Géén PIJN meer!
AKKERTJES
Eindelijk wijziging der
Zondagswet?
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 28 November 1938
Derde Blad
No. 24133
Het
congres der
Vrijzinnig Democraten
i
;)sie Jaargang
Rede van mr. P. Oud
Verschillende moties aangenomen
Neem 'n "AKKERTJE"
Ms)
O®
AKKER-CACHETS).
Mededeeling van minister Van Boeijen
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
VRAGENRUBRIEK
In dë Zaterdag te Den Haag in den
Dierentuin voortgezette vergadering van
oen Vrijz. Democr. Bond is het woord ge
roerd door mr. P. J. Oud. Hij zeide dat de
rrrschillende maatregelen, die de regeering
Ir. de naaste toekomst ter saneering van
de linanciën wenscht te nemen, er toe lei
den. dat moet worden gerekend met een
tekort op de rijksbegrooting dat voor 1939
rond 60 millioen beloopt. Zonder verdere
belastingverzwaring is dit niet te dekken.
Ah men zegt. dat wij naar verhouding van
ons nationaal inkomen te veel verteren,
dan kan spr. dit wel onderschrijven. Dan
Is dit echter vooral een gevolg van de om
standigheid. dat er eenige honderdduizen
den zijn, die buiten hun schuld niet kun
nen deelnemen aan productieven arbeid en
tegenover wie het onze sociale plicht is
om hen te steunen met een deel van de
opbrengst van den arbeid of van het kapi
taal van anderen, die in gelukkiger om
standigheden verkeeren. Van die anderen
mag worden gevraagd, dat zij zich offers
getroosten ten bate van hun misdeelde
hr.deenooten. Ben der vormen, waarin die
offers worden gebracht, is die van ver
hoogde belastingheffing. Wij moeten in
het belang van het behoud van onze vrije
staatsinstellingen den eisch van gezonde
linanciën onverzwakt blijven handhaven.
Zonder iets te kort te willen doen aan
de wenschclijkheid, om maatregelen
voor het grootc gezin te treffen, meent
spr., dat in dezen tijd veel grooter nood
wordt geleden door de groepen van
ouden van dagen, die van iedere ver
zorging verstoken rijn. Als de regee
ring zon kunnen besluiten, liaar plan
nen zoo te wijzigen, dat de middelen,
die zij wil bestemmen voor de groote
gezinnën, zouden worden aangewend
voor een verbetering der ouderdoms
verzorging, dan zou dit, volgens spre
ker, in breede kringen groote voldoe
ning wekken.
Tot het werkloosheidsvraagstuk komen-
ie, zeide mr. Oud, dat het voorbeeld hier
ra daar in het buitenland ons heeft ge-
':erd, dat invoering van een 40-uren-week
-iet behoud van het weekloon tot ruïneuze
evolgen leidt. Dien weg kunnen wij zeker
■et op gaan. Wil men niettemin den ar-
.'idsduur verkorten, dan zal dat moeten
"paard gaan met het brengen van offers,
erlangd mag worden, dat alie groepen
- arbeiders, werkgevers en overheid
tarin hun aandeel dragen.
Erkennend, dat groote maatregelen noo
dt zijn, mogen wij aan den anderen kant
nimmer voet geven aan de gedachte, dat
'la Nederland niets gedaan wordt. Er werd
ra wordt in ons land ontzaglijk veel ge-
isan. Wij, Nederlanders, zijn nuchter en
rij maken van al deze dingen nooit veel
ophef. Maar als wij denken om maar
enkele voorbeelden te noemen aan onze
draler, onze nieuwe groote autowegen,
mren bruggenbouw en aan het meester-
Prk van Nederlandsche ingenieurskunst.
droogmaking der Zuiderzee, dan wordt
dit alles in het buitenland maar zelden ge
|itenaard en nergens overtroffen.
Na herinnerd te hebben aan het 40-jarig
'WringsjubUeum der Koningin, betoogde
k», dat wij moeten blijven streven naar
«t juiste evenwicht tusschen autoriteit
volksinvloed. Men moet echter in de
democratische staten begrijpen, dat voor
tet oplossen van problemen, die een bij-
tondere urgentie hebben, aan de regee-
ring bijzondere bevoegdheden moeten wor-
èm gegeven. Met name voor de bestrijding
dn het groote kwaad der werkloosheid
boeten wij tot het verieenen van die be-
negdheden bereid zijn.
