BINNENLAND
De Wilde Zwanen
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Biad
Woensdag 19 October 1938
SANOSTOL
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
Vraag mijn merk!"
Commissie ingevolge de
bedrijfsvergunningenwet
geïnstalleerd.
Rede van minister Steenberghe.
De minister van economische zaken, mr.
Steenberghe heeft gistermiddag te zijnen
departemente de vaste commissie van den
economischen raad ingevolge art. 7 van de
bedrijfsvergunningenwet geïnstalleerd.
In zijn toespraak heeft hij eenige be
schouwingen gewijd aan de taak, welke der
commissie wacht. Hij zeide o.a.:
De wet heeft aan de commissie in wee
erlei opzicht een taak toegedacht. In de
eerste plaats wordt de commissie geroepen
om van advies te dienen, alvorens een al-
gemeene maatregel van bestuur, als be
doeld in artikel 3 der wet kan worden ge
nomen. Het betreft dus hier een advies
over de vraag of een tak van nijverheid al
of niet onder deze wet zal worden gebracht.
Daarnaast is in artikel 10 de commissie als
beroepsinstantie ingeschakeld in die ge
vallen, waarin de betrokkenen bezwaar
hebben tegen een weigering van een ver
gunning om een bedrijf te vestigen of uit
te breiden.
Reeds uit de omschrijving van de taak
van de commisie blijkt, dat de wetgever
door het voorschrijven van een zorgvuldige
procedure in ruime mate waarborgen heeft
geschapen voor een consciëntieuze behan
deling. Het karakter van de bedrijfsvergun
ningenwet vereischt dit ook.
Het wil mij voorkomen, dat de wetgever
in den opbouw van de procedure voldoende
waarborgen heeft gelegd tegen een onjuiste
toepassing. Niet in de laatste plaats door
verplichtend te stellen het hooren van de
vaste commissie van den economischen
raad.
Naar het zich laat aanzien, zal ïn het
meerendeel der gevallen, welke aan de
commissie ter beoordeeling zullen worden
voorgelegd, de minister van economische
zaken van de hem krachtens artikel 4 ge
geven bevoegdheid tot het treffen van een
voorloopige voorziening voor den duur van
het onderzoek gebruik maken. Ik stel er
daarom bijzonder prijs op tegenover uwe
commissie, zij het ten overvloede, er den
nadruk op te leggen, dat hierin in geen
enkel opzicht een praejudiceeren op haar
advies mag worden gezien, omdat een be
schikking. op grond van artikel 4 genomen,
uitsluitend de beteekenis heeft van een
voorzorgsmaatregel. Het nemen van een
zoodanigen voorzorgsmaatregel, welke in
de eerste plaats beoogt de bescherming van
bepaalde bedrijfsbelangen, is. naar het mij
wil voorkomen, ook voor de uitvoering van
de aan de commissie toegedachte taak van
groot gewicht. Immers hierdoor wordt het
voor de commissie mogelijk een breed op
gezet en diepgaand onderzoek in te stellen,
waarbij rekening kan worden gehouden
met alle betrokken belangen. Eerst hier
door kan de groote waarde, welke het
hearing-instituut als voorbereiding voor 't
uitbrengen van adviezen en het nemen
van beslissingen in den loop der jaren in
ons land heeft verkregen, ten volle tot haar
recht komen.
Een eveneens zeer belangrijke taak wordt
de commissie in artikel 10 der wet opge
dragen.
Het gaat hier om haar advies indien door
den minister een vergunning is geweigerd
en de belanghebbende tegen deze beslis
sing een bezwaarschrift heoft ingediend.
De wetgever is er zich volkomen van be
wust geweest dat de beslissing over een ver
gunningsaanvrage voor de betrokkenen
van verstrekkende beteekenis is. De wei
gering van een vergunning kan alleen ge
schieden. wanneer de betrokken vestiging
of uitbreiding in strijd wordt geacht met
het algemeen belang. Hoe zorgvuldig het
onderzoek naar de concrete omstandig
heden in eerste instantie ook zal zijn en
hoe consciëntieus het betrokken departe
ment ook met alle omstandigheden reke
ning zal houden, toch is de mogelijkheid
terecht opengelaten om ten tweede male
terzake een beslissing te nemen. Als orgaan,
dat bij de behandeling van deze ^aak in
tweede instantie een belangrijke taak heeft
te vervullen is aan de commissie als oen
bij uitstek deskundig orgaan gedacht. Spr.
stelde er prijs op uitdrukkelijk te verkla
ren, dat. ofschoon het niet mogelijk was
aan de commissie over deze vergunnings
aanvragen de beslissing in handen te ge
ven, hij niet, dan om zeer dringende rede
nen, zal afwijken van het advies, dat de
commissie hem zal voorleggen.
