STADSNIEUWS
Andersen's Wilde Zwanen
- in boekvorm
Udiq&uii wA.
ivtlOMku.M,
cppmix
J9sle Jaargang
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1938
No. 24132
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adjudant K. M. Jager
onderscheiden
Nieuw geval van
kinderverlamming
IM. NOOMEN
In memoriam emeritus-
pastoor J. M. van Beek
Voor dertig cent verkrijgbaar
verwacht
LEI DSC H
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D CtsTTiSW regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
30 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zila:
per 3 maanden f. 2.35
per week Til'.tVf. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mndj
Foto Van Vliet.
Op het Schuttersveld is hedenmorgen In
tegenwoordigheid van het geheele 4de Regl-
ent Infanterie de zilveren medaille met
e zwaarden, verbongen aan de Orde van
anje Nassau uitgereikt aan adjudant-
enderofficier-administrateur van den Staf
tan het 4e Reg. Infanterie, K. M. Jager.
Kadat de ban geopend was werd het des
betreffende Koninklijke Besluit voorgele-
Rn, waama de regimentscommandant,
overste H. D. Buurman, adjudant Jager de
medaille op de borst spelde hetgeen door
onzen fotograaf werd vereeuwigd en
tam met zijn onderscheiding geluk
senschte.
geen reden tot ongerustheid.
Naar ar. Horst ons mededeelt, is hier ter
«ode bij een 2-jarig jongetje, wonende
Jan de Waardgracht, kinderverlamming
geconstateerd.
De algemeene toestand van het kind, dat
lil het. Academisch Ziekenhuis ls opgeno
men, is goed.
ned. ver. ter behartiging van
DE BELANGEN VAN JONGE
MEISJES.
Een Leidsche afdecling opgericht.
Gistermiddag is ten huize van mevr. Van
sysingabaresse Van Hogendorp de af-
•eeling Leiden van de Nederlandsche Ver
eniging ter behartiging van de belangen
J® jonge meisjes opgericht. Nadat de
voorzitster van het voorloopig comité, me-
T0U?'' H. RozemondTjaden, de aanwezi
gen welkom geheeten had en haar dank
betuigd aan mevr. Van Eysinga, die met
•Wveel bereidwilligheid haar huis ter be-
RMkking had gesteld, vertelde mevr. M.
"lerens de HaanWaller, algemeen presi
dente, een en ander uit de geschiedenis
oer vereeniging. Toen Josephine Butter
den stoot had gegeven tot oprichting dezer
meeniging in Genève in 1878, hoorde een
hing van Christenvrouwen, die toentertijd
«regeld samenkwam in Utrecht, hiervan
hi besloot dezen arbeid in Nederland te
oreaniseeren.
Hierna kreeg baronesse J. J. Mackay,
;:c'2taresse het woord en gaf een over-
nent yan het werk, dat de Union tegen-
"ddrnig verricht. Door de aanneming der
«oelijkheidswetten in 1911 is een groote
Wandering gekomen in de werkwijze der
weeniging, die voordien veel praeventlef
deed. De taak Ls nu geestelijk-so-
h™. Niet sociaal ter wille van het gees-
;"Jke. maar belde gelijkwaardig gezien,
"int ook het sociale werk is uiting van
Christendom. Het is grootendeels
i-oote-stadswerk, waarvoor veel aanknoo-
':r;6ipunten op het platteland noodig zijn.
om' verkregen worden door reizende
w taressen en het vertoonen van een
lila
over het werk. Het geldt meisjes van
rang. stand en beroep,
voeger is er wel Iets dergelijks in Lel-
(«i
gedaan, maar het was nooit georga-
o--uuii, JIiaCLl liUO W ao UUVl u gcuiga
De Union vraagt van haar leden
t1'1 brachten en geld. Ontvan-
kan men als lid door deze vereeniging
"«hts indirect.
neer hier ter stede een nieuwe af-
jJHkig zal worden opgericht, dan zal men
g«tken, dat het werk niet gemakkelijk
dj' het zal een moeizaam verkennen van
'errein moeten zijn in den beginne en
teleurstellingen zullen niet worden be
spaard, maar het moderne meisje heeft in
haar angst voor de eenzaamheid en haar
hang naar een gelukkig leven, wat soms
tot zware conflicten kan voeren, leiding
noodig.
Hierop werd de afdeeling opgericht en
het voorloopig comité bij acclamatie als
bestuur geïnstalleerd.
