
triechi elk met een vermogen van plm.
1G00 M3.. per minuut en bij de Voorst (elec
AAN HET EINDPUNT VAN DE HEENREIS
ZIJN DE PASSAGIERS HARTELIJK
VERWELKOMD.
Gistermiddag is de Reiger te Kaapstad
geland. Hiermede is het eindpunt van de
heenreis bereikt. De ontvangst te Kaap
stad was zeer hartelijk. Onder de talrijken
die zich naar het vliegveld hadden bege
ven. bevonden zich eenige honderden Ne
derlanders. Voorts wordt gemeld, dat het
driedaagsch verblyf in Durban in alle op
zichten zeer is geslaagd. Bemanning en
passagiers waren daar de gasten van het
Algemeen Nederlandsch Verbond.
Het gemeentebestuur van Durban bood
de bemanning Maandag een lunch aan.
waarbij de burgemeester van de stad een
hartehjke rede uitsprak. Per auto werden
de omstreken bezichtigd. waaTby vele in
teressante plaatsen, zooals de Vallei der
Duizend Heuvelen en eenige kafferkralen
werden bezocht. Het verblyf te Kaapstad
zal zes dagen duren. In dien tyd zal het
gezelschap een groot gedeelte van de Kaap
stad provincie te zien krygen.
Op 26 December wordt de terugreis naar
Nederland aanvaard.
BURGEMEESTER OUD LEGT
VERKLARING AF IN DEN RAAD.
Tydens de algemeene beschouwingen over
de gemeentebegrootlng van Rotterdam
heeft de burgemeester, mr. P. J. Oud, gis
termiddag in den raad ter zake liet ver
bod van den voetbalwedstryd Nederland
-Duitschland meegedeeld, dat het hem per-
soonUjk niet onaangenaam zou geweest
rijn als de regeering de verantwoordeiyk-
heid voor het verbod op zich had genomen.
Maar de verantwoordeiykheid voor de orde
rust by den burgemeester. Het bewaren
van de orde is niet repressief, doch vooral
preventief. De burgemeester durfde het
doorgaan niet voor zyn verantwoording ne
men. omdat er incidenten konden ontstaan
met hoogst onaangename gevolgen.
Het onaangenaamste voor spreker was,
dat men by dengene, die de beslissing nam
motieven veronderstelde, die er niet waren
Dat is niet in den Raad gebeurd, maar wel
er bulten. Bij het nemen van het besluit
is spreker alleen geleid door zyn zorg voor
handhaving der orde. Dat moest eigenlijk
overbodig zyn te zeggen. Het zou een bur
gemeester weinig passen zich door andere
overwegingen te laten leiden.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
VEREENIGING VOOR LUCHTVAART.
Kolonel Walaardt Sacré gaat
afscheid nemen.
De algemeene seci-etaris van de Ko-
ninklijko Nederlandsche vereeniging voor
luchtvaart, gep. kolonel H. Walaardt Sacré,
heeft ontslag uit deze functie gevraagd]
hetgeen hem door het hoofdbestuur op dé
meest eervolle wijze is verleend. Dit ontslag
gaat in op 1 Januari a.s.
Tot zijn opvolger is benoemd de heer II.
F. C. Holtz, reserve ie luitenantvlleger en
oud-instructeur bij de luchtvaartafdeeling,
die thans tweede secretaris van de ko
ninklijke vereeniging is.
DE BEURZEN ZATERDAG 24 DECEMBER
GESLOTEN.
Op Zaterdag 24 Dec. as. zullen de beur
zen voor den geld- en fondsenhandel zyn
gesloten, terwyi die dag voor de gelalee-
ningen, als bedoeld in afd. V der beurs-
voorschriften 1914, niet als werkdag zal
worden beschouwd.
BURGEMEESTERS.
Bij Kon. Besluit zyn opnieuw benoemd:
tot burgemeester der gemeente Budel, J.
J. W. van Hout; tot burgemeester der ge
meente St. Oedenrode, jhr. H. L. J. M. van
Ryckevorsel van Kessel; tot burgemeester
der gemeente Giessendam, L. Neyens; tot
burgemeester der gemeente 't Zandt, E.
