VANGE
SALTS
Uit de praktijk van een politie-
scheikundige
ZWANENBERG
Valkenbur g's Burgemeester geïnstalleerd
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 17 December 1918
Vierde Blad
No. 24150
Angst voor vergiftiging koesteren
velen
-"-«ïsSl
79sie Jaargang
Het
kenmerk
van goeden
SMAAK!
HEI SPREEKT VANZELF:
DE DUBBELE WERKING GEEFT
BETERE RESULTATEN.
UW RHEUMATIEK VERBETERT SNEL.
LUCHTVAART
t2m3m2mSm2m2m2m2m2m2mSm2B2m2m2m2m2mi*2m2*2m3ml
Door C. J. van Ledden Hulsebosch.
Vaak komt men bü de politie
met spüs- of drankresten, ten
einde deze te laten onderzoeken
Het is sauw gezegd „zoek eens
even naar vergift". Maar er zfjn
honderden vergiften van uit-
eenloopcnd karakter bekqcnd.
nog daar gelaten het veel
grooter aantal, dat den mecsten
onzer onbekend ls
Het geval, dat ik u hier vertellen wil.
wil. speelde zich ln Weenen af. Daar had
óe zoon van een rijk groot-industrieel op
bijzondere wijze kennis gemaakt met een
orcur-artiste, kind eener ongehuwde moe
der Er ontstond een vrijage en op zekeren
dag werd den jongeman kort en bondig
beduid, dat geen keuze overbleef en een
spoedig huwelijk met het circusmeisje
roodzakelijk was; een ieder begrijpt, hoe
de aristocratische familie van den groot-
Industrieel dit vond, maar.het huwelijk
had plaats en na een half jaar werd een
dbchtertje geboren. De echtelieden gevoel
den beiden, dat ze niet bijeen pasten, maar
er was niets aan te doen: de huwelijksband
inn niet gemakkelijk „zonder kleerscheu-
rfn" verbroken worden.
Op zekeren dag kwam de jonge vader
hevtig ontdaan aan het naburige politie
bureau melden, dat hij bij thuiskomst zijn
vbouw dood in bed gevonden had; een
naast haar op het bedtafeltje liggend
IKefje verduidelijkte alles; daarin drong
lij bij haar man op vergiffenis voor haar
xanhoopsdaad aan. verzocht met klem,
roor de kleine meid een betere moeder te
ïoeken, en een goede herinnering aan de
ongelukkige zelfmoordenares te bewaren.
En hiervan werd
nota genomen:
oen geval van
zelfmoord! Het
briefje was door
Ie politie in be-
g genomen en
'bij de betreffen-
ce acten in de
Ioossiers opgeborgen.
Eenigen tijd later schijnt de schoon-
I :.ama lont te hebben geroken: zij uitte
I tegenover de politie gerechten twijfel, be-
eerde er van overtuigd te zijn, dat haar
I dochter, wier karakter zij zoo goed kende
I - géén zelfmoord kon hebben gepleegd, en
I gaf hiermede den stoot tot een gerechtelijk
I onderzoek naar de echtheid (of onecht-
Iheidi van het kattebelletje, dat naast de
Idoode op het tafeltje was gevonden. En
I ook in Oostenrijk's hoofdstad beleefde men
het, dat de geleerden het oneens waren:
terwijl één hunner als positieve overtuiging
I te kennen gaf, dat het briefje niet door
I de overledene was geschreven, maar do-ir
I een ander (wie dat was, werd niet gezegd!
I meende zijn mededeskundige de waarheid
I in hot midden te moeten latenhij kon het
I briefje noch als echt erkennen, noch valsch
I noemen. En zoo werd de zaak door het
'uenbaar ministerie terzijde gelegd.
Al was dit feit maar half naar den zin
I van de moeder der overledene, zij kon aan
I het verloop der zaak niets veranderen.
De vader van den jongen weduwnaar
I echter, die over het .stoken" door de
I schoonmoeder van zijn zoon zeer slecht te
I spreken was en zich begrijpelijkerwijs in
I hoogste mate geërgerd had aan de min of
I meer sensationeele dagbladartikelen met
I hun vetgedrukte koptitels, vond dezen gang
I van zaken allerminst bevredigend; hij
fisclite niets meer of minder dan de volle
dige rehabilitatie van zijn zoon, die zoo
meende hij in vol vertrouwen onschul
dig verdacht was geworden en achtte het
plicht tegenover den familienaam, deze van
flken blaam te zuiveren, wélke offers hem
luiks ook mocht kosten
En zoo vroeg zoonlief op aandringen
I 'an papa aan de justitie natuurge
trouwe, scherpe fotografische reproducties
'an hel geïncrimineerde briefje, zoomede
van de bij het onderzoek gebruikte verge-
jkingsstukken handschrift gevende van
fik der echtelieden, waaronder nog eenlge,
'jv later instantie te voorschijn gebrachte
tukken handschrift van de overledene.
