STADSNIEUWS
BUITENLAND
_Drie dooden te HoogerheideJ
WOENSDAG 7 DECEMBER 1938
No. 24141
OFFICIEEIE KENNISGEVING
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79ste Jaargang
Kamer van Koophandel
Auto in snelle vaart
tegen een boom gereden
Dil nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Algemeene Toestand
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ös. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevesttgdTfflC
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.13
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten^
(voor binnenland f.0.80 per J mndjt,
adressen inzake electriciteits-
tarieven en maaswijdte
van vischnetten.
In de hedenmiddag gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland is een ontwerp-
adres besproken, dat bestemd is voor de
ministers van Economische Zaken, Buiten-
tadsche Zaken en Justitie en dat betreft
het vaststellen van een maaswijdte voor
rischnetten en van minimum-maten op
sommige vischsoorten.
Het volgende is eraan ontleend:
„De Kamer heeft met bezorgdheid ken-
nte genomen van het door Uwe Excellenties
ingediende wetsontwerp inhoudende goed
keuring van het op 23 Maart 1931 te Lon
den gesloten verdrag nopens het vaststel
len van een maaswijdte voor vlschnetten
en van minimum-maten op sommige visch-
(oorten.
Voor Nederland zal het Verdrag er op
neerkomen, dat bovendien verboden wordt
risch beneden een bepaalde maat aan te
roeren, wat in de praktijk zal leiden tot
een pufaanvoerverbod.
De Kamer van Koophandel is evenwel
nn oordeel, dat een dergelijk aanvoerver-
bod de betrokken visschers in haar district
jrestigd. met name de visschers te Kat-
r;k ernstig in hun belangen zal schaden.
De haringreeders te Katwijk laten ln den
Tinter. wanneer niet meer op haring ge-
rischt kan worden, hun schepen trawlen.
Dit trawlen levert meestentijds geen voor
deel, maar veeleer verlies op. Het voorkomt
evenwel, dat aan het personeel ontslag zou
moeten worden aangezegd en dit aan den
deun zou vervallen. De bemanning ver
dient dien tijd een schraal weekloon, dat
eventueel aangevuld wordt met de op
brengst van de puf. Zonder deze aanvul
ling zouden de mannen een loon ontvan
gen beneden de steunnormen. hetgeen een
vergrooting van de werkloosheid met de
daaraan verbonden gevolgen met zich zou
brengen.
Voorts hebben verschillende schippers
hun laatste spaarpenningen en die hunner
familie besteed om een trawllogger te koo-
pen. teneinde met hun familie aan de
werkloosheid te ontkomen. Voor dezen zul
len de gevolgen fataal zijn. Dezen zullen
den financieelen ondergang niet kunnen
ontkomen.
De voordeelen van een dergelijk pufaan
voerverbod acht de Kamer daarentegen
teer problematiek.
Het moet ernstig in twijfel worden ge
trokken, of het voorgestelde middel inder
daad tot het beoogde doel. n.l. vergrooting
van den vischstand. zal bijdragen.
Wanneer er maatregelen genomen moe-
ton worden, dan zal naar de meening der
Kamer de oplossing elders gezocht moeten
worden. B.v. in het verbod om te visschen
in gebieden gedurende den tijd, waarin zich
de jonge visch aldaar ophoudt. Terecht kan
opgemerkt wordt, dat b.v. in de Duitsche
bocht veel broed vernietigd wordt. De hoe
veelheid visch, die o.m. daar vernietigd
wordt, is buitengewoon groot.
Daarnaast zou de oplossing gevonden
kunnen worden in een regeling, waarbij de
aanbreng van de puf gelimiteerd wordt
tot de verhouding van marktwaardige visch.
De Kamer zal het op hoogen prijs stel
len, indien Uwe Excellenties vorenstaande
beschouwingen in ernstige overweging wil
len nemen en zij spreekt de hoop uit. dat
Uwe Excellenties daarin aanleiding zullen
vinden het. genoemde wetsontwerp in te
trekken, althans in gewijzigden vorm ter
goedkeuring aan de Kamers der Staten-
Generaal voor te leggen."
Voorts kwam een concept-adres in be
spreking betreffende de electriciteitstarie-
ven. dat zal worden gericht aan den mi-
bister van waterstaat. Daaraan is het vol-
tende ontleend.
