Britsch-Italiaansch accoord
in werking
[De Hongaarsch-Slowaaksche
grens afgebakend
jht Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 3 November 1938
Derde Blad
No. 24112
Het Lagerhuis aanvaardt
het voorstel
Eden tegen
Britsch Ambassadeur
geaccrediteerd bij Keizer
van Ethiopië
v.J
Hongarije grootendeels bevredigd, Slowakije
teleurgesteld
In antwoord op bezwaren van den kant
I van de oppositie om de motie betreffende
I het Brltsch-Italiaansche accoord direct te
[behandelen, heeft Chamberlain verklaard:
„Ik beschouw deze motie als een stap
in de richting van de pacificatie van
Europa. Het is wenschclijk, dat zij zoo
spoedig mogelijk behandeld wordt."
Bij de indiening van de resolutie waar-
]n wordt gezegd, dat het Lagerhuis het
I voornemen der regeering toejuicht om het
iBritsch-Italiaansche accoord van kracht te
Idoen worden, zeidc Chamberlain vervol
hens:
I Sedert wij de overeenkomst aangingen
Imet Italië op 16 Maart J.l. ben ik zoo vrij
I de meening te ziJn toegedaan, dat er geen
leeschillcn meer waren tusschen onze beide
Ifanden. Het is echter duidelijk, dat wan-
Ineer de verbetering in onze betrekkingen,
Idle zoo uitgesproken volgde op de afslui-
jting van dit accoord, gehandhaafd wilwor-
|dtn. een uitstel ln het van kracht doen
rorden der overeenkomst welk uitstel
|ieeds langer dan zes maanden heeft ge
duurd, niet voor onbepaalden tijd gerekt
kin worden. De vraag, welke vandaag on-
|der oogen gezien moet worden, is niet, of
dit «en goed accoord is of niet, dat is reeds
uitgemaakt voor zoover het Lagerhuis be-
relt. De vraag, die wij moeten overwegen
is. ol de tijd thans is gekomen het accoord
|un kracht te doen worden en of de preli
minaire voorwaarden, die vastgesteld zijn
essentieele voordat de overeenkomst
|ian kracht kon worden, thans uitgevoerd
Vn.
Het ging er om dat wij in staat moes
ten zijn om de Spaansche kwestie als ge-
egeld te beschouwen en ln Juli J.l. zette ik
peen, waarom wij het noodig oordeelden
li tot voorwaarde te stellen. Ik zeide toe.
|ól!n onze oogen een rechtvaardiging voor
iormeele erkenning der Itallaansche
wvereinlteit over Ethiopië gevonden kon I
worden, wanneer wij tot de overtuiging
konden komen, dat de erkenning een be
langrijke vordering zou beteekenen naar
een algemeene pacificatie van Europa.
Onder gelach van de oppositie zeide
Chamberlain vervolgens, dat, wanneer het
Britsche plan tot terugtrekking der bui-
tenlandsche vrijwilligers uit Spanje thans
niet in uitvoering Is. niet gezegd kon wor
den, dat dit de schuld van Italië is.
Wij hebben van Mussolini de volgende
definitieve verzekeringen gekregen:
1. Dat de resteerende Italiaansche strijd
krachten van alle categorieën zullen wor
den teruggetrokken, wanneer het plan der
non-interventie wordt uitgevoerd.
2. Dat geen verdere Italiaansche troe
pen naar Spanje zullen worden gezonden
3. Dat de Italiaansche regeering nooit
ook maar voor een oogenbllk de gedachte
heeft gehad bij wijze van compensatie voor
de thans teruggetrokken lnfanterietroepen,
luchtstrijdkrachten naar Spanje te zenden.
Deze drie verzekeringen, te zamen met
de feitelijke terugtrekking van deze
groote hoeveelheid manschappen, vor
men naar mijn oordeel een waardevol
pand voor de goede voornemens der
Italiaansche regeering.
Toen ik in Muenchen was, heb ik zoo
wel met Hitier als met Mussolini ge
sproken over de toekomst van Spanje
en beiden hebben mij op de meest defi
nitieve wijze verzekerd, dat zij in het
geheel geen territoriale ambities, wel
ke ook, in Spanje hadden.
