BINNENLAND
m
m
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 26 November 1938
Vierde Blad
No. 24132
Algemeene vergadering van den
Vrijz. Democratischen Bond
79sfe Jaargang
Ethnografisch museum
der K.M.A. geopend
Joodsch vluchtelingen
probleem
n Pracht-surprise
Uiltje's j
..feestdoos"
Dr. J. B. Meenk's Pellets
A.s. afscheid van den
heer J. A. Lamboo
Rede van
mr. Slingenberg
J AGBLADHECLAMt
DOOR DR. H. COLIJN.
De minister-president, dr. Colijn, heeft
gistermiddag in de voor dit doel feestelijk
versierde ontspanningszaal der koninklijke
militaire academie te Breda het Inwendig
gerestaureerde ethnografische museum dier
academie en van den voormallgen hoofd
cursus geopend.
De gouverneur, generaal-majoor baron
Van Lawick, heette de vele aanwezigen
welkom. Hij betreurde het, dat de minis
ter van defensie niet aanwezig kon zijn
om dit museum te openen en uitte zijn
dankbaarheid jegens den minister-presi
dent, die bereid is gevonden deze taak op
sich te nemen.
Dr. Colijn herdacht het werk van prof.
Spat en kapitein van IJsseldijk. die belden
resp. te Breda en te Kampen elk een eth
nografische verzameling in het leven heb
ben geroepen, niet in opdracht van de re
geering maar op eigen initiatief.
Van de twee samengevoegde verzamelin
gen was de heer Voskuil de eerste beheer
der. Nog een naam wilde dr. Colijn noe
men: kapitein dr. J. M. Somer, den tegen-
woordigen conservator. Spr. achtte het van
groot belang, dat beide verzamelingen ont
staan en geregeld uitgebreid zijn door vrij
willige schenkingen. Van die schenkers
wilde spr enkele namen noemenLJssen-
dljk. Nypels, Verspyck, mevr. Gerretson
Van Dalen, de generaals van Genderen
Stort, Ilgen en Verbeek, en de kapitein
6nijdewlnt, Pangeran Ario Poerbonegoro
en baron Quarles de Quarles, oud-gouver
neur van Celebes. Hier hebben we de
vrucht, van een arbeid voortgekomen uit
Individueel streven voor een belangrijk
doel: het onderwijs aan de K. M. A„ moei
lijk denkbaar zonder materiaal dat de ca
detten kan voorbereiden voor hun latere
Indische werkzaamheden. Voor hen. die
niet naar Indië gaan, ls het een onmis
bare gelegenheid om zich uit aanschou
wing in te denken in de beteekenls van
de overzeesche gewesten van het Konink
rijk der Nederlanden.
De minister-president deelde tenslotte
mede dat het H. M. de Koningin heeft
bei.aagd aan kapitein Somer toe te ken
nen de eere-medaille in zilver, de zooge
naamde museummedaille, als erkenning
voor zijn verdiensten voor dit museum.
Tendentieus verhaal over een voorval op
het station Zevenaar.
MINISTER BRENGT HET TOT ZIJN
IVARE PROPORTIES TERUG.
Op de vragen van het Tweede-Kamerlid
Donker betreffende het niet toelaten in
Nederland van een aantal op 23 November
te Zevenaar aangekomen Joodsche vluchte
lingen uit Duitschland heeft de minister
van Justitie het volgende geantwoord:
Het in de eerste vraag gestelde ls klaar
blijkelijk ontleend aan een bericht, dat
dezer dagen in meerdere bladen vrijwel
gelijkluidend is opgenomen en dat, evenals
vele andere berichten over vluchtelingen-
gevallen van den laatsten tijd, een ten
dentieus karakter draagt. (Deze vraag
luidt:
Is het waar, dat er op 23 Nov. j.l. een
groote groep Joodsche vluchtelingen, onder
wie een aantal, dat er in geslaagd was uit
een concentratiekamp te ontsnappen en
waarvan verscheidenen sporen van mis
handeling vertoonden benevens verschei
dene jonge meisjes en bejaarde lieden, aan
het station te Zevenaar is aangekomen, en
dat deze menschen per keerenden trein
weer naar Duitschland zijn teruggezonden,
nadat zich op het station hartroerende
tafereelen hadden afgespeeld?)
De werkelijkheid is anders.
