PRESBUR6
ilurtoiifl
TAFELZILVER
CADEAU-BONS
PAKMEISJES
Het nut der herscholing:
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Biari
Dinsdag 22 November 1938
FLINKE JONGENS Voor a Nj(0|aas!
Winkelhuis
H.J.v.AMERONGEN
Pakken oude
Couranten
Leidsch
Dagblad
Zijn ze niet keurig?
LEIDEN: Donkersteeg
BOCK-BIER
NIEUWSTE GERO-PRODUCT
JAN DE NIE ZONEN
W.A.ELSHOF
ZOON
Wij stellen beschikbaar
voor St. Nlcolaas-Geschenken
COUPONS voor mantels
COUPONS voor Japonnen
COUPONS in zijden en flnweelen
aOèÜ
In luxe-doozen verpakt
BOTERMARKT 10
verkrijgbaar
a 25 cents
per 5 K.G.
Bureau
Noordeindsple'n
een geringe meerderheid to voorzitter werd
gekozen de heer Joh. van Eijk Dzn.
Bij de ingekomen stukken werd mede-
deeling gedaan van de niet-goedkeuring
door Ged. Staten van een besluit, genomen
Sn de vorige vergadering, om de jaarwedde
van den secr.-penningmeester met f. 100
te verhoogen. Thans besloot men de jaar
wedde met f. 50 te verhoogen, daar men
overtuigd was, dat de belooning te laag is,
mede in verband met het zich uitbreidende
werk van den functionaris.
Ter sprake kwam voorts de sluis bij den
Oostkanaalweg, die al jarenlang in een
toestand van verval verkeert en sindsdien
geheel voor het verkeer is afgesloten. Het
bestuur wenschte thans een beslissing tus-
schen opruiming of vernieuwing. Na uit
voerige discussies, waarbij zoowel stemmen
voor opruiming als een enkele voor ver
nieuwing opgingen, kwam deze kwestie in
stemming, doch hoewel een overgroote
meerderheid zich uitsprak voor opruiming
koin hiertoe niet worden besloten aange
zien een dergelijke beslissing met alg st.
dient te worden genomen. Deze oude" ge
schiedenis zal nu door Ged. Staten zoo
mogelijk tot een einde moeten worden ge
bracht. Hierna sluiting.
Te water gereden.
Iemand die deelgenomen had aan een
Jachtpartij, doch na afloop blijkbaar te
veel aan Bacchus had geofferd, geraakte
met zijn rijwiel in het Aarkanaal. Hij kon
door eenige jongelui op het droge worden
gebracht. Eenigszins ontnuchterd door deze
Onderdompeling, kon hij zijn weg huis
waarts vervolgen.
Betere bestaansmogelijkheid der arbeiders
Besparing voor Rijk en Gemeente
WOUBRUGGE.
Kiescollege Ned. Herv. Kerk.
Bij de verkiezing van gemachtigden in
het Kiescollege van de Ned. Herv Kerk
werden uitgebracht 126 stemmen. Hiervan
verkregen de heeren W. Blanksma 111 st.
W. v. Teijlingen 106 St., W. A, Boot 73 st.
Deze heeren waren aftredend en zijn dus
herkozen.
Een mandoline-club.
Alhier werd opgericht een mandoline
club met aanvankelijk 12 leden. Als mu
ziekleeraar zal optreden de heer F. van
Zwieten van Alphen, geen onbekende voor
onze omgeving. Het voorloopig secretariaat
wordt waargenomen door mej. B. Blom. De
verwachting is. dat een groot aantal leden
zich alsnog zal melden.
Kringwedstrijd der B. V. L.
De uitslag van den jaarlijkschen kring
wedstrijd van de B. V. L. leider de heer de
Goede, is als volgt: Afd. Aardam 1197 p.:
Afd. Langeraar 1192 p.; Afd. Woubrugge
1185 p.; Afd. Papenveer 1158 p. Hoogst aan
tal punten dat kon worden behaald is 1250
De afd. Aardam heeft nu driemaal achter
elkaar den beker gewonnen, zoodat deze
afd. thans den beker mag behouden.
Aanhouding.
De veehoudersknecht H. uit de buurt
schap Ofwegen deed Zondag bij de politie
aangifte, dat gedurende den nacht zijn
rijwiel uit een schuur was ontvreemd. Tij
dens het politieonderzoek dat onmiddellijk
werd ingesteld, kwam een snoekhengelaar
de politie mededeelen, dat hij aan zijn
hengel geen snoek maar een oud rijwiel
uit de Ofwegenervaart had gevischt.
