BINNENLAND
De verhouding van Nederland
tot den Volkenbond
IEIDSCH DAGBLAD Derde Blad
Donderdag 3 November 193!
Geen R.A.I.-
tentoonstelling
ter opwekking
en verkwikking ^4^
FAILLISSEMENTEN
Het oordeel van de
Tweede Kamer
Benzinebelasting is de
slechtste niet.
Verlenging voor den tijd van
vijf jaar.
In de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer in zake het wetsontwerp,
houdende nadere voorzieningen ten aan
zien van de heffing van het bijzonder in
voerrecht op benzine, wordt naar aanlei
ding van de beschouwingen van twee groe
pen van leden over stimuleering van het
benzineverbruik door verlaging van de be
lasting opgemerkt, dat de achtereenvol
gende verhoogingerdie de benzine belas
ting hier te lande heeft ondergaan, de op
brengst vrijwel evenredig hebben doen
klimmen. Een scherpe wijziging in de cur
ve van het motorverkeer deed zich hierbij
niet voor. Van een verlaging van den be
lastingdruk is dar ook omgekeerd stellig
niet een zóó snelle en omvangrijke ge-
bruiksvermeerdenng te verwachten, dat
deze ren compenrrtie zor opleveren, die
hel offer, door de .-chatlast gebracht, zou
goedmaken of ook maar "enigermate
rechtvaardigen. Aan een plotselinge sterke
toeneming van he* benzinemoterverkeer
zouden trouwens rede niet te onderschat
ten nadeelen vet bonden zijn.
De voorgestelde verlenging van den wer
kingsduur der bcnzir.ebelasting is gelijk
r.an die. welke vcor de omz-tbele-sting was
voorgesteld en is ranvcr.rd. Van beide hef
fingen is in redelijkheid niet te voorzien,
dat 's rijks schatkist de opbrengst er van
eerder kan missen. Mocht deze onderstel
ling te pessimistisch blijken, dan zal de
verlenging natuurlijk niet beletten, tus-
schentijds tot verlaging of afschaffing
over te gaan. Vooralsnog wil het den mi
nister echter tcesehijnen. dat de benzine
belasting ven de cp het motorverkeer druk
kende heff'ngen nog de slechtste niet is.
Op grond van een en ander meen^ hij dan
rol: de voorgedragen verlenging met vijf
jaar te moeten handhaven.
De vaste commissie voor ide
havenpolitiek geïnstalleerd.
De minister van economische zaken. mr.
M. P. L. Steenberghe. heeft heden de vaste
commissie voor de havenpolitiek geïnstal
leerd. In zijn rede zeide de minister, dat
de instelling dezer vaste commissie de
zesde sinds het bestaan van den ecor.oml-
schen raad de mogelijkheid biedt, meer
dan tot dusver, de "raagstukken, betref
fende de algemeene havenpolitiek, in meer
organisch verband te bezien.
Het behoeft geen nader betoog, welke
belangen voor Nederland op het spel staan
bij een richtige functionneering van deze
essentieele onderdeelen van ons economisch
leven. Aan den anderen kant ls het dui
delijk. dat de gang van zaken in het be-
orijfsleven in Nederland van directen in-
vlced is op de bedrijvigheid in de Neder-
lardsche havens en in het bijzonder de
groote zeehavens. Het is dan ook steeds
regeeringszorg geweest om de nationale
havenbelangen naar vermogen te behar
tigen in het kader van het landsbelang. De
commissie zal aan het vraagstuk van co
ördinatie in de havenpolitiek wel in de eer
ste plaats haar aandacht willen wijden,
waarbij uiteraard het begrip haven-con-
currentie in zijn verschillende vormen zal
worden onderzocht. Bij haar adviezen zal
zij wel rekening willen houden met de om
standigheid. dat met uitzondering van
de rijkshavens de groote havens ge
meentehavens zijn en dat dus met name
het financieele beheer van deze havens
een aangelegenheid van gemeentezorg is.
pet kan gewenscht blijken te zijn eenige
havens, die door haar structuur en onder
linge samenhang economisch een eenheid
vormen, te zamen te brengen in een orga
nisch verband, waaraan door de wetgeven
de macht een publiekrechtelijk karakter
ware te geven. In dit verband noemt spr.
de reeds ontworpen regeling voor een ha
vengewest voor het gebied van de bene
den-Maas. waarover de economische raad
zijn advies uitbracht.
