St. Nicolaas
CADEAUX
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Bfad
Vrijdag 25 November 193B
PEREZ
PERZISCHE TAPIJTEN
anc
NIEUWE RUN 56
LEIDEN
EMSER-WATER
Comité van Waakzaamheid van
Ned. Intellectueelen
VER. VAN HUISVROUWEN AFD. LEIDEN.
Lezing over „Madame Curie".
Voor bovengenoemde afdeeling was gis
termiddag een lezing aangekondigd door
mevr. L. G. v. d. VeldenVijgh over het
boek van Eva Curie.
De presidente der afdeeling mevr. A. v.
GiLse— v. Geldermalsen heette alle aan
wezigen hartelijk welkom, speciaal de
spreekster van den middag en de vice-
presidente mevr T. Vriend—v. Hoorn
die wegens ziekte een tijdlang afwezig was
geweest De presidente noemde het een
oase om in dezen tiid. waarin zoo vele
mensehen nameloos lijden, eens iets te
hooren over twee menschen. die hun ge-
heele leven en lichaam zelfs hebben ge-
gegeven voor de lijdende menschheid.
Voorts herdacht mevr. v. Gilse nog het
feit dat het bestuurslid der afdeeling mevr
v. EelenRidderhof juist gistermorgen
weer naar Indlë was vertrokken om met
haar echtgenot zich ook ten dienste te
stellen van de lijdende melaatschen.
Spr. stelde de vergadering voor een
telegram namens alle aanwezigen aan het
echtpaar in Genua te zenden.
Vervolgens gaf zij het woord aan mevr.
v d. Velden. Deze begon met er op te wij
zen dat zij zou spreken over een 'zeer bij
zondere vrouw. De levensgeschiedenis van
deze vrouw is geheel beschreven door de
dochter; een vrouw doorpeilt het leven van
een andere vrouw; een schrijfster ver
meldt de biografie van een vrouw. Onwille
keurig denken wij in het boek over Ma
dame Curie niets anders te zullen vinden
dan natuurkundige wetenschappen. Niets
is evenwel minder waar
De schrijfster behandelt hier het leven
van haar moeder, bijna als een sprookje,
als een legende. Wij wisten al eenige din
gen over het leven van Madame Curie uit
de couranten, zoo bijv. het feit dat zij met
1 gr. radium uit Amerika terugkeerde.
De schrijfster werd geboren toen haar
moeder 37 jaar was als tweede dochter. Zij
heeft haar moeder feitelijk nooit goed lee-
ren kénnen voor zij zelf 17 jaar was. maar
toch geeft zij het geheele leven van Ma
dame Curie weer. De gegevens van voor
haar 17de jaar heeft rij geput uit docu
menten. uit brieven en uit verhalen van
haar tante de lievelingszuster van Ma
dame Curie
Wij brengen een
mooie keuze
Nuttige en Practische
Op al onze artikelen
MIDZA-BONS.
TELEF:I244.G!R0 4502Ó
3501
(Ingez. Med.)
verklaard, met Paderewsky als minister
president. Uit dankbaarheid schenkt zij
Polen een radium-instituut. Doordat haar
oudste dochter Irène ook natuurkunde is
gaan studeeren en trouwt met een natuur
kundige Jolhnot. krijgt Madame Curie
weer nieuwe makkers in de wetenschap.
Door tusschen komst van een Amerikaan-
Madame Curie werd in 1867 geboren in I ^heAi°Ur-D±^v,krij.f Madan?e Cun« van
Polen als kind van wetenschappelijke da'"ïffïïfJlJ 1 rad'T
ouders Haar vader was leeraar en haar vertegenwoordigende een waaide
moeder ook eerst leerares. Alle 5 kinderen i v^n 100.000 dollars. Zij moet dit present zelf
hadden een groote liefde voor hun vader
land en de wetenschap. Mania was de
beste van de klas op school. Het leven was
financieel zeer moeilijk voor de familie
Slodowsky. Zij namen daarom nog kinde
ren in huis. maar dit bracht een groote
sr'-aduw over het gezin
Fen van de pensionkinderen bracht een
besmetting van typhus mee waaraan 2 kin
deren van het gezin stierven. Toen Mania
uit Amerika gaan halen en wordt daar
tegen haar wil ontzaglijk gerèteerd. Dat
gr. radium kan zij nu geheel houden voor
haar proeven. Intusschen heeft ook zij de
Nobel-prijs gekregen. Nu onderneemt zij
allerlei wetenschappelijke reizen o.a. naar
Leiden waar zij prof. Kamerlingh Onnes
en diens vrouw ontmoet. Toen zij de 67 jaar
naderde, kreeg zij een vreemde bloedziekte.
