h.cmndersen.
BINNENLAND
jémiPm
lh lêM
Haw De fturoper
LEIDSCH DACE' AD - Derde Blad
Maandag 5 December 1938
De collecte voor de
Joodsche vluchtelingen
Staatshoofden voor de
radio
Demonstratief
Onder wijs-c on gres
Wolkenkrabber te
Amsterdam niet
toegestaan
40-jarig bestaan Coöperatieve
Centrale Boerenleenbank
te Eindhoven
Uiterlijk in 1941 een
Psychopathenwet
Kou op de borst
OPBRENGST MEER DAN DRIE TON.
De Zaterdag gehouden collecte ten
bate van de Duitsche Joodsche vluchte
lingen heeft een zeer hoog bedrag op
geleverd. Een eindcijfer wordt nog niet
officies! gemeld maar het is zeker dat
men de driehonderdduizend gulden
overschreden heeft. (De jaarlijksche
EmmabloemcoIIecte levert gewoonlijk
ongeveer f.65 a 70.000 op).
Te Amsterdam ontving men vele ontroe
rende blijken van belangstelling voor de
inzameling ook. van de allerarmsten. Een
van deze verdient wel een speciale vermel
ding. Deze gift bestond uit een breede
gouden trouwring en twee gouden oorhan
gers met edelsteenen en ging vergezeld van
het volgende briefje: .Deze gave is door mij
gegeven en is het beste, wat ik doen kan.
Moge God het zegenen en den armen
vluchtelingen genadig wezen".
Op deze preciosa is reeds een bod van I
honderd gulden gedaan.
In totaal verzamelde men te Amsterdam
ruim f. 50.000.
In Rotterdam kan men rekenen op f30
a f. 40.000.
Verder heeft de collecte opgebracht te:
Groningen f.9300; Haarlem f. 7200: Utrecht
ƒ.12.000; Apeldoorn f.7000.
Over Den Haag zijn nog geen cijfers
gemeld.
Uit Voorschoten komt ons ter oore dr>
enkele collectanten hier en daar hatelijk
heden te incasseeren hadden van Duit
sche dienstboden, die niet bereid waren de
collectebus bij de familie binnen te bren
gen. waarvan zij toch wel hun loon zullen
aanpakken.
De verlenging van den leerplicht zou met
zich brengen, dat tal van Jongens en meis
jes een jaar later zouden worden afgele
verd op de arbeidsmarkt, hetgeen vermin
dering van de werkloosheid ten gevolge
zoj hebben.
De laatste spreker van het congres, de
heer J. van Driel besprak de eischen ir
zake de leerlingenschaal.
Tienduizend onderwijzers staan werkloos
en zii zouden gaarne hun overbelaste col
lega's behulpzaam zijn.
Terugkeer tot den toestand van 1932 zou
10.000 leerkrachten werk geven. Verlaging
van de leerlingenschaal het middel dat
helpen kan weigert men.
De regeering acht goed onderwijs niet
zoo belangrijk, dat zii geld er voor over
heeft. De regeering is er verantwoordelijk
voor. dat voor deze werkloozen geen plaats
meer is. aldus spreker.
OOK H. M. DE KONINGIN ZAL SPREKEN.
Naar de ..Daily Telegraph" verneemt wor
den schikkingen getroffen voor een nieuwe
serie wereld-radio-ultzendingen, waaraan
zeventien landen zullen deelnemen, die op
de New-Yorksche wereldtentoonstelling ex-
poseeren. Zij zullen in Januari, Februari,
Maart en April a.s. plaats vinden. Zij wor
den eiken Zondagnamiddag gehouden, be
ginnen om 1.30 uur New-Yorkschen tijd en
duren een half uur. Zij zullen toespraken
Inhouden van de staatshoofden der betrok
ken landen of vooraanstaande staatslieden
en muziek, gespeeld door de nationale or
kesten en militaire kapellen. Elke uitzen
ding zal in de geheele Vereenigde Staten
worden opgevangen, evenals in het land
van uitzending.