De scheepvaart is een der peilers van
onze welvaart. Geldt dit dan niet even
zeer voor onze havens, waar al hetgeen wat
met de scheepvaart verbonden is te zamen
kemt? Nederland is terecht trotsch op het
bezit van havens, welke door haar natuurr
lijke ligging door haar verbind ;ngen met
een belangrijk achterland en door haar
outillage ln staat zijn een zeer belangrijke
functie in het internationale verkeer te
vervullen. In tijden als de huidige, waarin
depress es elkander opvolgen en alle zei
len moeten worden bijgezet om de volks
welvaart te verdedigen en tot ontwikke
ling te brengen, is het volgen van een doel
matige havenpolitiek van het grootste be
lang.
De heer C. J. P Zaalberg, voorzitter der
ccnmissie, heeft deze toespraak beant
woord.
Een pot jenever in den ransel
Indische herinneringen van dr. Colijn.
JKK. BEELAERTS VAN BLOKLAND
NAAR ZUID-AFRIKA.
Met speciale K.L.Prl.-vlucht.
Na?.r wij van gezaghebbende zijde ver
nemen. zal jhr. mr. F, Beelaerts van Blok
land, vice-president van den Raad van
State, namens de Nederlandsche regeering
de KL.M.-vlucht naar Zuid-Afrika. die
ter gelegenheid van de honderdste her
denking van den slag bij Bloedrivier in
December a.s. zal plaats vinden, mee
maken.
Jhr. Beelaerts van Blokland is voorzit
ter van de co 21 Juni jl. dcor den minister
van Onderwijs geïnstalleerde „Commissie
voor de bevordering der cultureele betrek
kingen tusschen Nederland en Zuid-Afri
ka". In Zu-d-Afrikaansche kringen uit men
groote waardeering voor het feit. dat een
zoo hooggeplaatste autoriteit als jhr. Bee
laerts van Blokland, persoonlijk zijn land
bij de plechtige feesten in Zuid-Afrika zal
vertegenwoordigen Dit bezoek zal er onge
twijfeld zeer veel toe bijdragen, de banden
tusschen Zuid-Afrika en Nederland nau
wer aan te halen. #»Tel."
Goede invloed der militaire tehuizen.
De Christelijke Militaire Bond voor Oost
en West-Indië heeft gisteravond in Pul-
chri Studio te Den Haag het vijftigjarig
bestaan van de Indische militaire tehui
zen gevierd. De voorzitter van den bond,
dr. A. A. L. Rutgers, constateerde in zijn
openingswoord, dat de- militaire tehuizen
in Indië nuttig zijn om den geest in de weer
macht goed te houden. Deze avond diende
cm aan het doel van den bond meer be
kendheid te geven en is het begin van een
nieuwe actie tot versterking van de finan
cien van den bond. Bijzondere woorden van
welkom sprak dr. Rutgers tot den minis
ter-president, dr. H. Colijiï en tot den ver-
'egenwoordiger van den minister van ko
loniën. jhr. mr. O. E. W. Six. secretaris
generaal van het departement van koloniën
Dr. BL Colijn heeft daarna van zijn
herinneringen uit zijn Indischen tijd
verhaald. Veertig jaar geleden waren
de toestanden in het Indische leger ge
heel andere dan thans. Spr. herinnert
zich hoe b.v. in Kotaradja de soldaten
van overheidswege een glas jenever
moesten drinken ter bestrijding van de
malaria. Er werd in die dagen veel
meer gedronken dan tegenwoordig. Zoo
kregen de soldaten in hun ransel een
pot jenever mee. die in een petroleum-
blik verpakt was. In plaats van jenever
nam spreker klontjes suiker mee en hij
is daar eerst wel om uitgelachen maar
later vond zijn voorbeeld navolging.
Dr. Colijn wees op den goeden in
vloed. dien het militaire tehuis in Ko
taradja in dit opzicht heeft gehad en
ook op het gebied van de evangelisatie.
Ook sprak hij van het tehuis in Bui
tenzorg. waarmede hii eveneens per
soonlijk in aanraking kwam.