Zij trekt voor herstel naar het Zuiden van
nen doen om daaraan stuwend te werken
en van voorlichting te dienen.
In den strijd van dezen tijd is het aller
noodzakelijkst, dat wij in het beginsel ver
sterkt worden. Dan staan wij ook krachtig
tegen de ons omringende gevaren en stérk
tegenover onze tegenstanders.
Vervolgens wees spr. er op. dat de chr.
vakbeweging er nog lang niet is. Steeds
moeten wij strijden tegen allerlei wantoe
standen. Zien wij geen uitweg, dan is dit
niet de schuld van God, maar van de
menschheid. die niet naar Gods wil en in
Zijn weg wil wandelen.
Spr. eindigde met een ernstig vermanend
woord om toch vooral ook in het chr. so
ciale leven dicht te schuilen achter het
Woord van God. Met zelfverloochenende
liefde, in onkreukbare trouw en vol geloofs
moed zullen wij onze beginselen uitdragen.
Wij zullen staan in de vastheid van Gods
Woord, want dan zullen wij ook eenmaal
het genade-loon ontvangen en onze voeten
zetten in de nieuwe aarde, waar gerechtig
heid woont en geen strijd gestreden zal
worden, maar waar een harmonische sa-
mengang gevonden wordt en wij God altoos
zullen loven.
Nadat „Symphonia" en de heer Fcijten
zich nog een en ander maal hadden laten
hooren. sprak ds. M. Ottevanger, herv. pred.
te dezer stede het slotwoord, waarin hij uit
eenzette. dat Gods wil en welbehagen ook
op het terrein van den arbeid dienen gezien
te worden. Het is noodig in deze wereld de
Kruisbanier om hoog te heffen en te vra
gen: Heere, wat wilt Gij dat wij doen zul
len Donkere wolken en schaduwen zijn er,
maar juist daarom is het hoogst noodzake
lijk. dat wij allen op onze post zijn. Allen
moeten wij strijders zijn. Zij het devies van
den besturenbond: „Heere. leer ons Uw
welbehagen doen".
Met het zingen van den Avondzang werd
deze propaganda-samenkomst gesloten.
MILITAIRIA.
De reserve le luitenants mr. dr. A. F. H
Schreurs en dr. G. J. Otten van het 4e Reg
dienst ontslagen.
Morgen te 11.15 uur zal op het Schutters
veld de zilveren eeremedaille met de zwaar
den, verbonden aan de orde van Oranje-
Nassau op plechtige wijze voor het front
van de troepen van het 4e Regiment Infan
terie, worden uitgereikt aan den adjudant-
onderofficier-administrateur van den staf
van het 4e Reg. Infanterie K. M. Jager.
welke o.m, tot uiting komt in de onder
drukking van de vrijheid der wetenschap.
Gelet op den Internationalen samenhang
maakte ook de Spaansche burgeroorlog deel
uil van de werkzaamheid van het Comité,
dat immers strijdt voor vrijheid van Gods
dienst en wetenschap en vrijheid om zelf
zijn regeering te kiezen. De realiteit van
den gang van zaken heeft het Comité ge
noodzaakt zijn arbeid ook over te brengen
van het theoretische naar het practische
terrein. De eisch van menschelijkheid, wel
ke diep in het Nederlandsche volk is ge
worteld. gebiedt, dat aan de duizenden
vluchtelingen in zoo ruim mogelijke mate
asylrecht wordt verleend. Helaas heeft onze
premier voor deze ongelukkigen minder
gedaan dan hij aanvankelijk had toege
zegd en dat laatste was al niet genoeg Het
comité heeft vandaag opnieuw telegrafisch
aandrang op de regeering uitgeoefend om
dit asylrecht op ruime schaal toe te pas
sen en spr. deed een beroep op de aanwe
zigen om aan dit streven adhaesie te be
luigen.
