Woensdag 7 December 1938
Wijziging der
tariefmachtigingswet
„ZOMERZÖRG"
PIM-ALLWIN.... en LACH!
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
PARLEMENTAIR OVERZICHT
De
meening
regeering
der
1M /CUEEP/
MED E DELING
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Tweede Kamer.
BEGROOTING VAN BINNEN-
LANDSCHE ZAKEN.
(Van onzen parlementairen medewerker)
Aan de vele redevoeringen, de vorige
week reeds bij de algemeene beschouwingen
over Binnenlandsche Zaken gehouden,
werden er gisteren nog eenige toegevoegd:
ln totaal werden het er 21.
Wij zullen ze in haar waarde laten,
maar bepalen ons tot de hoofdzaken uit
het antwoord van minister Van Boeyen.
Terecht heeft deze er op gewezen, dat
zijn geheele beleid „de revue was gepas
seerd". En werkelijk, in jaren is het alge
meene debat bij deze begrooting niet zoo
uitvoerig geweest als ditmaal. Al dadelijk
verdedigde de Minister zien tegen het ver-
wtjt van duur te zijn: hoewel enkele posten
zijn gestegen (zooals grensbewaking en
luchtbescherming) is het eindcijfer der be
grooting toch nog een half millioen lager
dan verleden jaar. Bij het gebruikelijke
critische punt der burgemeesters-benoe
mingen stelde de bewindsman het ook ge
bruikelijke argument voorop, dat de ge
schiktheid moet beslissen, maar dit is toch
niet het eenige criterium: ook de geaard
heid der bevolking en dus de te verwachten
samenwerking met den burgemeester is een
factor van overweging. Ook ditmaal moest
de Minister verschillende burgemeesters in
bescherming nemen tegen klaohten, ten
aanzien van hun optreden geuit. En hij
verdedigde het recht der burgemeesters,
om een vergadering te verbieden, wanneer
hij daarvan verstoring der openbare orde
verwacht.
Inzake het principieele punt der Zon
dagswet kan de Minister niet veel meer
doen dan herhalen wat hij reeds in de
Vóór-invoer moet worden
voorkomen.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer inzake het wetsont
werp tot wijziging van de tariefmachti
gingswet 1934.
Na een uiteenzetting te hebben gegeven
van de geschiedenis van het wetsontwerp
zegt de regeering ten aanzien van het be
kende amendement-De Geer. dat het haar
wil voorkomen, dat men in het licht van die
geschiedenis moeilijk kan volhouden, dat
door gevolgde procedure het recht van
amendement verkeerd zou zijn toegepast,
zoodat het buiten het doel. waarvoor het is
berekend, zou zijn gebruikt en daardoor in
strijd met de Grondwet zou zijn gehandeld,
of wel. dat de Tweede Kamer zich op den
zetel der regeering zou hebben geplaatst en
aan haar de leiding uit handen zou hebben
genomen. Door de verschillende wijzigin
gen. die het wetsontwerp achtereenvolgens
heeft ondergaan, is de strekking hiervan
geenszins principieel veranderd, doch wel
op enkele nunten ingeperkt. Naar de mee
ning van de regeering was er dus voor de
Tweede Kamer inderdaad geen noodzake
lijke reden om het wetsvoorstel na de in
diening van de memorie van atwoord op-
stukken had medegedeeld: hij is tot het nieuw naar de afdeeling te verwijzen en
Inzicht gekomen, dat een nieuwe regeling nog veel minder cm het amendement-De
noodzakelijk is, en zal langs dezen weg het
probleem trachten op te lossen. De Kamer
zal hier natuurlijk moeten afwachten. Laat
ons echter constateeren, dat tijdens het
debat reeds nu de bestaande meenings-
versohillen (ook tusschen de partijen der
rechterzijde onderling) duidelijk aan den
dag waren getreden. Inzake het openstellen
van de voorjaarskermis te 's-Gravenhage
op enkele Zondagmiddagen gaf de Minister
als zijn meening te kennen, dat B en W.
zich op dat punt aan hun verantwoorde
lijkheid hebben onttrokken; gebeurt dit
weer, dan wordt er proces-verbaal op
gemaakt.
