Een nationaal belang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 25 October 1938
Derde Blad No. 24104
gemengd nieuws
V
j «a.QUDVADIS
J9sie Jaargang
Ruilverkaveling kan thans bij meerderheid van
stemmen worden verkregen
DAGBLADRECLAME
Zilveren Veldwachters
jubileum te Zoeterwoude
KUN/T IN IITTIRIN
Scheveningsche trawlkotter
gestrand bij Kijkduin.
Misleid door den mist.
De thuisvarende trawlkotter Sch. 12,
schipper G. den Heyer, is in den afgeloo-
pen nacht, misleid door den zwaren mist
tusschen Kijkduin en Monster op het strand
geioopen. Deze trawlkotters beoefenen de
ïustvisscherij en blijven meestentijds
siechts twee of drie dagen op zee.
De Sch, 12 was na twee dagen visschen
op weg naar de Scheveningsche haven. In
oen laten avond kwam een zware mist op
zetten. welke ieder zicht onmogelijk maakte
Het feit, dat de trawlkotter vrij dicht on
der de kust moest blijven, is het .schip
noodlottig geworden, want om ongeveer
vier uur voelde de uit vier personen be
staande bemanning een zwaren schok en
cie kotter bleek zoo vast als een muur op
liet strand te zitten. Het mag een geluk
genoemd worden, dat de kotter niet op een
golfbreker is geloopen. maar dat het hooge
water het schip op het vlakke strand zette,
want nu kon de bemanning zonder gevaar
het schip verlaten. De vier mannen lieten
hun schip op het strand zitten en begon
nen den langen tocht naar de Schevening
sche haven, waar zij om 6 uur aankwamen.
Onmiddellijk voer toen de motorschokker
Sch, 2, schipper A. C. de Graaf ter assis
tentie uit. Het plan is ankers te zetten om
op deze wijze de kotter in den namiddag
vlot te krijgen. Daartoe zal evenwel ook
nog een platbodem-schip, een schouw,
moeten uitvaren, want een schokker kan
wegens zijn diepgang het gestrande schip
niet dicht, genoeg naderen. Men heeft
evenwel alle hoop de Sch. 12 hedenmiddag
vlot te krijgen, wanneer de zee even rustig
blijft als thans het geval ls.
Felle brand in Den Haag.
Zolder van meubelfabriek
in vlammen.
Op den zolder van de meubelfabriek van
den heer A Dooyeweert, gevestigd Eland
straat, 152 te 'sGravenhage ls gistermiddag
omstreeks kwart over één brand ontstaan.
Deze zolder dient als bergplaats van watten,
linnen, kapok, crain (een soort vulsel voor
stoelen) en ander zeer brandbaar materiaal.
Behalve de zolder, die een oppervlakte
heeft van 16 vierkante meter, heeft de
fabriek twee verdiepingen. Het personeel
bestaat uit 16 man.
Een hunner was even voor een uur op
den zolder geweest en toen was alles nog
In orde. Een minuut of tien later kwam hij
weer op den zolder en ontdekte bij die
gelegenheid den brand Het personeel be
gon onmiddellijk met het brandblusch-
aonaraat, dat ter plaatse aanwezig is, het
mar te blusschen. maar zonder veel resul
taat, Daarom werd de brandweer opgebeld
evenals de eigenaar, die omstreeks het
middaguur naar huis was gegaan. Al spoe
dig sloegen de vlammen uit het dak en het
bleek noodlg het vuur, dat in hevigheid
toenam, met, 4 straten aan te tasten.
Met groote voortvarendheid ging de
brandweer te werk.
Het vuur ontwikkelde veel rook en het
dak brandde geheel door. Na ongeveer drie
kwartier was het vuur vrijwel geheel ge-
bhischt. Het geheele pand was drijfnat en
de schade ls dan ook aanzienlijk. Zli wordt
door verzekering gedekt.
Aan het. vlugge optreden van den brand
weer is het te danken, dat de aangrenzende
huizen gespaard bleven,. De oorzaak van den
brand ls onbekend.
kolendampvergiftiging.
Te Zoutelande heeft zich een geval van
kolendampvergiftiging voorgedaan, dat den
landbouwer De Visser het leven heeft ge
kost. Zijn vrouw verkeert in levensgevaar.