Bij onderzoek bleek dit rijwiel te zijn
van den bij de politie welbekenden recidi
vist Sch.. wonende in deze gemeente. Gis
termorgen meldde hij zich bij de politie,
na eerst het door hem ontvreemde rij
wiel van H. terug te hebben gegeven aan
H. Voorts bleek dat hij zioh ook nog schul
dig had gemaakt aan verduistering van
een klein bedrag aan geld. Hij is vandaag
overgebracht naar Den Haag voor den
Officier van Justitie aldaar.
Voor het Middenstands-diploma zijn
geslaagd de dames G. van Teijlingen en
P. van den Berg en de heeren P. van Teij
lingen, J. van der Nagel. M. Overvliet, J.
Terhorst Jz., J. Slingerland, en C. van den
Berg.
II
Met de opleving in het bedrijfsleven in
het najaar van 1936 werd het probleem der
ontschoolde arbeidskrachten acuut. De
systematische actie, door het Departement
van Sociale Zaken gevoerd, dateert dan
ook van dat tijdstip. Doch reeds te voren
had het Departement zich met het prin
cipe der herscholing beziggehouden. In de
diamantindustrie had zich in den loop der
laatste jaren een ingrijpende technische
verandering voltrokken. De z.g. mechani
sche dop had er zijn intrede gedaan. De
slijper, die voorheen bij het verzetten van
zijn steen door een versteller werd geas
sisteerd. moest voortaan zijn steen zelf
kunnen veranderen. Het kon dientengevol
ge niet uitblijven dat overigens bekwame
slijpers, die na eenige jaren van werk
loosheid met de inmiddels gewijzigde tech
niek niet vertrouwd waren, in tempo ach
terbleven en dat er voor hen van loonende
inkomsten geen sprake kon zijn. In Am
sterdam, van ouds het centrum van In
dustrie en handel in diamant, heeft toen
het Departement medewerking verleend bij
het invoeren en toepassen der herscholing.
De resultaten waren al aanstonds bevredi
gend. In 1936 werden 118 arbeiders her
schoold, waarvan er 100 geplaatst konden
worden; in 1937 werden er 147 opgeleid en
daarvan 112 geplaatst.
Toen dan in het najaar van 1936 het
probleem der ontschoolde arbeiders in wij
den kring om voorziening kwam vragen,
wist men aan het Departement hoe en
waar uitkomst moest worden gezocht. De
Minister van Sociale Zaken wendde zich
op 7 Dec. 1936 schriftelijk tot alle groote
werknemers- en werkgeverscentrales met
verzoek, hem ieder geval, waarin zij een
ontschoolden arbeider meenden te kun
nen helpen, te willen mededeelen. Over de
medewerking en activiteit van genoemde
organisaties mag niet worden geklaagd.
Haar periodieke publicaties hebben de mi-
nisterieele plannen uitvoerig onder de aan
dacht harer leden gebracht en als eerste
resultaat kwam een herscholingsregeling in
de textiel- en een in de sigarenindustrie
iot stand. Nadat de Minister in het voor
jaar van 1937 nogmaals een beroep had
gedaan op de noodzakelijke medewerking
der werkgevers bleek in die kringen de be
langstelling toe te nemen en ook de Ver-
eeniging van Nederlandsche Arbeidsbeur
zen hield zich tijdens haar vergadering in
Eindhoven in Juni 1937 speciaal met het
herscholingsvraagstuk bezig.
De textielindustrie
Er werd dus in het begin van 1937 be
gonnen met twee industrieën, met de tex
tiel- en met de sigarenindustrie. Wij zul
len de regeling, welke met deze industrieën
getroffen werd eenigszins uitvoerig be
spreken, om daarmede te illustreeren hoe
opzet en werkwijze van zulk een regeling,
ook voor andere industrieën, moet worden
gezien. Met de textielindustrie dan werd
te Enschedé begonnen. Er werd daar over
leg gepleegd tusschen de fabrikanten, de
georganiseerde werknemers, het gemeen
tebestuur en het Departement. De vol
gende regeling kwam tot stand. Men schat
te de periode die voor herscholing n.oodig
zou zijn op ongeveer 13 weken.
De arbeiders die in herscholing kwamen
ontvingen van hun werkgever het volle
loon der ploeg waarbij zij waren ingedeeld
Hun prestaties bleven gedurende die der
tien weken echter beneden het normale.
