De bijzondere vlucht naar
Zuid-Afrika
Hoe Frankrijk aan Tunis en
Corsica kwam
LEID5CH DAGBLAD, Zaterdag 3 December 1938
Vierde Blad
No. 24138
gemengd nieuws
Ntenlandsch gemengd.
79$ie Jaargang
Brand in artisten-pension
te 's-Gravenhage
|Vader en zoon
verdronken
T>d KARSOTE
De „Reiger" en haar
bemanning gereed voor
het vertrek
uitspraak in het Amerikaansche
spionnage-proces
Corsica werd van de Italianen gekocht
Luchtaanvallen!
Foto Van Vliet.
Gisteravond omstreeks zes uur is brand
aigebroken in het pand Amsierdamsche
Veerkade no. 50 te Den Haak. waar geves-
vj is het oension van den heer J. Tokkie.
pjze was omstreeks dezen tyd aan tafel
l^aan en eenige oogenblikken later kwam
jet dienstmeisje zeggen, dat de radio piot-
Kling was gestopt. Aan dii voorval wiidde
jen aanvankelijk geen aandacht, doch na
enkele oogenblikken kwam een buurman
na den heer Tokkie. die even verder op
toonde, meedeelen. dat de bovenverdieping
nn het pension in brand stond.
Men alarmeerde onmiddellijk de brand
eer. die na eenigen tijd met twee motor-
r.rens en een ladderwagen verscheen en
vuur met kracht aanpakte.
In het pension van den heer Tokkie lo
eien veelal artisten. Zoo waren er nu
nee Engelsche en twee Ncderlandsche ar-
;ten die optreden in de Bouwmeester-
moe en in het cabaret Tabarls. De Neder-
jmdsche artisten hebben een groot deel
na hun kleeren en andere eigendommen
tonnen redden, de Engelsche moesten het
poetste gedeelte van hun toebehooren ach
terlaten
Ook de heer Tokkie is door den brand
(tduoeerd Wel is hij verzekerd, doch niet
Ben bedrijfsschade en iulst in dezen druk
ten tijd beteekent dat voor hem een groote
itriiespost. De artisten vonden een voor-
kooig onderkomen ln het pand ernaast,
logement van de Wed. van Look.
Aanvankelijk woedde de brand hevig. De
riammen sloegen uit het dak van de zol-
ten-erdieping, doch door het krachtig In-
gijpen van de brandweer was gevaar voor
ïtbreiding spoedig geweken.
Doordat de brand op de bovenste verdie-
pin; woedde, hebben het pand en ook de
buizen er naast, zeer veel waterschade ge-
twen. Na een uur was men het vuur vrij-
tel meester.
De heer Tokkie deelde ons nog mede. dat
lij des middags op de bovenverdieping een
bS had uitgezwaveld. Of dit de oorzaak
den brand is geweest, kan nog niet
l zekerheid worden vastgesteld.
I [EX WEEK GELEDEN MET HUN AUTO
TE WATER GEREDEN.
it hel begin van deze week meldden de
liü-n de vermissing van vader en zoon
El rogelkooplieden te Amersfoort, die op
^ïr.jdag 25 November j.l. per auto waren
'tereden en nadien niet terugkeerden.
Beiden zijn gistermiddag naar „De Tijd"
I idt. uit de Nieuwe Haven te Hilversum
I in den wagen op den wal gebracht.