E. Cleveringa; tot burgemeester der ge
meente Nuth, H. J. Starmans.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBOND.
Uitbreiding van den raad van advies.
Nadat zij de daartoe strekkende uitnoo-
diging hadden aanvaard, zyn door het
hoofdbestuur van den Koninklijken Neder-
landschen Middenstandsbond tot leden van
den raad van advies benoemd de heeren
jhr. ir. O. C. A, van Lidth de Jeude oud
minister van waterstaat en mr. P. J. Oud.
oud-minister van financier, en burgemees
ter van Rotterdam.
Van dit college maakten reeds deel uit de
heerein prof. dr. H. W. C. Bordewijk. mr. D.
Fock. prof. mr. A. C. Josephus Jitta en
prof. dr. N. J. Polak.
Het hoofdbestuur zal dezer dagen met de
leden van den raad van advies overleg nie
sen omtrent het vraagstuk van de verhou
ding tusschen groot- en kleinbedrijf in den
detailhandel.
EIJSLAG OP DEN STEUN VERZOCHT.
De burgemeester van Amsterdam, dr, W.
ae Vlugt heeft het volgende telegram aan
den minister van sociale zaken gezonden:
„Verzoeke met het oog op felle koude,
waardoor uitgaven ondersteunden aan-
merkeiyk stygen, bijslag op ondersteuning
werkloozen. zoomede voor kleine zelfstan
digen en armlastigen met rijksbydrage in
kosten daarvan".
NOORD- EN ZUID-BEVELAND
KRIJGEN BRUG.
In de gistermorgen gehouden vergade
ring van de Provinciale Staten van Zee
land, kwam aan de orde het voorstel van
Ged. Staten om over te gaan tot het bou
wen en exploiteeren van een brug tusschen
Noord- en Z.-Beveland, op de plaats waar
thans het veer over de Zandkreek ligt. De
kosten worden geraamd op 1 320 000 gul
den. Na eenige korte discussies wordt dit
voorstel zonder hoofdeiyke stemming aan
genomen.
Op grond van dit besluit werd het plan trisch) met eau vermogen van ruim 1100
voor den Noord-Oost-ei ij ken polder opge- M3 per minuut.
maakt. Voor de scheepvaart zyn drie hoofdka-
Blykens het verrichtte grondonderzoek I palen ontworpen, uitgaande van het onge
veer ln het midden gelegen hoofddorp en
gericht op de drie bij de drie gemalen te
bouwen toegangssluizen.
Voor het landverkeer zullen twee hoofd
assen aanwezig zijn n.l. van Lemmer
(Sneek. Leeuwarden) naar de Ramspol en
Kampen (Zwolle) en van Urk naar Blokzyi
en Vollenhoven (Steenwijk, Meppel).
Op dit hoofdschema is het verkavelings
plan gebouwd: het is het resultaat van sa
menwerking tusschen landbouwkundigen,
waterbouwkundigen en stedebouwkundigen.
Behalve het hoofddorp omvat het vyf re
gelmatig daaromheen gegroepeerde kleine
dorpen Op den duur wordt gerekend op
een bevolking van plm. 50.000 zielen, waar
van misschien 10.000 ln het hoofddorp en
gemiddeld misschien 300 in elk van de ove
rige dorpen.
Ieder dorp is zoowel aan het kanalen-
als aan het wegennet aangesloten. Het we
gennet verbindt dus de dorpen met elkaar,
zoowel als met het hoofddorp en met de
toegangen tot den polder Deze laatste zyn
ontworpen bij Lemmer, Kuinre, Blokzijl,
Vollenhove, Kadoelen en de Ramspol. Op
dit hoofdwegennet monden tenslotte de
wegen van het eenvoudigste type uit. waar
langs de boerderijen komen te liggen.
Iedere boerderij zal dus langs een ver
harden weg te bereiken zyn.
DE EERSTE ASPERGES AAN
H. M. DE KONINGIN AANGEBODEN.
Terwyi de thermometer 14 graden onder
nul wees. zyn gistermiddag de eerste Wesb-
landsche asperges in een kistje, met Oran
jekleuren versierd, aan H. M. de Koningin
aangeboden. Het kistje werd aan het pa
leis Noordelnde gebracht door de heeren Q.