En de jonge weduwnaar trok er mede naar
Erankrijk. om daar bij een groot schrift-
eskundige hoogbejaard het verhaal
'e geven van de Intriges, waaraan hij ten
Mooi was geweest, aan welk verhaal dan
'cnslotte de verzekering werd toegevoegd,
'jat het „geld geen rol speelde", maar dat
ie familienaam van elke smet diende ge
huiverd te worden! En hij kreeg daar een
■apport. waarin geconcludeerd werd, dat
'e overledene het briefje eigenhandig had
ïeschreven. Vervolgens stak de jongeman
- mét ziin goedgevulde portefeuille!
•vet Kanaal over om hl Engeland een „des
kundige" te zoeken, die hem de echtheid
'an het betwiste epistel kon attesteeren,
setgeen hem dan ook gelukte. Met dezen
"v-arak hij de wenschelijkheid, óók op
act vasteland nog een ppar deskundigen
om een gelijkluidende verklaring „te zijner
uécharge" te vragen, waarna de Engelsch-
tan hem beloofde, daarvoor te zullen zor-
Mn. En zoo kregen een mijner collega's te
Amsterdam én ik uit Engeland de pape-
'«'sen toegezonden met het verzoek clit
'cnvoudige geval, simpel als kinderspel"
fven te onderzoeken. Teneinde het ons te
'drie-makkelijken en ons rapport des te
'Poediger te kunnen verwachten, voegde
oie Engelsche collega een afschrift van
!')n reeds uitgebrachte verslag aan ce
'•ukken toe; maar ddArvan namen wij
Kén kennis, doch verzegelden beiden dc
'V c'.mipe, waarin zich genoemd afs"hrlft.
bevond- wij wenschten natuurlijk ob.iec-
"bf. onbevooroordeeld en volkomen onbe-
'ringen een eigen, vrij oordeel te vellen
!n trokken ieder afzonderlijk aan den
ttbeid. Aldus, onafhankelijk van elkaar,
een diepe studie van het geïncrimineerde
briefje makende, had elk onzer weldra de
volste overtuiging, dat dit een kunstpro
duct moest zijn. Talrijke, op geraffineerde
wijze aangebrachte correcties aan meer-
dere lettervormen, gevoegd bij ontelbare
teekenen van de gekunsteldheid, waarmede
I de meeste letters nageteekend waren naar
i een of ander voorbeeld, namen eiken twij
fel aan echtheid volkomen weg. Inmiddels
-.Vuurde het. den Engelschen expert wat
lang. zoodat hij telefonisch Informeerde,
tegen welken dag hij ons rapport kon ver
wachten. Wij adviseerden hem. zijn handen
eens te inspecteeren, hem verduidelijkende,
dat hij zich danig in „de vingers gesneden"
had, waarna ons onomwonden beduid werd,
dat hij wanneer wij tot de valschheld
van het briefje concludeerden ons geza
menlijk rapport niet kon gebruiken! De
zaak was ons al te louche! Wij zonden de
paperassen terug en kregen onze moeite
weliswaar betaald, maar ons breedvoerig
verslag interesseerde hem absoluut niet. Ik
dacht toen aan het bekende gezegde: „de
eene traag, de andere graag" en maakte
gebruik van de aangename relaties, die ik
met den vriendelijken Bundeskanzler
Schober in Weenen onderhied Als Presi
dent van de Académie Internationale de
Criminalistique achtte ik het een bijzonder
voorrecht, genoemden magistraat onder de
curatoren onzer Instelling te mogen 'el
len; hij toonde immers zéér veel belang
stelling in ons werk en niet minder.in
het rapport, dat Engeland niet begeerde!
