Redevoeringen van Reynaud, Daladier en Lebrun De teraardebestelling van gezantschapsraad Von Rath Geen ministerie voor de voorraden in Engeland LEtDSCH DAGBLAD, Vrijdag 18 November 1938 Vierde Blad No. 24125 UW BPIEVEN ZOODPA 2E GEPEED ZIJN Luchtaanvallen! 79ste Jaargang Reynaud en Daladier zullen doorzetten Liberaal amendement verworpen Schrille contrasten Leed hevige spierpijnen! A.s. afscheid fe Zoeterwoude Aan een diner van den natlonalen bond !an Fransche dagbladen heeft de minister van financiën, Paul Reynaud een rede ge- honden waarin hij o.a. heeft gezegd, dat thans beslissende dagen worden beleefd. De minister wees op hetgeen hij in de ligeloopen dagen heeft gedaan en merkte op, dat men alles heeft vergeten, behalve één onderdeel van het plan nl. de belasting. De wijzigingen op het gebied van prijzen, «edicten, werk. alles wordt vergeten. Men liet slechts de belasting, welke helaas meer onmiddellijk is. De minister verklaarde wel te hebben overwogen vóór de impopu laire maatregelen te nemen, welke dage- ljjksche kleine offers dit zou vergen en toch heeft hij dit besluit genomen als deel van het geheele plan tot financieel herstel van Frankrijk. Vervolgens herinnerde de minister er l-aan, dat de New York Times over zijn plan jaeeft geschreven: „de huidige poging kan niet alleen beslissen over de economische toekomst van Frankrijk, doch ook over rijn politieke bewind, want een systeem van gecontroleerde economie is een ver oordeeling van de democratische instel lingen". Ook wees de minister er op, dat sedert den eersten dag van het in werking treden van het plan op de Internatio nale geld- en wisselmarkt het vertrouwen in het plan merkbaar was. Ook de spaar ders hebben hun vertrouwen getoond. Herinnerende aan de verlaging van de rente voor de schatkistbiljetten met een looptijd van 18 maanden en een jaar, zeide de minister, dat heden de rente van de biljetten met een korteren looptijd zal raden verlaagd. Spr. vestigde er de aan dacht op, dat de franc versterkt is en dat de goudvoorraad is toegenomen. Minister Reynaud merkte verder op, dat sedert drie dagen de bezieling is afgeno men door de onrust in het binnenland, vooral door de geruchten over een drei- tende minister-crisis. De regeering zal zich echter niet laten tegenhouden. Zij ls er reker van, dat veel kapitaal naar het land lenig zal vloeien, hetgeen een der factoren toor herstel is. De minister vroeg, wat het geeft voor een onderneming wanneer de belasting wordt verhoogd, wanneer tegelijk credlet wordt gevonden om nieuwe werk plaatsen te openen. De werklooze, die rnkele centimes meer belasting op zijn zal moeten betalen, zal honderd- -aal meer ontvangen, wanneer hij weer rk vindt in deze nieuwe werkplaatsen, minister acht de belastingverhooging biet onrechtvaardig verdeeld, er wordt een igressieve bijdrage gevraagd. Vervolgens zeide de minister, dat een uitbreiding van het crediet niet mogelijk is zonder uitzicht op een volledig gezond raden van de financiën. Dit proces van pezond worden zal in drie jaar zijn vol trokken, doch hiervoor moet men leiden met een krachtigen wil en Ingrijpen in het geheele economische leven van Frankrijk. De minister wordt hierin krachtig bijge- sian door zijn minister-president en triend Daladier Spr. wees er op. dat door tergrooting van de productie aan de eene zijde, ook de productie elders zal stijgen, vaardoor de loonen zullen toenemen. Door bet vergrooten van de productie wil de minister een einde maken aan het „Mal thusianisme" In de economie, welke een oorzaak is van prijsverhooglng. Ook het verwijt, dat er niets nieuws is gedaan, antwoordde minister Rey naud met de vraag, of men hiervan wel zeker is en of het niets nieuws is tot de producenten