Het schijnt ons toe, dat de gebeurtenis
sen van September het Spaansche conflict
verder van ons af hebben gebracht. Naar
mijn inzicht Is het volstrekt duidelijk dat
de Spaansche kwestie den Europeeschen
vrede niet langer bedreigt en bijgevolg is
er geen geldige reden, waarom wij niet
thans den stap zouden doen, die klaarblij-
Chamberlain heeft in het
Lagerhuis bekend gemaakt,
dat de Engelsche ambassa
deur in Rome geaccrediteerd
zal worden bij „den Koning
van Italic en Keizer van
Ethiopië."
De eerste minister voegde
hieraan toe, dat de premiers
van Australië en Zuid-Afri-
ka hun goedkeuring heb
ben gehecht aan de maat
regelen, die onder oogen zijn
gezien als bijdrage tot den
vrede.
kelijk een bijdrage zou vormen voor een
algemeene pacificatie.
Veronderstelt iemand, aldus vroeg de
premier, dat mijn verzoek aan Musso
lini om in September tusschenbeide te
komen een gunstig onthaal zou hebben
gevonden, of inderdaad, dat ik een der
gelijk verzoek tot hem had kunnen
richten, wanneer onze betrekkingen met
Italië gebleven waren, zooals zij acht
tien maanden geleden waren?
Wij stellen thans voor denzelfden koers
in te slaan als Frankrijk en bijgevolg zul
len nieuwe geloofsbrieven worden uitge
geven voor den Britschen ambassadeur
volgens dezelfde richtsnoeren, welke een
erkenning de jure der Italiaansche souve-
reiniteit vastleggen.
Chamberlain vroeg het Huis tenslotte de
motie goed te keuren.
„Laat ons niet langer het denkbeeld
koesteren dat wij eenigen staat op een
afstand wenschen te houden, en laten
wij er aan denken, dat iedere stap, dien
wij thans doen op den weg naar ver
wijdering der wrijvingsoorzaken, de re
geling der nog bestaande kwesties ge
makkelijker maakt".
Greenwood aan het woord.
Na den minister-president nam de ar
beidersafgevaardigde Greenwood het woord.
Hij verklaarde, dat de geheele oppositie de
rede van den premier met het grootste
misnoegen had aangehoord. Volgens mijn
inlichtingen, aldus Greenwood, is de oor
log in Abessynië geenszins geëindigd en
kan Mussolini zich niet als onbestreden
meester over dat gebied beschouwen. Het
zwaartepunt van dit debat is niet het
Britsch-Italiaansche verdrag, maar de prijs
die betaald zal moeten worden door het
Spaansche volk. De eerste minister heeft er
bijzonder slag van, vriendschap te sluiten
met de verkeerde menschen.
Indien Duitschland en Italië even eerlijk
en oprecht als Chamberlain zijn, laat hen
dan het gebaar van algeheele terugtrek
king maken.
Liberale amendement ingetrokken.
De opposition eel e liberalen hebben hun
amendement, waarin gezegd werd, dat het
land de overeenkomst met Italië niet kan
goedkeuren, zoolang Italië zijn niet-inmen-
gingsverplichtingen niet geheel is nageko
men. ingetrokken, daar het buiten de orde
was.
Standpunt van Eden.
Vervolgens was het woord aan Eden, die
begon met de woorden: ..Met het oog op
mijn speciale relatie met het Spaansche
vraagstuk zullen de leden mij ten goede
houden, dat ik onmogelijk kan blijven zwij
gen. omdat men daaruit zou kunnen op
maken, dat mijn meening veranderd is. en
dat is niet het geval.
De Italiaansche regeering en wij spraken
met betrekking tot Spanje een geheel ver
schillende taal Hoewel onderhandelingen
met Italië werden geopend, duurde de in
menging van dat land onbelemmerd voort.
Nu zegt men ons, dat wij realist moeten
zijn. Ik aanvaard dat en begrijp dat zóó.
dat wij de feiten niet moeten ontloopen.
hoe onaangenaam zij ook kunnen zijn. Het
belangrijkste punt is. dat de Britsche re
geering, toen zij de overeenkomst met Ita
lië teekende, terecht de voorwaarde stelde,
dat de Spaansche kwestie geregeld moest
worden. Ik begrijp het zóó, dat een rege
ling beteekent. dat de burgeroorlog eindigt
of dat de bultenlandsche inmenging op
houdt.