Voordracht mr. v. Heuven Goedhart
Vervolgens was het woord aan mr. van
Heuven Goedhart, die allereerst waar
schuwde tegen de slaafschc navolging hier
le lande van hetgeen bij onze oosterburen
geschiedt. De NSB. heeft openlijk haar
vreugde uitgesproken over de recente ge
biedsuitbreiding van het Duitsche rijk en
voert- ln den laatsten tijd een anti-semic-
tische campagne, waarvan spr zich niet
kan voorstellen, dat de zich noemende po-
sitief-christelijke regeering van Nederland
haar niet verbiedt. Spr. wees vervolgens op
de analogie tusschen de beweging van Kon
rad Henlein in Tsjecho-Slowaktje en de
N. S B. hier te lande en daarna op de mis
vatting alsof de huidige situatie niet zou
zijn ontstaan, wanneer reeds ln 1919 aan
de Sv.deten-Dultschers zelfbeschikkings
recht was verleend. De reden, dat zulks
destijds niet geschiedde, was eerstens ge
Infanterie zijn op hun verzoek eervol uit den 'égen in de geschiedenis en ten tweede ln
de geringe strategische beteekenis van een
zoodanlgen staat. Het oude Tsjecho-Slo-
wakije. waarvan spr. de vernieling in de
hoogste mate betreurt, was een waarachtig
democratische staat, ook al ging alles er
niet feilloos. Van onderdrukking der Su-
ucten-Dultschers is nooit sprake geweest
en hadden zij ln 1919 een ander stand-
ount ingenomen, dan zou het ongetwijfeld
mogelijk zijn geweest hen in een zekere
nationalistische eenheid ln den Tsjechl-
schen staat onder te brengen. Hun eischen.
o.a. ten aanzien van de taal waren voor
de regeêring echter onaanvaardbaar. In
10 jaar was stierf haar moeder aan t, b. c.1 Frankrijk, waar blijkt dat het radium,
Dit bracht zoo'n geweldige beroering ln het
gemoedsleven van de kleine Mania, dat zij
later nooit meer iets van het geloof heeft
willen weten.
Zij evenals haar broer en zuster kwa
men met de gouden medaille van school.
De Russische regeering verbood evenwel
de vrouwen om aan een academie te gaan
studeeren en er was geen gèld om naar het
buitenland te gaan. Bovendien moest er
geld zijn voor den broer, die gaarne medi
cijnen wilde studeeren. De beide zusters
trachtten nu door het geven van lessen
geld er bij te verdienen. Maar de zucht
om te leeren was te groot. Mania besluit
als gouvernante in betrekking te gaan. Zij
kan dan geld overhouden waardoor haar
zuster Bronia naar Parijs kan gaan om
daar medicijnen te studeeren. Is Bronia
dan klaar, dan kan van het geld dat
Bronia dan verdient, Mania gaan studee
ren. Na 4-iarige studie gaat Bronia trou
wen in Pariis en laat zij Mania overkomen
Deze kan bij het jonge echtpaar inwonen
en studeeren. Polen bliift toch altijd nog
trekken. Op een avond zal een Poolsch
pianist ODtreden. Zij gaan er heen en ma
ken zoo kennis met een musicus die nie
mand minder was dan de later zoo groot
geworden Paderewsky. Mania behaalt op
sohitterende wijze alle examens en komt
als natuurkundige in kennis met Pierre
Curie, die 10 iaar ouder is dan zij en El-
zasser van geboorte. Ofschoon Curie eerst
geheel afzijdig staat tegenover geniale
vrouwen, vindt hij toch In Mania een
vrouw, waarmee hij kan praten over zijn
studie. Na een jaar gaan zij trouwen. Het
ls een heele stap voor Mania om haar
nationaliteit vaarwel te zeggen. Zij nemen
na de huwelijksreis per fiets, hun intrek
op de 4e verdieping van een huis. In de
kamer stonden 2 stoelen! Na 2 jaren wordt
de kleine Irene geboren. Mania Curie
krijgt het dan zeer druk, want zij is bezig
met haar proeven om het polonium (ge
noemd naar Polen) en vervolgens het
radium te ontdekken. Dit alles kost zeer
veel geld en zoo neemt Mania het besluit
om in Serres aan een soort meisjesnor-
msalschool les te gaan geven.