Vervolgens heeft ook mr. Joekes nog
j'et woord gevoerd.
lijke verzorging als dat op de gemengde
scholen. Het moet meer dan tot dusver
in overeenstemming gebracht worden met
den aard en de psyche van de vrouwelijke
jeugd
De lichamelijke opvoeding vormde hierna
een punt van bespreking.
De vastgestelde conclusies luiden:
Het voorbereidend hooger- en middel
baar onderwijs heeft niet alleen tot taak
de intellectueele vermogens der leerlingen
te ontwikkelen, maar het werke ook aan
hun opvoeding in ethische en aesthetische
lichting en legge een goeden grondslag
voor karaktervorming, en aan hun licha
melijke opvoeding.
Do oplossing van het vraagstuk der aan
sluiting tusschen lager, het voorbereidend
hooger en middelbaar onderwijs eenerzijds
en het hooger onderwijs anderzijds worde
vooral gezocht langs den weg van een
voortdurende en innige samenwerking tus
schen de leerkrachten van deze takken van
onderwijs.
Het avondonderwijs moet in de wet een
algemeene organisatie ontvangen en ver
dient van de overheid krachtigen flnan-
cieelen steun. Bijzondere aandacht moet
daarbij geschonken worden aan de inrich
ting van avondlycea voor volwassenen met
meer dan gewone intelligentie en energie
die reeds in een maatschappelijke functie
werkzaam zijn en door bepaalde omstan
digheden niet in de mogelijkheid geweest
zijn voortgezet onderwijs te ontvangen.
De practische opleiding voor de leeraars-
taak moet wettelijk geregeld worden.
Besproken werden voorts verschillende
rapporten, n.l. het rapport der commissie
omtrent het vraagstuk der bescherming
van het kleinbedrijf en andere vraagstuk
ken, den middenstand betreffende, het rap
port van de economische commissie ten
aanzien van de crisisheffingen en het rap
port van deze commissie over de bedrijfs-
concentratie in de bacon- en vleeschwa-
ren-industrie.
Het tweede rapport komt tot de conclu
sie. dat, zoolang het prijspeil voor ver
scheidene agrarische producten van dien
aard is, dat voor de voortbrenging in Ne
derland van die producten geen redelijke
belooning kan worden verkregen, hand
having, voor zooveel noodlg van crisishef
fingen geboden is.
Wat het laatste rapport betreft, komt
de commissie tot de conclusie dat het nut
tig zal zijn, periodiek na te gaan, ot er aan
leiding bestaat tot verdeeling der slacht-
contingenden.
Ook zou het overweging verdienen een
maximum vast te stellen voor het aandeel
eener onderneming in het totale aantal
der te slachten varkens.
Ten slotte werd bij acclamatie aangeno
men een voorstel van de afdeeling Rot
terdam. geamendeerd door Den Haag en
Amsterdam luidende:
de algemeene vergadering verzoekt aan
de Kamerfractie er bij de regeering ten
sterkste op te blijven aandringen verbete
ring te brengen in de leerlingenschaal bij
het lager-, uitgebreid-, middelbaar-, gym
nasiaal- en het nijverheidsonderwijs.
De bedoeling is uitdrukkelijk te doen
uitkomen, dat indien alle verbeteringen in
de leerlingenschaal niet tegelijkertijd kun
nen worden verwezenlijkt, het lager onder
wijs voorgaat.
Op desbetreffende vragen, deelde de
heer Joekes mede. dat men het aan de
Kamerfractie moest overlaten, welken vorm
deze zou kiezen om deze conclusie te ver
wezenlijken.
de Nederlandsche PIJN-stiller
Recept van Apotheker Dumont.
Gisteren werd de vergadering voortgezet.
Voor den aanvang werd een wijdlngs-
stonde gehouden, onder leiding van prof,
Kohnstam, welke door vele partijgenootbn
werd bijgewoond.