Kan men nu zeggen, dat één van die
beide oplossingen tot stand is geko
men? De grootste Italiaansche bulpaan
Franco heeft nooit bestaan uit infan
terie maar uit technisch personeel en
materiaal en helaas duurt die hulp on
verminderd voort, speciaal ten aanzien
van de luchtmacht.
Zoolang Italië zijn luchtleger in Spanje
heeft, kan zeker niet gezegd worden,
dat zijn inmenging werkelijk beperkt
is. De waarheid is, dat de belangrijkste
voorwaarde, die de regeering gesteld
heeft, niet is vervuld. (Toejuichingen).
Wij hebben gewankeld en niets kan dat
voor de wereld verborgen houden. Men
weet, dat onze politiek de mogelijke oor
logsoorzaken wil verwijderen, doch die po
litiek kan slechts toegepast worden, indien
alle belanghebbenden hun zuiver nationale
belangen ondergeschikt willen maken aan
het algemeen welzijn.
De regeering heeft zeer vérstrekkende
concessies gedaan in het oprechte ver
langen de algemeene atmosfeer te ver
beteren. Is er eenzelfde geest bij zekere
andere staten? Wij geven steeds en zij
nemen steeds (Toejuichingen).
Indien de pacificatiepolitiek nog langer
door verschillende staten op verschillende
wijze wordt uitgelegd, bestaat de kans, dat
onze belangen en onze positie in groot ge
vaar worden gebracht.
Ik zou. aldus besloot Eden, verbetering
in de betrekkingen met Italië hartelijk toe
juichen, maar ik kan niet gelooven, dat
het in het belang van ons land is. deze
overeenkomst onder de bestaande omstan
digheden in werking te stellen. Ik kan deze
politiek niet steunen.
Butler antwoordt.
De onderstaatssecretaris van het ministe
rie van buitenlandsche zaken. Butler, heeft
op de debatten geantwoord, dat nu de re
geering voornemens ls de Britsch-Italiaan
sche overeenkomst in werking te doen tre
den, zij hoopt een tijdperk van vrede bin
nen te treden. Zij zal haar best doen dit
in Europa uit te breiden. Ten aanzien van
het toekennen der rechten van oorlogvoe
rende zeide Butler, dat dit verbonden is
met het uitvoeren van het plan van de
niet-inmengingscommissie. Franco heeft
reeds geruimen tijd aangedrongen op het
erkennen van deze rechten en nu vrijwillig
10.000 Italianen teruggetrokken zijn. dringt
hij te krachtiger hierop aan. De Britsche
regeering ls verplicht dit te ondersteunen.
Ondertussehen gaat de Britsche vertegen
woordiger te Burgos. Hemming, voort met
het uitwerken van plannen, alle vrijwilli
gers uit Spanje te doen vertrekken.
Sprekende over de cijfers, welke de
Spaansche ambassade heeft gepubliceerd
inzake het aantal Italianen in Spanje, zeide
Butler, dat gelet op de Britsche inlichtin
gen dienaangaande, deze cijfers sterk over
dreven zijn.
Wat bexreft de moeilijkheden van Italië
in Abessynië zeide Butler, dat volgens de
inlichtingen van de Britsche vertegenwoor
digers in dit land de Italianen den toestand
meester zijn behalve in het district Amka-
bar. waar de Italianen gedwongen werden
door de moeilijkheden met de bevolking
hun macht te vergrooten tot zes bataljons.
De regeeringsmotie
aangenomen.
Tenslotte heeft het Lagerhuis de motie
van de regeering, waarbij het Huis het
in werking treden van de Britsch-Ita
liaansche overeenkomst begroet, aan
genomen met 345 stemmen tegen 138.
DE HONGAARSCHE TSJECHO-SLOWAAKSCHE KWESTIE
De arbitrage-uitspraak.
