BUITENLAND Verkiezingen in de Vereenigde Staten Woemdag 9 November 1938 De moordaanslag te Parijs LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Algemeens Toestand De strijd in het Verre Oosten Trots winst van de republikeinen, behouden de democraten de meerderheid driemaandelijksche conferentie bij n.z.h.t3i. Overleg tusschen directie en vakorganisaties. Gistermiddag had in het Hoofdkantoor tan de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg- Maatschappij aan de Leidschevaart te Haarlem de gebruikelijke driemaandelijk- sche samenspreking plaats tusschen de directie en de drie vakorganisaties. De directeur zette uitvoerig uiteen, welke bezwaren er verbonden zijn aan de inwilli ging van het verzoek om ten opzichte van sommige personeelleden den aanvangsda turn van het vaste dienstverband te her Het Hitler-Duitschland tegen de „oorlogshitsers". Hitler blijft bijkans zonder ophouden doorspreken op het thans wel geheel afge zien in verband met de toekenning van roomde onderwerp der oppositie in het bui- loonsverhooglng wegens 121/--, resp. 25- jarlgen vasten dienst. Ten. aanzien hiervan kan geen algemeene regel worden toege past en moet elk individueel geval afzon derlijk bekeken worden. Toegezegd werd. dat voortaan de hand gehouden zal worden aan de bestaande regeling omtrent de korting wegens het dienstdoen als conducteur. Geen wijziging zal worden gebracht in het afrekensysteem. tenzij alsnog mocht blijken, dat er werkelijk regelmatig stag natie te dezer zake bestaat. De geldelijke vergoeding, welke wordt verleend voor het waarnemen van halte- dienst, wordt voldoende geacht; elk be tenland. Men zie het 3e Blad. Toch zijn in zijn jongste rede eenige nuanceeringen merkbaar. Blijkbaar heeft de Fuehrer toch ingezien, dat al zijn bemoeienis met de Engelsche oppositie daar te lande een slech ten indruk heeft gemaakt en zijn jongste rede vertoont neiging om te doen uitkomen, dat zijn praten niet bedoelt een ingrijpen in de binnenlandsche politiek van andere landen, dat slechts waakzaamheid bij hem voorzit. Tevens Ls opmerkelijk, dat hij Eden niet meer ln één adem noemde met Churchill en Duff Cooper, ook al erkende hij Eden's poli tiek niet te vertrouwen. Zou hü inzien, dat Eden's terugkeer in de regeering lang niet trokken personeellid kan evenwel verzoe- tot de onmogelijkheden befhoont en zich bij ken. om voor een zoodanige waarneming voorbaat ten aanzien van deze figuur niet in aanmerking te komen; alsdan zal eenigszims willen dekken? worden nagegaan, of aan zoodanig ver-Qff 70pk 7onder bezwiar voor den dienst kan 2ijn jonaste rede heeft overigens in wordenvoldaan dienst kan Frankrijk weer een slechte pers. Een paar i de dienstroosters van de conducteurs en van de wagenvoerders te Voorburg ten gevolge van een wetswijziging met ingang van 1 Januari 1939 vernieuwd moeten wor- dat het slechte humeur, dat jegens Chur chill en Duff Cooper en andere woordvoer ders van de oppositie getoond wordt, slechts de afspiegeling is van een diepere ontstem ming, die zich eveneens tegen de regeering te Londen zelf keert. De „Oeuvre" verklaart: Duitschland zegt bij voorbaat, dat het onverzettelijk zal zijn en het tracht ln het land, waarmede het wil onderhandelen, verdeeling te zaaien tus- sohen de oppositie en de regeering. En de Duitsche pers keert zich Intusschen scherp tegen Amerika De Deutsche diplomatisch politische Kor- respondenz maakt er leidende Amerikaan- sche kringen een verwijt van, bij de verkie zingen zich niet te bekommeren om de be trekkingen met het buitenland; zoo heeft de onderstaatssecretaris Summer Wellis weer in een radio-rede een heftigen aanval gedaan