Eindelijk gelukt het haar om uit 20 ton
erts 1 gr. radium te halen. Het echtpaar
blijft sukkelen met gebrek aan een goed
laboratorium.
Toch ontdekken zij ook nog het helium
Nu wordt toch langzamerhand de aandacht
van de buitenwereld op hen gevestigd
Het Legioen van Eer wordt Pièrre aan
geboden. doch hij weigert. In 1904 krijgen
zij evenwel de Nobelprijs, welke zij moeten
deelen met Henri Becquerel.
Op 9 April 1906 treft Madame Curie een
ontrsttende slag, door dat Pièrre omder een
wagen komt en op slag wordt gedood. Door
dat Pierre intusschen professor aan de
Sorbcnne was geworden, gaan familie en
vrienden ervoor ijveren om Mania daar
als opvolgster te krijgen. Frankrijk kent
evenwel geen vrouwelijke professoren. Er
wordt nu echter een uitzondering gemaakt
en ln November aanvaardt zij haar ambt.
Fsel vrouwelijk mondain Parijs was naar
do Sor'-onne getogen. Maar in plaats van
etn rede te houden, vervolgt Madame
Curia gewoon de les, waarmede haar man
ln April was opgehouden.
Zij krijgt dan haar laboratorium. Maar
ln 1914 bij den wereldoorlog trekt Madame
Curie met haar kleine Ford, welke zij had
la*en inrichten als een verplaatsbaar
röi'per-apparaat naar de hospitalen ach-
waarmede zij zoo vertrouwd was geraakt,
haar lichaam heef! vernietigd en haar
dood veroorzaakt.. Het echtpaar Jollinot
zet evenwel haar werk voort en heeft in
tusschen ook reeds weer den Nobelprijs
gekregen, aldus eindigde spreekster haar
boeiende rede.
De presidente dankte haar hartelijk voor
de mooie uren den toehoorsters bezorgd.
DE CHRISTELIJKE VAKBEWEGING
IN ACTIE.
Propaganda-avond in „Prediker",
In aansluiting op de in November gebrui
kelijke huisbezoek-campagne, die zoouls de
voorz. van den Chr. Transportarbeiderbond,
de heer G. Strijbis mededeelde, reeds 56
nieuwe leden tengevolge had. werd gister
avond door den L.C.B. in „Prediker" een
goed-bezochte propaganda-samenkomst ge
houden.
De heer G. Hordijk las bij opening Ps. 146
en ging voor in gebed, waarna hij allen
welkom heette en met een enkel woord et
op wees, dat deze samenkomst bedoeld was
als een uitbouw en innerlijke versterking
der christelijke vakbeweging. Spr deelde
verder nog mede, dat de heer J. Schipper,
secretaris van het Chr. Nat. Vakverbond in
Nederland, die op dezen avond de propa-
ganda-rede zou uitspreken, verhinderd was
en dat in diens plaats zou spreken de
bondsvoorzitter van den Bond van Chr.
Fabrieks- en Transportarbeiders, de heer
W. Strijbis uit Den Haag.
Het Chr. Muziekgezelschap ..Symphonia"
o. 1. v. den heer J. J. v. d. Waas, dat zich
al eerder op dezen avond had laten hooren,
werd nu in de gelegenheid gesteld „een
proeve van bekwaamheid" af te leggen. Het
ging uitstekend! Er werd met toewijding
gemusiceerd.
Nadat nog de heer J. Feijten. declamator
te Utrecht een fragment uit het Lied van
1848 van Da Costa gezegd had, was het
woord aan den heer Strijbis. die sprak over:
„Ons beginsel onze kracht".
In het begin van deze rede toonde spr.
allereest de noodzakelijkheid van de No-
vember-actie van het C.N.V. aan. Nog dui
zenden arbeiders van chr. huize zijn in het
C.N.V. te organiseeren Daarnaast zijn er
ook duizenden, georganiseerd in het C.N.V.,
die niet weten waarom zij feitelijk daarbij
zijn aangesloten. Velen zien de vakorgani
satie niet anders dan het instituut voor de
werkloozenzorg. Anderen beschouwen de
organisatie om er beter van te worden. Moe
ten beide gedachten wel in de chr. vakbe
weging vervuld worden, toch is dit niet de
juiste gedachtengang van het lidmaat
schap. Op het levensterrein zien wij staat
en maatschappij naast elkander staan. Wij
dienen op dit levensterrein te zoeken naar
de verwezenlijking van de beginselen zooals
die in Gods Woord geopenbaard zijn. Ons
leven krijgt eeuwigheidszin als wij op het
levensterrein ervoor zorgen, dat ons leven
gewijd is aan de eer van onzen Koning.