Het echtpaar De Visser had de gewoonte
om vroeg op te staan. Toen buren, die van
ueze gewoonte op de hoogte waren, in den
loop van den ochtend alles bij de familie
De Visser gesloten zagen, waarschuwden zij
óe politie. Hierop liet de burgemeester door
een smid de deur openen. In de slaapkamer
ontdekte men op den grond het levenlooze
lichaam van De Visser, terwijl zijn vrouw
bewusteloos in bed lag. Een direct ontbo
ten geneesheer achtte den toestand van
de vrouw levensgevaarlijk.
In dit tweede artikel wordt een uiteenzetting: gegeven van de wijze, waarop
ruilverkaveling thans kan worden verkregen. Door de wetswijziging ia
het niet meer noodig, dat slechts enkele onwillige eigenaren een nood
zakelijke samenvoeging van grondbezit tegenhouden. Tal van aanvragen
tot ruilverkaveling zijn op het oogenblik in behandeling.
Tal van aanvragen in
behandeling.
boerderijbrand bij heusden.
Te Herpt bij Heusden Is gistermiddag
laat In den middag door onbekende oor
zaak de groote boerderij van den landbou
wer A. van Hoorn afgebrand. De brand
brak uit, terwijl de leden van het gezin
niet thuis waren. Aan blusschen viel niet
(e denken en in zeer korten tijd was de
geheele boerderij door het vuur vernield.
Slechts een weinig huisraad kon door om
wonenden worden gered. De stal naast de
boerderij gelegen, bleef behouden.
Het groote gezin is dank zij de zorgen
ran de autoriteiten een voorloopig onder
dak verschaft. Verzekering dekt de schade.
jongen door den trein gegrepen
en gedood.
Vanochtend is nabij het station te Maas
land een ernstig ongeluk gebeurd. Een zoon
v*n den wegwerker Wansink te Maasland,
0ie aan de spoorlijn woont, op korten af
stand van het station, ging vanochtend per
■s naar zijn werk. Om van zijn huis op
Gen openbaren weg te komen, moet hij een
StUkje langs de lijn en vervolgens over de
spoorbrug. Hier is de jongen door den boot-
\rein van Hoek van Holland naar Amster
dam gegrepen. Het slachtoffer was vrijwel
onmiddellijk dood. Zijn fiets is geheel ver-
jongen door auto gedood.
Gistermiddag wilde het elfjarig zoon-
Oe der familie Willems te Best bij het
'er,aten van het ouderlijk huis per fiets
jten rijweg oversteken. Hij keek een oogen-
J'k achter zich om een vriendje te groe-
en sloeg geen acht op een naderen-
e v'achtauto. De jongen werd door den
aèen overreden en was op slag dood.
(Van eon G. P. D.-redacteur).
ii.
Het klassieke voorbeeld voor ruilverka
veling in ons land vindt /nen op Ame
land. waar in 1914 geheel vrijwillig een
samenvoeging van het grondgebied in
de z.g. Ballumer Mieden tot stand
kwam. Men had op Ameland de beste
kans om tot een vrijwillige verkaveling
te komen, want er bestonden daar de
vreemdste toestanden. Het klinkt als
een sprookje, maar toch is het waar..
op Ameland had iemand 269 zeer klei
ne perceeltjes in zijn bezit, die tezamen
nog geen 13 H.A. groot waren. Een an
dere bewoner van Ameland moest een
afstand van zeven K.M. afleggen, wan
neer hij de perceeltjes, waarvan hij
eigenaar was, wilde bezichtigen. Daar
bij moest hij allerlei hindernissen over
winnen, over hekken klimmen, over
slooten springen en soms waren enkele
stukken grond wegens den ongunsti-
gen waterstand ln het geheel niet te
bereiken.
Dergelijke toestanden komen nóg voor in
ons land. Groote uitgestrektheden land,
welke op ontginning wachten, liggen braak,
daar de eigenaren het middel van ruil
verkaveling niet in toepassing willen bren
gen. Werk en brood worden daardoor aan
honderden ontnomen.