Reeds hebben de volgende staatshoof
den er in toegestemd te spreken: Lebrun
president van de Fransche republiek, 1
Januari; dr. Douglas Hyde, president
van Eire en de Valera, eerste minister
van Eire, 8 Januari; koning Christiaan
van Denemarken, 15 Januari; Koningin
Wilhelmina 22 Januari; koning Carol
van Roemenië 12 Februari; koning Haa
kon van Noorwegen 19 Februari; koning
Leopold van België 26 Februari; prins
Paul, regent van Joegoslavië, 5 Maart;
koning Victor Emanuël van Italië 12
Maart; admiraal Horthy, regent van
Hongarije, 19 Maart; prins Tsjitsjiboe,
broeder van den keizer van Japan, 2
April; koning Gustaaf van Zweden, 9
April.
VAN BOND VAN NED. ONDERWIJZERS
EN N.V.V.
Vanwege het Nederlandsche Verbond van
Vakvereenigingen en den Bond van Neder
landsche onderwijzers ls Zaterdag in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
te Den Haag een gemeenschappel k de
monstratief congres gehouden, waarop di
verse onderwerpen, het onderwijs betref
fend. aan de orde werden gesteld.
Na een inleidend woord van den voorzit
ter van het N.V.V., den heer E. Kupers,
trad als eerste spreker op de heer W. By-
molt, met het onderwerp: ..De positie van
he', voorbereidend onderwijs".
De heer Bymolt pleitte voor de eenheids-
school. welke zoozeer bestreden is. In dit
systeem heeft de voorbereidende school de
taak de grondslagen voor de algemeene
ontwikkeling te leggen Iedere speciale
school is uit den booze. De lagere school
heeft haar taak in haar zelf. zij is een op
voedingsinstituut. waarin ieder kind zijn
geestelijke functies kan ontwikkelen met
het oog op de latere beroepskeuze.
Hoe lang moet deze voorbereidende op
leiding dan duren? De grondschool" zal
naar boven minstens met twee jaren moe
ten worden verlengd. Wij hebben noodig
een voorbereidende school tot het zevende
jaar, daarna een grondschool tot het vijf
tiende jaar. waarna de speciale verdere
op'eiding kan gekozen worden
De heer C. van der Lende behandelde
vervolgens de positie van het nijverheids
onderwijs en verschillende vragen, welke ln
verband met de ambachtsschool naar voren
komen.
Er moet komen goed vakonderwijs, ge
geven od de ambachtsschool en daarbij
aanvullend vakonderwijs volgens het leer
lingenstelsel en het leerMngencontrae, te
geven op werkc'aats en fabriek.
's Avonds behandelde de heer S. de
Bella Jr. de vcleng ng van den leerpiieh,
Het standpunt van de S.D.A.P. is de 9
jarige lecrrüch* hoewel slechts de 8-jarige
gevraagd wordt.
TAST NIET IN HET STADSBEELD-
Bij Kon. Besluit is het besluit van Ged.
Staten van Noord-Holland, waarbij een be
sluit van den gemeenteraad van Amster
dam betreffende den bouw van een wol
kenkrabber aan de Weteringschans is
goedgekeurd, vernietigd.
Het Amsterdamsche Raadsbesluit schiep
de mogelijkheid op de plaats der perceelen
Weteringschans 28 en 28 a een flatgebouw
van twaalf verdiepingen ter hoogte van 40
meter op te trekken. Gedeputeerde Staten
hebben daar goedkeuring aan verleend uit
de overweging, dat daaraan geen op de Wo
ningwet gegronde bezwaren in den weg
staan.
Op voordracht van de Ministers van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
en van Binnenlandsche Zaken heeft de
Kroon thans in afwijkenden zin beslist
en wel op grond van strijd met het al
gemeen belang.
