BUITENLAND AUTO? IEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Maandag 21 November 1938 Koningin Maud overleden De strijd in het Verre Oosten De strijd in Spanje Redactie 1507, Directie en Administratie2500 Algemeene Toestand Het Jodenvraagstuk De reis van koning Carol. BEL De autonomie- ontwerpen aangenomen De Kerkstrijd. VERZEKEREN? FINANCIEREN? IM. NOOMEN Onze telefoonnummers: TWEE LEIDEN AARS GEARRESTEERD. Activiteit der Oegstgeester politie. Tijdens zijn dienst in den nacht van Zaterdag op Zondag trof de Oegstgeester agent P. de W. n.b. voor zijin eigen huis aan den Wyttenbachweg twee rijwielen aan. Daar dit hem vreemd voor kwam, ging hij op onderzoek uit en trof bij de deur van zijn schuur, waarin hij konijnen houdt een man aan zekeren J. S. uit Leiden, die kennelijk van plan was zich totgang tot deze schuur te verschaffen. Hij wist den man in bedwang te houden, tot dat zijn zoon was gewekt" Deze verleende zijn hulp om den arrestant naar het poli- tie-bureau over te brengen en de beide rijwielen op te bergen. De tweede dader had zich inmiddels in het bosch van „Duinzicht" weten te verschuilen De nachtpoli tie kreeg direct hulp van een collega en van den chef der politie, die met zijn allen per auto op zoek gingen naar den voortvluchtige Na lang zoeken troffen zij op den Lage Morschweg een man aan die bij de aan houding zóó schrok dat hij weldra bekende medeplichtig geweest te zijn bij de poging tot diefstal. Ook deze man, genaamd C. v. d. W en eveneens wonende te Leiden werd gearresteerd en naar het politie-bureau overgebracht. De Oegstgeester politie heeft tegen beiden proces-verbaal opgemaakt VER. VAN CHR. ONDERWIJZERS. Vergadering van de afd. Leiden. De afd. Leiden en omstreken van de Ver. van Chr. Onderwijzers! essen in Neder land en de Overzeesche Gewesten, hield Zaterdagavond in het Nutsgebouw een bij eenkomst onder voorzitterschap van den heer Den Dikken uit Katwijk. Deze las bij opening Esther 5 9—14 aan de hand waarvan hij een inleidend woord sprak en allen welkom heette. De nieuwe bestuursleden, de hceren Kais- beek en Offringa werden door den heer Den Dikken in het bestuur hartelijk ver welkomd, Den afgetreden secretaris, den heer Van Kapel dankte de voorzitter voor de uitnemende diensten tijdens zijn be stuursperiode de afdeeling bewezen. Spe ciaal memoreerde spr. in dit verband het archiefwerk van den heer Kapel, dat ge heel door hem geordend is en thans een uitstekend overzicht van het vereenigings- werk biedt. Onder applaus der aanwezigen werd den heer Van Kapel verzocht zijn blijvende zorgen aan het archief te willen schenken, iets hetgeen hij gaarne wensch- te te doen. De nieuwe secretaris, de heer Kalsbeek, las vervolgens de notulen en ingekomen stukken, waarna de voorzitter van het plaatselijk Vojo-comité, de heer Zijlstra. enkele mededeelingen deed. Met nadruk wees spr. er op. dat het hoog noodzakelijk is, dat aan den nood der jonge, werklooze onderwijzers een einde komt. De voorzitter deelde hierna nog mede, dal in verband met de landelijke, alge meene vergadering, die volgend jaar in de Pir.ksterweek te dezer stede zal worden ge houden, een regelingscommissie en enkele sub-commissies zijn gevormd. Binnenkort zullen deze commissies vergaderen en zul len de definitieve plannen bekend worden gemaakt. Eyenwel kan nu reeds gezegd worden, dat men er voor zal zorgdragen, dat aan H.B. en leden een waardige ont vangst zal worden bereid. Tot penningmeesteresse werd met alg. stemmen in de vacature-mej. Moene geko zen mej. J. W. Wilbrink alhier. Na afloop van deze agenda-punten hield zendeling A. J. de Neef van Oegstgeest het tweede gedeelte van zijn in de vorige ver gadering om des tijdswille afgebroken le zing. Zendeling De Neef behandelde achter eenvolgens