Ons verslag legde hij den beiden Ween-
schen deskundigen voor, waarna belden
eenstemmig hun volle instemming ermede
te kennen gaven! Wij hadden hier kunnen
vaststellen, dat het briefje absoluut valsch
moest zijn, en anderzijds een groot aantal
schrift-eigenaardigheden erin aangewezen,
die eveneens in het handschrift van den
weduwnaar als kenmerkende punten voor
kwamen. De zaak werd weer ter tafel ge
bracht en na korten tijd gaf de verdachte
toe. dat h lj het briefje in nagebootst schrift
zijner echtgenoote vervaardigd had, om.
zooals hij bleef verklaren en volhouden,
mocht men hém er ooit van verdenken
zijn echtgenoote vergiftigd te hebben, te
kunnen verduidelijken, dat deze zelfmoord
gepleegd had. Hij zou thuiskomend, zijn
vrouw dood in bed gevonden hebben, met
een glas, riekende naar blauwzuur, naast
zich; hij was toen angstig geworden en
had alvorens de politie erbij te halen
gauw het geïncrimineerde briefje vervaar
digd en dat naast de overledene neerge
legd!
Nadat onze Weensche collega's eenslui
dend verklaard hadden, zich met onze
conclusie aangaande de valschheid van het
briefje te vereenigen en de jongeman als
boven erkend had, het geproduceerd te
hebben, nam de rechtbank te Weenen dan
ook in haar vonnis als bewezen aan. dat
niet de overledene, maar haar echtvriend
het stukje gesohrift had vervaardigd,
maar.achtte daarmede niet het bewijs
geleverd, dat hij haar het vergift heimelijk
had toegediend! En zoo bleef hij op vrije
voeten, maar zijn reputatie bleef verre van
onbevlekt!
Het is psychologisch merkwaardig, zoo
vaak als er personen, die angst hebben door
iemand uit hun naaste omgeving te zullen
worden vergiftigd, met spijs- of drankres
ten bij de politie komen, om hun vermoe
den te uiten; en het spreekt vanzelf, dat
de politie, niet kunnende oordeelen, of die
klacht gerechtvaardigd is. zekerheid
begeert te hebben of inderdaad vergift in
dqt kliekje eten of in dat kopje thee aan
wezig is, dus: zendt zij het ter fine van
nader onderzoek naar haar deskundigen
medewerker. Op die wijze kreeg ik in den
loop der jaren heel wat keeren schaaltjes
met middageten of kliekjes koffie, thee of
melk. om daarin naar „vergift" te zoeken!
Het is gauw gezegd: „zoek eens even naar
vergiftmaar de leek moet wel bedenken,
dat er honderden vergiften van zéér uit
eenloopend karakter zijn, nog véél meer
vergiften den meesten onzer nog onbekend,
en dat het opsporen van vergift tot de
moeilijkste problemen kan behooren. De
mogelijkheid, dat men het niet te pakken
krijgt b.v. wanneer het spoedig ontleedt
of ontwijkt dient immer overwogen te
worden, vandaar, dat ik terstond na ont
vangst van materiaal, een paar proefdieren
„er op zet", om hun verdere gedragingen te
kunnen observeeren. Bijna altijd leven die
dieren frisch en gezond verder.en krij
gen wij de overtuiging, dat de aanklager
zich vergiste! En dan komt bij verder na
speuren dei" bijkomstigheden haast altijd
aan het licht, dat eigen wangedrag van den
aanklager jegens hem of haar. die verdacht
wordt, tot de klacht leidde: hij durft zóó
groote wraak te vreezen. dat hij den ander
van het allerergste: sluipmoord door ver
gift durft verdenken!
Eens werd een jongmensch van zestien,
zeventien jaar bij mij aangediend. Binnen
gekomen zijnde, legde hij een mooien appel
op mijn schrijfbureau neder, keek mij be
duusd aan en vroeg in vollen ernst, of ik
dien appel een mooien Bellefleur eens
wilde onderzoeken op mogelijk aanwezig
vergift. Ik zat even stom van verbazing den
jongen, „nog nat achter de ooren". aan
te kijken en vroeg hem. waardoor hij tot
de onderstelling kwam, dat er vergift in
dezen appel gestopt zou kunnen zijn; en hij
vertelde verder, hoe een ander employé aan
de bank, waar hij een kleine betrekking
had, hem dezen appel had aangeboden, ter
wijl die collega nog nooit zoo iets geoffreerd
had.
Ik uitte eensklaps de missohien ietwat ge
waagde vraag: „Is mijn vermoeden juist,
dat Je tegenover dien collega een of andere
gemeene streek hebt uitgehaald, en diens
WTaak meent te kunnen verwachten?"; en
met een blos op de kaken gaf hij toe. dat
mijn vermoeden geheel juist was. Ik liet mij
de zaak nadeT toelichten, adviseerde hem
toen, dien collega ronduit en ridderlijk zijn
leedwezen te uiten over hetgeen gebeurd
was en voegde er ten slotte aan toe. dat
ik dien collega denkelijk hooger zou waar-
deeren dan dengeen, die vóór mij zat. De
'm'
Voorkeur voor Zwanenberg's augurken
is het kenmerk van een goeden smaak.