Ikeed Donderdag kreeg de plaatselijke
1 lie van Hilversum eenig vermoeden,
I de vermisten op het havencomplex
gemeente zouden zijn te water gere-
Immers, toen omwonenden nog eens
vermlsslngsbericht in de pers hadden
t'aen, herinnerden zij zich dat verleden
Jfik Vrijdagavond een auto, die aanvan-
fi.jk op den Vreelandscheweg reed we
de duisternis den koers was kwijt-
I aakt en daarom den loswal was opge-
[Een familie informeerde Donderdag bij
havenmeester of deze misschien ook
den bewusten avond bezoek had ge-
Jen.
|Tocn de havenmeester ontkennend ant-
;dde. kwam dc gedachte op, dat de
o van den loswal af wel een.? te water
pi kunnen rijden. Onmiddellijk is men
i ter plaatse gaan dreggen, doch eerst
-"(rechtend omstreeks elf uur stootte
op een auto. Deze was tegen den
Mag opgehaald, en toen bleken inder
ad vader en zoon K. de inzittenden
Phln.
[Dt zoon zat nog aan het stuur; de va-
i, die achterin was gezeten, had kenne-
I moeite gedaan de kap van de auto te
("brijzelen. Het was hem helaas niet
piuZt.
|De auto zelf, waarin verschillende vogel
tjes waren geborgen, moest worden
Rtsleept.
HET AUTO-ONGELUK IN DEN HAAG.
Dr. G. W. Tromp overleden.
iGisteravond is in het Roode Kruis zie-
1'huis te Den Haag de 37-jarige dr. G. W.
[.'«id. die. zooals reeds gemeld werd. gis-
tchtend op den Leidschestraatweg al-
Jsz hij een auto-ongeluk ernstig werd ge
ïnd. zonder hij kennis te zijn gekomen,
«leden.
Zware verkoudheid
j onmiddellijk verlicht door ln-
IfiFÜibü haleeren vön de bacteriën-
Ij Vdoodende KcrTsote-dampen.
F 0.70 en F per flacon.
(Ingrez. Med.)
Het is nu ongeveer een jaar geleden dat de ..Overdekte" aan óe Haarlemmerstraat geopend werd en sinds
dien is het aantal beoefenaars der zwemkunst hier ter stede zeer belangrijk gestegen. Niet alleen wordt
er op alle uren van den dag gezwommen, maar er is ook steeds zeer groote animo op de avonden, welke
door de diverse sportvereenigingen zijn gereserveerd. Tot de jongste van die clubs behoort „De Watervrien
den", dat is: de zwemgroep van de afdeeling Leiden van den Nederlandschen Arbeiders Sportbond, en
hoe goed het ook daar met de zwemmerij gaat. bleek ons gisteravond toen wij er even een kijkje na
men en wij tientallen meisjes in het heldere water zagen zwemmen en stoeien. Onze fotograaf wilde
er een plaatje van nemen, doch toevallig verscheen op dat moment geheel onverwacht Sint Nico-
iaas in de „Overdekte", met het resultaat dat de kinderen in een ommezien op het terras om den Sint
samendromden. Gelukkig verklaarde deze zich daarna bereid temidden der kinderen te poseeren! Naar
wij vernemen zijn vervolgens zoowel de meisjes als de jongens op versnaperingen getracteerd en heeft
de jeugd uit dankbaarheid tal van liederen gezongen.
Interen is uitspraak gedaan in het
pk Amerikaansche spionnageproces.
I -'.ca Hofman, de kapster van Europa.
T "oordecld tot 4 jaar gevangenisstraf.
J. Voss tot 6 iaar. Glaeser en Rumrich
f! iaar
Ir' het uitspreken van het vonnis heeft
Pk' Knox gezegd, dat de rechtbank bij
I'Onnis bijna te lankmoedig is geweest.
I deze beklaagden binnen de grenzen
I "uitschland terecht zouden hebben
Jv-aa zou hun lot veel verschrikkelijker
pihceest. Deze agenten van een tota-
ir mogendheid genieten thans de ge-
ïan de democratie.
Gistermiddag heeft het K.L.M.-vliegtulg
„Reiger", de Douglas DC. 3 waarmee
Dinsdag a.s de bijzondere vlucht naar
Zuid-Afrika begint ter gelegenheid van de
100ste herdenking van Dingaansdag en
van het eeuwfeest van den Grooten Trek,
met zijn volledige bemanning de proef
vlucht gemaakt, die ook elk Indië-vlieg-
tuig eenige dagen voor zijn vertrek met
de eigen bemanning maakt.