te zeggen: de staat rekent op u en op uw initiatief, terwijl men in de afgeloopen twintig jaar steeds heeft gezegd: reken op den staat; laat alle initiatief en verant woordelijkheid aan den staat. De re geering wil breken met dit „econo misch parasitisme en Malthusianisme, dat vele werkgevers dierbaar is". Tenslotte zeide de minister, dat, om het programma te verwezenlijken, het niet mogelijk is de intelligente en vertrouwens volle medewerking van de arbeiders van de 'nd te wijzen. Alle klassen moeten medewerken, daarom wendt hij zich tot allen, die in hun hart dit dubbele ideaal hebben: een fiere en onafhankelijke buitenlandsche politiek en «n bewind van vrijheid, mogelijk is de intelligente en vertrouwen- Daladier Vervolgens heeft minister-president Da ladier het woord gevoerd. Ook hij herm ande aan den ernstigen financieelen toe stond des lands; de cijfers van de statis- '•eken spreken een duidelijke taal. De laat- ve dagen voor het plan bekend werd, heeft men den minister-president in alle toon aarden verzekerd dat het land achter hem s'ond en dat hij niet moest aarzelen krach- I's in te grijpen. Temidden van dit con- d't heeft de ministerpresident zijn maat delen genomen en thans zijn alle aan varingen critieken geworden. Zij, die aan- •ïraden tot krachtig ingrijpen, oefenen pans critiek. omdat in het plan ook be- 11ngmaatrcgelen zijn voorzien, doch dit Jas niet te vermijden. Alle plannen, welke ot nu toe zijn voorgesteld, omvatten be- lastingmaatregelen en zelfs de voorstan ds van wisselcontrole, die dit thans voor- Wen als een wonderbaarlijke oplossing, PJfcn een .beroep hebben gedaan op den aastingbetaler. Wisselcontrole zou geen 'astingmaatregelen overbodig gemaakt ï°*n' want de naar het buitenland ge- ■"hte kapitalen zouden niet terugge- zijn. terwijl den da" na het afkon- I "rm lipt ipinv, vnn Pmii RpvnnnH reeds meer 'pn het plan van Paul Revnaud reeds <hn een m'lllard francs naar Frank- 'u |s teruggekeerd. J.'1 doel van de regeering is verder een ■aging van den rentevoet te verkrijgen, "oor de ondernemingsgeest wordt aangewakkerd. De felle campagne, welke Legen het plan ls ontketend, ls voor den minister-president een bewijs, dat men op den goeden weg ls. Indien men veronder stelde, dat de regeering naar een Impasse gjng, zou men haar niet zoo heftig aan vallen, doch glimlachend haar nederlaag afwachten. In plaats van zich te verheu gen. dat voor het land een succes moge lijk is. trachten thans de tegenstanders van de regeering op alle mogelijke wijzen het land In onrust te brengen. De president lacht evenwel om hun pogingen en minacht hun dreigemen ten, zij zullen de bezieling van Frank rijk naar zijn herstel niet tegenhou den, „Ik zal evenmin de man van het failliet zijn, als ik de man van den oorlog ben geweest". Deze campagnes loopen dood op het gezond verstand van het land. De minister-president verklaarde verder met genoegen de aanmoedigingen van de Kleine lulden te hebben gekregen, namens het land ls hij hen dankbaar. Ook uit het buitenland hoort men aan moedigingen en voorspellingen van een ne derlaag Het is de plicht van alle Fran schen te zorgen, dat het herstel slaagt, want mislukken zou alleen hun ten gunste komen, die ervan droomen hun heerschap pij op de wereld te vestigen. Het is der halve ln het belang van alle Franschen en van den vrede, dat het plan zal slagen. Spr. zeide vervolgens, dat men geleerde artikelen heeft geschreven over de besmet ting met den geest van de dictatuur. Men houdt dezen geest evenwel niet tegen met het verwekken van onrust, doch wel door aan te toonen, dat de democratie ook in staat is de orde te handhaven en aan een groot land een waardig leven te schenken. De banden van vriendschap, welke