Braziliaansche reuzen-
diamant naar Amsterdam
Reuter meldt uit Rio de Janeiro:
Naar verluidt is de naar president Var
gas genoemde reuzendiamant, welke te
Minas Geraes is gevonden en de op
drie na grootste ter wereld is, voor
een bedrag van 80.000 pond sterling
aan een Nederlandsehe firma verkocht.
De steen zal ter bewerking naar Am
sterdam gezonden worden. Verwacht
wordt, dat hij daarna in Engeland ten
verkoop zal worden aangeboden.
(Het was ons niet mogelijk in diamant
kringen te Amsterdam bevestiging van dit
bericht te verkrijgen. Integendeel achtte
men een dergelijke transactie in verband
met den ongunstig en bedrijfstoestand zelfs
uitgesloten, zoodat wij er onder de grootste
reserve melding van maken. Red. L. D.).
tenwijken bleek hier en daar nog een licht
naar buiten zichtbaar, maar na een waar
schuwing door de politie of de vrijwillige
burgerwacht werden de lichten gedoofd.
Het doorgaand verkeer kon voortgang vin
den, doch de auto's reden met gedoofde,
de trams met blauwe lichten.
Tijdens de oefening cirkelde een waar
nemingsvliegtuig boven de stad en om
geving Hierin hadden o.m. plaats genomen
de burgemeesters van Haarlem. Bloemen-
daal. Heemstede, alsmede vertegenwoor
digers van het gemeentebestuur van Zand-
voort en Bennebroek.
De autoriteiten toonden zich zeer tevre
den over de resultaten van deze proef,
ondanks het feit, dat er hier en daar nog
lichten waargenomen waren en een auto
den boulevard te Zandvoort met vol licht
had gereden.
De instorting te Rotterdam.
De indertijd te Rotterdam op last van
den rechter-commissaris ingestelde com
missie van onderzoek naar de oorzaken
van instorting in de Valkensteeg aldaar,
waarbij zeven menschen om het leven
kwamen, heeft thans een rapport opge
steld, waarin geconcludeerd wordt dat de
ramp in eerste instantie te wijten is aan
het reusachtige reclamebord dat den om
gevallen muur grootendeels bedekte.
Dit bord zou den losstaanden muur top
zwaar hebben gemaakt en toen ten gevolge
van de trillingen van het zware verkeer de
achter den losstaanden muur verborgen
zijgevel ging uitstorten, het omvallen van
den losstaanden muur hebben bevorderd.
Naar het schijnt, zou de tegenwoordige
stadsarchitect, ir. A. v. d. Steur, op de
hoogte van deze situatie zijn geweest en
zou hij er in hebben toegestemd het
reclamebord te bevestigen. Ook een afdee-
llngschef van den Gemeentelijken Tech-
nischen Dienst, de architect J. P.. zou
hiervan op de hoogte zijn geweest.
De „Tel." verneemt thans, dat het niet
onmogelijk is. dat tegen deze beide heeren
alsnog een vervolging wordt ingesteld. De
instructie is thans gesloten en het zal nu
van den officier van Justitie afhangen of
alsnog tot vervolging zal worden over
gegaan. Een beslissing hieromtrent is. naar
wij van zeer bevoegde zijde vernemen, in-
tusschen nog niet genomen.
GESLAAGDE VERDUISTERINGSPROEF
TE HAARLEM EN OMGEVING.
Gisteravond is in Haarlem en omgeving
een luchtbeschermingsoefening gehouden,
n.l. een verduisteringsproef tusschen negen
en tien uur.