De twee bestuurders, Scholte en Viruiy,
hebben het toestel, zooals het door den
technischen dienst is gereed gemaakt,
geïnspecteerd en in orde bevonden, de
radio-telegrafist Pestman heeft korte- en
lange golf-zender en -ontvanger, alsmede
den boordpeiler in orde bevonden, de
boordwerktuigkundige Dunk is tevreden
over motoren, pompen en andere tech
nische ingewikkeldheden, waarover hij het
wakend oog heeft te laten gaan. en de
steward Eggenhuizen is voldaan over zijn
pantry, de ijskast en de victualiënvoor-
raad. die gereed ligt om ingeladen te
worden, terwijl hij ons trots het aan
gebrachte stopcontact toont, welks be
stemming wordt aangeduid door het
woordje „shaver": het is bestemd voor het
electrische scheepapparaat. dat voor de
eerste maai een K.L.M.-toestel ter be
schikking van zijn passagiers meevoert.
Scholte en Viruiy leggen ons uit. dat de
Reiger in geen enkele opzicht verschilt
van elke andere D C. 3, die voor een Indië-
viucht is gereed gemaakt. Ook hier is
een aantal stoelen er uit genomen zoodat
er slechts twaalf plaatsen zijn overgeble
ven, waar de passagiers ruimte hebben om
desgewenscht languit te gaan liggen
Niettemin heeft de voorbereiding van de
reis toch nog bijzondere zorgen geëischt,
omdat natuurlijk de grondorganisatie ln
orde moest zijn. De heer G. J. Reyers van
het hoofdkantoor der K.L.M. heeft zich
met deze voorbereiding belast en zal de
reis mede maken. Voor het grootste deel
leidt het traject langs door andere lucht
vaartmaatschappijen bevlogen routes, en
overal vindt men. wat van zeer groote be-
teekenis is, een goeden grond-radiodienst.
Tusschen Brokenhill en Livingstone wordt
een traject gevlogen waarop geen vaste
luchtdiensten worden onderhouden. Deze
omweg wordt gemaakt om een bezoek te
kunnen brengen aan de Victoria-water-
vallen. En het eerste gedeelte van de reis,
Amsterdam, Marseille. Napels. Athene,
Cairo, biedt den piloten geen verrassingen
want het is een gedeelte van de hun zoo
bekende Indië-route. Op de terugreis
wordt hierin dan ook een kleine variatie
gebracht door van Cairo via Amseat,
Benghazi, Catania op het eiland Sicilië, en
Napels naar Marseille te vliegen.
Er bestaat in Zuid-Afrika zeer veel be
langstelling voor deze reis, die men appre
cieert als een bijzonder vriendschappelijke
geste van Nederland. Dit blijkt uit de
groote collectie knipsels, zoowel uit in het
Engelseh als in het Afrikaansch verschij
nende Zuid-Afrikaansche kranten, welke
men ons toonde. Het blijkt ook uit de
ontvangst, welke men bemanning en pas
sagiers van de ..Reiger" wil bereiden in
alle plaatsen binnen de unie. waar geland
wordt.
Toen bij een voorloopige herziening van
het oorspronkelijke reisplan besloten werd
Durban, dat in dat plan was opgenomen,
niet aan te doen ontving de KJL.M. een
soort petitie van eenige honderden voor
aanstaande ingezetenen van deze stad om
toch vooral in Durban te komen, aan welk
verzoek men heeft voldaan.
Buitengewoon groot is de belangstelling
voor het verzenden van post met de Rei
ger. en reeds eergisteren had men op het
postkantoor Amsterdam-centraal station
meer dan tienduizend enveloppen ontvan
gen voor den heen- en retourvlucht, waar
aan gedurende vele dagen een 20-tal be
ambten bezig was om ze van de voor deze
gelegenheid gedrukte speciale postzegels
te voorzien. Ook uit het buitenland wor
den zeer veel enveloppen gestuurd.