Frank rijk binden aan Engeland en de Vereenig- de Staten zullen versterkt worden, wan neer in Frankrijk eenheid en discipline heerschen en niet wanneer een zwak Frankrijk ook deze landen ln gevaar zou kunnen brengen. Indien Frankrijk zijn vredeswil betuigt 3341 (Ingez. Med.) en zijn aanhankelijkheid aan de beginse len van de rechten van den mensch en de gelijkheid der rassen, dan heeft dit veel meer kracht, wanneer het wordt gezegd door een Frankrijk, dat op weg is naar een definitief herstel en dat vertrouwen heeft in zijn toekomst. De minister-president verklaarde per soonlijk vertrouwen te hebben in dc toekomst van het Fransche volk. Hij voorspelt geen wonderen, groote moei lijkheden zullen moeten worden over wonnen en offers moeten worden ge bracht, doch Frankrijk is op den weg naar herstel en niets zal het tegen houden. Lebrun Tenslotte heeft nog de president der re publiek, Lebrun, het woord gevoerd. Hij wees op de duidelijke redevoeringen van den minister van financiën Reynaud en van den minister-president Daladier en hij vroeg de medewerking van de pers om het gestelde doel te bereiken. Volgens Roger Collard is in een democratie de pers een openbare macht. De pers heeft een moei lijke, doch dikwerf heldhaftige taak, door de openbare meening op verstandige wijze te leiden. Hiervoor zijn volgens den pre sident mannen met een juist oordeel en een vast karakter noodig. Gisteren heeft het Engelsche Lagerhuis langdurig gedebatteerd over bovenstaand onderwerp, Seely, die voor de liberale oppositie het amendement betreffende de wenschelijk- heid van een ministerie van voorraden had ingediend, betoogde, dat Dultschland thans in staat is, met het stelsel van één ploeg 5C00 vliegtuigen te vervaardigen en met het drieploegenstelsel driemaal zooveel. Hij oefende critiek op de verscheidenheid van modellen en zeide, dat dit aantal ln Duitschland sterk is verminderd. De onlangs door Kingsley Wood aange kondigde verandering van politiek achtte hij zeer gevaarlijk. Het is gevaarlijk op gevechtstoestellen te vertrouwen, daar men bommenwerpers het beste bestrijdt door ze ln eigen land aan te vallen. Inskip antwoordde: Wat de leemten ln de verdediging betreft; het defensiepro gramma is progressief en niemand kan verwacht hebben, dat het ln September 1938 voltooid zou zijn. Men kan van mee- nir.g zijn, dat het programma te laat is opgesteld, maar men kan niet zeggen, dat de tenuitvoerlegging van het eenmaal aan vaarde programma vertraagd is. Wat voor het huis van belang is, is de vraag, Wat er sedert de crisis van twee maanden geleden gedaan is. Er ls onmid dellijk in versneld tempo gewerkt, met een spoed, waartoe geen ministerie van voor raden in staat geweest zou zijn. Ten aanzien van de capaciteit der Ca- nadeesche vliegtuigenindustrie zeide Inskip „Canada ligt gelukkig practisch buiten het bereik van vijandelijke bombardements vliegtuigen. Wij kunnen daar vliegtuigen bouwen, die ln toenemende hoeveelheid naar Engeland kunnen komen, waarvoor wij ln geval van nood zeer dankbaar zullen zijn." Het is volkomen onjuist, aldus zeide Ins kip verder, dat in Duitschland minder mo dellen gebruikt worden: het Duitsche aan- til is aanzienlijk grooter dan het Engelsche. Het is een dwaasheid te onderstellen, dat zelfs bij de mobilisatie van de vloot met haar doelmatige organisatie niet eenige dingen aan het licht zijn gekomen, die de aandacht vragen. Onmiddellijk na de crisis is besloten, dat niet alleen de productie van luchtafweer geschut uitgebreid zou worden, maar ook dc capaciteit der geschutfabrleken. De re geering beschikte niet over alle geschut, dat zij wenschte. doch de voorraden nemen letterlijk van dag tot dag toe. Welke teleurstelling men ook beleefd