Wat de luchtbescherming betreft liet de
Minister een vrij optimistisch geluid hoo-
ren Niet. dat de toestand op het oogenblik
schitterend is; de Minister erkende open
lijk. dat er nog heel wat aan ontbreekt.
Maar toch zijn er reeds voor 900 gemeen
ten plannen vastgesteld en de resteerende
gemeentebesturen zijn aangemaand, met
zulke plannen spoed te maken. In den loop
van het volgend jaar zoo deelde de Mi
nister mede zullen in vele gemeenten
gasmaskers worden uitgereikt. All^s bijeen
was de Minister van oordeel, dat we over
eenigen tijd de vergelijking met verschil
lende andere landen zeer wel zullen kun
nen doorstaan, maar hij legde er den na
druk op. dat men Inzake de luchtbescher
ming niet te veel mag centraliseeren; veel
hangt af van lokaal optreden.
Een ander belangrijk punt, als steeds ook
nu weer ter sprake gebracht, was de finan-
cieele verhouding tusschen Rijk en ge
meenten.
Onomwonden verklaarde de Minister,
dat er thans naar gestreefd wordt, aan
de gemeenten zoo spoedig mogelijk haar
volledige autonomie terug te geven.
Hü erkende, dat er radicaal is ingegre
pen, maar dit moest wei. De Minister
schat, dat over 1939 het gezamenlijk be-
grootingstekort der gemeenten ongeveer 35
millioen zal bedragen (de groote steden In
begrepen). Welnu, dit bedrag zal worden
beschikbaar gesteld voor de noodlijdende
gemeenten, ten einde zoodanig de finan-
cleele autonomie te herstellen
Want het is (blijkbaar!) zijn lievelings-
wensch, om aan de gemeenten haar zelf
standig financieel beheer terug te geven.
Deze mededeelingen der Regeering zullen
ongetwijfeld in de kringen der gemeente
besturen met vreugde zijn ontvangen, al
zullen natuurlijk de nadere bijzonderheden
mceten worden afgewacht
De Minister heeft natuurlijk'nog tal van
e.rdere aangelegenheden besproken
Hij deelde daarbij mede. dat een her
ziening der Bioscoopwet in voorbereiding
Is mede in verband met de bevoegdheid
der burgemeesters En inzake het punt van
de bevordering der publieke eerbaarheid
stelde hii zich óp het standpunt., dat aller
eerst plaatselijk moet worden opgetreden'
hii gaf zijn waarrQering te kennen over
hetzeen in verschillende gemeenten is ge
daan.
Morgen wordt de behandeling dezer be-
grooting voortgezet.
Geer. hetwelk slechts een verduidelijking
en eenige beperking bevat van het wets
ontwerp, als een initiatief-voorstel te
bestempelen, dat niet in den vorm van een
amendement had mogen worden Ingediend
en aanvaard.
Wat de vraag betreft, hoe naar de mee
rling der regeering de aanneming van het
amendement-De Geer zich verhoudt tot
de door haar gestelde voorwaarde in de
memorie van antwoord van de Tweede
Kamer, wordt medegedeeld, dat de regee
ring door de aanneming van bedoeld
amendement in dit opzicht is bevredigd en
dat de regeering van oordeel is. dat het
den Staten-Generaal vrij blijft staan het
in te dienen wetsontwerp tot verhooging
van het tarief van invoerrechten voor ver
schillende producten ln matig bescher
menden zin te amendeeren en te verwer
pen, ook nadat het thans aanhangig wets
voorstel tot wijziging der tariefmachti
gingswet zou zijn aanvaard en het in te
dienen tariefontwerp met toepassing van
artikel 1 dier wet voorloopig bij Kon. be
sluit in werking zal zijn gesteld
Maatregelen tegen voor-invoer
noodzakelijk.
De vraag, welke in verband met een te
groote bevoegdheid der regeering naar
voren is gebracht, meent de regeering
aldus te kunnen formuleeren: is het voor
de regeering om technische reden nood
zakelijk over een bevoegdheid te beschik
ken tot het onmiddellijk in werking stellen
van bij de Staten-Generaal aanhangig ge
maakte voorstellen tot herziening van het
tarief van invoerrechten, welke voorstellen
niet minder dan een principieele wijziging
ln onze handelspolitiek beteekenen?