„Bij een door de Kamer van Koophandel
sn Fabrieken voor Rijnland ingesteld on
derzoek naar de eleotriciteitstarieven, wel
ke voor de industrieën in het district der
Kamer gelden, voor zoover het gebruik
der electrlciteit zich beperkt tot kracht
doeleinden, Is gebleken, dat er een groot
en volkomen ongemotiveerd onderscheid
bestaat, tusschen de tarieven in de ge
meenten waar de Stedelijke Fabrieken van
Gas en Electriciteit rechtstreeks aan de
jabrieken leveren en in die, welke den elec-
Mschen stroom, na dezen uit Leiden te
"ebben betrokken, zelf distribueeren.
De Kamer acht het bijv. ontoelaatbaar.
Wanneer van twee bedrijven, nauwelijks
den paar honderd meter van elkaar ver
wijderd. die hetzelfde product maken en
van dezelfde beteekenis zijn, het béne 30 °/n
®eer betaalt voor zijn electriciteit dan het
andere.
Voor alle ingeschrevenen in het district
der Kamer dient de concurrentiemogelijk-
ne'd gelijk te zijn.
'n den vrijen handel kunnen fabrikan
ten er voor zorgen, dat zij de benoodigde
grondstoffen even goedkoop inkoopen als
b'-'b eincnrrenton. Helaas Is zulks niet het
geval met de electriciteit voor kracht. De
WH» waarvoor deze grondstof geleverd
wordt, hangt in verreweg de meeste geval-
r- af van de vraag voor welken prijs de
Gemeente bereid is te leveren. Dit acht
de Kamer onjuist. De Gemeenten zullen
moeten beseffen, dat belangrijke winst, op
den verkoop van electriciteit ln de toe
komst niet meer gemotiveerd is.
Nu is het de Kamer bekend, dat in meer
dere Gemeenten deze winst gebruikt wordt
of noodig is om de begrooting sluitend te
maken. De Kamer begrijpt, dat het voor
deze Gemeenten niet mogelijk zal zijn om
ineens deze baten te missen en bovendien
dat het voor haar niet gemakkelijk is om
zelf het initiatief te nemen tot een be
langrijke verlaging der tarieven.
In dit verband veroorlooft de Kamer
zich daarom op Uwe Excellentie een beroep
te doen om. nu de nieuwe Electriciteitswet
Uwe Excellentie zooveel grootere macht
macht geeft dan voorheen, inzonderheid
ten aanzien van de verhouding tusschen
de electriciteitsleverende Gemeente en de
alleen dlstribueerende Gemeenten, te wil
len bevorderen, dat ten aanzien van de
electriciteitstarieven zoowel voor industrie
als voor ander gebruik, in de toekomst
lagere en gelijkmatiger tarieven zullen wor
den geheven."
ALMANAK V. V. S. L.
De 18de jaargang.
Vandaag is bij de N.V- Boek- en Steen
drukkerij Eduard Ydo alhier de 18de jaar
gang verschenen van den almanak der Ver.
van Vrouwelijke Studenten. Het vignet op
den, oudergewoonte lichtblauwen buiten
omslag, geeft een afbeelding van het club
gebouw aan het Rapenburg te zien, waar
na de opmerkelijke teeken-versierir.g van
net schutblad direct de aandacht trekt. De
almanak opent met.een foto van Prin
ses Beatrix in de babybox en den gebrui-
kelijken maandkalender. welke van aar-
enge illustraties is voorzien, waarvan de
bijschriften grootendeels zijn ontleend aan
Andersen's sprookjes. Daarna volgen de
fraditioneele rubrieken: een opsomming
oer jaarclubs, titulatuur, gemeentedien
sten. P.T.T.-meuws, ln memoriams, lijst van
curatoren, hoogleeraren, lectoren en pri
vaat-docenten, besturen van sub-vereeni-
glngen der V. V. S. Lzustervereenigingen,
andere Leidsche studentencorpora, facul
teitsbesturen, enz. Een belangrijk onder
deel vormen als steeds de jaarverslagen, die
een volledig beeld geven van hetgeen zich
in het afgeloopen jaar in de vereeniging
zelve en haar vele sub-vereenigingen af
speelde. Tal van aardige illustraties onder-
oieken den tekst op aangename wijze. Een
gedetailleerd overzicht van het novitiaat,
diverse verdienstelijke bijdragen onder het
Mengelwerk, de uitsluitend door ingewijden
te waardeeren mixed pickles en de naam
lijsten van alle studenten, gerangschikt
naar gelang van hun lidmaatschap cener
studentenorganisatie, completeeren dezen
almanak, die bij den lezer een goeden in
druk achterlaat.