Hieraan namen deel de gemeenten Haar
lem. Zandvoort. Heemstede. Bloemendaal
en Bennebroek. Precies te negen uur werd
de straatverlichting gedoofd. Vele winke
liers en particulieren hadden reeds op een
vroeger tijdstip de lichten gedoofd. In de
binnenstad heerschtc alom duisternis. Zoo
wel op de Groote Markt ais in de Groote
Houtstraat was veel publiek op de been.
Er viel evenwel „niets" te zien. In de bui
Vraag 't lékkere levertraanproduct
Sanostol in de flesch met haar foto
er op! Want dat is het levertraan
product, dat smakelijk gemaakt
werd door toevoeging van sinaas
appelsap. Maar ook het eenige
levertraanproduct met de zoo
waardevolle vitaminen A, B, C en
D! Sanostol. noodzakelijk voor Uw
kind, onontbeerlijk ook voor U!
De „familieverpakking" van f. 2.75
is 2/2 X zoo groot als de bekende
flacon van f. 1.40. Dus voordeeliger!
„Het lékkere levertraan-product!"
BROCADES-STHEEMAN PHARMACIA
1514
(Ingez. Med.)
Rotterdam telt 75 millionnairs
Aan de mededeelingen van het gemeen
telijk Bureau voor de Statistiek te Rotter
dam ontleent de „Tel." het volgende:
Rotterdam heeft op het oogenbllk 75
millionnairs. verleden jaar was dit ge
tal 55 en al is dit een belangrijke stij
ging, het haalt toch niet bij het „top
jaar" 19301931, toen de Maasstad kon
bogen op het bezit van 111 millionnairs.
Te zamen hebben deze 75 millionnairs
een vermogen van f. 206.562.000, m. a.
w„ zij zijn gemiddeld goed voor een
kleine drie miilioen gulden. In het ge
noemde topjaar was hun bezit echter
f. 319.334.000. terwijl dit getal verleden
jaar f. 149.460.000 bedroeg.
Honderd twee en dertig Rotterdammers
bezitten een vermogen van f. 500.000 tot
f. 1 miilioen (het vorige jaar 118 en in het
topjaar 176). Blijven wij nu de aantallen
van het vorige jaar en van het jaar 1930—
1931 tusschen haakjes plaatsen, dan krij
gen we de volgende uitkomsten: 922 Rot
terdammers bezitten f. 100.000 tot 1. 500.000
(869 en 12941; 2636 hebben een vermogen
van f. 30.000 tot f, 100.000 (2508 en 3411) en
2693 bezitten f. 16.000 tot f. 30.00 (2667 en
3239).
Dat maakt een totaal aantal aangeslage-
nen in de vermogensbelasting van 6.458
(het vorige jaar 6.217). Het bedrag der
belaste vermogens beloopt dit jaar in to
taal f. 673 miilioen (het vorige jaar f. 584
miilioenPer hoofd der bevolking bezitten
de Rotterdammers f. 976 tegen f. 1.166 in
1914. Voor Amsterdam, Den Haag en het
geheele Rijk bedragen deze cijfers resp.
f. 1.269 (f. 1.452 in 1914), f. 2.901 (f. 3.829)
en f. 1.294 (f. 1.211). Daaruit blijkt, dat de
Rotterdammers gemiddeld f. 318 minder
bezitten dan de rest van Nederland. Men
kan uit deze cijfers ook concludeeren, dat
de drie groote steden langzaam maar zeker
verarmen, want sedert. 1914 is het gemid
delde vermogen voor alle inwoners van het
Rijk met 6.9 pet. gestegen, terwijl het voor
Rotterdam, Amsterdam en Den Haag
sindsdien met resp. 16.3 pet., 12.6 pet. en
24.2 pet. daalde.
Tot zoover wat de vermogens aangaat,
de inkomsten geven sinds het vorige jaar
eveneens een stijging te zien, al is die stij
ging niet groot.
Vijf en dertig Rotterdammers verdienen
thans meer dan f. 100.000 per jaar (vorig
jaar 30 en in het jaar 1930—1931, 108); 35
verdienen f60.000 tot f. 100.000 (33 en
119c 42 verdienen f. 50.0000 tot f. 60.000
(27 en 75)356 verdienen f. 20.000 tot
f. 50.000 <343 en 847); 3.712 verdienen
f. 5.000 tot f. 20.000 (3.705 en 7.405); 6.221
verdienen f3.000 tot f. 5.000 <6.512 en
12.415): 18.556 verdienen f. 1.800 tot f. 3.000
<19.706 en 43.861) en ten slotte 72.228
Rotterdammers f.300 tot f.1800 167.924 en
95.166).