In de eerste plaats zal moeten worden
aannemelijk gemaakt, dat vóór-invoer
moet worden voorkomen en vervolgens zal
moeten worden aangetoond, dat andere
middelen ter bereiking van dit doel in
hooge mate ondoeltreffend zijn. Deze al
ternatieve middelen zijn een tweetal, t.w.
liet verleenen van terugwerkende kracht
met navordering en toepassing van de
contingenteering.
Wat het eerste onderdeel van het onder
zoek betreft, wil de regeering als haar oor
deel te kennen, geven, dat, waar het hier
gaat om beschermende invoerrechten, de
voorinvoer. zoo hiertegen geen maatregelen
worden genomen, mede in verband met de
zeer ruime invoermogelijkheld van tal van
gecontingenteerde artikelen, een omvang
zal aannemen, welken zij niet aarzelt ca-
tastrophaal te noemen. Bij ongebreidelden
voorinvoer gedurende een aanzienlijk aan
tal maanden zal niet slechts het effect der
maatregelen voor zeer geruimen tijd illu
soir worden gemaakt, doch zou zulks naar
de vaste overtuiging der regeering tevens
leiden tot een ontwrichting van bepaalde
takken van bedrijf.
Bezwaren tegen navordering.
Aangezien blijkens het voorloopig verslag
een aantal leden van oordeel ls. dat het
middel van navordering slechts in zooverre
verschilt van het stelsel, ln het wetsont
werp voorgesteld, dat het eerste Iets stroe
ver zou werken, geeft de regeering een uit
eenzetting van den gang van zaken zooais
deze zal zijn. indien het voorstel der
regeering wordt aanvaard, en komt dan
tot de conclusie, dat daaruit naar haar
oordeel volgt dat, bij aanwending van het
in het wetsontwerp voorgestelde middel, de
bezwaren voor handel en administratie
zeer gering zullen zijn.
Wat betreft de navordering van de ver
hoogde rechten naar "het. systeem, zooals
dit eenmaal is toegepast volgens de arti
kelen 6 en 7 der wet van 24 December 1932,
is de regeering van meening, dat de aan
dit stelsel verbonden nadeelen voor den
handel hoogst ernstig zijn en die voor de
administratie schier onoverkomelijk.
Ten aanzien van hanteering van de ge
wijzigde crisisinvoerwet merkt de regee
ring op. dat zich niet slechts de nadeelen
voor het bedrijfsleven, verbonden aan toe
passing van dit middel, in schier nog ster
ker mate doen gevoelen dan bij het navor
deringsstelsel, ook de administratieve be
zwaren kunnen moeilijk worden overschat.
Doch er is meer. Het middel van navorde
ring zou, indien dit practisch uitvoerbaar
zou zijn hetgeen naar het oordeel der
regeering hier niet het geval is inder
daad effectief kunnen zijn, dit nu kan van
het hier besproken middel geenszins wor
den gezegd Alleen reeds uit dien hoofde
niet, omdat het onmogelijk is de in vele
gevallen bestaande ruime verdragscontin-
enten te verlagen. Of ten aanzien van de
thans niet gecontingenteevde artikelen
door toepassing van de gewijzigde crisis
invoerwet het beoogde doel in voldoende
mate zal worden bereikt, is tevens aan
gerechten twijfel onderhevig.
Wijziging ln de handelspolitiek.
Aangaande de strekking van de ontwor
pen regeling zegt de regeering nog. dal
aan de indiening van het ontwerp van wet
inderdaad de overweging ten grondslag
ligt, dat een ombuiging van de in ons land
tot dusverre gevolgde handelspolitiek 1
onder de huidige omstandigheden geen
uitstel mag vinden en met enkele lnciden-
teele beschermende maatregelen niet meer
kan volstaan.
Er ls dus wel sprake van een principieele
wijziging in de handelspolitiek, doch niet
van een wijziging over de geheele lijn
Dat. aanvaarding van de aangekondigde
voorstellen het algemeen economische ge
nezingsproces, bi.j hetwelk ons land in
hooge mate is betrokken, zal tegenwerken,
kan de regeering niet inzien, om de een
voudige reden, dat naar haar oordeel wei
nig er op wiist, dat zich een dergelijk
proces thans voltrekt.