Van de bemanning is de commandant
Scholte de eenige, die reeds eerder in
Zuid-Afrika heeft gevlogen, namelijk in
1939, toen hij te zamen met Geyssendorf-
fer in particulieren dienst was van den
inmiddels overleden Amerikaanschen mil-
llonnair Van Lear Black.
Winkeliers prefereeren
dagbladreclame.
Dat het meerendeel der Nederland
se!* winkeliers het liefst ziet dat er
dagbladreclame wordt gemaakt voor
de merkartikelen die zij verkoopen,
maakte eenigen tijd geleden een
enquête hier te lande uit.
Thans wordt dit feit nog eens beves
tigd door de uitkomsten van een
Amerikaansch onderzoek; 75 "/o van
een aantal leiders van groote zaken,
die werden .gevraagd naar de meest
effectieve reclame voor merkartike
len, gaven de voorkeur aan dagblad
reclame.
Verder is het uit Amerika bekend, dat
de winkeliers daar 95 °/o van hun
reclamebudgetten aan dagbladreclame
besteden. En ook in Nederland ge
bruiken de winkeliers voor verreweg
het grootste deel dagbladreclame.
Deze feiten zijn daarom zoo belang
rijk. wijl de winkelier dagelijks de
resultaten van zijn reclame kan con
troleeren. 4463
Tunis nauwelijks 50 jaar in Fransch bezit
en door meer Italianen dan Franschen bewoond.
De demonstraties na afloop van de Ita-
liaansche Kamerzitting. waarin graaf
Ciano zijn rede over de buiteniandsche po
litiek hield, hebben in Frankrijk een alar-
meerende uitwerking gehad.
Italiaansche Kamerleden en jeugdgroe
pen, partij en vakbewegingsinstanties de
monstreerden onder de leuze: ,,Wy willen
Corsica en Tunis hebben!" En omdat de
Franschen bevreesd zyn, dat deze wen-
schen der demonstranten tot staatswen-
schen worden gemaakt, is het, gezien de
doortastendheid, waarmede de dicta tuur-
staten hun wenschen in vervulling plegen
te doen gaan, geen wonder, dat men on
gerust wordt.
Inmiddels valt door deze demonstratie
eensklaps de aandacht op deze twee Fran -
sche bezittingen en het is daarom wel in
teressant. eens even na te gaan, hoelang
deze gebieden reeds deel uitmaken van het
Fransche rijk en op welke wyze Frankryk
deze gebieden in bezit kreeg.
Allereerst is daar dan Corsica, het be
kende eiland ln de Middellandsche Zee,
waarover in alle schoolboekjes verteld
wordt, dat het sinds eeuwen bewoond
wordt door een zeer vrijheidslievend volkje
dat er nog eigenaardige levensgewoonten
op na houdt. Zelfs de bloedwraak was daar
enkele jaren geleden nog in zwang en niet
dan met de grootste moeite hebben de
Franschen hieraan een einde weten te
maken.
De Franschen hebben een zwak voor Cor
sica. Hun grooten keizer, Napoleon, werd
er geboren en men heeft wel eens beweerd,
dat de Franschman in Najjoleon op de be
slissende momenten schuil ging achter den
Corsicaan. Toen de Franschman de baas
werd, toen Napoleon geen veroveraar meer
wilde zyn, maar diplomaat, toen dus zyn
Corsicaansche aard verdrongen werd. be-
teekende dit tevens het einde van zyn
heerschappijElba, Waterloo. Sint Helena..
Ook de Italianen hebben echter een zwak
voor Corsica en met recht kunnen zij be
weren dat dit eiland eigenlyk tot Italië
behoort. Sommige Italianen gaan zelfs zoo
ver, dat zy zeggen, dat Napoleon een Ita
liaan wasmaar dit schynt toch wel
een al te krasse stelling.