Mevr. Rozemond dankte het hoofdbestuur
en de leden voor het vertrouwen. Zij zeide
vervolgens, dat nog niet te overzien was.
waartoe het werk hier ter stede zou uit
groeien. Uit de tot dusver opgedane erva
ring is gebleken, dat het bezoeken van
meisjes, die van buiten de stad zijn geko
men. een belangrijke plaats zal innemen
en dat dit het uitgangspunt voor andere
activiteit zal worden.
Hierna vertelde zij van eenigeervarin
gen bij dit huisbezoek.
Er is nood, geestelijk en sociaal. Deze
r.ood moet onder oogen gezien worden.
Wanneer dit in vollen ernst gebeurt, kan
alleen het Christendom hierin den weg
wijzen. Dit Christendom, dat te wijd en
te rijk is om in eenige formuleering te
worden gevangen, omvat in zijn dubbele
opdracht van liefde tot God en den naaste,
het heele sociale probleem.
Vrouwen zijn er bij dit 'werk noodig, die
haar tijd en kracht hiervoor willen geven.
Ook aan geld is behoefte. John Mott zeide:
Monev is stored-un personality (Geld is
opgestapelde persoonlijkheid). Maar wij
mogen ons van dit werk niet afmaken
door de aanstelling van een sociale werk
ster. Als zij niet den steun der leden ach
ter zich weet, zou de taak voor haar te
zwaar zijn. Voorts ligt het in de bedoeling
(jontact-groepen te vormen tot uitwisseling
van ervaring, en een groep van vrouwen,
die zich rekenschap willen geven van de
waarde van het Christendom en de hou
ding van het Christendom t.o.v. der sociale
nooden. Slechts in het bewustzijn van
groote schuld kunnen wij die taak aan
vatten.
Na afloop der vergadering werd op voor
stel van mevr. Van Eysinga een door de
aanwezigen onderteekend adres aan den
minister-president verzonden met. het ver
zoek grooter gastvrijheid te betoonen te
genover de Duitsche Joodsche vluchtelin
gen.
PAIIKETPOST TIJDENS HET
ST. NICOLAASFEEST.
De directeur van het Postkantoor alhier
vestigt er de aandacht op. dat het aan
beveling verdient, tijdens de as. St. Nico-
laas-drukte de te verzenden postpakket
ten nog steviger in te pakken dan gewoon
lijk en daarbij vooral stevig pakpapier en
sterk touw te gebruiken en het adres op
den omslag, dus niet op los papier te
schrijven. Het vasthechten der adressen
met lak is niet toegelaten. Het is aan te
bevelen een tweede adres los in het pakket
te sluiten.
In de plaats van den heer T. S.
Goslinga werd tot bestuurslid der Geref.
Schoolvereeniging gekozen de heer D.
Parmentier.
VER. „OUD-LEIDEN".
Voordracht van prof. Huib Luns.
Voor de Ver „Oud-Leiden" heeft gister
avond prof. Huib Luns. hoogleeraar te Delft
in het Oostersch Instituut aan het Rapen
burg een met lichtbeelden verduidelijkte
rede gehouden over „Het raam en de ver
lichting in het Hollandsche interieur der
I7de eeuw, zooals deze blijken uit de schil
derijen van dien tijd."
Prof. Luns begon met te zeggen, dat het
onderwerp voor deze lezing hem was inge
vallen tijdens een bezoek aan.... Pompeji,
waar hij getroffen werd door de wandschil
deringen van het atrium en het peristylium
der aldaar ontgraven Romeinsche wonin
gen. Deze schilderingen vormden een bewijs
voor de belangrijkheid van het vertrek: de
schilder nam als het ware de taak van den
architect over en doorboorde aldus de mu
ren. Aan de hand van vele afbeeldingen
van Romaansche en Gothische bouwwerken,
gaf spr. vervolgens een beeld van wat hij
noemde „de Noordelijke worsteling tegen de
duisternis." Het licht triumfeerde geleide
lijk over de duisternis en culmineerde in de
vele kathedralen, waarvan de zijwanden
geheel van glas zijn opgetrokken en slechts
dienst doen als steunpunten voor het ge
welf. Door de grootere lichtsterkte in Italië
is deze evolutie daar te lande niet waar
neembaar. Door de steeds grooter wordende
vensteropeningen doet zich de behoefte ge
voelen aan doseering van het licht, waartoe
de luiken dienen. In het bijzonder de schil
ders uit de 17de eeuw zijn meesters in het
vertolken van de sfeer. Men speurt uit hun
werken, dat zij het licht, veel meer dan
bijvoorbeeld de Italianen, beschouwen als
een kostbaarheid, die een groote rol speelt
bij het doorproeven der materie. Onder hun
zeer bijzondere gevoeligheid voor de licht
spelingen in het vertrek, herleeft de na
tuur op het paneel, hetgeen spr. nader aan
toonde aan de hand van een groot aantal
lichtbeelden van meesterwerken uit dien
tijd, o.a. van Remlyandt, Vermeer, Pieter de
Hoogh. Nic. Maes, Beekenkamp en anderen.