Het Kon. Besluit overweegt o- m„ dat bij
den aanleg van den stadswijk, waarin deze
perceelen gelegen zijn. er kennelijk naar
gestreefd is een stadsbeeld in het leven
te roepen, waarin het monumentale ge
bouw van het Rijksmuseum zal dominee-
ren, doordat de hoogte en verdere afmetin
gen van de andere gebouwen onderge
schikt blijven aan die van dit belangrijke
centrum van onze vaderlandsche cultuur,
tevens het belangrijkste bouwwerk van het
einde der negentiende eeuw in Nederland,
dat ook inderdaad deze geheele wijk door
haar aanleg, de schaal der bebouwing en
de beplanting volkomen in harmonie is met
het domineerende bouwwerk, terwij zij zich
tevens op zeer schoone wijze aansluit bij
het onmiddellijk daaraan grenzende oude
stadsbeeld en een fraaien overgang vormt
tot het daarachter gelegen ruimer aange
legde Museumkwartier. Dat een stad welis
waar als een levend organisme beschouwd
moet worden, dat zich moet kunnen ver
vormen naar de eischen, die de steeds wis
selende omstandigheden daaraan stellen,
doch dat de erkenning hiervan niet in
zich sluit, dat er in dient te worden berust,
dat een karakteristiek en waardevol stads
beeld wordt vernietigd, zonder dat over
wegende redenen van algemeen belang
daar toe nopen: dat bovendien, wanneer
de bouw van één „wolkenkrabber" is toe
gestaan, aanvragen om op andere percee
len aan de Weteringschans soortgelijke
bouwwerken op te trekken niet met. goede
redenen afgewezen zullen kunnen worden.
Heden is het 40 jaar geleden dat beslo
ten werd tot oprichting der Coöperatieve
Centrale Boerenleenbank te Eindhoven.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling op de in het voorjaar te houden al
gemeene vergadering dezer instelling het
40-jarig bestaansjubileum officieel te her
denken. zoodat heden slechts een interne
herdenking plaats vindt in een gecombi
neerde vergadering van bestuur en raad
van toezicht. Na afloop van deze vergade
ring wordt door het personeel een fraaie
bronzen plaquette in de hal van het kan
toorgebouw, voorstellende F. W. Raiffelsen,
aangeboden, uitgevoerd door den beeld
houwer Cephas Stolthamer Bij de Coöpe
ratieve Centrale Boerenleenbank te Eind
hoven zijn 568 plaatselijke boerenleenban
ken, verspreid over geheel het land, aan
gesloten, welke te zamen ruim 75.000 leden
tellen.
GEDEELTE VAN DEN HAAG IN
HET DONKER.
Zaterdagmiddag te ongeveer half zes
werd plotseling een gedeelte van het Sta-
ten-kwartier te Den Haag in het duister
gezet tengevolge van het bezwijken van
den transformator op het Stadhoudersplein
bij de Valeriusstraat. Hierdoor kwamen de
kabel in de Stadhouderslaan, de helft van
de Valeriusstraat. de Aert van der Goes-
straat en die aan een zijde van de Swee-
linckstraat zonder stroom, evenals de daar
op aftakkende kabels in de diverse zij
straten. De technische dienst van het
electrisch bedrijf heeft onmiddellijk ge
tracht door inschakeling van andere trans
formatoren het gestoorde net weder onder
spanning te brengen Aangezien echter de
kabels van twee kanten moeten worden
gevoed, waren hierbij verschillende moei
lijkheden te overwinn-n. Om half zeven
was de storing echter weer opgeheven.
1 In verband met de bezwaren, aangevoerd
tegen het opnieuw verlengen van de tijde
lijke regeling tot het ter beschikking van
de regeering stellen van personen, bij wie
i tijdens het begaan van een strafbaar feit
gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke sto
ring der geestvermogens bestond, heeft de
minister van Justitie aan de Tweede Kamer
medegedeeld dat hij bereid is toe te zeg
gen, dat voor zooveel van hem afhangt
—zijnerzijds uiterlijk in den loop van jaar
1941 het initiatief tot een definitieve
regeling zal worden genomen.
MINISTER PIROW NAAR LONDEN
VERTROKKEN.
Minister Pirow en zijn secretaris zijn Za
terdagavond met dr. H. D. van Broek
huizen per auto naar Hoek van Holland
gereden, waar de Zuid-Afrikaansche ge
zant afscheid van hen heeft genomen. Met
de nachtboot zijn de belde heeren naar
Harwich overgestoken, om van daar naar
Londen te reizen.