I Gisteravond om zes uur is de scheidsrech-
lterlijke uitspraak te Weenen in den volgen-
«sn tekst bekend gemaakt:
••Op grond van het door de koninklijk
Hongaarsche regeering en de Tsjeco-Slo-
«aaksehe regeering tot de Duitsche en de
jkoninklijk: Italiaansche regeering gerichte
Jwrcoek, de tusschen haar hangende kwes-
|"s der aan Hongarije af te stane gebieden
l«)or een scheidsrechterlijke uitspraak te
Jjegelen. zoomede op grond van de daarna
|'«sschen de desbetreffende regeeringen ge
wisselde nota's van 30 October 1938, zijn de
minister van buitenlandsche zaken van
Inet Duitsche rijk, de heer Joachim von Rib-
Itentrop, en de minister van buitenlandsche
Ijaken vaen z M den konlne van Italië en
1 ener van Abessynië, graaf Caleazzo Clano
I „l?'een.en te zamen gekomen en hebben in
l"«m hunner regeeringen, na nogmaals
Imet den koninklijk Hongaarschen minister
I a" buitenlandsche zaken, den heer Kolo-
|™n "on Kanya, en den Tsjecho-Slowaak-
I ?°en minister voor buitenlandsche zaken,
I h,ü dr- Granz chvalkowsky, te heb-
Igesproken, de volgende scheldsrechter-
""e uitspraak gedaan:
rati door Tsjecho-Slowakije aan Hon-
bii a'te stane gebieden staan op de hier
bij
l'telllni
gevoegde kaart aangegeven. De vast-
I gelaten
I "aakschi
g der grenzen ter plaatse blijft over
man een Hongaarsch-Tsjecho-Slo-
e commissie.
2 n '-«""uiösxe.
ion', i ontl'u'ming der af te stane gebieden
rsiecho-Slowakije en. hun bezetting
door Hongarije begint op 5 November 1938
en moet vóór 10 November 1938 worden ten
uitvoer gelegd. De afzonderlijke phasen der
ontruiming en der bezetting, zoomede de
overige modaliteiten daarvan moeten on-
verwijld worden vastgesteld door een Hon-
gaarsch-Tsjecho-Slowaaksche commissie.
3. De Tsjecho-Slowaaksche regeering zal
er zorg voor dragen, dat de af te stane ge-
bieden bij de ontruiming ln ordelijken toe-
stand worden achtergelaten.
4. De uit den gebiedsafstand voortvloei
ende afzonderlijke kwesties, in het bijzon
der ten aanzien van het staatsburgerschap
en het recht van optie, zullen door een Hon-
gaarsch-Tsjecho-Slowaaksche commissie
worden geregeld.
5. Evenzoo moet een Hongaarseh-Tsjecho-
Slowaaksche commissie nadere bepalingen
overeenkomen ter bescherming van de ln
het gebied van Tsjecho-Slowakije blijvende
personen, die behooren tot het Hongaarsche
volk en van de niet-Hongaarsche bevolking
ln de afgestane gebieden.
Deze commissie zal er in het bijzonder
zorg voor dragen, dat de Hongaarsche volks
groep te Bratislava dezelfde positie krijgt
als de andere volksgroepen aldaar.
6. Voor zoover uit den afstand der gebie.
den aan Hongarije nadeelen of moeilijk
heden van economlschen of verkeerstech-
n'schen aard voorivloe'en voor het aan
Tsjecho-Slowakije blijvende gebied, zal de
koninklijk Hongaarsche regeering al het
mogelijke doen, om dergelijke nadeelen en
moeilijkheden in overleg met de regeering
van Tsjecho-Slowakije weg te nemen.
7. Indien zich bii de ten uitvoerlegging
van deze scheidsrechterlijke uitspTaak
moeilijkheden of twijfel voordoen, zullen
de koninklijk Hongaarsche en de Tsjecho-
giowaaksche regeering zich daarover direct
verstaan.
Mochten zij het daarbij over een kwestie
niet eens worden, dan zullen zij deze kwes
tie aan de Duitsche en koninklijke Ita
liaansche regeering ter -definitieve beslis
sing voorleggen.
Weenen, den tweeden November 1938.
(w.g.) Joachim von Ribbentrop.
(w.g.) Galeazzo Ciano.
Een protocol.
In een protocol, dat geteekend ls na de
scheidsrechterlijke uitspraak, hebben de
ministers van buitenlandsche zaken van
Hongarije en Tsjecho-Slowakije hun ver
klaring van 30 October bevestigd, waarbij
zil de scheidsrechterlijke uitspraak aan
vaarden als definitieve regeling en zich
verplichten, haar zonder voorbehoud en
onverwijld toe te passen.