A. Nederpel en J. Middelburg Jzn., resp.
voorzitter en secretaris van den Proeftuin
Zuid-Hollandsch Glasdistrict te Naaldwyk,
waar de groente geteeld werd.
Op 1 December jj. begon men daar de
geplante asperges electrisch te verwarmen
en reeds 18 dagen later konden zy geoogst
worden. De bedoeling van deze proeven
welke onder leiding van den rijkstuinbouw-
consulent, ir. J. J. Riemens plaats vinden,
is de groote mogelykheden van deze cul
tuur nog eens onder de aandacht der West-
landsche kweekers te brengen. Het is thans
n! zoo. dat de asperge-oogst in het West-
land geiyk valt met den tijd van het drui-
venkrenten, waardoor alle aandacht naar
dc druiven uitgaat en de asperge-teelt
steeds minder werd beoefend. Wanneer men
nu door verwarming er zyn ook goed-
koopere methoden dan de electrische er
in kan slagen, den teelt iets te vervroegen,
heeft deze cultuur misschien weer een
groote toekomst.
Het vorige jaar werden de eerste asper
ges, op geiyke wyze geteeld, omstreeks half
Februari aan Prinses Juliana aangeboden.
MILITAIRE MUTATIES.
By Kon. Besluit is belast met de waar
neming van de functie van inspecteur der
militaire luchtvaart, tevens commandant
van de luchtvaartbrigade de luitenant
kolonel F. A. van Heyst, van het wapen
der Infanterie, zulks onder eervolle or.th
fing uit zijn functie van commandant van
de luchtvaartafdeeling en zUn be-.oemd en
aangesteld:
1. tot commandant van het le leglment
luchtstrijdkrachten, de majoor H G. van
Voorthuiisen van het wapen der infanterie:
2. tot commandant van het 2e regiment
luchtstrijdkrachten de luitenant-kolonel I.
H Sar van het wapen der infanterie;
3. tot commandant van het 3e regiment
luchtstrijdkrachten, de iuitenan'- koione] L.
A. M. Koppert, van het wapen der infan
terie.
DE INVOERRECHTEN IN NED. INDIË.
Volgens het voorloopig verslag der Eerste
Kamer over het ontwerp van wet houdende
maatregelen ten aanzien van de invoer
rechten in Nederlandsche-Indië opperden
verscheidene leden bezwaar tegen verhoo
ging van de tarieven van invoerrechten en
de opcenten hierop. Hoewel de bevolking de
gevolgen van de economische depressie nog
lang niet te boven is gekomen dus merkten
zy' op, hebben toch maatregelen, als de
voorgestelde, de strekking de op haar druk
kende lasten nog te vergrooten. Zij stelden
de vi'aag waarom ter versterking van
's land middelen geen andere bronnen wor
den aangeboord bijvoorbeeld verhooging van
het uitvoerrecht op aardolie of verhooging
van de winstbelasting.
Andere leden verklaarden, met het oog
op de draagkracht van het land. de bezwa
ren van de voorgestelde verhooging van in
voerrechten ook zeer wel te gevoelen doch
daarmede toch zii het noode. ln te stem
men waar de financieele toestand zulks
vereischt.
H.M. DE KONINGIN LEIDT KERSTFEEST.
De Koningin heeft gisteravond in liet
theehuis aan het Uddelermeer het Kerst
feest geleld van de meisjes der naaischool,
welke daar iaren geleden door toedoen van
H.M. is gesticht.
Ongeveer 40 meisjes waren bijeen.
De Koningin heeft hterbll geschenken
uitgereikt.
Msb.
VERSPREIDE BERICHTEN
Bii Kon Bes'uit zijn benoemd tot no
taris binnen het arrondissement Grommen,
ter standplaats de gemeente Winschoten.
Tj. Vos. cand'daat-notarls te Winschoten
en tot notaris binnen het arrondissement
Assen ter standplaa's de gemeente Zuid-
laren: mr A W Westra van Ho'tb- "an-
d'daat-nctaris te Assen.
De zemenzde comm'ssi? voer
graphic uit de beide Kamers ';e
Generaal heef', benoemd tot onti 1
teur der stenographische inrichting o
heer J. van Zwymdregt thans stenograai.
23