Daarvoor werd den werkgever door Rijk en
gemeente een bedrag van maximaal vijf en
veertig gulden per arbeider vergoed, waar-
i bij ieder herscholingsgeval afzonderlijk
werd beoordeeld. Zoo waren de fabrikanten
in staat gesteld om hun medewerking bij
de herscholing zonder financieel nadeel te
kunnen verleenen, terwijl de betrokken ar
beiders niet meer „in zorg" waren. D. w.
z. zij werden' beschouwd als geheel in het
bedrijf te zijn opgenomen, staan niet meer
als werkloos ingeschreven en vallen dus
niet meer onder de steunregeling.
We willen de groote psychologische
waarden, welke een dergelijke regeling
den arbeiders biedt, buiten beschou
wing laten. Veel fantasie is er niet noo-
dig om zich voor te stellen met hoe
veel dankbaarheid en toewijding een
werkzaam mensch de gelegenheid zal
aangrijpen zich in zijn vak te bekwa
men, zonder dat iederen dag de angst
voor ontslag wegens onvoldoende pres
tatie zijn gemoedsrust en arbeidslust
komt storen. IVe geven in de plaats
daarvan eenige cijfers, die voor den
aandachtigen lezer zeker him eigen ro
mantische taal zullen spreken.
Te Enschede werd in 1937 begonnen met
30 menschen. Er volgden: 127 in Almelo, 7
in Wierden. 16 in Winterswijk, 3 in Borne,
5 in Helmond. 10 in Eindhoven. 63 in Ol-
denzaal en 11 in Deurne. En ziehier de fi-
nancieele resupltaten: deze 272 menschen
zouden gedurende een tijdperk van 13 we
ken aan steun hebben ontvangen rond 48
duizend gulden. Nu hebben zij tijdens de
herscholing aan loon verdiend bijna 91.000
gulden, zoödat voor deze arbeiders het fi-
nancieele voordeel de 43 mille nabij komt.
Maar ook Rijk en gemeente waren
met deze regeling aanzienlijk gebaat.
Immers, er zou gedurende een tijdvak
van 13 weken aan steun zijn uitgekeerd
48 duizend gulden. In werkelijkheid
hebben deze 272 menschen aan Rijk en
gemeente gekost ruim 9 duizend gul
den, zijnde het bedrag dat aan de werk
gevers als vergoeding werd uitgekeerd.
Er is dus voor Rijk en gemeente be
spaard een theoretisch bedrag van een
kleine 39 duizend gulden. We spreken
over een theoretisch bedrag, omdat
men achteraf nooit met zekerheid zeg
gen kan of misschien niet deze of geene
arbeider ook zonder herscholing hier of
daar werk zou hebben gevonden.
De sigarenindustrie.
Ook in de sigarenindustrie bleek her
scholing gewenscht, omdat in de laatste
jaren hiermede modellen op de markt wa
ren gekomen, welke door arbeiders, die
eenige jaren werkloos waren, niet zonder
herscholing konden worden vervaardigd. In
Cuiemborg werd bij „Dejaco" op groote
schaal met herscholing begonnen. Toen na
ae eerste opleiding, waaraan 37 menschen
deel namen en die aan de Overheid niets
heeft gekost, bij een tweede opleiding Rijk
en gemeente moesten bijspringen, kwam
de volgende regeling tot stand. Het loon
wordt betaald volgens het aantal gemaak
te sigaren; bovendien wordt gegeven een
trainingstoeslag van 9 gulden voor de eer
ste week, 7 gulden voor de tweede week, 5
gulden voor de derde week, 3 gulden voor
de vierde week, 2 gulden voor de vijfde
week en 1 gulden voor de zesde week, ter
wijl loon plus toeslag 18 gulden per week
niet mogen overschrijden. De trainings
toeslag wordt alleen verleend gedurende de
weken, dat aan het technisch moeilijke
model van de bolknak wordt gewerkt.
Na de eerste herscholing te Cuiemborg
met 37 arbeiders volgden: 23 in Cuiemborg,
11 in Cuyk. 8 in Deventer, 5 in Venray, 2
in Venray. 7 in Wageningen, 27 in Eind
hoven, 17 in 's-Hertogenbosch, 2 in Grave,
19 in Cuyk, 32 in Cuiemborg. Zoo werden
in den loop van 1937 in de sigarenin
dustrie 190 menschen in staat gesteld een
herscholing te doorloopen. waardoor aan
de arbeiders een belangrijke verhooging
van inkomsten en aan de overheid een
aanzienlijke vermindering van uitgaven
werd verzekerd. Toen tenslotte in hetzelf
de jaar ook in de metaal-industrie goede
resultaten waren bereikt, lag het voor de
hand dat men aan het Departement van
Sociale Zaken besloot in 1938 op den inge
slagen weg voort te gaan.