mag hebben, Engeland beschikt thans over een moedige on doelmatige verdediging;, die, hoewel zij onvolmaakt is, voldoende is om eiken aanvaller van antwoord te dienen. Ten slotte zeide Inskip, dat naar de mee ning van de geraadpleegde industrieelen een ministerie van voorraden niet alleen onnut zou zijn, maar zelfs schade zou doen Er wordt voortdurend overleg ge pleegd tusschen de zakenlieden en de autoriteiten, die belast zijn met de voor- jaadvorming. Volgens Attlee zou het land onder een ministerie voor de voorraden een econo misch gebruik krijgen van de hulpbronnen en juiste beslissingen inzake de prioriteit. Churchill zeide, dat indien slechts 60 le den der conservatieve partij zouden stem men voor de motie der liberalen, dit niet van Invloed zou zijn op het bestaan der regeering, doch haar zou doen handelen en produceeren en een beweging van werke lijke kracht en energie zou bevorderen. Churchill zeide, dat de Duitschers alle soor ten geschut maken met een productie van 6000 tot 7000 per jaar in de laatste 4' jaar. Spr. zeide de kwestie van het ministe rie te beschouwen als een uiterste proeve van den ernst der regeering te herbewape nen op een schaal, welke in overeenstem ming ls met alle gevaren, waaraan wij blootstaan. Duff Cooper zeide te gelooven, dat de vorming van een ministerie voor de voor raden geen kwestie is van het allergroot ste belang; hij verwees naar wat hij noem de de ramp van München en zeide. dat het belangrijkste was, dat het ln Groot-Brit- tannlë en Europa bekend zou worden, dat de door Groot-Brittannlë gevolgde politiek, of zij goed of slecht ls, niet wordt gedic teerd door vrees voor oorlog en dat de re geering, hoewel zij, hetgeen juist en na tuurlijk is, ontzet was. bij het vooruitzicht op oorlog en hoewel zij voor de eerste tij den groot lijden voorzag, wegens de min derwaardigheid der Engelsche luchtmacht en die der Franschen, in vergelijking tot die van de vijanden, het vertrouwen had in een uiteindelijke overwinning. Dat was de opvatting van den Franschen generalen staf. Duff Cooper wenschte nieu we aanbevelingen te doen geven met het oog op de gewijzigde internationale si tuatie. Onder verwijzing naar Edens' jongste rede, die het gerucht had doen ontstaan, als zou deze een nieuwe partij wenschen te stichten, zei Duff Cooper, dat hij deze kwestie met Eden had besproken Eden vroeg niet om een nieuwe partij, hij ver langde niet het aantal partijen te ver grooten, doch ze te verminderen. Hij wilde geen parlementaire of politieke verdeeld heid aanstoken, doch pleitte slechts voor eenheid, teneinde den nieuwen wereld-toe stand het hoofd te kunnen bieden. Hij drong aan op een nieuwe nationale eens- geztnde poging om het gevaar, dat thans niet alleen het Britsche rijk, doch de ge heele beschaafde wereld bedreigde, te weerstaan. De minister-president, zoo ver volgde hij, zou den dank en het vertrouwen van het volk oogsten, en dit als nooit te voren vereenigen, indien hij de leiding zou nemen. Archibald Sinclair zeide, dat de tijd voor een ministerie voor voorraden in Septem ber gekomen was. Het huidige systeem werd op de proef gesteld en is in gebreke geble ven, Laat ons nooit onvoorbereid meer ver rast worden. In vredestijd moeten voorbe reidingen getroffen worden voor een doel treffende mobiliseering van onze hulp bronnen onmiddellijk na het uitbreken van een oorlog. Antwoord van Chamberlain. Chamberlain, de verschillende sprekers beantwoordend, zeide, dat de regeering het amendement niet kon aanvaarden. Zij was er niet van overtuigd, dat de instelling van een ministerie voor de voorraden betere of andere resultaten zou hebben opgeleverd dan het bestaande systeem. (Speciale Berichtgeving). Een grijze nevel