DE BRUG TE MAARSSEN.
In de naaste toekomst van belang voor
het doorgaande verkeer.
Te Maarssen is een nieuwe hooge brug
over het Merwedekanaal voor het verkeer
opengesteld, waarmede de nabij gelegen
lage draaibrug alsmede de draaibrug te
Zuilen haar taak beëindigd zien en bin
nenkort zullen worden weggenomen, schrijft
de K. N- A. C.
De bouw der nieuwe brug vloeit voort
uit de werken tot verbetering van den vaar
weg van Amsterdam naar den Boven-Rijn,
ten behoeve waarvan het Merwedekanaal
aanzienlijk wordt verbreed. Behalve voor
het scheepvaartverkeer, dat lastige obsta
kels ziet verdwijnen en voor het plaatse
lijk verkeer, dat geen gesloten brug meer
zal vinden, doch daartegenover zich nu de
hooge opritten moet getroosten, is de nieu
we brug echter in de naaste toekomst tij
delijk van groot belang voor het doorgaan
de verkeer van Amsterdam naar 's-Herto-
genbosch en verder.
Zoals bekend zal een geheel nieuwe weg
AmsterdamOudenrijn worden aangelegd,
aansluitende aan den reeds gereed zijnden
weg OudenrijnVianenZaltbommelden
Bcsch.
Met het gereedkomen van dezen nieuwen
weg zullen echter nog enkele jaren ge
moeid zijn. Groote spoed wordt echter be-
tracht met het zuidelijke gedeelte. O. m.
zal op 27 Dec. a.s. worden aanbesteed het
bouwen van een betonnen brug over den
Leidschen Rijn onder de gemeenten Ouden
rijn en Utrecht. Zoodra deze meest zui
delijke 7 kilometers van den nieuwen weg
AmsterdamOudenrijn zullen zijn voltooid
kan al het verkeer van Amsterdam naar
het zuiden via de nieuwe brug te Maars
sen worden afgeleid en kan het dus de
moeilijke traverse door de bebouwde kom
van Utrecht ontgaan
De nieuwe brug, die een rijbaanbreedte
lan 6 M. en vrijliggende rijwielpaden heeft,
zal dus tijdelijk een allerbelangrijkste
functie gaan bekleeden voor het doorgaan
de verkeer-
CULTUREELE BETREKKINGEN MET
ZUID-AFRIKA.
Zuid-AJrlkaansch hoogleeraar komt
naar Nederland.
Men zal zich herinneren, dat de Neder
landsche regeering er voor eenlge maan
den toe overging, een commissie in het le
ven te roepen, welke haar van advies zal
hebben te dienen inzake de bevordering
van de cultureele betrekkingen tusschen
Nederland en Zuld-Afrlka.
Kort daarop kon worden medegedeeld
dat ln Zuld-Afrlka een soortgelijke com
missie in het leven geroepen was door de
regeering van de Unie van Zuid-Afrika-
Als gevolg hiervan kan medio December
hier te lande de komst van prof. dr. C. M.
van den Heever uit Johannesburg worden
tegemoet gezien, die door de regeering der
Unie naar Nederland is uitgezonden.
Prof, van der Heever ls een litterator
van naam. Ofschoon de uitzending van
Nederlandsche zijde van geleerden naar
Zuld-Afrlka voorshands niet zal kunnen
worden bestreden uit daartoe op de rljks-
begrooting ter beschikking gestelde gelden,
bestaat nochtans gegronde hoop dat In den
aanvang van 1939 zal kunnen worden over
gaan tot het zenden van een Nederlandsch
geleerde naar de Unie, waartoe de benoo-
dtgde fondsen van verschillende zijden mo
gen worden verwacht.
Dr J. C. A. SIMON THOMAS OVERLEDEN
In 77-jarlgen ouderdom is Zaterdagavond
te Den Haag overleden dr. J. C. A, Simon
Thomas, oud adviseur-scheikundige bij de
Koninklijke Nederlandsche Marine. De
overledene was Ridder in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw en Officier in de
Oranje-Nassau-orde.