Een van de aardigste vondsten is de ge
kleurde middenplaat, waarop een aantal
prominente V.V.Si.-leden als nijvere werk
bijen in en om een bijenkorf staat afge
beeld-
De firma Ydo besteedde aan de typogra
fische verzorging alle aandacht, zoodat
iraal drukwerk te bewonderen valt.
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
Clubavond.
De clubavond, welke gisteren in „Oud-
Hortuszicht" werd gehouden, droeg een
buitengewoon karakter.
Hoewel op de normale wijze een aan
vang werd gemaakt met de soundercursus,
wist de leider langzamerhand een St. Nico-
laasstemming te scheppen en het tenslotte
zelfs te wagen om den Heilige Sint draad
loos op te roepen.
Tijdens de pauze verraste de Sint een
viertal bestuursleden met origineele sur
prises.
Na de pauze wist de voorzitter met zijn
lichttheorie de stemming ten top te drijven.
St. Nicolaas had natuurlijk voor een ver
snapering gezorgd.
Na nog eenlge oogenblikken van gezel
lig samenzijn sloot de voorzitter deze ver
gadering.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
wis- en natuurkunde letter H, de heer G
G, Wissema (Oegstgeest)voor het docto
raal examen wis- en natuurkunde hoofd
vak scheikunde, de heer J. H. van Santen
(Arnhem).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Firma C. Osinga. Kraaierstr. 19, Leiden.
Brandstoffenhandel. Nieuwe Eigenaresse:
wed. A. M. D. OsingaGerritsen, Leiden
KINDERVERLAMMING.
Naar de directeur van den Gem. Genees
kundigen Dienst ons bericht, heeft zich
hier ter stede weer een geval van kindcr-
criam ning voorgedaan, n.l. bij een 5-jarig
mc-ir wonende in de Acaciastraat. Het
kind is ter verpleging in het Academisch
Ziekenhuis opgenomen.
In snelle vaart is omstreeks midder
nacht in de buurtschap De Korte Ven
onder de gemeente Hoogerheide (bij
Breda) op den rijksweg een auto tegen
een boom gereden. De drie inzittenden,
een dame en twee heeren, werden hier
bij gedood.
Het was juist 12 uur geweest, toen
de gemeente-veldwachter van W'oens-
drecht, de heer G. Schijvenaars, en de
rijks-veldwachter van Hoogerheide, de
heer J. A. Leus, die nabij het vliegveld
van Hoogerheid op patrouille waren, in
de verte een harden slag hoorden. Zij
begaven zich derwaarts en vonden op
zeer korten afstand van de steenfa
briek „De Vijver" een totaal vernielde
auto tegen een boom.
Een der inzittenden, een dame, hing
half uit het vernielde voertuig. Zij
moet bij de botsing op slag gedood
zijn. Achter in den wagen vond men
nog een passagier, eveneens reeds over
leden, terwijl de bestuurder, die be
kneld zat, nog teekenen van leven gaf.
Een der veldwachters begaf zich naar
de woning van den heer A. Korster-
mans, directeur van de steenfabriek
„De Vijver", welke woning aan den
anderen kant van den weg is gelegen.
De heer K. heeft onmiddellijk den bur
gemeester, den dokter en den geeste
lijke gewaarschuwd. De stoker van de
fabriek, de heer Koning, ging met den
veldwachter terug naar de plaats van
het ongeval. Met een breekijzer heeft
men eerst den bestuurder uit zijn be
narde positie bevrijd. Hulp mocht ech
ter niet meer baten. De man overleed
spoedig.
Voor zoover kan worden nagegaan
moet de auto in snelle vaart uit de
bocht tegen den zeer zwarer. boom zijn
gereden. De slag was zoo hard, dat de
veldwachters, die zich op ongeveer
1300 M. afstand bevonden, dezen heb
ben gehoord.
De heer K. en zijn vrouw, wier wo
ning op korten afstand gelegen is,
hadden echter niets gehoord.
De drie slachtoffers zijn de 28-jarige
mej. R. M. uit Bergen op Zoom. de
33-jarige C. W. uit Dinteloord en de
30-jarige M. V. uit Dinteloord.
Wat de oorzaak van het ongeval is,
is niet bekend. Het was goed weer en
niet mistig. Wel was de weg. een kei
weg, iets vochtig.
WIE WAS DIE SLAGERSJONGEN?