heeft den ganschen dag over Dusseldorf gehangen, een nevel, die ppte bij den dag, dien Duitschland gister vierde; den Boet- en Biddag. Geen winkel was geopend, nergens was vertier. Deze dag is ieder jaar een dag van inkeer en over denking. Op dezen dag heeft Duitschland den ge zantschapsraad dr. E. E. von Rath, het .slachtoffer van den rampzaligen moord in Parijs, in zijn vaderland terug ontvangen. Veel is er gebeurd, sedert het oogenblik, waarop het noodlottige schot viel van den Poolschen moordenaar, die op deze wijze trachtte wraak te nemen voor hetgeen zijn ouders was geschied Dusseldorf, de geboor testad van von Rath, is in rouw gedom peld. Van bijna alle huizen hangen de vlaggen half stok. In verscheidene straten staan rouwzuilen. Het station is met den nen green, witte chrysanthen en zilveren hakenkruisen tegen een zwarten achter grond in rouwsfeer gebracht. Maar in de zelfde straten waar de vlaggen halfstok hangen en de rouwzuilen omhoogrijzen, zijn winkelpanden te aanschouwen, niet een, maar vele. waarvan de voorgevel met planken bespijkerd is. Het zijn de winkels, die aan Joden toebehoorden en die hier al even grondig vernield werden als overal elders. De planken, waarmede men de ver nielde zaken afsloot, waren wit. Nu zijn ze zwart geschilderd Om 10 uur in den morgen kwam het stof. felijk overschot van von Rath in Dusseldorf aan. Men had het stoffelijk overschot van een vorst geen waardiger ontvangst kun nen bereiden. Met muziekcorpsen, vlaggen en vaandels, partij formaties, eereebmpagnieën en afdee- lingen der nationaal socialistische jeugd beweging was het stationsplein gevuld. Langs de straten, die de stoet zou pa.s- seeren stonden reeds uren te voren de menschenmassa's in dichte rijen te wach ten. Op het station zelf waren de hoogste autoriteiten van Dusseldorf verzameld, terwijl met den trein, die het stoffelijk omhulsel van von Rath van Aken naar Dusseldorf had vervoerd, medegekomen waren minister von Ribbentrop, mlnister Frick en minister Franck. Om kwart over tienen zette de stoet zich van het station in beweging. Voorop de eerecompagnieën en de muziekcorpsen, die treurmuziek ten gehoore brachten. Daama vier dragers met den krans van den Fueh-1 rer, vervolgens een N.S.K K -leider met de muts en de eereteekenen van gezant schapsraad von Rath, daarachter het stof felijk overschot, op een door zes paarden getrokken affuit. Hierop volgden de autori teiten, de familileden en nieuwe eereaf- deelingen van de verschillende partij for ma ties, In langzaam tempo trok deze stoet, na een korte plechtigheid op het station, naar de Rheinhalle (het bekende planetarium). Diepe stilte heerschte langs den weg. slechts onderbroken door treurmuziek. Het was een indrukwekkend schouwspel. En even indrukwekkend was, nadat de stoet de Rheinhalle bereikt had en de kist was opgebaard, het aanstroomen van de volks massa's voor het défilé door de Rheinhalle. Hier trof een nieuw contrast. Een contrast nog grooter, dan dat tus- schen de rouwstatie der straten en de van vernieling getuigende, dichtgespijkerde winkelpanden. Het toelaten der menschen- massa's tot de Rheinhalle was namelijk slecht geregeld. Er was onvoldoende politie. S.A. en Hitlerjeugd op de been om de af zetting van de toegangswegen afdoende te doen zijn. Zoodoende ontstond een gedrang, dat herhaaldelijk in geduw en gestoot, om niet te spreken van gevecht ontaardde. De menschenmassa en degenen, die met de afzetting waren belast, amuseerden zich hiermede. En uit den mond van bezadigde Duitschers, die met ons getuige waren van deze tooneelen, vingen wij de opmer king op: Dit is onwaardig! Het lijkt wel een volksfeest, inplaats van een rouwplechtig- heid Zco was het. In de Rheinhalle. waar