Volgens een onmiddellijk ingezonden
ambtelijk rapport is in den avond van 23
November 1938 op het station te Zevenaar
het navolgende voorgevallen:
Op 23 dezer met den trein van 17.12 aan
komst te Zevenaar, arriveerden 5 Joodsche
Duitschers (dames en heeren), die voorga
ven over België naar een Amerikaanschen
Staat te emigreeren. Zij werden afgehaald
door twee personen uit Amsterdam. De pa
pleren, enz, waren in orde, behoudens dat
het doorreisvisum voor België ontbrak.
Ooor den controleerenden ambtenaar werd
uit dien hoofde doorgang geweigerd. Bij de
betrokkenen veroorzaakte dit aanvankelijk
groote opwinding. Speciaal een der dames
'een meisje van circa 20 jaar) wond zich
hevig op. terwijl een der Duitschers zich
op de knieën liet vallen. Nadat de chef van
den doorlaatpost de zaak rustig uiteen
had gezet, keerde spoedig de kalmte terug
In hun paspoorten werd de aanteekening
gesteld, dat zij naar Düsseldorf werden te
ruggezonden. uitsluitend om aldaar het
Belgische transitvisum te erlangen. Door
een ter plaatse aanwezigen vertegenwoor
diger van het Joodsche vluchtelingen
comité werd voor het gezelschap telefo
nisch logies besproken in Emmerik. Rustig
en zonder verder protest is het gezelschap
daarna teruggereisd Ook de personen uit
Amsterdam toonden zich van het juiste
der gevolgde handelwijze overtuigd.
Van het voorgevallene waren circa een
hnntal or> het perron aanwezigen getuige.
Te 18 42 arriveerde per trein oen aantal
van 25 Duitsch-Joodsche vluchtelingen, en
k 19.42 eén aantal van 11. allen uit Wee
den. Onder deze 36 vluohtelingen bevonden
tich drie vrouwelijke personen, de andere
Jaren mannen van leeftijden, varieerende
jusschen 20 en 30 jaar. behalve een twee-
vdl. die respectievelijk 50 en 54 jaar oud
waren Zij waren allen in het bezit van
Paspoorten. Als doel van binnenkomst ga-
je'i zijn op voornemens te zijn om verder
k emigreeren, zonder dat ook maar één
dunner in het bezit was van de daarvoor
'eteischte documenten. Volgens ontvangen
beticht stonden er in Emmerik op het sta
tion nog een 200-tal gereed.
Bij aankomst van beide treinen waren op
dat perron géén personen uit Zevenaar
fjdwezig. Slechts was uit Arnhem een
"te-tal auto's gekomen met menschen om
hen af te halen, alzoo, naar is aan te
nemen, ten hoogste bevattende een 8-tal
personen. De betrokken vreemdelingen ver
toonden geen van allen sporen van mis
handeling. Niemand van hen heeft zich op
dc knieën geworpen. Geen meisje is bulten
bewustzijn geraakt. Niemand heeft het
voornemen om zelfmoord te plegen geop
perd. Er bestond dan ook voor de ambte
naren, volgens hun eigen verklaring, geen
aanleiding om tot tranen geroerd te zijn.
Vanzelfsprekend „onder geleide", zijn alle
36 vreemdelingen zonder eenig incident
kalm met den trein van 21.22 weder naar
Emmerik teruggereisd.
Na de rede van den minister-president
sprak de heer P. J. A. van Mourik. gene-
raal-majcor der Infanterie K.NI.L b.d., om
namens alle belangstellenden een geschenk
aan te bieden. De inzameling van gelden,
merkte spr. op. overtrof alle verwachting
en uit Frankrijk, Belglé en zelfs JaDan
kwamen bijdragen in. Voor 3/4 werd bijge
dragen door officieren van het K.NI.L.
van K.M.A. en voormaligen hoofdcursus
Tevens door actief dienende officieren en
personen niet tot de weermacht behoo-
rende. Van het gevormde fonds werden
betimmeringen aangebracht en een glas in
loodraam geplaatst. Spr. overhandigde den
Gouverneur een betreffende oorkonde.
Namens de officieren van het K.N.Il.
gedetaoheerd aan de K.M.A. en alle voor
het KN.IL. bestemde cadetten bood de
kapitein van den generalen staf. E. Engles,
een geschenk aan. bestaande uit gebrand
schilderde gedenkramen op aanwijzing van
kapitein dr. Somers ontworpen door den
heer Fenken. architect der K.M.A. De sym
boliek illustreert de verbondenheid van
K.M.A. en voormaligen hoofdcursus met
Indië, nl. door op het linkerraam aan te
brengen de academie-poort en rechts den
vml. hoofdcursus, verbonden door Indische
motieven. Ter herinnering aan de aanbie
ding reikte spr. den Gouverneur der K.M.A.
een betreffende oorkonde over.