NEDERLANDSCHE VEREENIGING VOOR
SPECIALE AUTOWEGEN.
In de gisteren gehouden vergadering van
de Ned Ver. voor Speciale Autowegen wer
den ter voorziening in de bestaande vaca
tures tot bestuursleden benoemd de heeren
Jacob Mees. bankier te Rotterdam, en ir.
I. Th. van Rosse, te 's-Gravenhage.
NATIONAAL KAPPERSCONCOURS
TE DEN HAAG.
Drie belangrijke organisaties uit de Ne
derlandsehe kapperswereld vieren dit jaar
een jubileum. Ten eerste is het de onlangs
door de regeering erkende en officieel ge
subsidieerde kappersvakschool, die dertig
jaar bestaat. Voorts zijn het de Haagsche
Marcelclub en de Sectie Holland van de
internationale dames-kappersorganisatie,
die het feit van haar stichting, tien jaar
geleden door prominenten uit de kappers
bedrijfswereld. herdenken. Deze drie ge
beurtenissen zullen op 23, 24 en 25 October
a.s. gevierd worden met een groot natio
naal kappersconcours, waarbij de in de
Vereeniging van Fabrikanten. Grossiers en
Importeurs in het Kappers- en Parfume-
riebedrijf <„Figa") verecnigde leveranciers
van parfumerieën en kosmetische artike
len, een tentoonstelling zullen houden. Voor
het concours en voor de tentoonstelling
zijn alle zalen van den Haagschen Dieren
tuin gereserveerd. De standruimte is uit
verkocht.
NED. FABRIKAAT-DEMONSTRATIE IN
DE JUBILEUM-WEEK.
De landelijke uitstallingswedstrijd.
In den tijd van het Regeeringsjubileum
organiseerde de Vereeniging „Nederlandse!)
Fabrikaat" door het geheele land plaatse
lijke uitstallingswedstrijden. De prijswin
naars konden door inzending van een foto
van hun uitstalling mededingen in den
landelijken wedstrijd.
De jury bestaande uit de heeren dr. ir.
M. H. Damme te 's Gravenhage, voorzitter
van de Vereeniging „Nederlandsch Fabri
kaat", C. J. A. Begeer te Voorschoten na
mens de industrieele werkgeversorganisa
ties en J. P. de Brabander te Utrecht
namens het georganiseerd winkelbedrijf,
had geen gemakkelijke taak. daar zich over
de honderd deelnemers hadden gemeld.
De jury besloot ten slotte de drie door de
vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat" uit
geloofde vergulde legpenningen toe te ken
nen aan: de Ja. J. F. v. d. Velde, wijnhan
del te Wassenaar; de fa. H. Versteeg, wol-
baal te Voorthuizen en de fa. F. Rijkes,
boter- en kaashandel te de Rijn (N.H.).
Verder ontvangen 22 deelnemers een ver
zilverde legpenning.
Ook uit de ingezonden foto's bleek, dat
deze eerste landelijke Nederlandsch fabri
kaat-winkelweek groote belangstelling
heeft ontmoet Met voldoening kan dan
ook op deze grootsche propaganda voor het
gebruik van voortbrengselen van eigen
land worden teruggezien.
OPENING SOCIOLOGISCH INSTITUUT
TE GRONINGEN.
Gisteravond te acht uur is onder zeer
groote belangstelling in het Academie
gebouw te Groningen de opening geschied
van het Sociologisch Instituut.
De plaatsvervangend voorzitter, mr. A. J.
Sauer. opende met een woord van welkom.
Spr. wees op het feit. dat te Utrecht en
Amsterdam reeds eerder een dergelijk
instituut was opgericht, en dat toen het
plan opgekomen was ook in Groningen
daartoe te komen. Zoo is op 18 Juli 1938 de
stichtingsacte van het instituut verleden.
Het doel is de bestudeering van de maat
schappelijke verschijnselen ten dienste zoo
wel van wetenschap als practijk.