Het spreekt uit den aard der zaak van-
4619
Drinkt goede nyn
Uit het goede Rlas j
(gilde glas)
(Insez. mm.)
zelf, dat de regeering bij de voorbereiding Kon.jsTe<L Stoomb
der tarief voorstellen de handelspolitieke
belangen ter dege in het oog heeft gehou
den. De becerking van de voorstellen, zoo
wel wat den omvang als het niveau der
rechten betreft, vindt mede in overwegin
gen van handelspolitleken aard haar
grond<0->9-. evenzeer a's het voornemen, de
voorstehen binnen afzienbaren tijd niet
door andere dergelijke te laten volgen. Dat
de totstandkoming der in voorbereiding
zijnde tarlefvoorstellen tot moeilijkheden
bij onderhandelingen over handelsverdra
gen zal kunnen leiden, ontveinst de regee
ring zich niet. doch zij verschilt in dit op
zicht van de hier aan het woord zijnde
leden, dat zij deze moeilijkheden niet
ducht. Zij is van oordeel, dat een matige
en gemotiveerde verhoogdng van invoer
rechten op dit gebied geen ernstige ge
volgen zal hebben.
De onvatting der leden, die van oordeel
zijn. dat de totstandkoming van de ta
rlefvoorstellen zal leiden tot verhooging
van de productiekosten, en wel ln tweeër
lei opzicht, te weten rechtstreeks en indi
rect via loonsverhoogingen, acht de
regeering om verschillende redenen niet
gemotiveerd. Vooreerst, omdat bij de uit
werking der voorstellen er ernstig naar is
gestreefd een mogelijke directe verhooging
der productiekosten tot het uiterste mini
mum te beperken. De regeering vertrouwt,
dat zij hierin is geslaagd.
Evenzeer wacht zij met gerustheid het
oordeel van die leden af over de mate,
waarin de voorstellen indirect tot verhoo
ging der productiekosten zullen leiden. Uit
hetgeen thans reeds aangekondigd Ls, valt
naar het oordeel der regeering reeds af
te leiden, dat ongerustheid hier niet gemo
tiveerd is. Vermindering van ons interna
tionaal concurrentievermogen behoeft uit
dien hoofde dan ook niet te worden ge
vreesd, evenmin als een vergrooting van
de werkloosheid.
Vervolgens merkt de regeering op. dat zij
niet de meening deelt, dat het thans niet
het geschikte oogenblik zou zijn om prin
cipieele besprekingen over de handelspoli
tiek te houden, als gevolg van de abnor
male verhoudingen, welke zelfs voorstan
ders van vrijhandel nopen ln bepaalde
gevallen hun beginselen ter zijde te stellen
en aan beschermende maatregelen mede
te werken. Het is helaas een onmiskenbaar
feit, dat de verhoudingen op het terrein
van het internationale goederenverkeer
zich sinds jaren in een hoogst onge-
wenschte richting ontwikkelen, welke
ontwikkeling naar de vaste overtuiging
der regeering zich zeker niet spoedig in
gunstigen zin zal wijzigen. Een principieele
discussie over de houding, welke de over
heid te dezen aanzien moet innemen, acht
zij dan ook niet slechts mogelijk, doch
volstrekt noodzakelijk.
Ten slotte deelt de regeering mede. dat
het in haar voornemen ligt ten aanzien
van landbouwproducten voorstellen tot
verhooging van invoerechten te doen, om
dat als gevolg van diverse maatregelen de
landbouwproducten reeds beschermd wor
den door heffingen, die een invoerrecht
van 20 pet. verre overschrijden.
Avondvergadering.
BEGFOOTING VAN
ECONOMISCHE ZAKEN.
's Avonds was de beurt aan minister
Steenberghe. om achter de regeeringstafel
plaats te nemen.
En:
zooals steeds, kwamen heel wat sprekers
bij hem op visite.
Gelijk onze gewoonte is bij het overzien
van hetgeen in avondvergadering voorvalt,
zullen wij pas wat uitvoeriger over deze
begrooting schrijven, aLs de" Minister zelf
aan het woord is geweest. Dit was nu nog
niet het geval.