Namens officieren der koninklijke land
macht en burgerieeraren werkzaam aan de
K.M.A voerde prof. J. ie Heux het woord
en bood eveneens een glas-in-loodraam
aan.
De Gouverneur sprak daarna een harte
lijk dankwoord tot allen, speciaal tot den
minister-president wien hij nog zijn erken
telijkheid betuigde voor het eerbewijs ka
pitein dr. Somers verleend. Spr. bracht
hulde aan dr. Voskuil die veel ethnografie
heeft behoed voor verloren gaan
Nadat nog kapitein dr. Somers een korte
inieiding over het museum had gehouden,
werd thee geserveerd, waarna het gezel
schap het museum bezichtigde.
Een aardig, héél nieuw Uiltje-idee: de speciale „feestdoos",
mooi gedecoreerd met een Oud-Hollandsch Winteriafereel
en inhoudende: 3 blikken Uiltje-doozen, handig bij elkaar
gepakt! Men behoeft dus niet den inhoud van 30 sigaren
ineens aan- te breken, maar men neemt telkens een blik
van 10. U ontvangt aldus een smakelijke 3-voudige Uiltje-
collectie, in feestgewaad gestoken! Vraag Uw leverancier.
j..',-:. i
Aft
3896
N.V. SIGARENFABRIEK .LA BOLSA'. KAMPEN
(Tngez. Med
spraak van den commandant, luit.-kolonel
jhr. S. M. S. A. A. de Marees van Swinde-
ren, het regiment een marsch door de stad.
Het gemeentebestuur van Deventer ont
ving de officieren en hun dames ten stad-
liuize. waarbij de burgemeester mr. F. W.
R. Wttewaal herinnerde aan den hand. die
de gemeente en het garnizoen van ouds
vereenigt. De commandant dankte voor de
ontvangst.
Het feestprogram meldt voor vandaag
sportfeesten, maaltijden en bijeenkomsten.
iMsb.)
HUZAREN TE DEVENTER VIEREN FEEST
Het 4e Half-Regiment bestaat
125 jaar.
Gisteren begon het 4de Half-Regiment
huzaren te Deventer een tweedaagsch
feest ter gelegenheid van zijn 125-jEirig
bestaan. Er is een feestelijke reveille ge
blazen door trompetters en huzarenkapel
op het voorplein der Boreelkazerne. In den
loop van den morgen maakte na een toe-
DE LIMBURGSCHE MIJNINDUSTRIE.
Het totaal aantal arbeiders der gezamen
lijke steenkolenmijnen in Limburg bedroeg
op 1 November ondergronds 20.557, boven
gronds 11.635.
TEGEN HOEST EN KEELPIJN
Iets anders hebt U niet noodig.
30 ct, per doosje (pl.m. 100 tabl.)
Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten.
3022 (Ingez. Med.)
Het natuurlijke
reclamemiddel.
Daar reclame voor levensmiddelen
voor de huisvrouwen ook nieuws is,
ligt het voor de hand, dat deze
reclame in dagbladen, daar waar men
gewend is al hei nieuws te vinden,
het ibest op haar plaats is. Dagblad
reclame is het „natuurlijke" reclame
middel. Zorgvuldige controle der resul
taten van onze reclame bewijst de
juistheid van deze stelling. Vandaar
dat wij verreweg het grootste deel
van ons reclame-budget in dagblad
reclame beleggen. 3823
Zoo liet de reclamechef van een krui-
deniersibedrijf zich onlangs uit.
GEMEENTE-AMBTENAAR
TE VOORSCHOTEN.
Woensdag 30 November a.s. gaat de heer
J. A Lamboo. na ruim 34 jaren, vol ijver
en plichtsgetrouw, de gemeente Voorscho
ten te hebben gediend, met eervol ontslag
den gemeentedienst verlaten.
Zonder uitzondering zullen alle ingeze
tenen „Jan Lamboo" want zoo is hij
toch bij de meesten bekend een gezon
den en aangenamen, welverdienden levens
avond toewenschen. Van „rust" willen wij
niet spreken, want als gemeenteambte
naar of burger is rust hem onbekend.
Wij weten haast zeker, dat zijn afwezig
heid nog wel eens bemerkt zal worden.