den aanvang van het zendings werk op Nieuw Guinea, het werk in de ja ren 19101930 en den tegenwoordigen toe stand. Uitvoerig stond spr. stil bij de taal kwestie, het verschil in stam en ras en de zegeningen Gods bij den zendingsarbeid op Nieuw Guinea en de noodzaak tot zen dingsactie op dit eiland. Tijdens de be handeling van dit onderwerp gaf zendeling De Neef talrijke aanwijzingen hoe de zen- dingsgeschiedenis op school behandeld dient tg worden. Een ruime bespreking volgde op deze inleiding, waarna sluiting op de gebruike lijke wijze volgde. INSTITUUT VOOR ARBEIDERS ONTWIKKELING. Filmvoorstelling in het Luxor-theater. Voor de leden van de afdeeling Leiden van het Instituut voor Arbeidersontwikke ling werd gistermorgen in het Luxor- theater een filmvoorstelling gegeven. In zijn openingswoord sprak de afdee- lir.gssecrelaris Jan Wolfslag, die door ver hindering van den voorzitter de leiding van deze bijenkomstt had, over de beproe vingen, die duizenden thans moeten door maken en over den verlammenden invloed van de gebeurtenissen en tijdsomstandig heden op de menschheid. Spr spoorde aan nil meer dan ooit beginselvast en trouw aan de idealen te zijn, om sterk te staan in de woelingen van dezen tijd. Voor leder is ten taak weggelegd, voor ieder is er te werken, ook aan zichzelve. Het Instituut wil u aldus spr. hierbij terzijde staan en behulpzaam zijn met alle voorlichting. In dit verband wees hij op het ontwikke lingswerk der komende dagen, o.a. een lezing „Amerika ontwaakt" door drs. J. S Carmiggelt en een interessante cursus: Museumbezoek waaraan de heeren le Roux. Krieger en dr. v. d. Wijngaarden, conservatoren aan Rijksmusea te Leiden b"n volledige medewerking toezegden. >:a een kort voorprogramma en een een voudige inleiding over aard en karakter van de hoofdfilm werd de Amerikaansche fiim: „Theodora maakt schandaal" ge- d-iaid. r-.ze kostelijke film, waarin Melvyn Ecuglas en Irene Dunne op voortreffelijke en onweerstaanbaar geestige wijze de 1 fdrcllen vertolken, heeft de zoo goed r's uitvet "ochte zaal vele oogenblikken van gt'i'sn lach bezorgd. In de reeks van filmochtenden is ook dcoe gebleken een van goed gehalte te zijn Dcor een kleine wijziging in het pro gramma wordt op de eerstvolgende bijeen komst het Fransche filmwerk: „De Patriot" vertoond. Het Joden-vraagstuk blijft volledig de aandacht tot zich trekken; en speciaal de vraag waarheen moeten zij! Volgens eau Engelsch blad zou Chamberlain heden in het Lagerhuis fcskend maken dat Engeland de vroegere Duitsche kolonie Tanganyika, die thans onder Brltsch mandaat staat, heeft uitgekozen voor de vestiging van Joodsche vluchtelingen uit Duitschland. Hoe dat in Duitschland zou worden op genomen, behoeft zeker geen nader betoog! Maar officieel is het nog niet! Roosevelt is druk aan het beraadslagen, wat Amerika in dezen kan doen. De Belgische regeering heeft tweehon derd Duitsche vluchtelingen doen over brengen naar het vluchtelingenkamp van Merksplas. Voorts is men bezig met het in richten van een vluchtelingenkamp in Mameffe. waar nog duizend vluchtelingen volgens het door Nederland ontworpen systeem zullen kunnen worden onderge bracht. Drie Joden zijn er in geslaagd uit Duitsch land te ontsnappen. Zij zijn te Malmedy aangekomen met vier millloen rijksmark bij zich. De Joden in Palestina hebben zich be reid verklaard direct 5000 kinderen onder dak te brengen en over een maand nog 5000 ais Engeland toestemming verleent. De strijd in de pers duurt onderminderd voort De Berliner Börsenzeitung is zeer slecht te spreken over de vermelde rede van den markies van Zetland te Torquay. Het blad schrijft, dat het steeds een goede gewoonte is geweest van de Duitsche pers om geen critiek te oefenen op de binnenlandsche aangelegenheden