Von Ribbentrop en Ciano hebben een
gemeenschappelijke verklaring afgelegd,
waarin zij betoogen. dat de as RomeBer
lijn opnieuw bewezen heeft een factor van
vrede en orde in de Europeesche politiek te
zijn.
In de verklaring wordt vervolgens opge
merkt, dat de voortdurende haard van
onrust, welke ontstaan was door de on
rechtvaardigheid der verdragen, thans ver
dwenen ls.
Tenslotte wordt de hoop uitgesproken,
dat de HongaarschTsjecho-Slowaaksche
betrekkingen een nieuwen vorm zullen aan
nemen in den geest van vreedzame samen
werking en goede nabuurschap.
De nieuwe grenzen.
De nieuwe staatsgrenzen tusschen Hon
garije en Tsjechó-Slowakije, welke door de
gevelde scheidsrechterlijke uitspraak zijn
vastgesteld, zien er als volgt uit:
Van de oude staatsgrens ten Zuiden van
Presburg (Bratislava i uitgaand, loopt de
nieuwe grens Noordelijk langs de spoorlijn
Presburg-Neuhaeusl, buigt ten Noord-Wes
ten van Neuhaeusl naar het Noord-Oosten
om en gaat dan ten Noorden van Vrable
direct aan op de spoorlijn Lewenz-Altsohl.
De steden Neuhaeusl lErsekujviar) en
Lewenz iLéva) komen aan Hongarije.
Ten Oosten van Lewenz loopt de grens
dwars door het Eipelgebied, ongeveer der
tig kilometer benoorden de tegenwoordige
staatsgrens. Verder loopt zij onmiddellijk
ten Noorden van de steden Lutschenetz
iLosonc) en Oross-Steffelsdorf, die even
eens wederom Hongaarsch worden.
Daarop wendt de grens zich naar het
Noord-Oosten, sluit de stad Jolschwa in en
komt in de nabijheid van Rosenau (Rozs-
nyó) tot vlak bij de Duitsche nederzettin
gen van het Zipsgebied.
Zij buigt dan naar het Noorden om, sluit
Kaschau (Kassa) in het Hongaarsche
staat-sgebied in en gaat in Zuid-Oostelijke
richting verder tot ongeveer dertig kilo
meter benoorden het spoorwegknooppunt
Satcralja-Ujhely aan de oude Hongaarsche
grens.
Hi:rna loopt zij precies in Oostelijke
richting naar een punt vlak ten Noorden j
van Ungvar (Uzhorcd), dat aan Hongarije
Is toegewezen. Vervolgens gaat zij lil Zuid-
Oostelijke richting en loopt verder langs
Maggi's Soepen
beheersen ons land
Als U een Maggi's Soep volgens, de gebruiks
aanwijzing klaarmaakt en proeft, zult U begrijpen
waarom. Maggi's Soepen hebben zo iets fijns.
Ze zijn bijzonder smakelijk, voedzaam en geurig.
Het is alsof ze zelf hebt gemaakt Alleen zijn
ze voordeliger. Slechts water en een korte kook
tijd zijn nodig, om een verrukkelijke soep te
bereiden. Maggi's Soepen zijn een genot op tafel!
MAGGI5 SOEPEN
Let op de geel-rode etiketten
en de fabrieksmerkende naam
MAGGI en de Kruisster -A.
2440
(Ingez Med.)
het Noorden van Munkacs (Munkacevo).
Voorts gaat de nieuwe grens in Zuid-
Oostelijke richting en bereikt ten Noorden
van het Roemeensche grensstation Halmei
de oude staatsgrens.
De nieuwe regeling brengt het geheele
aaneengesloten Hongaarsche kolonisatie
gebied weer aan Hongarije terug.
Door de scheidsrechterlijke uitspraak
van Weenen is het gebied van Honga
rije vergroot met rond 12.400 vierk. K.M.
met 1.064.000 inwoners, zoodat het aan
tal inwoners van Hongarije thans de
10 millioen en de oppervlakte 100.000
vierk. K.M. zal overschrijden.