op de autoritaire staten; dat deze campagne, behalve ln het Engelsch. ook ln het Spaansch en Portugeesch wordt uitge zonden, bewijst, dat ook andere staten door deze redevoeringen opgestookt moeten worden Het betreft hier dus eigenlijk een poging van officieele Amerikaansche instanties ook andere volken in een atmosfeer van onrust voorbeelden'. De „Figaro" schrijft: Hitier tracht het voor te stellen alsof Duitschland in Europa alleen wandelt met een olijftak ln de hand |Q den. zal aan eenige bezwaren, die ter zake e.n 1411 Pr°oi a^n voortdurende bedreigingen te brengen en cm een openlijke inmenging bestaan, tegemoet gekomen worden. door oorlogsstokers Het is onmogelijk de in de politiek dezer landen Uitsluitend voor het jaar 1938 zal in de r°llen met meer cynisme om te keeren. maand Januari 1939 een uitkeering gege- Ituitschland eischt, naar het schijnt, ook ven worden aan het zgn. reorganisatie- teruggave zijner koloniën. Zal het dat ook personeel. I met d€n olijftak doen Aangezien tijdens de besprekingen zich De „Epoque" schrijft: Wil men Hitier ge- een tot nu toe onbekend gezichtspunt looven. dan zou nog slechts de koloniale opende ten opzichte van het verzoek, om kwestie Duitschland van Frankrijk en Enge- de werkdagvergoeding van de hulpperso-land scheiden Doch deze verklaring is neelleden in bepaalde omstandigheden te steeds nadat voldoening is verkregen, de- verhoogen, zegde de directie toe. het des betreffende verzoek in nadere overweging te nemen. machtige mannen achter zich, weer aan de macht te komen. Zoolang de propaganda ln de Vereenigde Staten, wanneer zij gevoerd wordt ten koste van de vredelievende verstandhouding met zelfde. Wat ernstiger is, is dat Hitler die ander landen, tot het eigen land beperkt onlangs Ohamjberlain de verzekering heeft blijft, kan men dit betreuren, maar men gegeven, dat de kwestie der koloniën geen j kan het niet vei hinderen. De door analoge oorlogszuchtige gedach ten vervulde oppositie In bepaalde democra tische landen put daaruit de hooo, dat het haar nog eens zal gelukken, met zulke soonüjk'een "brief aan "president Roosevelt machtiffp mannpn »r,hif,pr 7.irh wppr aan Hp iinAeëamminrr Von Rath, de getroffene. De dader van den aanslag te Parijs, de jeugdige Pool Grynszpan heeft bij zijn ver hoor verklaard: „ik heb gehandeld noch uit haat, noch uit wraak, doch alleen uit liefde voor mijn ouders en voor mijn volk, dat on schuldig lijdt." Hij verklaarde verder de daad zelf te be treuren, doch hij zag geen ander middel om zijn wil tot uiting te brengen. Hij weidde lang uit over het lijden van zijn volk en zijn ras en ln het bijzonder van zijn ouders. Reeds vóór zijn ouders deel uitmaakten van de 20.000 Poolsche Joden, die bedreigd wer den met verbanning, heeft Grynszpan per- steunt de t.b.c.-bestrijding! Hulp is dringend noodig. De alhier gevestigde Vereenlging tot be strijding der tuberculose verkeert in hevi- gen geldnood, hetgeen eensdeels zijn oor zaak vindt in de verminderde subsidies en anderzijds in de omstandigheid, dat vele der uitgezonden patiënten niet in staat waren in de daaraan verbonden kosten bij te dragen. Het betreurenswaardig gevolg hiervan ls, dat het bestuur niet alleen on machtig is om dit jaar nieuwe patiënten uit te zenden vijf hunner wachten op hun noodzakelijke opname in een sanato rium! doch dat het zelfs heeft moeten overwegen om zijn werkzaamheden stop te zetten en de reeds uitgezonden patiënten te laten terugkomen. Het heeft echter gemeend tot dezen laatsten maatregel vooralsnog niet te mogen overgaan en doet thans een drin gend beroep op de Leidsche burgerij het mogelijk te maken zijn werk voort