De crematie van het stoffelijk overschot
zal Woensdag a.s, geschieden na aankomst
van den trein van 11.40 uur te Westerveld.
Wrijf deze krachtige zalf op keel, borst en ni£.
Ze werkt als papplcister en door de genccsl
krachtige dampen, die U inademt. Verwijdert
congestie, vergemakkelijkt ademhaling en helpt
-- de meeste kou in één nacht.
4544
(Ingez. Med.)
VERSPREIDE BERICHTEN.
Zaterdagmiddag weigerden demotoren
van de Hembrug over het Noordzeekanaal
doordat de automaat gestoord was. Na 4 uur
kon men de brug opendraaien en de acht
wachtende schepen laten passeeren. Ook
het treinverkeer heeft eenige stagnatie on
dervonden.
Benoemd is tot gewoon hoogleeraar
in de afdeeling der bouwkunde aan de
Technische Hoogeschool te Delft, om on
derwijs te geven in de architectuur, ir. H.
T. Zwiers te Haarlem.
Lil Ned. Oost-Indië
DE BEGRAFENIS DER VLIEGRAMP
SLACHTOFFERS.
BANDOENG, 5 December lAneta/ANP),
De vier slachtoffers van de vliegramp v«n'
Zaterdag op het vliegveld Andir, werden
des middags in een gemeenschappelijk graf
ter aarde besteld. De plechtigheid, die met
militaire eer geschiedde, werd bijgewoond
door den commandant van het leger en vele
andere militaire autoriteiten-
Verschillende sprekers voerden het
woord, waarbij ook de commandant der
luchtvaartafdeeling, luitenant-kolonel van
Oijen.
SPORTVLIEGTUIG VERONGELUKT.
BANDOENG, 5 December (Aneta/ANP)
Het sportvliegtuig PK-SAD. een de Havil-
land Moth, bestuurd door den chef van de
afdeeling propaganda van de general
motors te Batavia, den heer J. Th van
Buuren, raakte gistermorgen om 9,44 uur
boven Pengalengan een hoogspannings
kabel. De kabel brak, terwijl het vliegtuig
neerstortte in het Tjipanoendjang-meer.
De heer van Buuren werd gered door
leden van de Bandoengsche jachtclub. Hij
bleef ongedeerd.
Het verongelukte toestel was het eigen
dom van de Bandoengsohe vliegclub.
Door het luchtvaartbureau van het
departement van verkeer en waterstaat
worden heden een onderzoek naar de
toedracht van het gebeurde ingesteld.
Co*rH«t* M.a. Bo.
Juist toen de geleerde zoons zouden vertrekken, kwam de I I eigenlijk drie zoons. Maar er was niemand, die op den derden
derde broer aanloopen. Ja, de eigenaar van het landgoed had zoon lette. Die werd nooit meegeteld, omdat hij zoo heel anders
was dan zijn broers.
Vjj[) r roei
Ti y lïlSÊÈ
li
Neen, de derde broer was lang niet zoo geleerd als de belde
ar.deren. Wat wist hij van Latijn? Wat van den Staat en het
Rijk? Niets, niets en nog eens niets. Men noemde hem daarom
ook Hans, de Stumper, „Waarom hebben Jullie je zoo mooi
praten mede te dingen naar de
gemaakt? En waarom rijden jullie op die mooie paarden?"
Hans de Stumper vroeg het, zonder een antwoord te verwach
ten. Maar nu kreeg hij het wel. En zoo hoorde hij, dat de
knappe broers naar het Hof gingen, om door hun verstandige
hand van de koningsdochter.
„Heb je niet eens gehoord, dat herauten den wedstrijd ln
het geheele land bekend gemaakt hebben? Echt weer Iets voor
jou, om daar niet op te letten!" Met deze woorden wilden zij
vertrekken, maar Hans riep: „Wel, daar wil ik ook wel aan
meedoen!" De broers lachten hem echter hartelijk uit, 8avefl
hun paarden de sporen en vertrokken.
2-3