Zij gebruikten het raam niet alleen als
lichtbron, maar ook als motief Doch hun
grootste bekoring en schoonheid danken
deze werken toch aan het sterk mystische
clement van het licht in de geheele com
positie. De Fransche paleisstijl bederft in de
18de eeuw het Nederlandsche huis; doordat
de ramen steeds grooter worden, is licht-
öoseering niet meer mogelijk, waardoor de
prachtige effecten van den lichtinval ver
loren gaan. Ook den hedendaagschen Ne-
derlandschen bouwmeesters ontgaat de
luister van het raam, dat in wezen in elk
vertrek een soort feest behoort te zijn. De
tegenwoordigefcirchitecten hebben wel veel
studie gemaakt van het kunstlicht, maar
niet van het daglicht, doch spr. is ervan
overtuigd, dat de bouwkunst op deze ver
gissing zal terugkomen. In het tweede deel
van zijn voordracht gaf spr. een aantal
voorbeelden, welke mogelijkheden kunnen
worden verkregen, zulks hoofdzakelijk aan
de hand van reproducties van werken uit
de 16de eeuw, in het bijzonder van Vermeer.
De voorzitter van „Oud-Leiden" prof. dr.
H. A. Idema heeft den spreker bedankt
voor zijn boeiende causerie, waarvan deze
vereeniging de primeur genoot.
Een ernstig ongeluk kan Uw nummer bestaat uit ZES bladen
levensomstandigheden met een
slag totaal veranderen be- EERSTE BLAD
halve wanneer U onze Ongeval
lenpolis hebt. De premie is zó
laag, dat dit nimmer een bezwaar
kan zijn.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
3968 (Ingez. Med.)
OUD-HERDER DER OUD-KATH.
GEMEENTE.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Coöp. Begrafenis-Vereeniging „Simpli-
citas" U.A., Raadhuisstraat 114, Alphen a.
d. Rijn.
WIJ weten, dat Andersen's sprookjes, die dagelijks
in ons Blad verschijnen, een bijzonder gretig
onthaal hebben gevonden bij onze jeugd doch tevens
bij vele ouderen. Het is daarom, dat wij er toe zijn over
gegaan het eerst verschenen sprookje ,,De Wilde
Zwanen" te bundelen en aldus voor onze lezers be
schikbaar te stellen. Het is een fraai uitgevoerd boek
werk met keurigen omslag.
Wij kunnen dit werk tegen zeer lagen prijs aanbieden,
n.l. voor den prijs van dertig cent.
Waar onze voorraad echter beperkt is, raden wij aan
om direct tot aanschaffing over te gaan. Voor f. 0.30
kunt U aan ons Bureau een exemplaar afhalen. Profi
teert van deze gelegenheid!
In onze publicatiekasten hebben wij een exemplaar
geplaatst ter kennismaking.
Wijlen pastoor van Beek.
In den afgeloopen nacht is in den
hoogen ouderdom van 86 jaren over
leden de heer J. M. van Beek, rustend
pastoor der Oud-Katholieke gemeente
te dezer stede.
De overledene was de nestor van den
Oud-Katholieken clerus. Hij werd geboren
te Utrecht in 1852 en priester gewijd in
1879 door den toenmaligen aartsbisschop
tan Utrecht, Mgr. J. Heykamp. Na gedu
rende drie jaren als kapelaan aan de Pa-
radijskerk te Rotterdam werkzaam te zijn
geweest, werd hij in 1882 benoemd tot pas
toor te Leiden, als opvolger van zijn jong
gestorven voorganger, pastoor L. G. de
Jong. Sindsdien heeft hij onze stad niet
meer verlaten; tot zijn emeritaat in 1920
heeft hij de Leidsche gemeente als her
der gediend. In 1902 werd hij benoemd tot
kanunnik van het Metropolitaan Kapittel,
van welk college hij jarenlang secretaris
was, en tot Aartspriester van Rijnland en
Delfland. Ook is hij langen tijd secretaris
geweest der vereeniging Cor Unum et Ani
ma Una, in welke hoedanigheid hij een
werkzaam aandeel had in de verzorging
der kerkelijke uitgaven. Niet verzuimd mag
worden de vermelding van het werk. dat
hij heeft gedaan voor de ontdekking en
de restauratie van het z.g. „Jansenisten
graf" te Warmond, waar verscheidene groo
te voormannen der Oud-Katholieke Kerk
uit de 18de eeuw (waaronder de Leidsche
pastoor Meganck) begraven zijn.