Het Woord van God dienen wij op elk
levensterrein te laten spreken en ons naar
dat Woord laten leiden. Als mannen van
de christelijke vakbeweging moeten wij po
sitie kiezen voor de doorwerking van de chr.
beginselen op alle terreinen des levens. Wij
kiezen positie tegen Rome, fascisme, S.D.
A.P. omdat z-de souvereinlteit van God niet
op alle terreinen des levens erkennen.
De bedoeling van onze chr. vakbeweging
- lis om samenwerking te hebben tusschen
,,ti nil organiseert een g:heelwerkgevers en -nemers waardoor de be-
vrl. ïl. -corps cm rontgen-apparaten te driifsrechtspraak en de ordening geregeld
be- enen. weet neg vele auto's te harer be- worden.
schikking te krijgen en bewijst zoodoradc De maatschappij, aldus spr., is ziek, maar
den lijdendei soldaten onschatbare diensten, dan dienen wij niet met onze handen over
Na de wereld-oorlog beieeft zij het heuge-1 elkaar te gaan zitten. Wij zullen zien, wat
lijke feit dat Polen onafhankelijk wordt I wij als instrumenten in Gods hand, kun-
3816
Echt
Vermengd met warme melk het van
ouds beroemde middel bij
Hoest - Verkoudheid - Griep
(Ingez Med.)
'S-GRAVENHAGE
NOORDEINDE 14()C
Kussens en kleine kleedjes
zijn welkome geschenken.
3611
(Ingez, Mee.)
moeten vervullen. In de bedrijven-coir,
plexen van ondernemingen in denzelfden
tak van productie of distributie zijn dé
bedrijfsraden de colleges met de hoogste
macht bekleed. Als hoogste organen geven
zij de verordeningen ln alle bedrijfsaan
gelegenheden.
Deze bedrijfsraden hebben niets gemeen
met de bedrijfsraden van de wet-Ver
schuur. Noch in taak, noch in samenstel
ling. In de bedrljfsraderr van het solida
ristisch systeem is het gemeenschapsbe-
lang rechtstreeks vertegenwoordigd; werk
gevers en arbeiders en waarlijk niet
handarbeiders alleen zijn er in verte
genwoordigd. Het gebied, waarover de pu
bliekrechtelijke macht zich uitstrekt Is
nauwkeurig afgebakend, dank zij den bur
gerlijken stand van het geheele bedrijfs
leven. Van dit alles ls in de wederrechte
lijk als bedrijfsraden aangeduide colleges
van de wet-Verschuur niets te vinden.
Daarvan kan echter en moet komen, als
eens eindelijk de bepalingen van grondwet-
1938 op dit belangrijk gebied zullen wor
den uitgevoerd. Helaas ls dat van deze ol
van een dergelijke regeering niet te ver
wachten. De noodzakelijke organieke wet
is er nog lang niet.
Intusschen zit men met de „bedrijtsra-
den" van de wet-Verschuur als vrijwel
nuttelooze adviescolleges. Geen grooter ge
vaar dan dat men werk voor deze zoo goed
als overbodige colleges gaat zoeken en er
de sociale verzekering aan gaat opofferen.
Daarmee wordt ook bereikt, dat men ons
ten aanzien van het noodzakelijk solida
ristisch systeem nog verder gaat desoriën-
teeren dan de heer Verschuur reeds heeft
gedaan. Terwijl de kern nog zou kunnen
dienen, als men eindelijk kloek de orga
nieke wet aanpakt, gaat men nu ook de
kern onbruikbaar maken, als men aan de
onzalige gedachte toegeeft, deze „bedrijfs
raden" een rol in de uitvoering der so
ciale verzekering te laten spelen. Dit wordt
ofwel een nutteloos gebaar en wel, ais
deze bedrijfsraden als zelfstandige verze
keringscolleges de administratie weer gaan
uitbesteden", ofwel men vergroot den
het parlement waren zij volkomen ln over- chaos der socialeverzekering, rismen
DE DUITSCHE VLUCHTELINGEN.