Intusschen. hierbij moet worden gezegd,
cat verscheidene redevoeringen herhalin
gen waren van hetgeen vroeger al is ge
zegd. Zoo stond ook nu in het centrum
van het debat het plan-Westhoff tot be
strijding der werkloosheid, Zooals men
weet. concentreert dit zich voor een groot
ceel op ontginning en bewerking van grond-
den, zcodat telkens de vraag ran de orde
kwam. welke gevolgen dit plan zou kun
nen hebben voor onzen export. Het is reeds
een vraagstuk zoo betoogde men om
onzen agrarischen uitvoer te handhaven,
laat staan dat zij moet worden uitgebreid
Tegen de voorgenomen verhooging van
het uitvoerrecht op bepaalde artikelen
kwam eveneens verzet, hoewel anderen er
geen bezwaar tegen hadden.
Een ander onderwerp was de groeiende
invloed van het grootbedrijf op ons eco
nomisch leven. Bij de bespreking van dat
onderwerp kwam natuurlijk vooral ook het
belang van den middenstand1 ter sprake.
Met waardeering gewaagden verschillen
de leden van het plan der Regeering, om
de v/erkloosheid te bestrijden door uitbrei
ding van de export-credietverzekering en
door toekenning van exportpremies, doch.
zooals bij elk belangrijk punt. kwamen ook
bij deze zaak de sceptici aan het woord,
die er niet zooveel van verwachtten.
Met kracht werd uit de linkerzijde ge
waarschuwd tegen het plan. om onze han
delspolitiek te wijzigen in de richting van
beschermde tarieven, en men vroeg daar
omtrent nadere inlichtingen. En zou een
debat als dit gevoerd kunnen worden, zon
der dat de ordening op economisch gebied
ter sprake kwam? Wil de Minister vroeg
men sems de leus overnemen: „Terug
naar de gilden?"
Zoo kwamen de oude onderwerpen in
deze rustige avondzitting opnieuw (en
voor de zooveelste maal) ter sprake. En
daarbij voegde meer dan één afgevaardig
de een klacht over de sterke stijging van
uitgaven van het Departement.
Eerste Kamer.
OBSTRUCTIE DER N. S. B.
Gisteravond is de Eerste Kamer te half
r.egen bijeengekomen onder voorzitterschap
van mr. W. L. Baron de Vos van Steen-
wijk ter afdoening van een oogenschijnlijk
korte agenda.
Bij den aanvang der vergadering, na
voorlezing der notulen, vraagt de heer
Van Vessem het woord. Hij noemt het on-
uist, dat de „handelingen" en de „notu
len" vermelden, dat in de vorige vergade
ring een aantal wetsontwerpen met alge
meene stemmen zijn aangenomen. De na
men der leden zijn toen zoo snel voorgele
zen, dat een aantal leden niet heeft ge
stemd.
De Voorzitter: „Een aanmerking op de
eiding laat ik niet toe."
De heer Van Vessem noemt zijn opmer
king een aanmerking op de notulen en
vraagt derhalve daarover stemming.
De notulen worden bij stemming goed
gekeurd.
De vier nationaal-socialisten stemmen
tegen.
Aan de orde ls de conclusie van het ver
slag der commissie voor de verzoekschrif
ten omtrent de inlichtingen op het adres
van J. L. Roskamp, te Rotterdam, houden
de verzoek om terugbetaling van een door
hem voor zijn naturalisatie-aanvrage ge
stort bedrag.
De heer Van Vessem (NSB.) vraagt
stemming.
De conclusie der commissie (den minis
ter te verzoeken het bedrag, zijnde f. 200
terug te storten) wordt bij een gemengde
stemming aangenomen met 30 tegen 14
stemmen.
Aangenomen wordt met algemeene stem
men, behalve die der N S B het ontwerp
aanvulling en wijziging van de Telegraaf-
en Telefoonwet 1904, zooals deze laatste
lijk is aangevuld en gewijzigd bij de wet
van 12 Mei 1928
De heer Van Vessem (N S B.) had stem
ming gevraagd.
Aan de orde is een wijziging van de Ta-
baks wet
De Voorzitter is den heer Van Vessem
te vlug af en hamert het ontwerp door,
voordat deze om hoofdelijke stemming
heeft gevraagd.