van een ander volk en deze gewoonte is niet ontstaan onder het huidige bewind maar werd reeds gerespec teerd toen de Engelschen in Indië en elders opstanden onderdrukten op een wijze, die menig buitenlander ontoet heeft. Ook in de dagen van den troonsafstand van koning Eduard VEI heeft de Duitsche pers een reserve in acht genomen, die uiterst gunstig afstak bij de berichten in de Amerikaansche en Fransche pers over me vrouw Simpson. Maar thans, nu de Duit sche regeering eindelijk besloten heeft een streep te zetten onder de rekening met het verfoeide Jodendom komt een Engelsch minister dat volk de les lezen en het wereldgeweten oproepen. Van Churchill of Eden was misschien niet anders te ver wachten geweest, maar als een lid van Chamberlain's regeering zich op deze wijze NOORWEGEN. Gistermorgen is koningin Maud in het ziekenhuis te Londen, waar zij een opera tie had ondergaan plotseling overleden. uitlaat, dan is het wel duidelijk, dat de te Muenchen ingeleide poging tot verzoe ning en betere verstandhouding tot niets leiden kan. Het dagblad „New Yorker Staatszeitung" een belangrijk orgaan van de Duitsche kolonie, dat tot dusverre de offlcieele Duitsche opvattingen verdedigde, schrijft naar aanleiding van het vertrek van den Duitschen ambassadeur uit Washington: „De berichtetn uit Berlijn getuigen, dat men in Berlijn niet wil gelooven aan de som bere beschrijving der reacties in de Ameri kaansche openbare meening. Wij hopen, dat Dieckhoff er in zal slagen de Wll- helmstrasse en de leiders der nationaal- socialistische partij te overtuigen van den ernst van den toestand. Duitschland moet niet hopen, dat deze heftige stonn gaat liggón. Dieckhoff laat slechts ruïnes achter: alle krachtsinspan ningen. die hij ontplooid heeft om een ver zoening tusschen Duitschland en de Ver eenigde Staten tot stand te brengen, zijn te niet gedaan. Alle hoop op het sluiten van een nieuw handelsverdrag is verdwe nen. De in Duitschland voorgevallen ge beurtenissen hebben de Vereenigde Staten en Engeland economisch cn politiek ve- eenigd. Deze gebeurtenissen hebben de kloof tusschen Duitschland en de Vereenigde Staten onoverschrijdbaar gemaakt." Na zijn bezoek aan Brussel Is koning Carol van Roemenië naar Parijs gegaan. Minister Comnen is intusschen te Boe karest teruggekeerd. In een particulier gesprek betoonde hij zich zeer optimistisch ten aanzien van de resultaten van het bezoek aan Londen, hoewel verluidt, dat hij niet onthuld heeft of daar eenige concrete overeenkomsten zijn bereikt Het blad Politika schrijft echter een be richt uit Boekarest, dat Roemenië op kor ten termijn en renteloos een crediet van twaalf miilioen pond sterling zal ontvan gen. Verklaard wordt, dat vermindering van rechten zal worden toegestaan op in Groot-Britannië uit Roemenië ingevoerd graan. De militaire commandant der provincie Boekarest heeft laten bekendmaken, dat het in bezit hebben van propagandama teriaal der IJzeren Garde zwaar gestraft- zal worden. In welingelichte kringen meent men, dat buitenlandsche agitatoren alles in het werk willen stellen om de goede re sultaten der reis van Koning Carol naar Londen. Brussel en Parijs te niet te doen. TURKIJE. Ataturk's uitvaart. Het stoffelijk overschot van Ataturk is gisteren naar Ankara overgebracht. Het staat opgebaard in den hof van de Turk- sche nationale vergadering. In tegenwoor digheid van Lsmet Inonu is een korte rouwdienst gehouden aan het station. Een ontzaglijke menigte bracht den overledene een laatste hulde In afwachting van den bouw van een speciaal mausoleum zal het stoffelijk overschot van het parlementsge bouw worden overgebracht naar het eth- nografisch museum, waar het tijdelijk een rustplaats zal vinden na de uitvaartdien sten. welke hedenmiddag