Wel is de samenstelling en het gehalte
van het leger in Indië verbeterd, maar de
verantwoordelijkheid is er daardoor niet
Naar wij vernemen is in
een gistermiddag te Am
sterdam gehouden vergade
ring van de Vereeniging
Rijwiel- en Automobiel
industrie (R.A.I.) besloten
in het begin van 1939 geen
R. A. I. - tentoonstelling te
houden.
Het besluit werd met
groote meerderheid van
stemmen genomen.
Wij vernemen in verband
hiermede, dat overwogen
wordt het volgend jaar een
tentoonstelling in Novem
ber te houden. <Lw.z. da
delijk na de tentoonstellin
gen van Londen en Parijs.
minder om geworden. Nog steeds rijn de
militairen, vooral de lageren. voorname
lijk op zich zelf aangewezen en bovendien
zijn de eischen van algemeene ontwikke
ling. die de militairen zelf stellen, ver
hoogd. Zoo Is de behoefte aan militaire
tehuizen nog grooter dan vroeger en hier
ligt een roeping voor het christenvolk van
Nederland, neen voor het geheele Neder
landsche volk, dat er belang bij heeft, dat
het- Ned. Iridische leger ontvangt, waarop
hc-t aanspraak maken kan en dat is ook
goede geestelijke verzorging. Met een op
roep tot allen om het hunne daartoe bij
te dragen, eindigde dr. Colijn.
Ds. H. Janssen, leger- en vlootpredikant
in-algemeenen dienst, heeft een kort woord
in het belang van den bond gesproken. Hij
schelste den arbeid, die in Nijmegen in
het tehuis wordt verricht en later in Indië
wordt voortgezet en betoogde, dat jonge
menschen een tehuis noodig hebben, voor
al zij die naar Indië worden gezonden. De
rest. van het programma bestond uit zang
van mevrouw Maartje,Offers en uit de ver-
'ooning van een gedeelte van de Indische
iegerfflm 1938. i
,Doode-hand" belasting
blijft ongewijzigd.
Financieele omstandigheden zijn
te benard.
In de memorie van antwoord in zake het
wetsontwerp houdende tijdelijke voorzie
ning tot versterking van de middelen tot
dekking van de uitgaven des rijks zegt de
minister ten aanzien van de belasting van
de doode hand gaanie te w'llen toegeven,
dat aan deze wet bezwaren kleven
Het is hem echter niet mogelijk, gelet op
de benarde financieele omstandigheden,
thans in te stemmen met die leden, die van
oordeel zijn. dat de werkingsduur van deze
wet niet zou moeten worden verlengd, noch
met die leden, die wijzigingen in de wet
willen aanbrengen, tengevolge waarvan de
opbrengst vah deze belasting niét. o'naan-
aenlijk zou worden verminderd.
Alvorens de opheffing van deze wet' zal
kunnen worden overwogen, zal de sanee
ring van de rijksfinanciën in zoodarrg sta
dium moeten verkeeren, dat met ecnig ver
trouwen de toekomst kan worden tegemoet
gezien. In ieder geval wenscht de minister
het resultaat af te wachten van de be
handeling van de aangekondigde nieüwe
belast'ngplannen.
2445
(Ingez. Med.i
EERSTE REGIMENT VELD-ARTILLERIE
NAAR HARDERWIJK.
Gisteren is liet 1ste regiment veki-artil-
lerie van Utrecht naar Harderwijk ver
huisd. In de Damlustkazerne te Utrecht
val op 2 Januari de motorartillerie geves
tigd worden.
Harderwijk heeft vroeger veld-artillerie
in garnizoen gehad van 1 Februari 1918
tot 1 Juli 1922. toen een nieuwe iegerorga-
nisatie ingevoerd werd.
OUD-GBPENSIONNEERDEN DER
ZEEMACHT.
Door den. Bond Pensioenactie Zeemacht"
I ls een adres gericht aan den minister van
Defensie, waarin gevraagd wordt om gelijk
stelling der pensioenen van alle „oud"-
eepensionneerden der zeejnacht. zooals dat
i is geschied voor de .,oud"-gepensionneer-
I den van het Indische leger.
DE ORANJE-GARDE.
Ds. I. Voorsteegh geen voorzitter.