te zet ten. De secretaris-penningmeester, de heer A. J. B Poortman zal gaarne giften in ont vangst nemen, waarbij ook de kleinste wel kom zijn. Het gironummer der vereenlging is 45396, terwijl bijdragen ook kunnen wor den bezorgd aan het Consultatiebureau, Middelweg 38 Gaarne wekken wij onze stadgenooten op om aan dezen oproep een welwillend ge hoor te verleenen. oorzaak van een oorlog zou kunnen zijn, thans zegt: „Als Duitschland niet langs den rtormakn weg der onderhandeling zijn recht verkrijgt, zal het dit eischen". Uit Berlijn wordt aan de .Jour-Echo de Paris" o.m. gemeld Men kan aannemen, De poging echter om van een veilige haven uit, de naties tegen elkander op te stoken, moet. met het oog op het systema tische karakter van deze actie, onverant woordelijk genoemd worden en moeilijk te tolereeren. TURKIJE. Kemal Ataturk ingestort. In een communiqué, dat gisteravond te 18.30 uur is gepubliceerd, werd ge zegd, dat de ziekte van Kemal Ataturk plotseling een ernstige wending heeft genomen. Acht geneesiieeren verblijvend voortdu rend bij den zieke. handelsregister kamer van koophandel. Wijziging: Firma Gebroeders de Beer, Charbonlaan 13. Sassenheim; bloembollenkweekerij. De zaak is verplaatst naar 's-Graven- damscheweg 103, Noordwijkerhout. academische examens. Geslaagd voor het doctoraal examen ENGELAND. Attlee en Greenwood herkozen in leiding labourpartij. Met algemeene stemmen zijn Attlee en Greenwood herkozen resp. als leider en plaatsvervangend ledder van de lalbour- partij. De verkiezing geschiedde tijdens een bij- nondere bijeenkomst van de parlementaire lalbourpartij, die gehouden word in het Lagerhuisgebouw voor de opening van de nieuwe zitting. Staking te Dublin. De te Dublin begonnen transportstaking is thans algemeen geworden. De trams en autobussen zijn niet uitgereden. De staking omvat 2000 man en hoewel zij niet de goed keuring van den vakbond heeft, hebben de stakers besloten het werk pas te hervatten, wanneer voldaan is aan hun eisch: het weder in dienst nemen van een lid van het personeel, dat ontslagen was omdat mer. den man in werktijd uit een café had zien komen. wis- en natuurkunde, hoofdvak dierkunde mej. W. M. Schuil (Rotterdam); idem hoofdvak plantkunde mej. M. C. Vreede bestaanden toestand, machtigt de nationale (Haarlem) en voor het doctoraal examen theologie de heer J. M. Gerritsen iWich- mond bij Zutfen). De politie heeft een 26-jarige gehuw de vrouw aangehouden, die er van wordt verdacht zich op de Zaterdagsche markt en naaste omgeving te hebben schuldig ge maakt aan zakkenrollen. Zij heeft een gedeeltelijke bekentenis afgelegd. Van het front. De Japansche troepen, die van Poetsji naar Tsjangtsja oprukken, hebben Lioelin 'oere kt. Na een strijd van twee dagen, waarin beide partijen zware verliezen heb ben geleden, is Toengsjan, ten Oosten van P<v>tsji, ontruimd. Thans wordt verwoed gevochten om Hsingsjan en Tsjantsjiwan. Volgens een Chineesch bericht ls de reorganisatie van het Chineesche leger ln Zuld-China voltooid. Binnenkort zullen aanvallen op grootc schaal ondernomen worden. Industrieele mobilisatie De Chineesche regeering in Tsoengking heeft een nieuwe wet uitgevaardigd met betrekking tot de industrieele mobilisatie van China Krachtens deze wet wordt een aantal belangrijke maatregelen gelegali seerd, waartoe de regeering reeds in den laatsten tijd moest overgaan om de in dustrieele bedrijvigheid in de nog onaf hankelijke gebieden van China aan te pas sen aan de behoeften en doeleinden van den natlonalen weerstand tegen Japan De wet. welke dus slechts een erkenning be- leekent van een reeds sedert eenigen tijd regeering om de