De organisatie is tot dusver zeer goed
gelukt en wat meer zegt: alle verkavelin
gen zijn zeer tot tevredenheid van de be
trokken eigenaren doorgevoerd. Er zijn
menschen geweest, die zich met hand en
tand tegen samenvoeging van grondbezit
hebben verzet. Maar het merkwaardige is.
dat nadat de verkaveling was toegepast,
de felste tegenstanders in groote voorstan
ders veranderden.
Na de totstandkoming van de wet. wer
den in verschillende deelen van het land,
vooral in het Noorden en in Brabant, ruil
verkavelingen doorgevoerd, maar ook wer
den verschillende pogingen niet. met succes
bekroond. Zoo gelukte het b.v. niet om
ook maar voor een enkele esch verkaveling
tot. stand te brengen.
Een voordeel van beteekenis was het dat
het kadaster medewerking moest verlee-
nen. Verkaveling kon worden bereikt met
dubbele meerderheid van stemmen. Van
belang was het, dat. wanneer een belang
hebbende eigenaar niet was verschenen of
een gemachtigde had geizonden, deze ge
acht werd als te hebben voorgestemd.
Daardoor is eens de verkaveling van een
perceel in Drente doorgevoerd. Door een
notaris was een fout gemaakt doordat hij
de verkoop van een klein stukje grond niet
aan het kadaster had opgegeven. De vroe
gere eigenaar, die niet. anders wist dan dat
hij den grond had verkocht, was uiteraard
niet verschenen. Maar het kadaster wordt
uitsluitend als maatstaf genomen, zoodat
daarop de naam van den eigenaar voor
kwam. Daar ook eenige zoons gerechtigd
waven, ontbraken verschillende personen
op het appèl, van wie dus werd aangeno
men, dat zij voor waren. Daardoor kwam
de verkaveling er nog net op het nippertje
door. De boeren in die omgeving zijn later
blij geweest, dat een verzuim op het nota
riskantoor is gemaakt, want zij hebben uit
de ruilverkaveling groote voordeden ge
trokken.
reorganisatie.
Nadat de ruilverkaveling' een aantal ja
ren goede resultaten had opgeleverd, was
de regeering van oordeel, dat er een reor
ganisatie tot stand diende te komen. Voor
al bleek het gewenscht te zijn een wets
wijziging door te voeren waarbij verkaveling
werd vergemakkelijkt zoodat het niet
meer zou kunnen voorkomen, dat een paar
onwillige eigenaren een noodzakelijk iets
zouden kunnen tegenhouden, zoo als in het
verleden vele malen is voorgekomen. Deze
wetswijziging, welke ongetwijfeld een ver
betering ls, ls voor eenigen tijd van kracht
geworden. De ruilverkaveling geschiedt
echter ook thans geheel op de wijze, zooals
die door de Heide Maatschappij met zoo
veel succes is toegepast.
hoe komt ruilverkaveling
tot stand?
Er zijn twee manieren om tot ruilverka
veling te komen, waarvan de een vrijwillig
ls. Deze kan echter, daar zij nog niet is
voorgekomen, gevoegelijk buiten beschou
wing worden gelaten. De andere is een
aanvraag krachten de ruilverkavelings-
wet. De schriftelijke aanvraag kan ge
schieden: door een vijfde deel der belang
hebbenden. door landbouwvereenlgingen en
door Rijk, gemeenten, waterschappen e.d.
De aanvraag moet schriftelijk tot Ged.
Staten worden gericht en vergezeld gaan
vati een teekenlng van het betrokken per
ceel. Daarna wordt het advies van de
Centrale Commissie ingewonnen. Is dit
advies gunstig, dan stellen Ged, Staten de
grenzen van het blok met de wegen, wa-
terloopen enz. vast. en de kaart daarvan
wordt ter Inzage gelegd. Binnen een maand
kunnen de belanghebbende eigenaren hun
bezwaren bij Ged. Staten Indienen. Ver
volgens wordt een vergadering belegd,
waarin de bezwaren, ook door middel van
gemachtigden, naar voren kunnen worden
gebracht. Daarna wordt tot stemming
overgegaan. Thans kan reeds tot ruilver
kaveling worden besloten, wanneer de
meerderheid van de bij het kadaster be
kende eigenaren voor verkaveling ls of als
zij, die te zamen meer dan de helft van
het betrokken perceel bezitten, vóór stem
men. Wanneer deze bepalingen vroeger van
kracht waren geweest, zouden verschillen
de ruilverkavelingen, welke afstuitten op
den onwil van enkelen, zijn doorgevoerd,
zooals b.v. bii den Usseler Esch nabij
Enschede. In dringende gevallen ls zelfs
niet eens een meerderheid vereischt.