Corsica, dan. gelegen in de Middelland
sche Zee, de bakermat der Europeesche be
schaving, heeft de bewogen historie van de
landen rondom deze zee volkomen meege
maakt. Het was in handen der Phoeniciërs
der Grieken en der Romeinen, der Van
dalen en der Saracenen. maar te langen
leste kwam het omstreeks het jaar 1020 in
het bezit van een der vele republiekjes,
waarin Italië toen verdeeld was. namelijk
van de republiek Pisa.
Uit het bezit van Pisa ging het omstreeks
1300 over in het bezit van de republiek
Genua en eeuwenlang heeft het tot het
Genueesche grondgebied behoord.
Italiaansche heerschappij meer
schijn dan werkelykhcid.
Eigenlyk maakte het meer in naam, dan
metterdaad deel uit van de republiek Ge
nua. De Genueezen hadden er niet veel 4*
vertellen: de Corsicanen waren, zooals
reeds gezegd een lastig volkje en als de
Genueezen al te heerschzuchtlg optraden
naar hun zin, maakten zy er vlug een eind
aan door een opstand te organiseeren.
Niettemin duurde de Genueesche heer-
schappy voort tot het jaar 1729. Toen
kwam het tot een opstand, die zoo ernstig
was, dat Genua er geen raad meer op wist.
Op dat moment herinnerde het zich ech
ter. dat het door hechte vriendschapsban
den verbonden was met Frankryk en dus
riep het de hulp van de Franschen in. En
inderdaad: in 1738 was de opstand bedwon
gen.
De Corsicanen hadden toen echter den
smaak van de vryheid beet. In 1755 kwam
het onder leiding van den bef aamden vrij
heidsheld Paoli tot wiens aanhangers ook
de vader van Napoleon behoorde, tot een
nieuwe rebellie. En omdat op hun beurt de
Genueezen er genoeg van hadden, telkens
maar expedities naar het opstandige eiland
te sturen, namen zy een kloek besluit en
verkochten het eiland aan Frankryk.
De Franschen slaagden er ln. in 1769
Paoli tot vluchten te noodzaken en namen
het eiland in bezit. Toen de Fransche re
volutie uitbrak, keerde Paoli weliswaar te
rug en met behulp van de Engelschen ver
dreef hy de Franschen. maar zijn ryk was
van korten duur. In 1796 werd hy verdre
ven en sedertdien is Corsica ongestoord
in Fransch bezit geweest.
Vruchtbaar is het eiland niet, economi
sche voordeelen werpt het niet af. Maar.
het is maritiem van zeer groote beteekenis
zoowel voor de Franschen als voor de Ita
lianen. En dus zyn de Italiaansche wen
schen niet zoo heel onverklaarbaar.En
ook het argument, dat Corsica eeuwenlang
Italiaansch is geweest, is nog zoo gek niet.
Maar gekocht is toch gekocht en Frankryk
heeft Corsica toch betaald!
De bewogen historie van Tunis.
Dan is er Tunis.
Ook al aan den oever van de Middelland
sche Zee gelegen. En ook al historische
grond
De hoofdstad van Tunis ligt slechts en
kele KM. ten Zuiden van de plek, waar
eens het trotsche Carthago lag. Van hier
uit ondernamen Hannibal en Hasdrubal
hun grootsche legertochten tegen de Ro
meinen. Nog steeds vormen de Punische
oorlogen een indrukwekkende episode uit
de wereldhistorie en als men de hardnek
kigheid ziet, waarmede moderne dictatoren
steeds maar op hetzelfde aambeeld blyven
hameren, denkt men wel eens terug aan
den senator van Rome Cato, die telkens
als hy aan het einde van een rede was ge
komen, besloot met de woorden: En voorts
ben ik van oordeel dat Carthago moet ver
woest worden
Carthago werd verwoest. De bodem werd
met zout bestrooid, opdat nimmer een
nieuw ryk zou ontstaan op deze vrucht
bare aardeThans ligt Tunis daar, en
het is Fransch.