productie, den handel en het verbruik van alle belangrijke grond stoffen, halffabrikaten en Industriepro ducten, alsmede den in- en uitvoer hier van te controleeren. Nationale mobilisatie in Japan Er zijn in Japan voorbereidende maat regelen getroffen voor een beroep op de artikelen der wet op de nationale mobi lisatie, welker toepassing noodig is voor een hervorming der nationale instellingen met het oog op den nieuwen toestand in het Chineesche conflict. Het is echter niet waarschijnlijk, dat een beroep zal worden gedaan op het artikel, dat voorziet ln een vtrplicht toezicht op de fondsen en een be perking van de dividenden der handelson dernemingen. In kringen van het ministe rie van financiën ls men van meening, dat toepassing van dat artikel nog niet noodzakelijk is en eerder kwaad dan goed zou doen, doordat het het zakenleven zou kunnen ontmoedigen. Japansche luchtmacht dringt diep in het lasd binnen. Naar het Chineesche persbureau meldt, dringt de Japansche luchtmacht thans door tot de Westelijke streken van China. Gisterochtend hebben zeventien toestellen een aanval op de hoofdstad van Stsechwan, Tsjengtoe, gedaan, die 1.000 kilometer van Woelran ligt De vliegers lieten haastig een grooten bommenvoorraad op de voorsteden vallen, doch de schade was zeer gering. Enkele personen werden gewond: er is 1 doode te betreuren. Doel zou zijn de afsluiting van de laat ste wegen, waar langs voorraaden voor Tsjang Kal Sjek zouden kunnen worden aangevoerd: Burma. Indo-China en de Sov jet-Unie. Men kan een krachtige ontwik keling van de luchtraids tot geheel achter in China verwachten, met als uitgangs punt Hankau, dat Japan tot een machtige luchtvaartbasis zou maken. geschreven, waarin hij hem toestemming verzocht voor zijn ouders zich ln de Veree nigde Staten te vestigen. Hijzelf bood aan voor hen te werken. Gisterochtend is op den Duitschen am bassadeur-secretaris von Rath een volkomen geslaagde bloedtransfusie toegepast. Gisteravond bestond naar p^of Magnus en dr Brandt meedeelden, echter nog steeds ernstige bezorgdheid. De temperatuur is hoog gebleven. Ook vanmorgen was de toestand nog ernstig. 2814 (Ingez Med.) De Duitsche pers blijft het geval uitvoerig behandelen. De Berliner Boersenzeitung stelt de vraag: „wie staan er achter?" Het onthaal, dat de daad in Frankrijk heeft gevonden, aldus het blad, toont o.m., dat men in de Fransche openbare meening ontzet is over de misdaad, doch ook geschrokken ls van het feit. dat een misdadig Joodsch emi- elementen, hetgeen een overtreding is van grantendom zich in Frankrijk sterk genoeg I art. 4 der verordening van 2 Mei 1938. GrynszpXti, de dader. voelt om openlijk tot moord over te gaan. Een bijzondere rol onder de stemmen der Fransche openbare meening speelt echter weer de zender van Straatsburg, die zijn sympathie met den dader laat door schemeren. Het blad doet uitkomen, dat opvallende parallellen bestaan tusschen de daad van den Jood Frankfurter, die voor zijn moord oo Gustloff een Zwitsersch kanton uitzocht waarin geen doodstraf bestaat en de bloed- dgad te Parijs, welke een minderjarige heeft gepleegd, voor wien evenmin de dood straf bestaat. De vraag doet zich ook voor hoe de Jood Grynszpan aan een bedrag van 3000 franken kon komen. Het blad twijfelt er niet aan, dat Grynszpan in opdracht heeft gehandeld niet alleen van intellectueele doch ook van materieel politieke „Hlnbermaenner" van die kringen, waaruit hij stamt. De Angriff eischt verscherpte maat regelen der Duitsche regeering tegen de Joden. Het blad merkt op, dat nit de Parijsche wandaad gebiedend da eisch ontstaat, thans met de scherpste consequenties op te treden tegen de Joden, wier internationale verwarring in overeenstemming is met de male hunner verdorvenheid. Familie van Grynsipu gearresteerd. De justitie heeft den oom en de tan» van Grynszpan in hechtenis doen nemen, wegens het hutevesten van ongewenschte a Zooals bekend, is gisteren in de Vereenig. i namelijk Rhode Island, Miassachusetts, de Staten gestemd. In 47 staten moesten Connecticut, Iowa. Pennsylvania, Kansas, worden gekozen. 