Is tot verkaveling besloten, dan wordt
ueeelter na de.
OUOC TOESTMi"
de uitvoerende plaatselijke commissie met
de regeling belast. Daarvoor heeft zij de
beschikking over landmeters, terwijl ook
schatters voor den grond worden benoemd.
Van de waarde van den grond wordt een
kaart opgemaakt en ter inzage gelegd. Be
zwaren over de schatting kunnen bij de
plaatselijke commissie worden ingediend,
welke tracht tot overeenstemming te ge
raken. Er staat bovendien nog beroep bij
een hoogere instantie open.
De practijk heeft bewezen, dat men
steeds tot een regeling kan komen, welke
een leder bevredigt. Waar ruilverkaveling
is doorgevoerd, zijn de eigenaren zonder
uitzondering hoogst tevreden met het be
reikte resultaat. Uit een tweetal kaartjes,
welke wij hierbij afdrukken, blijkt duide
lijk van welk een groote beteekenis ver
kaveling is. De kaartjes hebben betrekking
op de Wittelder Made in Drente. Men ziet
hoe bij den ouden toestand het grondbezit
versnipf«rd is en hoe na de verkaveling een
doelmatige verdeeling tot stand is geko
men. Het grondbezit van een tweetal
eigenaren ls speciaal op de kaartjes aan
gegeven; de resultaten spreken voor zich
zelf.
de kosten.
De kosten van de organisatie van een en
ander zijn geheel voor het Rijk. De overige
kosten, zooals de aanleg van wegen, water
leidingen enz. worden door het Rijk voor
geschoten. De eigenaren betalen rente
(2 7/8 pct.i en aflossing tegelijk met de
grondbelasting. Eerst in 30 jaren behoeft
het bedrag te worden betaald. Gedurende
30 jaar bedragen de kosten niet meer dan
f. 2.50 per H.A. per jaar. De kosten van
ontginning kunnen eveneens in 30 jaren
worden afgelost.
tal van aanvragen.
De ruilverkaveling ls thans hoogst ac
tueel. De volgende verkavelingen zijn op
het oogenblik ln voorbereiding: Terschel
ling H400 H.A.)Marum (300 H.A. i, Zweelo
1800 H.A), El berg (100 H.A.i, Huizen N.H.
(350 H.A,), de Binnendijken bij Naarden
(100 H.A.). Geffen N.Br. (350 H.A.), Li-
tooyen (500 H.A.), 3 blokken in de Lang
straat (te zamen 1200 H.A.1, Sevenum (130
H.A.), Bezel Limb. (100 HA.), Nuth (400
H.A.I, Someren (100 H.A.), Bladel (60 H.A.),
Serpauluspolder in Zeeuwsch Vlaanderen
(450 H.A.
In totaal is tot nu toe voor 10.000 H.A.
in ons land ruilverkaveling toegepast.
Wij hebben in het vorenstaande in het
kort uiteengezet hoe hoogst belangrijk het
ls om door ruilverkaveling de zoo on-eco-
nomische versnippering van grondgebied
tegen te gaan. De arbeid kan er door wor
den beperkt, de exploitatie wordt goed-
kooper en loonender. terwijl de afwatering
kan worden verbeterd. Bovendien is er bij
verkaveling voor velen werk.
Een krachtige boerenstand elscht doel
matig ingerichte bedrijven, waar met de
minste kosten het hoogste rendement kan
worden bereikt. Dat is een nationaal be
lang van de allereerste orde.
(Nadruk verboden).
I OtOMHCriT VMM t
vffelt er made
NIEUWE TOESTAND
tJKHOteilT YtH 0.
café en groentewinkel
uitgebrand.
Zondagavond te 8 uur ls brand uitge-
bioken in een café annex groentezaak te
Zundert, bewoond door de familie Dam.