Telegrafisch beroep op dr. Colijn.
Gisteren is uit onze stad aan den minister
van algemeene zaken, dr. H. Colijn, een
adres verzonden, onderteekend door drie en
zestig adressanten: t. w. allen echtgenooten
van hoogleeraren en lectoren aan de Leid-
sche universiteit. Zij doen daarin een drin
gend beroep op Zijn Excellentie, om met
grooter spoed aan een zoo groot mogelijk
aantal Joodsche vluchtelingen een tijdelijke
toevlucht binnen onze grenzen toe te staan.
S. DE BOER Azn. MORGEN 80 JAAR.
Een stadgenoot, die in vroeger jaren zich
vrij veel in het openbare leven bewoog,
doah zich daaruit- reeds geruimen tijd heeft
teruggetrokken, namelijk de heer S. de Boer
Azn., wordt morgen tachtig jaar.
De heer de Boer had van September 1905
tot September 1919 voor den Vrijheidsbond
zitting in den gemeenteraad en maakte in
die kwaliteit om. deel uit van de commis
sies voor den Markt- en Havendienst, het
Openbaar Slachthuis en de commissie van
onderzoek van bezwaarschriften tegen be
lastingaanslagen
Voorts had hij van 19001928 zitting in
het bestuur der Vereeniging voor School
kindervoeding en -kleeding, waarvan hij
verscheidene jaren de nauwgezette pen
ningmeester was.
Mr. Dr. G. J. VAN HEUVEN GOEDHART
OVER „TSJECHO-SLOWAKIJE".
Op uitnoodiglng van de afdeeling Leiden
van bovengenoemd comité heeft gister
avond ln een der bovenzalen van café
restaurant „De Harmonie" mr. dr. G. J.
van Heuven Goedhart uit Utrecht een le
zing gehouden over het onderwerp „Tsje-
cho Slowakije", terwijl in dezelfde bijeen
komst prof. dr. H. J. Pos een inleiding
hield over het vluchtelingenvraagstuk.
Inleiding van prof. Pos
Na een kort welkomstwoord van mevr.
van Traa werd het eerst het woord ge
voerd door prof. Pos, die een uiteenzetting
gaf van het ontstaan van het Comité van
Waakzaamheid, dat werd opgericht in den
zomer van 1936 door en uit personen van
verschillende politieke en religieuze rich
ting Het stelde zich geen politieke, doch
uitsluitend een intellectueele en cultureels
formatie ten doel. Het uitgangspunt was
de bescherming van de vrijheid en de or
ganisatie van het verzet tegen eiken geest,
die deze vrijheid in gevaar brengt. De
groote kracht van haar bestrijding is niet
gelegen in een politiek karakter, doch in
het gefundeerde der actie. Uit dien hoof
de gebruikte zij als middel om het doel te
bereiken voornamelijk brochures Besloeg
naar arbeidsterrein aanvankelijk het eigen
land, al spoedig bleek de noodzakelijkheid
om ook het buitenland in de bestrijding te
betrekken. Immers de actie, zooals de N.S.B.
die voert, ls niet van Nederlandsche af
komst. doch vindt haar afleidende bron el-
censtemming met hun aantal, vertegen
woordigd n.l. door 72 afgevaardigden op
"en totaal aantal van 300. Niettemin er
kent spr., dat er in verschillende opzich
ten voor de Sudeten-Duitschers wel reden
tot klagen bestond, doch nimmer hebben
zij getracht om langs den weg van rede
lijk overleg daarin verbetering te brengen.
De economische neergang sedert 7 jaar is
de springplank geweest voor een politiek
verschijnsel. Toen in 1933 Henlein voor
het eerst in de politiek naar voren trad,
heerschte in de Sudeten-Duitsche gebie
den in Tsjecho-Slowakije oih volkomen na
tuurlijke redenen een veel grootere werk
loosheid dan in de andere deelen van het
Tsjechische rijk. Ditzelfde verschijnsel deed
zich echter ook voor bij verschillende dee
len van het Duitsche rijk. Henlein heeft
hieruit evenwel politieke munt geslagen,
indachtig aan de waarheid, dat de „kan-
kergeest" een voortreffelijke stimulans
vormt voor de nat.-socialistische beweging.