zullen beginnen. Aan het einde dezer plechtigheden zal ge heel Turkije drie minuten stilte in acht nemen. I* ALS HEMD VAN EERSTE KLAS HOOR IN 'N EERSTE KLASSE WASCH! VEREENIGDE WASSCNERIJEN WITTE SIN&EL-13-LEIDEN TELEFOON<206 TSJECHÓ-SkOWAKIJE. De Kamer van Afgevaardigden heeft de wetten betreffende de autonomie van Slo wakije en Roethenië aangenomen. Tegen stemden de communisten, een deel van de socialisten en een onafhankelijk rechtsche. In de nationale eenheidspartij is een stemmigheid verkregen over de verkiezing van den nieuwen president en de vorming van de nieuwe regeering. Naar alle waar schijnlijkheid wordt morgen de nieuwe pre- i sident gekozen. Als eenige candidaat geldt de minister van buitenlandsche zaken, Chvalkowsky. Minister-president zou wor den Czerny, die de portefeuille van binnen landsche zaken had in het kabinet-Hodzja Voor het eerst zou een Slowaak minister van buitenlandsche zaken worden, en wel Krno. Kalfuss zou het ministerie van i financiën behouden. 3544 (lngez Med.) De heer W. de Mooy cand. aan de Rijksuniversiteit alhier is door het Prov. kerkbestuur van Noord-Ho'land toegelaten tot de evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk. Zaterdagmiddag is de 47-jarige win keljuffrouw J. R. in een winkel aan de Breertraai van een 2 meter hooge trap ge vallen waardoor zij een bloedende wonde in het achterhoofd bekwam. De E.HD. ver voerde haar naar hst Academisch Zieken huis. Bij het oversteken van den rijweg Is Zaterdagavond de 60-Jarlge voetgangster mej. C. v d. L.-T., wonende aan de Groen- hazengracht. oo de Breestraat aangereden door een motorrijwiel. Zü viel en kreeg een diepe viseschwonde in het linkerbeen. De Eerste Hulpdienst bracht haar per auto naar het Academisch Ziekenhuis. In de Stedelijke Werkinrichting zijn in de afgeloopen week ocgenomen: Maan dag 14 Nov. 54, Dinsdag 15 Nov. 54. Woens dag 16 Nov. 53 Donderdag 17 Noc 53. Vrij dag 18 Nov 54, Zaterdag 19 Nov. 54 vol wassen personen. Totaal 322 personen. Er heeft zich hier ter stede een afdee ling gevormd van het comité van Waak zaamheid van Nederlandsche Intellec- tueelen. Mevrouw E. L. Heskes-van Bergen, Rapenburg 11 is secretaresse dezer afdee ling. FRANKRIJK. Vluggere schuldenbetaling. Het ministerie van financiën deelt mede, dat Reynaud den diensten van het beheer der financiën maatregelen heeft voorge schreven ter vergemakkelijking van een snelle betaling der schulden van den staat en der overheidsorganen aan hun leveran ciers en al hun crediteuren. Er geschiedt thans een algemeene telling der te beta len schulden. Reeds lang werd geklaagd, dat leveranciers van den staat het slacht offer zijn van te late betalingen, hetgeen voor hen zelf een achterstand veroorzaakt bij hun eigen leveranciers of bankiers en vandaar een vertraging van de oeconomi- sche bedrijvigheid des lands. De terugkeer van Elzas-Lotharingen Te Colmar en Metz is de twintigste ver- jaardag van den terugkeer van Elzas-Lo- 1 haringen tot Frankrijk herdacht. Te Metz werden de feestelijkheden geleid door maarschalk Petain, terwijl te Metz de vice- president van den ministerraad, Chau- temps, een rede hield. Hij herinnerde aan de geestdrift, waarmede in Nov. 1918 de Fransche soldaten door de bevolking zijn ontvangen en bracht hulde aan de va derlandsliefde van de Elzas-Lotharlngers. De regeering 'begrijpt, dat maatregelen I moeten worden genomen tqt verbetering van den econohiischen toestand van het 1 land. De regeering heeft een uitgebreid j f iogramma van openbare werken opge steld, waarvan enkele bestemd zijn voor de landsverdediging, zooals het aanleggen van een vliegtuigbas's te Entzheim en het maken van een derden weg door de Vo gezen. Ook te Parijs is de terugkeer gevierd De bond „Renaissance francaise" heeft een