doodsche stilte heerschte en waar de kist stond opgebaard tusschen ontelbare bloemstukken, waar onder wij er opmerkten van Hitier, von Ribbentrop, de Fransche regeering. graaf Ciano, dr. GoebbeLs, etc.. heerschten ernst en waardigheid. Rondom de Rheinhalle waren zij zoek. Uren lang duurde het défilé. In de .stad was het ongeloofelijk druk. Extra edities van de dagbladen kondigden de komst van Hitier aan. Hun inhoud vormde spoedig ook den inhoud der gesprekken van de voor bijgangers. Een matte stemming maakte zich tegen het vallen van den avond van alles en alle?i meester. Trof ook hier het contrast tusschen dien eenen doode in de Rheinhalle, slachtoffer van een niet goed te praten misdaad, en de vele vernielde winkelpanden? Tusschen de statige rouw]»*"" -K daar en de met walm en roet c kte muren van de Synagoge, die ook jY:i* verwoest is en uitgebrand? Tussci cn den rouw om den eenling en hetgeen duizenden anderen is aangedaan, die dankbaar zouden zijn ge weest als het noodlottige schot in Parijs niet was gevallen? Een trieste dag voor Dusseldorf. Boete en Biddag, dag van inkeer en overden king (Nadruk verboden) Mw. A. Th. Batenburg- Richter, Soestdijk- schekade 976 te Den Haag schrijft over TOGAL het volgende: „Ik leed hevig aan spierpijnen in de len denen en alles wat ik er tegen deed was tevergeefs, tot ik TOGAL gebruikte. Direct verminderden de pijnen en nu kan ik mijn huiselijke Meer. A. Th. Batenburg- pachten weer VerVUl- Rlchter. Den Haag f len, terwyl ik daar voor niet uit bed kon komen. Ik kan dan ook niet anders dan TOGAL, dat mij beter schap heeft gebracht, warm aanbevelen.'* Wanneer U geplaagd wordt door rheuma- tiek, ischias, spier- en zenuwpijnen, of hoofd pijn, gebruik dan eveneens TOGAL. Het geheim der TO GAL-tabletten is hun heilzame werking op bloed en inwendige organen, waaruit zij de onzuiverheden - de eigenlijke oorzaak van die pijnen - af doende verwijderen. Bij alle apothen drog. v.a. f 0.80 p. flae. excl. O.B. 3350 (Ingez. Med.) Van postbode v. d. Oever. „Gauw er heen jongens, hier is een goede daad te verrichten, die voor de heele week tefü!" De minister deelde mede, dat, teneinde het publiek vertrouwen te doen krijgen in de tegenwoordige voorzieningen, hij voorbereidingen trof voor de benoeming van een commissie van advies, bestaan de uit zakenlieden, geheel onafhanke lijk van een der ministeries, tot wie firma's die van meening waren, dat haar werkzaamheden belemmerd wer den, zich konden wenden. De commis sie zou direct tot den minister-presi dent worden toegelaten, indien zij van meening was, dat door het desbetref fende ministerie onvoldoende aandacht aan haar vertogen werd geschonken. Chamberlain zeide nog: In Mei van het volgende jaar zal de luchtmacht twee tot drie keer zoo sterk zijn als in Mei van dit jaar en in Mei 1940 zal de luchtmacht vier keer zoo sterk zijn. Maatregelen zullen worden genomen tot verdere versterking. Het Lagerhuis verwierp vervolgens met 326 tegen 130 stemmen het libe rale amendement, waarbij de instelling van een ministerie voor de voorraden werd verzocht. De heer v. d. Oever. De postbode, de heer v. d. Oever zal op 1 December a.s. met pensioen den dienst der P.T.T. verlaten, na 30-jarige trouwe plichtsbetrachting. Het moge hem gegeven zijn, nog vele ja ren van een welverdiende rust te genieten! Beschermt U tegen de gevolgen van Bedenkt dat nalatigheid Uwerzijds in het nemen van beschermingsmaat regelen gevolgen met zich kan brengen voor U en tallooze anderen. Nadere inlichtingen ver~ c'" - de r r taris van de aid. Leiden der Fed. Ver. voor Luchtbescherming, dr. T. Potjewijd, Boerhaavelaan 37. Leiden en de heer D. C. Kok. Rapenburg 9. Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 13