Dit laatste is ook hier te lande waarneem-
beer: de curve der werkloosheid staat in
rcchtstreeksch verband met die van het
ledental der N.S.B Daarenboven heeft
Henlein voortdurend geageerd tegen de
onderdrukking door een, wat hi.i noemde,
cultureel-minderwaardig volk De wijze,
waarop uiteindelijk de afscheiding is tot
stand gekomen, was in strijd met alle be
grippen van recht en democratie. Zij leer
de ook, dat de geheele actie niet als Inzet
had de bevrijding der Sudeten-Duitschers,
doch dat het Duitsche nationaal-soclallsme
van de ontstane situatie misbruik maakte
cm een gebied te annexeeren met een
00.000-tal niet-Sudetenduitsche bewoners.
Henlein was de toestand ln geen enkel op
zicht meester en fungeerde slechts als koe
rier van tsaar Hitier.
In het slot van zijn betoog wekte spr.
op tot het verleenen van daadwerkelijken,
geestelijken steun aan de vele landgenoo-
len. die worden bestookt door de nationaal-
socialistische leuzen, loyaal naar den schijn,
deloyaal naar de werkelijkheid. De prac-
tijk heeft geleerd, dat bij de verbreiding
der nationaal-socialistische beginselen
geen middel te slecht wordt bevonden om
het doel te bereiken
Het Comité van Waakzaamheid, aldus
besloot spr., beantwoordt slechts dan aan
zijn doel. wanneer ieder lid er actief toe
bijdraagt om het Nederlandsche volk te
beschermen tegen het gif. dat het door de
propaganda van het nationaal-sociallsme
dreigt te doordringen.
Na de pauze beantwoordde prof. Pos een
aantal vragen, waarin o.m. de wenschelijk-
heid werd uitgesproken van een meer ef
fectieve hulpverleening. terwijl prof. dr. N.
van Wijk wees op de groote homogeniteit
van het Tsjechische volk in cultureel op
zicht en op de bewonderenswaardige dis
cipline. welke het in staat stelde de ont
wikkeling der recente gebeurtenissen te
aanvaarden.
Mevrouw van Traa sloot de vrij drukbe
zochte bijeenkomst met woorden van dank
aan de spiekers.
VOORDRACHT VAN PROF. DR.
J. A. VERAART.
weer nieuwe uitvoeringsorganen toelaat.
De eenig mogelijke weg ls ln den Hoo-
gen Raad van Arbeid aangewezen, toen
men de aandacht vestigde op art. 26 der
Bedrijfsradenwet en dus de mogelijkheid
opende, dat deze bedrljfsraden-Verschunr
aan het hoofd van bedrijfsvereenigingen
waar dit mogelijk ls worden ge
plaatst.
DE WERKLOOSHEID.
By den gemeentelijken dienst voor sociale a-
kern stonden Ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: baggerlleden 3, behangt
33. betonvlechters 29. betonwerkers 70. 1 under
rlngwerkers 1. glazenmakers 2, glazenwa:
15. granietwerkers 13. grondwerkers 120. helen
3. metselaars 92,. opperlieden 104, schilders 238,
sloopers 6. straatmakers 4. liulp-straatmaken
11. stucadoors. witters 64, timmerlieden 226, uit
voerders 12. voegers 24. ongesch. boouwvakarb.
10. Totaal 1080.
Fabrieksarbeiders: lompensorteerders 16, blee-
kers 19. vellenblooters 2. vuurwerkmakers 1,
steenfabrarb. 99. zeepfabr.arb. 5. ongesch. fabr.-
arb. 61. Totaal 203.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 82. reizi
gers, colp. 41. winkelbedienden 36, etaleurs
incasseerders 15, musici 6, onderwijzers 1. ver
plegers 2, overheidspersoneel 14. Totaal 201.
Hotel-café-personeel: huispersoneel 11, ken
ners 55, koks 6. Totaal 72
Houtbewerkers: beddenmakers 5. houtbewer
kers 46, kistenmakers 7. kuipers 5. lijstenmakers
3. mandenmakers 1. meubelstoffeerders 18. meu
belmakers 34. politoerders 2. ongesch. fabrarb.
27. Totaal 148.
Kleermakers: kleermakers 52. kappers 3,
schoenmakers 18. Totaal 73.