Smaak in den letterlijken zin. Tallooze
augurken-liefhebbers kunnen U dat geest
driftig vertellen. Neemt morgen eens een
proef met Zwanenberg's augurken.
maakt Wat smaakt!
5103
(Ingez. Med.)
jongen pakte vlug zijn appel in enver
dween!
Een dame. wonende in de oude stad,
wendde zich tot de politie, wijl zij ernstige
vermoedens had, dat haar inwonende
dienstbode én haar vrijer herhaaldelijk ver
gift in het middageten mengden, om aan-
geefster te dooden De politie zond mij het
pannetje stamppot toe. maar hoe ik
zocht en speurde ik kon op geenerlei
wijze de aanwezigheid van eenig vergift
constateeren; ook de proefdieren, die er
mee gevoed werden, bleven in prima con
ditie voortleven. Ik diende in dezen zin mijn
verslag in, van welks inhoud aan de be
doelde dame bericht gezonden werd. Daags
na ontvangst van die kennisgeving meldde
zij zich opnieuw bij de politie nu weer
met een ander kliekje middageten, omdat
daarin beslist vergift moest zitten: zij had
het duidelijk kunnen proeven! Andermaal
offerde ik meerdere dagen op aan een om
vangrijk onderzoek, dat alweer slechts ne
gatieve uitkomsten opleverde; ook dat is
haar ter kennis gebracht en schrik niet,
lezer! ten derden male schreed zij naar
het politiebureau met een pannetje spijs!
Toen uitte ik mijn ernstige vermoedens,
met een psychopaat te doen te hebben en
liet door de politie uitvorsohen, wie de
huisarts dezer dame was Zoodra ik diens
naam kende, informeerde ik ambtelijk naar
de bewuste dame, doch moest het antwoord
„uit de hoogte" vernemen, dat ambtsge
heim hem verbood, zich over zijn pa
tiënten uit te laten! Alsof dAt de bedoeling
van den wetgever ooit. geweest ware
Maar de dokter vatte zijn ambtsgeheim al
dus op en.zweeg in alle talen; ik voor
zag, op deze manier voortgaande, het
gansche jaar onafgebroken met onderzoe
kingen van kliekjes eten van die dame
bez'g te kunnen zijn. wijl de politie geen
uitkomst zag en mij verzekerde, dat zij
zelf geen beslissing kon nemen, noch durf
de na te laten, mij de objecten ten onder
zoek te sturener mócht eens werke
lijk vergift inzitten! Ik stapte naar den
Officier van Justitie en klaagde dezen mijn
Hierboven de nieuwe burgemeester van Valkenburg, de heer De Wilde, die gistermiddag als zoodanig geïnstalleerd werd, met
echtgenoote en dochters te midden van raadsleden, gemeente-ambtenaren e.a., na afloop der plechtige raadsvergadering.
De „blijde incomste" van Valkenburg's
burgemeester, den heer A C. de Dilde, waar
over wij gisteren reeds uitvoerig berichtten,
heeft zich gekenmerkt door veel hartelijke
waardeering.
Onder de belangstellenden tijdens de in
stallatieplechtigheid merkten wij nog op
burgemeester Versluis van Oud-Vossemeer,
ds. en mevr. Veldkamp, ds. Meijering van
Katwijk, dr. Lodder, dr. W. E. Hueting uit
Katwijk en P C. Lindenbergh. directeur
der Leidsclie Duinwatermaatschappij, mr.
dr. P. G Knibbe, secr, der K. v. K. te Lei
den, de gemeente-ontvanger de heer Krom-
hout, het hoofd der openbare school de heer
C. H. A. Collée, de heer W. L .v. d. Gugten
namens de A.R. fractie, allen uit Rijnsburg.
Burgemeester Woldringh van der Hoop j ziekte en van den heer Boekhoven, secr
van Katwijk sprak namens de burgemeesters van Katwijk.
uit de omliggende plaatsen en uitte de beste
wenschen voor burgemeester de Wilde. Hij
hoopte op een prettige samenwerking met
het oog op den vleeschkeuringsdienst, den
schoolartsendienst enz.
De heer E. Bosschieter sprak namens zijn
vader woorden van dank voor hetgeen de
burgemeester voor Rijnsburg heeft gedaan
Ds. Veldkamp wenschte den Burgemeester
geluk en hoopte op een prettige samenwer
king al ligt het terrein van den arbeid uit
elkaar. Ds. Meijering hoopte op een harte
lijke verstandhouding.