35 Senatoren, 432 leden van het Huis van Afgevaardigden, alsmede 32 gouverneurs een een aantal andere functionnarissen. Alleen in den staat Maine is niet gekozen, aangezien hier de verkie zingen in September jJ. zijn gehouden. Hoewel de uitslag nog niet bekend is, schijnen de republikeinen definitief op de candidaten van den New Deal te hebben gewonnen. De verliezen van de New-Deal- aanhangers schijnen echter niet zoo groot te zijn, dat hun meederheid in het congres er door bedreigd wordt, doch wel ls het reeds duidelijk, dat de uitslag niet zulk een overweldigende zege zal zijn als de president in 1936 behaalde. De voornaam ste verliezen boekt de New Deal in de landbouwdistricten waar de dalende prij- zn voor landbouwproducten ontevreden heid hebben gewekt over de landbouw politiek der regeering. In de steden behoudt Roosevelt een sterke meerderheid Michigan, Oregon en bovendien Minnesota en Wisconsin op andere partijen. De voorzitter van de commissie van het reglement in het Huis van Afgevaardigden, O'Connor een van de voornaamste tegen standers van de zuiveringspolitiek van pre sident Roosevelt, is door den voorstander van de New Deal. James Tay verslagen met ongeveer 2500 stemmen. Er is goed gestemd trots minder gunstig weer. Fraude. Er wordt melding gemaakt van fraude op verscheidene plaatsen, niettegenstaande de sterke politiemacht, welke op de been is. Zes democraten en een republikein wer den gearresteerd en zijn weer vrijgelaten na verhoord te zijn en een waarborgsom te hebben gestort. Botsingen- Bij ongeregeldheden te Harlan ln Ken Om 9.20 (Ned. tijd) was de stand der tuck>' zUn naar gemeld wordt, zes perso- partljen in het Huis van Afgevaardigden: n€ j gedood, terwijl voor het leven van drie 216 democraten. 87 republikeinen en 2 anderen wordt gevreesd. Er hadden 8 progesslsten. terwijl nog 130 uitslagen bin- 1 arrestaties plaats. nen moesten komen In 40 van de distric ten, waarvan de uitslagen nog niet bekend zijn, hadden de republikeinen de leiding De republikeinen hebben een winst ge boekt van minstens 23 zetels in het Huis en 8 in den Senaat. De democraten hebben 2 gouverneur schappen gewonnen, doch de republikei nen 9. De democraten eischen de overwinning voor zich op in Maryland en Califomlë, waar de republikeinsche gouverneurs door democraten worden vervangen. Uit Philadelphia wordt gemeld, dat de democratische candidaten voor den post van gouverneur en dien van senator door hun republikeinsche tegenstanders versla gen zijn, In beide huizen van het parlement van den staat New York hebben de republikei nen voor het eerst sedert 1932 weer de meerderheid behaald. Bij de verkiezingen voor het gouverneur, schap van den staat New York is de repu blikein Dewey verslagen door den demo craat Lehman. Lehman verkreeg 3 381.491 stemmen. Dewey 3.311421 Er wordt aan herlr^erd. dat men ver wachtte dat Dewey. die als openbare aan klager bekendheid heeft BU een schietpartij in het dorp Etowah in Tennessee zijn twee personen levensge vaarlijk getroffen. Tijdens de schietpartij werd de stembus meegenomen. Tot nu toe is deze nog niet teruggevonden. DUITSCHLAND. Wapens in beslag genomen bij Joden. De politiepresident te Berlijn heeft zich