De Carthagers werden door de Romeinen
verdreven. De Romeinen moesten op hun
beurt plaats maken voor de Vandalen en
de Vandalen voor de Turken, die geheel
Noord Afrika inlyfden by hun tfBtsche
Arabische Rijk. Eeuwen en eeuwen lang
bleef het land rondom Tunis Turksch. zy
het ook al weer meer in naam dan in de
practijk. Er regeerden Turksche Onderko
ningen. die zich van den Sultan niet al te
veel aantrokken
Toen de Franschen in 1830 Algiers in
bezit hadden genomen welk gebied aan
Tunis grens, kregen zy vanzelfsprekend
ook belang by Tunis en zij oefenden op
dit gebied een vry sterken invloed uit. Ook
toen de Turken in 1871 aan Tunis zelfbe
stuur gaven, duurde die Invloed voort.
Maar zoo langzamerhand was toen ook de
tyd aangebroken, dat Frankryk begeerige
oogen begon te vestigen op Tunis en slechts
w-achtte op een goede gelegenheid om het
in bezit te nemen.
Een Abessijnsche kwestie in 1881.
Het is wellicht de ironie der wereldhis
torie, dat Frankryk toen precies hetzelfde
deed, wat Italië enkele jaren geleden je
gens Abessynië deed.
Frankryk lokte grensincidenten uit. De
grensincidenten kwamen. En de Franschen
waren buitengewoon verontwaardigd. Zij
waren niet tevreden over de houding, die
de Tunesiërs aannamen na de incidenten
en zy stuurden er een leger op af. Zulks
geschiedde in 1881. Het leger versloeg de
Tunesiërs en Frankryk was een belangrijk
gebied rijker geworden Op precies dezelfde
manier, waarop Italië Abessynië verwierf.
Jaren later pikte Italië een ander deel
van Noord-Afrika in: Lybië, dat thans tot
een deel van den Italiaanschen staat is
verklaard en dus niet langer koloniaal ge
bied is. Lybië grenst aan TunisEn er
doet zich een voor de Franschen onprettig
feit voor.
Er wonen in Tunis namelyk meer Ita
lianen, dan Franschen. Om het precies te
zeggen, volgens de jongste volkstelling wo
nen er. afgezien dan van de groote groe
pen Arabieren. Joden en Malthezers. 33.646
Franschen en 46.457 Italianen. Nu is er al
herhaaldelyk wryving geweest over de
rechten van deze Italianen in Tunis en dit
heeft zelfs geleid tot een soort van accoord
tusschen Frankryk en Italië.
Dit accoord schynt niet bevredigend te
werken. En omdat men in de fascistische
staten niet van halve maatregelen houdt,
dringt men thans niet aan op verbetering
van dit accoord, maar op het in Italiaansch
bezit brengen van Tunis!
Van een nieuw politiek probleem kan
men weliswaar nog niet spreken. Maar men
weet toch nooit, waartoe een bepaalde
kwestie in soms verwonderlyk korten tyd
kan uitgroeien.
Het is inmiddels wel merkwaardig, dat
precies als 2000 jaar geleden Italië het oog
laat rusten op het oude Carthago en dat
de kans niet uitgesloten is. dat het van
daag of morgen zyn eischen stelt!
Beschermt U tegen de gevolgen van
Bescherming daartegen is alleen
mogelijk als ieder zeli daadwer
kelijk meehelpt.
Nadere inlichtingen verstrelcken de secre
taris van de afd. Leiden der Ned. Ver.
voor Luchtbescherming, dr. T. Potjewijd.
Boerhaavelaan 37, Leiden en de heer
D. C. Kok, Rapenburg 9, Leiden.