I Een telegram van verhindering was ge-
1 komen van baron van Wijnbergen wegens1
Op het Raadhuis werden na de aubade
der schoolkinderen nog bloemen aangebo
den door Eva Poot en Jeaantje v Leeuwen
namens de Oranjever B.V.L.. B W.. E.H.B.O.
en de A.R Prop.-club Ook waren er nog
bloemstukken aangeboden door de R?ads-
leden, het gemeentepersonee! en de Vereen.
Helpt Elkander".
Een broer van Burgemeester de Wilde
bracht aan 't slot van de bijeenkomst een
toast uit op den Burgemeester namens de
familie, waarmede deze voor Valkenburg
en den heer de Wilde zoo vreugdevolle dag
ten einde was.
nood, wijl ik gaandeweg de overtuiging
kreeg, de overstelpende drukte van al die
toxicologische onderzoekingen te moeten
danken aan een maniak. Maar ook deze
magistraat schudde het grijze hoofd en
verzekerde mij, er niets aan te kunnen
doen, daar die medicus, wanneer hij opge
roepen werd, zelfs tegenover den Officier
van Justitie stommetje zou spelen opgrond
vanambtsgeheim!
Ik bleef graag gezond al dreigde er
inderdaad gevaar voor het tegendeel bij
zóóveel doelloos werken! Daar schoot mij
een goede gedachte te binnen, die ik on
middellijk ging uitvoeren: Ik vond een der
gemeente-artsen bereid, op het bewuste
politie-bureau wanneer aldaar de ma
niakale dame ontboden werd haar te
onderzoeken, om mij zijn oordeel te geven
en zoo ontving zij een oproepbrief, om aan
het bureau te komen op den dag en het
uur, daarin aangegeven. Gelijk ik had dur
ven verwachten, telefoneerde haar huis
arts mij en vroeg mij op hoogen toon, wat
de reden was, dat zijn patiënte daar ont
boden werd, waarop ik kalmpjes ant
woordde, dat wat hij krachtens ambts
geheim niet mocht verklappen mij door
een anderen medicus thans zou gerappor
teerd worden en toenleek het, alsof
hij door een giftige slang gebeten was!
„Wat? Een andere medicus aan mijn
patiënte?" en ik antwoordde doodleuk
„Natuurlijk doktertje! Ook 1 k heb recht
op het bewaren mijner gezondheid!" En
opeens kwam de. voor mij verblijdende
mededeeling, dat de bewuste dame zenuw
patiënte was; dat ik haar niet „au sérieux"
moest nemen en verdere kliekjes eten ge
rust mee terug kon geven
Soortgelijke gevallen heb ik méérdere
gehad; ik heb maar nooét uitgerekend,
hoeveel dagen arbeid zulke psychopathen
mij doelloos hebben laten verrichten!
Maar daar tusschendoor gaat niettemin
de arbeid verder, de arbeid, noodig om
voor Politie en Justitie Licht in Duisternis
te brengen.
(Nadruk verboden)
Uw rheumatische pijnen hebben een
tweezijdige oorzaak (I) overzuring van
het organisme en (2) een ophooping van
schadelijke stoffen als urinezuur. Er is nu
een middel, dat beide oorzaken tegelijk
bestrijdt; dat middel is Vange Salts. De
zuur-reduceerende eigenschap is zóó sterk,
dat het zelfs drie en een half maal zijn
eigen gewicht aan zuivere azijn neutrali
seert. En niet alleen, dat het een uitste
kende zuur-reduceerende werking heeft,
doch Vange Salts werkt tevens aansporend
op lever, nieren en ingewanden, zoodat deze
organen urinezuur en andere afvalstoffen
regelmatig uit het lichaam zullen verwijde
ren. Juist door de gelijktijdige ontzuring
en zuivering van het lichaam bereikt men
met Vange Salts zulke bijzondere resultaten.
Lijders aan rheumatische pijnen, wan
hoopt niet en neemt een proef met het
nieuwe, krachtige middel Vange Salts. Over
de verrassende resultaten der dubbele wer
king zult ge meer dan tevreden zijn. Prijs
85 cent. voldoende voor een lange kuur.
Vange Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij
alle apothekers en drogisten.
5114
(Ingez. Med.)
DE POSTVLl'CHTEN.
Hedenmorgen om 7 urn- is de ..Torenvalk"
met gezagvoerder Blaak van Schiphol naar
Tndië vertrokken.
Medegenomen wordt 532.180 K.G. briefpos;,
38.080 K.G. pakketpost en 231,311 K.G. vracht.
Elf passagiers hebben voor deze reis geboekt.