Naar wij vernemen heeft ds. I. Voor.
steegh. Ned. Herv. predikant te 's Graven-
hage. die op de vorige week te Rotterdam
gehouden algemeene vergadering van de
Oranje-Garde was benoemd tot voorzitter,
welke benoeming hij in beraad heeft gehot-
den. den Centralen Raad medegedeeld dit
hij gemeend heeft voor deze benoeming te
moeten bedanken.
ROOKVERBOD IN HAAGSCHE
WARENHUIZEN.
2444
Firma TONNEMA& Cl E. Fabrikanten van KING pepermunt en andere kwaliteitsartikelen Sneek
(Ingez. Med.)
Nog vóór Sint Nicolaas.
De Haagsche gemeenteraad heeft genï-
men tijd geleden reeds een wijziging ran
de Haagsche politieverordening goedge-
keurd, waarbij een rookverbod voor dt
Haagsche warenhuizen werd ingevoerd.
Deze wijziging was reeds door Gedepu-
teerde Staten van Zuid-Holland goedge
keurd, maar het verbod was nog steeds
niet afgekondigd. De groote brand te Mar
seille in het warenhuis heeft de aandacht
gevestigd op het nog steeds niet uitr-
vaardigde rookverbod. Bij informatie ij
ons gebleken, dat het in het voornemen
der stedelijke autoriteiten ligt, het rook
verbod vóór de St. Nicolaasdrukte begint,
af te kondigen. „Tel."
VERSPREIDE BERICHTEN.
De heer J. Th. Petrus Blumberge,
oud-Ned.-Indisch bestuursambtenaar, hooi
der afdeeling kabinet van het ministeir
van koloniën, is op zijn verzoek, met i>
gang van 1 Jan. 1939, bij ministerieele b»
schikking eervol ontheven van zijn tijde-
lijke tewerkstelling .bij het departement,
onder dankbetuiging voor de vele door heat
gedurende een reeks van jaren bij dat de
partement bewezen diensten.
Uitgesproken:
W. A. Houthuyzen, garagehouder, Hillegom,
Meerstr. 122. zaak drijvende Hoofdstraat 141.
R.C. Mr. E. J. W. Top, Cur. Mej. C. M. Dekna-
tel, Haarlem.
Wenschen inzake de buitenlandsche
politiek der regeering.
Volgens het voorloopig verslag der
Tweede Kamer inzake de begrooting van
Buitenlandsche Zaken gaven zeer vele
leden uiting aan hun voldoening over
het voorgenomen officieele bezoek van
den Koning der Belgen aan ons land.
Zij zag» in dat bezoek een hernieuwd
bewijs van de vriendschap, welke het
Belgische en het Nederlandsche volk
aan elkander verbindt.
Verscheidene leden gaven te kennen, dat
zij de door de regeering in den laatsten tijd
met betrekking tot den Volkenbond ge
volgde politiek wel konden begrijpen, doch
allerminst konden bewonderen. Deze leden
erkenden, dat Nederland op het moment
van de internationale crisis niet een andere
houding kon aannemen dan België en de
Scandinavische landen. Het zou dan te
groote risico's op zich hebben genomen en
toch slechts weinig gewicht in de schaal
hebben gelegd Hun critiek richtte zich dan
ook uitsluitend tegen het Nederlandsche
aandeel in de gezamenlijke politiek der
Oslo-sta ten. Tegen de met deze politiek
instemmende Geneefsche rede van den
minister van buitenlandsche zaken hadden
zij ernstige bezwaren.
Het bedoelde optreden van de Oslo-staten
moet inopportuun worden geacht Het be
houd van den vrede werd door hun ver
klaring vooral ook gez'en de internatio
nale omstandigheden van het oogenblik,
waarop zij werd gegeven niet gediend.
Men vergroot hec oorlogsgevaar door ver
klaringen af te leggen, waaruit agressieve
staten de wetenschap kunnen putten dat
van bepaalde zijden geen gevaar ls te
duchten en waaraan zij zelfs de hoop
kunnen on'leenen. dat zij in geval van
oorlog uit bepaalde landen nog een en an
der ten behoeve van hun voedselvoorzie
ning zullen kunnen verkrijgen. Dit laatste
toch ligt in de neutraliteitsverklaring
eveneens opgesloten De oorlog is thans n'et
uitgebroken. Maar de vraag is gewettigd of
dit resultaat ook niet verkregen zou zijn.
als de democratische staten van welke
Staten de Oslo-groep een onderdeel uit
maak van meet af een kloeke houding
hadden aangnomen. Het ware dan waar
schijnlijk mogelijk geweest den vrede te
bewaren, zonder dat daarvoor de prijs werd
betaald, die nu voldaan moest worden.