Zijn staat van dienst is vol schakeerin-
gen en zijn hulpvaardigheid en medewer
king werden nimmer tevergeefs gezocht.
Mr. Slingenberg.
Hedenmiddag is te 's-Gravenhage de jaar-
iijksche algemeene vergadering geopend van
den Vrijzinnig Democratischen Bond. Bij de
opening dezer vergadering sprak de partij
voorzitter mr. M. Slingenberg een rede uit,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Spr. begon met de herdenking van de in
het afgeloopen jaar overleden partijgenoo-
ten en memoreerde de eensgezinde viering
van het regeeringsjubileum. Vervolgens
weidde mr. Slingenberg uit over de benoe
ming van mr. Öud tot burgemeester van
Rotterdam. De Vrijz. Dem. Bond boekt door
deze benoeming een politiek verlies, dat
dienen wij wel te beseffen.
Herinnerend aan de spannende Septem
berdagen, zeide spr., hoezeer ook in ons
land de verademing intrad met groote vol
doening over het vredes-resultaat van groot
Brittannië's eersten minister, de vreugde
over dit resultaat was ook hier te lande niet
onvermengd. Te minder waar meer in
het bijzonder ook Nederland in Chamber
lain's bekende radiorede te beluisteren had,
dat Engeland niet voornemens was, ter wille
van een betrekkelijk klein land een Euro-
peeschen oorlog te riskeeren.
Woorden, die ons Nederlanders te denken
mogen geven, woorden ook die wellicht een
indruk zouden kunnen vestigen, dat niet
internationaal recht, maar eerder belan-
genvraagstukken den doorslag zullen geven
bij de vraag of onder de groote mogendhe
den vrede of oorlog het parool zal zijn.
Maar, zoo mogen wij vragen, indien dit
het standpunt van Engeland is, waar blijft
dan de handhaving van het internationaal
recht, waar de collectieve veiligheid, steun
pilaar van den eens zoo machtig schijnen-
den Volkenbond.
September 1938 heeft Nederland ge
leerd, dat het voorshands bij de hand
having zijner onafhankelijkheid in de
eerste plaats op zich zelf is aangewezen.
Dat niet zoo zeer schending van recht
als wel de vraag of andere mogendhe
den belang bij onze zelfstandigheid heb
ben, de maatstaf zal zijn, waarnaar zij
zullen bepalen of er al dan niet reden
voor hen is om ons bij een onrechtma-
tigen aanval te hulp te komen snellen.
Mogen de volkeren zich nog beraden:
moge tenslotte het rechtsgevoel ook in
het internationaal recht wederom zegevie
ren en den Volkenbond wederom de hechte
basis van recht, collectiviteit en veiligheid
worden teruggegeven, waaraan Nederland
en ook onze partij zoo gaarne een beschei-
dene, maar welbewuste medewerking heeft
verleend. Ik spreek van rechtsgevoel en van
internationaal recht. Hoever is men ln de
wereld daarvan thans verwijderd. Waar is
de eerbied voor internationale overeenkom
sten: waar is de bescherming tegen bruut
geweld van staat tot staat, waar de be
scherming van leven, have en goed van hen,
die geboren zijn als kinderen van ouders,
die behooren tot een ander dan het in een
bepaald land heerschende ras?
Vol afschuw wenden wij ons af van de
bedrijvers van barbarisme en vandalisme,
waarvan de wandaden tot. in het diepst van
onze ziel doordringen. Verfoeiende een
mentaliteit en een bestuursbeleid die een
dergelijke roof en plundering konden ver
oorzaken en goedkeuren.
Keeren wij echter tot Nederland terug:
gezegend land in vele opzichten in verge
lijking met hetgeen wij in andere landen
waarnemen.
Zeker, ook ons land kent zijn nooden,
heeft zijn gebreken en zijn onvolkomen
heden.
De sociale rechtvaardigheid, de betrach
ting waarvan een onzer primaire eischen is,
een postulaat van de Christelijke naasten
liefde, is ook in ons land nog niet ten volle
ln vervulling kunnen gaan. Heden en mor
gen zullen wij hieraan onze aandacht
schenken.
Maar hoog boven iedere verdeeldheid in
politiek inzicht staat bij de over-overgroote
meerderheid van ons volk de diepe overtui
ging. dat alle menschen kinderen Gods zijn.
gelijkwaardig in rechten en plichten zonder
onderscheid van ras, van godsdienst en
staatkundige belijdenis.