Vele oude Leidenaars zullen zich den
overledene herinneren, al is hij in het
maatschappelijk leven niet op den voor
grond getreden.
Wel had de charitas zijn liefdevolle be
langstelling: hij was, toen hij nog ln de
kracht van zijn leven was, een zeer actief
medewerker der Maatschappij van Welda
digheid. Zijn geheele pastoraat bracht hij
door in de voormalige kerk en pastorie aan
de Hooigracht. De nieuwe kerk aan den
Zoeterwoudschén Singel is eerst na zijn
emeritaat gebouwd. Tot voor twee jaren
woonde hij aldaar nog geregeld de kerke
lijke diensten bij; nadien liet zijn gezond
heidstoestand dit niet meer toe.
Hij ruste in vrede!
De begrafenis zal Woensdag a.s. om 10
uur te Warmond plaats vinden.
BINNENLAND.
De begTooting van buitenlandsche zaken
door de Tweede Kamer goedgekeurd.
(3e Blad).
Algemeene vergadering Vrijz. Democrati
sche Bond; rede van rar. Slingenberg.
(4e Blad).
Het schaaktournooi der grootmeesters; dë
13e ronde te Leiden. (Sport, 4e Blad).
De Tuinders te Ter Aar en omgeving pro
testeeren tegen de lage steunuitkeerin-
gen in de Veenstreek. (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt zonder tendenz - Vrijwel
ongewijzigd koerspeil - Amerika lus
teloos - Beleggingsafdeeling zeer kalm.
BUITENLAND.
In Frankrijk kondigt de C.G.T. een 24-uur.
staking aan. (Ie Blad).
De Fransche socialisten eischen Daladier's
aftreden. (Ie Blad).
Italië ontevreden over Parijs. (Buitenland,
le Blad).
Verbetering in den toestand van den Paus.
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD.
Voor onze omgeving wordt krach
tige tot matige, meest Westelijke
wind verwacht, met wisselende
bewolking en regenbuien. De tem
peratuur zal aanzienlijk dalen.
De Bilt seinde gisteravond:
„Wordt verwacht storm uit het
Zuidwesten".
3980
dngez. Med.)
ONDER SCHEIDING STEEKEN WEGENS
LANGDURIGEN DIENST.
Ingevolge een legerorder is aan de vol
gende officieren van 6 R.V.A. machtiging
verleend tot het dragen van het genoemde
cijfer op het onderscheidingsteeken (me
daille) voor langdurigen dienst als officier:
cijfer XXX, majoor P. C. Taconis; cijfer
XXV, res.-kapitein O. Kuipers: cijfer XX:
res.-kapitein H van Overhagen. de reserve
Iste iiiitenants H. B. J. Taggenbrcck. H. C.
Caalen. den paardenarts der 1ste klasse dr.
J. C. stefels; XV res. kapitein H.Andréde
la Porte; res. Iste luitenants J. Wenning;
mr. J. W. van Rees.
NED. ARBEIDERS SPORTBOND.
De Leidsche Watervrienden.
Gisteravond was de derde groep aan de
beurt voor het diploma zwemmen in de
„Overdekte" hetgeen onder groote belang
stelling plaats vond. Het moet een groote
voldoening zijn voor de instructeurs-
trice's) van den Sportbond, dat zoovele
van hun leerlingen voor het diploma slaag
den.
De namen zijn: Beb Slegtenhorst; Annie
Lassohuyt; Jo v. d Doe: F. Straathof;
Joke van Oosten; Nel Serdijn: Annie
Derogé; Gerard Kikkert; Wim de Wolf.
Met ingang van 1 Januari a.s. wordt
de heer W. R. Blankers, inspecteur der Ned.
Spoorwegen te Groningen, als zoodanig
overgeplaatst naar de inspectie Leiden.