Aan de orde is het ontwerp goedkeu
ring van den onderhandschen verkoop van
de voormalige quarantaineplaats en mari
ne-inrichting op het eiland Tlengemeten
aan de N V. Maatschappij tot exploitatie
van Onroerende Goederen „Eiland de Tien-
gemeten", gevestigd te 's-Gravenhage.
De Voorzitter: „Het woord is aan den
heerBlomjous". (Vroolljkheid, daar de
heer Van Vessem reeds op het spreekge
stoelte staat en dit nu verlaten moet).
De heer Blomjous (R.-K.) kant zich tegen
het ontwerp, waarmede men het Rijk een
slechten dienst bewijst, omdat het niet
zeker is. dat defensie het terrein niet meer
noodig zal hebben. De koopprijs ls. gezien
de uitgestrektheid van het terrein wel laag.
De heer Van Vessem (N.S.B.) vraagt het
woord. Hij verzoekt den voorzitter den
luidspreker aan te zetten.
De Voorzitter hamert en geeft het woord
aan den heer Blomjous, die zijn stand
punt handhaaft.
De heer Van Vessem: Belachelijk,
Het wetsontwerp komt in stemming en
wordt aangenomen met 24 tegen 19 stem
men.
Aan de orde ls goedkeuring van een ru
ling van grond en water onder Langerui-
geweide met P. J. Rosenboom te Bodegra
ven.
De heer Van Vessem: „Ik verzoek den
voorzitter den geluidsversterker aan te zet
ten".
De Voorzitter hamert en hamert meteen
het ontwerp door.
De heer Van Vessem: „Mijnheer de
voorzitter, ik vraag dat de bevoegde In
stantie den geluidsversterker zal aanzet
ten".
De Voorzitter: „U verlangt het woord
niet? Verlangt iemand stemming? Zoo
niet, dan is het voorstel aangenomen."
Wat ls Hoogtezon? Wat zijn Ultra-Violette-
oi lnira Rode stralen Ga naar
DAT is 'n Hoogtezon, die maakt gezond.
NIEUWE NUMMERS o.a.
Mannenkwartet, 't Spookhuis, etc.
DE DIRECTIE.
4638
(Ingez. Med.)
De heer Van Vessem (zeer luidkeels):
,,Ik vraag het woord."
De voorzitter heeft echter reeds geha
merd.
De voorzitter stelt aan de orde wijziging
en verhooging van het achtste hoofdstuk
der Rijksbegrooting voor 1938 (verschil
lende onderwerpen).
De heer Van Vessem (N.S.B.) ontwikkelt
bezwaren tegen den kazernebouw met het
oog op het brandgevaar, waarmede te wei
nig rekening is gehouden.
De heer Van Dijk, minister van defensie
meent, dat een redelijke beveiliging tegen
brand aanwezig is.
De heer Van Vessem zal geen stemming
vragen, omdat de minister van defensie
geen oogenblik van zijn kostbaren tijd te
verliezen heeft.
BIJ het volgende voorstel: goedkeuring
van een met eenige verzekeringmaatschap
pijen en Jean Joseph van Noolen, schipper,
wonende aan boord van het vaartuig ..Mi
nerve", gesloten overeenkomst van dading
tot het ten einde brengen van een aan
hangig geding, vraagt de heer Van Ves
sem stemming.
Alleen de N.S.B. stemt tegen (39—4).
Een groot aantal ontwerpen wordt ver
der met de stemmen der N.S.B. tegen aan
genomen.
Aan de orde is: Voorbehoud der be
voegdheid tot toetreding tot het ontwerp
verdrag betreffende de veiligheidsvoor
schriften in het bouwbedrijf (Genève
1937)- W J
De heer Van Vessem: „In verband met
het ongeduld van de heeren om de ver
gadering te verlaten, wil ik geen hoofde
lijke stemming vragen".
Geroep: Oh nee
De heeren Hiemstra en Moltmaker (S.D.l
vragen thans hoofdelijke stemming.
Ook dit wetsontwerp wordt aangenomen
met 32 tegen 4 stemmen).
De vergadering wordt te 21.50 uur ge
sloten.
.Vele leden drukken den voorzitter de hand.