Met dit uitgangspunt voor oogen vragen
wij ons af, met welke middelen en met
welke methode wij de menschen tot meer
dere volmaaktheid kunnen brengen, de
maatschappelijke samenleving tot een meer
rechtvaardige kunnen opvoeren. Op dezen
hechten grondslag, en gedragen door onze
staatkundige beginselen, zullen wij straks
in eerlijken politieken strijd de verkiezingen
voor Prov. Staten en gemeenteraad voeren.
Onze organisatie ls sedert de laatste ver
kiezingsstrijd aanmerkelijk gegroeid en
verstevigd.
Wij boekten een ledenwinst van meer
dan 1300 leden, in Overijsel bedroeg de
stijging van het ledental zelfs 53Op
dezen weg zullen wij moeten voortgaan.
In verhouding tot ons stemmental is
ons ledental echter nog steeds veel te
laag, nauwelijks 3'/»'/t. Wij zullen in
eendrachtige samenwerking moeten
voortgaan hierin verbetering te brengen.
Dankbaar gewaagde spr. ook van den
groei van de Jongeren-organisatie, de
V.D.J.O.
Wij zullen oud en jong, man en vrouw,
samen optrekken en eens van zin, een
krachtige poging aanwenden, om onze be
ginselen bij de aanstaande verkiezingen nog
dieper in ons volk te doen doordringen. De
vooruitzichten zijn 'gunstig.
Duidelijk waarneembaar keert het Neder-1
landsche volk zich meer en meer af van de
extremistische uitingen van rechts en van
links.
Groeiend is ook de overtuiging bij velen,
dat het thans geen tijd is. om partijpoli- i
tiek te voeren, dat het onjuist is geweest om
groote volksgroepen in 1937 van de regee-
rlng uit te sluiten.
Nationaal in onze beginselen, eerlijk in
onze strijdmiddelen, kunnen wij ons vaan
del fier omhoog houden; wij zullen den
strijd voeren met open vizier, zonder ande
ren onnoodig te kwetsen, maar welbewust
onze krachtige beginselen naar voren bren
gen. Deze beginselen zijn beproefd en heb
ben de tijden kunnen tarten. Het hoofd
bestuur twijfelt er niet aan of. aldus de ver
kiezingsactie voerende, zullen wij onzen
vooruitgang van 1937, straks in 1939 be
langrijk nog kunnen vergrooten, naar onze
vaste overtuiging, tot heil van het Neder-1
landsche volk.
De heer J, A. Lamboo.
In Juni 1904 kwam J. A. Lamboo in ge
meentedienst als a.schophaler-lantaarnop
steker i petroleumverlichtingi klokluider en
klepper. Tevens moest hij het torenuur
werk verzorgen, tijdopnemen, op feestda
gen de vlag uit den toren steken, het
brandweermateriaal verzorgen en, zoo noo
dig, ook hulp-politiediensten vervullen
Tijdens zijn dienstjaren is het materiaal
van de gemeentereiniging wel veranderd
en gegroeid van ijzeren kruiwagen (de z.g.
„moordenaar") tot de meest moderne vuil
nisauto en zoodoende was hij bestuurder
van den genoemden wagen, een wagen
met hond, een wagen met hit en daarna
enkele auto's van verschillende afmetin
gen. Hij bleef de vlag uitsteken boven uit
den toren, zoo ook klokluiden op werkda
gen om 12 uur en de brandslangen nazien
en verzorgen, wanneer zij gebruikt waren.
Tusschen zijn werkzaamheden door was
hij ook jaren incasseerder voor het gas- en
waterbedrijf, de opvolger als omroeper van
wijlen den gem.-veldwachter C. van Meurs.
Vele ingezetenen van Voorschoten zullen
hem ook kennen als de ontsmetter na be
smettelijke ziekten.
Dat hij met iedereen altijd goed kon
omgaan, bleek zeer terecht, toen hij werd
aangesteld als chef der werkverschaffing.
Een gedeelte der rioleering, de demping
van een gedeelte Kerksloot, het maken van
een schoeiing en het aanleggen van het
laatste gedeelte van het Wilhelminapark
kwamen o.m. onder zijn toezicht tot stand.
En dan was er altijd nog tijd om de ver-
wanning van het Raadhuis te stoken of
hier of daar een behulpzame hand te bie
den.
Een eenvoudig, maar eerlijk en plichts
getrouw ambtenaar gaat heen. Men hoopt
hem echter nog lang in de gemeente Voor
schoten te zien!
oncenlreer op hot krcic ïtjg: t
reclame-middel