Buren waarschuwden de bewoners, dat op
den zolder vuur te zien was. Direct werd
de brandweer gealarmeerd. Hoewel deze
spoedig ter plaatse was. stond toen reeds
net geheel huis in lichter laaie. Aan blus
schen viel niet meer te denken en de
brandweer had handen vol de belendende
perceelen te beschermen. Dit mocht haar
tenslotte gelukken. Café en groentezaak
brandden geheel af.
inbraken te heerenveen.
Tijdens afwezigheid der bewoners is Zon
dagavond ingebroken in de woning van den'
heer M Groot, aannemer te Heerenveen.
Voorloopig wordt, een belangrijk 'bedrag aan
geld, alsmede gouden sieraden vermist.
Binnen enkele weken tiids is dit de derde
inbraak die in dit deel van de stad gepleegd
wordt en het is eigenaardig, dat steeds in
den nacht van Zondag op Maandag ge
opereerd wordt. De politie is er nog niet
in geslaagd de daders od te sporen.
N.R.Crt.
kleeren van vijftien arbeiders
verbrand.
Zondagmiddag is doordat een arbeider
probeerde de kachel aan te maken met
benzine brand uitgebroken n een woonaak
liggend in het Keteldiep te Kampen, die
aan een vijftiental arbeiders, afkomstig uit
Sliedrecht en werkzaam bli de IJselmeer-
polderwerken. onderdak verschaft. Het
houten gevaarte dat vol lag met beddegoed
en kleeren, stond spoedig in lichterlaaie.
De arbeiders moesten overhaast vluchten
met achterlating van al hun bezittingen
als kleeding, beddegoed enz. Een van hen
had zijn weekloon in zijn kleeren geborgen.
Alles is verbrand.
De woonaak is tot op het water geheel
uitgebrand en er kon niets gered worden.
De arbeider die de kachel probeerde aan te
maken, krees brandwonden in het gelaat.
De vijftien arbeiders zijn gisteren naar
Sliedrecht teruggebracht om voor nieuwe
kleeren te zorgen. De woonaak was ver
zekerd, de bezittingen der arbeiders niet.
Vad.
meisje onder wagen geraakt
en gedood.
Gistermiddag omstreeks één uur ls te
Meyel (L.) een paard, dat voor den wagen
van den molenaar Sanders was gespannen,
met het voertuig achter zich aan op hol
gesiagen. Terzijde van den weg liep een
aantal schoolkinderen op het rijwielpad.
Het zesjarig dochtertje van de familie Mo
lenaar te Meyel werd door den wagen ge
grepen, waarbij het onder de wielen terecht
kwam en op slag werd gedood. Het stoffe
lijk overschot is bij omwonenden binnen
gebracht. Kort na het ongeluk kon het
paard door voorbijgangers tot staan wor
den gebracht.
ÖUITENLANDSCH GEMENGD.
in de sneeuw omgekomen.
In het Hocoeh-gebergte in Zuid-Servië
heeft, men de bevroren lijken van een kolo.
nel, een luitenant en een sergeant gevon
den. Deze menschen waren tijdens een
patrouiUedienst in deze streek verdwenen.
ontduiking van accijnzen op
groote schaal.
De federale grand jury te New York heeft
44 mannen en «en vrouw in staat van be
schuldiging gesteld, die ervan verdacht
worden, voor een bedrag van minstens 15
miilioen dollar aan accijnzen te hebben
ontdoken door het drijven van een on wet
tigen handel in likeur in de Vereenigde
Staten en Canada. Volgens de met het
onderzoek belaste agenten van de schatkist
heeft de bende meer dan 150.000 H.L al
cohol voor onwettige distributie geprodu
ceerd. Het grootste gedeelte hiervan is tus_
schen 1931 en 1937 gedistribueerd
oncentreer op het krachtigste
reclame-middel
Van den heer B. J. Broxterman.
Op 1 November a.s. hoopt de heer B. J.
Broxterman, gemeente-veldwachter te Zoe
terwoude den dag te herdenken, waarop
hij 25 jaren geleden in dienst dezer ge
meente trad. Voordien was de heer Brox
terman agent van politie te Amsterdam.
Gezien de groote papulariteit van dezen
politieman zal het hem en zijn familie niet
aan belangstelling op dien dag ontbreken.
frits hirsch operette.
Maandag a.s. des avonds te 8,15 uur zal
het gezelschap van Fritz Hirsch in den
Leidsche Schouwburg een enkele opvoering
geven van den nieuwsten wereldschlager
„Hör'mein Lied. Violetta!"