ACHILLES. 6 Dec
v. Hamburg te Amsterdam astREAa 1
Dec. v. w. Indië te New York BReda
3 December van Antofagasta naar Aricn L
DEUCALION. 5 Dec v. Thessaloniki te 1
IRIS. 5 Dec. v. Musel n. Oporto - RHea I
n. Lissabon, pass. 5 Dec. Bevezier STELLA I
n. Napels, pass. 5 Dec Bevezier SATUr' I
NUS. n. Algiers, was 5 Dec. 1.40 u. nm sa I
mijlen O. v. Niton THESEUS, n. Amster-I
dam. pass. 5 Dec. n.m 11 uur Brunsbuttel I
VAN RENSSELAER, 5 Dec v. W. Indië tH I
New York. c le|
AGAMEMNON, 6 Dec. van Istanboul naar I
Jaffa COLOMBIA, 6 Dec. van W. indlë tel
Amsterdam ULYSSES, naar Antwernen I
pass. 6 Dec. Ouessant VENUS, naar Ant'I
werpen, pass. 5 Dec. n.m. Gibraltar -I
ORPHEUS. 6 Dec. van Kopenhagen te Stet-I
tin NEREUS, 6 Dec. van A'dam te Gother.L
burg HEBE. Middl. Zee naar A'dam paaj
6 Dec. 11 uur 40 v.m. Ouessant MARS si
Dec. van Catacolo naar Lissabon AURORA I
6 Dec. van Palermo te Malaga HERCULES I
5 Dec. van Piraeus naar Thessaloniki
PLUTO, 6 Dec. van Stettin te A dam.
Kon. Paketv. Mij BOISSEVAIN. 4 Dec van!
Zanzibar n. Batavia CREMER. arr 4 D«|
te Penang JAPARA, 5 Dec. v. Singapore!
n. Padang NIEUW HOLLAND. 5 Dec »l
Singapore te Sydney.
Java-China-Japan Lijn TJISADANE. 4 D« I
v. Shanghae te Hongkong. 1
Sii ver-Java-Pacific L(Jn MANOERAN. 5 D« I
v. Colombo n. Madras MODJOKERTOI
4 Dec van Port Arthur te New Oreans -I
PALEMBANG, 4 Dec. v. Durban te Lorenal
Marques BENGKALIS. 5 Dec. v. Basrih
te Los Angeles.
Java-New York Lijn KOTA PINANG. 3 D« I
v. Philadelphia n. New York TABINTA.I
Java n. New York, 4 Dec. te Colombo.
SIMALOER, 6 Dec. van Singapore te Pama-I
noekan TABINTA, Java naar New York,
5 Dec. van Colombo.
Mij. Nederland BINTANG, thuisr.. 3
van Penang SIMALOER. 4 Dec. v. SinaJ
pore n. Batavia TAWALI. uitreis, 4 DkJ
v. Singapore.
POELAU BRAS. 6 Dec. van A'dam nai*!
Hamburg JOHAN VAN OLDENBARNE-1
VELT, thuisreis, 6 Dec. van Genua.
Ifolland-Afrika Ltfn NIJKERK, uitreis, I
Pass. 5 December Ouessant JAGERS-r
FONTEIN, Rotterdam n. Bremen, 5 Dk.|
uit den N. Waterweg.
RANDFONTEIN, uitreis, 5 Dec. van Zanzibar,!
Flolland-Australië L(jn KOTA GEDE, 6 Dec.J[
van Australië te Rotterdam.
Holland-O. Azië L(jn SEROOSKERK. ultrj
5 Dec. te Manilla MEERKERK, thuisr. 41
Dec. v. Shanghae GAASTERKERSj
thuisr., 3 Dec. v. Montevideo.
ZUIDERKERK, uitreis, pass. 6 Dec. Gibralttrl
Rott. Lloyd BUITENZORG, thuisr pul
5 Dec Point de Galle KOTA AGOEJ
thuisr.. pass. 5 Dec. Perim KOTA NOP.tvJ
uitr pass. 5 Dec. Point de Galle 'H-1
KEMBANG (charter), 5 Dec. v. Rotteual
te Hamburg DEMPO. thuisr., pass. 5DK.I
n.m. 1 uur Perim.
KOTA INTEN, thuisreis, pass. 0 Dec. 2 W3f
voorm. Sagros.