De docenten van het instituut zijn hierna
met een openbare les hun colleges begon
nen. Allereerst sprak prof, dr. H. Plessner
ever „Het object en de beteekenis der socio
logie" terwijl daarna dr. E. W. Hofstee het
woord voerde over: „de sociografie, haar
ontwikkeling en haar beteekenis".
DE WILDE AUTOBUSDIENSTEN.
Actie tegen Stoop's Reisbureau.
Naar de N, R. Crt, verneemt, is Stoop's
reisbureau te 's-Gravenhage van twee kan
ten, n.l. door de Haagsche tramwegmaat-
schapnij en door de Nederlandsehe spoor
wegen', in kort geding gedagvaard tegen
Vrijdag, voor den president van de recht
bank aldaar. Beiden eischen onmiddellijke
stopzetting van de autobusdiensten van
het reisbureau (waaronder dus ook die op
Leiden) uitvoerbaar .bij voorraad en ten
aanzien van den directeur uitvoerbaar bij
lijfsdwang.
Als raadsman voor de H.T.M. treedt op
jhr. mr. W. H. den Beer Poortugael, voor
de Nederlandsehe spoorwegen jhr. mr. H.
J. dc Braauw, voor Stoop's reisbureau mr.
G. F. J. Jongbloed.
PREDIKBEURTEN.
VOOR DONDERDAG 20 OCTOBER.
Leiden Geref. Gem. (Nieuwe Rijn): Nam.
8 uur, ds. A. van Stuivenberg van Benthuizen.
Aarlanderveen Chr. Geref. Kerk: Nam. 7
uur. ds. Jansen van Leiden.
Alphen-aan-den-Rijn Chr. Geref. Kerk:
Nam. 7 uur. ds. De Smit van Sliedrecht.
Lokaal van Mandersloostraat: Nam. 7.15 uur,
de heer Zwoferink van Ederveen.
Lisse Oud Geref. Gem.: Nam. 7 uur. lees-
dienst.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Wijk aan Zee en Duin
(als hulppred.) T. Offeringa, cand. te Scheve-
ningen.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Visvliet, J. P. Rozendal,
cand. te Winschoten.
INDISCHE KERK.
Benoemd: dr. A. J. Rasker, Ned. Herv. pred,
te Nieuw-Buinen.
DE ZAAK-Dr. J. L. SNETHLAGE.
Het classicaal bestuur van 's-Hertogen-
bosch der Ned. Herv. Kerk heeft in zijn j.l.
Maandag gehouden vergadering besloten
om op den bekenden communtstischen
predikant, dr. J. L. Snethlage te Oyen, op
nieuw het eerste tuchtmiddel genoemd in
art. 7 van het reglement voor kerkelijk
opzicht en tucht, n.l. een berisping toe te
passen.
Copyright P. I B. Bo* 6 Copenhogon
Elize mocht niet sprekenHaar lippen waren verzegeld,
want één enkel onbedachtzaam uitgesproken woord zou haar
broers het leven kosten. Maar toch wist zij den Koning, die alles
deed om haar te verblijden, haar dankbaarheid te toonen. Zaten
zij aan tafel, waarbij de Koning de kostelijkste spijzen liet op
dienen, dan schitterden haar oogen den Koning liefdevol tegen.
Na iederen dag die verstreek werd haar liefde voor den Koning,
die zoo goed voor haar was, grooter. En iederen dag ook vond
het meisje het moeilijker om te zwijgen. Zoo graag had zij haar
man alles, alles willen vertellen. Maar zij mocht niet spreken.
Slechts door te zwijgen kon zij haar taak volbrengen. Daarom
moest zij stilletjes, wanneer iedereen in het slot reeds lang sliep,
naar het kamertje sluipen, dat ingericht was als het hol, waar dc
Koning haar gevonden had. Zij wilde niet, dat iemand haar aan
het werk zasr, allerminst haar man.
Ijverig werkte Elize aan de pantserhemden. En haar handen kwam gereed. En het vlas minderde zienderoogen. Toen zij zeven
kregen er steed3 grooter vaardigheid in. Het cene na het andere hemden af had, was het vlas op. Wat moest zij nu doen? Hoe
kon ze aan nieuwe brandnetels komen?
2—4