Hongarije krijgt de hoofdstad van Kar-
patlsch-Oekraine, Uzhorod, terwijl ook het
grootste deel van de vlakten van Karpa-
tisch-Oekraine aan Hongarije wordt toe
gewezen.
Daarentegen hebben de Slowaken de
hoofdstad van Slowakije, Presburg (Bratis
lava) en de oude bisschopstad Neutra (Ni-
tra) behouden.
Hongarije half tevreden.
Tienduizenden personen hebben gister
avond voor de Italiaansche legatie be
toogd en hulde gebracht aan den leider
van de Italiaansche regeering. Vervolgens
werd minister-president Imredy toege
juicht. Deze verscheen op het balkon van
zijn ministerie. Hij werd begroet door den
leider van de studenten van Boedapest.
Deze hield een toespraak welke door de
radio werd uitgezonden. Hij zeide o.a dat
slechts een gedeeltelijk resultaat is bereikt
Op dit ocgenblik riep de menigte: .Geeft
alles, geeft alles".
De spreker verklaarde verder ver
heugd te zijn over hetgeen is ver
kregen. Het uur der Hongaarsche we
dergeboorte is echter nog niet aange
broken. Hongarije zal noch Presburg,
noch Nitra, noch een gemeenschappe
lijke grens met Polen opgeven. De
Hongaarsche jeugd is bereid den weg
te gaan, welke zal leiden naar dit doel.
Minister-president Imredy antwoordde,
dat inderdaad slechts een gedeeltelijk re
sultaat is bereikt en dat slechts „de dage
raad van de Hongaarsche opstanding" isl
gekomen. Hij wees er op. dat Hongarije
geen keus had en zeide. dat het nieuwe
Hongarije moet zij-n bezield met een „natio-
nalistischen geest, het geweten van het ras
en de Christelijke moraal".
Vervolgens begaf de menigte zich naar
het koninklijk paleis om den rijks-regent
Horthy toe te juichen. Ook voor de Pool-
sche legatie werd betoogd. Hier hield de
voorzitter van de Hongaarsch-Poolsche
vereeniging. graaf Szechenyi, een rede,
waarin hij o.a. zeide, dat Hongarije nooit
het denkbeeld van een gemeenschappelijke
grens met Polen zal opgeven. De Poolsche
gezant antwoordde hierop, dat ook het
j Poolsche volk een gemeenschappelijke grena
i vurig wenscht.
Een der voornaamste leden der Hon
gaarsche delegatie heeft tegenover Havas
verklaard: „Wij hebben alles verkregen, dat
menschelijk mogelijk was te verkrijgen.
Het viel ons zeer zeker zwaar af te ziem
van Bratislava, de kroningsstad. der konin
gen van Hongarije, zoomede van Nitra. een
belangrijke Hongaarsche stad. Wij hebben
echter voldoening gekregen ten aanzien van
ongeveer 90°. o onzer eischen.
Teleurstelling in Slowakije.
In politieke kringen te Praag werd ge
zegd. dat men van oordeel is. dat de be
slissing van het scheidsgerecht te Weenen
verder gaat dan het enthnografisch be
ginsel, dat te Muenchen is aanvaard.
Tsjechen. Slowaken en Roethenen zullen
zich evenwel niet in een hoek laten drin
gen. dat hebben de minister-pres:denten
van Slowakije en Rocthenië te Weenen
duidelijk laten merken. Door opbouwend
werk zullen de fouten van de vorige jaren
worden goedgemaakt.
Direct hebben de Slowaken Weenen ver
laten om naar Bratislava terug té k?- :i.
Zij hebben een protesttelegram gezond;n.
De Oekrainers hccben een verklaring ge
publiceerd. waarin zij met bitterheid con-
stateeren, dat de cessie aan Hongarije van
Uzhorod en Mukacevo, welker omstreken
door Oekrainers worden bewoond, en van
andere Oekrainsche dorpen in andere dis-
stricten gelegen, niet in overeenstemming
Ls met de ethnische beginselen, welke w:r-
den verkondigd als basis van een n:':u c
politiek, welke na cl? conferentie an -
een moest worden in;;zet. Z;j co:i~tr
dat deze uitspraak :n strijd is met cl-5 ge
rechtvaardigde belangen van Karpathisch
Oekraine.