Land- en tuinarb.: bloemisten 35. Landarbei
ders 39. tuinlieden 33. warmoeziers 13. ongesch.
landarb. 9. Totaal 129.
Metaalbewerkers: bankwerkers 75, bllkbewer-
kers 35, burgersmeden 33. electriciens 46, gasfit
ters 14. gasmetermakers 1. gereedschapmakers 1
instrumentmakers 4, lsoleerders 3, kettingsme
den 15. klinkers 12. koperslagers 3. labbedien
den 2, lasschers 11, loodgieters 42. machinisten
17, metaalboorders 6. metaaldraaiers 3. metaal-
slijpers 3. modelmakers 2, monteurs 30. plano
stemmers 5. polijsters 2. ponsers 5. rijwielher
stellers 13. rijtuigschilders 2. scheepsilinm.fr-
lieoden 3. stokers 21. tegenhouders 15. hulp-
verw.-monteurs 11. voorslaanders 7. voorwar
mers 4, vuurwerkers 9. wagenmakers 4. ijzerwer
kers 49, zandspulters 4, zandvormers 5. ongesch,
arbeiders 45. Totaal 562
Sigarenmakers: sigarenmakers 15. sigstrippc
3. Totaal 18.
Technici, opzichters; bedrijfsleiders 6. inge
nieurs 1. teekenaars 9. werkmeesters 11. Tot.
Textielarbeiders: hekelaars 6. katoendrukkr
20. kluwers e.a. 7. lulkers 10, plaatsnijders es. 8.
spinners 44. spoelers 2. sterkers 3. staaldraad-
draaiers 2. strijkers 3, wevers 59. wolbewera-
38. ongesch textlelarb. 75. Totaal 278.
Transportarbeiders: emballeurs 5, chaune
138. exp. knechten 25, koetsiers 12. loopknech
ten 41, magazijnknechten 68. schippers n
spoor -en trampers. 18. wakers 8. transport
arbeiders 66. losse arbeiders 462. Totaal 930.
Typografen boekbinders 15. boekdrukkers li
fotografen 6. huip-vakarbeiders 4, letterzetters
32. steendrukkers 3. Totaal 71.
Voedingsmiddelenarb.bakkers 89 molenaars
1, ovenisten 3. slagers 81, suikerwerkers 17. wujjl
koopersknechten 14. zoutzieders 1. zulvelbem-
ders 4. ongesch. fabr.arb. 51. Totaal 261.
Vrouwen: Analysten 1, serveersters 3. kapsten
1. naaisters 8, winkeljuffrouwen 5, kantoorne-
dienden 26. verpleegsters 6. biologen 1. bedrijn-
leldsters 1, teekenaressen 1, onderwUzeresse"
ass. en huishoudsters 13. dagmeisjes 9. dien»
boden 4. kinderjuffrouwen 2. werksters 42. i»
arbelds ors 3. AVO. 7. Totaal 137.
AJg. totaal (w.o. 41 werk
verschaffing 4199
25 November 1937 4864
26 November 1936 4894
Ben. 38 ged. werkloozen.
Over de taak der bedrijfsraden.
Over het onderwerp: „Moet aan de be
drijfsraden bij de uitvoering van de wet
geving betreffende de sociale verzekering
een taak worden toegewezen?" sprak gls-
Kumsi. oocn vinat naar aneraenae oron ei- aa'ri^n'de v"rvaderbiePvan den Kriris Glsteravond omstreekt 7 uur ls de 1 f,
de-s. De nationaal-socialistische ideCogie afrcrtenurdeen be hetVerateken Tan'
ls een vraagstuk van de geheele wereld drilfsvereenleineen va" °e Breestraai,
on niet van één bepaald land al komt zij gpreker be|01? m€t een ultv;)3rlge ulteen. £fnwadd°^
daar ook het sterkste tot uiting Nog- zetting van het solidaristisch systeem der he^ brak De Eerste Hulndlenst vervol
maals: het Comité voert geen politiek te- publiekrechtelijke beroeps- en bedrijfs-or- - Ker- Hu-P_
gen Duitschland, doch tegen den gevaar- ganisatie, waarin de bedrijfsraden als
lijken geest, welke daar overheerscht en I hoogste colleges een zeer belangrijke taak
wccu uiaxv. J_/C ÖCIÖIC nuiifuiciiiv
hem naar het Academisch Ziekenhuis
2-1