Met deze fijnzinnige, sprookjesachtige
operette, toovert Hirsch ons het oude Wee
nen van 1806 voor oogen, het zorgelooze,
lachende Weenen van meer dan een eeuw
geleden. „Hör' mein Lied. Violetta!" geeft
'n herinnering weer uit het leven van den
grooten heerscher Keizer Napoleon Bona
parte, een herinnering die hij in dat oude
Weenen tot iets warm levends ziet worden.
Allereerst is daar Fritz Hirsch die de rol
van den gemoedelijken, vroolijken banket
bakker, Stadinger genaamd, voor zijn reke
ning heeft genomen. De figuur van Napo
leon wordt vertolkt door Paul Harden. De
vrouwelijke hoofdrol is in handen van de
Joego-Slavische operettester Erika Druzovic
In luitenant Armand, de liefdespartner van
Violetta (Erika Druzovic» vindt Egon Kar-
ter een rol die een kolfje naar zijn hand is.
Violetta's vriendin, Pepi, tevens dochter
van Stadinger. wordt gespeeld door Gretl
Tüchler, die naast Erika Druzovic een
nieuwe kracht bij het ensemble is. De rol
van gravin Sebnitz is in handen van Jula
Rillo, terwijl Walter Triebei de rol van
overste Savigny vervult.
Equinaldo Salghini, liefdespartner van
Pepi, vindt in deze operette een belangrijke
rol.
De schrijver van deze operette is Robert
Bodanzky. die reeds vele libretto's op zijn.
naam heeft staan en de muziek werd ge
componeerd door Heinrich Strecker* com
ponist van vele moderne operettes. De
regie berust in handen van Fritz Hirsch
terwijl Hans Lichtenstein de dirigeerstaf
zwaait.
iinvrrHirrtiiti
Een economische crisis toch is het
gevolg van twee belangrijke groepen
Ivan oorzaken, n.l. 25°/« economische I
en 75% psychologische.
Alleen een zeer krachtig ingrijpen kan j
deze crisis tot welvaart doen keeren
-ten ieder met de handen over elkaar.
fafwachten Jot het getij weerkeert, is I
l\uit den"booze.
^Bld,. :s-:t (12)' W, C. s.clf J
1880 (Ingcz. Med.)
een gedenkteeken voor
anton h. tierie.
Na het overlijden van den ook in onze
stad bekenden toonkunstenaar Anton H.
Tierie in Februari van dit jaar rees bij de
vele vrienden van den overledene het plan
zijn nagedachtenis door het plaatsen van
een gedenkteeken op zijn graf te eeren.
Te dien einde vormde zich te Amsterdam
een comité uit vertegenwoordigers van de
verschillende organisaties, aan welke Tierie
zijn beste krachten gewijd heeft, t. w. de
Vrije gemeente en haar koor, het Amster-
damsche Conservatorium, de Kon. Orato
rium Vereeniging. de Kon. Chr. Zangver.
.Excelsior", Het Algemeen Ondersteunings
fonds voor Toonkunstenaars, de Mij. tot
Bevordering der Toonkunst, het Toon
kunstkoor te Leiden, de Kon. Ned. Toon
kunstenaars-Ver. afd. Amsterdam, de Ver.
voor Muzikale ontwikkeling der schooljeugd
en de Volksmuziekschool.
Aan het uitvoerend comité, bestaande
uit de heeren P van der Veer, P. J. Wijle.
A. H. de Groot en Willem Gehrels werd
opgedragen de plannen nader uit te wer
ken. Van zeer vele kanten kwamen bijdra
gen binnen en het comité kon den jongen
beeldhouwer G. Bolhuis, oud-leerling van
de Rijksacademie vrr■- Beeldende Kunsten
en winnaar van de ^rix de Rome 1934 op
dracht geven een gedenkteeken te vervaar
digen.
Bolhuis heeft een monument ontworpen,
dat door zi.in voornamen eenvoud op juiste
wijze de herinnering aan Tierie lévendig
zal houden.
Het is thans gereed cn zal on Zaterdag
29 October a.s. des middags om drie uur op
de begraafplaats Zorgvlied onthuld en aan
de familie overgedragen worden.