Het is vooral de sigarenindustrie welke
de laatste maanden veel gelegenheid tot
herscholing biedt. Zoo zijn er in Kampen
6o. in Utrecht 24, in Eindhoven 9 personen
in herscholing, terwijl 's-Hertogenbosch er
zoo juist weer een tiental heeft geplaatst
te Veenendaal en de gemeente Cuiemborg
zoo pas begonnen is met een groep van 30
sigarenmakers te herscholen. Den Bosch
had in den loop van dit jaar al een groep
van 17 sigarenmakers aan Veenendaal af
geleverd, terwijl Eindhoven er voortdurend
enkele in herscholing had (in totaal 27 ln
JanuariMaart; ln Juli 2. thans 9). Wa
geningen wist er in den aanvang van dit
jaar 7, Venray 2, Ede 1 en Cuiemborg 32
te herscholen. Bij al deze herscholingen
werd per persoon 45 gulden beschikbaar
gesteld.
Wat de textielindustrie betreft, dient te
worden medegedeeld, dat in Januari 1938
de herscholing in Deurne met ongeveer 40
personen ten einde liep. In Eindhoven wa
ren er in den aanvang van dit jaar 6 per
sonen in de textielindustrie in herscholing.
Dit getal is eerst gedaald tot 1, daarna weer
opgeklommen tot 9. Bereikte de herscho
ling van textielarbeiders in 1937 zijn hoog
tepunt in Almelo, waar men toen ongeveer
127 personen in herscholing had, thans
komt deze eer aan Leiden toe, waar thans
59 personen in de herscholing zijn opgeno
men. Ook hier is de regeling van Twente
in toepassing, waarbij 45 gulden per per
soon ter beschikking zijn gesteld. Zoowel
in Leiden als ln Eindhoven Schijnen de om
standigheden van dien aard te zijn. dat
nog eenige uitbreiding is te verwachten,
terwijl, wat de sigarenindustrie betreft,
Cuiemborg binnenkort weer met een groep
van ruim 30 en 's-Hertogenbosch (Veenen
daal i weer met een groep van 8 personen
gaat beginnen.
Steenzetters
Een zeer speciale herscholing is in het
leven geroepen voor steenzetters. Aange
zien den laatsten tijd een groot tekort
aan geschoolde steenzetters werd gecon
stateerd, heeft de overheid maatregelen ge
troffen om een groep steenzetters te vor
men. Daar hier menschen geschoold moes
ten worden, die ln dit bedrijf nog in het
geheel niet werkzaam waren, zijn de kosten
van deze herscholing beduidend hooger.
Deze zijn namelijk geraamd op f. 262.80
per persoon te verdeelen over 16 weken.
Daar hier echter zeker blijvende werkgele
genheid wordt verkregen, oordeelde d,
overheid deze uitgave voldoende gemoti.
veerd. Op het oogenblik zijn er 30 van deze
steenzetters in „scholing" opgenomen bij
de groote dijkwerken aan de Zuiderzee
(Urk)
Metaalindustrie.
Wat de metaalindustrie betreft, kunnen
we op de volgende resultaten wijzen, in
Amsterdam zijn er in totaal 41 metaalbe-
werkers in herscholing geplaatst.
Daarvan zijn er 31 in het bedrijf waar
in ze herschoold werden, werkzaam geble
ven. 5 werden er wegens werkverminde-
rlng, 1 volgens ongeschiktheid en l 0p
eigen verzoek ontslagen, en met 3 wordt
de herscholing op dit oogenblik nog voort
gezet. In Winschoten liep een herscholing
van 7 personen in den aanvang van dit
jaar ten einde. Leerdam plaatste 2 las-
schers in herscholing. In Bergen op Zoom
begint eerstdaags een herscholing van on
geveer 16 personen, waarvoor per persoon
een bedrag beschikbaar is gesteld van ten
hoogste 150 gulden per persoon over een
periode van 6 maanden.
Het vrije bedrijf
Wat de herscholing in het vrije bedrijf
betreft, kan nog worden medegedeeld dat
bij een firma te Eindhoven 3 typografen
in herscholing zijn opgenomen. Ook hier
is binnen afzienbaren tijd uitbreiding der
herscholing te verwachten. Voor deze vak-
lieden is een bedrag van 90 gulden ter be
schikking gesteld over een periode van 6
maanden. Gedurende de maanden April
Juli werden in Amsterdam 13 kantoorbe
dienden in herscholing geplaatst, tenge
volge van een actie per circulaire onder
de werkgevers, waarin werd aangespoord
om oudere kantoorbedienden in dienst te
nemen. Dit is geschied zonder eenige kos
ten voor de overheid. Hier en daar wer
den nog enkele indlvidueele gevallen met
behulp van de trainingstoeslagregellng tot
een bevredigende oplossing gebracht, zoo
dat het thans niet meer behoeft voor te
komen, dat een arbeider werk aanvaardt
met behoud van zijn steun.