Na de opening der vergadering werd bij I
enkele candidaatstelling gekozen als lid
van het dagelijksch bestuur de heeren mr.
L. G. van Dam te Haarlem, en tot leden
van het hoofdbestuur mr. G. L P. War
burg te Groningen. J. ter Haar Jzn. te De
Wijk en dr. A. Staverman te Vlisslngen.
Voorts werd na stemming tot lid van het I
hoofdbestuur gekozen de heer J. C. Deering
te Utrecht.
Bij de bespreking van het beleid der
Kamerfracties, kwamen tal van afgevaar
digden aan het woord, doch het bleef bij
welwillende critiek, waarvoor de heer Joe
kes dank bracht.
Ook over een door het hoofdbestuur
voorgestelde motie inzake het werkloozen-
vraagstuk werd breedvoerig gesproken. De
motie, die met algemeene stemmen werd
aangenomen, luidt:
De algemeene vergadering.
Vaststellende, dat het aantal werkioozen
nog steeds op omstreeks 300 000 dient te
worden gesteld: waardeerende het vele dat
hier te lande door de opvolgende regeerin
gen in overleg met de Staten-Generaal ge
daan is ter verminderding van dit aantal
en tot leniging van den nood van hen die
niettemin door werkloosheid geteisterd
worden.
Overwegende, dat thans meer dan ooit
door deze abnormale groote werkloosheid
onberekenbare en dikwijls onherstelbare
schade aan gemeenschap en individu wordt
toegebracht, zoowel van staatkundigenals
van sociaal-economischen als van moreelen
aard. 4031
Spreekt als haar oordeel uit, dat het re-
AKKERTJES" hebben een zeer bijzondere en
zeer snelle werking, omdal ze zijn gevuld met
een merkwaardige combinatie van genees
krachtige stoffen, die elkanders werking aan
vullen en versterken door hun samenvoeging.
AKKERTJES worden wel veel nagebootst, maar
warden nooit geëvenaard, op den inhoud komt het
aan I Wij garandeeren de werking van "AKKERTJES".
DIT is de afbeelding
van n "AKKERTJE".
Lel toch vooral op het
"AKKER"-merk aal er
op voor moet komen.
Weiger de waarde-
loose namaak die men
lU soms in de handen
I wil stoppen en die
U nooit zal helpen.
'GRIEP*
"AKKER 1JES kosten slechts één stuiver per stuk.
Koop ze uitsluitend bij de vertrouwde adressen.
2e rijn verkrijgbaar hij alle drogisten en apothekers.
Per doosje van
2 sfuks - 2 sluivers
Per koker van nu
13 sluks -12 stuivers
Neom een glaien bnis van 13 «lnki in voorraad,
dan bebt Ge ;e altijd in huiï, alt Go ie 's nachu
no- - 1- Ze bode-ven niel en rijn onschadelijk I
(Ingez. Med.)
^^^htL^e^wiJeleTInTve?1- üneen .ten lager-onderwijswet veran-
met alle beschikbare middelen en in ver
sneld tempo die maatregelen te nemen en
te bevorderen, die noodig en dienstig zijn
om het aantal werkioozen in Nederland
belangrijk te verminderen.
Legt daarbij in het bijzonder den na
druk op de noodzakelijkheid van het ne
men van maatregelen, waardoor het aan
tal personen, werkzaam in het gewone be
drijfsleven en in de gewone diensten aan
zienlijk zal worden vermeerderd, alsmede
op de noodzakelijkheid eener veel krach
tiger bestrijding der werkloosheid onder
de jeugd, met name door verplichte te
werkstelling van jeugdige werkioozen, bij
voorkeur in het bedrijfsleven.
Verzoekt de Kamerfractie om alle mid
delen in het werk te stellen, die bevorder
lijk kunnen zijn aan dit streven, ook indien
zulks gepaard zou moeten gaan met bui
tengewone financieele offers en met de
verleening van bijzondere bevoegdheden
aan de regeering binnen het kader van bij
de wet vast te stellen richtlijnen.