De „vrede van München" kan, volgens
deze leden, een bron van ellende worden.
Wel is verklaard, dat de verlangens van
Duitschland. althans voor wat Europa be
treft. bevredigd zijn. doch aan deze verkla
ring valt weinig waarde te hechten, daar
zij ook reeds vóór de annexatie van het
Sudetengebied, dadelijk na de inlijving van
Oostenrijk waren afgelegd.
Intusschen aldus de hierbedoelde le
den is thans belangrijker dan de schuld
vraag de vraag, hoe men aan de gevolgen
van de eenmaal geschapen onbevredigende
situatie kan ontkomen en tot het tot stand
komen van een wezenlijke Internationale
samenwerking kan geraken. Naar hun oor
deel is daartoe een herstel van den volken,
bond de eenige weg. Dat instituut moet tot
nieuw leven gebracht worden.
Ligt het niet mede op den weg van Ne
derland vroegen zij om dit zwaar ge
troffen land, dat een zoo groot offer bracht
in het belang van den vrede, op eenigerlei
wijze bij voorkeur in den vorm eener
schenking tegemoet te komen?
Verscheidene leden verklaarden zich met
de boven aangegeven zienswijze nlgt te
kunnen vereenigen. Ook bij hen was er
bezorgdheid over den internationalen toe
stand. De dankbaarheid, die zij gevoelden
voor het behoud van den vrede, had hun
zorg voor de toekomstige ontwikkeling der
verhoudingen niet kunnen wegnemen. En
ook zti waren van oordeel, dat onder be
paalde omstandigheden de strijd niet be
hoort te worden geschuwd, als het gaat om
de verdediging van het recht. Zli meenden
echter, dat door tevoren aan het woord
zijnde leden bii hun be'oog belangrijke en
voor een deel essentieele punten over het
hoofd zijn gezien. Bii een beoordeeling van
de houding der Oslo-3taten moet men niet
vergeten, dat de verklaring dier Staten van
13 September plaats had op een oogenblik,
waarop een optreden ln anderen zin geen
enkel succes meer kon hebben.
De positie van Nederland aldus
deze leden is. evenals die van andere
landen door de ontwikkeling, welke de
-ol't'eke verhoud'ncen in Europa hebben
genomen sinds 1919 belangrijk gewtjz'gd.
De toepassing van geweld ls een middel
tot oplossing van conflicten gebleven. Ver.
scheidene groote landen verlieten den vol
kenbond De collectieve veiligheid werd
geen realiteit. Zou men in deze omstandig
heden van- ons land kunnen eischen. dat
het bleef bouwen op de oude constructie,
die getoond heeft niet stevig genoeg te zijn
voor den last. dien zli moest torsen? Zou
men met recht nakoming kunnen verlan
gen van verplichtingen, dl* een onverbreek.
baar geheel vormen met garanties, die, als
1 het er op aankomt, niet geëffectueerd zul
len kunnen worden? De vraag stellen is
haar beantwoorden. De groote meerderheid
der regeeringen heeft zich dan ook met de
zienswijze der Oslo-Staten vereenigd En
ook een lichaam als de International Law
Association kwam op haar onlangs te Am
sterdam gehouden congres tot een conclu-
j sie. die denzelfden geest ademt.
Den diepen ondergrond van dezen zoo
zeer te betreuren ontwikkelingsgang zagen
deze leden in het ontbreken van een door
allen aanvaarde rechtsbasis.
Een algemeen rechtsbegrip kent men
niet meer. De christelijke moraal is ter
zijde geschoven. Elke vastheid is zoek.
Hoe kan onder zulke omstandigheden
een internationale rechtsorde worden
opgebouwd? Men meene niet dat de
schuld hier alleen ligt bij de dlctatuur-
staten en dat dus de reddihg zou liggen
in de democratie zonder meer. Het pa
cifisme der democratie bleek onhoud
baar en ook de humanistische levens-
en wereldbeschouwing leed fiasco. Met
de ontwapeningsleuze der sociaal-de
mocratie ging het niet beter.