bttooging gehouden voor het Straatsburg standbeeld op de Place de la Concorde, j vervolgens werden bloemen gelegd op het graf van den Onbekenden Soldaat, Wijlen koningin Maud. Bij het overlijden van koningin Maud was slechts een verpleegster aanwezig. De belde geneesheeren, die in allerijl geroepen werden, konden slechts den dood consta- teeren. Ook koning Haakon, die in Buckingham Palace logeert, was niet bij het sterven aanwezig. Koningin Maud werd 26 Nov. 1869 in Marlborough House geboren. Zij was een dochter van koning Eduard VII en trad ln 1896 in het huwelijk met Prins Karei van Denemarken, die in 1905 koning van Noorwegen werd onder den naam Haakon VII. Uit dezen echt werd prins Olaf geboren die in 1929 in het hu welijk trad met prinses Martha van Zwe den. Het Noorsche volk rouwt oprecht over den dood der koningin. Een dichte menigte staat bedroefd in stilte voor het palels, waar de vlag half stok is uitgehangen. In een buitengewonen ministerraad heeft de eerste minister uitdrukking gegeven aan de gevoelens van medeleven van de regeerlng met kroonprins Olaf, die als regent de vergadering presideerde De premier verklaarde, dat het overlijden der koningin een nationale rouw betee- kent en dat allé gevoelens van sympathie naar de koninklijke familie gaan. De bladen wijden speciale edities aan de overleden koningin, waarbij zij haar edel karakter in het licht stellen. Het Engelsche Hof zal gedurende vier weken den rouw aannemen. Koningin Maud zal in Noorwegen worden begraven. Het stoffelijk overschot zal morgenmid dag in de kapel van Marlborough House worden opgebaard en Woensdagmiddag vandaar per specialen trein naar Ports mouth worden overgebracht. Het zal met een Brltsch oorlogsschip naar Noorwegen worden overgebracht. DUITSCHLAND. Coulondres gearriveerd. Men verwacht, dat de nieuwe Fransche gezant, Coulondre, die reeds te Berlijn is gearriveerd, morgen zijn geloofsbrieven aan Hitler zal overhandigen. Onlangs werden aan alle ouders ln een wijk van Berlijn formulieren voorgelegd, waarin hun verzocht werd met hun hand- teekening de verklaring te bekrachtigen, dat zij hun kinderen voortaan naar open bare scholen zuilen zenden. De R K. bisschop van Berlijn, mgr. von Preyslng. heeft in verband hiermee een herderlijk schrijven laten voorlezen, waar in hij protesteert tegen dezen maatregel en verklaart, dat alle katholieke ouders vol gens de bepalingen van het concordaat het recht hebben, hun kinderen naar ka tholieke scholen te zenden. De bisschop wees er op, dat de ouders den plicht heb ben, dit recht te handhaven. De nationaal-socialistische autoriteiten hebben het katholieke klooster Sint Lam- brecht ln Stiermarken in beslag genomen. Het klooster heeft groote bezittingen. De West Deutsche Beobachter motiveert het in beslag nemen met den schandelijken staat van zeden, cultuur en financiën ln het klooster. Ondèr het bewind van Schuschnigg zou men ln het klooster wa pens hebben verborgen voor het Vader- iandsche Front. Een gevolmachtigde voor de auto- Industrie. Goering heeft als gevolmachtigde voor hel vierjarenplan kolonel von Schell be noemd tot algemeen gevolmachtigde voor het auto-,,,wezen". Von Schell's taak is vooral de rational satie der productie. Hij heeft bovendien zekere opdrachten voor de motoriseering van het luchtwapen ge kregen. 1411 BREESTRAAT 10A Telef. 