Aan de orde was vervolgens een voorstel
van de afdeeling Den Haag om het hoofd
bestuur te doen onderzoeken welke bepa-
dering behoeven, opdat de openbare school
niet achter staat bü de bijzondere.
Het hoofdbestuur verklaarde zich bereid
een kleine commissie te benoemen ten
1 einde over dit vraagstuk een rapport uit te
brengen, waarmede de vergadering accoord
ging.
Bij een voorstel van de afdeeling Haar
lem om zich uit te spreken voor een in
trekking der korting op de pensioenen van
de beambten en ambtenaren der Ned.
spoorwegen zeide mr. Joekes, dat zijn frac
tie en ook andere Kamerleden reeds voor
deze zaak zijn opgekomen en dat hij de
overtuiging had, dat deze Kamerleden voet
bij stuk zullen houden. Aangenomen werd
voorts het voorstel van de afdeeling Mep-
pel. waarbij de Kamerfractie wordt ver
zocht er zooveel mogelijk voor te ijveren,
dat de ouderdomspensionneerlng zal wor
den uitgebreid tot die groepen van ouden
van dagen, die daarvoor thans ten on
rechte niet in aanmerking komen.
Na eenige discussie werd aangenomen
een voorstel van de federatie Zeeland, dat
de V.D B. zooveel mogelijk bevordere de be
oefening en het gebruik van het Espe
ranto als wereldhulptaal en om bij de re
geering aan te dringen op Invoering van
deze taal ais facultatief leervak voor de
hoogste klassen der lagere school na het
zesde leerjaar.
Onder instemming van de vergadering
bracht daarna de voorzitter van de Haag-
sche afdeeling hulde aan mr. Slingenberg
voor diens eminente leiding, terwijl mr.
Joekes een ovatie in ontvangst mocht ne
men, toen de heer Jongbloed uit Haarlem
hem dankte voor de uitnemende wijze,
waarop hij het beleid der fractie had ver
dedigd. waaruit bleek, dat men met ver
trouwen het komende jaar tegemoet kan
gaan.
Hierop sloot de voorzitter de vergadering.
Na het huishoudelijk gedeelte van de
'tigadering werd" een motie aangenomen
raarin aangedrongen wordt op toelating
un zooveel mogelijk Joodsche vluchtelin-
!«i uit Duitschland en op overleg met an
te landen.
Bij het voorstel van het hoofdbestuur
patient het middelbaar onderwijs, werd
hn verschillende zijden oppositie gevoerd
ten den financieelen steun van over
heidswege voor de oprichting en instand
houding van scholen, gesticht door veree-
aigtagen van particulieren.
Een amendement-Assen, dat het meest
teüpende was, werd met groote meer
derheid verworpeneen amendement-De-
'enter. dat een kleine wijziging beoogde,
-erd tenslotte met 137 tegen 83 stemmen
'a vijf blanco, aangenomen.
Hierdoor wérd in het voorstel van het
hoofdbestuur uitgedrukt, dat de overheid
Kt bijzondere onderwijs in beperkte mate
;"a steunen,
toorts werd aangenomen de conclusie,
"t op het gebied van het voorbereidend-
aooger- en middelbaar onderwijs volledige
«itwikkellngsmogeüjkheid gegeven moet
Norden aan ieder individu, van welk ge
acht of sociale groep het zij.
Bok de volgende conclusies werden aan-
Hnomen:
Be verdeeling van het voorbereidend
teer- en middelbaar onderwijs over ver
killende schooltypen moet zoodanig zijn,
er ruimte van ontwikkeling is van in-
tïtdueelen studie-aanleg. Op grond hier-
Minister Van Boeyen deelt in de me
morie van antwoord over de begroo
ting van Binnenlandsche Zaken aan de
Tweede Kamer mede, dat hij bereid is
de totstandkoming van een wijziging
van de Zondagswet t. z. t. te bevorde
ren. Daarbij kan dan bepaaldelijk ook
de aangelegenheid van het houden van
sportwedstrijden op Zondag, onder het
oog worden gezien.