Gistermorgen omstreeks elf uur is de
aannemer Th. G. B- op den hoek van Hugo
de Grootstraat en Witte Singel aangereden
door een slagersjongen, die na de aanrij-
Qing doorreed en derhalve onbekend is ge-
jicven. Ee aangeredene werd aan de knie
verwond; de slagersjongen, die een rood
transportrijwiel bereed met een mand ach-
rer op den lastdrager, wordt verzocht zich
te melden aan het Politiebureau, afdeeling
recherche.
De politie alhier heeft een 15-jarigen
jongen aangehouden, die in een fabriek te
dezer stede een portemonnaie, inhoudende
ruim een gulden en een belastingmerk had
ontvreemd Na verhoor is hij op vrije voe
ten gesteld.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistent zijn geslaagd de
dames A. Th. Koetsier <Den Haag), M. E.
van der Bijll (Den Haag) en J. J. Wieffe-
ring (Den Haag) en de heer K. A. J. j
Goudswaard (Wassenaar)
HAVENGELD.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
herinneren belanghebbenden aan de gele
genheid het havengeld 1939 bij wijze van
abonnement vooruit te voldoen.
Het kantoor van den Markt- en Haven
dienst (Waaggebouw) is daartoe geopend
lederen werkdag, behalve Vrijdag en Za
terdag, van 1012 en van 14.3016.30 uur.
Overgelegd moeten worden geldige meet
brieven. Meetbrieven afgegeven vóór 1 Oc
tober 1927 zijn sedert 1937 ongeldig. Hou
ders van abonnement 1938 die vóór 15 Jan-
1939 van die gelegenheid geen gebruikt
hebben gemaakt, zuilen onherroepelijk het
z.g. „reis"tarief verschuldigd zijn. tenzij bij
net binnenvaren aan een der havenkan
toren alsnog het abonnement wordt be
taald. 46i0.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
BINNENLAND.
Het plan voor den Zuidelijken Uss elm eer
pol der; er is f.400 millioen mee ge
moeid (Binnenland, 3de Blad).
Wijziging der tariefmachtigingswet
(3de Blad)
Ons parlementair overzicht (3de Blad).
Indië en de wereldtentoonstelling te New-
York (3de Blad).
Katwijker in Ringvaart nabij Sassenheim
verdronken (2de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel - Vaste stemming - Al-
gemeene koersverbetering - Amerika
hooger - Beleggingsmarkt stil.
BUITENLAND.
Het Fransch-Duitsche accoord geteekend
(3de Blad en Buitenland, 1ste Blad).
Nieuwe anti-Fransche betoogingen in Italië
(Buitenland, 1ste Blad).
Groote meerderheid voor Spaak in de Bel
gische Kamer. Zal hij aanblijven?
(Buitenland, 1ste Blad)
Vrijwillige of verplichte dienstplicht in
Engeland? (Buitenland, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Na het teekenen van het Fransch-Duitsch vredes-
accoord Nieuwe betoogingen in
Italië tegen Frankrijk.
De DuitschFransche verklaring is ge
teekend. Men zie het 3e Blad.
De verklaring is geheel ln overeenstem
ming met hetgeen daaromtrent reeds ver
luidde. Ik kom vrede maken", zeide von
Ribbentron bij zijn aankomst! In dien geest
legt men nu terecht de verklaring uit. Maar
toch voelt men onder de oppervlakte wan
trouwen na alles wat in dit jaar is ge
schied! Niettemin dient erkend, dat het
begin kan zün gelegd voor verbetering.
Mits daarnaar ernstig wordt gestreefd van
alle zijden.
In een interview, toegestaan aan de
.Paris Soir" zeide von Ribbentrop nog:
Dat hij sedert veie jaren overeenstem
ming met Frankrijk gewenscht had en
daarnaar gestreefd heeft.
Ik ben er van overtuigd aldus de minis
ter, dat er geen zeer belangrijke vraag
stukken tusschen Duitschland en Frankrijk
bestaan, die niet door vriendschappelijke
overeenkomsten geregeld kunnen worden.
Frankrijk heeft trouwe vrienden en
Duitschland heeft die ook.
Waarom zou dat moeten verhinderen, dat
tusschen die vriendschapsbetrekkingen een
brug wordt geslagen en een vergelük op
den grondslag der feiten en der natuurlijke
omstandigheden tot stand komt?
Op één punt is menig Franschman wel
licht van een andere meening dan wii: het
bolsjewisme. Dat komt misschien doordat
wii een lange en droevige ervaring met het
bolsjewisme achter den rug hebben. Ik ben
er rotsvari van overtuigd dat de Führer en
Mu-solin door het verslaan van he' bols
jewisme de Europeesche cultuur gered
hebben
De minister wilde geen commentaar leve
ren op Fransche aangelegenheden van bin-
nenlandsch-politieken aard.