op grond van eenige op zichzelf staande gevallen genoodzaakt gezien ln de laatste weken de ontwapening ten uitvoer te leg gen der Joodsche bevolking van Berlijn, v/elke niet in het bezit ls van documenten, die het recht zouden geven wapens te be zitten. De actie heeft tot vandaag opgeleverd 2569 steek- en houwwapens, 1702 vuurwa pens en ongeveer 20.000 patronen. TSJECHO SLOWAKIJE. Geen staatsbetrekkingen voor gehuwde vrouwen. In een radiorede heeft de Slowaaksche minister-president Tlsso medegedeeld, dat verkregen door een eenheidspartij is opgericht, welke zal FRANKRIJK. De decreten van Reynaud. Reynaud heeft verklaard: de wetsdecreten zullen einde dezer week ln de staatscourant worden gepubliceerd en op den dag. dat zij door de regeering worden goedgekeurd, zal ik voor de radio een uiteenzetting ervan geven. Waarschijnlijk zal de kabinetsraad, die de financleele ontwerpen zal moeten bestu- deeren, Zaterdag a s. bijeenkomen. Onmid dellijk daarop zou dan de ministerraad bij eenkomen, terwijl de decreten dan den vol genden dag, 13 November, ln de staatscou rant zouden worden gepubliceerd. Zaterdagavond zou Reynaud dan zijn radiotoespraak tot het land richten, welke vermoedelijk voorafgegaan zal worden door een toespraak van Daladier. Marchandeau in den staatsraad. Marchandeau heeft voor den staatsraad een redevoering uitgesproken, welke, naar het schijnt, een hervorming van dat lichaam aankondigt. Hij verklaarde met name, dat het voor zekere gevallen paste, den staatsraad te herstellen in zijn geheele voogdij over open bare instellingen. HIJ voegde hieraan toe. dat op het oogen- bllk, waarop een geweldige inspanning tot economisch herstel en organisatie noodig is. de staatsraad naar zijn meening meer di rect verbonden moet worden met den natlo nalen economlschen raad. De overzeesche bezittingen Onder leiding van maarschalk Franchet d'Esperey heeft zich een „comité van groot- Frankrijk" gevormd, waarin vooraan staande personen, die belangstelling koes teren voor de Fransche overzeesche win gewesten hebben zitting genomen. Het co mité heeft op de muren van Parijs en in de grootc provincie-steden een proclamatie doen aanplakken, waarin het o.m heet' ..Franschen. uw voorouders hebben u een overzeesch imperium geschonken, achttien maal grooter dan Frankrijk en bevois door bijna zeventig millloen bewoners. Door Fransche energie tot stand gebracni, betaald met het bloed van zijn zonen, u Groot-Frankrijk thans uw heilig erfdeei. Laat het niet verminderen!" zijn strijd tegen de rackets" verboden heeten: „Slowaaksche volkspartij van loterijen), indien hij bij deze verkiezingen Hlinka". succes zou hebben geboekt, de candidaat voor het presidentschap zou zijn zeweest. De republikeinen dTeigen op de democra. ten acht gouverneurschappen te veroveren, Een wetsontwerp bepaalt, dat gehuwde vrouwen w.o. ook gescheiden vrouwen begrepen geen staatsbetrekkingen mo gen bekleeden. BELGIË. Het parlement bijeen. De nieuwe parlemeritszl tting is begonnen. De katholiek Moyersoen werd herkozen iet l/c IVrt-l (IVIICA mwjciövcii nuiu -- voorzitter van den Senaat, de social" Huysmans tot voorzitter der Kamer. Huys' mans stelde de Kamer voor van nu af aan het begiootlngsjaar te doen aanvangen on 1 Juli in plaats van op 1 Januari. De katholieke fracties van Kamer ei Senaat hebben besloten haar houding handhaven ten aanzien van het uiteend- van een Belgisch agent naar Burgos en F' delegeerden naar den eersten nun'fj Spaak te zenden, ten eind» hem het stand punt der fracties uiteen te zetten. Toch meent men, dat een crisis voor- loopig is afgewend. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 2