Het uiteindelijk overleg met den burge
meester der gemeente 's-Gravenhage over
de toepassing van de Zondagswet ten aan
zien van den Dierentuin moet als geëin
digd worden beschouwd. Het resultaat heeft
den minister niet kunnen bevredigen Met
den minister van Justitie is nader overleg
gepleegd, ten einde, voor het geval de ker
mis het komende jaar weder onder gelijke
omstandigheden op Zondag zou worden ge
houden, het instellen van een strafvervol
ging wegens overtreding der Zondagswet
te bevorderen.
Een wetsontwerp, houdende aanvulling
en wijziging van de Begrafeniswet met het
oog op de lijkverbranding heeft bereids de
departementen van Binnenlandsche Za
ken en Justitie verlaten. Spoedige indie
ning daarvan zal zooveel mogelijk worden
bevorderd.
Verruiming van de bevoegdheid van de
burgemeesters ten aanzien van het toela
ten van films wil den minister aanvanke
lijk niet noodig voorkomen. Het complex
van bevoegdheden, dat de Bioscoopwet ten
aanzien van het toelaten van films bevat,
vormt naar zijn aanvakelijk oordeel een
behoort het voorbereidend hooger en vrijwel afgerond geheel, dat in de practijk
telbaar onderwijs te bevatten: drie
r<ïiingen, die zich groepeeren om de klas-
te de natuurwetenschappelijke en de
ftetthappelijke wetenschappen, te we-
a, het gymnasium, b. de hoogere bur-
tehool '0. en c. de hoogere burgerschool
en de algemeene middelbare school met
•tegen cursus. De wet late verder de
-gelijkheid open voor de vrije ontwikke-
van nieuwe schooltypen.
JJet voorbereidend hooger- en middelbaar
"oerwijs voor meisjes heeft recht op ge-
kunnen worden aangebracht in de be
staande regeling tot inkoop van tijd, in
's Rijks dienst op Arbeidscontract doorge
bracht. alsmede of en in hoeverre het re
delijk is, dat aan arbeidscontractantcn. in
dienst van provincies, gemeenten en wa
terschappen. de gelegenheid zal worden
geboden zich voor pensioen in te koopen,
heeft vertraging ondervonden, doordat de
voorbereiding van en het overleg over het
wetsontwerp tot verhooging van gezins
pensioen veel meer tijd heeft gevorderd
dan aanvankelijk werd gedacht
Nu dit wetsontwerp in een vergevorderd
stadium van voorbereiding is gekomen, be
staat gelegenheid volle aandacht te schen
ken aan het vraagstuk van den inkoop van
den diensttijd der arbeidscontracten en kan
eerdaags overleg worden gepleegd met die
departementen, welke ais regel in alge
meene pensioenaangelegenheden worden
betrokken,
Het ontwerp van wet tot wijziging van
de Pensioenwet in dien zin. dat de wedu
wen- en weezenpensioenen voor ambtena
ren, wier salaris hooger is dan f3000.
zuilen worden verhoogd, is enkele maan
den geleden in de Centrale Commissie voor
Georganiseerd Overleg in Ambtenarenza
ken toegezonden. Bij die commissie rezen
aanvankelijk enkele bezwaren en vragen.
De minister heeft zich, na overleg met zijn
ambtgenoot van Defensie, bereid verklaard
te onderzoeken of het mogelijk is geheel of
gedeeltelijk aan deze bezwaren tegemoet
te komen. Voor dit onderzoek zijn echter
nieuwe berekeningen van grooten omvang
noodig. Een en ander zal ten gevolge heb
ben, dat eenige vertraging in de indiening
van dit wetsontwerp ontstaat.
De politiek van den minister is er op
voldoende moet worden geacht. Inmiddels
zal aan dit punt bij een in voorbereiding j gericht een nieuw vlak te construeeren,
zijnde herziening van de Bioscoopwet nog waarop met het betrachten van dc ver
eens bijzondere aandacht worden besteed. eischte soberheid een herbouw mogelijk is
Het ligt in de bedoeling van den minister van de financieele zelfstandigheid der ge-
van Economische Zaken, de regeling van
de materie der natuurbescherming op te
dragen aan een interdepartementale com
missie.