„Ik weet slechts één ding", zeide hij. „n.l.
dat het Fransche volk van orde houdt en
dat elke Franschman. die nader kennis
heeft gemaakt met het bolsjewisme, daar
iets van kan houden. Dit is gebleken in do
gebeurtenissen van de laatste weken.
Duitschland heeft zich daarover slechts
verheugd".
Von Ribbentrop deelde nog mede. dat hij
in 1933. toen Daladier ook minister-presi
dent was. met hem voor het eerst heeft
gesproken over de noodzakelijkheid van een
Duitsch-Fransche overeenstemming, welke
nu een feit is geworden.
Uit de Fransche pers het volgende:
De „Temps" schrijft: het zekerste effect
van de acte waaronder von Ribbentrop en
Bonnet hun handteekeningen plaatsten is
een betere atmosfeer te scheppen tusschen
Parijs en Berlijn doch men moet er rede
lijkerwijze voor het oogenblik geen resulta
ten van verwachten van een meer dan al
gemeene draagwijdte. Hetgeen thans ver
kregen is is overigens zeer belangrijk voor
het moreel, daar men er de moge'ijkheden
in vindt voortaan te onderhandelen in een
geest, welke aanmerkelijk verschilt van dien
welke tot nu toe heerschte. De regeeringen
te Parus en Berlijn zullen er r.aar moeten
streven uit deze nieuwe mogelijkheden al
het noodige voordeel te trekken opdat een
poging tot ontspanning, toenadering en
overeenstemming tusschen de vier groote
mogendheden gedaan kan worden onder
-ede omst-"d!-herieri voor het algemeen
"clziin ran den vrede in Eurora. Men moet
honen dat de gemeenschappelijke Fransch-
Duitsche verklaring te Berlijn in denzelfden
Voor het geheele land:
Kouder. Half tot zwaar bewolkt
of betrokken. Geen neerslag van
beteekenis. Matige, tijdelijk krach
tige, Zuidelijke tot Oostelijke
wind.
geest wordt begrepen als te Parijs en dat
men er ginds, zooals hier, het uitgangs
punt in ziet voor een duurzame samen
werking, welke niet uitsluit het bewijs van
waakzaamheid noch van vastberadenheid
te leveren.
Galus schrijft in de .Jntransigeant":
„papieren zijn niet nutteloos om den vrede
te waarborgen". Het blad voegt hieraan toe:
zli zullen slechts hun belangrijkheid ont-
leenen aan de Fransche discipline en vast
beradenheid.
Paul Nizan schrijft in de .Soir": niets is
wenschelijker dan een overkomst tusschen
het Duitsche en het Fransche volk. Deze
zou een der sleutels voor den vrede zijn.
Laat ons niet denken, dat de verklaring van
de klokkenzaal deze overeenkomst weer
geeft".
Paul Marion beantwoordt in ..la Liberie''
de communisten, die de oprechtheid van
Hitler in twijfel trekken. Hij voegt hier
aan toe: slechts een in alle opzichten
krachtig Frankrijk zal door Duitschland
worden geëerbiedigd.
In de „Populaire" betoogt B'um. dat
tweezijdsche accooren slechts waarde heb
ben voorzoover zij zoodanig ontworpen zijn,
dat zij ingevoegd kunnen worden in werke
lijk internationale overeenkomsten.
De Duitsche pers is ingenomen, maar
wijst er tegelijkertijd direct op. dat de as-
politiek nummer een blijft.
De „Boersenzeitung" schrijft: Na jaren
en decennia, waarin de internationale poli
tiek beheerscht werd door het streven
mzehtsgrospen te vormen en deze collectief
liefst tegen Duitschland te gebruiken, be-
teekent deze verklaring tusschen twee
groote naburen, welke zoo vaak met elkan
der in onmin geleefd hebben, een breuk
met de methoden der collectiviteit, en een
poging langs een nieuwen weg naar een
betere toekomst te geraken. Elk verstandig
mensc'i in beide landen zal wenschen, dat
de wedloop, welke op dezen „start" volgt,
tot een bevredigen-len uitslag moge ie'J'n,
in den geest van de overeenkomst van
Muenchen tusschen Hitier, Mussoionl,
Chamberlain en Daladier. Deze geest ver-