Naast deze herscholingen ln het vrije
bedrijf staan nog enkele herscholingscur
sussen. waarin aan de deelnemers gTootere
vakbekwaamheid wordt bijgebracht, het
geen ongetwijfeld tengevolge zal hebben
dat deze personen gemakkelijker tewerk
gesteld zullen kunnen worden. Voor hotel
personeel is er in 's-Gravenhage een cursus
begonnen en in Venlo, Nijmegen cn Utrecht
(voor de tweede maal) zijn die in voorbe
reiding. Een cursus voor kleermakers te
Haarlem ls in voorbereiding: een tweede
cursus in Amsterdam eveneens. In Utrecht
begon een cursus voor kleermakers en voor
slagers wordt er een voorbereid.
Vraagt men nu, aan het slot van dit
overzicht, naar de financieele resulta
ten die de herscholing aan werknemers
en Overheid heeft opgeleverd, dan kun
nen we de volgende berekening ma
ken. Sedert het begin der herscholing,
voorjaar 1937, zijn er 825 menschen m
herscholing geplaatst. Deze menschen
hebben gedurende hun herscholings-
tijd, welke met de betreffende industrie
varieert, aan loon ontvangen 180 dui
zend gulden. Ieder hunner is er dus in
zijn herscholingstijd ruim 120 gulden
beter van geworden. De overheid, Rijk
en gemeenten, zou zonder de herscho
ling aan die menschen over een zeker
aantal weken 80 mille aan steun heb
ben betaald. Nu is zij er, aan vergoe
dingen en trainingstoeslagen, met 24
mille afgekomen.
3611
Inderdaad zijn 't een paar snoezige schoentjes en
voor den prijs heelemaal niet duur. 'k Wist niet, dat
Presburg zoo n apart genre brengt.
Ja, en niet alleen in Damesschoenen I Straks als de
kinderen thuiskomen moet je eens zien hoe goed ik ook
voor hen bij Presburg slaagde. En Wim is over z'n
molières ook zoo bijzonder tevreden.
Als ik weer schoenen noodig heb, ga ik zeker ook
eens bij Presburg kijken, want ik geloof nu wel, dat ik
daar het beste slaag.
Wot je gelijk hebt en je bent nog wel goedkooper
dan elders uit ook.
Amsterdam - Zaandam - Haarlem - Leiden - Oen Haog - Rotterdam - Bussum
Hilversum - Utrecht - Amersfoort - Arnhem - Nijmegen - Bredo - Groningen
van de .Schaapskooi".
Heden begint de afleve
ring van het bekende
uit de Trappostent-
brouwerij
per V* literf. 0.25
per ,/t flesch f. 0.18
THEEZEEFJE,
tevens LEKBAKJE 1.751
Vraagt de complete
GERO-BOEKJES
Groote sorteering 3625
CASSETTES - ETUI'S en
LOSSE ARTIKELEN.
K. RAPENBURG 10 - TEL. 25.
gevraagd. 3641
Bacalite perse rij N.V. ILVERDA
Pauwenstraat 2a, Voorschoten.
In centrum stad, liefst Bree-
straat, wordt ruim
gezocht. Zoo mogelijk met ach- j
teruiitgang. Brieven met uit
voerige inlichtingen, huurprijs j
enz., Bur. v. d. BI. no. 5985a.
KAPSTOKKEN -
van 8.50 tot 4.50
KAPSTOKKLEEDEN
handweef, v. 7.- tot I «50
KAPSTOKKLEEDEN.
pluche, v. 12.50 tot 1.77
3626
HAARL. STRAAT 139 A
Telef. 1023.
Wijn- en Cognac-handel
Wij bieden aan: een partij zoo
goed als nieuw TAFELZILVER,
zooais Lepels, Vorken, Aard-
app.-, Groenten-, Soep- en Saus
lepels. Voorts: OCCASIONS in
Goud- en Diamantwerken,
oude beugeltjes, schepjes, vork
jes, lepeltjes, doosjes, gespen,
boeksloten. 3606
Wij ruilen en koopen OUD
GOUD en ZILVER,
f. 12.- voor een gouden tientje.
I HAARLEMMERSTRAAT 233.
HAABLEMMF.USTt lbO-Ibt
TELEF. TS0
Wij geven MIDZA-BONS!
Bij de N.V. Leidsche Brood
fabriek, Mare 1, kunnen nog
eenige nette
geplaatst worden.
3642
3615
4—