Holland-Amerika L(jn DAMSTERDIJK.I
thuisr., 3 Dec. v. Los Angeles EDAM,!
5 Dec. v. Rotterdam te New York NOOR-r
DAM. 5 Dec. v. Rotterdam te New York -1
LEERDAM, uitr., 5 Dec. v. Havana VE0-[
DAM. 6 Dec. v. New York te Rotterdam -I
DELFTDIJK, uitreis, 4 Dec. te Los Angeles. I
Mij Oceaan POLYDORUS, 5 Dec. v. Hun-T
burg te Bremen.
PHRONTIS, A'dam naar Java, pass. 6 Dec.l
Gibraltar POLYPHEMMUS. 5 Dec vu|
Amsterdam te Batavia.
Halcyon L(jn ROZENBURG. 6 Dec. van I
bao te Vlaardingen VREDENBURG. 5 Dee-
n.m. van Narvik te Vlaardingen FLENS-r
BURG, 6 Dec. v. Narvik te Vlaardingen. I
STAD MAASSLUIS. 4 Dec. van R'dam tt|
Narvik.
Holland-West Afrika L(jn MAASKERK, 5|
Dec. van Lagos naar Lome.
Diverse Stoomvaartberichtcn - NOORDPL0N.'
5 December van Hamburg te Antwerpen -
THEANO, 5 Dec. v. Rotterdam te Dublin -I
VEENENBURGH. 4 Dec. v. Bunbeg te Mulroy.
EXPORT. 4 Dec. v. Delfzijl te Londen-
SCHOKLAND. 4 Dec v. Amsterdam tt
Shields ST. PHILIPSLAND, 5 Dec. van
Rotterdam te Shields VECHTSTROOM
5 December van Amsterdam te Hull
MARISA, n. Engeland, pass. 5 Dec. Ouessant
ERINNA. 3 Dec. v. Istanboul n. Londen -
APOLLONIA, 2 Dec. v. Constanza te Piraeus
ANTONIA. 3 Dec. v. Port Said te Alexin-
drië MURENA. 5 Dec v. Miri te MadrU
SANDENBURG. 5 Dec. v. Rotterdam
Hamburg ZAAN. 2 Dec. v. Abo n. Nb-
stad SOESTERBERG. 4 Dec. v Rotter
dam te Helsingborg LEERSUM, n. St.
Vincent, pass. 5 Dec. Fernando Noronha -
ALDERAMIN. 4 Dec v. Rotterdam te Kirke-
naes MIR ACH. 5 Dec. v. New Orleans a
Hamburg AMELAND, n. Pepel, pass.
Dec. Finisterre.
BOEKELO. 6 Dec. van Gefle te Bollsta
JEANNETTE, 5 Dec. van Antwerpen te Ko«
penhagen MIDSLAND. 5 Dec. van Leitti a
Brussel ST. ANNALAND. 5 Dec. v. Methü
te Kopenhagen THEANO, 6 Dec. van
Dublin te Belfast WALENBURGH, 5 Dee-
van Middlesbro naar Aberdeen ZEELANU
6 Dec. van Danzig naar R'dam BA'
RENDRECHT, 5 Dec. van Houston naar
Lands End v.o. KATENDRECHT. 5 Dee-
van Preston te Port Arthur MAAS. naar
R'dam. pass. 6 Dec. Holtenau PRINö
FREDERIK HENDRIK, naar Londen, pmss.
Dec. Finisterre NIEUWLAND. 5 Dec. g?
R'dam te Grangemouth ZWARTE ZEL
sleepboot, 5 Dec. n.m. te Brest, met het s.s.
Plata op sleeptouw SARKANI. 6 Dec.
Gdynia naar A'dam MAASHAVEN. 4
van Tabou te Point Noire.
GEBOREN:
Elisabeth d. van J. v. d. Linden en A.
velt Dlna Maria d van L. Ph. Schrelnema
chers en A. Poortman.
ONDERTROUWD:
P. J. Smink jm. 29 Jaar en M. H Matz° jd-
26 jaar.
OVERLEDEN:
M. Ouwerkerk m. 63 jaar: B. Boomsma wea
83 jaar; S. Bevaart dr. 11 maanden.
2—3