Thans pleit men van die zijde voor krach
tig optreden. Redding ls alleen te verwach
ten van de aanvaarding van de in zichzelf
democratische christelilke rechtsbeginselen.
Die alleen kunnen een gemeenschappelijke
basis vormen.
Volgens vele andere leden moet voorts
worden betreurd, dat men eerst nu den
Volkenbond heeft losgemaakt van het trac-
taat van Versailles, en niet minder be
treurd moet worden het jammerlijke feit,
dat men niet tijdig tot een revisie van de
vredesverdragen is gekomen.
Eenige andere leden oordeelden al even
zeer het voeren van een politiek van zelf
standigheid op dit oogenblik voor ons land
I het eenige juiste standpunt.
Eenige leden gaven als hun meening te
kennen, dat Nederland niet beter kan doen
dan zoo spoedig mogelijk den volkenbond
j verlaten.
Wat den financieelen steun aan Tsjecho-
Slowakije betreft, op het verleencn waar
van in den loop der boven weergegeven be
schouwingen door verscheidene leden werd
aangedrongen, gaven vele leden als hun
meening te kennen, dat het bieden van zoo-
danigen steun, mede gezien de moeilijk
heden van economischen en financieelen
aard, waarmede wij zelf hebben te kampen,
niet op den weg van ons land ligt.
Diplomatieke vertegcnwoordiguil
Met betrekking tot de diplomatieke ver
tegenwoordiging vroegen verscheidene le
den of de minister thans ook den tijd niet
gekomen acht om over te gaan tot het ver-
leenen aan een aantal Nederlandsche ge
zanten van den rang van ambassadeur.
Nederland en België-
Verscheidene leden gaven als hun mee
ning te kennen, dat, nu het verschil over
het Maaswater tot een beslissing ls
men, het oogenblik gunstig schijnt om tol
een regeling van verschillende andere
aangelegenheden met België te geraken.
Gedacht werd hierbij o.a. aan de vaart op
de Schelde.
Voorts vroeg een aantal leden of de mi
nister nog steeds een algeheele herziening
van de verdragen van 1839 wenscheUjk
oordeelt en of hij reden aanwezig acht. d'
Kamer van bepaalde inzichten, welke daar
omtrent bij hem mochten bestaan, op dt
hoogte te stellen.
De gebeurtenissen in Duitschland.
Met diepe verslagenheid hadden vele
leden uil de dagbladen en pit verhalen
van ooggetuigen kennis genomen van dein
vele gevallen onmenschelijke houding
welke door Duitsche overheidsorganen zoo
wel tegenover Joden als tegenover Katho
lieken. belijdende protestanten en ..niej
arische" ohristenen wordt aangenomen. ZÜ
meenden, dat er reden is, te overwegen, ot
er geen aanleiding bestaat te bevorderen,
dat tegen het hierbedoelde ontreden, dairi
beschouwden als een slag in het gezien»
der Europeesche beschaving, door den vol
kenbond telkens en telkens weder
geprotesteerd. Wel is daarvan niet een on
middellijke daadwerkelijke verbetering
verwachten, maar het zou een geste zyn-
die in breeden kring eenige voldoening zoo
geven. En het zou de publieke opinie,
ook een groote macht is. wakker hm"»:;
indien de protesten tot het Duitsche w
zouden kunnen doordringen, ook
Duitschland zelf,
Belangen van Nederlanders 'n
den vreemde.
Bij een aantal leden bestond onge™5!
heid met betrekking tot de vraag, oi
minister wel steeds voldoende nokernt.
de belangen van Nederlanders in
vreemde.
In de eerste plaats werd ln dit ve"
herinnerd aan het geval van den in ge"1
De Wit, van wien aangenomen scnunJ|._
moeten worden, dat hij in Siberië in
lingschap het leven heeft, gelaten.
Voorts werd gewezen op de uitwijzing
de Nederlandsche journaliste mevroti* ,c
Meurs in Foler.. Naar men meende, i.
dit geval door het departement vani
tenlartdsche Zaker. zeer weinig krac
opgetreden.