Wal betreft de arbeidscontractanten ver
klaart de minister, dat het onderzoek naar
de vragen, welke verbeteringen kunnen
meenten. De mogelijkheid daartoe ziet hij
niet in het treffen van één, alles omvat
lenden maatregel, doch in een complex van
maatregelen, die gezamenlijk, als alle
krachten worden bijgezet, in staat zijn aan
de gemeenten haar zelfstandigheid en aan
de besturen hun verantwoordelijkheid te
rug te geven. In dit complex is geen plaats
.■oor afzonderlijke wettelijke voorzieningen
ten aanzien van de groote gemeenten. Wel
I neemt de minister het standpunt in, dat
de toepassing in staat moet stellen ook
voor de groote gemeenten de moeilijkhe
den op te lossen. Zijn streven is ook be
paaldelijk daarop gericht.
Bij het leggen van een nieuwe basis voor
de financieele onafhankelijkheid der ge
meenten zal noodwendig moeten worden
rekening gehouden met de in totaal be
perkte financieele mogelijkheden. Houdt
men hiermede rekening, dan is aan be
perking der gemeentelijke uitgaven en, op
zijn minst, voorkoming van verderen uit
groei, voorshands niet te ontkomen.
Het is de stellige overtuiging van den
minister, dat, juist omdat de omstandighe
den thans nog zoo zeer in beweging zijn.
van een herziening der financieele verhou
ding geen afdoende en duurzame oplossing
is te verwachten. De oplossing zal dan ook,
naar zijn meening, in deze richting niet
moeten worden gezocht.
Wel kan hij er nog aan toevoegen, dat
zijn streven er op zal zijn gericht, een zoo
groot mogelijk gedeelte van de gelden, wel
ke eventueel beschikbaar komen, langs ob
jectieven weg den gemeentelijken budget
ten ten goede te doen komen en derhalve
het aantal gemeenten, dat daarna nog op
steun uit 's rijks kas zou zijn aangewezen,
lot het kleinst mogelijke te beperken, en
bovendien om ook laatstbedoelde gemeen
ten, zoover de omstandigheden dit toela
ten, zooveel mogelijk in de besteding van
de haar toegemeten bedragen vrij te laten
De minister heeft besloten, de inspectie
van de luchtbescherming met sterkeren
band dan tot dusver aan het departement
te verbinden, in den vorm van een afzon
derlijke afdeeling, die in samenwerking met
de afdeeling Binnenlandsch Bestuur de
iucbtbeschermingszaken voortaan depar
tementaal zal behandelen.
Samenvoeging van randgemeenten met
's-Gravenhage, door den ambtsvoorganger
van den minister in 1933 laatstelijk afge
wezen, kan de minister ook thans nog niet
als noodzaak erkennen Een voorstel is al
thans zekers voorshands daaromtrent, niet
ie verwachten.
De minister stemt ir 11 °t •",-lon»on.
dat de herziening van de Woningwet spoe
dig haar beslag krijgen, o.a. ter wille van
een betere regeling voor de streekplannen
en het tegengaan van ongeordende bebou
wing buiten de uitbreidingsplannen. De
staatscommissie werkt met grooten spoed
aan een ontwerp tot herziening van de
wet
(Ingez. Med.)
ONDERTROUWD:
W. de Mooü jm. 23 j. en J. M. v. Rhijn jd.
20 j. L. v. d. Wal jm. 29 j. en A. C. F. v. d.
Vlist jd. 28 j. M. H. de Water wedr. en A.
Nieuwenburg wed. F. J. L. Smit jm. 21 j.
en M. E. v. Went jd. 20 j.
OVERLEDEN:
De minister deelt tenslotte mede. dat de
indiening van een wetsontwerp, waarbij
een steunregeling voor schippers en kleine
zelfstandigen in het leven wordt geroepen,
spoedig kan worden tegemoet gezien.
A. den Ouden. hsvr. an G. Keijkoop 73 j.
E. M. Seijbrands. Dr. 3 mnri J. Frieswijk.
Zn. 29 j. Th. G. Straathof, hsvr. van Th. P.
v. d. Meer 41 j.
J. K. te K. Z. Behandelen met een
verdunde salmiakoplossing.