302 - Na 6 uur 2479 (lngez Mes, Tsjangsja verbrand. De hoofdstad van Hoenan, Tsjangsja j] door een brand, welke vijf dagen heeft gewoed, totaal vernield. Hierbij zijn twee- duizend personen om het leven gekomen. De brand is voor een deel te wijten aan het verkeerd uitleggen van geruchten door de plaatselijke uolltie-autoriteiten en voor een ander deel aan de verontwaardiging van het verdedigingscorps tegen de Japan- neezen. Men hoorde, dait de Japansche troepen de stad naderden en zonder be velen van de opperste legerleiding hebben de verdedigers van de stad de openbare gebouwen ln brand gestoken, waarna vele burgers zelf hun huizen in brand staken. De orde is thans hersteld. De opmarsch der Japanners ln Hoenan heet gestuit te zijn. De Japansche luchtaanvallen zijn er thans op gericht, de verbindingen van China met Bulten-Mongolië en Rusland te belemmeren. De vliegtuigen bombardeeren, naar blijkt uit de vrijwel dagelyksche aan vallen op Stan, de hoofdstad van Sjensl en Lantsjau, de hoofdstad van Kansoe, den voomaamsten aanvoerweg en den hulpleg uit Rusland. Japan's politiek. Volgens welingelichte kringen is de Ja- pansche regeering vastbesloten, te volhar den in het nlet-erkennwn van de denkbeel den en beginselen, die voor het ..incident in China" ln het Verre Oosten gangbaar waren. Tokio zou de bedoeling hebben, buitenlandsche mogendheden uit te noodl- gen, deel te nemen aan het vestigen van een nieuwe orde in het Verre Oosten. Tenslotte zou Japan plannen hebben in zake economische samenwerking met bui tenlandsche mogendheden echter alleen met die, welke den fcltelijken toestand ln het Verre Oosten erkennen. Aan de Ebro, Nu de veldslag aan het Ebrofront, die I drie en een halve maand geduurd heef'. 1 voorbij is, kan worden vastgesteld, dat del stellingen nog juist zoo zijn, als op 24 Juli, I den dag. waarop de strijd begon. In dien tijd zijn 100.000 soldaten gesneuveld of ge wond. De republikeinen zeggen, dat zij de over winnaars zijn, daar Franco niet verder tot Valencia genaderd is, doch te Burgos ver klaart men, dat dit dan een Pyrrhusover- winning zou zijn, daar de republikeinen tweemaal zooveel mannen hebben verloren als de nationalisten en het Catalaansche leger een vernietigende slag is toegebracht. De veldslag heeft zich vooral geken merkt door den luchtoorlog. Grieksch schip tot zinken gebracht Het Britsche schip „African Explorer" Is te Marseille aangekomen, komende ven Carfchagena. Het schip had veertien opvarenden van het Grleksche stoomschip „Eleni" aan boord, dat in de haven van Agulla tot sin- ken is gebracht. (op 2 lijnen) EGYPTE. Koning Faroek opent parlementszittinf. Koning Faroek heeft officieel de nieuwe parlementszitting geopend. De minister president Mahmoed Pasja heeft de troon rede voorgelezen, waarin aangedrongen wordt op de noodzaak voor Egypte al zUn krachten aan te wenden voor de nationale verdediging. Tevens worden verbeteringen aangekondigd in de levensomstandigheden der plattelandsbevolking en der arbeiders, alsmede de oprichting eener centrale banK. De kwestie der hypothecaire schulden z*1 vóór 31 December geregeld worden. ZWITSERLAND. Agent der Gestapo gearresteerd. De Neue Zuercher Zeitung meldt, dat de bondspolitie te Schaffhausen een agent der [Gestapo heeft gearresteerd, die betrekkin-, gen onderhield met een Zwitsersche natio- naai-soclalistischgezlnde organisatie. Het blad herinnert er aan, dat verschelden de zer organisaties thans door de politie wor- den gecontroleerd. VEREENIGDE STATEN. Versterking der defensie Het departement van marine heeft op dracht gegeven tot den bouw van drie s'®8* schepen, die naar schatting meer dan miilioen dollar zullen kosten. De slagschepen zullen 35.000 ton mete Daar reeds twee schepen van deze a»Wj ting in aanbouw zijn, zal Amerika over dezer schepen beschikken. Snijder, voorzitter van de militaire 0 dercommissie van het Congres. he „et een bespreking met ambtenaren van n departement van oorlog verklaard, dat te - gevolge van Roosevelts wapenlngspWj 1 it ma AmprllfnansrVi* liiMrfvlfVit, lil 1" ma de Amerikaansche luchtvloot ln sterkate ter wereld zal zijn. 2-1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 2